ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ Γ.Α.Ο.Ν.Α. Ο ΑΓΙΟΣ ΣΑΒΒΑΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΔΙΑΚΟΠΗΣ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ

Transcript

1 ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ Γ.Α.Ο.Ν.Α. Ο ΑΓΙΟΣ ΣΑΒΒΑΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΔΙΑΚΟΠΗΣ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ

2 ΕΞΑΡΤΗΣΗ ΑΠΌ ΤΗ ΝΙΚΟΤΙΝΗ Επιτακτική, επαναλαμβανόμενη λήψη νικοτίνης από ένα άτομο, με σκοπό τη βίωση των αποτελεσμάτων της δράσης της ή/και την ανακούφιση από τα στερητικά συμπτώματα που προκαλεί η έλλειψή της.

3 ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΞΑΡΤΗΣΗΣ ΑΠΌ ΤΗ ΝΙΚΟΤΙΝΗ ΤΟΥ Π.Ο.Υ. Έντονη επιθυμία για χρήση καπνού. Απώλεια ελέγχου της χρήσης καπνού. Προτεραιότητα ως προς άλλες απολαύσεις. Ανάπτυξη ανοχής στη χρήση. Στερητικά συμπτώματα με τη διακοπή. Εμμονή χρήσης παρά τη γνώση επιπτώσεων Υψηλά ποσοστά υποτροπής μετά διακοπή.

4 ΕΞΑΡΤΗΣΗ ΑΠΌ ΤΗ ΝΙΚΟΤΙΝΗ Χαρακτηριστικά εξάρτησης από νικοτίνη : - καθημερινό κάπνισμα (>10 τσιγάρα/ημέρα) για αρκετές εβδομάδες. - στοιχεία ανοχής στη νικοτίνη. - εμφάνιση συμπτωμάτων στέρησης όταν επιχειρείται διακοπή του καπνίσματος. Εκτίμηση του βαθμού εξάρτησης με ειδικό ερωτηματολόγιο ( Fagerstrοm ).

5 ΕΞΑΡΤΗΣΗ ΑΠΌ ΤΗ ΝΙΚΟΤΙΝΗ Σύνδεση με τους nachr του εγκεφάλου και απελευθέρωση νευροδιαβιβαστών : - ντοπαμίνη : ενεργοποίηση εγκεφαλικών μηχανισμών που προκαλούν τη βίωση ευχάριστων αισθημάτων (μείωση του άγχους, χαλάρωση κ.α.)και επιθυμία επαναπρόσληψης της νικοτίνης ( μονοπάτι ανταμοιβής ).

6 ΕΞΑΡΤΗΣΗ ΑΠΌ ΤΗ ΝΙΚΟΤΙΝΗ - ακετυλοχολίνη : αίσθηση ενεργοποίησης με αύξηση αυτοσυγκέντρωσης, βελτίωση μνήμης, μείωση χρόνου αντίδρασης κ.λ.π. - νοραδρεναλίνη : εμπλέκεται στην εμφάνιση των στερητικών συμπτωμάτων. - σεροτονίνη, ενδορφίνες, διέγερση CRF, αύξηση ACTH, κορτικοειδών κ.α. - αμμωνία, μενθόλη, λεβουλινικό οξύ κ.α.

7 ΕΞΑΡΤΗΣΗ ΑΠΌ ΤΗ ΝΙΚΟΤΙΝΗ - Η διατήρηση της καπνιστικής συνήθειας συνδέεται με βιολογικές ( συμπτώματα στέρησης ) και με ψυχολογικές μεταβλητές ( χαλάρωση και απόλαυση, ελάττωση αρνητικών αισθημάτων κ.α.) - Η παρατεταμένη έκθεση των nachr οδηγεί σε απευαισθητοποίηση και αντιρροπιστική αύξηση του αριθμού τους με εμφάνιση νευροπροσαρμογής και ανοχής.

8 ΕΞΑΡΤΗΣΗ ΑΠΌ ΤΗ ΝΙΚΟΤΙΝΗ Η παρατεταμένη χρήση προκαλεί εθισμό σε αυξημένα επίπεδα νευροδιαβιβαστών. Η διακοπή οδηγεί σε μείωση των επιπέδων των νευροδιαβιβαστών με αποτέλεσμα : Εμφάνιση συμπτωμάτων στέρησης

9 ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΣΤΕΡΗΣΗΣ Κεφαλαλγία Βραδυκαρδία Ανησυχία, άγχος, νευρικότητα Δυσκολία συγκέντρωσης Διαταραχές ύπνου Διάρροια ή δυσκοιλιότητα Επιθυμία πρόσληψης νικοτίνης Αυξημένη όρεξη κ.α.

10 ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΣΤΕΡΗΣΗΣ Κορυφώνονται σε 1 έως 3 ημέρες. Διαρκούν 3 έως 4 εβδομάδες και στο 40% των καπνιστών για μεγαλύτερο διάστημα. Επιθυμία για κάπνισμα και αύξηση βάρους μπορεί να παραταθούν ακόμη και πάνω από 6 μήνες.

11 ΒΑΣΙΚΟΙ ΛΟΓΟΙ ΔΥΣΚΟΛΙΑΣ ΔΙΑΚΟΠΗΣ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ Εθισμός στη νικοτίνη. Στερητικά συμπτώματα. Κοινωνικές και ψυχολογικές συμπεριφορές που συνδέονται με το κάπνισμα.

12 ΣΤΟΧΟΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΔΙΑΚΟΠΗΣ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ - Ενημέρωση - κινητοποίηση των καπνιστών. - Επιλογή τρόπου θεραπευτικής παρέμβασης. - Πρόληψη υποτροπής.

13 ΔΙΑΚΟΠΗ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ -θεραπευτικές παρεμβάσεις- Συμβουλευτική παρέμβαση Φαρμακευτική θεραπεία Κάθε μια μέθοδος είναι από μόνη της αποτελεσματική, όμως ο συνδυασμός τους επιτυγχάνει τα καλύτερα αποτελέσματα.

14 1. ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ Παρεμβάσεις αυτοβοήθειας : ενημερωτικά έντυπα, οπτ/κό υλικό, ειδικές ιστοσελίδες. Κινητοποιητικές παρεμβάσεις : ενημέρωση και ενίσχυση των κινήτρων για διακοπή του καπνίσματος. Ψυχολογική υποστήριξη : γνωσιακή και συμπεριφοριολογική παρέμβαση.

15 ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ Συμπεριφοριολογική : εκμάθηση αποφυγής συμπεριφορών που συνδέονται με το κάπνισμα ( κατανάλωση αλκοόλ ή καφέ, άγχος, συναναστροφή με καπνιστές κ.α. ). Γνωσιακή : αλλαγή τρόπου σκέψης για το κάπνισμα και τεχνικές αντιμετώπισης των στερητικών συμπτωμάτων ( τεχνικές χαλάρωσης, απόσπασης προσοχής κ.α.).

16 1. ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ Πρέπει να προσαρμόζεται στα διαφορετικά στάδια της καπνιστικής κατάστασης. - στάδιο 1. Αδιαφορία, άγνοια ή υποεκτίμηση των κινδύνων από το κάπνισμα (ενημέρωση και ενίσχυση των κινήτρων για διακοπή ). - στάδιο 2. Συλλογισμός/αναποφασιστικότητα ( ενδυνάμωση των θετικών στοιχείων της διακοπής του καπνίσματος ).

17 1. ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ - στάδιο 3. Απόφαση διακοπής ( κατάρτιση σχεδίου παρέμβασης ). - στάδιο 4. Διακοπή ( επιβράβευση της προσπάθειας -αντιμετώπιση προβλημάτων ) - στάδιο 5. Αποχή ( προσπάθεια διατήρησης της αποχής ). - στάδιο 6. Υποτροπή ( αναγνώριση λόγων υποτροπής και αντιμετώπιση ).

18 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ Παρακολούθηση στους 6 και 12 μήνες έδειξε σημαντική αύξηση των ποσοστών αποχής, ιδιαίτερα με τις συστηματικές παρεμβάσεις. Υψηλότερα ποσοστά αποχής με συνδυασμό συμβουλευτικής και φαρμακευτικής θεραπείας.

19 2.ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ Συνιστάται σε όλους τους καπνιστές που επιθυμούν να διακόψουν το κάπνισμα λαμβάνοντας φαρμακευτική αγωγή (εφόσον δεν υπάρχουν αντενδείξεις ). Προηγείται : ιατρικό ιστορικό, παρουσία αντενδείξεων, λήψη άλλων φαρμάκων, εκτίμηση καπνιστικής συνήθειας κ.λ.π. που θα καθορίσουν το είδος της θεραπείας.

20 2. ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ Υποκατάστατα νικοτίνης ( NRT ) Υδροχλωρική βουπροπιόνη ( Zyban ) Βαρενικλίνη ( Champix ). Άλλα: νορτριπτυλίνη, κλονιδίνη, λοβελίνη, μεκαμυλαμίνη, αγχολυτικά κ.α. Δυνατότητα συνδυασμού φαρμάκων.

21 ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΤΑ ΝΙΚΟΤΙΝΗΣ Αντικατάσταση της νικοτίνης των τσιγάρων ώστε να μειωθούν συμπτώματα στέρησης και επιθυμία για κάπνισμα. - Δερματικά επιθέματα, τσίχλες, ρινικό εκνέφωμα, υπογλώσσια δισκία, εισπνεόμενη νικοτίνη από το στόμα. - ( συνδυασμός διαφορετικών σκευασμάτων και με άλλα φάρμακα για τη διακοπή ).

22 ΔΟΣΟΛΟΓΙΑ-ΔΙΑΡΚΕΙΑ NRT Δοσολογία ανάλογα με την καπνιστική βαρύτητα και ιδιαιτερότητες του καπνιστή. Στην επιλογή του είδους του σκευάσματος σημαντική η επιθυμία του καπνιστή. Διακοπή της θεραπείας αν ο καπνιστής ξαναρχίσει το κάπνισμα. Διάρκεια θεραπείας : 8-12 εβδομάδες. (μακροχρόνια θεραπεία εβδ.)

23 ΔΟΣΟΛΟΓΙΑ NRTs TTS 15 mg /16 ώρες Χ 8 εβδομάδες 10 mg / 16ώρες Χ 4 εβδομάδες ( 25 mg / 16 ώρες ). Τσίχλες : κάθε 1-2ώρες Χ6-8εβδ., σταδιακή μείωση (μέγιστη ημερήσια δόση 24 τεμ.και διάρκεια εβδ. μέχρι και ένα χρόνο). Στοματικό εκνέφ. : 2-4 ψεκασμοί /ώρα με σταδιακή μείωση.

24 ΑΝΕΠΙΘΥΜΗΤΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ NRT τοπικός ερεθισμός του δέρματος με τα TTS. ερεθισμός της μύτης και του φάρυγγα με τα εκνεφώματα. ναυτία, ερυγές, δυσπεψία με τις τσίχλες. διαταραχές ύπνου με TTS 24ωρης δράσης. Προσοχή σε καπνιστές με Σ.Ν., Σ.Δ., υπερθυρεοειδισμό, νεφρική ή ηπατική νόσο, εγκύους και θηλάζουσες μητέρες.

25 Τα NRTs αντικαθιστούν έναν εθισμό με έναν άλλο ; Κίνδυνος εξάρτησης πολύ χαμηλός γιατί : - παρέχουν μικρότερες ποσότητες νικοτίνης. - σταδιακά, για μικρότερη διάρκεια και με ελεγχόμενο τρόπο. - περιέχουν νικοτίνη που παρασκευάζεται με ελεγχόμενες φαρμακευτικές μεθόδους. - δεν περιέχουν τις άλλες επιβλαβείς ουσίες.

26 ΒΟΥΠΡΟΠΙΟΝΗ ( Zyban ) εκλεκτικός αναστολέας της νευρωνικής επαναπρόσληψης ντοπαμίνης και ΝΑ. προκαλεί μείωση της δραστηριότητας των νευρώνων που απελευθερώνουν ντοπαμίνη με αποτέλεσμα την απενεργοποίηση των μηχανισμών ανταμοιβής και την ελάττωση της επιθυμίας για κάπνισμα. - δράση λειτουργικού αναστολέα nachr s.

27 ΔΟΣΟΛΟΓΙΑ ΒΟΥΠΡΟΠΙΟΝΗΣ 150 mg Χ 1 1η-6η ημέρα 150 mg Χ 2 7η ημέρα και στη συνέχεια. Μειωμένες δόσεις σε ηλικιωμένους, ηπατική ή νεφρική ανεπάρκεια. Διάρκεια θεραπείας : 7-12 εβδομάδες. Έναρξη θεραπείας 1-2 εβδομάδες πριν την ημερομηνία διακοπής του καπνίσματος.

28 ΒΟΥΠΡΟΠΙΟΝΗ Ανεπιθύμητες ενέργειες : - κεφαλαλγία, ξηροστομία, άγχος, αϋπνία, εξανθήματα. - σπάνια (0,1%) αλλά σοβαρή παρενέργεια είναι οι σπασμοί ( παράγοντες κινδύνου είναι : ιστορικό επιληπτικών κρίσεων, νευρογενής ανορεξία ή βουλιμία, ΚΕΚ, αλκοολισμός κ.α.)

29 ΒΟΥΠΡΟΠΙΟΝΗ Προσοχή σε : - Ιστορικό επιληψίας - Ιστορικό διπολικής διαταραχής - Νευρική ανορεξία ή βουλιμία - Όγκοι ή κακώσεις Κ.Ν.Σ. - Σοβαρή ηπατική νόσος, αλκοολισμός. Σ.Δ. - Συγχορήγηση με ΜΑΟ, αντιαρρυθμικά, αντιψυχωσικά, θεοφυλλίνη κ.α.

30 ΒΑΡΕΝΙΚΛΙΝΗ ( Champix ) Συνδέεται στους nachr : - εμποδίζει τη πρόσδεση της νικοτίνης και παρεμποδίζει την αύξηση συγκέντρωσης της ντοπαμίνης μειώνοντας το μηχανισμό ανταμοιβής ( δράση ανταγωνιστή ). - μειώνει τα συμπτώματα στέρησης και την επιθυμία για κάπνισμα ( δράση μερικού αγωνιστή του υποτύπου α4β2 των nachr).

31 ΒΑΡΕΝΙΚΛΙΝΗ Ανεπιθύμητες ενέργειες : - ναυτία ( η συχνότερη ) - δυσπεπτικά ενοχλήματα - δυσκοιλιότητα ή/και μετεωρισμός - κεφαλαλγία - διαταραχές ύπνου, έντονα όνειρα κ.α. - ψυχιατρικές διαταραχές.

32 ΔΟΣΟΛΟΓΙΑ ΒΑΡΕΝΙΚΛΙΝΗΣ 0,5 mg Χ1 1η-3η ημέρα 0,5 mg Χ2 4η-7η ημέρα 1 mg Χ2 8η ημέρα και μετά. Διάρκεια θεραπείας 12 εβδομάδες. Δυνατότητα επιπρόσθετης αγωγής 1mg Χ2 για ακόμη 12 εβδομάδες. Έναρξη θεραπείας 2 εβδομάδες πριν την ημερομηνία διακοπής του καπνίσματος.

33 ΒΑΡΕΝΙΚΛΙΝΗ Προσοχή σε : - Μεταβολές συμπεριφοράς ή σκέψης, άγχος, καταθλιπτική διάθεση κ.α. - Ιστορικό ψυχιατρικής νόσου. - Καρδιαγγειακές παθήσεις.( ; ) - Ιστορικό επιληψίας. - Νεφρική ανεπάρκεια ( μείωση δόσης ).

34 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ Υποκατάστατα νικοτίνης : - αποχή στους 6 μήνες 7%. - με συμβουλευτική 15-20% στους 12 μήνες. Βουπροπιόνη και Βαρενικλίνη: - εβδ : Βουπ. 30% - Βαρεν. 44% - εβδ. 52 : Βουπ. 16,1% - Βαρεν. 21,9%.

35 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ 1)Συγκριτική μελέτη Βαρενικλίνης έναντι συνδυασμού Βαρενικλίνης- Βουπροπιόνης : - Υπεροχή του συνδυασμού στις 12 και τις 26 εβδομάδες. - Μη σημαντική διαφορά στις 52 εβδομάδες. 2)Υπεροχή συνδυασμού Βαρενικλίνης-NRTs έναντι μονοθεραπείας με βαρενικλίνη.

36 ΑΠΟΧΗ ΣΤΟ ΕΝΑ ΕΤΟΣ Προσωπική προσπάθεια 3% - 5% Συμβουλευτική 5% -13% Συμβουλευτική και NRT 7 % - 20% Θεραπεία σε ειδικά κέντρα με συνδυασμούς φαρμάκων 30-50%.

37 ΑΛΛΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ 1. Φάρμακα 2ης γραμμής : νορτριπτυλίνη, κλονιδίνη. 2. Εναλλακτικές θεραπείες ( δεν υπάρχει τεκμηριωμένη αποτελεσματικότητα ). - Βελονισμός - Υπνοθεραπεία 3. Νέες θεραπείες : σε φάση μελέτης αρκετά καινούρια φάρμακα και εμβόλια.

38 ΑΛΛΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ Φάρμακα 2ης γραμμής : επί αντενδείξεων ή αποτυχίας φαρμάκων 1ης γραμμής. - Νορτριπτυλίνη, Κλονιδίνη. Νέα φάρμακα : ανταγωνιστές υποδοχέων 5-ΗΤ, ανταγωνιστές κανναβινοειδών υποδοχέων, ντοπαμινικών υποδοχέων κ.α. Εμβόλια : δρούν επάγοντας τη παραγωγή αντινικοτινικών αντισωμάτων.

39 ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΤΣΙΓΑΡΟ Ηλεκτρονική συσκευή διανομής νικοτίνης που μετατρέπει ένα υγρό που περιέχει νικοτίνη σε ατμό που μπορεί να εισπνευθεί. Πιθανά πλεονεκτήματα : μπορεί να μειώσει τη χρήση τσιγάρων και να βοηθήσει στην ελάττωση του καπνίσματος και την αύξηση της αποχής, χωρίς αξιόλογα συμπτώματα στέρησης.

40 ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΤΣΙΓΑΡΟ Μειονεκτήματα : - λιγότερο βλαβερό από το τσιγάρο αλλά πιο επικίνδυνο από την εισπνεόμενη νικοτίνη. - επίδραση στην αναπνευστική λειτουργία και στη συγκέντρωση του μονοξειδίου του αζώτου στον εκπνεόμενο αέρα. - Λιποειδής πνευμονία.

41 ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΤΣΙΓΑΡ0 Μειονεκτήματα : - Ηωσινοφιλική πνευμονία. - Πλευριτική συλλογή. - Εστιακές φλεγμονώδεις αλλοιώσεις στον πνεύμονα και σε άλλα όργανα που μπορεί να ομοιάζουν με μεταστατική νόσο. - μπορεί να περιέχει καρκινογόνες ουσίες (νιτροζαμίνες, διεθυλενική γλυκόλη κ.α )

42 ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΤΣΙΓΑΡΟ Μειονεκτήματα : - ξηροστομία, ερεθισμός φάρυγγα, βήχας. - Διπλοί χρήστες ( dual users ). - ενισχύει, κυρίως στους εφήβους, τη γνώμη ότι το κάπνισμα δεν είναι επικίνδυνο. - ERS και Ε.Π.Ε. δε συνιστούν τη χρήση του.

43 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΔΙΑΚΟΠΗΣ 1. Ask ( Ερωτώ ) : ιστορικό και εκτίμηση καπνιστικής συνήθειας. 2. Advise ( Ενημερώνω ) : ενημέρωση για τους κινδύνους του καπνίσματος και τα συμπτώματα στέρησης.

44 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΔΙΑΚΟΠΗΣ 3. Asses (Αξιολογώ ) : αξιολόγηση της κινητοποίησης του καπνιστή. 4. Assist ( Βοηθώ ) : - επιλογή θεραπευτικής παρέμβασης. - ορισμός ημερομηνίας διακοπής. 5. Arrange (Προγραμματίζω): παρακολούθηση και υποστήριξη - αντιμετώπιση προβλημάτων.

45 ΕΠΙΛΟΓΗ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ Εξαρτάται από τη καπνιστική κατάσταση και τη κινητοποίηση του καπνιστή : 1. Καπνιστής που επιθυμεί να προσπαθήσει να διακόψει το κάπνισμα. - ενίσχυση κινήτρων για τη διακοπή. - χορήγηση κατάλληλης θεραπείας.

46 ΕΠΙΛΟΓΗ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ 2. Καπνιστής που δεν επιθυμεί αυτή τη στιγμή να προσπαθήσει να διακόψει το κάπνισμα. - Ενίσχυση κινήτρων για τη διακοπή του καπνίσματος.

47 ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΚΙΝΗΤΡΩΝ α. παρότρυνση και υποστήριξη με βάση τις ιδιαιτερότητες του καπνιστή ( ηλικία, φύλο, προβλήματα υγείας, οικογενειακή και κοινωνική κατάσταση κ.α.). β. επισήμανση κινδύνων από το κάπνισμα. γ. αναφορά στα οφέλη από τη διακοπή. δ. συζήτηση προβλημάτων ( συμπτώματα στέρησης, αύξηση βάρους,κατάθλιψη κ.α.)

48 ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΚΙΝΗΤΡΩΝ ΣΤΟΥΣ ΕΦΗΒΟΥΣ - σημαντική η θέση οικογένειας και σχολείου. - έμφαση κυρίως στις πιο άμεσες επιδράσεις του καπνίσματος ( κακοσμία αναπνοής, κιτρίνισμα δοντιών, λαχάνιασμα, βήχας ). - ανάδειξη μοντέλων συμπεριφοράς. - ενθάρρυνση δραστηριοτήτων που προωθούν αντικαπνιστικό τρόπο ζωής ( άθληση κ.α.).

49 ΕΠΙΛΟΓΗ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ 3. Πρώην καπνιστής που διέκοψε πρόσφατα : Ο κίνδυνος υποτροπής κυμαίνεται στο 60%-90% στους 12 μήνες και μειώνεται σταδιακά στο 1% μετά από 10 χρόνια. Αυξημένος κίνδυνος σε άτομα με χαμηλό μορφωτικό επίπεδο, ψυχιατρικά νοσήματα, χρήση αλκοόλ /άλλων εθιστικών ουσιών, έφηβους και γυναίκες.

50 ΚΥΡΙΟΤΕΡΟΙ ΛΟΓΟΙ ΥΠΟΤΡΟΠΗΣ Συμπτώματα στέρησης. Αρνητική διάθεση ή κατάθλιψη. Κακή συμμόρφωση στη θεραπεία. Αύξηση βάρους.

51 ΕΠΙΛΟΓΗ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ 3. Πρώην καπνιστής που διέκοψε πρόσφατα : α. παρακολούθηση ( επίσκεψη-τηλεφωνικά ). β. συμβουλευτική - ψυχολογική υποστήριξη επί αρνητικής διάθεσης ή κατάθλιψης. γ. τροποποίηση φαρμακευτικής αγωγής σε έντονα συμπτώματα στέρησης. δ. αντιμετώπιση προβλημάτων ( αύξηση βάρους, μείωση κινήτρων κ.λ.π.).

52 Ιατρεία Διακοπής Καπνίσματος - βήματα παρέμβασης - - ενημέρωση ( προφορική, έντυπο υλικό κ.α) - εκτίμηση : - βαρύτητας καπνίσματος - βαθμού εξάρτησης - βαθμού κινητοποίησης. - ιστορικό ( έμφαση στο νευρολογικό και ψυχιατρικό ιστορικό, λήψη φαρμάκων ή άλλων εθιστικών ουσιών, αντενδείξεις ). - προηγούμενες προσπάθειες διακοπής.

53 Ιατρεία Διακοπής Καπνίσματος - βήματα παρέμβασης - - επιλογή θεραπευτικού προγράμματος. - καθορισμός ημερομηνίας διακοπής ( 7-14 ημέρες μετά την ένταξη στο πρόγραμμα ). - βασικός εργαστηριακός έλεγχος, έλεγχος αναπνευστικού, σωματικού βάρους και αρτηριακής πίεσης.

54 Ιατρεία Διακοπής Καπνίσματος (παρακολούθηση-αποτελέσματα) παρακολούθηση : -1 φορά /εβδ. το πρώτο μήνα και μετά κάθε 3 εβδομάδες μέχρι την ολοκλήρωση της θεραπείας. - στη συνέχεια κάθε 3 μήνες για ένα χρόνο. αποτελεσματικότητα : - 2 / 3 έχουν διακόψει το κάπνισμα στο τέλος της θεραπείας. - 1 / 3 συνεχίζει την αποχή μετά 1 χρόνο.

55 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Η εξάρτηση από τη νικοτίνη είναι χρόνια, υποτροπιάζουσα κατάσταση. η διακοπή της απαιτεί επίμονη προσπάθεια και συνήθως επανειλημμένες παρεμβάσεις. 70% των καπνιστών σκέφτηκε να διακόψει το κάπνισμα έστω μια φορά. 35% των καπνιστών προσπαθούν να το διακόψουν μόνοι τους ( αποχή 3% -5% ).

56 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Υψηλότερα ποσοστά επιτυχίας έχουμε όταν υπάρχει βοήθεια από ειδικούς. Οι θεραπείες θα πρέπει να χορηγούνται σε όλους τους καπνιστές που επιθυμούν να διακόψουν, εκτός από ειδικές περιπτώσεις. Ιδιαίτερη προσοχή σε ειδικές ομάδες όπως είναι η παρουσία αντενδείξεων, έγκυες ή θηλάζουσες και έφηβοι.

57 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Οι θεραπείες διακοπής του καπνίσματος είναι όχι μόνο αποτελεσματικές αλλά και οικονομικά συμφέρουσες, αν σκεφτούμε το κόστος των χρόνιων νοσημάτων που οφείλονται στο κάπνισμα και επιβαρύνουν σημαντικά τα συστήματα υγείας.

58 ΕΠΙΛΟΓΟΣ Στη χώρα μας υπάρχει η δυνατότητα παροχής οργανωμένης βοήθειας στους καπνιστές που επιθυμούν να διακόψουν το κάπνισμα, μέσα από τα ιατρεία διακοπής καπνίσματος. Βασική η ευαισθητοποίηση των λειτουργών υγείας για τη κινητοποίηση των καπνιστών