Διαβάστε σε αυτό το τεύχος: Ψηλές Συχνότητες Τόμος 2 Τεύχος 2 1

Transcript

1 Ψηλές Συχνότητες Πανεπιστήμιο Κύπρου Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών & Μηχανικών Υπολογιστών Ιανουάριος 2010 Ενημερωτικό Δελτίο του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών Διαβάστε σε αυτό το τεύχος: Μήνυμα Προέδρου Τμήματος Ακαδημαϊκά Νέα Τεχνοπλεύση 2009 Ενδιαφέροντα Θέματα Τελευταία Σελίδα Ψηλές Συχνότητες Τόμος 2 Τεύχος 2 1

2 Μήνυμα από τον Πρόεδρο του Τμήματος Πρώτη Αξιολόγηση του Τμήματος Χριστόφορος Χατζηκωστής Αναπληρωτής Καθηγητής Πριν από ένα περίπου χρόνο, γράφαμε σε αυτή τη στήλη για την πρώτη αξιολόγηση του Τμήματός και για τη συγκρατημένη αισιοδοξία μας όσων αφορά τα αποτελέσματά της. H αξιολόγηση έγινε το Δεκέμβρη του 2008 από Εξωτερική Επιτροπή αποτελούμενη από διακεκριμένους καθηγητές σε ιδρύματα-κολοσσούς, όπως είναι το Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Μασαχουσέτης, το Πανεπιστήμιο του Ιλλινόις, το Βασιλικό Ινστιτούτο Τεχνολογίας στη Στοκχόλμη, και το Technion στο Ισραήλ. Έγινε σε μια περίοδο που το Τμήμα περνούσε μια δύσκολη περίοδο γιατί είχε χάσει (σχεδόν ταυτόχρονα και για διάφορους λόγους που δεν είχαν καθόλου να κάνουν με το Τμήμα) πολλά άτομα σε διοικητικές θέσεις κλειδιά. Αξίζει να σημειωθεί ότι κατά τη διάρκεια της αξιολόγησης στο Τμήμα υπήρχε ένα μόνο μέλος του γραμματειακού προσωπικού, και αυτό είχε ήδη υποβάλλει παραίτηση! Τα αποτελέσματα της αξιολόγησης έγιναν γνωστά τη χρονιά που μας πέρασε και ξεπέρασαν τις προσδοκίες ακόμα και των πιο αισιόδοξων από εμάς. Η επιτροπή διαπίστωσε ότι το Τμήμα έχει κάνει σημαντικά άλματα προόδου σε καίριους τομείς της λειτουργίας του, όπως η προσέλκυση αξιόλογων ακαδημαϊκών μελών, η εκπόνηση αρκετών ερευνητικών προγραμμάτων, η δημιουργία ερευνητικών εργαστηρίων και εργαστηρίων διδασκαλίας, το κτίσιμο ευέλικτων προπτυχιακών και μεταπτυχιακών προγραμμάτων, και η εγκαθίδρυση ενός εποικοδομητικού περιβάλλοντος για έρευνα και διδασκαλία. Όπως είναι φυσιολογικό, η επιτροπή επισημαίνει και αρκετές καταστάσεις που χρήζουν βελτίωσης, όπως για παράδειγμα η επιτακτική ανάγκη για χώρους (ακόμα και σε προσωρινή βάση), η μακροπρόθεσμη ανάγκη αύξησης του ακαδημαϊκού προσωπικού σε αριθμούς που συνάδουν με διεθνή επίπεδα και ο προσεκτικός σχεδιασμός για επικέντρωση του Τμήματος σε συγκεκριμένους ερευνητικούς τομείς, η σύσφιξη των σχέσεων του Τμήματος με άλλα τμήματα του Πανεπιστημίου (όπως το Τμήμα Πληροφορικής), και η προσέλκυση ξένων μεταπτυχιακών φοιτητών μέσω μεταπτυχιακών προγραμμάτων στην Αγγλική. Η Σύγκλητος του Πανεπιστημίου Κύπρου έχει ήδη μελετήσει τα αποτελέσματα της αξιολόγησης και έχει συγχαρεί τα μέλη του Τμήματος για τα θετικά σχόλια της Επιτροπής. Η Σύγκλητος έχει δεσμευτεί σε ένα καταρχήν αριθμό 30 ακαδημαϊκών μελών για το Τμήμα και, με αυτά τα δεδομένα, έχουμε ήδη μπει στη διαδικασία εκπόνησης ενός στρατηγικού πλάνου για τα επόμενα δέκα χρόνια. Η έλλειψη χώρων στο Τμήμα είναι ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματά μας (αν όχι το μεγαλύτερο). Για παράδειγμα, αυτή τη στιγμή δεν έχουμε χώρους για επιφανείς καθηγητές που ζητούν όπως έρθουν στο Τμήμα κατά τη διάρκεια της σαββατικής τους άδειας, ούτε έχουμε χώρους για τους επισκέπτες ακαδημαϊκούς, ειδικούς επιστήμονες και μεταδιδακτορικούς συνεργάτες του Τμήματος. Ίσως πιο σημαντικό είναι το γεγονός ότι οι φοιτητές μας αισθάνονται ξένοι στο ίδιο τους το Πανεπιστήμιο, αφού δεν έχουν εργαστήρια ή αίθουσες στη Πανεπιστημιούπολη, όπου να μπορούν να συνεργαστούν με καθηγητές ή συμφοιτητές τους στο ενδιάμεσο των μαθημάτων. Το πρόβλημα των χώρων δυσχεραίνει και την επαφή μεταξύ των μελών του Τμήματος και είναι ο καταρχήν ανασταλτικός παράγοντας για την εύρυθμη λειτουργία του Τμήματος. Σε συνεργασία με την Πολυτεχνική Σχολή και τις αρχές του Πανεπιστημίου, επιδιώκουμε να βρούμε ριζικές ή έστω προσωρινές λύσεις σε αυτά τα προβλήματα και ευελπιστούμε ότι θα τα καταφέρουμε στο εγγύς μέλλον. Ελπίζουμε οι κοινωνικοί φορείς και η ακαδημαϊκή κοινότητα να επιδείξει κατανόηση σε αυτό το μεγάλο μας πρόβλημα. Καλή Χρονιά Εκ μέρους του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών, ευχόμαστε ό,τι καλύτερο για το 2010 σε όλους! Ελπίζω η ξεκούραση κατά την διάρκεια των εορτών να γέμισε τις μπαταρίες σας και να είστε όλοι έτοιμοι για ένα παραγωγικό καινούργιο εξάμηνο! Εξώφυλλο: Σκεφτήκατε, αλήθεια, πως θα ήταν η ζωή χωρίς όλες αυτές τις τεχνολογικές διευκολύνσεις, απαραίτητες και μη, που σήμερα θεωρείτε δεδομένες; Αφήστε για μια μέρα το κινητό, την τηλεόραση, την κονσόλα παιγνιδιών, και το διαδίκτυο, και αναλογιστείτε ISSN Έντυπη Έκδοση: ISSN Ηλεκτρονική Έκδοση: ISSN Επικοινωνία: Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών Πανεπιστήμιο Κύπρου Καλλιπόλεως Λευκωσία, Κύπρος Τηλέφωνο: Τηλεομοιότυπο: Ηλεκτρ. Ταχ.: ece@ucy.ac.cy Ιστοσελίδα: Συντάκτης Ενημερωτικού Δελτίου: Κωνσταντίνος Πίτρης 2009 Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών, Πανεπιστήμιο Κύπρου Ψηλές Συχνότητες Τόμος 2 Τεύχος 2 2

3 Ακαδημαϊκά Νέα 2 o Καλοκαιρινό Σχολείο Επιστήμης και Μηχανικής Υπολογιστών Θεοχάρης Θεοχαρίδης Λέκτορας Το 2 ο ετήσιο Καλοκαιρινό Σχολείο Επιστήμης και Μηχανικής Υπολογιστών πραγματοποιήθηκε με επιτυχία από τα Τμήματα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών, και Πληροφορικής. Το Σχολείο επιχορηγήθηκε από την IEEE Cyprus Chapter. Στο σχολείο συμμετείχαν 60 μαθητές Λυκείου και Τεχνικών Σχολών της Κύπρου, και οι συνοδοί καθηγητές τους. Παρουσιάστηκαν μέσω διαλέξεων και εργαστηρίων εισαγωγικά θέματα στην Επιστήμη και Μηχανική Υπολογιστών, και με ενθουσιασμό οι μαθητές συμμετείχαν σε εργαστηριακές μελέτες που αφορούσαν υλοποίηση επεξεργασίας εικόνας σε FPGA και υλοποίηση ενός τρισδιάστατου παιχνιδιού υπολογιστών. Η οργάνωση του σχολείου στέφθηκε με απόλυτη επιτυχία, και πρόσφερε στους μαθητές μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να γνωρίσουν από κοντά τον συναρπαστικό κόσμο των υπολογιστών, και να ενημερωθούν σχετικά με την διδασκαλία και έρευνα που πραγματοποιείται στο Πανεπιστήμιο Κύπρου στον τομέα. Την έναρξη του σχολείου χαιρέτισαν τόσο το Υπουργείο Παιδείας παρουσία της Διευθύντριας Μέσης Εκπαίδευσης, όσο και το Πανεπιστήμιο Κύπρου, παρουσία του Αντιπρύτανη Οικονομικών και Διοίκησης. 3 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Φοιτητών Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών (ΣΦΗΜΜΥ 3) Θεοχάρης Θεοχαρίδης Λέκτορας Με μεγάλη επιτυχία διοργανώθηκε το 3 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Φοιτητών Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών (ΣΦΗΜΜΥ 3) στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης όπου συμμετείχαν 1800 καθηγητές και φοιτητές από Πολυτεχνικές Σχολές πανελλαδικά. Το συνέδριο αποτέλεσε μια πολύ καλή ευκαιρία για γνωριμία και ανταλλαγή εμπειριών μεταξύ των φοιτητών που έλαβαν μέρος. Στο συνέδριο έλαβαν μέρος, εκπροσωπώντας για πρώτη φορά το Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών, οι φοιτητές του τμήματος μας: Χρίστος Κύρκου, Χρίστος Ττοφής, Δημήτρης Ηλιάδης και Χαράλαμπος Ανδρέου. Οι εργασίες που παρουσιάστηκαν επιτυχώς στο συνέδριο ήταν: Neural Network-Based Face Detector Implementation on a Virtex2 Pro FPGA Platform, Χρίστος Κύρκου, Θεοχάρης Θεοχαρίδης, Πανεπιστήμιο Κύπρου A C++ Simulator for Evaluating NoC Communication Backbones, Χρίστος Ττοφής, Θεοχάρης Θεοχαρίδης, Πανεπιστήμιο Κύπρου Πολύ-Χαμηλής Ισχύος Μικρό-Οπτικοηλεκτρομηχανικό Κλισιόμετρο, Χαράλαμπος Ανδρέου, Τιμόθεος Κωνσταντίνου, Ιούλιος Γεωργίου, Πανεπιστήμιο Κύπρου A Security-Oriented Manual Quality Sampling Methodology for Water Systems, Δημήτριος Ηλιάδης, Χαράλαμπος Χαραλάμπους, Μάριος Πολυκάρπου, Πανεπιστήμιο Κύπρου Ψηλές Συχνότητες Τόμος 2 Τεύχος 2 3

4 Ακαδημαϊκά Νέα Νέα Πρόσωπα Από τις 2 Ιανουαρίου 2009 ο Δρ. Χρυσόστομος Νικόπουλος ανέλαβε καθήκοντα Λέκτορα στο Τμήμα ΗΜΜΥ του Πανεπιστημίου Κύπρου. Ο Δρ. Νικόπουλος είναι κάτοχος διπλώματος Ηλεκτρολόγου Μηχανικού (2003) από το Pennsylvania State University, USA, και Διδακτορικού διπλώματος Ηλεκτρολόγου Μηχανικού (με ειδίκευση στην Μηχανική Υπολογιστών, 2007) από το ίδιο πανεπιστήμιο. Την περίοδο , ο Δρ. Νικόπουλος εργάστηκε σαν μεταδιδακτορικός ερευνητής στο Εργαστήριο Αρχιτεκτονικής Επεξεργαστών του Ecole Polytechnique Federale de Lausanne (EPFL) στην Ελβετία. Αυτή τη στιγμή διευθύνει το νεοσύστατο Εργαστήριο Αρχιτεκτονικής Πολυπύρηνων Υπολογιστών (multicore Computer Architecture Laboratory, multical) στο τμήμα ΗΜΜΥ του Πανεπιστημίου Κύπρου. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα είναι στις ακόλουθες περιοχές: αρχιτεκτονική πολυπύρηνων επεξεργαστών, σχεδιασμός μικροεπεξεργαστών, σχεδιασμός υπολογιστών υψηλών επιδόσεων (High-Performance Computing), αρχιτεκτονική υποστήριξη για υπολογιστές υψηλού βαθμού παραλληλίας (Architectural Support for Massively Parallel Computing), και αρχιτεκτονικές διασύνδεσης πάνω σε μικροκυκλώματα (Networks-on-Chip). Ο Δρ. Γεώργιος Μήτσης έλαβε το Δίπλωμα Ηλεκτρολόγου Μηχανικού και Μηχανικού Η/Υ από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (Ε.Μ.Π.) το 1997, καθώς και πτυχία M.S. στη Βιοϊατρική Μηχανική το 2000, M.S. στην Ηλεκτρολογική Μηχανική το 2001, και το Διδακτορικό Δίπλωμα (Ph.D.) στη Βιοϊατρική Μηχανική το 2002, όλα από το University of Southern California. Μετά την ολοκλήρωση των μεταπτυχιακών του σπουδών, εργάστηκε ως μεταδιδακτορικός ερευνητής στο ερευνητικό κέντρο Biomedical Simulations Resource στο ίδιο Πανεπιστήμιο μέχρι το 2005 και στο Centre for Functional Magnetic Resonance Imaging of the Brain (fmrib Centre) του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης στο Ηνωμένο Βασίλειο μέχρι το 2007 καθώς και ως ερευνητής ΕΝΤΕΡ στο Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Η/Υ του Ε.Μ.Π. Από τον Ιανουάριο του 2009 εργάζεται ως Λέκτορας στο Τμήμα ΗΜΜΥ του Πανεπιστημίου Κύπρου. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα περιλαμβάνουν την αναγνώριση μη γραμμικών και χρονικά μεταβλητών συστημάτων με εφαρμογές στη βιολογία και φυσιολογία συστημάτων, την επεξεργασία βιοϊατρικού σήματος και τη λειτουργική μαγνητική απεικόνιση του εγκεφάλου. Ο Δρ. Φραγκίσκος Παπαδόπουλος είναι Επισκέπτης Λέκτορας στο Τμήμα ΗΜΜΥ του Πανεπιστημίου Κύπρου. Αποφοίτησε από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο το 2002 με το πτυχίο του Ηλεκτρολόγου Μηχανικού και Μηχανικού Η-Υ. Το 2004 και 2007 έλαβε αντίστοιχα τα πτυχία M.S. και Ph.D. Ηλεκτρολόγου Μηχανικού, από το University of Southern California. Μεταξύ 2007 και 2009 δούλεψε σαν μεταπτυχιακός ερευνητικός συνεργάτης στο Cooperative Association for Internet Data Analysis (CAIDA), University of California. Σαν διδακτορικός φοιτητής είχε δουλέψει στη CAIDA όπως επίσης και στα ερευνητικά εργαστήρια της ΑΤ&Τ στις ΗΠΑ. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα αφορούν τη μοντελοποίηση και την ανάλυση της απόδοσης διαφόρων δικτύων υπολογιστών, καθώς και το σχεδιασμό μεθόδων και αλγορίθμων που να επιλύνουν προβλήματα σχετικά με αυτά τα συστήματα. Εχει λάβει την υποτροφία Fulbright και βραβευτεί με το Award of Excellence in Telecommunications από την Ericsson. Ο Δρ. Χαράλαμπος Α. Χαραλάμπους κατέχει πτυχίο Ηλεκτρολόγου και Ηλεκτρονικού Μηχανικού από το πανεπιστήμιο UMIST (2002) και Διδακτορικό στη Μηχανική Ηλεκτρική Ισχύος από το University of Manchester (2006) το οποίο χρηματοδοτήθηκε από το βραβείο O.R.S και την εταιρεία CAPCIS. Tον Σεπτέμβριο του 2005, προσελήφθη στο Ερευνητικό Κέντρο Υψηλών Τάσεων του University of Manchester όπου και αναγνωρίστηκε ως συντονιστής και κύριος ερευνητή σε δύο ερευνητικά προγράμματα που διεκπεραιώθηκαν σε συνεργασία με τις εταιρείες National Grid UK και AREVA T&D. Η ε- ρευνητική του δραστηριότητα εντάσσεται στο ευρύ φάσμα της Ηλεκτρικής Ενέργειας και των Συστημάτων Ηλεκτρικής Ισχύος. Πιο συγκεκριμένα, εστιάζεται σε θέματα που αφορούν συστήματα, των οποίων η λειτουργία και η συμπεριφορά είναι συναφή με τις αρχές των Υψηλών Τάσεων. Επιπρόσθετα, η δραστηριότητα του εκτείνεται σε θέματα που άπτονται της λειτουργίας συστημάτων μεταφοράς, διανομής ηλεκτρικής ισχύος και των επιπτώσεων της διείσδυσης ανανεώσιμων ενεργειακών συστημάτων (RES), στις εγκαταστάσεις υψηλής τάσης. Τώρα είναι Επισκέπτης Λέκτορας στο Τμήμα ΗΜΜΥ του Πανεπιστημίου Κύπρου. Ο Δρ. Μανόλης Χριστοδουλάκης αποφοίτησε το 2001 από το Τμήμα Μηχανικών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών και Πληροφορικής του Πανεπιστημίου Πατρών και το 2005 ολοκλήρωσε τις διδακτορικές του σπουδές στο Computer Science Department του King's College London με ειδίκευση σε αλγόριθμους για συμβολοσειρές. Από τον Σεπτέμβριο του 2009 εργάζεται ως Επισκέπτης Λέκτορας στο Τμήμα ΗΜΜΥ του Πανεπιστημίου Κύπρου. Προηγούμενως, είχε εργασθεί στο King's College ως Βοηθός Καθηγητή (2002-5), Ερευνητής (2005-6) και Εξωτερικός Λέκτορας (2006), και στο University of East London ως Λέκτορας (2007-9). Επίσης, από το 2007 εως σήμερα κατέχει τον τιμητικό τίτλο του Επισκέπτη Ερευνητικού Συνεργάτη στο King's College London, ενώ από το 2008 είναι και μέλος του Higher Education Academy της Μεγάλης Βρετανίας. Στα ερευνητικά του ενδιαφέροντα συμπεριλαμβάνονται: σχεδιασμός και ανάλυση συνδυαστικών αλγορίθμων με έμφαση σε αλγόριθμους για συμβολοσειρές, ανάλυση ακολουθιών, μοριακή βιολογία και βιοπληροφορική, συνδυαστική ανάλυση μουσικών ακολουθιών, συμπίεση δεδομένων χωρίς απώλειες. Ψηλές Συχνότητες Τόμος 2 Τεύχος 2 4

5 Ακαδημαϊκά Νέα Τελετή Βράβευσης του Διακεκριμένου Επιστήμονα: Professor Christopher Toumazou Ιούλιος Γεωργίου Επίκουρος Καθηγητής Τελέσθηκε στις 9 Απριλίου 2009 η βράβευση του Καθηγητή Χριστόφορου Τουμάζου του πανεπιστημίου Imperial College του Λονδίνου, ο οποίος θεωρείται ένας από τους πιο γνωστούς πρωτοπόρους στη Βιοϊατρική Τεχνολογία. Η βράβευση διοργανώθηκε μέσα στα πλαίσια Εξωτερικού Ερευνητικού Προγράμματος που χρηματοδοτήθηκε από το Ίδρυμα Προώθησης Έρευνας. Ο Καθ. Chris Toumazou είναι ο διευθυντής του Ινστιτούτου Βιοϊατρικής Μηχανικής στο Imperial College London. Έχει δημοσιεύσει πάνω από 320 άρθρα σε επιστημονικά περιοδικά και κατέχει 23 διπλώματα ευρεσιτεχνίας τα οποία και αποτελούν τη βάση πολλών εταιριών (Toumaz Technology Ltd - UK, Applied Bionics PTE - Singapore, Future-waves PTE Taiwan and DNA Electronics Ltd, UK). Το 2008 ο Δρ. Toumazou τιμήθηκε με εκλογή του σαν Fellow of the Royal Society, την ανώτερη επιστημονική τιμιτική διάκριση στο Ηνωμένο Βασίλειο, μια διάκριση με την οποία, στο παρελθόν, τιμήθηκαν και οι Isaac Newton, Charles Darwin, Albert Einstein, και Stephen Hawking. Βραβείο Καλύτερης Μελέτης Επιστημονικού Συνεδρίου Θεοχάρης Θεοχαρίδης Λέκτορας Βραβείο Καλύτερης Συγγραφής Μελέτης Επιστημονικού Συνεδρίου (Best Paper Award) απονεμήθηκε στους Χρίστο Ττοφή, Χρίστο Κύρκου, Χάρη Θεοχαρίδη και Μαρία Μιχαήλ, στο συνέδριο IEEE International Conference on Microelectronic Systems Education (MSE 2009), San Francisco, USA, Ιούλιος, Το θέμα της αναφοράς αφορούσε στην Αλυσίδα Εργαστηριακών Ασκήσεων βασισμένα σε Δίκτυα σε Ολοκληρωμένα και Πλακίδια FPGA για επεξεργαστές πολλαπλών πυρήνων. Οι επεξεργαστές πολλαπλών πυρήνων αναμένεται ότι θα αναδειχθούν σαν η νέα τάση στην φιλοσοφία σχεδίασης επεξεργαστών συστημάτων επόμενης γενεάς. Τα παράλληλα αυτά συστήματα αναμένονται να διασυνδέονται με δίκτυα σε ολοκληρωμένα κυκλώματα. Ως εκ τούτου, παρουσιάζουν αρκετές προκλήσεις στον τρόπο διδασκαλίας των στην ανώτατη εκπαίδευση, αφού η σχεδίαση τέτοιων συστημάτων επηρεάζεται από ένα μεγάλο αριθμό παραμέτρων που αφορούν και τα δίκτυα σε ολοκληρωμένα, και χρειάζεται ένα ευρύτερο φάσμα γνώσεων για να διδαχθούν οι φοιτητές τις αναδυόμενες τεχνολογίες. Επιβάλλεται η αναδιοργάνωση της διδακτικής ύλης και εισαγωγή των καινοτόμων ιδεών στα παραδοσιακά μαθήματα υπολογιστών, ώστε να μπορούν οι φοιτητές να αντιληφθούν τα προβλήματα που αναμένονται να χρειαστεί να επιλύσουν. Στην μελέτη αυτή παρουσιάστηκε μια αλυσίδα πρακτικών εργαστηρίων σε FPGA, ώστε να μπορούν μελλοντικά η φοιτητές να διδαχθούν σε πρακτική βάση όλα τα επιπρόσθετα αντικείμενα που πηγάζουν από την χρήση δικτύων σε ολοκληρωμένα και την ενσωμάτωση τους σε επεξεργαστές πολλαπλών πυρήνων. Μέσω γλώσσας περιγραφής υλικού VHDL, και πρακτικής υλοποίησης σε επαναπρογραμματιζόμενο υλικό όπως τα FPGA, οι φοιτητές έχουν την δυνατότητα να υλοποιήσουν τέτοια συστήματα και να μελετήσουν την επίδραση των παραμέτρων σχεδίασης τους στην συνολική απόδοση του συστήματος. Βραβείο για Καλύτερη Διδακτορική Διατριβή Χρυσόστομος Νικόπουλος Ο Δρ. Χρυσόστομος Νικόπουλος (Λέκτορας στο Τμήμα Ηλεκτρολόγων Λέκτορας Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών) είναι ο παραλήπτης του βραβείου για καλύτερη διδακτορική διατριβή που δίνεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση Σχεδιασμού και Αυτοματοποίησης (European Design and Automation Association) στην περιοχή "Νέες Κατευθύνσεις Σχεδιασμού Συστημάτων". Η διατριβή του Δρ. Νικόπουλου έχει τίτλο Αρχιτεκτονικές Δικτύων-σε-Κύκλωμα: Μία Ολιστική Σχεδιαστική Εξερεύνηση (Network-on-Chip Architectures: A Holistic Design Exploration). Το βραβείο αυτό θεσμοθετήθηκε από την EDAA το 2002 και από τότε έχει α- ποκτήσει διεθνή αναγνώριση και θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα βραβεία στον συγκεκριμένο τομέα παγκοσμίως. Η βράβευση πραγματοποιήθηκε τον περασμένο Απρίλιο στη Νίκαια της Γαλλίας, κατά τη διάρκεια του DATE-2009 (Design, Automation and Test Conference and Exhibition in Europe), του μεγαλύτερου και σημαντικότερου Ευρωπαϊκού συνεδρίου στον τομέα αυτό. Το βραβείο περιλαμβάνει και την έκδοση της διατριβής από τον εκδοτικό οίκο Springer στη σειρά EDAA Outstanding Monographs. Ψηλές Συχνότητες Τόμος 2 Τεύχος 2 5

6 Ακαδημαϊκά Νέα Θερινό Σχολείο από το Δίκτυο Αριστείας Cooperating Objects Χρίστος Λαουδιάς Διδακτορικός φοιτητής Το Cooperating Objects Network of Excellence (CONet) είναι ένα έργο που χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Έ- νωση κάτω από το πλαίσιο 7 στην κατηγορία Τεχνολογίες Πληροφορίας & Επικοινωνιών. Το CONet άρχισε τις εργασίες του την 1η Ιουνίου 2008 και έχει διάρκεια 4 χρόνια, ενώ θα λάβει συνολική χρηματοδότηση ύψους 4 εκατ. Ευρώ. Η κοινοπραξία που έχει αναλάβει την ολοκλήρωση του έργου, μέλος της οποίας αποτελεί το Πανεπιστήμιο Κύπρου, εργάζεται για τη δημιουργία μίας ισχυρής ερευνητικής κοινότητας στην περιοχή των Ευφυών Συσκευών που συνεργάζονται για την επίτευξη ενός στόχου. Η κοινοπραξία περιλαμβάνει ερευνητικούς φορείς καθώς και εταίρους από τη βιομηχανία και το δημόσιο τομέα με σημαντική εμπειρία στο χώρο των ενσωματωμένων συστημάτων (embedded systems) και των ασύρματων δικτύων αισθητήρων (wireless sensor networks). Το CONet περιλαμβάνει διάφορες δραστηριότητες προκειμένου να προωθήσει και να προάγει τη συνεργασία μεταξύ των μελών στα πλαίσια του έργου. Αυτό επιτυγχάνεται μέσα από τη δημιουργία ερευνητικών ομάδων εργασίας (Research Clusters) με συγκεκριμένο αντικείμενο ενδιαφέροντος καθώς και την από κοινού διοργάνωση σεμιναρίων, εκπαιδευτικών προγραμμάτων και εργαστηρίων με συμμετοχή ατόμων από το χώρο της έρευνας και της βιομηχανίας. Φέτος το καλοκαίρι πραγματοποιήθηκε στο Bertinoro της Ιταλίας το 1ο θερινό σχολείο με θέμα From Sensor Networks to Networked Intelligent Objects (SENIOT), στο οποίο είχα την ευκαιρία να συμμετέχω. Το θερινό σχολείο διάρκειας έξι ημερών, διοργανώθηκε από το φημισμένο πανεπιστήμιο ETH της Ζυρίχης και το παρακολούθησαν συνολικά περίπου 60 φοιτητές διδακτορικού επιπέδου κυρίως από την Ευρώπη, αλλά και τον υπόλοιπο κόσμο. Το πρόγραμμα διδασκαλίας περιλάμβανε διαλέξεις από ειδικούς καθώς και πρακτικά μαθήματα σχετικά με τα ασύρματα δίκτυα αισθητήρων. Περισσότερες πληροφορίες: Ιστοσελίδα CONet: Ιστοσελίδα SENIOT Summer School: Ημέρα Γνωριμίας με το Τμήμα ΗΜΜΥ και προκήρυξη 5 ου Ετήσιου Παγκύπριου Διαγωνισμού Τεχνολογίας για μαθητές και μαθήτριες του Λυκείου Χρυσόστομος Νικόπουλος Λέκτορας Γεώργιος Μήτσης Λέκτορας Το Σάββατο 28 Νοεμβρίου πραγματοποιήθηκε η καθιερωμένη ετήσια ημέρα γνωριμίας των μαθητών Μέσης Εκπαίδευσης με το Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του Πανεπιστημίου Κύπρου. Στα πλαίσια αυτής, οι μαθητές ενημερώθηκαν από ακαδημαϊκούς του Τμήματος για το επάγγελμα του Ηλεκτρολόγου Μηχανικού και Μηχανικού Υπολογιστών καθώς και για το αντίστοιχο πρόγραμμα σπουδών που προσφέρει το Πανεπιστήμιο Κύπρου. Επίσης, προκηρύχθηκε ο 5ος Ετήσιος Παγκύπριος Διαγωνισμός Τεχνολογίας Τεχνοπλεύση, ο οποίος θα διεξαχθεί στις 24 Απριλίου Ο διαγωνισμός έχει ως θέμα τη Ρομποτική στην ανακύκλωση και εντάσσεται στα πλαίσια των προσπαθειών του Τμήματος και του Πανεπιστημίου Κύπρου για την προώθηση των επιστημών υψηλής τεχνολογίας και της επιστήμης της πληροφορίας. Κύριος στόχος είναι η ενθάρρυνση του πνεύματος καινοτομίας, εφευρετικότητας και δημιουργικότητας των μαθητών σχετικά με θέματα τεχνολογίας. Η εκδήλωση σημείωσε μεγάλη επιτυχία, καθώς η προσέλευση μαθητών και καθηγητών από όλες τις πόλεις της Κύπρου ήταν σημαντική, και το ενδιαφέρον των παρευρισκόμενων για το διαγωνισμό ήταν έντονο. Επίσης, παρευρέθηκε και αντιπρόσωπος του Υπουργείου Παιδείας, τονίζοντας τη συνεργασία μεταξύ Πανεπιστημίου Κύπρου και της πολιτείας. Ψηλές Συχνότητες Τόμος 2 Τεύχος 2 6

7 Ακαδημαϊκά Νέα 2 ο Έτος του Προγράμματος Ερευνητικών Ευκαιριών για Προπτυχιακούς Φοιτητές (UROP) του Ερευνητικού Κέντρου ΚΟΙΟΣ Κωνσταντίνος Πίτρης Επίκουρος Καθηγητής Τον Σεπτέμβριο 2009, συμπληρώθηκε με επιτυχία το 2 ο έτος του προγράμματος UROP του Ερευνητικού Κέντρου Ευφυών Συστημάτων και Δικτύων Κοίος. UROP, είναι ένα ακρώνυμο της φράσης Undergraduate Research Opportunities Program, δηλαδή Πρόγραμμα Ερευνητικών Ευκαιριών για Προπτυχιακούς Φοιτητές. Μέσα από αυτό το πρόγραμμα ένας αριθμός προπτυχιακών φοιτητών από το Πανεπιστήμιο Κύπρου και αλλού έχει την ευκαιρία να εμπλακεί σε ερευνητικά προγράμματα του Κέντρου ενώ ταυτόχρονα κερδίζει και απασχόληση κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Φέτος στο πρόγραμμα συμμετείχαν: Α. Αντωνίου (Επιβλέπον: Δρ. Ι. Γεωργίου): Hodgkin and Huxley neuron model simulation - Memristor. Μ. Χατζιωάννου (Επιβλέπουσα: Δρ. Μ. Μιχαήλ): Automated test pattern generation using the boolean satisfiability method. Γ. Παπαριστοδήμου (Επιβλέπον: Δρ. Η. Κυριακίδης): Load Management in Distribution Networks Considering Renewable Energy Sources (Greek). Α. Προδρόμου (Επιβλέποντες: Δρ. Γ. Έλληνας, Δρ. Θ. Θεοχαρίδης, Δρ. Χ. Νικόπουλος). Networks on Chip. Ε. Πολυκάρπου (Επιβλέπον: Δρ. Η. Κυριακίδης): Pumped Storage. Περισσότερες λεπτομέρειες στην ιστοσελίδα: Εμπειρίες Προπτυχιακών Φοιτητών από Καλοκαιρινά Προγράμματα Απασχόλησης Μετρήσεις ηλεκτρομαγνητικών πεδίων Το πρόγραμμα αυτό αφορούσε τις κεραίες κινητής τηλεφωνίας της Αρχής Τηλεπικοινωνιών Κύπρου (C.Y.T.A). Είχε ως σκοπό την καταγραφή της έντασης των ηλεκτρομαγνητικών πεδίων που εκπέμπει κάθε κεραία, καθώς και την αναλυτική επεξεργασία των αποτελεσμάτων από την επιστημονική ομάδα του εργαστηριού, ούτως ώστε να γίνει ακριβής έλεγχος κατά πόσο η ένταση των ηλεκτρομαγνητικών πεδίων βρίσκεται στα επιτρεπτά όρια τα οποία καθορίζονται από την διεθνή επιτροπή ICNIRP ( Η συμμετοχή μου στο πρόγραμμα αυτό μου έχει προσφέρει από την μια περεταίρω γνώσεις γύρω από την κατανόηση των ηλεκτρομαγνητικών πεδίων, και από την άλλη έχω πάρει πολλές εμπειρίες στον επαγγελματικό τομέα, στην ομαδική εργασία και στον ομαδικό συντονισμό, πράγματα τα οποία είναι αναγκαία σε όποια δουλεία και αν βρω στο μέλλον. Γεγονός με κάνει περισσότερο ετοιμοπόλεμο στην εύρεση εργασίας μετά το πανεπιστήμιο. Μάριος Τομάζου Καλοκαιρινή απασχόληση στο εργαστήριο φωτοβολταϊκής τεχνολογίας Πανεπιστημίου Κύπρου Το καλοκαίρι του 2009 που πέρασε είχα την ευκαιρία να εργαστώ για ένα μήνα στο εργαστήριο φωτοβολταϊκής τεχνολογίας που στεγάζεται στην πανεπιστημιούπολη. Το εργαστήριο έχει σαν κύριο στόχο τον έλεγχο και αξιολόγηση της απόδοσης των διαφόρων τύπων φωτοβολταϊκών στο κλίμα της Κύπρου αλλά και την έρευνα σε σχέση με τις φωτοβολταϊκές τεχνολογίες. Κατά τη διάρκεια της εργοδότησης μου, μου ζητήθηκε να βοηθήσω στην σχεδίαση και υλοποίηση ενός συστήματος ανίχνευσης της πορείας του ήλιου (sun tracking system). Αυτά τα συστήματα χρησιμοποιούνται για τη μεγιστοποίηση της συλλογής της ηλιακής ακτινοβολίας που προσπίπτει πάνω σε ένα φωτοβολταϊκό και ως επακόλουθο, την αύξηση της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Ως ηλεκτρολόγος μηχανικός, μου ανατέθηκε η υλοποίηση ενός ηλεκτρικού κυκλώματος το οποίο ελέγχει την κίνηση ενός ηλεκτρικού μοτέρ ανάλογα με την ένταση της ακτινοβολίας που προσπίπτει πάνω σε δύο αισθητήρες φωτός. Μέσα από αυτή τη διαδικασία έμαθα πολλά για τη σχεδίαση κυκλωμάτων και ασχολήθηκα με κάτι που πραγματικά με ενδιαφέρει. Επιπρόσθετα, με τη παραμονή μου στο εργαστήριο είδα πως λειτουργά μια ερευνητική ομάδα αλλά και τι σημαίνει να είσαι ερευνητής. Με τη συναναστροφή μου με τους υπόλοιπους ερευνητές του εργαστηρίου έμαθα πολλές πληροφορίες για τα φωτοβολταϊκά, τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τα ηλεκτρικά κυκλώματα, τον προγραμματισμό και πήρα πολλά χρήσιμα εφόδια για έναν ηλεκτρολόγο μηχανικό. Ήταν μια εμπειρία που σίγουρα θα ήθελα να επαναλάβω. Στέλιος Βραχίμης Ψηλές Συχνότητες Τόμος 2 Τεύχος 2 7

8 Μεταπτυχιακοί Απόφοιτοι Διδακτορικοί Τίτλοι Ακαδημαϊκά Νέα - Αποφοιτήσεις Νεόφυτος Λουκαΐδης. Ηλεκτρονική Διαχείριση Σωματιδίων: Αριθμητική Προσομοίωση και Σχεδιασμός Συσκευών Αυτή η Διατριβή ασχολείται με την προσομοίωση συσκευών οι οποίες χρησιμοποιούν τεχνικές Ηλεκτροκινητικής Εναλλασσόμενου Ρεύματος για τη διαχείριση μικρο- και νανο-σωματιδίων. Οι προσομοιώσεις αυτές είναι αναγκαίες για την καλύτερη κατανόηση και το σχεδιασμό συσκευών οι οποίες συμπεριφέρονται με πιο προβλεπτό τρόπο. Βασικό βήμα προς την κατεύθυνση αυτή είναι η ανάπτυξη ενός φυσικού μοντέλου το οποίο να περιγράφει τη δυναμική τους. Χρησιμοποιώντας το φυσικό μοντέλο, παρουσιάζονται αριθμητικές προσομοιώσεις της λειτουργίας των συσκευών. Οι προσομοιώσεις μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να βοηθήσουν στην ανάλυση των συσκευών και σαν μια γρήγορη και χαμηλού κόστους μέθοδο για τον σχεδιασμό καινοτόμων συσκευών. Το τροποποιημένο μοντέλο επιτρέπει επίσης τη διερεύνηση πολλών μεταβλητών σχεδιασμού, όπως το μέγεθος των σωματιδίων και το ύψος των ηλεκτροδίων. Έτσι, η συμπεριφορά των συσκευών σε σχέση με διάφορες παραμέτρους σχεδιασμού μπορεί να διερευνηθεί με πολύ χαμηλό κόστος και σε πολύ λίγο χρόνο σε σύγκριση με αυτόν που απαιτείται με πειραματικές μεθόδους. Μιχάλης Μάρκου. Παροχή Ποιότητας Υπηρεσιών σε Συστήματα Ουρών: Μια Προσέγγιση Μέσω Ανάλυσης Διαταραχών σε Στοχαστικά Μοντέλα Ρευστών Έχοντας ως κυριότερο κίνητρο την παροχή ποιότητας υπηρεσιών σε δίκτυα επικοινωνιών, η διατριβή αυτή επιδιώκει να αναπτύξει ένα πλαίσιο για δυναμικό έλεγχο διάφορων παραμέτρων των συστημάτων ουρών. (Τέτοια συστήματα μπορεί να είναι, πέρα από τα δίκτυα επικοινωνιών, τα συστήματα παραγωγής, μεταφορών κ.λπ.) Η ανάλυση του συστήματος βασίζεται σε μια τεχνική μοντελοποίησης γνωστή ως Στοχαστικά Μοντέλα Ρευστών (ΣΜΡ), ενώ ο υπολογισμός της ευαισθησίας των διάφορων μετρικών απόδοσης του συστήματος (π.χ. φορτίο εργασίας, πιθανότητα απόρριψης πελάτη και ρυθμαπόδοση) σε σχέση με την παράμετρο ελέγχου εξάγεται με τη βοήθεια της Ανάλυσης Απειροστικών Διαταραχών. Ακολούθως αυτοί οι υπολογισμοί τροφοδοτούν κάποιους αλγόριθμους στοχαστικής προσέγγισης που ελέγχουν τις παράμερους του συστήματος. Τα ερευνητικά αποτελέσματα της Διατριβής συνεισφέρουν στη βελτίωση της λειτουργίας τέτοιων συστημάτων αφού μπορούν, με πολύ μικρό κόστος υλοποίησης, να εφαρμοστούν στα υφιστάμενα συστήματα και να παρακολουθούν σε πραγματικό χρόνο τη λειτουργία τους, προσαρμόζοντας ανάλογα τη παράμετρο ελέγχου οδηγώντας έτσι το σύστημα συνεχώς σε περιοχή βέλτιστης λειτουργίας. Μιχάλης Μιχαηλίδης. Κατανεμημένη Ανίχνευση και Εντοπισμός Γεγονότος σε Ασύρματα Δίκτυα Αισθητήρων Αυτή η διατριβή επικεντρώνεται στην κατανεμημένη ανίχνευση και εντοπισμό της εστίας ενός συμβάντος σε Ασύρματα Δίκτυα Αισθητήρων (ΑΔΑ). Οι κόμβοι αισθητήρες είναι συνήθως μικρές σε μέγεθος, απλές και φτηνές συσκευές. Ένα ΑΔΑ αποτελείται από ένα μεγάλο αριθμό τέτοιων κόμβων που σχηματίζουν ένα ad-hoc δίκτυο για την μετάδοση των μετρήσεων των αισθητήρων στο χρήστη. Μια από τις πιο διαδεδομένες εφαρμογές για ΑΔΑ είναι η παρακολούθηση μιας μεγάλης περιοχής για την ανίχνευση της εστίας ενός συμβάντος που απελευθερώνει κάποιας μορφής σήματος ή ουσίας στο περιβάλλον. Ο κύριος στόχος αυτής της διατριβής είναι να ανιχνεύσει και να εντοπίσει την εστία από τις κατανεμημένες στο χώρο πληροφορίες που συλλέγονται από τους κόμβους αισθητήρες με ένα τρόπο απλό, τοπικό και ανεκτικό σε σφάλματα. Για το πρόβλημα της κατανεμημένης ανίχνευσης αυτή η διατριβή προτείνει και αναλύει δύο καινούργιους αλγόριθμους οι οποίοι εκμεταλλεύονται τη συσχέτιση στο χώρο μεταξύ των μετρήσεων γειτονικών κόμβων αισθητήρων για να βελτιώσουν την συνολική κάλυψη του χώρου από το δίκτυο. Και οι δύο αλγόριθμοι παρουσιάζουν ακρίβεια και ευρωστία σε σφάλματα μέσα στο δίκτυο αισθητήρων. Επιπρόσθετα, παρουσιάζουν και επιθυμητά χαρακτηριστικά όπως χαμηλή υπολογιστική πολυπλοκότητα και δυνατότητα κατανεμημένης εφαρμογής. Στέλιος Νεοφύτου. Τεχνικές Παραγωγής Υψηλής Ποιότητας Διανυσμάτων Ελέγχου για Ψηφιακά Ολοκληρωμένα Κυκλώματα VLSI Λόγω της αυξανόμενης πολυπλοκότητας, τα παραδοσιακά μοντέλα σφαλμάτων σε ολοκληρωμένα κυκλώματα (μικριτσίπ) αποδεικνύονται αναποτελεσματικά για την διασφάλιση της ποιότητας του ελέγχου ορθότητας στην παραγωγή τους. Ο σκοπός της διατριβής είναι να προτείνει ένα σύνολο από καινοτόμες μεθοδολογίες αυτοματισμού της παραγωγής ελέγχων ορθότητας για ψηφιακά κυκλώματα πολύ μεγάλης κλίμακας ολοκλήρωσης. Το πρώτο μέρος της διατριβής πραγματεύεται την διαδικασία ελέγχου ορθότητας χρονισμού και παρουσιάζει μια αποδοτική και αποτελεσματική μεθοδολογία για την παραγωγή διανυσμάτων ελέγχου που δεν χάνουν την ικανότητα ανίχνευσης σφαλμάτων ακόμα και κάτω από διαφορετικές συνθήκες χρονισμού. Επιπλέον, η διατριβή εξετάζει το πρόβλημα της παραγωγής διανυσμάτων ελέγχου τα οποία έχουν ένα μεγάλο αριθμό από μη-καθορισμένες λογικές τιμές. Τέλος, μελετάται η παραγωγή και η χαλάρωση συνόλων διανυσμάτων ελέγχου ορθότητας με πολλαπλές ανιχνεύσεις για κάθε σφάλμα. Όπως φαίνεται από τα πειραματικά αποτελέσματα, τα παραγόμενα σύνολα διανυσμάτων ελέγχου παρέχουν αυξημένο ποσοστό ανίχνευσης μημοντελοποιημένων σφαλμάτων. Ψηλές Συχνότητες Τόμος 2 Τεύχος 2 8

9 Ακαδημαϊκά Νέα - Αποφοιτήσεις Τίτλοι Μάστερ Νικήτας Λάμπρου. Ανάλυση ροής ισχύος σε ακτινωτά δίκτυα διανομής Η πολυπλοκότητα των δικτύων διανομής ηλεκτρικής ενέργειας έχει αυξηθεί λόγω της προσθήκης νέων συσκευών όπως ρυθμιστές τάσης, πυκνωτές, αυτόματοι επαναφορείς, καθώς και με την εισαγωγή διεσπαρμένης παραγωγής. Επίσης, λόγω της ραγδαίας εξέλιξης της βιομηχανίας, της γεωργίας και της οικιστικής ανάπτυξης, το μέγεθος των δικτύων διανομής έχει αυξηθεί σημαντικά. Η ανάλυση ροής ισχύος σε συστήματα ηλεκτρικής ενέργειας γίνεται μέσω επαναληπτικών διαδικασιών λόγω της μη γραμμικότητας των προβλημάτων. Σε αυτή τη διατριβή προτάθηκε μια διαφορετική προσέγγιση στην επαναληπτική διαδικασία σε αλγόριθμους που χρησιμοποιούνται συνήθως, καταλήγοντας σε σύντμηση του χρόνου που απαιτείται καθώς και σε μείωση του αριθμού των επαναλήψεων που χρειάζονται μέχρι τη σύγκλιση του προβλήματος. Προπτυχιακοί Απόφοιτοι Αντρέας Ακατζιώτης, Τίτλος Διπλωματικής: Υλοποίηση ρομποτικού συστήματος για αποστολές έρευνας και διάσωσης (Υπεύθυνος: Δρ. Ευτύχιος Χριστόφορου) Αντρέας Αντρέου, Τίτλος Διπλωματικής: Παράκτια αιολικά πάρκα (Υπεύθυνος: Δρ. Ηλίας Κυριακίδης) Μάρκος Άσπρου, Τίτλος Διπλωματικής: Εύρεση σημείου σφάλματος χρησιμοποιώντας συγχρονισμένες μετρήσεις (Υπεύθυνος: Δρ. Ηλίας Κυριακίδης) Γρηγόρη Γιαννάκης, Τίτλος Διπλωματικής: Εξερεύνηση λαβυρίνθου με αυτόνομο ρομπότ (Υπεύθυνος: Δρ. Ευτύχιος Χριστόφορου) Άντρη Ευθυμίου, Τίτλος Διπλωματικής: Λειτουργία δικτύου διανομής με εισχώρηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (Υπεύθυνος: Δρ. Ηλίας Κυριακίδης) Ηλίας Ηλία, Τίτλος Διπλωματικής: Αναγνώριση λέξεων από φασματόγραμμα (Υπεύθυνος: Δρ. Κωνσταντίνος Πίτρης) Κωνσταντίνος Ηρακλέους, Τίτλος Διπλωματικής: Obstacle detection system in power transmission lines (Υπεύθυνος: Δρ. Χρίστος Παναγιώτου) Στέλιος Κουλουμπρής, Τίτλος Διπλωματικής: An automated post-earthquake inspection system(υπεύθυνος: Δρ. Χρίστος Παναγιώτου) Αλέξια Κωνσταντίνου, Τίτλος Διπλωματικής: Μελέτη εύκαμπτων ρομποτικών συστημάτων τύπου γερανού οροφής (Υπεύθυνος: Δρ. Ευτύχιος Χριστόφορου) Γιώργος Νικολάου, Τίτλος Διπλωματικής: Ζητήματα ποιότητας ισχύος σε ac και dc δίκτυα (Υπεύθυνος: Δρ. Ηλίας Κυριακίδης) Μηνάς Σταυρινίδης, Τίτλος Διπλωματικής: Σχεδιασμός σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με συγκεντρωτικά ηλιακά θερμικά συστήματα δίσκου/μηχανής stirling στην κοινότητα Αγίας Βαρβάρας στην επαρχία Πάφου (Υπεύθυνος: Δρ. Ηλίας Κυριακίδης) Αργυρώ Σταύρου, Τίτλος Διπλωματικής: Ανάλυση παραγώγων του καπνού των τσιγάρων με φασματογραφία Ράμαν (Υπεύθυνος: Δρ. Κωνσταντίνος Πίτρης) Κυριάκος Τσάρκατζης, Τίτλος Διπλωματικής: Αποκατάσταση βλάβης σε Οπτικά Δίκτυα με Τοπολογία Βρόχου (Υπεύθυνος: Δρ. Γιώργος Έλληνας) Αναστάσιος Τσιμούρης, Τίτλος Διπλωματικής: Τεχνοοικονομική ανάλυση σταθμού αφαλάτωσης με ηλιακή και αιολική ενέργεια (Υπεύθυνος: Δρ. Ηλίας Κυριακίδης) Αντρέας Χατζηγιακουμή, Τίτλος Διπλωματικής: Ανίχνευση και τοποθέτηση σφάλματος σε γραμμές μεταφοράς ηλεκτρικής ισχύος (Υπεύθυνος: Δρ. Μάριος Πολυκάρπου) Χριστάκης Χριστοδούλου, Τίτλος Διπλωματικής: Νανοδομές για SERS σε Αλουμίνιο (Υπεύθυνος: Δρ. Κωνσταντίνος Πίτρης) Ψηλές Συχνότητες Τόμος 2 Τεύχος 2 9

10 ΤεχνοΠλεύση 2009 Ρομποτική Ανακύκλωση ΤεχνοΠλεύση 2009 Το Σάββατο 9 Μαΐου 2009, διεξήχθη με απόλυτη επιτυχία, ο 4ος Ετήσιος Διαγωνισμός Τεχνολογίας «ΤεχνοΠλεύση», που οργανώνεται από το Ιούλιος Γεωργίου Επίκουρος Καθηγητής Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του Πανεπιστημίου Κύπρου. Ο Διαγωνισμός απευθύνεται σε μαθητές και μαθήτριες μέσης και τεχνικής εκπαίδευσης, και έχει ως απώτερο σκοπό την ενθάρρυνση της καινοτομίας, της εφευρετικότητας και της δημιουργικότητας σε τομείς υψηλής τεχνολογίας στην Κύπρο. Ο διαγωνισμός επιχορηγήθηκε από την Εταιρεία Demstar Automotives Ltd., αντιπρόσωπο της HONDA στην Κύπρο. Αυτή η πρωτοβουλία του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών εντάσσεται στη γενικότερη προσπάθεια του Πανεπιστημίου Κύπρου, όπως και πολλών άλλων ιδρυμάτων ανώτατης εκπαίδευσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, να ενδυναμώσουν το ανθρώπινο επιστημονικό δυναμικό της Ευρώπης. Ειδικότερα, το Τμήμα, προσδοκεί να ενθαρρύνει τους νέους μας να ανακαλύψουν τις ευκαιρίες εκπαίδευσης σε τομείς υψηλής τεχνολογίας και πληροφορίας, και να πληροφορήσει και ευαισθητοποιήσει τους μαθητές μας καθώς και το ευρύτερο κοινό προς τις τεχνολογικές επιστήμες μέσω τέτοιων ευχάριστων και επιμορφωτικών προγραμμάτων. Το θέμα του διαγωνισμού είχε ανακοινωθεί τον περασμένο Δεκέμβριο σε μία ειδική τελετή στο Πανεπιστήμιο Κύπρου. Στόχος της κάθε ομάδας ήταν να φτιάξει ένα αυτόνομο ρομπότ το οποίο θα μάζευε και θα ξεχώριζε ανακυκλώσιμες συσκευασίες και ακολούθως θα τις μετέφερε στη σωστή θέση στο εργοστάσιο ανακύκλωσης. Οι ομάδες εργάστηκαν σκληρά τους τελευταίους 5 μήνες για να κατασκευάσουν και να προγραμματίσουν τα ρομπότ τους σύμφωνα με τις προδιαγραφές που τους είχαν δοθεί. Τη μέρα του διαγωνισμού 26 ομάδες έφεραν τα ρομπότ τους τα οποία διαγωνίστηκαν μεταξύ τους μέχρις ότου να ανακηρυχθεί ο νικητής. Ο διαγωνισμός εξελίχθηκε σε διάφορα στάδια. Σε κάθε στάδιο, τα ρομπότ διαγωνίζονταν σε δύο ή τρεις αγώνες και τα ρομπότ με τις καλύτερες βαθμολογίες περνούσαν στον επόμενο στάδιο. Η διοργάνωση του διαγωνισμού Τεχνολογίας «Τεχνοπλεύση» ήταν ιδιαίτερα επιτυχής και η ανταπόκριση των μαθητών και του κοινού ήταν εντυπωσιακή. 26 ομάδες από Λύκεια και Τεχνικές Σχολές όλης της ελεύθερης Κύπρου (περίπου 95 μαθητές και μαθήτριες), έλαβαν μέρος στο διαγωνισμό. Οι μαθητές ενθουσίασαν το κοινό και εξέπληξαν τους παρευρισκόμενους με πρωτότυπες κατασκευές καθώς και ρομπότ με πολύ έξυπνο προγραμματισμό και ενδιαφέρουσες στρατηγικές. Η τεχνική δυσκολία των κατασκευών και του προγραμματισμού ανέδειξε την άριστη τεχνολογική κατάρτιση των μαθητών που έλαβαν μέρος στο διαγωνισμό και την πολύμηνη δουλειά που χρειάστηκε εκ μέρους τους για να φέρουν σε πέρας τον σχεδιασμό των ρομπότ. Το διαγωνισμό παρακολούθησαν συνολικά γύρω στα 150 άτομα. Σε αυτά περιλαμβάνονταν μαθητές, γονείς, καθηγητές και θαυμαστές της ρομποτικής και της τεχνολογίας. Όλες οι ομάδες που έλαβαν μέρος στο διαγωνισμό αξίζουν συγχαρητήρια για την προσπάθεια που κατέβαλαν και για τις γνώσεις και ικανότητές τους, που τους επέτρεψαν να λάβουν μέρος σε ένα τόσο τεχνικά δύσκολο διαγωνισμό. Νικητής αναδείχθηκε το ρομπότ ΖΗΝΩΝ (φωτογραφία), κατασκευής μαθητών του Λυκείου Αρχ. Μακαρίου Γ, Λάρνακας. Δόθηκαν επίσης βραβεία στο δευτεραθλητή και τριταθλητή, καθώς και βραβεία για το ρομπότ με τον πιο Ευφυή Σχεδιασμό, και την πιο Πρωτότυπη Κατασκευή. Οι νικήτριες ομάδες ήταν: Πρωταθλητές: Ρομπότ ΖΗΝΩΝ από το Λύκειο Αρχ. Μακαρείου Γ, ΛΑΡΝΑΚΑ Δευτεραθλητές: Ρομπότ ΜΑΚΑΚΕΣ ΚΑΙ Ο ΜΑΣΤΡΟΣ από το Λύκειο Αγ. Φυλάξεως, ΛΕΜΕΣΟΣ Τριταθλητές: Ρομπότ ΤΑΛΟΣ 3 από το Λύκειο Κύκκου Β, ΛΕΥΚΩΣΙΑ Πρωτότυπη Κατασκευή: Ρομπότ RECYCOBOT από μαθητή του Λυκείου Ιδαλίου Ευφυής Σχεδιασμό: Ρομπότ ΜΑΚΑΚΕΣ ΚΑΙ Ο ΜΑΣΤΡΟΣ από το Λύκειο Αγ. Φυλάξεως, ΛΕΜΕΣΟΣ Εύφημος Μνεία για Σχεδιασμό: Ρομπότ PROBOT από το Λύκειο Αγ. Φυλάξεως, ΛΕΜΕΣΟΣ Οι διοργανωτές ευχαριστούν θερμά τους χορηγούς της εκδήλωσης, την εταιρία Demstar Automotives Ltd. που γενναιόδωρα χορήγησε τα βραβεία καθώς και την γενική οργάνωση του διαγωνισμού, και την Εφημερίδα «ΠΟΛΙΤΗΣ», που ήταν ο χορηγός επικοινωνίας του διαγωνισμού. Ευχαριστούν επίσης, και συγχαίρουν, το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού και τους επιθεωρητές και καθηγητές, για τη στήριξη του διαγωνισμού και την ουσιαστική βοήθεια που προσέφεραν στις ομάδες που συμμετείχαν. Τέλος, η διοργάνωση του διαγωνισμού δεν θα ήταν δυνατή χωρίς τους εθελοντές φοιτητές και προσωπικό του Τμήματος που βοήθησαν στην οργάνωση και ομαλή διεξαγωγή του διαγωνισμού και στους οποίους αξίζουν θερμά συγχαρητήρια. Για περισσότερες πληροφορίες και πλούσιο φωτογραφικό υλικό από την ημέρα του διαγωνισμού μπορείτε να επισκεφτείτε την ιστοσελίδα στη διεύθυνση Προετοιμαστείτε! Ψηλές Συχνότητες Τόμος 2 Τεύχος 2 10

11 Ενδιαφέροντα Θέματα Αυτόματη Μετάφραση Κειμένων Κωνσταντίνος Πίτρης Επίκουρος Καθηγητής Αυτόματη μετάφραση είναι η μετάφραση που δημιουργείται με τη βοήθεια προηγμένης τεχνολογίας, χωρίς την παρέμβαση πραγματικού μεταφραστή. Η αυτόματη μετάφραση ονομάζεται συχνά και μηχανική μετάφραση. Τα περισσότερα εμπορικά συστήματα μηχανικής μετάφρασης προηγμένης τεχνολογίας που χρησιμοποιούνται σήμερα έχουν αναπτυχθεί χρησιμοποιώντας μια προσέγγιση βασισμένη σε κανόνες και απαιτούν σημαντική εργασία για τον ορισμό των λεξιλογίων και της γραμματικής τους. Άλλα συστήματα (όπως αυτό της Google) ακολουθούν διαφορετική προσέγγιση: τροφοδοτούν στον υπολογιστή κείμενα δισεκατομμυρίων λέξεων, τόσο μονόγλωσσα κείμενα στη γλώσσα-στόχο όσο και κείμενα που προκύπτουν μετά από αντιστοίχιση που αποτελείται από παλαιότερα παραδείγματα μετάφρασης, η οποία πραγματοποιήθηκε από πραγματικούς μεταφραστές σε συγκεκριμένους συνδυασμούς γλωσσών. Στη συνέχεια εφαρμόζουν τεχνικές στατιστικής μελέτης για να δημιουργήσουν ένα μεταφραστικό μοντέλο. Η ποιότητα της μετάφρασης συνήθως δεν είναι η αναμενόμενη. Γιατί δεν είναι περισσότερο ακριβής; Ακόμη και το πιο προηγμένο, σύγχρονο λογισμικό δεν μπορεί να προσεγγίσει την ευχέρεια ενός φορέα της γλώσσας ούτε κατέχει την ικανότητα ενός επαγγελματία μεταφραστή. Η αυτόματη μετάφραση είναι μια πολύ δύσκολη διαδικασία, καθώς η σημασία των λέξεων εξαρτάται από τα συμφραζόμενα στα οποία αυτές χρησιμοποιούνται. Το πρόβλημα είναι ακόμα πιο έντονο στην ελληνική γλώσσα, της οποίας το συντακτικό επιτρέπει μεγάλη ελευθερία ως προς τη διάταξη των λέξεων μιας πρότασης έτσι ώστε να αντικατοπτρίζει ανεπαίσθητες διαφορές ως προς το νόημα ή το συναίσθημα. Πιο κάτω συγκρίνονται τα αποτελέσματα από τρεις δημοφιλείς ιστοσελίδες αυτόματης μετάφρασης. Το πρώτο κείμενο είναι γενικής φύσης (δελτίο καιρού), το δεύτερο είναι τεχνικό (καθορισμός του πυκνωτή), και το τελευταίο προέρχεται από γνωστό παιδικό τραγούδι, η συντακτική φύση του οποίου αποτελεί ιδιαίτερη πρόκληση για τους αυτόματους μεταφραστές. Με κίτρινο φόντο αναδεικνύονται οι λέξεις τις οποίες ο μεταφραστής δεν αναγνωρίζει καθόλου ενώ με κόκκινη γραμματοσειρά και υπογράμμιση φαίνονται οι φράσεις που συντακτικά πάσχουν σημαντικά. Φαίνεται ότι η στατιστική μετάφραση, αυτή τη στιγμή, υπερτερεί των άλλων μεθόδων στο γεγονός ότι προσπαθεί να μεταφράσει όλες τις λέξεις αλλά μπορεί να αλλοιώσει εντελώς το νόημα, όπως χαρακτηριστικά φαίνεται στη περίπτωση του παιδικού τραγουδιού. Ελληνικό Κείμενο Google Language Tools Yahoo! Babel Fish World Lingo Free Translator Καταιγίδες με έντονες βροχοπτώσεις και χαλάζι, οι οποίες συνοδεύονταν από δυνατούς άνεμους ήταν τα χαρακτηριστικά του καιρού που επικρατούν από την Τετάρτη το απόγευμα σε ολόκληρη σχεδόν την Κύπρο. Το νέο χαμηλό βαρομετρικό που έφτασε στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου έπιασε για τα καλά την Κύπρο, φέρνοντας νέο κύμα κακοκαιρίας. Thunderstorms with heavy rain and hail, which were accompanied by strong winds were the characteristics of the prevailing weather by Wednesday afternoon in almost all of Cyprus. The new low barometric who arrived in the eastern Mediterranean caught on well in Cyprus, bringing a new wave of bad weather. Storms with intense rainfalls and hail, that were accompanied by possible winds were the characteristics of time that prevail from Wednesday the afternoon in entire almost Cyprus. New low barometric that reached in the region of Eastern Mediterranean touched for good Cyprus, bringing new wave bad weather. Storms with intense rainfalls and hail, that were accompanied by possible winds were the characteristics of time that prevail from Wednesday the afternoon in entire almost Cyprus. New low barometric that reached in the region of Eastern Mediterranean touched for good Cyprus, bringing new wave [kakokairias]. Πυκνωτής (με σύμβολο C) ονομάζεται ένα σύστημα δύο γειτονικών αγωγών ανάμεσα στους οποίους παρεμβάλλεται μονωτικό υλικό. Αυτό το μονωτικό υλικό μπορεί να είναι αέρας, πλαστικό, μίκα κ.α. Οι δύο αγωγοί ονομάζονται οπλισμοί του πυκνωτή, ενώ το παρεμβαλλόμενο υλικό ονομάζεται το διηλεκτρικό του. Βασικό χαρακτηριστικό κάθε πυκνωτή είναι η ιδιότητά του να αποθηκεύει ηλεκτρικό φορτίο, επομένως ηλεκτρική ενέργεια. Capacitor (with symbol C) is called a two - neighboring conductors among them inserted insulator. This insulating material can be is air, plastic, mica, etc. The two conductors Reinforcements called the capacitor, while interleaved material called the dielectric of. A key feature of each capacitor is the capacity to store electrical charge, thus electricity. Capacitor (with symbol C) is named a system of two neighbouring conductors between t o [ys] what interferes [monotiko] material. This [monotiko] material can be air, plastic, [mika] Mr a. The two drivers are named [oplismoi] the capacitor, while the interfered material is named dielectric his. Basic characteristic each capacitor it is his attribute it stores electric charge, consequently electric energy. Capacitor (with symbol C) is named a system of two neighbouring conductors between t o [ys] what interferes [monotiko] material. This [monotiko] material can be air, plastic, [mika] Mr a. The two drivers are named [oplismoi] the capacitor, while the interfered material is named dielectric his. Basic characteristic each capacitor it is his attribute it stores electric charge, consequently electric energy. Η γιαγιά μας η καλή έχει κότες στην αυλή, κότες και κοτόπουλα, χήνες και χηνόπουλα. Έχει και ένα πετεινό, πρώτο σε όλο το χωρίο, που λαλεί κάθε πρωί στης γιαγιάς μας την αυλή. The grandmother has good chicken in the yard, hens and chickens, geese and chinopoula. It has a kettle, first around the village, which lalei Joined grandmother every morning our yard. Our grand mother good has hens in the courtyard, hens and chickens, geese and [chinopoyla]. It has also a rooster, first in the all village, that [lalei] each morning of [stis] our grand mother the courtyard. Our grand mother good has hens in the courtyard, hens and chickens, geese and [chinopoyla]. It has also a [peteino], first in all village, where [lalei] each morning of [stis] our grand mother the courtyard. Ψηλές Συχνότητες Τόμος 2 Τεύχος 2 11

12 Ψηλές Συχνότητες Έκδοση βιβλίου από τον Δρ. Σταύρο Ιεζεκιήλ Microwave Photonics: Devices and Applications Stavros Iezekiel (Editor), Wiley, March 2009 (ISBN: ) Η μικροκυματική φωτονική (microwave photonics) είναι ένας σημαντικός διεπιστημονικός τομέας. Ο Δρ. Σταύρος Ιεζεκιήλ, με συνεισφορές από κορυφαίους εμπειρογνώμονες, έχει συγγράψει το βιβλίο Microwave Photonics: Devices and Applications. Το σύγγραμμα αυτό περιγράφει αυτόν τον αναπτυσσόμενο τομέα. Γεφυρώνει ένα χάσμα μεταξύ της μικροκυματικής τεχνολογίας και της φωτονικής, και παρέχει μια προσιτή ερμηνεία του τρέχοντος διαθέσιμου ερευνητικού υλικού και μια λεπτομερή εισαγωγή στις διάφορες πτυχές της περιοχής. Ανοίγοντας με μια επισκόπηση στο θέμα, αυτό το βιβλίο καλύπτει πιο εξειδικευμένα θέματα όπως διαμόρφωση των διόδων λέιζερ, φωτονικούς ταλαντωτές για παραγωγή THz, και THz πηγές. Ακόμη περιγράφει ενδιαφέρουσες εφαρμογές όπως: Aναλογικές ζεύξεις οπτικών ινών Fiber radio Eπεξεργασία σήματος με μικροκυματικές-φωτονικές τεχνικές Mέτρηση στοιχείων με μικροκυματικές-φωτονικές τεχνικές Bιοϊατρικές εφαρμογές 5ος Παγκύπριος Διαγωνισμός Τεχνολογίας Το Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του Πανεπιστημίου Κύπρου, συνεχίζοντας τις προσπάθειες του για συνεισφορά στην Κυπριακή και Ευρωπαϊκή κοινωνία και οικονομία, με την προαγωγή των επιστημών υψηλής τεχνολογίας και πληροφορίας, διοργανώνει τον 5 ο Ετήσιο Παγκύπριο Διαγωνισμό Τεχνοπλεύση. Η επιτυχία των προηγούμενων διαγωνισμών ενθαρρύνει την συνέχιση της προσπάθειας για πληροφόρηση και ευαισθητοποίηση των μαθητών μας προς τις τεχνολογικές επιστήμες μέσω τέτοιων ευχάριστων και επιμορφωτικών προγραμμάτων. Μαθητές της Α, Β και Γ Σχολών Μέσης Εκπαίδευσης μπορούν να συμμετάσχουν στο διαγωνισμό ατομικά ή ομαδικά. Φέτος ο διαγωνισμός θα διεξαχθεί στις 24 Απριλίου 2010 και θα έχει ως θέμα τη Ρομποτική στην ανακύκλωση. Συγκεκριμένα οι συμμετέχοντες μαθητές θα σχεδιάσουν, και θα προγραμματίσουν ένα ρομπότ το οποίο θα συλλέγει δοχεία για ανακύκλωση! Φέτος, θα δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στην καλλιέργεια της συνεργασίας μεταξύ των αυτόνομων ρομπότ για πιο αποτελεσματική ανακύκλωση. Όλες οι πληροφορίες καθώς και οι όροι/ κανόνες του διαγωνισμού υπάρχουν στην ιστοσελίδα του διαγωνισμού στη διεύθυνση: Ο διαγωνισμός Τεχνοπλεύση επιχορηγείται από την Εταιρεία Demstar Automotives Ltd, αντιπρόσωπο της HONDA στην Κύπρο. Χορηγός επικοινωνίας είναι η εφημερίδα Πολίτης. Εικόνες από το Παρελθόν Το 1874 ο Γερμανος Ernst Siemens περιέγραψε μια δυναμική συσκευή με κινούμενο πηνίο χωρίς όμως να περιγράψει καμία χρήση για ήχο. Ο Alexander Graham Bell κατοχύρωσε με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας το πρώτο ηχείο ως μέρος του τηλεφώνου του, το Ακολούθησε σύντομα ένα βελτιωμένο σχέδιο από τον Siemens που καταχώρησε το πρώτο δίπλωμα ευρεσιτεχνίας για ηχείο στις 14 Δεκεμβρίου Πιστεύεται ότι και ο Nikola Tesla είχε δημιουργήσει μια παρόμοια συσκευή το Το μοντέρνο πρώτυπο του ηχείου με μετακίνηση οδηγών πηνίου δημιουργήθηκε από τον Άγγλο Sir Oliver Lodge, που έλαβε το δεύτερο δίπλωμα ευρεσιτεχνίας για ηχείο στις 27 Απριλίου Το 1924, δύο ερευνητές της General Electric, οι Chester W. Rice και Edward Washburn Kellogg, κατωχύρωσαν με δίπλωμα ευρεσιτεχνείας το σύγχρονο ηχείο το οποίο και αποτέλεσε το πρότυπο για τα πλήστα κατοπινά σχέδια. Η εταιράι των Rice και Kellogg πωλούσε στους καταναλωτές ηχεία με την επωνυμία Radiola, αρχίζοντας από το 1926, τα οποία ήταν σαφώς ανώτερα από οτιδήποτε στο παρελθόν από πλευράς μείωσης της παραμόρφωσης και αύξηση της ποιότητας του ήχου. Το 1958, δημιουργήθηκαν για πρώτη φορά από την Cabesse, μια γαλλική εταιρεία, ηχεία περίκλειστα σε κουτί. Ο σκοπός της εκπαίδευσης είναι να αντικαταστήσει ένα άδειο μυαλό με ένα ανοικτό μυαλό. Malcolm Forbes ( ), Αμερικανός Συγγραφέας και Εκδότης Ψηλές Συχνότητες Τόμος 2 Τεύχος 2 12