ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ : Ν.Ο.Π.Ε ΤΜΗΜΑ : NOMIKH

Transcript

1 ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ : Ν.Ο.Π.Ε ΤΜΗΜΑ : NOMIKH ΜΑΘΗΜΑ : ΑΤΟΜΙΚΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ : ΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ A. ΑΝΤΩΝΙΟΥ Θ. ΘΕΜΑ : ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΙ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ ΡΑΔΙΟΤΗΛΕΟΠΤΙΚΩΝ ΕΚΠΟΜΠΩΝ (ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ) ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΥΠΡΙΩΤΗ Α.Μ.: ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΟ ΕΤΟΣ : ΕΞΑΜΗΝΟ: Δ ΤΗΛ. ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ: ΜΑIL: katerina.ky@hotmail.com 1

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΘΕΜΑ 3 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 3 ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ 3 ΕΘΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΡΑΔΙΟΤΗΛΕΟΡΑΣΗΣ 4 ΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΤΟΥ Ο ΑΜΕΣΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ 6 -ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΙΣΟΜΕΡΕΙΑ 7 -ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΣΤΑΘΜΗ ΤΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ 8 -ΣΕΒΑΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΑΞΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ ΚΑΙ ΝΕΟΤΗΤΑΣ 8 ΠΕΡΙΛΗΨΗ 9 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 10 2

3 -ΘΕΜΑ- Το θέμα που πραγματεύεται η παρούσα εργασία είναι οι συνταγματικοί περιορισμοί των ραδιοτηλεοπτικών εκπομπών. Μετά την παρουσίαση του θέματος ακολουθεί η αποσαφήνιση των κυριότερων εννοιών. Ακολουθεί το κυρίως θέμα που βασίζεται στη λειτουργία του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης και στην ερμηνεία του άρθρου 15 παρ 2 του συντάγματος. Η εργασία ολοκληρώνεται με την παράθεση των συμπερασμάτων που προκύπτουν κατά την έρευνα. -ΕΙΣΑΓΩΓΗ- Οι τεχνολογικές εξελίξεις που λαμβάνουν χωρά τις τελευταίες δεκαετίες καθιστούν την τηλεόραση και το ραδιόφωνο ίσως τα κυριότερα μέσα ενημέρωσης και ψυχαγωγίας του κοινού. Η τεράστια δύναμη επηρεασμού, κυρίως της τηλεόρασης- λογά της οπτικοακουστικής της λειτουργίας- αλλά και του ραδιοφώνου, προκαλεί αρκετές ιδιαιτερότητες στη ρύθμιση του καθεστώτος υπό το όποιο τέλει η ραδιοτηλεόραση. Το δίκιο γενικά και το Σύνταγμα ειδικότερα, το όποιο ως εκ φύσεως διεκδικεί ευρεία διατύπωση και διάρκεια, προβλέπουν ρυθμίσεις που αφορούν όλο το φάσμα λειτουργείς της ραδιοτηλεορασης.οι ρυθμίσεις αυτές έχουν ως κυριότερο στόχο τον περιορισμό της εξουσίας της ώστε να μην παραβιάζονται τα θεμελιώδη συνταγματικά δικαιώματα του ανθρώπου. Πριν όμως επεκταθούμε στους συνταγματικούς περιορισμούς των ραδιοτηλεοπτικών εκπομπών σκόπιμο είναι να ορίσουμε την έννοια της ραδιοτηλεόρασης ραδιοτηλεόραση λοιπόν συνίσταται στην απευθείας μετάδοση ήχων και εικόνων προς το ευρύ κοινό. Απαιτείται επομένως η χρησιμοποίηση δεκτή από τον ληπτέοι περιορισμοί που θέτει το δικαιοκριτές το σύνταγμα, είναι απαραίτητοι ώστε να προστατευτεί το ευρύ κοινό από την τεράστια επιρροή των ραδιοτηλεοπτικών εκπομπών. -ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ- Με αφετηρία το Σύνταγμα του 1952, πρέπει να σημειωθεί ότι το τελευταίο περιέχει απλή μνεία της ραδιοφωνίας ενώ δεν αναφέρεται καθόλου στην τηλεόραση. Περιορίζεται στο να ορίζει ποιες συνταγματικές διατάξεις δεν εφαρμόζονται στην ραδιοτηλεόραση χωρίς να υποβάλλει αυτή σε άλλη συνταγματική ρύθμιση ή προστασία. Στις ρυθμίσεις υπό το Σύνταγμα του 1952 δεν περιλαμβάνονται συνταγματικές δεσμεύσεις, κάτι το οποίο ισχύει κυρίως την περίοδο της δικτατορίας. Με τον ν.4551/1930 κυρώθηκε από 26 Ιανουαρίου σύμβαση, η οποία αναφερόταν στην εκχώρηση προνομίου για την εγκατάσταση και εκμετάλλευση Σταθμών Ραδιοφωνίας στην Ελλάδα. Διαλύθηκε όμως με τον α.ν.20 Νοεμβρίου 1935, και ένα χρόνο αργότερα συστάθηκε από το καθεστώς της 4 ης Αυγούστου με τον α.ν.95/1936, που τροποποιήθηκε, η «Υπηρεσία Ραδιοφωνικών Εκπομπών», που διαμορφώθηκε σε νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου. Στη συνέχεια, αμέσως μετά τη σύστασή της, η Υπηρεσία Ραδιοφωνικών Εκπομπών υπέγραψε στις 27 Νοεμβρίου 1936 σύμβαση με τη γερμανική εταιρία Telefunken, η οποία κυρώθηκε λίγες βδομάδες πριν από την έναρξη της γερμανικής κατοχής στην Ελλάδα. Όμως μετά τη λήξη της εχθρικής κατοχής παρατηρούνται αλλαγέςστα θεμέλια και στις μορφές της Ελληνικής Ραδιοφωνίας. Αμέσως μετά όμως με τη συντακτική πράξη 45 της 15 Ιουνίου του 1945 συστήθηκε και οργανώνεται το Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας.. Στη συνέχεια εξαιτίας της εισαγωγής της τηλεόρασης στην Ελλάδα το Ε.Ι.Ρ μετονομάστηκε σε Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας και Τηλεόρασης (ΕΙΡΤ). Αξίζει να σημειώσουμε πως τα πρώτα τηλεοπτικά προγράμματα μεταδόθηκαν στις 23 Φεβρουαρίου του Το ΕΙΡΤ ήταν πρόσωπο δημοσίου δικαίου και συνεπώς απολάμβανε τα προνόμια του δημοσίου. Σύμφωνα με το νόμο το ΕΙΡΤ απαλλασσόταν από κάθε φόρο, δασμό, χαρτόσημο, κ.τ.λ. Το ΕΙΡΤ μπορούσε να χρησιμοποιήσει ιδιαίτερα τα κοινόχρηστα πράγματα και ακόμα και περιορισμοί ιδιοκτησίας χάριν του ΕΙΡΤ. Επιπλέον το ΕΙΡΤ είχε το ραδιοτηλεοπτικό μονοπώλιο και σύμφωνα με το νόμο είχε το αποκλειστικό δικαίωμα εγκατάστασης και εκμετάλλευσης κάθε τεχνικού μέσου μετάδοσης προγραμμάτων ραδιοφωνίας και τηλεόρασης. 3

4 Παράλληλα όμως με το Ε.Ι.Ρ με τον α.ν τον Ιανουάριο του 1951 επιτρέπεται η ίδρυση και η λειτουργία ραδιοτηλεοπτικών σταθμών των Ενόπλων Δυνάμεων. Η εγκατάσταση και η λειτουργία των ραδιοφωνικών και εν συνεχεία τηλεοπτικών πομπών των Ενόπλων Δυνάμεων βασίστηκε στην αρχή στον α.ν.1663/1951, που στο άρθρο 1 επέτρεπε την εγκατάσταση και λειτουργία από το Γενικό Επιτελείο Εθνικής Αμύνης. Όμως γρήγορα αυτοί οι σταθμοί επέκτειναν τη δραστηριότητά τους, ώστε να απευθύνονται, σε περίοδο ειρήνης, όχι μόνο στα μέλη των ενόπλων δυνάμεων, αλλά και στ κοινό εν γένει. - Ε.Σ.Ρ.- Ο νόμος 230/1975 προβλέπει ως νέο φορέα ραδιοτηλεόρασης την «Ελληνική Ραδιοφωνία Τηλεόραση» (Ε.Ρ.Τ.), σκοπός της οποίας ορίζεται στο άρθρο 1, παρ.1 η «ενημέρωσις, επιμόρφωσις, και ψυχαγωγία του Ελληνικού λαού» με την εκπομπή ραδιοτηλεοπτικών προγραμμάτων. Ο ίδιος νόμος προβλέπει επίσης συγχώνευση της ΥΕΝΕΔ με την ΕΡΤ μετά το πέρας μιας διετίας από την έναρξη ισχύος του και εφόσον «συντρέχουν αι προς τούτο αναγκαίοι οικονομικαί, τεχνικαί και οργανωτικαί προϋποθέσεις». Στα χρόνια που ακολουθούν πραγματοποιούνται αρκετές ρυθμίσεις σχετικά με το θεσμό της ραδιοτηλεόρασης, ο οποίος αρχικά οργανώθηκε υπό το πρότυπο του κρατικού μονοπωλίου (μολονότι κάτι τέτοιο δεν κατοχυρωνόταν ρητά στο Σύνταγμα). Η μετάβαση από το μονοπώλιο της δημόσιας στην ιδιωτική τηλεόραση οδηγεί σε μεταρρύθμιση του ραδιοτηλεοπτικού καθεστώτος στην Ελλάδα και καθιστά αναγκαία την υιοθέτηση διαφορετικής αντιμετώπισης από την κεντρική εξουσία. Διαπιστώνεται, δηλαδή, η ανάγκη ίδρυσης στο ραδιοτηλεοπτικό χώρο ενός οργάνου, επιφορτισμένου με εποπτικά καθήκοντα, το οποίο μάλιστα θα αποτελεί ανεξάρτητη αρχή. Το 1987 ιδρύεται το Ραδιοτηλεοπτικό Συμβούλιο καθώς και η Επιτροπή για την Τοπική Ραδιοφωνία. Ωστόσο, η λειτουργία των συγκεκριμένων οργάνων δεν στέφεται με ιδιαίτερη επιτυχία. Έτσι, τον Οκτώβριο του 1989 ιδρύεται τελικά το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης (ΕΣΡ). Πρωταρχικός στόχος του ΕΣΡ ήταν η αντιμετώπιση προβλημάτων που παρουσιάστηκαν λόγω της ξαφνικής εμφάνισης των δημοτικών και ιδιωτικών τηλεοπτικών σταθμών από τον Ιανουάριο του προηγούμενου έτους. Η ίδρυση και κατοχύρωση του ΕΣΡ ως εποπτικού οργάνου του ραδιοτηλεοπτικού τομέα γίνεται πραγματικότητα με το νόμο 1866/1989 από τον κοινό νομοθέτη. Σύμφωνα με το συγκεκριμένο νόμο, το ΕΣΡ αποτελεί ένα ανεξάρτητο ενδεκαμελές διοικητικό όργανο με αρμοδιότητα τη χορήγηση, ανανέωση και ανάκληση των αδειών στους τοπικούς ραδιοτηλεοπτικούς σταθμούς και την εποπτεία της κρατικής και ιδιωτικής ραδιοτηλεόρασης. Όμως η οργανωτική διάρθρωση και σύνθεσή του δεν διασφαλίζει την ανεξαρτησία του από την κρατική εξουσία και τα κόμματα. Άλλωστε η πλειοψηφία του ανήκει στους επικρατέστερους κομματικούς σχηματισμούς της εποχής. Ωστόσο, η περιορισμένη σύνθεσή του ΕΣΡ δεν αποτελεί το μόνο πρόβλημα. Βασικό μειονέκτημα του συγκεκριμένου νόμου είναι και το ότι οι εποπτικές αρμοδιότητες του οργάνου δεν συγκεκριμενοποιούνται. Στο χρονικό διάστημα λειτουργίας του βάσει του Ν.1866/1989 το ΕΣΡ δεν έχει να επιδείξει καμία δραστηριότητα στον τομέα της άσκησης εποπτείας, παρά μόνο ρυθμίσεις σχετικά με την εσωτερική λειτουργία του ίδιου. Όσον αφορά τις τηλεοπτικές άδειες, οι σχετικές διαδικασίες χορήγησής τους περιορίζονται απλά στην λήψη αποφάσεων, χωρίς να λαμβάνει ποτέ χώρα η σύναψη σύμβασης παραχώρησης, που είναι απαραίτητη για την ολοκλήρωση της διαδικασίας έκδοσης της άδειας. Αλλωστε, δεν πραγματοποιείται ποτέ έκδοση των προεδρικών διαταγμάτων που θα προσδιόριζε το τυπικό της σύμβασης. Ο δεύτερος ραδιοτηλεοπτικός νόμος, που εκδίδεται το 1993 (Ν.2173/1993) δεν είναι παρά ένα συμπίλημα περίπλοκων διατάξεων. Επιπρόσθετα, κομματικοποιεί εντελώς το ΕΣΡ, το οποίο ελέγχεται από την κυβερνητική πλειοψηφία,, και θεσμοποιεί την εξάρτηση της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης από την κυβέρνηση. Ακόμη, παραπέμπει τη ρύθμιση όλων των οργανικών, διαδικαστικών και ουσιαστικών ζητημάτων της ραδιοτηλεόρασης σε προεδρικά διατάγματα, τα οποία όμως δεν εκδίδονται ποτέ. Με τον τρόπο αυτό, το ρυθμιστικό πλαίσιο της ραδιοτηλεόρασης καθίσταται πλήρως αδρανές. Στην πραγματικότητα, στη συγκεκριμένη φάση, η δραστηριότητα του ΕΣΡ έχει μόνο συμβολικό χαρακτήρα, τόσο όσον αφορά τις διαδικασίες χορήγησης τηλεοπτικών αδειών όσο και την άσκηση εποπτείας στην ιδιωτική τηλεόραση. Άδειες δεν έχουν εκδοθεί αλλά και οι αποφάσεις επιβολής προστίμων ή κοινοποίησης προειδοποιήσεων σε περίπτωση καταστρατήγησης των διατάξεων σχετικά με τις διαφημίσεις ή τις προγραμματικές αρχές δεν εκτελούνται. Καθημερινά παρατηρούνται παραβάσεις των προγραμματικών ρυθμίσεων από τους ιδιωτικούς τηλεοπτικούς σταθμούς. Το 1995 θεσπίζεται νέος νόμος (Ν.2328/1995) για την ιδιωτική ραδιοτηλεόραση, ο οποίος ρυθμίζει το καθεστώς χορήγησης αδειών και άσκησης εποπτείας στον ραδιοτηλεοπτικό τομέα με τρόπο πιο αναλυτικό από ό,τι οι προηγούμενοι, χωρίς όμως αυτό να συνεπάγεται και αναβάθμιση της ποιότητας των ρυθμίσεων. Οι βασικοί τομείς που καλείται να ρυθμίσει ο νέος νόμος είναι το καθεστώς 4

5 καθορισμού της συχνότητας και χορήγησης αδειών καθώς και ο έλεγχος της συγκέντρωσης και του προγράμματος. Αρμόδιοι για την κατανομή και διάθεση των συχνοτήτων ορίζονται οι Υπουργοί Τύπου και ΜΜΕ και Μεταφορών και Επικοινωνίας. Είναι φανερό πως ο συγκεκριμένος νόμος θεσμοποιεί την πλήρη παρέμβαση του κράτους στον τομέα αυτό, ενώ, ταυτόχρονα, θέτει το ΕΣΡ στο περιθώριο. Οι αιτήσεις για τη χορήγηση άδειας υποβάλλονται και εξετάζονται ως προς την πληρότητά τους από την αρμόδια για τον σκοπό αυτό υπηρεσία του Υπουργείου Τύπου και ΜΜΕ, στο οποίο και βρίσκεται το σχετικό αρχείο αδειών. Το ΕΣΡ είναι αρμόδιο μόνο για την καταχώρηση των αντίγραφων των αδειών που του αποστέλλονται. Βέβαια, και το ίδιο εξετάζει και αξιολογεί τις αιτήσεις για τη χορήγηση της ραδιοτηλεοπτικής άδειας, όμως ο Υπουργός είναι αυτός που παίζει τον καθοριστικό ρόλο στις διαδικασίες χορήγησης, ανάκλησης και ανανέωσης των αδειών. Όσον αφορά τις προγραμματικές αρχές, στο νόμο ενσωματώνονται οι σχετικές διατάξεις της κοινοτικής ραδιοτηλεοπτικής οδηγίας. Ωστόσο, ο έλεγχος του ΕΣΡ για την τήρηση των αρχών αυτών από τους σταθμούς δεν είναι πρακτικά εφαρμόσιμος. Επιπρόσθετα, οι μηχανισμοί ελέγχου του προγράμματος και επιβολής διοικητικών κυρώσεων στην πραγματικότητα βρίσκονται στα χέρια του Υπουργού Τύπου και ΜΜΕ, με αποτέλεσμα να καθίσταται αδύνατη η εφαρμογή και η λειτουργία τους. Για την επιβολή κυρώσεων απαιτείται η έκδοση πράξης του Υπουργού Τύπου και ΜΜΕ και η σύμφωνη γνώμη του ΕΣΡ. Αν μάλιστα αδρανήσει το ΕΣΡ η απόφαση εκδίδεται χωρίς αυτό να συμφωνήσει. Είναι, επομένως, φανερό ότι με το νόμο του 1995 το ΕΣΡ στερείται τα απαραίτητα ελεγκτικά και κυρωτικά μέσα και κριτήρια που θα του έδιναν τη δυνατότητα να ελέγξει τις ενέργειες των ιδιωτικών ραδιοτηλεοπτικών σταθμών, τις οικονομικές σχέσεις και την προγραμματική συμπεριφορά αυτών. Με το νόμο 2644/1998 ενισχύεται ο ελεγκτικός και κυρωτικός ρόλος του ΕΣΡ, καθώς θεσπίζεται η δυνατότητά του να επιλαμβάνεται αυτεπαγγέλτως, δηλαδή χωρίς να απαιτείται προηγουμένως να ερωτηθεί ο Υπουργός Τύπου και ΜΜΕ, σε περιπτώσεις παραβιάσεως της ραδιοτηλεοπτικής νομοθεσίας. Επιπλέον, ο ίδιος νόμος προβλέπει νέες αρμοδιότητες για το ΕΣΡ, οι οποίες εδραιώνουν ακόμη περισσότερο την εποπτική λειτουργία του. Ωστόσο ο ρόλος του ΕΣΡ είναι δευτερεύων αφού, στην καλύτερη περίπτωση, μπορεί να συναποφασίζει με το Υπουργείο Τύπου και ΜΜΕ. Η κυρίαρχη νομική του δραστηριότητα είναι η διατύπωση σύμφωνης γνώμης στην τελική απόφαση του αρμόδιου Υπουργού, ενώ οι περιπτώσεις αυτοτελούς αποφασιστικής αρμοδιότητας από μέρους του είναι λίγες και τα περιθώρια αναπτύξεως πρωτοβουλιών περιορισμένα. Το 2000 επιχειρείται η ολοκλήρωση της σταδιακής ενίσχυσης των αρμοδιοτήτων του ΕΣΡ η οποία ξεκίνησε με τους νόμους 2328/1995 και 2644/1998. Με τις διατάξεις του Ν.2863/2000 το ΕΣΡ αποκτά αποκλειστική αρμοδιότητα για ζητήματα σχετικά με την εφαρμογή του ισχύοντος θεσμικού πλαισίου για την παροχή κάθε είδους ραδιοτηλεοπτικών υπηρεσιών, δηλαδή για τη χορήγηση αδειών, τον έλεγχο τήρησης των κανόνων σχετικά με τη νόμιμη, διαφανή και ποιοτική λειτουργία των φορέων παροχής ραδιοτηλεοπτικών υπηρεσιών και την επιβολή διοικητικών κυρώσεων. Επιπρόσθετα, ο ίδιος νόμος καταργεί τον έλεγχο νομιμότητας από τον Υπουργό Τύπου και ΜΜΕ επί των αποφάσεων του ΕΣΡ,τον οποίο προέβλεπε η προϊσχύουσα νομοθεσία ως τελική πράξη πλήθους σύνθετων διοικητικών ενεργειών. Είναι, επομένως, φανερό ότι με το Ν.2863/2000 το ΕΣΡ αποκτά αποφασιστική αρμοδιότητα για τα περισσότερα ζητήματα σχετικά με το θεσμό της ραδιοτηλεόρασης, καθώς δύναται να ασκεί τον εποπτικό του ρόλο εκδίδοντας εκτελεστές διοικητικές πράξεις χωρίς να υπόκειται σε έλεγχο νομιμότητας από τον Υπουργό. Ωστόσο, οι τεχνολογικές εξελίξεις στο χώρο της ραδιοτηλεοράσεως και της επικοινωνίας γενικότερα, ειδικά όταν αποκτήσουν μορφή που δύναται να εκμεταλλευτεί εμπορικά, υπερβαίνουν το νομικό πλαίσιο, αν όχι το διαρρηγνύουν, και καθιστούν αναγκαία τη θέσπιση νέων μέτρων και ρυθμίσεων. Το συγκεκριμένο φαινόμενο δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί σε επίπεδο κοινής νομοθεσίας. Γίνεται, λοιπόν, φανερό ότι προκύπτει η ανάγκη αναγωγής στο Σύνταγμα. Με άλλα λόγια, προκύπτει η ανάγκη διαμόρφωσης σε επίπεδο συνταγματικών διατάξεων άμεσα εφαρμόσιμων νομικών λύσεων, ικανών να ρυθμίσουν το ραδιοτηλεοπτικό φαινόμενο. Έτσι, με την τελευταία αναθεώρηση του Συντάγματος (2001) πραγματοποιείται η ρητή συνταγματική κατοχύρωση του οργάνου.ένα χρόνο αργότερα, ο νόμος 3051/2002, μεταξύ άλλων, εισάγει και ορισμένες τροποποιήσεις στο σώμα του κυρίως νόμου 2863/ Συνοπτικώς, το ειδικότερο νομοθετικό πλαίσιο που αναφέρεται αμέσως ή εμμέσως στη λειτουργία και στις αρμοδιότητες του Ε.Σ.Ρ. βρίσκεται καταρχήν στον εκτελεστικό του Συντάγματος Ν. 3052/2002, στο Ν. 2863/2000 και στους νόμους που διέπουν τη λειτουργία της δημόσιας (Ν. 1730/1987) και της ιδιωτικής ραδιοφωνίας και τηλεόρασης (Νόμοι 3592/2007, 2328/1995, 2644/1998 και 3310/2005 και Προεδρικά Διατάγματα 109/2010, 77/2000 και 310/1996). Επίσης, για την εσωτερική του λειτουργία εφαρμόζεται ο εσωτερικός κανονισμός λειτουργίας του Ε.Σ.Ρ. που κυρώθηκε με την 20291/Ε/ Απόφαση του Υπουργού Τύπου και Μ.Μ.Ε. 5

6 -ΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΤΟΥ Το Σύνταγμα του 1975 εισάγει μια σημαντική καινοτομία. Η παρ.1 του άρθρου 15 δεν αποτελεί στην ουσία παρά επανάληψη της παρ.8, εδ.1 του άρθρου 14 του Συντάγματος του 1952, επαναλαμβάνει, δηλαδή, τον αποκλεισμό της ραδιοτηλεόρασης από τις προστατευτικές για τον τύπο διατάξεις του άρθρου 14. Η πρώτη παράγραφος, με ιστορική αφετηρία το άρθρο 14 του Συντάγματος του 1952, εξαιρεί ορισμένα μέσα, ανάμεσα στα οποία και η ραδιοφωνία και η τηλεόραση, από την αυξημένη προστασία της οποίας απολαύει ο τύπος. Αυτό σημαίνει ότι λογοκρισία, δηλαδή παρέμβαση επί του περιεχομένου, και προληπτικά μέτρα, δηλαδή παρέμβαση επί της διαδικασίας, είναι ανεκτά από το Σύνταγμα επ αυτών. Η διατύπωση αυτή ίσως δημιουργεί τη λανθασμένη εντύπωση ότι τα οπτικοακουστικά αυτά μέσα δεν απολαύουν κάποιας συνταγματικής ελευθερίας. Αντίθετα γίνεται δεκτό από τη θεωρία ότι, παρά τη δυνατότητα λήψης προληπτικών μέτρων και άσκησης λογοκρισίας, εφαρμόζεται η ελευθερία του άρθρου 14 παρ.1 («Καθένας μπορεί να εκφράζει και να διαδίδει προφορικά, γραπτά και δια του τύπου τους στοχασμούς του τηρώντας τους νόμους του Κράτους.») και σε όλους τους μετέχοντες σε δραστηριότητες των ανωτέρω μέσων. Απλώς, η ελεύθερη αυτή έκφραση ασκείται με όριο το διοικητικό έλεγχο, δυνάμενος να ασκηθεί σε δομή, οργάνωση, περιεχόμενο της ραδιοτηλεοπτικής δραστηριότητας. Η ουσιαστική καινοτομία εισάγεται με την παράγραφο 2 καθώς με αυτή θεσπίζεται η αρχή του κρατικού ελέγχου, της αντικειμενικότητας και της ισότητας καθώς και η αρχή της ποιότητας. Είναι, λοιπόν, φανερό ότι το άρθρο 15, παρ. 2 του Συντάγματος του 1975 ρυθμίζει πια το αντικείμενο και τη διαμόρφωση των εκπομπών της ραδιοτηλεόρασης. Η παράγραφος του άρθρου αυτού θέτει τους κυριότερους περιορισμούς στο θεσμό της ραδιοτηλεόρασης. Σημαντικό θα ήταν να αναφερθούμε στις ρυθμίσεις αυτές ξεχωριστά και αναλυτικότερα. ΑΜΕΣΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ: Η συγκεκριμένη συνταγματική επιταγή σημαίνει μεγαλύτερη δυνατότητα άσκησης επιρροής από την εποπτεία που ασκείται στους αυτοδιοικούμενους οργανισμούς. Ο έλεγχος είναι μια μορφή εξαρτήσεως πιο έντονη από ό,τι η απλή εποπτεία. Ο έλεγχος της ραδιοτηλεοράσεως από το κράτος είναι περισσότερο εκτενής και ουσιώδης από την εποπτεία εκ μέρους του κράτους στα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου. Γι αυτό το Σύνταγμα δεν επιβάλλει την οργάνωση της τηλεόρασης ως νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου αλλά, αντιθέτως, επιτρέπει τη μορφή του νομικού προσώπου ιδιωτικού δικαίου, με την προϋπόθεση βέβαια ότι παραμένει δυνατή η άσκηση άμεσου κρατικού ελέγχου. Σε μια προσπάθεια ερμηνείας της έννοιας άμεσος έλεγχος του κράτους πρέπει να υπογραμμισθεί ότι η ύπαρξη του κρατικού ελέγχου, όπως ορίζεται στο Σ. δεν έρχεται σε αντίθεση με την αμεροληψία και την αντικειμενικότητα των ΜΜΕ. Αντίθετα, αποτελεί εγγύηση προς την κατεύθυνση της διαφύλαξης της αμεροληψίας ενόψει και της συνταγματικής πρόβλεψης της αρχής της ίσης μεταχείρισης. Αυτό σημαίνει ότι η υιοθέτηση μέτρων που αποσκοπούν ευθέως/εμμέσως στην προώθηση των κυβερνητικών συμφερόντων δε σχετίζονται με την ως άνω συνταγματική πρόβλεψη του κρατικού ελέγχου. Ο κρατικός έλεγχος είναι ο πλήρης πολιτικός κυβερνητικός έλεγχος. Αυτό σημαίνει ότι απαγορεύεται ο έλεγχος που προέρχεται μεν από κρατικές αρχές (με την ευρεία έννοια του όρου), αλλά που δε φθάνει μέχρι την κυβέρνηση και, κατά συνέπεια, δεν υπόκειται στον κοινοβουλευτικό έλεγχο. Ο κρατικός αυτός έλεγχος πρέπει να είναι άμεσος όπως ορίζει το σύνταγμα. Δηλώνει ισχύ και δυνατότητα επιδράσεως εντονότερη από την εποπτεία που αφορά αυτοδιοικούμενους οργανισμούς (αρ Σ). Γι αυτόν τον λόγο, εξάλλου δεν ορίζει το Σύνταγμα (σε αντίθεση με τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης και τις ανώτατες σχολές) ότι είναι επιβλητέα η οργάνωση της ραδιοτηλεόρασης με τη μορφή νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου. Αυτό, ωστόσο, δε σημαίνει ότι η καθιέρωση μιας τέτοιας οργάνωσης δεν είναι επιτρεπτή. Σε κάθε περίπτωση είναι δυνατή, υπό την αναγκαία προϋπόθεση ότι θα προβλέπει για το κράτος δικαίωμα άμεσου ελέγχου και όχι εποπτείας. Είναι επιτρεπτή, επιπροσθέτως, και η οργάνωση ραδιοτηλεοράσεως ως νομικού προσώπου ιδιωτικού δικαίου, εφόσον πληρείται η προϋπόθεση της δυνατότητας άσκησης άμεσου κρατικού ελέγχου. Επιπροσθέτως, η αμεσότητα δε συνεπάγεται τη διεύθυνση από το κράτος. Η ραδιοτηλεόραση είναι δυνατόν να είναι οργανωμένη ως αποκεντρωμένη δημόσια αρχή. Δε σημαίνει, επομένως, ότι πρέπει αναγκαστικά να είναι οργανωμένη με τη μορφή νομικού προσώπου. Η έννοια του άμεσου ελέγχου ακόμη, δε συνεπάγεται αναγκαστικά το κρατικό μονοπώλιο της ραδιοτηλεοράσεως. Το κρατικό μονοπώλιο δεν επιτάσσεται από το Σύνταγμα. Κατά συνέπεια, φορείς μπορεί να είναι και ιδιώτες υπό την προϋπόθεση και εδώ ότι καθίσταται εφικτός ο άμεσος κρατικός έλεγχος. Το Σύνταγμά μας όμως δεν σταματά στην πρόβλεψη άμεσου ελέγχου της ραδιοτηλεόρασης από το κράτοςούτε στον καθορισμό των ορίων αυτού. Γιατί με τον καθορισμό του σκοπού της ραδιοτηλεόρασης καθορίζει συγχρόνως, και μάλιστα με δεσμευτικό και αποκλειστικό τρόπο, τον σκοπό αυτού του ελέγχου. Έτσι, ο άμεσος κρατικός έλεγχος δε συνεπάγεται πολιτική επιταγή της 6

7 ραδιοτηλεόρασης στην εκάστοτε κυβέρνηση. Αντιθέτως, το κράτος αποτελεί εγγυητή της αντικειμενικότητας και ισότητας που διακηρύσσει το άρθρο 15 παρ.2 Σ έναντι του κινδύνου να τεθεί η ραδιοτηλεόραση στην εξουσία ορισμένων μόνο πολιτικών, κοινωνικών, θρησκευτικών ή οικονομικών ομάδων. Συμπερασματικά, γίνεται κατανοητό ότι ο άμεσος έλεγχος του κράτους δεν ασκείται παρά μόνο για να εξυπηρετηθούν οι σκοποί που θέτει το ίδιο το Σύνταγμα στην εν λόγω διάταξη (αντικειμενικότητα, ισότητα, ποιότητα, σεβασμός στην ανθρώπινη αξία και την προστασία της παιδικής ηλικίας και της νεότητας). Επιπλέον, ο κρατικός έλεγχος αφορά ραδιοτηλεοπτικές εκπομπές που απευθύνονται σε απεριόριστο ή σε δυνάμει απεριόριστο αριθμό δεκτών δηλ. δεν έχει σημασία το περιεχόμενο της εκπομπής που μπορεί να είναι γενικού, τεχνικού ή τελείως εξειδικευμένου ενδιαφέροντος, αλλά το αν απευθύνεται ή όχι στο ευρύ κοινό. Τέλος ο κρατικός έλεγχος αναφέρεται μόνο σε εκπομπές που για τη λήψη τους απαιτείται η χρησιμοποίηση δέκτη, δηλ. ραδιοφωνικής ή τηλεοπτικής συσκευής λήψης, διότι η χρήση απλής ραδιοτηλεοπτικής συσκευής για τη μετάδοση μαγνητοσκοπημένων προγραμμάτων. Αναγκαία συνέπεια της υπαγωγής της ραδιοτηλεοπτικής εκπομπής στον κρατικό έλεγχο είναι ότι αποκλείεται ο χαρακτηρισμός της ως ατομικού δικαιώματος, πολύ δε περισσότερο ως ατομικής ελευθερίας. Η θέληση του συνταγματικού νομοθέτη ήταν να αναχθεί η ραδιοτηλεόραση σε περιεχόμενο δημόσιας υπηρεσίας, προκειμένου να εξασφαλιστεί η τήρηση των αρχών της αντικειμενικότητας, της ισοτιμίας και της ποιότητας, τις οποίες έθεσε ως σκοπούς της ραδιοτηλεόρασης. Πρόκειται για μια «θεσμική εγγύηση».το αρ.15 2 προβλέπει τις αρχές της αντικειμενικότητας, της ισότητας και της ποιότητας. Πρόκειται για κατεξοχήν αόριστες νομικές έννοιες και μάλιστα αξιολογικού χαρακτήρα, που παρουσιάζουν σχετικό και μεταβλητό ανά εποχή και πολιτιστική στάθμη περιεχόμενο. μα, να υποστηρίξει κανείς ότι η ραδιοτηλεοπτική εκπομπή έπαψε να αποτελεί περιεχόμενο δημόσιας υπηρεσίας, κάτω από τις διαφορετικές συνθήκες της σημερινής εποχής. Συγκεκριμένα : ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΙΣΟΜΕΡΕΙΑ: Η αντικειμενικότητα και η ίση μεταχείριση που επιτάσσει το Σύνταγμα, αν και αποτελούν σύνθετες και πρακτικά δυσεφάρμοστες έννοιες, είναι ωστόσο απαραίτητες για τη ραδιοτηλεοπτική λειτουργία. Καταρχάς, η αρχή της αντικειμενικότητας είναι αντικειμενική αρχή με καθολική ισχύ που δεσμεύει τόσο την κρατική ραδιοτηλεόραση όσο και την ιδιωτική. Αντικειμενικότητα σημαίνει, κατ αρχάς, πληρότητα. Η πληρότητα δεν μπορεί φυσικά να είναι μαθηματική, γιατί το μεταδιδόμενο υλικό είναι σχεδόν απεριόριστο. Πληρότητα σημαίνει κάλυψη όλων των σημαντικών γεγονότων και ειδήσεων με μέγιστη δυνατή ακρίβεια στη μετάδοση. Αντικειμενικότητα, δεύτερον, σημαίνει ορθότητα δηλ. απόδοση της πραγματικής σημασίας στη μεταδιδόμενη πληροφορία και προπάντων στην είδηση. Αντικειμενικότητα σημαίνει, τρίτον, αμεροληψία. Η ραδιοτηλεόραση ελέγχεται από την κυβέρνηση, όμως, σε καμία περίπτωση δεν την υπηρετεί. Ο κρατικός έλεγχος προβλέπεται από το Σύνταγμα ως μέσο διαφυλάξεως και όχι ως μέθοδος υπονομεύσεως της αντικειμενικότητας της ραδιοτηλεόρασης. Επίσης, επιβάλλει την προβολή όλων των απόψεων με ίσους όρους. Κυρίως αναφέρεται στην αντικειμενική, επί ίσοις όροις αντιμετώπιση των πολιτικών κομμάτων, αλλά όχι μόνο. Η αρχή της ισότητας δε σημαίνει κατ αρχήν την ίδια μεταχείριση όλων των περιπτώσεων, αλλά την ίση μεταχείριση όλων των ομοίων περιπτώσεων. Ισότητα υπάρχει μόνο στην ομοιότητα. Αντίθετα, η ίση μεταχείριση ανόμοιων περιπτώσεων αποτελεί ανισότητα. Το ΣτΕ, σε μια ενδιαφέρουσα απόφασή του, την 930/1990, ορίζει την αντικειμενικότητα ως την αρχή της χρήσης και διάθεσης των ραδιοτηλεοπτικών μέσων κατά τρόπο ώστε να ακούγονται όλες οι απόψεις χωρίς εξαίρεση. Πρόκειται για μια διατύπωση αρκετά απομακρυσμένη από τις δυνατότητες της πραγματικότητας, καθώς ο ραδιοτηλεοπτικός χρόνος είναι περιορισμένος. Κατά μια ερμηνεία, η αντικειμενικότητα μεταφράζεται σε πληρότητα, όχι βέβαια αυστηρώς ποσοτική, αλλά σημαίνει μια προβολή όλων των σπουδαίων γεγονότων, καθώς και πρόσδοση της πραγματικής σημασίας στα γεγονότα. Επιπλέον μεταφράζεται σε αμεροληψία, σε τήρηση ίσης απόστασης κατά την παρουσίαση αντίθετων απόψεων και απεξάρτηση από τα πολιτικά κόμματα, πολλώ δε μάλλον από την κυβέρνηση στην περίπτωση της κρατικής ραδιοτηλεόρασης. Επίσης, αντικειμενικότητα δε σημαίνει ψυχρή, ασχολίαστη μετάδοση πληροφοριών. Η επί ίσοις όροις μετάδοση πληροφοριών ούτε κι αυτή μπορεί να μετρηθεί αυστηρά, αλλά μάλλον πρόκειται για τη λεγόμενη αναλογική ισότητα, την οποία υπαγορεύει το ίδιο το Σύνταγμα στο άρθρο 4. Ερμηνεύεται, δηλαδή ως αίτημα για όμοια αντιμετώπιση όμοιων θεμάτων, για παροχή ίσου χρόνου σε πολιτικές, κοινωνικές και πολιτιστικές απόψεις ίσης εμβέλειας. Επομένως δεν μπορούν να μονοπωλήσουν το ραδιοτηλεοπτικό χρόνο κάποιες ομάδες ούτε κάποιες να αποκλειστούν. Σίγουρα, η πιο κρίσιμη εφαρμογή της αρχής της ισότητας λαμβάνει χώρα στην περίπτωση της παραχώρησης τηλεοπτικού χρόνου στα πολιτικά κόμματα κατά τη διάρκεια προεκλογικών περιόδων. Στο παρελθόν, μικρά, σε εκλογική δύναμη, πολιτικά κόμματα προσέφυγαν στο ΣτΕ ζητώντας προεκλογικό τηλεοπτικό χρόνο, επειδή είχαν αποκλειστεί από αυτόν. Το ΣτΕ, σε σειρά αποφάσεών του, κατέληξε στην άποψη πως όλα τα πολιτικώς υποστατά κόμματα έχουν αγώγιμο δικαίωμα σε 7

8 τηλεοπτικό χρόνο κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου, προκειμένου να διαδώσουν τις απόψεις τους και να έχουν τη δυνατότητα ισχυροποίησης στο επόμενο κοινοβούλιο (βλ. και παρακάτω σε υποχρέωση για δωρεάν μετάδοση προεκλογικών μηνυμάτων ). Σε κάθε περίπτωση οι δυο παραπάνω αρχές συνδέονται με την αρχή της πολυφωνίας, πολιτικής και ευρύτερα κοινωνικής, της ελευθερίας της έκφρασης και με τη δημοκρατική αρχή, ενώ ταυτόχρονα ανταποκρίνονται στο δικαίωμα πλήρους πληροφόρησης της κοινής γνώμης και ισότιμης πρόσβασης στις πηγές πληροφοριών. ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΣΤΑΘΜΗ ΤΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ: Η εφαρμογή των αρχών της αντικειμενικότητας και της ίσης μεταχείρισης δεν πρέπει, κατά το Σύνταγμα, να πραγματοποιείται εις βάρος της ποιοτικής στάθμης των εκπομπών, όπως την επιβάλλουν η κοινωνική αποστολή της ραδιοτηλεοράσεως και η πολιτιστική ανάπτυξη της χώρας.. Η 2η παράγραφος του άρθρου 15 προσδιορίζει, λοιπόν, την αρχή της ποιότητας με βάση δυο κριτήρια, ένα κοινωνικό και ένα πολιτιστικό. Το κοινωνικό αναφέρεται στην κοινωνική αποστολή της ραδιοτηλεόρασης και το πολιτιστικό στην πολιτιστική ανάπτυξη της χώρας. Κατά τη διαμόρφωση των προγραμμάτων των εκπομπών τους οι ραδιοτηλεοπτικοί φορείς οφείλουν να λαμβάνουν υπόψη ότι ασκούν τεράστια επίδραση στο κοινωνικό σύνολο, κι ακριβώς αυτή η δύναμη δεν μπορεί να αποβαίνει σε βάρος της ελληνικής κοινωνίας, αλλά θα πρέπει να την προάγει. Οφείλει, λοιπόν να προάγει την εγχώρια πολιτιστική ανάπτυξη, τις παραδόσεις και γενικά τις τάσεις του ελληνικού πολιτισμού. Ως προς την πολιτιστική ανάπτυξη προέχει η προβολή και ανάδειξη των άφθαρτων αξιών, της πνευματικής κληρονομιάς αλλά και των σύγχρονων πολιτισμικών αναζητήσεων και προϊόντων της τέχνης που πάντοτε σε συνδυασμό με τη συστηματική συνεργασία σε διεθνές επίπεδο θα συντελέσουν στην προαγωγή του κοινωνικού συνόλου. Μεταξύ της κοινωνικής αποστολής και της πολιτιστικής ανάπτυξης εντοπίζεται σχέση ιδεατού και πραγματικού, στο συμβιβασμό των οποίων αποσκοπεί η μέτρηση και η εξασφάλιση της ποιοτικής στάθμης. Κατά συνέπεια, η διασφάλιση ενός minimum ποιοτικής στάθμης των ραδιοτηλεοπτικών εκπομπών αποτελεί βασικό μέλημα για τον άμεσο κρατικό έλεγχο, όπως αυτός διενεργείται από το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης (Ε.Σ.Ρ). ΣΕΒΑΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΑΞΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΗΣ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ ΚΑΙ ΝΕΟΤΗΤΑΣ: Κύριος περιορισμός των ραδιοτηλεοπτικών εκπομπών είναι ο σεβασμός του μητρικού δικαιώματος της ανθρώπινης αξίας. Η δύναμη που κατέχουν τα μέσα ενημέρωσης στην σύγχρονη εποχή και συγκεκριμένα η δύναμη του ραδιοφώνου και της τηλεόρασης θα μπορούσε εύκολα να επεκταθεί σε καταστρατήγηση της εξουσίας τους με αποτέλεσμα την παραβίαση θεμελιωδών δικαιωμάτων όπως αυτών της ανθρώπινης αξίας και της προστασίας της παιδικής ηλικίας. Η περίπτωση αυτή ανήκει στην μέριμνα του κράτους μέσω του άμεσου κρατικού ελέγχου που εξετάστηκε παραπάνω. Πρέπει να επισημάνουμε πως κατά τη δεκαετία του ενενήντα, επανειλημμένα, η προσωπική ζωή, η τιμή και η αξιοπρέπεια δημόσιων προσώπων, προσώπων της επικαιρότητας και απλών πολιτών έχουν τρωθεί από υπερβολές κατά την αντιμετώπιση των θεμάτων εκ μέρους των μέσων μαζικής ενημέρωσης. Οι υπερβάσεις αυτές δικαιολογούν την προσθήκη ενός από τους νέους συνταγματικούς σκοπούς για την ραδιοτηλεόραση, αυτού του σεβασμού της αξίας του ανθρώπου. Όσον αφορά την προστασία της παιδικής ηλικίας και της νεότητας τα τελευταία χρόνια, η αποφυγή της προσβολής των σύγχρονων μαστιγών της πορνείας ανηλίκων και της παιδεραστίας στα μέσα μαζικής ενημέρωσης και στο διαδίκτυο ευαισθητοποιούν σε μεγάλο βαθμό την κοινή γνώμη. Πρόκειται για οριοθετήσεις και όχι για περιορισμούς, γιατί ποτέ στο δικαίωμα έκφρασης δεν περιλαμβανόταν ελευθερία προσβολής της προσωπικότητας του άλλου, των παιδιών και των νέων. Σε κάθε περίπτωση θα προέκυπταν από την καταστατική αρχή της έννομης τάξης, δηλαδή την αρχή του απαραβίαστου της ανθρώπινης αξίας ( άρθρο 2 παρ. 1 ), από την προστασία της παιδικής ηλικίας και της νεότητας ( άρθρο 21 παρ. 1, 3 ) και πάντοτε σε συνάρτηση με το άρθρο 5 παρ. 1, που κάνει λόγο για σεβασμό των δικαιωμάτων των άλλων, του Συντάγματος και των χρηστών ηθών κατά την άσκηση των ιδίων δικαιωμάτων. Γι αυτό η ειδική μνεία τους ερμηνεύεται ως αναγνώριση από το συντακτικό νομοθέτη των κινδύνων που προκύπτουν από τις εκπομπές σχετικά μ αυτά τα θέματα. Περαιτέρω περιορισμός της ελευθερίας των ραδιοτηλεοπτικών μέσων είναι το δικαίωμα απάντησης και αντίστοιχα η υποχρέωση επανόρθωσης από πλευράς μέσων σε περίπτωση που θίγεται η προσωπικότητα κάποιου. 8

9 -ΠΕΡΙΛΗΨΗ- Μετά την εκπόνηση της εργασίας καταλήξαμε στα εξής συμπεράσματα: Όσον αφορά την πρώτη παράγραφο του άρθρου 15, το κράτος μπορεί να πάρει οποιοδήποτε προστατευτικό μέτρο για την ραδιοτηλεόραση εν αντιθέσει με τον τύπο, που απαγορεύεται η λογοκρισία και κάθε άλλου είδους προληπτικό μέτρο. Παρατηρούμε λοιπόν ότι το κράτος προστατεύει την αξία του ανθρώπου και θέτει περιορισμούς στην μετάδοση των πληροφοριών. Φυσικά αναφερόμαστε σε περιορισμούς, οι οποίοι δεν προσβάλλουν την ελευθερία του «πληροφορείν» αλλά προστατεύουν την ανθρώπινη προσωπικότητα. Στη συνέχεια, όσον αφορά τη δεύτερη παράγραφο του άρθρου 15, το Σύνταγμα αναφέρει ότι η ραδιοτηλεόραση υπόκειται στον άμεσο έλεγχο του κράτους και οι κυρώσεις επιβάλλονται μόνο από το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης, το οποίο είναι το αποκλειστικά αρμόδιο για την επιβολή κυρώσεων. Σκοπός του άμεσου ελέγχου του κράτους αποτελεί η ευχερής άσκηση του συνόλου των δικαιωμάτων, που εμπεριέχονται στο ρυθμιστικό πλαίσιο της οπτικοακουστικής ελευθερίας στον ραδιοτηλεοπτικό τομέα. Επίσης, θα πρέπει για να λειτουργήσει ένας ραδιοτηλεοπτικός σταθμός απαιτείται προηγούμενη άδεια η οποία χορηγείται από το κράτος, έχει ως στόχο την αντικειμενική, με ίσους όρους και ποιοτική μετάδοση πληροφοριών. Η αντικειμενικότητα, η ισότητα και η ποιότητα αποτελούν τις συνταγματικές αρχές των ραδιοτηλεοπτικών εκπομπών. Επίσης στο άρθρο γίνεται αναφορά στη κοινωνική αποστολή της ραδιοτηλεόρασης και στην συμβολή της στην πολιτιστική ανάπτυξη της Χώρας καθώς επίσης στον σεβασμό της αξίας του ανθρώπου και της προστασίας της παιδικής ηλικίας και νεότητας. Καταλήγουμε λοιπόν στο συμπέρασμα ότι οι τρεις συνταγματικές αρχές και οι δύο επιπλέον σκοποί του Συντάγματος αποσκοπούσαν ακριβώς στην ενδυνάμωση του κοινωνικού χαρακτήρα της οπτικοακουστικής ελευθερίας στον ραδιοτηλεοπτικό τομέα. After the elaboration of the assignment we conclude to the following. As we consider the first paragraph of article 15,tha state can take any protective measure for the media in contrast of press is forbidden, censorship and any other preventive measure is forbidden. So, we consider that the state protects the human value and sets restrains in transmision of informations. Basicaly we refer to restraints that don t offense the freedom of <<inform>> but protect the human personality.goal of the statement is to achieve the force of rights which conclude in regulatory framework of the audio visual freedom on broadcasting sector. Also if we want a success on a broadcasting station, the previous license required, which is given from the statement, and also the equal terms and the qualitative transmission of information. Objectivity, the equal rights and the quality constitute the constitutional principles of the broadcasting. Also the articles refers to the social mission of the audiovisual and in contribution of the cultural development of the state, also the respect of the value of the human protection, of the childhood and youthness. We conclude that the three constitutional principles and two more goals of the constitutional aimed to the enforcement of the social character on the audiovisual freedom of speech on broadcasting sector. 9

10 -ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ- -Αντωνόπουλος Μανώλης Γ., Villard, Pierre Ανεξάρτητες διοικητικές αρχές Αθήνα-Κομοτηνή Αντ.Ν. Σάκκουλας Δαγτόγλου, Π.Δ., Ραδιοτηλεόραση και Σύνταγμα, δ` έκδοση αναθεωρημένη και συμπληρωμένη 1989, εκδ. Αντ. Ν. Σάκκουλα, Αθήνα-Κομοτηνή. -Δημητρόπουλος Α.Γ.,Συνταγµατικά ικαιώµατα Ειδικό Μέρος. ια έκδοση, Αθήνα Καράκωστας Ιωάννης., Το Δίκαιο των ΜΜΕ, Εκδόσεις Σάκκουλα Κική Γ.Π., Κώδικες Επαγγελματικής Δεοντολογίας, Εκδόσεις Σάκκουλα, Αθήνα Θεσσαλονίκη Κίκη, Γ.Π., Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας, Δίκαιο της Πληροφόρησης, Αναλύσεις-Κείμενα, πρόλογος: Μάνεσης, Α., 1998, εκδ. Προσκήνιο και Κίκη, Γ.Π.,επιμέλεια έκδοσης Σιδεράτος 10