Αξιολόγηση στην εκπαίδευση

Transcript

1 Αξιολόγηση στην εκπαίδευση ΕΠΥΒ009: Μαθησιακά αποτελέσματα Το μάθημα περιλαμβάνει την παρουσίαση όλων των μορφών αξιολόγησης που συναντώνται στο εκπαιδευτικό περιβάλλον Οι φοιτητές εισάγονται στις θεωρίες αξιολόγησης, στο θεωρητικό πλαίσιο που τις διέπει και αναλύει το υπόβαθρο όπου στηρίζονται Αναλύονται θέματα πρακτικών εφαρμογών της αξιολόγησης στην εκπαίδευση, των διακρίσεων και ταξινομήσεων που έχουν αποτυπωθεί, καθώς και της εφαρμογή τους Επίσης παρουσιάζονται θέματα σύγχρονων τάσεων αξιολόγησης προγραμμάτων και εφαρμογής τους Βασίλης Γραμματικόπουλος, Επίκουρος καθηγητής Δεξιότητες Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών Λήψη αποφάσεων Αυτόνομη Εργασία Ομαδική Εργασία Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής σκέψεις Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον Στόχοι του μαθήματος Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος ο φοιτητής/τρια θα: έχει αποσαφηνίσει τους όρους και τις διαστάσεις της αξιολόγησης μπορεί να παρουσιάσει στοιχεία των βασικών θεωρητικών μοντέλων και τύπων αξιολόγησης έχει κατανοήσει τη δομή των σύγχρονων τάσεων στην εκπαιδευτική αξιολόγηση και θα μπορεί να ασκήσει επιστημονικά βασισμένη κριτική έχει αποκτήσει ένα πλαίσιο γνώσεων για αποτελεσματική σχεδίαση και εφαρμογή διαδικασιών αξιολόγησης στην εκπαίδευση Δομή της διάλεξης Παρουσιάσεις συζήτηση οι φοιτητές παρουσιάζουν αξιολογικές έρευνες και ακολουθεί συζήτηση πάνω στα θέματα που παρουσιάστηκαν Πρόοδος δίνονται σενάρια αξιολόγησης και οι φοιτητές καλούνται να απαντήσουν στα συγκεκριμένα σενάρια σε ομάδες ή ατομικά Διάλεξη παρουσιάζονται θεωρητικά θέματα εκπαιδευτικής αξιολόγησης Σεμινάριο οι φοιτητές δουλεύουν σε ομάδες σενάρια που δίνονται με θέμα σχετικό με το θεωρητικό θέμα της διάλεξης Ανακεφαλαίωση σύνοψη της ημέρας, ανάθεση παρουσιάσεων για το επόμενο μάθημα Φόρτος μαθήματος 6 ECTS Διαλέξεις Δραστηριότητα Ασκήσεις μεθοδολογίας & ανάλυσης μελετών περίπτωσης εκπαιδευτικής αξιολόγησης σε μικρότερες ομάδες φοιτητών Ατομική Τελική Εργασία Φόρτος εργασίας (σε ώρες) Αυτοτελής Μελέτη 55 Σύνολο Μαθήματος (25 ώρες φόρτου εργασίας = 1 ECTS)

2 Αξιολόγηση μαθήματος Γραπτές ενδιάμεσες πρόοδοι & παρουσιάσεις (40%) Παρουσίαση μίας αξιολογικής έρευνας στην αρχή του κάθε μαθήματος. Δύο ομαδικές & δύο ατομικές πρόοδοι που θα γίνονται πάντα μετά τις παρουσιάσεις Εκπόνηση Τελικής Εργασίας (60%) Μία πρόταση αξιολόγησης για ένα αντικείμενο (πχ. ένα μάθημα στο σχολείο, ένα πρόγραμμα, μία εκπαιδευτική διαδικασία) Πρόοδοι 1/2 Στη χώρα ΧΧΧΧΧΧΧ σκοπός της εφαρμογής ολοήμερων προγραμμάτων στα σχολεία είναι να παρέχεται στους μαθητές η δυνατότητα να ολοκληρώνουν τη μελέτη τους στο σχολείο. Σας ζητείται να εφαρμόσετε μία αξιολόγηση στα ολοήμερα σχολεία ώστε να διαπιστωθεί εάν ο στόχος που έχει τεθεί επιτυγχάνεται. Παρακαλώ αναφέρατε τα κριτήρια που θα χρησιμοποιούσατε Θα υλοποιήσετε την αξιολόγηση στο τέλος του ακαδημαϊκού έτους ή κατά τη διάρκεια; Γιατί; Πρόοδοι 2/2 Ο δήμαρχος της ΧΧΧΧΧΧΧ θέλει να αξιολογήσει τα προγράμματα μουσικής εκπαίδευσης που υλοποιεί ο δήμος για παιδιά 5-6 ετών, για να αποφασίσει εάν πρέπει να συνεχιστούν ή όχι. Θα προτείνατε μία αξιολόγηση που να εφαρμόζεται παράλληλα με τα προγράμματα; Έτσι ώστε να εντοπίζονται και να αντιμετωπίζονται άμεσα αδυναμίες και λάθη κατά τη διάρκεια της εφαρμογής τους με στόχο την καλύτερη δυνατή βελτίωση της παρεχόμενης υπηρεσίας; Πρόταση αξιολόγησης Ο κάθε φοιτητής θα επιλέξει ένα συγκεκριμένο θέμα σε συνεννόηση μαζί μου και θα γράψει μία πρόταση αξιολόγησης. Θα περιέχει την περιγραφή του αντικειμένου αξιολόγησης, την αιτιολόγηση ανάγκης της αξιολόγησης (πολιτική, οικονομική, εκπαιδευτική κλπ.), την επιστημονική αιτιολόγηση της επιλογής της αξιολόγησης με βάση το «παράδειγμα» που επιλέχθηκε, τη μεθοδολογία κλπ. Λεπτομερείς περιγραφή των διαδικασιών υλοποίησης (περιγραφή και χρήση οργάνων, διαδικασία συλλογής δεδομένων, ανάλυση δεδομένων κλπ.), χρήση αναμενόμενων αποτελεσμάτων πιθανές επιπτώσεις προστιθέμενη αξία ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ UNIVERSITY OF CRETE ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΓΩΓΗΣ SCHOOL OF EDUCATION Κριτήρια αξιολόγησης της πρότασης Πρόταση αξιολόγησης Η ποιότητα της εργασίας σας θα κριθεί: 1. Από το εάν ο σκοπός και οι επιδιώξεις της αξιολόγησης είναι επιτεύξιμοι μέσα στο χρονικό ορίζοντα της προτεινόμενης εργασίας 2. Από την τεκμηρίωση της ερευνητικής μεθοδολογίας και του σχεδιασμού σε σχέση με το σκοπό και το θέμα/ζήτημα της προτεινόμενης αξιολόγησης (ποσοτικές/ποιοτικές/ μεικτές και γιατί, δειγματοληψία κλπ.) 3. Από τη χρήση επίκαιρης και σχετικής ερευνητικής βιβλιογραφίας για την ανάπτυξη και υποστήριξη της σημαντικότητας της προτεινόμενης αξιολόγησης 4. Από την εμπλοκή όλων των «μετόχων» (stakeholders) στην πρόταση ή στην αναγνώριση και επεξήγηση της μη εμπλοκής τους (limitation) ημερομηνία Εισαγωγική διάλεξη Δομή & λειτουργία της αξιολόγησης Δομή & λειτουργία της αξιολόγησης Αξιολόγηση στην προσχολική αγωγή & εκπαίδευση Δομή & ανάπτυξη της τελικής εργασίας Ενδεικτικά περιεχόμενα Εισαγωγή στη θεωρία της αξιολόγησης, βασικοί σκοποί της αξιολόγησης, χρήσεις Πλαίσιο αξιολόγησης Εφαρμοσμένα μοντέλα αξιολόγησης Βασικές αρχές αξιολόγησης Αντικείμενα, σκοποί, κριτήρια, όργανα μέτρησης, στάνταρντ, όργανα μέτρησης Λειτουργικές διακρίσεις & τύποι αξιολόγησης Αξιολόγηση εκπαιδευτικού Αξιολόγηση μαθητή Συνολική εικόνα της αξιολόγησης στην πρώιμη παιδική ηλικία Σταθμισμένα τεστ εισαγωγή Σταθμισμένα τεστ χρήση, σχεδιασμός, επιλογή, αποτελέσματα Παρατήρηση Φάκελος αξιολόγησης (Portfolio) Σεμινάριο: Τελική Εργασία Αξιολόγησης Φροντιστηριακό μάθημα 2

3 Σημαντικές ημερομηνίες Δραστηριότητες Πρώτη ομαδική πρόοδος Σημαντική βιβλιογραφία Fitzpatrick, J. L., Sanders, J. R., & Worthen, B. R. (2012). Program evaluation: Alternative approach and practical guidelines (4 th edition International Edition). Boston, MA: Pearson Δεύτερη ομαδική πρόοδος Πρώτη ατομική πρόοδος Ανακεφαλαιωτική ατομική πρόοδος Παράδοση τελική εργασίας: Πρόταση αξιολόγησης Mertens, D. M. & Wilson, A. T. (2012). Program evaluation theory and practice: A comprehensive guide. New York, NY: The Guilford Press. Σημαντική βιβλιογραφία ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΓΩΓΗΣ UNIVERSITY OF CRETE SCHOOL OF EDUCATION Mertens, D. M. (2015). Research and Evaluation in Education and Psychology Integrating Diversity With Quantitative, Qualitative, and Mixed Methods (4 th edition). Sage Διαβάζει τις οδηγίες του μαθήματος Μία πετυχημένη φοιτήτρια/της Συμμετέχει Οργανώνει το φόρτο του μαθήματος Διαβάζει την κατάλληλη βιβλιογραφία (άρθρα & βιβλία) Ολοκληρώνει τις εργασίες Δεν χάνει καταληκτικές ημερομηνίες Wortham, S. C. (2014). Assessment in Early Childhood Education (6 th edition). Harlow, UK: Pearson. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΓΩΓΗΣ UNIVERSITY OF CRETE SCHOOL OF EDUCATION ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΓΩΓΗΣ UNIVERSITY OF CRETE SCHOOL OF EDUCATION Για να φτάσεις εδώ Πρέπει να... 3

4 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΓΩΓΗΣ UNIVERSITY OF CRETE SCHOOL OF EDUCATION και όχι να... Αξιολόγηση επιμόρφωσης Kirkpatrick s model Busch, J. R., O Brien, T. P., Spangler, W. D. (2005). Increasing the quantity and quality of school leadership candidates through formation experiences. Journal of Leadeshipr and Organizational Studies, 11, Σκοπός της εργασίας Να εξεταστεί η αποτελεσματικότητα μία περιφερειακής πρωτοβουλίας παροχής formation activities ως μέσο βελτίωσης της ποιότητας και ποσότητας υποψηφίων για θέσεις στελεχών εκπαίδευσης (school leaderhsip positions) formation activities Μικρής διάρκειας δραστηριότητες με στόχο ώστε να ενημερωθούν οι εκπαιδευτικοί τι ακριβώς κάνουν οι επικεφαλείς στα σχολεία. Επίσης να ανακαλύψουν τις δικές τους ικανότητες και ενδιαφέροντα σε σχέση με δραστηριότητες ηγεσίας Πλαίσιο της έρευνας Σύγχρονες μεταρρυθμιστικές προσπάθειες για υποψηφίους σε θέσεις στελεχών εκπαίδευσης Αναγνώριση ικανοτήτων και προτύπων (standards) για στελέχη εκπαίδευσης Ανάγκη για καινοτόμες αναπτυξιακές διαδικασίες για την εκπαίδευση υποψηφίων 4

5 Πλαίσιο της έρευνας Παραδοσιακές αξίες & ικανότητες ηγεσίας δε μπορούν να αντιμετωπίσουν τα σύγχρονα θέματα που αναδεικνύονται στο περιβάλλον του σημερινού σχολείου (πχ. παραδοσιακές εκπαιδευτικές διαδικασίες vs δημιουργικότητα & ατομική πρωτοβουλία Φουρφουράς) Προσπάθεια καταγραφής standards & δεξιοτήτων για την αντιμετώπιση των σύγχρονων προκλήσεων Πρόταση για νέες μεθόδους επιμόρφωσης (πχ. formation activities ) για την απόκτηση των αναγκαίων σύγχρονων δεξιοτήτων ηγεσίας στην εκπαίδευση Πρόγραμμα διαμόρφωσης (τρισδιάστατο μοντέλο ανάπτυξης ηγεσίας - Daresh and Playko, 1992) Στην πολιτεία της Νέας Υόρκης αναπτύχθηκε ένα καινοτόμο προγραμμα σχεδιασμένο να εντοπίζει/αναγνωρίζει εκπαιδευτικούς με υψηλές ενδεχόμενες ικανότητες ηγεσίας Όχι πρόγραμμα πιστοποίησης ικανοτήτων αλλά μάλλον ως καταλύτης νέων ικανών εκπαιδευτικών με προσόντα ώστε να κυνηγήσουν θέσεις ηγεσίας στην εκπαίδευση Συμμετέχοντες Οι εκπαιδευτικοί της Southern Tier Leadership Academy (24 συμμετέχοντες σε οκτάμηνο πρόγραμμα), η έρευνα αφορά τους συμμετέχοντες στα πρώτα τρία γκρουπ που ολοκλήρωσαν το πρόγραμμα Ερευνητικός σχεδιασμός Μεικτή μεθοδολογία Χρήση του μοντέλου Kirkpatrick αξιολόγησης επιμορφωτικών προγραμμάτων Εργαλεία μέτρησης Δύο εργαλεία για την αντίδραση Τρία εργαλεία για τη μάθηση & τη συμπεριφορά (πριν & μετά) Ένα ερωτηματολόγιο για τα αποτελέσματα Αποτελέσματα αντίδραση ποιοτικά & ποσοτικά δεδομένα από όλους τους εμπλεκόμενους Θετικές αντιδράσεις για τις δραστηριότητες της ακαδημίας Αποτελέσματα μάθηση & συμπεριφορά Ποσοτικά δεδομένα αρχικών & τελικών μετρήσεων Μετρήθηκε η μάθηση και η αλλαγή συμπεριφοράς σε δεξιότητες συναλλακτικής & μετασχηματιστικής ηγεσίας των συμμετεχόντων, καθώς και σε άλλες βασικές ηγετικές ικανότητες (πχ. κρίσεις, αποφαστιστικότητα κλπ.) 5

6 Αποτελέσματα αποτελέσματα Ορισμένοι συμμετέχοντες αντιλήφθηκαν μέσα από την επιμόρφωση ότι δεν ταιριάζουν για θέσεις ηγεσίας στην εκπαίδευση Συζήτηση Υποστηρίζεται το τρισδιάστατο μοντέλο ανάπτυξης ηγεσίας Ανάδειξη της αξίας της μεικτής μεθοδολογίας στην αξιολόγηση (πχ. ποσοτικά δεδομένα έδειξαν ότι πολλοί θα επιθυμούσαν να κυνηγήσουν θέσεις ηγεσίας, ενώ ποιοτικά δεδομένα ανέδειξαν ότι κάποιοι κατανόησαν ότι οι θέσεις ηγεσίας δεν τους ταιριάζουν) Το πρόγραμμα των formation activities θεωρείται επιτυχημένο βασισμένο στο μοντέλο αξιολόγησης επιμόρφωσης Kirkpatrick Αξιολόγηση επιμόρφωσης Προσαρμοσμένο μοντέλο επιπέδων Grammatikopoulos, V., Tsigilis, N., Gregoriadis, A., & Bikos, K. (2013). for Greek teachers using an adjusted level model approach. Studies in Educational Evaluation, 39, Grammatikopoulos et al., (2013) Σκοπός της εργασίας Να εξεταστεί η εφαρμοστικότητα της αξιολόγησης επιμόρφωσης βασισμένης σε ένα προσαρμοσμένο μοντέλο επιπέδων και η ιεραρχική δομή του μοντέλου Να αξιολογηθεί η επίδραση του επιμορφωτικού προγράμματος των ΠΕΚ στους νεοδιοριζόμενους εκπαιδευτικούς Πλαίσιο της έρευνας Σύγχρονες προσεγγίσεις της αξιολόγησης θεωρούν ότι εφαρμογές βασισμένες σε ισχυρή θεωρητική βάση παρέχουν πιο έγκυρα αποτελέσματα και δίνουν καλύτερη εικόνα για τη διαδικασία που αξιολογείται Μοντέλα αξιολόγησης επιπέδων είναι αξιολογήσεις που εφαρμόζονται σε επιμορφωτικές διαδικασίες που αποτελούνται από μία σειρά αλληλοσχετιζόμενων διαδικασιών και ο ρόλος τους είναι να τις αξιολογήσουν και να εξετάσουν τις σχέσεις τους Πλαίσιο της έρευνας Μοντέλο Kirkpartick τεσσάρων επιπέδων Μοντέλο Guskey (2000, 2002) ως εναλλακτικό μοντέλο που διαφοροποίησε το μοντέλο των τεσσάρων επιπέδων Πρόστέθηκε ως τρίτο επίπεδο, μετά τη μάθηση, η υποστήριξη από το σχολικό περιβάλλον και η πρόθεση/διάθεση για αλλαγή (organization support & change), ενώ ονόμασε το επίπεδο αλλαγή συμπεριφοράς σε χρήση της (αποκτηθείσας) γνώσης 6

7 Συμμετέχοντες Οι 237 εκπαιδευτικοί που συμμετείχαν στην πρώτη φάση 60 ωρών επιμόρφωσης στα ΠΕΚ κεντρικής Μακεδονίας & 16 από τους 39 που συμμετείχαν στην τελική φάση της επιμόρφωσης (λιγότερο από 6 μήνες εμπειρίας 40 ωρών πρόγραμμα παρατήρησης & αναστοχασμός) Ερευνητικός σχεδιασμός Μεικτή μεθοδολογία Δύο ερωτηματολόγια για τα επίπεδα αντίδραση, χρήση γνώσης & αποτελέσματα Συνεντεύξεις για τα επίπεδα μάθηση & υποστήριξη από το σχολικό περιβάλλον και η πρόθεση/διάθεση για αλλαγή Σχεδιασμός της αξιολόγησης επιμόρφωσης self-efficacy Self-efficacy - PDEF Self-efficacy PDEF & interviews Εργαλεία μέτρησης Ερωτηματολόγιο για την αυτο-αποτελεσματικότητα των εκπαιδευτικών Πρώτη φάση επιμόρφωσης (237 εκπαιδευτικοί) Δεύτερη φάση επιμόρφωσης (16/39 εκπαιδευτικοί) Ερωτηματολόγιο για την αξιολόγηση των επιμορφωτικών διαδικασιών της πρώτης φάσης Ημι-δομημένηες συνεντεύξεις από εκπαιδευτικούς που συμμετείχαν στη δεύτερη φάση Αποτελέσματα ποσοτικά Η πρώτη φάση της επιμόρφωσης επέδρασε θετικά στην αυτο-αποτελεσματικότητα των εκπαιδευτικών Επιβεβαιώνεται η ιεραρχική δομή της διαδικασίας με την αντίδραση να οδηγεί στη χρήση γνώσης - συμπεριφοράς και αυτή στα αποτελέσματα (δεν υπήρχε δυνατότητα να συμπεριληφθούν τα άλλα δύο επίπεδα λόγω ποιοτικών δεδομένων) Αποτελέσματα - ποιοτικά Θεματική ανάλυση περιεχομένου των συνεντεύξεων των εκπαιδευτικών της δεύτερης φάσης επιβεβαίωσε τη σημαντική απόκτηση γνώσεων (επίπεδο μάθηση ), καθώς και το υποστηρικτικό περιβάλλον στο σχολείο 7

8 Συζήτηση πρόγραμμα επιμόρφωσης ΠΕΚ Πολλές θετικές αντιδράσεις από τους εκπαιδευτικούς τόσο για την πρώτη φάση, αλλά πολύ περισσότερο για τη δεύτερη φάση της επιμόρφωσης. Η αυτο-αποτελεσματικότητα τους βελτιώθηκε και στις δύο φάσεις. Συζήτηση πρόγραμμα επιμόρφωσης ΠΕΚ Ο Kirkpatrick ισχυρίζεται ότι το επίπεδο αντιδράσεις οδηγεί στα επόμενα επίπεδα κάτι που επιβεβαιώθηκε από την έρευνα μας. Ενώ άλλες έρευνες το αμφισβητούν. Στην παρούσα έρευνα επιβαιώνεται η άποψη του ιεραρχικού μοντέλου (προσοχή όμως στο περιεχόμενο των ερωτήσεων) Ψάξτε στην τσάντα σας τώρα Επιλέξτε το πιο φτηνό & το πιο ακριβό αντικείμενο Ψάξτε στην τσάντα σας τώρα Επιλέξτε το πιο όμορφο & το πιο πολύτιμο αντικείμενο 8

9 Βάλτε τα πίσω στην τσάντα και... Αιτιολογήστε πως κάνατε αυτές τις επιλογές Επίσημη Ανεπίσημη αξιολόγηση Η αξιολόγηση δεν είναι μία καινούργια έννοια Από την αρχή της ανθρωπότητας γίνονται αξιολογήσεις Εκπαιδευτικοί, στελέχη, πολιτικοί κάνουν κρίσεις για φοιτητές, πελάτες, προγράμματα που οδηγούν σε επιλογές και αποφάσεις Η επίσημη αξιολόγηση προϋποθέτει συστηματικές διαδικασίες, μεθοδολογικούς κανόνες και επιστημονική τεκμηρίωση Η αξιολόγηση είναι έκφραση της ανθρώπινης συμπεριφοράς δε μπαίνει πάντα σε συστηματικά καλούπια ανεπίσημη αξιολόγηση πάντα θα γίνεται Αξιολόγηση ορισμός Συστηματική & οργανωμένη διαδικασία παραγωγής γνώσης ώστε να ληφθούν αποφάσεις για τη διαδικασία που αξιολογείται Κρίση της αξίας της διαδικασίας που αξιολογείται Αξιολόγηση ορισμός «Αξιολογική έρευνα» είναι μία δραστηριότητα των κοινωνικών επιστημών καθοδηγούμενη να συλλέγει, αναλύει, ερμηνεύει και να διαχέει/επικοινωνεί πληροφορίες σχετικά με τις λειτουργίες και αποτελεσματικότητα κοινωνικών προγραμμάτων Evaluation research (Rossi, Lipsey, & Freeman, 2004) Αξιολόγηση ορισμός Δεν υπάρχει ομοφωνία για τον ορισμό της αξιολόγησης ανάμεσα στους ερευνητές του χώρου Ο Scriven αναφέρει ότι περίπου 60 διαφορετικοί όροι χρησιμοποιούνται για την αξιολόγηση (adjudge, appraise, analyze, assess, critique, examine, grade, inspect, judge, rate, rank, review, score, study, test etc.) Ένας ευρύς ορισμός είναι ότι η αξιολόγηση είναι η διαδικασία καθορισμού of worth or merit ενός πράγματος (αυτού που αξιολογείται) Αξιολόγηση ορισμός Η αξιολόγηση εφαρμόζεται σε: Κοινωνικές πολιτικές Εκπαιδευτικές πολιτικές Κοινωνικά προγράμματα Εκπαιδευτικά προγράμματα Προσωπικό άτομα (εκπαιδευτικοί, μαθητές κλπ.) 9

10 Αξιολόγηση: merit & worth Merit: εσωτερική αξία (πόσο καλό είναι;) Worth: εξωτερική αξία όφελος (πόσο οφέλιμο είναι;) Merit: Είναι η απόλυτη ή σχετική ποιότητα ενός πράγματος είτε απόλυτα είτε σε σχέση με ένα συγκεκριμένο κριτήριο. Worth: Είναι το αποτέλεσμα μιας αξιολόγησης και αναφέρεται στην αξία ενός αντικειμένου αξιολόγησης σε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο αναφοράς Αξιολόγηση: merit & worth Merit: εσωτερική αξία (πόσο καλό είναι; - εκτός πλαισίου αξία) Είναι η απόλυτη ή σχετική ποιότητα ενός πράγματος είτε απόλυτα είτε σε σχέση με ένα συγκεκριμένο κριτήριο Worth: εξωτερική αξία όφελος (πόσο οφέλιμο είναι; - εντός πλαισίου αξία) Είναι το αποτέλεσμα μιας αξιολόγησης και αναφέρεται στην αξία ενός αντικειμένου αξιολόγησης σε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο αναφοράς Αξιολόγηση ενός Καθηγητή Αξιολογούμε έναν Καθηγητή Πανεπιστημίου με βάση την πολυμάθεια/ακαδημαϊκότητα του θέση στην πανεπιστημιακή κοινότητα, αναγνώριση από τους συναδέρφους, συνεισφορά στον επιστημονικό του τομέα Αξιολόγηση ενός Καθηγητή Αξιολογούμε έναν Καθηγητή Πανεπιστημίου με βάση του ότι είναι πολύ ικανός στην προσέλκυση χρηματοδοτούμενων προγραμμάτων ή λόγω του ότι ανήκει σε μία κοινωνική ομάδα & αποτελεί καλό μοντέλο ή διδάσκει ένα σπάνιο αντικείμενο περιζήτητο λόγω υψηλής απήχησης Αξιολόγηση: merit & worth Εξοπλισμός καταδύσεων Καθηγητής Σουαχίλι Βάρκα Αθήνα Κένυα Αξιολόγηση - Έρευνα Η καθαρή επιστημονική έρευνα έχει μία αξία πάντα αμόλυντη από κάθε πλαίσιο έχει εσωτερική αξία (context-free value) Γούνα 50 ευρώ Η εφαρμοσμένη έρευνα έχει πάντα πρακτική αξία, μία χρησιμότητα σε ένα πλαίσιο έχει εξωτερική αξία (contextdetermined value) 10

11 Αξιολόγηση - Έρευνα Η έρευνα είναι μία διαδικασία για τη συγκέντρωση και ανάλυση πληροφοριών ώστε να αυξήσουμε την κατανόηση μας για ένα θέμα ή ζήτημα (Creswell, 2015) Υπάρχουν πολλά κοινά αλλά και πολλές διαφορές Αξιολόγηση - Έρευνα Σκοποί Υποθέσεις Γενικευσιμότητα αποτελεσμάτων Προτιθέμενη χρήση αποτελεσμάτων Πρότυπα (standards) για την κρίση της επάρκειας Γνώση & δεξιότητες Σχέσεις με τους πελάτες - εμπλεκόμενους Αξιολόγηση Έρευνα 1/7 Σκοποί Αξιολόγηση Έρευνα 1/7 Σκοποί Βασικός σκοπός της έρευνας γνώση σε ένα πεδίο / Δευτερεύων σκοπός για την αξιολόγηση Βασικός σκοπός της αξιολόγησης χρήσιμες πληροφορίες για τους μετόχους (stakeholders) της διαδικασίας που αξιολογείται / Δεν προτιμάται στους σκοπούς της έρευνας Η έρευνα επιδιώκει συμπεράσματα Η αξιολόγηση οδηγεί σε κρίσεις Είναι αποτυχία εάν μία μελέτη δε μπορέσει να παράξει δεδομεένα για την αξία του αντικειμένου που μελετάται; Διαφορετικοί σκοποί οδηγούν σε διαφορετικές προσεγγίσεις Η έρευνα διερευνά και δημιουργεί αιτιακές σχέσεις Η αξιολόγηση μελετά και περιγράφει ένα συγκεκριμένο αντικείμενο (evaluand) για να εξετάσει την αξία του σε ένα πλαίσιο αναφοράς Η αξιολόγηση ασχολείται με αιτιακές σχέσεις μόνον εάν ενδιαφέρει τους μετόχους Αξιολόγηση Έρευνα 2/7 Στην έρευνα οι υποθέσεις της τίθενται και ερευνώνται από τον ερευνητή Στην αξιολόγηση οι υποθέσεις/ερωτήματα δεν τίθενται από τον αξιολογητή αλλά από πολλαπλές πηγές και κυρίως από τους σημαντικούς μετόχους (significant stakeholders) Υποθέσεις Στην αξιολόγηση θεωρείται ηθικά προβληματικό (unethical) να τίθενται τα ερωτήματα μόνο από τον αξιολογητή οι λόγοι: εξασφάλιση της εξυπηρέτησης των αναγκών των μετόχων, τη βελτίωση της εγκυρότητας των αποτελεσμάτων, επαύξηση χρήσης Αξιολόγηση Έρευνα 3/7 Γενικευσιμότητα Η καλή αξιολόγηση είναι πολύ συγκεκριμένη όσον αφορά στο πλαίσιο που βρίσκεται το αντικείμενο αξιολόγησης οι μέτοχοι ενδιαφέρονται για τη χρησιμότητα των αποτελεσμάτων στο πλαίσιο αναφοράς Η ουσία της έρευνας είναι να μπορέσει γενικεύσει τα αποτελέσματα της σε άλλα και διαφορετικά περιβάλλοντα, ώστε να επαληθεύσει ή να αντικρούσει ή να παράγει νέα γνώση 11

12 Αξιολόγηση Έρευνα 4/7 Χρήση αποτελεσμάτων Η αξιολόγηση θεωρείται ότι πρέπει να έχει μία σχετικά άμεση επίδραση στο πλαίσιο που εφαρμόζεται άμεσες αποφάσεις ή έστω μεσοπρόθεσμες, η ουσία είναι ότι η αξιολόγηση σχεδιάζεται για να έχει άμεση χρήση Η έρευνα όχι... πολλές φορές περνούν χρόνια για να αναδειχθεί η αξία των ευρημάτων η αποδοχή νέας γνώσης είναι χρονοβόρα Αξιολόγηση Έρευνα 5/7 Έρευνα: α) εσωτερική εγκυρότητα: απόδειξη αιτιότητας (establishing causality), β) εξωτερική εγκυρότητα: γενίκευση των αποτελεσμάτων Standards Αξιολόγηση Έρευνα 5/7 Standards Αξιολόγηση Έρευνα 6/7 Αξιολόγηση: α) ακρίβεια (accuracy): οι πληροφορίες να αποκτώνται με ακρίβη αναστοχασμό, β) χρησιμότητα (utility): τα αποτελέσματα να εξυπηρετούν τους χρήστες, γ) εφαρμόσιμη (feasibility): ρεαλιστική, διπλωματική, λιτή, συνετή, δ) σύμφωνη με αποδεκτά πρότυπα συμπεριφοράς & ηθικής (propriety): νομικά, ηθικά, λαμβάνει υπόψη τα δικαιώματα των εμπλεκομένων, ε) λογοδοσία (accountability) Έρευνα: σε βάθος γνώση ενός γνωστικού αντικειμένου Ο ερευνητής παραμένει συνήθως σε ένα περιορισμένο γνωστικό αντικείμενο Χρησιμοποιεί τις ίδιες μεθόδους Γνώση & δεξιότητες Αξιολόγηση Έρευνα 6/7 Αξιολόγηση: πολλά διαφορετικά αντικείμενα πολλές διαφορετικές ανάγκες να ανταποκριθούν Ευρύτερη μεθοδολογική κατάρτιση Πολλαπλές και διαφορετικές μέθοδοι Γνώση & δεξιότητες Η αξιολόγηση δανείζεται αδιάκριτα από πολλά γνωστικά αντικείμενα Αξιολόγηση Έρευνα 7/7 Σχέσεις Αξιολόγηση: συχνή η ανάγκη να αναπτύξουν διαπροσωπικές και επικοινωνιακές ικανότητες Έρευνα: μη αναγκαίο πολλές φορές ηθικά προβληματικό (unethical) 12

13 Αξιολόγηση - Έρευνα Πολλές φορές επικαλύπτονται Η αξιολόγηση μπορεί να παράγει νέα γνώση Η έρευνα μπορεί να οδηγήσει σε κρίσεις & αποφάσεις Οι διαφορές παραμένουν & δημιουργούν ένα διακριτό πλαίσιο για τις δύο Πολλαπλοί σκοποί της αξιολόγησης Βοήθεια στη λήψη αποφάσεων Βελτίωση προγραμμάτων οργανισμών κοινωνίας Βοήθεια σε αδύναμες ομάδες να ακουστούν Παραγωγή νέας γνώσης Βασικός σκοπός Καθορισμός της εσωτερικής & εξωτερικής αξίας ενός αντικειμένου αξιολόγησης Πολλαπλοί ρόλοι του αξιολογητή Πολύπλοκος λόγω της φύσης της δραστηριότητας Ισορροπία ανάμεσα σε συμβουλευτικό & ουδέτερο ρόλο Άμεση εξάρτηση από το πλαίσιο της αξιολόγησης Ως συνέπεια πρέπει να αναλαμβάνει πολλές δραστηριότητες όπως συνομιλητής με μετόχους, να προσλαμβάνει και να επιβλέπει προσωπικό, καταρτίζει προϋπολογισμούς, να συλλέγει αναλύει δεδομένα, να συντάσσει εκθέσεις, να διαπραγματεύεται Χρήσεις της αξιολόγησης στην εκπαίδευση Εκπαίδευση Να αναδείξει τη φωνή των εκπαιδευτικών στα σχολικά δρώμενα Να κρίνει την ποιότητα των αναλυτικών προγραμμάτων Να κρίνει την παρεχόμενη ποιότητα εκπαίδευσης σχολικών μονάδων Να ενημερώνει την αποτελεσματικότητα εκπαιδευτικών προγραμμάτων στις σχολικές μονάδες Να βοηθήσει τους εκπαιδευτικούς με κρίσεις για νέες πρακτικές και προγράμματα Αναγκαιότητα εφαρμογής αξιολόγησης Αναγκαιότητα εφαρμογής αξιολόγησης Σε όλους του οργανωμένους τομείς της κοινωνίας έχει γίνει η αξιολόγηση αναπόσπαστο μέρος της Εκπαίδευση: οικονομικό παιδαγωγικό διοικητικό επίπεδο ύπαρξης & λειτουργίας 13

14 Αναγκαιότητα αξιολόγησης Πλαίσιο αναφοράς Οικονομικό Διοικητικό Εκπαιδευτικό Λόγος αναγκαιότητας χρήσης Μείωση προϋπολογισμών Συγχωνεύσεις Αιτιολόγησης δαπανών Επιλογή προσωπικού Προαγωγή προσωπικού Λειτουργικότητα δομών (πχ. Πύργος Παιδαγωγικής σχολής) Κατανόηση της διαδικασίας μάθησης Προσαρμογή του περιβάλλοντος του σχολείου στις σύγχρονες ανάγκες Εποπτικά μέσα Προβλήματα αξιολόγησης Τομείς αξιολόγησης Προβλήματα Υποθέσεις Είναι όλα μετρήσιμα; Κίνητρα Αντικειμενικά; Μετρήσιμα; Κατάλληλα; Σκοποί Συμφωνία για τους σκοπούς Πολιτική Προσπάθεια κατεύθυνσης αποτελεσμάτων Υποκειμενικότητα Αξιολογητές με προσωπικές ιδέες Μεθοδολογία Εγαρμογή 1/3 Σκεφτείτε και συζητήστε για 10 σε ομάδες διάφορες χρήσεις της αξιολόγησης στην εκπαίδευση Καταγράψτε τουλάχιστον τρεις χρήσεις 2/3 Σκεφτείτε ένα πρόγραμμα ή μία διαδικασία στο χώρο εργασίας σας. Εάν πρέπει να αξιολογηθεί, ποιος θα ήταν ένας κατάλληλος σκοπός αυτήν την εποχή. Λάβετε υπόψη το επίπεδο ωρίμανσης του προγράμματος/διαδικασίας, καθώς και τις ανάγκες διαφόρων & διαφορετικών μετόχων. 3/3 Απαντήστε στις ερωτήσεις που σας δόθηκαν Μπορείτε να συνεργαστείτε Ποιοί θεωρείτε ότι θα πρέπει να εμπλακούν σε αυτήν την αξιολόγηση 14