εξαγωγές εισαγωγές μαρμάρων

Transcript

1 εξαγωγές εισαγωγές μαρμάρων

2 εξαγωγές/εισαγωγές μαρμάρων Εντυπωσιακή αύξηση εξαγωγών το πρώτο 4μηνο 2010 Οι εξαγωγές μαρμάρων και λοιπών διακοσμητικών πετρωμάτων παρουσίασαν το πρώτο 4μηνο του 2010 εντυπωσιακή αύξηση κατά 66,6% σε ποσότητα και 42% σε αξία, σε σύγκριση με το αντίστοιχο χρονικό διάστημα του Αυτή η ενδιαφέρουσα εξέλιξη σε ό,τι αφορά την εξαγωγική δραστηριότητα του κλάδου πρέπει να αποδοθεί στη συστηματικότερη στροφή των επιχειρήσεων του κλάδου προς τις ξένες αγορές, λόγω της σημαντικής μείωσης της ζήτησης μαρμάρων στην ελληνική αγορά, εξαιτίας της οικονομικής ύφεσης, καθώς και στην αύξηση της ζήτησης στην αγορά της Κίνας. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία εξαγωγών της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, οι εξαγωγές, το πρώτο 4μηνο του 2010, ανήλθαν σε τόνους, αξίας 41 εκατ., έναντι τόνων, αξίας 28,9 εκατ. την αντίστοιχη περίοδο του Από την ανάλυση των προσωρινών στοιχείων, προκύπτει ότι το 93,7% της συνολικής αξίας των εξαγωγών της βιομηχανίας μαρμάρου αφορούσε σε γνήσια μάρμαρα (κυρίως ελληνικά) και άλλα ασβεστολιθικά πετρώματα, ενώ ήταν πολύ περιορισμένο το ποσοστό των άλλων τύπων διακοσμητικών πετρωμάτων (σχιστόλιθοι, γρανίτες κ.ά.). Σε ότι αφορά τη σύνθεση των εξαγωγών, κατά το πρώτο 4μηνο του 2010, τα ακατέργαστα ογκομάρμαρα αντιπροσώπευαν το 64,8% της συνολικής ποσότητας και το 29,3% της συνολικής αξίας των εξαγωγών, οι ακατέργαστες πλάκες, αντίστοιχα, το 7,5% και το 7,4%, ενώ τα κατεργασμένα προϊόντα από φυσικούς λίθους το 27,7% της συνολικής ποσότητας και το 63,3% της συνολικής αξίας των εξαγωγών. Η αύξηση της αξίας των εξαγωγών, κατά 12 εκατ. περίπου, που σημειώθηκε το πρώτο 4μηνο του 2010, οφείλεται σε περισσότερες εξαγωγές τόσο ακατέργαστων ογκομαρμάρων (+ 6,2 εκατ. ), κυρίως προς την αγορά της Κίνας, όσο και κατεργασμένων προϊόντων μαρμάρου (+ 6,1 εκατ. ) προς διάφορες χώρες. Σε ό,τι αφορά τις εξαγωγές ακατέργαστων ογκομαρμάρων ( τόνοι το πρώτο 4μηνο του 2010), αυτές είχαν ως κύριο προορισμό την αγορά της Κίνας, η οποία την περίοδο Ιανουαρίου Απριλίου 2010 αγόρασε από την Ελλάδα τόνους ογκομαρμάρων (το 74,9% της συνολικής ποσότητας εξαγωγών), αξίας 8,96 εκατ., έναντι τόνων, αξίας 3,9 εκατ., την αντίστοιχη περίοδο του Αυξημένες ήταν, επίσης, οι εξαγωγές ακατέργαστων ογκομαρμάρων προς τη Λιβύη ( τον.), το Χογκ Κογκ ( τον.), την Ταιβάν ( τον.) και τη Γερμανία (+824 τον.). Αντίθετα, μειωμένες ήταν οι εξαγωγές ογκομαρμάρων προς τη Βουλγαρία ( τον.) και την Αλβανία (625 τον.), σε σύγκριση με το πρώτο 4μηνο του Οι εξαγωγές κατεργασμένων προϊόντων μαρμάρου, που παρουσίασαν αύξηση κατά 19,3% σε ποσότητα και 34,9% σε αξία, είχαν μια καλή διασπορά προς διάφορες χώρες προορισμού, μεταξύ των οποίων η Σιγκαπούρη, η Τυνησία, η Σαουδική Αραβία, η Τουρκία, το Ισραήλ, η Ρωσία και η Ινδία, που αγόρασαν φέτος αισθητά μεγαλύτερες ποσότητες σε σύγκριση με το πρώτο 4μηνο του Από την επεξεργασία των στοιχείων του πρώτου 4μήνου του τρέχοντος έτους προκύπτει, επίσης, ότι οι 10 σημαντικότερες αγορές για την ελληνική βιομηχανία μαρμάρου, με κριτήριο την αξία των εξαγωγών ήταν η Κίνα, η Σαουδική Αραβία, η Σιγκαπούρη, η Ρωσία, η Κύπρος, οι Η Π Α, η Ιταλία, η Βραζιλία, τα Ενωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Τουρκία. Όπως φαίνεται και στο σχετικό πίνακα, οι 10 αυτές αγορές απορρόφησαν το 69% της συνολικής ποσότητας των ελληνικών εξαγωγών διακοσμητικών πετρωμάτων, που αντιπροσωπεύει σε αξία το 67,7% της συνολικής αξίας των εξαγωγών του κλάδου. Οι 10 μεγαλύτερες αγορές για τα Ελληνικά μάρμαρα (*) 2010 (Ιανουάριος - Απρίλιος) 2009 (Ιανουάριος - Απρίλιος) ΚΙΝΑ (720) ΣΑΟΥΔΙΚΗ ΑΡΑΒΙΑ (632) ΣΙΝΓΚΑΠΟΥΡΗ (706) ΡΩΣΙΑ (075) ΚΥΠΡΟΣ (600) Η Π Α (400) ΙΤΑΛΙΑ (005) ΒΡΑΖΙΛΙΑ (508) ΕΝ. ΑΡΑΒΙΚΑ ΕΜΙΡΑΤΑ (647) ΤΟΥΡΚΙΑ (052) ΣΥΝΟΛΟ (ΜΕΡΙΚΟ) ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ ΕΞΑΓΩΓΩΝ (*) Με βάση την αξία των εξαγωγών το πρώτο 4μηνο του 2010.

3 Ανάλυση Ελληνικών Εξαγωγών Διακοσμητικών Πετρωμάτων Ιανουάριος - Απρίλιος 2010 Πετρώματα ΜΑΡΜΑΡΑ ΓΡΑΝΙΤΕΣ ΣΧΙΣΤΟΛΙΘΟΙ ΑΛΛΑ ΥΛΙΚΑ ΚΥΒΟΛΙΘΟΙ κ.ά ΨΗΦΙΔΕΣ κ.ά ΣΥΝΟΛΟ Ιανουάριος - Απρίλιος 2009 ΠΕΤΡΩΜΑΤΑ ΜΑΡΜΑΡΑ ΓΡΑΝΙΤΕΣ ΣΧΙΣΤΟΛΙΘΟΙ ΑΛΛΑ ΥΛΙΚΑ ΚΥΒΟΛΙΘΟΙ κ.ά ΨΗΦΙΔΕΣ κ.ά ΣΥΝΟΛΟ Ελληνικές Εξαγωγές Διακοσμητικών Πετρωμάτων ανά Δασμολογική κλάση ΔΑΣΜΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΑΣΗ 2010 (Ιανουάριος - Απρίλιος) 2009 (Ιανουάριος - Απρίλιος) ΣΥΝΟΛΟ

4 εξαγωγές/εισαγωγές μαρμάρων Υποχώρησαν οι εισαγωγές το πρώτο 4μηνο 2010 Οι εισαγωγές διακοσμητικών πετρωμάτων συνέχισαν και το πρώτο 4μηνο του 2010 την πτωτική τους πορεία που έχει ξεκινήσει από το 2008, ύστερα από ένα μακρόχρονο ράλι ανόδου. Πιο συγκεκριμένα, το 4μηνο Ιανουαρίου Απριλίου 2010, λόγω μείωσης της ζήτησης προϊόντων μαρμάρου στην ελληνική αγορά, οι εισαγωγές μαρμάρων και άλλων διακοσμητικών πετρωμάτων μειώθηκαν κατά 19,5% σε ποσότητα και 4,5% σε αξία, σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του Πιο αναλυτικά, οι εισαγωγές ανήλθαν σε τόνους, αξίας 17,8 εκατ., έναντι τόνων, αξίας 18,7 εκατ. το πρώτο 4μηνο του Σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία εισαγωγών της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής το 48,9% της συνολικής ποσότητας των εισαγωγών ήταν γνήσια μάρμαρα και ασβεστόλιθοι (limestones), το 16,9% γρανίτες και το υπόλοιπο 34,2% διάφορα προϊόντα από άλλους φυσικούς λίθους (σχιστόλιθοι, ψαμμίτες κ.ά.). Επίσης, το 58,5% της συνολικής ποσότητας των εισαγωγών ήταν σε μορφή ακατέργαστων όγκων. Σχετικά με τηv προέλευση των διαφόρων προϊόντων που μπήκαν στην ελληνική αγορά το πρώτο 4μηνο του 2010, σημειώνεται ότι το 90,2% της συνολικής ποσότητας, το οποίο αντιστοιχεί στο 84,5% της συνολικής αξίας των εισαγωγών, προερχόταν από 10 χώρες: Κίνα, FYROM, Τουρκία, Ινδία, Ιταλία, Αλβανία, Ισπανία, Βουλγαρία, Μαρόκο και Αίγυπτος. Σημειώνεται ότι οι εισαγωγές από το FYROM, τη Βουλγαρία και την Αλβανία, όπου υπάρχουν λατομεία τα οποία εκμεταλλεύονται ελληνικές επιχειρήσεις μαρμάρου, ήταν αυξημένες το πρώτο 4μηνο του 2010, έναντι της αντίστοιχης περιόδου του Επίσης, αύξηση παρουσίασαν και οι εισαγωγές από την Κίνα και την Ισπανία, ενώ αντίθετα οι εισαγωγές από την Τουρκία, την Ινδία, την Ιταλία, το Μαρόκο και την Αίγυπτο παρουσίασαν μείωση. Στους αναλυτικούς πίνακες που ακολουθούν, απεικονίζεται η εξέλιξη των εισαγωγών διακοσμητικών πετρωμάτων κατά το πρώτο 4μηνο του 2010, σε σύγκριση με τις εισαγωγές κατά το αντίστοιχο χρονικό διάστημα του Ανάλυση Εισαγωγών Διακοσμητικών Πετρωμάτων Ιανουάριος - Απρίλιος 2010 Πετρώματα ΜΑΡΜΑΡΑ ΓΡΑΝΙΤΕΣ ΨΑΜΜΙΤΕΣ ΣΧΙΣΤΟΛΙΘΟΙ ΑΛΛΑ ΥΛΙΚΑ ΚΥΒΟΛΙΘΟΙ κ.ά ΨΗΦΙΔΕΣ κ.ά ΣΥΝΟΛΟ Ιανουάριος - Απρίλιος 2009 ΠΕΤΡΩΜΑΤΑ ΜΑΡΜΑΡΑ ΓΡΑΝΙΤΕΣ ΨΑΜΜΙΤΕΣ ΣΧΙΣΤΟΛΙΘΟΙ ΑΛΛΑ ΥΛΙΚΑ ΚΥΒΟΛΙΘΟΙ κ.ά ΨΗΦΙΔΕΣ κ.ά ΣΥΝΟΛΟ

5 Εισαγωγές Διακοσμητικών Πετρωμάτων ανά Δασμολογική κλάση ΔΑΣΜΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΑΣΗ 2010 (Ιανουάριος - Απρίλιος) 2009 (Ιανουάριος - Απρίλιος) ΣΥΝΟΛΟ Οι 10 πρώτες χώρες εισαγωγής διακοσμητικών πετρωμάτων στην Ελλάδα (*) 2010 (Ιανουάριος - Απρίλιος) 2009 (Ιανουάριος - Απρίλιος) ΚΩΔ. ΚΙΝΑ FYROM ΤΟΥΡΚΙΑ ΙΝΔΙΑ ΙΤΑΛΙΑ ΑΛΒΑΝΙΑ ΙΣΠΑΝΙΑ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ ΜΑΡΟΚΟΝ ΑΙΓΥΠΤΟΣ ΣΥΝΟΛΟ (ΜΕΡΙΚΟ) ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ ΕΙΣΑΓΩΓΩΝ (*) Με βάση την αξία των εισαγωγών το πρώτο 4μηνο του 2010.

6 εξαγωγές/εισαγωγές μαρμάρων ΣΧΙΣΤΟΛΙΘΟΣ, έστω και χοντρικά κατεργασµένος ή απλά κοµµένος, µε πριόνι ή άλλο τρόπο, σε όγκους ή πλάκες σχήµατος τετράγωνου ή ορθογώνιου ΜΑΡΜΑΡΑ, ΤΡΑΒΕΡΤΙΝΕΣ, ΒΕΛΓΙΚΟΙ ΑΣΒΕΣΤΟΛΙΘΟΙ ΚΑΙ ΑΛΛΟΙ ΑΣΒΕΣΤΟΛΙΘΟΙ για πελέκηµα ή χτίσιµο, φαινοµενικής πυκνότητας ίσης ή ανώτερης του 2,5 και ΑΛΑΒΑΣΤΡΟ, έστω και χοντρικά κατεργασµένα ή απλά κοµµένα, µε πριόνι ή άλλο τρόπο, σε όγκους ή πλάκες σχήµατος τετράγωνου ή ορθογώνιου: - ΜΑΡΜΑΡΑ και ΤΡΑΒΕΡΤΙΝΕΣ: Ακατέργαστα ή χοντρικά κατεργασµένα Απλά κοµµένα, µε πριόνι ή άλλο τρόπο, σε όγκους ή πλάκες σχήµατος τετράγωνου ή ορθογώνιου: Πάχους ίσου ή κατώτερου των 4 cm Πάχους άνω των 4 cm, µέχρι 25 cm Άλλα ΒΕΛΓΙΚΟΙ ΑΣΒΕΣΤΟΛΙΘΟΙ και άλλοι ΑΣΒΕΣΤΟΛΙΘΟΙ για πελέκηµα ή χτίσιµο. ΑΛΑΒΑΣΤΡΟ ΓΡΑΝΙΤΗΣ, ΠΟΡΦΥΡΙΤΗΣ, ΒΑΣΑΛΤΗΣ, ΨΑΜΜΙΤΗΣ και άλλες πέτρες για πελέκηµα ή χτίσιµο, έστω και χοντρικά κατεργασµένα ή απλά κοµµένα µε πριόνι ή άλλο τρόπο, σε όγκους ή πλάκες σχήµατος τετράγωνου ή ορθογώνιου: - ΓΡΑΝΙΤΗΣ Ακατέργαστος ή χοντρικά κατεργασµένος Απλά κοµµένος, µε πριόνι ή άλλο τρόπο, σε όγκους ή πλάκες σχήµατος τετράγωνου ή ορθογώνιου: Πάχους ίσου ή κατώτερου των 25 cm Άλλος ΨΑΜΜΙΤΗΣ ΑΛΛΕΣ ΠΕΤΡΕΣ ΓΙΑ ΠΕΛΕΚΗΜΑ Ή ΧΤΙΣΙΜΟ ΚΥΒΟΛΙΘΟΙ ΓΙΑ ΛΙΘΟΣΤΡΩΤΑ ΡΟΜΩΝ, κράσπεδα πεζοδροµίων και πλάκες για στρώσιµο, από φυσικές πέτρες (άλλες από αυτές του σχιστόλιθου) ΠΕΤΡΕΣ ΚΑΤΑΛΛΗΛΕΣ ΓΙΑ ΛΑΞΕΥΣΗ Ή ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟ ΟΜΙΚΗ (άλλες από αυτές του σχιστόλιθου) επεξεργασµένες και τεχνουργήµατα από τις πέτρες αυτές µε εξαίρεση εκείνες της κλάσης Κύβοι, ψηφίδες και παρόµοια είδη για µωσαϊκά, από φυσικές πέτρες (στις οποίες περιλαµβάνεται και ο σχιστόλιθος), έστω και πάνω σε υπόθεµα. Κόκκοι, µικρά θραύσµατα και σκόνες από φυσικές πέτρες (στις οποίες περιλαµβάνεται και ο σχιστόλιθος), τεχνητά χρωµατισµένα: Πλάκες, κύβοι, ψηφίδες και παρόµοια είδη, έστω και σε σχήµα άλλο από το τετράγωνο ή το ορθογώνιο, στα οποία η πιο µεγάλη επιφάνεια µπορεί να χωρέσει σε τετράγωνο του οποίου η πλευρά είναι κατώτερη από 7 cm. Κόκκοι, µικρά θραύσµατα και σκόνες, τεχνητά χρωµατισµένα. - Άλλες πέτρες κατάλληλες για λάξευση ή για την οικοδοµική και τεχνουργήµατα από τις πέτρες αυτές, απλώς λαξευµένες ή πριονισµένες και µε επιφάνεια επίπεδη ή οµαλή: Μάρµαρο, τραβερτίνης και αλάβαστρο Γρανίτης Άλλες πέτρες. - ΑΛΛΑ: Μάρµαρο, τραβερτίνης και αλάβαστρο Αλάβαστρο στιλβωµένο, διακοσµηµένο ή αλλιώς κατεργασµένο, όχι όµως γλυπτό Άλλα Άλλες ασβεστούχες πέτρες: Στιλβωµένες, διακοσµηµένες ή αλλιώς κατεργασµένες, όχι όµως γλυπτές Άλλες ΓΡΑΝΙΤΗΣ Στιλβωµένος, διακοσµηµένος ή αλλιώς κατεργασµένος, όχι όµως γλυπτός, µε καθαρό βάρος ίσο ή ανώτερο των 10 kg Άλλος ΑΛΛΕΣ ΠΕΤΡΕΣ Στιλβωµένες, διακοσµηµένες ή αλλιώς κατεργασµένες, όχι όµως γλυπτές, µε καθαρό βάρος ίσο ή ανώτερο των 10 kg Άλλες ΣΧΙΣΤΟΛΙΘΟΣ φυσικός κατεργασµένος και τεχνουργήµατα από φυσικό ή συσσωµατωµένο σχιστόλιθο Σχιστόλιθος για στέγες ή για προσόψεις Άλλοι.

7 Εξαγωγές - Εισαγωγές ,4% η αύξηση της αξίας των εξαγωγών -24,2% η μείωση της αξίας των εισαγωγών Το 2009, οι ελληνικές εξαγωγές προϊόντων μαρμάρου και άλλων διακοσμητικών λίθων, ανήλθαν, σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, σε τόνους, αξίας 140,6 εκατ., έναντι τόνων, αξίας 124 εκατ. το 2008, ήταν δηλαδή ελαφρά μειωμένες σε ποσότητα (- 4,8%) και αυξημένες κατά 13,4% σε αξία, σε σύγκριση με το Πρόκειται για μια ιδιαίτερα ικανοποιητική εξέλιξη σε ό,τι αφορά την εξαγωγική δραστηριότητα του κλάδου, αν ληφθούν υπόψη: α) τα σοβαρά προβλήματα στη διεθνή αγορά κατά τη διάρκεια του 2009, λόγω της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, η οποία είχε σοβαρές επιπτώσεις στην πραγματική οικονομία των περισσοτέρων χωρών του δυτικού κόσμου, με αποτέλεσμα τη μείωση της ζήτησης, β) η υπερπροσφορά υλικών από χώρες με χαμηλό κόστος εργασίας (Κίνα, Ινδία, Τουρκία κ.ά.), γ) τα χρονίζοντα προβλήματα στο χώρο της εξορυκτικής δραστηριότητας στην Ελλάδα, τα οποία δεν επιτρέπουν την αύξηση της πρωτογενούς παραγωγής των λατομείων μαρμάρου, που θα μπορούσε να συμβάλει καθοριστικά στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών επιχειρήσεων μαρμάρου. Η εικόνα της ποσοτικής σύνθεσης των εξαγωγών μαρμάρου, κατά το 2009, ήταν η εξής: ποσοστό 61,9% της συνολικής ποσότητας των εξαγωγών ήταν ακατέργαστα ογκομάρμαρα, (57,8% το 2008), με προορισμό την Κίνα, κυρίως, η οποία μετά το 2000 έχει εξελιχθεί σταδιακά στο σημαντικότερο εισαγωγέα πρώτων υλών του πλανήτη. Οι εισαγόμενες στην Κίνα πρώτες ύλες, μετά την επιτόπου μεταποίηση, επανεξάγονται, σε σημαντικό ποσοστό, ως τελικά προϊόντα από φυσικούς λίθους, προς διάφορες χώρες. ποσοστό 6,9% ήταν ακατέργαστες πλάκες (10,3% το 2008) και ποσοστό 31,2% ήταν διάφορα κατεργασμένα προϊόντα από φυσικούς λίθους (31,9% το 2008). Αντίστοιχα, η ποσοστιαία σύνθεση της αξίας των εξαγωγών για τις παραπάνω τρεις κύριες ομάδες προϊόντων, ήταν το 2009 η εξής: 22,2% ακατέργαστα ογκομάρμαρα (24,4% το 2008) 6,7% ακατέργαστες πλάκες (11,3% το 2008) και 71,1% κατεργασμένα προϊόντα (64,3% το 2008). Οι σημαντικότερες αγορές Όπως φαίνεται στον πίνακα των σημαντικότερων αγορών για τα ελληνικά μάρμαρα, με κριτήριο την αξία των εξαγωγών, τις δέκα πρώτες θέσεις στη λίστα των χωρών εξαγωγής προϊόντων μαρμάρου από την Ελλάδα κατέλαβαν το 2009: το Ουζμπεκιστάν, η Κίνα, οι Η.Π.Α., η Σιγκαπούρη, η Ιταλία, η Κύπρος, η Σαουδική Αραβία, η Βραζιλία, η Γερμανία και τα Ενωμένα Αραβικά Εμιράτα. Στις δέκα αυτές χώρες προωθήθηκε το 64% της συνολικής ποσότητας των ελληνικών εξαγωγών μαρμάρου, ενώ η αξία των εξαγωγών στις δέκα αυτές χώρες αντιπροσωπεύει το 71,3% της συνολικής αξίας των εξαγωγών, γεγονός που φανερώνει την περιορισμένη γεωγραφική διασπορά των ελληνικών εξαγωγών μαρμάρου. Για πρώτη φορά, μετά το 2006, η Κίνα εκτοπίστηκε από την πρώτη θέση της λίστας των δέκα σημαντικότερων αγορών για τα ελληνικά μάρμαρα. Το 2009, την πρώτη θέση στο συγκεκριμένο πίνακα κατέλαβε το Ουζμπεκιστάν, στο οποίο οι εξαγωγές προϊόντων μαρμάρου από την Ελλάδα ανήλθαν σε 30,7 εκατ., που αντιπροσωπεύουν το 21,8% της συνολικής αξίας των εξαγωγών του κλάδου (εξαγωγές τόνων προϊόντων υψηλού βαθμού κατεργασίας, μέσης τιμής /τον.). Τα προϊόντα μαρμάρου που εξάχθηκαν το 2009 στο Ουζμπεκιστάν (αρχιτεκτονικά στοιχεία από λευκό μάρμαρο Θάσου, προϊόντα από λευκό μάρμαρο SIVEC κ.ά.) προορίζονταν για τη διακόσμηση του International Forum Palace, ενός μεγαλοπρεπούς συνεδριακού κέντρου στην Τασκένδη, το οποίο εγκαινιάστηκε το Σεπτέμβριο του 2009, στα πλαίσια του εορτασμού των χρόνων από την ίδρυση της Τασκένδης. Το συνεδριακό κέντρο της Τασκένδης «ντύθηκε» με λευκά μάρμαρα Θάσου, υψηλού βαθμού κατεργασίας, τα οποία προμήθευσαν οι επιχειρήσεις FHL H. Κυριακίδης Μάρμαρα Γρανίτες ΑΒΕΕ, Μπαϊρακτάρης Νικόλαος και Υιοί ΕΕ και Μάρμαρα Θάσου Φιλιππίδη ΑΕ και διακοσμήθηκε εσωτερικά με λευκά μάρμαρα SIVEC, τα οποία προμήθευσε η πρώτη από τις παραπάνω επιχειρήσεις, μαζί με γρανίτες που χρησιμοποιήθηκαν στον περιβάλλοντα χώρο του κτηρίου. Η Κίνα ήταν, το 2009, η δεύτερη μεγαλύτερη αγορά για τα ελληνικά μάρμαρα. Η χώρα αυτή απορρόφησε τόνους υλικών (+22,2% σε σύγκριση με το 2008), ποσότητα που αντιπροσωπεύει το 40,6% της συνολικής ποσότητας των ελληνικών εξαγωγών διακοσμητικών πετρωμάτων (31,6% το 2008). Σημειώνεται ότι το σύνολο των εξαγωγών προς την Κίνα ήταν μάρμαρα σε μορφή όγκων, κυρίως, (97,4%), με μέση τιμή 148 /τον. Αντίστοιχα, η αξία των εξαγωγών προς την Κίνα ανήλθε, το 2009, σε 22 εκατ., μέγεθος που, παρά το σημαντικό όγκο των εξαγωγών, αντιπροσωπεύει μόνο το 15,6% της συνολικής αξίας των εξαγωγών. Σημειώνεται, ακόμη, ότι στην αγορά της Κίνας κατευθύνθηκε, το 2009, το 69,3% της συνολικής ποσότητας των ογκομαρμάρων που εξάχθηκαν. Η αξία των εξαγωγών ογκομαρμάρων προς την Κίνα αντιπροσωπεύει το 72,9% της συνολικής αξίας των εξαχθέντων ογκομαρμάρων. Στην τρίτη θέση της κατάταξης βρέθηκαν οι Η.Π.Α., μια μεγάλη αγορά διακοσμητικών πετρωμάτων, στην οποία, όμως, ο οικοδομικός τομέας αντιμετωπίζει από τις αρχές του 2008 σοβαρή κρίση, ως επακόλουθο της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης που πλήττει τις χώρες του δυτικού κόσμου (το 2005 οι Η.Π.Α. ήταν στην πρώτη θέση του πίνακα των 10 μεγαλύτερων αγορών για τα ελληνικά μάρμαρα). Οι εξαγωγές μαρμάρων στις Η.Π.Α. μειώθηκαν και το 2009, για δεύτερη συνεχή χρονιά, και περιορίστηκαν στους τον. αξίας 8,2 εκατ., έναντι τον. αξίας 14,7 εκατ. (μείωση 51,7% σε ποσότητα και 44,2% σε αξία). Στην αγορά των Η.Π.Α. προωθήθηκαν κατεργασμένα, κυρίως, προϊόντα (μέση τιμή /τον.). Στην τέταρτη θέση του πίνακα των δέκα πιο σημαντικών αγορών για τα ελληνικά μάρμαρα κατατάχθηκε, το 2009, η Σιγκαπούρη (εξαγωγές τον. αξίας 7,2 εκατ. ) και στην πέμπτη θέση η Ιταλία. Στις επόμενες θέσεις ακολούθησαν η Κύπρος, η Σαουδική Αραβία, η Βραζιλία, η Γερμανία και τα Ενωμένα Αραβικά Εμιράτα.

8 εξαγωγές/εισαγωγές μαρμάρων Οι εξαγωγές στις χώρες της Ε.Ε. Οι εξαγωγές του κλάδου μαρμάρου στη μεγάλη αγορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης των 15 κατέγραψαν, το 2009, αισθητή μείωση, λόγω περιορισμού της ζήτησης που έχει προκαλέσει η οικονομική κρίση. Πιο συγκεκριμένα, οι εξαγωγές μειώθηκαν σε τόνους αξίας 19,3 εκατ., έναντι τόνων, αξίας 24,7 εκατ. το 2008 (- 28,1% σε ποσότητα και -21,9% σε αξία). Επίσης, μειωμένες ήταν οι εξαγωγές και προς τις δώδεκα νέες χώρες της Ε.Ε., όπως φαίνεται στο σχετικό πίνακα. Στις 12 χώρες νέα μέλη της Ε.Ε., οι εξαγωγές μειώθηκαν στους τον. αξίας 12,5 εκατ., έναντι τον. αξίας 14,7 εκατ. το 2008 (μείωση 19,5% σε ποσότητα και -14,9% σε αξία). Στις υπόλοιπες αγορές του κόσμου οι ελληνικές εξαγωγές μαρμάρων, κατά το 2009, δεν είχαν αισθητές διαφοροποιήσεις σε σύγκριση με το 2008, εκτός ελάχιστων εξαιρέσεων, όπως φαίνεται και στους αναλυτικούς πίνακες με τα μεγέθη των εξαγωγών ανά χώρα προορισμού και δασμολογική κλάση. Τα παραπάνω εξαγωγικά μεγέθη του κλάδου μαρμάρου, κατά το 2009, αν συσχετιστούν με τα μεγέθη των μεγάλων αγορών διακοσμητικών πετρωμάτων, μπορούν να επιβεβαιώσουν ότι οι ελληνικές εξαγωγικές επιχειρήσεις μαρμάρου αγωνίζονται δυναμικά για να διατηρήσουν το μερίδιό τους στις ξένες αγορές, παρόλο που η ανταγωνιστικότητα των ελληνικών μαρμάρων ακολουθεί τα τελευταία χρόνια καθοδική πορεία. Στις νέες συνθήκες της παγκόσμιας αγοράς διακοσμητικών πετρωμάτων, μετά το 2000, χρονιά «εισβολής» της Κίνας, τα ελληνικά μάρμαρα εξαιρετικά κατά γενική ομολογία για την ποιότητά τους αντιμετωπίζουν τον έντονο ανταγωνισμό τόσο από τα υλικά των χωρών με χαμηλό κόστος εργασίας (Κίνα, Τουρκία, Ινδία, Βραζιλία κ.ά.), όσο και από τα υλικά των παραδοσιακών μαρμαροπαραγωγών χωρών της Ε.Ε. (Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία), οι οποίες πετυχαίνουν με αποτελεσματικές και συλλογικές στρατηγικές προβολής και marketing, αλλά και με καινοτομικά προϊόντα να αντιμετωπίζουν τα προβλήματα του ανταγωνισμού. Αποτέλεσμα του σκληρού ανταγωνισμού στη διεθνή αγορά είναι και η τεράστια πίεση που υπάρχει στις τιμές των προϊόντων σειράς, γεγονός που έχει υποχρεώσει πολλές ελληνικές επιχειρήσεις να εγκαταλείψουν την εξαγωγική προσπάθεια, είτε γιατί δεν μπορούν να έχουν ανταγωνιστικά κοστολόγια, είτε γιατί δεν έχουν τη δυνατότητα να στρέψουν την παραγωγική τους δραστηριότητα προς ειδικά προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας, ώστε να ξεπεράσουν τον ανταγωνισμό στο επίπεδο των χαμηλών τιμών. Οι ελληνικές επιχειρήσεις μαρμάρου, χρειάζονται σήμερα, που η εσωτερική αγορά έχει καταρρεύσει, περισσότερες ποσότητες πρώτων υλών από εκλεκτούς τύπους ελληνικών μαρμάρων, για τους οποίους πάντοτε υπάρχει ζήτηση στη διεθνή αγορά (π.χ. λευκά μάρμαρα, όπως Θάσου κ.ά.), προκειμένου να ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητά τους και να προσανατολιστούν συστηματικότερα προς τις αγορές του εξωτερικού. Για αυτό και επείγει η προώθηση, από την πλευρά της κυβέρνησης, του αναμενόμενου, εδώ και πολλά χρόνια, σύγχρονου θεσμικού πλαισίου για τα λατομεία μαρμάρων, ώστε να αντιμετωπιστεί το σοβαρό έλλειμμα της χώρας σε εγχώριες πρώτες ύλες (ογκομάρμαρα), το οποίο περιορίζει τις εξαγωγικές προοπτικές του κλάδου. Οι εισαγωγές μαρμάρων το 2009 Το 2009, συνεχίστηκε για δεύτερη συνεχή χρονιά, η μείωση των εισαγωγών μαρμάρων, λόγω της κρίσης στον οικοδομικό τομέα που περιόρισε τη ζήτηση υλικών. Πιο συγκεκριμένα, το 2009 οι εισαγωγές προϊόντων από φυσικούς λίθους περιορίστηκαν στους τόνους, αξίας 65,1 εκατ., έναντι τόνων, αξίας 85,9 εκατ. το 2008 (μείωση -20,3% σε ποσότητα και - 24,2% σε αξία). Στη σύνθεση των εισαγωγών του 2009, όπως και τα προηγούμενα χρόνια, κυριάρχησαν τα γνήσια μάρμαρα και οι ασβεστόλιθοι (limestones), που είναι τα υλικά τα οποία προτιμά η ελληνική αγορά. Τα ασβεστολιθικά υλικά αντιπροσώπευαν το 2009 το 54,1% της συνολικής ποσότητας και το 57,1% της συνολικής αξίας των εισαγωγών διακοσμητικών πετρωμάτων. Αναλυτικότερα, οι εισαγωγές ασβεστολιθικών υλικών (μάρμαρα, ασβεστόλιθοι κ.λπ) ανήλθαν, το 2009, σε τόνους ( τον. το 2008), αξίας 37,2 εκατ. (50,6 εκατ. το 2007). Από την παραπάνω συνολική ποσότητα εισαγωγών, ποσοστό 63,2% ήταν σε μορφή όγκων, 22,3% σε μορφή πλακών τελάρου και 14,5% σε μορφή κατεργασμένων προϊόντων. Τα παραπάνω στοιχεία μπορούν να επιβεβαιώσουν ότι η παραγωγή των ελληνικών λατομείων μαρμάρων και διακοσμητικών πετρωμάτων, δεν μπορεί να καλύψει την εγχώρια ζήτηση και τις εξαγωγικές απαιτήσεις, ούτε ποσοτικά, ούτε ποιοτικά, με την έννοια της διαθεσιμότητας υλικών στους τύπους και στα χρώματα που απαιτεί η αγορά. Σχετικά με τηv προέλευση των υλικών που εισάχθηκαν, το 2009 οι τόνοι, δηλαδή το 94,5% της συνολικής ποσότητας των εισαγωγών, προερχόταν από 10 μόνο χώρες: την Τουρκία, την Κίνα, το FYROM, την Ινδία, την Ιταλία, την Αλβανία, τη Βουλγαρία, την Αίγυπτο, τη Συρία, και το Μαρόκο. Οι εισαγωγές από την Τουρκία (μάρμαρα λευκά, ημίλευκα και μπεζ σε μορφή όγκων κυρίως) ανήλθαν το 2009 σε τον. αξίας 14,1 εκατ., έναντι τον. αξίας 19,4 εκατ., το 2008 (- 25,4% σε ποσότητα και 27,3% σε αξία). Οι εισαγωγές από την Κίνα διατηρήθηκαν, όπως και το 2008, στο επίπεδο των τόνων, η αξία τους, όμως, ήταν 9,7 εκατ., κατά 1,6 εκατ. μικρότερη σε σύγκριση με το Από το FYROM οι εισαγωγές, κυρίως λευκών μαρμάρων CIVEC, POLARIS κ.λπ. ανήλθαν σε τον. αξίας 7,9 εκατ., έναντι τον. αξίας 7,2 εκατ. το Μειωμένες, επίσης, ήταν οι εισαγωγές προϊόντων μαρμάρου και άλλων φυσικών λίθων από την Ινδία, την Ιταλία, την Αλβανία,, τη Βουλγαρία, την Αίγυπτο, τη Συρία και το Μαρόκο. Οι εισαγωγές γρανιτών, το 2009, αντιπροσώπευαν μόνο το 13,1% της συνολικής ποσότητας και το 25,5% της συνολικής αξίας των εισαγωγών και ανήλθαν σε τον. αξίας 16,6 εκατ., έναντι τον. αξίας 18,7 εκατ., το Οι περιορισμένες εισαγωγές γρανιτών, παρά την υπερπροσφορά τέτοιων υλικών στη διεθνή αγορά, αποδεικνύουν τη σταθερή προτίμηση της ελληνικής αγοράς προς τα μάρμαρα, παρόλο που ειδικοί του τομέα υποστηρίζουν ότι δεν έχουν αναδειχθεί, όπως θα έπρεπε, τα πλεονεκτήματα των γρανιτών, ειδικά σε εφαρμογές επένδυσης εξωτερικών όψεων κτηρίων και διαμόρφωσης αστικού σχεδιασμού. Από τα παραπάνω στοιχεία, σχετικά με τις εισαγωγές, είναι φανερό ότι ορισμένα ξένα ανοιχτόχρωμα μάρμαρα και ασβεστόλιθοι, κυρίως από την Τουρκία, το Μαρόκο, τη Βουλγαρία και την Αίγυπτο, έχουν καθιερωθεί στην ελληνική αγορά και προτιμώνται σε διάφορες εφαρμογές στον οικοδομικό τομέα. Η καθιέρωση, βέβαια, αρκετών από τα εισαγόμενα υλικά στην εγχώρια αγορά οφείλεται και στο ότι ορισμένες μεγάλες ελληνικές επιχειρήσεις μαρμάρου, στην προσπάθειά τους να εξασφαλίσουν πρώτες ύλες με ανταγωνιστικό κόστος, έχουν αναπτύξει τα τελευταία χρόνια δραστηριότητες και συνεργασίες σε γειτονικές χώρες της βαλκανικής (Βουλγαρία, Τουρκία, FYROM κ.ά.), καθώς και στην Κίνα. Στους αναλυτικούς πίνακες που ακολουθούν, παρουσιάζονται τα μεγέθη των εξαγωγών και εισαγωγών κατά το 2009, σε σύγκριση με τα αντίστοιχα στοιχεία του ΚΩΣΤΑΣ ΚΟΛΟΤΟΥΡΟΣ

9 Εξαγωγές - Εισαγωγές Διακοσμητικών Πετρωμάτων ανά Δασμολογική κλάση τη διετία ΔΑΣΜΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΑΣΗ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ Μάρμαρα Ασβεστόλιθοι - Τραβερτίνες Γρανίτες Σχιστόλιθοι Άλλα πετρώματα Κυβόλιθοι, κράσπεδα, πλάκες για λιθόστρωτα εκτός σχιστολίθων Ψηφίδες κ.ά ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ Ανάλυση Ελληνικών Εξαγωγών Διακοσμητικών Πετρωμάτων (2009) Πετρώματα ΜΑΡΜΑΡΑ ΓΡΑΝΙΤΕΣ ΣΧΙΣΤΟΛΙΘΟΙ ΑΛΛΑ ΥΛΙΚΑ ΚΥΒΟΛΙΘΟΙ κ.ά ΨΗΦΙΔΕΣ κ.ά ΣΥΝΟΛΟ Ανάλυση Ελληνικών Εξαγωγών Διακοσμητικών Πετρωμάτων (2008) ΠΕΤΡΩΜΑΤΑ ΜΑΡΜΑΡΑ ΓΡΑΝΙΤΕΣ ΣΧΙΣΤΟΛΙΘΟΙ ΑΛΛΑ ΥΛΙΚΑ ΚΥΒΟΛΙΘΟΙ κ.ά ΨΗΦΙΔΕΣ κ.ά ΣΥΝΟΛΟ

10 εξαγωγές/εισαγωγές μαρμάρων Οι 10 σημαντικότερες αγορές για τα ελληνικά μάρμαρα το ΟΥΖΜΠΕΚΙΣΤΑΝ ΚΙΝΑ Η Π Α ΣΙΝΓΚΑΠΟΥΡΗ ΙΤΑΛΙΑ ΚΥΠΡΟΣ ΣΑΟΥΔΙΚΗ ΑΡΑΒΙΑ ΒΡΑΖΙΛΙΑ ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΕΝΩΜ. ΑΡΑΒ. ΕΜΙΡΑΤΑ ΣΥΝΟΛΟ Εξαγωγές - Εισαγωγές προς και από τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ε.Ε.-15 ( ) ΚΩΔ. ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΙΤΑΛΙΑ ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΒΕΛΓΙΟ ΙΣΠΑΝΙΑ ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ ΓΑΛΛΙΑ ΚΑΤΩ ΧΩΡΕΣ ΑΥΣΤΡΙΑ ΔΑΝΙΑ ΣΟΥΗΔΙΑ ΙΡΛΑΝΔΙΑ ΛΟΥΞΕΜΒΟΥΡΓΟ ΦΙΝΛΑΝΔΙΑ ΣΥΝΟΛΟ Νέες χώρες-μέλη της Ε.Ε. ( ) ΚΩΔ. ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΚΥΠΡΟΣ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ ΡΟΥΜΑΝΙΑ ΠΟΛΩΝΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΗΣ ΤΣΕΧΙΑΣ ΜΑΛΤΑ ΟΥΓΓΑΡΙΑ ΣΛΟΒΕΝΙΑ ΣΛΟΒΑΚΙΑ ΛΙΘΟΥΑΝΙΑ ΛΕΤΤΟΝΙΑ ΕΣΘΟΝΙΑ ΣΥΝΟΛΟ

11 Εξέλιξη Ελληνικών εξαγωγών μαρμάρου ( ) ΕΤΟΣ (Τόνοι) ΣΥΝΟΛΟ ΟΓΚΟΙ ΠΛΑΚΕΣ ΚΑΤΕΡΓΑΣΜΕΝΑ.000 (Τόνοι).000 (Τόνοι).000 (Τόνοι) Οι 10 πρώτες χώρες εισαγωγής διακοσμητικών πετρωμάτων στην Ελλάδα το 2009 (*) ΤΟΥΡΚΙΑ ΚΙΝΑ FYROM ΙΝΔΙΑ ΙΤΑΛΙΑ ΑΛΒΑΝΙΑ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ ΑΙΓΥΠΤΟΣ ΣΥΡΙΑ ΜΑΡΟΚΟΝ ΣΥΝΟΛΟ (*) Με βάση την αξία των εισαγωγών το πρώτο 4μηνο του Ανάλυση Εισαγωγών Διακοσμητικών Πετρωμάτων (2009) ΠΕΤΡΩΜΑΤΑ ΜΑΡΜΑΡΑ ΓΡΑΝΙΤΕΣ ΨΑΜΜΙΤΕΣ ΣΧΙΣΤΟΛΙΘΟΙ ΑΛΛΑ ΥΛΙΚΑ ΚΥΒΟΛΙΘΟΙ κ.ά ΨΗΦΙΔΕΣ κ.ά ΣΥΝΟΛΟ Ανάλυση Εισαγωγών Διακοσμητικών Πετρωμάτων (2008) ΠΕΤΡΩΜΑΤΑ ΜΑΡΜΑΡΑ ΓΡΑΝΙΤΕΣ ΨΑΜΜΙΤΕΣ ΣΧΙΣΤΟΛΙΘΟΙ ΑΛΛΑ ΥΛΙΚΑ ΚΥΒΟΛΙΘΟΙ κ.ά ΨΗΦΙΔΕΣ κ.ά ΣΥΝΟΛΟ

12 εξαγωγές/εισαγωγές μαρμάρων Εξαγωγές - Εισαγωγές Διακοσμητικών Πετρωμάτων ( ) ΚΩΔ. ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΑΓΚΟΛΑ ΑΖΕΡΜΠΑΙΤΖΑΝ ΑΙΓΥΠΤΟΣ ΑΙΘΙΟΠΙΑ ΑΛΒΑΝΙΑ ΑΛΓΕΡΙΑ ΑΝΓΚΟΥΙΛΑ ΑΝΔΟΡΡΑ ΑΡΓΕΝΤΙΝΗ ΑΡΜΕΝΙΑ ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ ΑΥΣΤΡΙΑ ΒΕΛΓΙΟ ΒΕΝΕΖΟΥΕΛΑ ΒΙΕΤΝΑΜ ΒΟΣΝΙΑ - ΕΡΖΕΓΟΒΙΝΗ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ ΒΡΑΖΙΛΙΑ ΓΑΛΛΙΑ ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΓΕΩΡΓΙΑ ΔΑΝΙΑ ΔΗΜ.ΝΟΤ.ΑΦΡΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΗΣ ΤΣΕΧΙΑΣ ΔΟΜΙΝΙΚΑΝΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΛΒΕΤΙΑ ΕΝΩΜΕΝΑ ΑΡΑΒΙΚΑ ΕΜΙΡΑΤΑ ΕΣΘΟΝΙΑ ΖΙΜΠΑΜΠΟΥΕ Η Π Α ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΙΑΠΩΝΙΑ ΙΝΔΙΑ ΙΝΔΟΝΗΣΙΑ ΙΟΡΔΑΝΙΑ ΙΡΑΚ ΙΡΑΝ ΙΡΛΑΝΔΙΑ ΙΣΛΑΝΔΙΑ ΙΣΠΑΝΙΑ ΙΣΡΑΗΛ ΙΤΑΛΙΑ ΚΑΝΑΔΑΣ ΚΑΤΑΡ ΚΑΤΕΧ. ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΙΑΚΑ ΕΔΑΦΗ ΚΑΤΩ ΧΩΡΕΣ ΚΙΝΑ ΚΟΛΟΜΒΙΑ ΚΟΥΒΕΙΤ ΚΡΟΑΤΙΑ ΚΥΠΡΟΣ ΛΕΤΤΟΝΙΑ ΛΕΥΚΟΡΩΣΙΑ ΛΙΒΑΝΟΣ ΛΙΒΥΗ ΛΙΘΟΥΑΝΙΑ ΛΟΥΞΕΜΒΟΥΡΓΟ ΜΑΛΑΙΣΙΑ ΜΑΛΤΑ ΜΑΡΟΚΟΝ ΜΑΥΡΙΚΙΟΣ

13 ΚΩΔ. ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΜΑΥΡΟΒΟΥΝΙΟ ΜΕΞΙΚΟ ΜΟΖΑΜΒΙΚΗ ΜΟΛΔΑΒΙΑ ΜΠΑΓΚΛΑΝΤΕΣ ΜΠΑΧΡΕΙΝ ΜΠΕΝΙΝ ΜΠΟΥΤΑΝ ΝΙΓΗΡΙΑ ΝΟΡΒΗΓΙΑ ΝΟΤΙΑ ΚΟΡΕΑ ΟΛΛΑΝΔΙΚΕΣ ΑΝΤΙΛΛΕΣ ΟΜΑΝ ΟΥΓΓΑΡΙΑ ΟΥΖΜΠΕΚΙΣΤΑΝ ΟΥΚΡΑΝΙΑ ΠΑΚΙΣΤΑΝ ΠΑΝΑΜΑΣ ΠΕΡΟΥ ΠΟΛΩΝΙΑ ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ ΠΡΩΗΝ ΖΑΙΡ / ΔΗΜΟΚ. ΤΟΥ ΡΟΥΜΑΝΙΑ ΡΩΣΙΑ ΣΑΟΥΔΙΚΗ ΑΡΑΒΙΑ ΣΕΡΒΙΑ ΣΙΝΓΚΑΠΟΥΡΗ ΣΛΟΒΑΚΙΑ ΣΛΟΒΕΝΙΑ ΣΟΥΗΔΙΑ ΣΡΙ ΛΑΝΚΑ ΣΥΡΙΑ ΤΑΙΒΑΝ ΤΑΙΛΑΝΔΗ ΤΟΥΡΚΙΑ ΤΟΥΡΚΜΕΝΙΣΤΑΝ ΤΥΝΗΣΙΑ ΦΙΛΙΠΠΙΝΕΣ ΦΙΝΛΑΝΔΙΑ FYROM ΧΙΛΗ ΧΟΓΚ-ΚΟΓΚ ΕΦΟΔ. ΠΛΟΙΩΝ ΜΕ ΤΡΙΤΕΣ ΧΩΡΕΣ ΧΩΡ. & ΕΔΑΦΗ ΜΗ ΚΑΤΟΝ ΧΩΡ. & ΕΔΑΦ. ΜΗ ΚΑΤ. ΓΙΑ ΕΜΠΟ ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ Πηγή: Επεξεργασία στοιχείων ΕΛΣΤΑΤ