Η ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ ΤΟΥ ΑΕΡΑ

Transcript

1 Η ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ ΤΟΥ ΑΕΡΑ Με τον όρο θερµοκρασία εννοούµε το βαθµό της µοριακής δράσης ή της ποσότητας της θερµότητας που περικλείει ένα υλικό σώµα. Εάν σε δύο παρακείµενα σώµατα Α και Β θερµότητα ρέει από το σώµα Α προς το σώµα Β, θεωρούµε ότι το πρώτο σώµα βρίσκεται σε µεγαλύτερη θερµοκρασία από το δεύτερο Η θερµοκρασία του αέρα είναι µια πολύ σηµαντική παράµετρος για την Μετεωρολογία και την Κλιµατολογία γιατί αυτή: α) εξουσιάζει τη φυσική εξάτµιση του ύδατος και τη διαπνοή των φυτών διαδραµατίζοντας έτσι καθοριστικό ρόλο στο υδατικό και το ενεργειακό ισοζύγιο του πλανήτη. β) µε την άνιση κατανοµή της στην επιφάνεια της γης ελέγχει την εξάπλωση των φυτικών και ζωικών οργανισµών, και καθορίζει την κίνηση του αέρα στην ατµόσφαιρα της γης

2 Μέτρηση της θερµοκρασίας Η στιγµιαία µέτρηση της θερµοκρασίας γίνεται µε ειδικά όργανα τα θερµόµετρα και η συνεχής καταγραφή µε αυτογραφικά όργανα του θερµογράφους Οι µετρήσεις που γίνονται την ίδια στιγµή σε διάφορους τόπους πρέπει να είναι συγκρίσιµες µεταξύ τους για το λόγο αυτό πρέπει να πραγµατοποιούνται κάτω από ίδιες συνθήκες Ετσι, τα όργανα τοποθετούνται σε είδικό στέγαστρο, τον Μετεωρολογικό Κλωβό, για να προστατεύονται από τις επιδράσεις του ήλιου και της βροχής. Τοποθετούνται δε σε απόσταση 1.5 µ πάνω από το έδαφος για να αποφεύγεται η επίδραση της γήινης ακτινοβολίας Η θερµοκρασία διαφέρει σηµαντικά από σηµείο σε σηµείο ή από στιγµή σε στιγµή. Οι διαφορές γίνονται πολύ µεγάλες όσο πλησιάζουµε επιφάνειες ενεργειακών ανταλλαγών που χωρίζουν δύο διαφορετικά µέσα (π.χ. Έδαφοςαέρας, θάλασσα-αέρας)

3 Μεταβολή της θερµοκρασίας σε σχέση µε την επιφάνεια ανταλλαγής

4 Πλήθος Μετεωρολογικών Θερµοµετρικών σταθµών στη γη

5 Θέρµανση-ψύξη ξηράς και θάλασσας Η ξηρά και οι υδάτινες επιφάνειες παρουσιάζουν διαφορετική συµπεριφορά στην απορρόφηση και την επανακτινοβολία της θερµότητας του ηλίου Η επιφάνεια της ξηράς θερµαίνεται εντονότερα και γρηγορότερα µε την επίδραση των ηλιακών ακτίνων Στις υδάτινες επιφάνειες οι διαδικασίες αυτές γίνονται µε βραδύτερους ρυθµούς και κάτω από τις ίδιες συνθήκες θερµαίνονται λιγότερο Τη νύχτα η ξηρά ψύχεται ταχύτερα και αποκτά πολύ χαµηλότερες θερµοκρασίες, σε σχέση µε τις υδάτινες επιφάνειες Αποτέλεσµα: η ξηρά να είναι θερµότερη της θάλασσας κατά τη διάρκεια µιας θερµής ηµέρας και ψυχρότερη κατά τη νύχτα, ενώ στις ψυχρές ηµέρες η θάλασσα είναι συνεχώς θερµότερη της ξηράς Η θέρµανση της επιφάνειας της γης γίνεται άµεσα από την πρόσπτωση των ηλιακών ακτίνων και ακολουθεί η έµµεση θέρµανση του αέρα Η θερµοκρασία του αέρα κοντά στις επιφάνειες ανταλλαγής εµφανίζει µεγάλες ηµερήσιες και εποχικές αντιθέσεις επάνω από την ξηρά και µικρότερες επάνω από τη θάλασσα.

6 Ερµηνεία των θερµοκρασιακών αντιθέσεων Πρώτον, το νερό είναι διαφανές και διαπερατό και οι ακτίνες διεισδύουν σε µεγάλα βάθη. Η ηλιακή ενέργεια κατανέµεται σε µεγάλη µάζα, ενώ χέρσος θερµαίνεται επιδερµικά και η ενέργεια κατανέµεται σε πολύ µικρότερη µάζα εύτερον, Στις θάλασσες υπάρχει ανάµειξη των υδάτων και ανακατανοµή της ενέργειας Τρίτο, η εξάτµιση, που είναι ένας από τους βασικούς παράγοντες ψύξης, χαρακτηρίζει κυρίως τις υδάτινες επιφάνειες Τέταρτο, η θερµοχωρητικότητα του υλικού (µεγάλη ειδική θερµότητα του νερού, µικρή της ξηράς)

7 Θερµοκρασιακές παράµετροι Τήρηση αρχείων (κλιµατικά δελτία) Κανονικές κλιµατικές συνθήκες (κανονικές περίοδοι) Θερµοµετρικές Παράµετροι : Ηµερήσια και µέση ηµερήσια θερµοκρασία (υπολογισµοί αυτής) µηνιαία και µέση µηνιαία θερµοκρασία Ετήσια και µέση ετήσια θερµοκρασία Μέση µηνιαία µέγιστη θερµοκρασία Μεση µηνιαία ελάχιστη θερµοκρασία Η διακύµανση της θερµοκρασία στο 24ωρο είναι ανάλογα µε την τοποθεσία είναι : συνέχεια θετική συνέχεια αρνητική, ή άλλοτε θετική και άλλοτε αρνητική Περίοδος ελεύθερη παγετού: το σύνολο των διαδοχικών ηµερών µε θερµοκρασίες µεγαλύτερες των 0 C Ηµέρες µερικού παγετού και ηµέρες ολικού παγετού

8 Η ηµερήσια πορεία της θερµοκρασίας του αέρα στη Θεσσαλονίκη για θερινή (άνω) και χειµερινή (κάτω) ηµέρα

9 Ηµερήσια κύµανση της θερµοκρασίας Απλή κύµανση Ελάχιστη τιµή λίγο µετά την ανατολή του ήλιου Μέγιστη θερµοκρασία 2-3 ώρες µετά τη µεσουράνηση του Ηλίου Οι χρόνοι εµφάνισης ερµηνεύονται µε βάση το ισοζύγιο της ενέργειας στην επιφάνεια της γης Μετά τη δύση του ηλίου και µέχρι την επόµενη ανατολή η γη ψύχεται συνεχώς Με την ανατολή του ήλιου αρχίζει η προσθήκη ενέργειας που αναπληρώνει τις απώλειες, τη στιγµή της εξισορρόπησης επιτυγχάνεται η ελάχιστη τιµή Η µέγιστη θερµοκρασία εµφανίζεται τη στιγµή του ισοζυγίου προσπίπτουσας ηλιακής ενέργειας και απωλειών της γης, µόλις αρχίσει η υπεροχή της γήινης ακτινοβολίας σηµειώνεται και η µέγιστη τιµή Οι συνθήκες αυτές αντιπροσωπεύουν κανονικές καιρικές συνθήκες

10 Η ηµερήσια πορεία της θερµοκρασίας του αέρα στη Θεσσαλονίκη για θερινή (άνω) και χειµερινή (κάτω) ηµέρα

11 Το ηµερήσιο θερµοµετρικό εύρος (ΗΘΕ) Ως ηµερήσιο θερµοµετρικό εύρος ορίζεται η διαφορά ανάµεσα στη µέγιστη και την ελάχιστη θερµοκρασία της ηµέρας Έχει τη µεγαλύτερη τιµή κοντά στην επιφάνεια ανταλλαγών και µειώνεται όσο αποµακρυνόµαστε από αυτές Η µείωση του ΕΘΕ µέσα στο έδαφος είναι ταχύτατη, σε βάθη >50 cm το ΗΘΕ σχεδόν µηδενίζεται Στην ατµόσφαιρα η ηµερήσια κύµανση της θερµοκρασίας επεκτείνεται αρκετά ψηλότερα, αφού οι αναταρακτικές κινήσεις του αέρα επιτρέπουν τη θέρµανση και ψύξη σε µεγαλύτερη απόσταση από την επιφάνεια ανταλλαγής Αν ληφθεί υπόψη µια καθορισµένη απόσταση από την επιφάνεια ανταλλαγής τότε οι µεταβολές στο Ηµερήσιο Θερµοµετρικό Εύρος εξαρτάται από τους παρακάτω παράγοντες:

12 Παράγοντες µεταβολής του ΗΘΕ I. Το ΗΘΕ µειώνεται µε την αύξηση του γεωγραφικού πλάτους Στους τροπικούς η ίση διάρκεια ηµέρας-νύχτας οδηγεί σε έντονη θέρµανση και έντονη ψύξη αντίστοιχα, µε συνέπεια µεγάλα ΗΘΕ Στα µεγάλα γ. πλάτη οι µικρές καλοκαιρινές νύχτες δεν επιτρέπουν µεγάλη ψύξη, ενώ οι µικρές χειµερινές ηµέρες δεν επιτρέπουν µεγάλη θέρµανση Αποτέλεσµα οι διαφορές της θερµοκρασίας ανάµεσα στη µέγιστη και την ελάχιστη να διατηρούνται σε µικρά επίπεδα στα µεγάλα πλάτη. II. Το ΗΘΕ είναι µεγάλο κατά τις αίθριες ηµέρες και µικρό κατά τις νεφοσκεπείς (προηγούµενο σχήµα) III. Το ΗΘΕ είναι µικρότερο πάνω από τους ωκεανούς και τις λίµνες και µεγαλύτερο επάνω από την ξηρά. IV. Καθορίζεται από τον τύπο και την υγροµετρική κατάσταση του εδάφους V. Περιοχές µε εκτεταµένη βλάστηση έχουν µικρό ΕΘΕ σε σχέση µε το γυµνό έδαφος

13 Η εποχική πορεία της θερµοκρασίας Ένας µηχανισµός ανάλογος µε αυτόν της ηµερήσιας κύµανσης της θερµοκρασίας διατηρείται και σε ετήσια βάση σε κάθε σχεδόν τόπο Έτσι, η θερµοκρασία του αέρα, κατά τη διάρκεια του έτους παρουσιάζει συνήθως απλή κύµανση και ακολουθεί το ρυθµό εναλλαγής των εποχών Οι µέγιστες θερµοκρασίες παρουσιάζονται 1-2 µήνες µετά το θερινό ηλιοστάσιο και οι ελάχιστες, επίσης 1-2 µήνες µετά το χειµερινό ηλιοστάσιο κάθε ηµισφαιρίου Στις ηπείρους ο θερµότερος µήνας είναι ο Ιούλιος στο βόρειο ηµισφαίριο και ο Ιανουάριος στο νότιο ηµισφαίριο Στους ωκεανούς παρατηρείται µια υστέρηση στο θερµικό ισοζύγιο και ο θερµότερος µήνας είναι ο Αύγουστος στο βόρειο και ο Φεβρουάριος στο νότιο ηµισφαίριο Οι ψυχρότεροι µήνες αντίστοιχα είναι Ιανουάριος ή Ιούλιος στην ξηρά και Φεβρουάριος-Αύγουστος στους ωκεανούς

14 Εποχική πορεία της Θερµοκρασίας (συνέχεια) Στην Ισηµερινή ζώνη, όπου ο ήλιος διέρχεται από τον Ισηµερινό δύο φορές το χρόνο παρατηρείται διπλή κύµανση της θερµοκρασίας µε τα µέγιστα κατά τις ισηµερίες και τα ελάχιστα κατά τα ηλιοστάσια Οµοίως στις περιοχές δράσης των µουσώνων (π.χ. Ινδία) η µέγιστη θερµοκρασία εµφανίζεται πριν από την περίοδο έναρξης των ισχυρών µουσωνικών βροχοπτώσεων Ακόµη, για λόγους θερµικής συµπεριφοράς η µεταβολή θερµοκρασίας από µήνα σε µήνα είναι πολύ µικρότερη σους ωκεάνιους σταθµούς σε σχέση µε τους χερσαίους, ακόµη και αν βρίσκονται σε διαφορετικά πλάτη

15 Ετήσια πορεία της θερµοκρασίας σε διάφορους σταθµούς του πλανήτη

16 Ετήσιο Θερµοµετρικό Εύρος (ΕΘΕ) Η διαφορά ανάµεσα στη µέση θερµοκρασία του θερµότερου και του ψυχρότερου µήνα του έτους ονοµάζεσαι ετήσιο θερµοµετρικό εύρος (ΕΘΕ) Από τα διαγράµµατα που παρουσιάστηκαν προκύπτει ότι το ΕΘΕ είναι µικρότερο επάνω από τις θάλασσες και µεγαλύτερο στη χέρσο Η περιοχή του πλανήτη όπου το ΕΘΕ παρουσιάζει πολύ µικρές τιµές είναι η ζώνη γύρω από τον Ισηµερινό, όπου ουσιαστικά δεν υπάρχει εναλλαγή των εποχών Το ΕΘΕ αυξάνεται σηµαντικά καθώς κινούµεθα από τους ωκεανούς προς το κέντρο των µεγάλων ηπείρων Η µεταβολή αυτή επιτρέπει τη διάκριση των κλιµάτων σε Θαλάσσια και Ηπειρωτικά κλίµατα, ο δε βαθµός του ηπειρωτικού ή ωκεάνιου χαρακτήρα υπολογίζεται από την ακόλουθη σχέση

17 Χαρακτηρισµός των κλιµάτων Κ = [1.7(ΕΘΕ)/ηµ(φ+10)]-14 C To Κ κυµαίνεται από 0 = άκρως ωκεάνιο, έως 100 = άκρως ηπειρωτικό

18 Κατανοµή του Ετήσιου Θερµοµετρικού Εύρους στη Γη

19 Η κατανοµή της θερµοκρασίας στην επιφάνεια της γης Η τοποθέτηση των µηνιαίων ή ετήσιων τιµών της θερµοκρασίας του αέρα, που έχει καταγραφεί σε ένα πολύ µεγάλο δίκτυο σταθµών, επάνω σε ένα γεωγραφικό πλανητικό χάρτη, οδηγεί στη σύνταξη των αντίστοιχων µηνιαίων ή ετήσιων χαρτών της επιφανειακής θερµοκρασίας της γης Οι ισοπληθείς καµπύλες της θερµοκρασίας, που είναι γνωστές ως ισόθερµες καµπύλες χαράσσονται συνήθως µε βήµα ενός βαθµού Κελσίου Για ορθή απεικόνιση της κατανοµής της θερµοκρασίας γίνεται αναγωγή των τιµών στη µέση στάθµη της θάλασσας µε τη βοήθεια ενός συντελεστή µεταβολής που αντιστοιχεί περίπου στους 0.65 C/ 100 µέτρα µεταβολής του υψοµέτρου Η εντονότερη µεταβολή της θερµοκρασίας κατά την οριζόντια έννοια γίνεται κατά µήκος του µεσηµβρινού και η διαφορά αυτής σε ορισµένη απόσταση ονοµάζεται οριζόντια θερµοβαθµίδα Αν η επιφάνεια της γης ήταν οµογενής οι ισόθερµες θα ήταν παράλληλες προς τον ισηµερινό

20 Χαρακτηριστικά της διάταξης των ισόθερµων Στην πράξη οι ισόθερµες διατηρούν µια σχετική παραλληλία προς τον Ισηµερινό η οποία διαταράσσεται από τη διάταξη των µεγάλων οροσειρών και την άνιση κατανοµή ξηράς και θάλασσας Η διάταξη των ισόθερµων διαφέρει σηµαντικά καθώς µεταβαίνουµε από το χειµώνα προς το θέρος Κατά το χειµώνα η οριζόντια θερµοβαθµίδα είναι εντονότερη και εποµένως οι ισόθερµες παρουσιάζουν µεγαλύτερη πυκνότητα, ιδιαίτερα στο βόρειο Ηµισφαίριο όπου κυριαρχεί η ξηρά Αυτό οφείλεται στη µεγάλη κλίση των ηλιακών ακτινών, που οδηγούν σε µεγάλες διαφορές της ηλιακής ακτινοβολίας καθώς πηγαίνουµε από τον Ισηµερινό προς τους πόλους. Οι ισόθερµες µετατοπίζονται παλινδροµικά ακολουθώντας την εποχική κίνηση του ηλίου, η δε µετατόπιση είναι ισχυρότερη στην ξηρά

21 Χαρακτηριστικά ισόθερµων (συνέχεια) Κατά το χειµώνα οι ισόθερµες κάµπτονται προς τον Ισηµερινό επάνω από τη χέρσο και προς τους πόλους επάνω από τους ωκεανούς Οι κάµψεις αυτές δηλώνουν ότι στο ίδιο γεωγραφικό πλάτος η θάλασσα είναι θερµότερη από την ξηρά κατά την ψυχρή περίοδο Η εικόνα αυτή αντιστρέφεται κατά το θέρος, όπου οι ωκεανοί είναι ψυχρότεροι στο ίδιο πλάτος και οι ισόθερµες κάµπτονται προς τους πόλους επάνω από την ξηρά και προς τον Ισηµερινό επάνω από τη θάλασσα Σηµαντικές είναι, ιδιαίτερα κατά το θέρος οι κάµψεις των ισόθερµων στις δυτικές ακτές των ηπείρων, που αυτές βρίσκονται σε συµφωνία µε την κυκλοφορία των ψυχρών ή θερµών θαλάσσιων ρευµάτων, µε εντονότερη δράση στο Β. Ατλαντικό (θερµό ρεύµα του Κόλπου) Η καµπύλη που ενώνει τους τόπους που παρουσιάζουν τη µεγαλύτερη θερµοκρασία ονοµάζεται θερµικός Ισηµερινός Ακραίες θερµοκρασίες +58 C στη Λιβύη και 94.5 C στην Ανταρκτική

22 Πλανητική κατανοµή της θερµοκρασίας τον Ιανουάριο

23 Πλανητικές θερµοκρασίες τον Ιανουάριο

24 Κατανοµή της θερµοκρασίας στην ξηρά τον Ιανουάριο

25 Πλανητική κατανοµή της θερµοκρασίας τον Ιούλιο

26 Πλανητικές θερµοκρασίες τον Ιούλιο

27 Κατανοµή της θερµοκρασίας στην ξηρά τον Ιούλιο

28 Ετήσια κατανοµή της θερµοκρασίας στη γη

29 Ετήσια κατανοµή της Θερµοκρασίας του αέρα στην Ξηρά

30 Κατακόρυφη µεταβολή της θερµοκρασίας Η θερµοκρασία του αέρα παρουσιάζει επίσης ελάττωση και κατά την κατακόρυφη διάσταση, καθώς αποµακρυνόµαστε από την επιφάνεια της γης Οι λόγοι της µείωσης της θερµοκρασίας µε το ύψος είναι οι εξής: 1. Η θέρµανση της ατµόσφαιρας γίνεται έµµεσα από την επιφάνεια της γης 2. Η συγκέντρωση των υδρατµών που παγιδεύουν τη θερµική ενέργεια µειώνεται µε το ύψος 3. Η αραίωση του αέρα µε το ύψος µειώνει την ικανότητα δέσµευσης µεγάλων ποσών ενέργειας 4. Το διοξείδιο του άνθρακα εξαιτίας του µεγάλου µοριακού βάρους βρίσκεται συγκεντρωµένο στα χαµηλότερα στρώµατα της ατµόσφαιρας 5. Η διαστολή του αέρα που παρατηρείται σε κάθε ανύψωση, προκαλεί και την ψύξη αυτού Η µελέτη γίνεται µε ειδικά όργανα και διαγράµµατα

31 Εξαπόλυση Ραδιοβολίδας

32

33 Μέτρηση της θερµοκρασία καθύψος Η θερµοκρασία κατακόρυφα µετριέται µε ειδικά όργανα τις ραδιοβολίδες Η µέτρηση αυτής σε ένα τόπο σε δεδοµένη χρονική στιγµή δείχνει τη θερµοκρασιακή δοµή της ελεύθερης ατµόσφαιρας Η κατά κανόνα µείωση της θερµοκρασίας καθύψος εκφράζει τις πραγµατικές θερµοκρασιακές συνθήκες και η µεταβολή της θερµοκρασίας ορίζεται ως πραγµατική κατακόρυφη θερµοβαθµίδα ή θερµοβαθµίδα περιβάλλοντος Στο σχήµα η µεταβολή της θερµοκρασίας µε το ύψος παρουσιάζει συνεχή µείωση

34

35 Μέτρηση της θερµοκρασίας καθύψος (συνέχεια) Ο µέσος όρος των µετρήσεων της θερµοκρασίας καθύψος για µια µεγάλη χρονική περίοδο εκφράζει µια µέση τιµή της µείωσης της θερµοκρασίας κατά την κατακόρυφο, που ονοµάζεται κανονική κατακόρυφη θερµοβαθµίδα Η µέση αυτή τιµή εκφράζει ένα ρυθµό µείωσης της θερµοκρασίας της τάξεως των 6. 5 C/1000 µέτρα. Η παράµετρος αυτή χρησιµοποιείται σε πολλές εφαρµογές στην κλιµατολογία και στην αεροπορία και δείχνει τις µέσες κανονικές θερµοκρασιακές συνθήκες που θα έπρεπε να επικρατούν σε ένα τόπο. Η αναγωγή της θερµοκρασίας από µεγάλα υψόµετρα στη στάθµη της θάλασσας γίνεται µε τη χρήση αυτής της παραµέτρου Μερικές φορές η θερµοκρασία αντί να ελαττώνεται µε το ύψος από ένα σηµείο και επάνω αρχίζει να αυξάνει το φαινόµενο αυτό της αντιστροφής της πορείας της θερµοκρασίας ονοµάζεται αναστροφής της θερµοκρασίας

36 Αίτια δηµιουργίας των αναστροφών 1. Αναστροφές ακτινοβολίας Η έντονη απώλεια θερµότητας από την επιφάνεια της γης προκαλεί ψύξη στο γειτονικό σε επαφή µε τη γη στρώµα του αέρα, που είναι εντονότερη, όσο πιο ξηρός και πιο ήρεµος είναι ο αέρας και όσο µεγαλύτερη είναι η νύχτα Η αναστροφή αυτή είναι γνωστή ως αναστροφή ακτινοβολίας ή επιφανειακή Εµφανίζεται τις ανέφελες εαρινές ή χειµερινές νύχτες στα µέσα πλάτη, σε χιονοσκεπή εδάφη και σπανίζουν επάνω από τις θάλασσες

37

38 Αναστροφών συνέχεια (θύλακες παγετού) Ο σχηµατισµός των αναστροφών ευνοείται στις κλειστές πεδιάδες ή κοιλάδες Ψυχρός και πυκνός αέρας κυλάει από τις κορυφές και τις πλαγιές των γειτονικών βουνών Συγκεντρώνεται στον πυθµένα της κοιλάδας και έχει πολύ χαµηλές θερµοκρασίες (θύλακες παγετού) Είναι συχνοί την άνοιξη και προκαλούν σηµαντικές ζηµιές Συνδέονται µε τις αναστροφές ακτινοβολίας και η τοπογραφία επιτείνει τη δράση τους

39 2. Αναστροφές οριζόντιας µεταφοράς Όταν θερµός αέρας κινείται επάνω από ψυχρότερες επιφάνειες ψύχεται στη ζώνη επαφής µε το έδαφος, ενώ ψηλότερα παραµένει θερµός Η διαδικασία αυτή δηµιουργεί συνθήκες αναστροφής θερµοκρασίας που είναι γνωστή ως αναστροφή οριζόντιας µεταφοράς Μοιάζει µε τις αναστροφές ακτινοβολίας, αλλά διαρκεί πολύ µεγαλύτερο χρόνο Αν ο αέρας είναι υγρός τότε η συνθήκη αυτή ευθύνεται για τη δηµιουργία οµιχλών που καλύπτουν µεγάλη έκταση και διαρκούν όσο διαρκεί η αναστροφή

40 3. Αναστροφές καθίζησης Η καθίζηση του αέρα στα µεγάλα αντικυκλωνικά συστήµατα θερµαίνει µε αδιαβατικές διαδικασίες τον αέρα που κατέρχεται Σε απόσταση µ από το έδαφος εµφανίζεται αναστροφή της θερµοκρασίας, γνωστή ως αναστροφή καθίζησης, η οποία διαρκεί για πολλές ηµέρες και δίνει άπνοιες, ασθενείς ανέµους και ηλιοφάνεια

41 4. Μετωπικές αναστροφές Η συνάντηση δύο αερίων µαζών µε διαφορετικά θερµοκρασιακά χαρακτηριστικά δηµιουργεί αναστροφή της θερµοκρασίας, αφού ο θερµότερος αέρας αναρριχάται επάνω στον ψυχρότερο, ή ο ψυχρότερος σφηνώνεται κάτω από τον θερµότερο. Η διαδικασία οδηγεί στη δηµιουργία µετώπων κακοκαιρίας και η αναστροφή που προκαλείται ονοµάζεται µετωπική ανάστροφη. Συναντάται ψηλότερα από την επιφάνεια του εδάφους και η διάκριση της σε σχέση µε την προηγούµενη γίνεται από τα ποσά της υγρασίας που εδώ είναι πολύ αυξηµένα

42

43 Η διαχρονική µεταβολή της θερµοκρασίας Η ετήσια τιµή της θερµοκρασίας σε ένα τόπο δεν παραµένει σταθερή Υπάρχουν διαδοχικά ή όχι διαδοχικά έτη που ή θερµοκρασία είναι υψηλή (θερµά έτη) και άλλα που η θερµοκρασία είναι χαµηλή (ψυχρά) Οι υψηλές ή οι χαµηλές θερµοκρασίες οφείλονται: 1. Στην ατµοσφαιρική Κυκλοφορία, η οποία προκαλεί: (α) Ψυχρούς χειµώνες και δροσερά καλοκαίρια(ψυχρό έτος) (β) Ήπιους χειµώνες και θερµά καλοκαίρια (θερµό έτος) (γ) Ψυχρούς χειµώνες-θερµά καλοκαίρια ή ήπιους χειµώνες δροσερά καλοκαίρια που δίνουν ενδιάµεσες συνθήκες 2. Στους φυσικούς (π.χ. Ηφαίστεια) ή ανθρωπογενείς παράγοντες (αστική θέρµανση, CO2, O3 κ.λ.π)

44 Η διαχρονική πορεία της ετήσιας θερµοκρασίας στη Θεσσαλονίκη

45 Πλανητική πορεία της ετήσιας θερµοκρασίας Για κλιµατικές µεταβολές δεν χρησιµοποιούνται τα δεδοµένα µόνο ενός σταθµού Αντίθετα χρησιµοποιείται ο µέσος όρος πολλών σταθµών της περιοχής µελέτης Η περιοχή µελέτης µπορεί να είναι µια χώρα, µια ήπειρος, ολόκληρο ηµισφαίριο ή ολόκληρος ο πλανήτης. Στις περιπτώσεις αυτές δεν χρησιµοποιούνται πραγµατικές τιµές αλλά οι αποχές αυτών από µια τιµή η οποία συνήθως είναι η κανονική τιµή της 30ετίας Στο σχήµα που ακολουθεί δίδεται η απόκλιση της θερµοκρασίας από την κανονική τιµή για όλο τον πλανήτη από το

46 Πλανητική διαχρονική µεταβολή της Θερµοκρασίας του Αέρα

47

48

49

50

51

52

53

54

55

56

57

58