ΣΧΕΔΙΟ ΣΕ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ 1

Transcript

1 ΕΙΔΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΛΗΓΕΙΣΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ ΑΠΟ ΠΥΡΚΑΓΙΕΣ ΑΘΗΝΑ, 18 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2008 ΣΧΕΔΙΟ ΣΕ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ 1

2 Περιεχόμενα ΣΥΝΟΨΗ... 5 ΜΕΡΟΣ Ι. ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 7 ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΦΥΣΙΟΓΝΩΜΙΑ ΤΩΝ ΠΥΡΟΠΛΗΚΤΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ...8 Δημογραφικά στοιχεία...8 Οικονομικές Επιδόσεις...9 ΜΕΡΟΣ ΙΙ. ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΛΗΓΕΙΣΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ ΜΕΡΟΣ ΙΙΙ. ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΡΑΣΕΩΝ ΑΝΑ ΑΞΟΝΑ ΆΞΟΝΑΣ 1: ΚΑΛΥΨΗ ΑΝΑΓΚΩΝ ΣΤΕΓΑΣΗΣ, ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΛΗΡΩΣΗΣ ΤΟΥ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΟΥ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΙΣΤΟΥ...14 Α) Κάλυψη αναγκών στέγασης...14 Β) Αποκατάσταση και αναπλήρωση εισοδημάτων του πληθυσμού...14 Γ) Ενίσχυση του κοινωνικού ιστού...15 ΆΞΟΝΑΣ 2: ΦΥΣΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ...16 Α) Προστασία, βελτίωση και ανάπλαση φυσικού περιβάλλοντος...16 Β) Αποκατάσταση του δασοκομικού δυναμικού που επλήγη από θεομηνίες, και πρόβλεψη ενδεδειγμένων προληπτικών μέσων...17 Γ) Δάσωση µη γεωργικής γης...17 Δ) Βελτίωση και διατήρηση της οικολογικής σταθερότητας προστατευόμενων δασών...17 Ε) Σχεδιασμός και Εφαρμογή μηχανισμών πρόληψης φυσικών καταστροφών17 ΆΞΟΝΑΣ 3: ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ...18 Α) Επεμβάσεις με κέντρο βάρους την Αρχαία Ολυμπία...18 Β) Αποκατάσταση υποδομών αρχαιολογικών χώρων και μνημείων...18 ΆΞΟΝΑΣ 4: ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΟΥ ΙΣΤΟΥ...18 Α) Αποκατάσταση του πολεοδομικού ιστού Β) Αποκατάσταση αστικών περιοχών...19 ΆΞΟΝΑΣ 5: ΥΠΟΔΟΜΕΣ...19 Α) Αποκατάσταση υποδομών Υγείας και Πρόνοιας...19 Β) Αποχέτευση και καθαρισμός λυμάτων, ύδρευση...20 Γ) Έγγειες βελτιώσεις...20 Δ) Αποκατάσταση λοιπών υποδομών...20 Ε) Αποκατάσταση υποδομών ενέργειας...21 ΣΤ) Αποκατάσταση υποδομών Εκπαίδευσης...21 Ζ) Ανάπτυξη και βελτίωση υποδομών που συνδέονται µε την ανάπτυξη της γεωργίας...21 Η) Αποκατάσταση των υποδομών γεωργικής παραγωγής που επλήγησαν από θεομηνίες και καθιέρωση ενδεδειγμένων προληπτικών μέτρων...22 ΆΞΟΝΑΣ 6: ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΑΓΡΟΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ...22 Α) Δράσεις για την αποκατάσταση και διαφύλαξη της ανταγωνιστικότητας πυρόπληκτων επιχειρήσεων των παρακάτω τομέων:...22 Β) Ενίσχυση της απασχόλησης με την παροχή κινήτρων στις επιχειρήσεις που έχουν την έδρα τους στις πληγείσες περιοχές...23 Γ) Ανακαίνιση και ανάπτυξη χωριών και προστασία και διατήρηση της αγροτικής κληρονομιάς...23 ΆΞΟΝΑΣ 7: ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ...23 Α) Ενίσχυση και παροχή κινήτρων σε επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον τομέα του τουρισμού...23 Β) Εκπόνηση και εφαρμογή προγραμμάτων ανάπτυξης ειδικών μορφών τουρισμού...23 Γ) Βελτίωση αποκατάσταση τουριστικών υποδομών...23 MEΡΟΣ ΙV. ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΠΗΓΕΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ...24 Γενικό Σύνολο...24 ΣΧΕΔΙΟ ΣΕ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ 2

3 MEΡΟΣ V. ΠΛΑΙΣΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ...25 ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ...28 ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ...28 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΜΕΤΡΑ ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗΣ & ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ...31 ΆΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΚΑΙ ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΠΡΟΣΠΕΛΑΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ...32 Στόχοι...32 ΆΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ ΨΗΦΙΑΚΗ ΣΥΓΚΛΙΣΗ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ 33 Στόχοι...33 ΆΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ...33 Στόχοι...33 ΆΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ: ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΠΡΟΣΠΕΛΑΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ...35 Στόχοι...35 Οδικές Μεταφορές- Οδικό δίκτυο...36 Σιδηροδρομικές Μεταφορές...36 Θαλάσσιες Μεταφορές Αεροπορικές Μεταφορές ΆΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ: ΨΗΦΙΑΚΗ ΣΥΓΚΛΙΣΗ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ...37 Στόχοι...37 ΆΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ: ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ...38 Στόχοι...38 ΆΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ: ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΠΡΟΣΠΕΛΑΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ...40 Στόχοι...40 ΆΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ: ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ...40 Στόχοι...40 ΆΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ: ΨΗΦΙΑΚΗ ΣΥΓΚΛΙΣΗ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ...41 Στόχοι...41 ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΕΝΙΣΧΥΣΗ...43 Α. Βραχυπρόθεσμα μέτρα ανακούφισης Β. Το αναθεωρημένο Ε.Π «ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΥΠΑΙΘΡΟΥ» Γ. ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΠΥΡΟΠΛΗΚΤΩΝ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΣΧΕΔΙΟ ΕΙΔΙΚΟΥ ΤΟΠΙΚΟΥ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΛΗΓΕΙΣΑΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ Α. ΣΤΟΧΟΙ ΚΑΙ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΗΣ ΠΛΗΓΕΙΣΑΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ...47 Ειδικός Στόχος 1: Διατήρηση ενίσχυση της πληθυσμιακής βάσης της περιοχής...47 Ειδικός Στόχος 2: Δημιουργία δυνατοτήτων απασχόλησης εντός και εκτός του αγροτικού τομέα...48 Ειδικός Στόχος 3: Βελτίωση της ποιότητας ζωής...49 Ειδικός Στόχος 4: Αποκατάσταση - Προστασία και ανάδειξη του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος με βάση τις αρχές της αειφορίας...49 Β. ΑΞΟΝΕΣ ΔΡΑΣΕΩΝ...50 Βασικά στοιχεία προγράμματος...50 AΞΟΝΑΣ 1: Αποκατάσταση και βελτίωση της ανταγωνιστικότητας του πρωτογενή τομέα ΣΧΕΔΙΟ ΣΕ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ 3

4 AΞΟΝΑΣ 2: Δημιουργία ενίσχυση συμπληρωματικών οικονομικών δραστηριοτήτων...51 AΞΟΝΑΣ 3: Αποκατάσταση και Βελτίωση του επιπέδου των παρεχόμενων υπηρεσιών στον τοπικό πληθυσμό...51 AΞΟΝΑΣ 4: Αποκατάσταση, αξιοποίηση και προστασία του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος...51 ΣΧΕΔΙΟ ΣΕ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ 4

5 ΣΥΝΟΨΗ Το παρόν κείμενο, που αποτελεί σχέδιο για το Ειδικό Πλαίσιο Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης Πληγεισών Περιοχών από Πυρκαγιές, δίνεται για διαβούλευση σε όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς και πρόσωπα, για τις επόμενες εβδομάδες. Οι πυρκαγιές που έπληξαν την χώρα το καλοκαίρι του 2007 και ήταν ιδιαίτερα καταστροφικές στις Περιφέρειες Δυτικής Ελλάδας, Στερεάς Ελλάδας, Πελοποννήσου και Αττικής έκαψαν εκατοντάδες χιλιάδες στρέμματα φυσικών οικοσυστημάτων και γεωργικών εκτάσεων και έπληξαν καίρια τις φυσικές περιοχές, το φυτικό και ζωικό κεφάλαιο, κατοικίες, επιχειρήσεις, δίκτυα και υποδομές στο μεγαλύτερο τμήμα των Νομών των Περιφερειών αυτών. Τις μεγαλύτερες καταστροφές υπέστησαν περιοχές των νομών Ηλείας, Μεσσηνίας, Λακωνίας, Αρκαδίας, Κορινθίας, Ευβοίας και περιοχές Αττικής και Αχαΐας. Με στόχο την αντιμετώπιση των προβλημάτων που επέφεραν οι καταστροφές αυτές στη χώρα, παρουσιάζεται το Ειδικό Πλαίσιο Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης Πληγεισών Περιοχών από Πυρκαγιές, το οποίο εκπονήθηκε από τις Υπηρεσίες του ΥΠΟΙΟ και περιλαμβάνει σύνολο δράσεων και χρηματοδοτήσεων από εθνικούς και κοινοτικούς πόρους, το οποίο υλοποιείται από υφιστάμενους μηχανισμούς παρακολούθησης διαχείρισης και ελέγχου έργων. Ο κεντρικός στόχος του Ειδικού Πλαισίου Ανασυγκρότησης είναι η βιώσιμη ανάπτυξη των πυρόπληκτων περιοχών με τη δημιουργία προϋποθέσεων για οικονομική ανασυγκρότηση και ενεργοποίηση των τοπικών κοινωνιών για τη συγκράτηση του πληθυσμού, έτσι ώστε οι περιοχές να ανακτήσουν μια δυναμική οικονομία και να επανενταχθούν με ανταγωνιστικούς όρους τόσο στον κοινωνικοοικονομικό ιστό της χώρας όσο και στο Ευρωπαϊκό οικονομικό περιβάλλον. Για την επίτευξη αυτού του στόχου άμεση προτεραιότητα είναι η αποκατάσταση των κατεστραμμένων από τις εκτεταμένες πυρκαγιές περιοχών, η συμπλήρωση των δράσεων που ήδη υλοποιούνται από τα Επιχειρησιακά Προγράμματα με την αναδιάταξη της κατανομής πόρων, λαμβάνοντας υπόψη τις νέες συνθήκες που προέκυψαν. Οι παρεμβάσεις που εμπεριέχει, στοχεύουν στην αποκατάσταση των συνθηκών διαβίωσης, του φυσικού περιβάλλοντος και της τοπικής οικονομίας ακολουθώντας την αρχή της ισόρροπης ανάπτυξης των περιοχών που επλήγησαν. Προκειμένου οι παρεμβάσεις να είναι αποτελεσματικές, οι χρονικός ορίζοντας ολοκλήρωσης του μεγαλύτερου μέρους του Πλαισίου είναι η Ήδη υλοποιήθηκε ένα σύνολο άμεσων μέτρων κοινωνικού και οικονομικού - φορολογικού χαρακτήρα για τη συντομότερη δυνατή ανακούφιση και διευκόλυνση των πληγέντων από τις πυρκαγιές, φυσικών προσώπων και επιχειρήσεων, τα οποία εμπίπτουν σε δύο κατηγορίες: μέτρα που αφορούν τα πυρόπληκτα φυσικά και νομικά πρόσωπα των περιφερειών (Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας, Στερεάς Ελλάδας και Αττικής), και ΣΧΕΔΙΟ ΣΕ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ 5

6 μέτρα που αφορούν όλα τα φυσικά και νομικά πρόσωπα των πυρόπληκτων νομών Ευβοίας, Αρκαδίας, Ηλείας, Λακωνίας και Μεσσηνίας. Στο πλαίσιο των ανωτέρω σκοπών του Ειδικού Πλαισίου ετέθησαν και υλοποιούνται τρεις άμεσοι και μεσοπρόθεσμοι στρατηγικοί στόχοι: - Άμεση κάλυψη των ανθρωπιστικών και οικονομικών αναγκών του πληγέντος πληθυσμού. - Ταχεία αποκατάσταση της ζημίας που υπέστη το οικονομικό, κοινωνικό, φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον. - Ενίσχυση της οικονομικής ανάπτυξης των εν λόγω περιοχών στο πλαίσιο μιας νέας περιόδου αειφόρου ανάπτυξης και οικολογικής αντίληψης Οι ανωτέρω στρατηγικοί στόχοι εξειδικεύονται περαιτέρω στους κάτωθι ειδικούς στόχους : - Αποκατάσταση των κατοικιών και των βασικών υποδομών στις πληγείσες περιοχές - Αποκατάσταση και αναπλήρωση του εισοδήματος των πληγέντων - Αποκατάσταση του φυτικού και ζωικού κεφαλαίου, διατήρηση των καλλιεργειών που συνδέονται με την αγροτική παράδοση των περιοχών και εισαγωγή νέων πιο ανταγωνιστικών καλλιεργειών - Αποκατάσταση του φυσικού περιβάλλοντος - Ενίσχυση και ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς - Αποκατάσταση των επιχειρήσεων που υπέστησαν ζημιές - Ενίσχυση της επιχειρηματικότητας για την ανάπτυξη όλων των κλάδων οικονομικής δραστηριότητας, με ιδιαίτερη έμφαση στον τουρισμό Το Ειδικό Πλαίσιο Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης έχει 7 Άξονες Προτεραιότητας που αφορούν: 1. Την κάλυψη των αναγκών στέγασης, αποκατάστασης και αναπλήρωσης του εισοδήματος του πληθυσμού, για την ενίσχυση του κοινωνικού ιστού. 2. Το Φυσικό Περιβάλλον. 3. Τον Πολιτισμό και την αξιοποίηση της πολιτιστικής κληρονομιάς. 4. Την αποκατάσταση του πολεοδομικού ιστού. 5. Τις Υποδομές. 6. Την ανάπτυξη και ενίσχυση της επιχειρηματικότητας και του αγροτικού τομέα 7. Τον Τουρισμό. Τα ειδικότερα νέα έργα του Πλαισίου οριστικοποιούνται μετά από εισήγηση των Περιφερειών και των τοπικών φορέων σε συνεργασία με τα συναρμόδια Υπουργεία και υλοποιούνται μέσω των Περιφερειών. Για την παρακολούθηση υλοποίησης του Πλαισίου, συστήνεται Ειδική Επιτροπή στο Υπουργείο Οικονομίας & Οικονομικών. ΣΧΕΔΙΟ ΣΕ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ 6

7 ΜΕΡΟΣ Ι. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Οι πυρκαγιές που έπληξαν την χώρα το καλοκαίρι του 2007 και ήταν ιδιαίτερα καταστροφικές στις Περιφέρειες Δυτικής Ελλάδας, Στερεάς Ελλάδας, Πελοποννήσου και Αττικής έκαψαν εκατοντάδες χιλιάδες στρέμματα φυσικών οικοσυστημάτων και γεωργικών εκτάσεων το φυτικό και ζωικό κεφάλαιο, κατοικίες, επιχειρήσεις, δίκτυα και υποδομές στο μεγαλύτερο τμήμα των Νομών των Περιφερειών αυτών. Τις μεγαλύτερες καταστροφές υπέστησαν περιοχές των νομών Ηλείας, Μεσσηνίας, Λακωνίας, Αρκαδίας, Κορινθίας, Ευβοίας και πυρόπληκτες περιοχές της Αττικής και της Αχαΐας (Εικόνα 1.). (Εικόνα 1.). Απεικόνιση καταστροφικών πυρκαγιών - καλοκαίρι 2007 Οι πυρκαγιές της Πελοποννήσου και της Εύβοιας προκάλεσαν τον θάνατο 63 ανθρώπων και τον τραυματισμό δεκάδων. Πάνω από 120 χωριά καταστράφηκαν ή έπαθαν μεγάλες ζημιές. Περισσότεροι από άνθρωποι έχουν χάσει τα σπίτια τους (περισσότερα από σπίτια έχουν καταστραφεί ολοσχερώς), τις καλλιέργειές τους ή τα ζώα τους στην Ηλεία, τη Μεσσηνία, την Αρκαδία, τη Λακωνία και την Εύβοια. Πάνω από στρέμματα δασικών εκτάσεων έγιναν στάχτη, στρέμματα καλλιεργειών, κυρίως ελαιόδεντρα, αμπέλια και εσπεριδοειδή καταστράφηκαν ενώ μεγάλο πλήγμα δέχθηκαν και οι κτηνοτρόφοι που μετρούν πάνω από καμένα ζώα. Δεδομένου του ειδικού βάρους που έχει ο πρωτογενής και τριτογενής τομέας στην οικονομία των Νομών που επλήγησαν, οι τοπικές οικονομίες οδηγήθηκαν σε μεγάλη κρίση. Εκτός από τη γενικότερη περιβαλλοντική βλάβη, προκλήθηκαν σοβαρές απώλειες οικιστικού, φυσικού, φυτικού και ζωικού κεφαλαίου. ΣΧΕΔΙΟ ΣΕ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ 7

8 Οι απώλειες σε οικιστικό κεφάλαιο οδηγούν σε απώλεια των υπηρεσιών που το κεφάλαιο αυτό προσέφερε και σε αντίστοιχη οικονομική ζημία στους πληγέντες. Όπου συμπίπτουν δε και με σοβαρές απώλειες σε φυτικό και ζωικό κεφάλαιο, μπορούν να οδηγήσουν σε φαινόμενα φυγής και εγκατάλειψης. Οι απώλειες σε φυτικό και ζωικό κεφάλαιο έχουν ακόμα σοβαρότερο και γενικότερο οικονομικό αντίκτυπο διότι, για ένα διάστημα ετών, αποστερούν τους πληγέντες από τις δυνατότητες παραγωγικής απασχόλησης και άντλησης εισοδήματος, τις οποίες πρόσφερε αυτό το κεφάλαιο. Αποστερούν επίσης τις τοπικές οικονομίες από τις αντίστοιχες δραστηριότητες οικονομικής βάσης, που αποτελούν το υπόβαθρο ολόκληρης της οικονομικής δραστηριότητας στους αντίστοιχους νομούς και λειτουργούν πολλαπλασιαστικά. Για να αποσοβηθεί ο κλονισμός των οικονομιών των νομών και περιοχών που επλήγησαν απαιτείται σχεδιασμένη δράση σε δύο επίπεδα, δηλαδή: Στο επίπεδο της αναπλήρωσης των εισοδημάτων όσων υπέστησαν σοβαρές απώλειες σε ζωικό και φυτικό κεφάλαιο και θα στερηθούν των αντίστοιχων εισοδημάτων. (Εάν καταστεί δυνατόν, στο μεταβατικό στάδιο, οι απώλειες εισοδήματος λόγω των πυρκαγιών να αναπληρωθούν σε ικανοποιητικό βαθμό, τότε οι τοπικές οικονομίες θα μπορέσουν σταδιακά να απορροφήσουν τον αρχικό κλυδωνισμό και να ορθοποδήσουν. Οι δραστηριότητες του δευτερογενή και του τριτογενή τομέα στους πληγέντες νομούς και περιοχές μέσω του Πλαισίου Ανασυγκρότησης θα ενισχυθούν σημαντικά). Στο επίπεδο της εκ νέου δημιουργίας του απολεσθέντος ζωικού και φυτικού κεφαλαίου. Η σταδιακή αποκατάσταση των δραστηριοτήτων οικονομικής βάσης των περιοχών που επλήγησαν μέσα από μια τέτοια προσπάθεια, θα καταστήσουν δυνατή την ανάκαμψη των εισοδημάτων και αντίστοιχα την σταδιακή μείωση των αναγκών στήριξης τους, έως ότου οι τοπικές οικονομίες επανέλθουν στους κανονικούς τους οικονομικούς ρυθμούς, με την ολοκλήρωση των δράσεων του Ειδικού Πλαισίου Ανασυγκρότησης. Χαρακτηριστικά Φυσιογνωμία των πυρόπληκτων περιοχών Δημογραφικά στοιχεία Ο πληθυσμός της Περιφέρειας Πελοποννήσου ανέρχεται σε άτομα, αντιπροσωπεύοντας το 5,18% του συνολικού πληθυσμού της χώρας (Πίνακας 1.). Ο ρυθμός μεταβολής του πληθυσμού της Περιφέρειας την περίοδο είναι 5,1% και υπολείπεται του αντίστοιχου εθνικού (6,8%), επιβεβαιώνοντας τη συνέχιση της πληθυσμιακής αποδυνάμωσης της Περιφέρειας Χωρική / Διοικητική Ενότητα Κατανομή Πληθυσμού Πληθυσμός 1991 Αστικός Ημιαστικός Αγροτικός Κατανομή Πληθυσμού Πληθυσμός 2001 Αστικός Αγροτικός ΑΡΓΟΛΙΔΟΣ ΑΡΚΑΔΙΑΣ ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ ΣΧΕΔΙΟ ΣΕ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ 8

9 Χωρική / Διοικητική Ενότητα Κατανομή Πληθυσμού Πληθυσμός 1991 Αστικός Ημιαστικός Αγροτικός Κατανομή Πληθυσμού Πληθυσμός 2001 Αστικός Αγροτικός ΛΑΚΩΝΙΑΣ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ ΣΥΝΟΛΟ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ Πίνακας 1. Πηγή: ΕΣΥΕ (Απογραφές 1991, 2001), Στοιχεία ΕΣΥΕ 2006 Ο πληθυσμός της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας ανέρχεται σε άτομα. Ο ρυθμός μεταβολής του πληθυσμού της Περιφέρειας την περίοδο είναι - 7,7% γεγονός που επιβεβαιώνει την αρνητική φυσική κίνηση του πληθυσμού και την ανάγκη συγκράτησής του. Ο πληθυσμός του Νομού Εύβοιας ανέρχεται σε άτομα παρουσιάζοντας ποσοστιαία μεταβολή 4,3%. Ο πληθυσμός της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας ανέρχεται σε άτομα. Είναι η τέταρτη σε πληθυσμό περιφέρεια της Ελλάδας, συγκεντρώνοντας το 6,75% του συνολικού πληθυσμού της χώρας. Ο Μέσος Ετήσιος Ρυθμός Μεταβολής (Μ.Ε.Ρ.Μ) του πληθυσμού για τους νομούς Αχαΐας και Ηλείας είναι θετικός, ξεπερνά δε αυτόν της χώρας και για τις δύο δεκαετίες. Ο Νομός Αιτωλοακαρνανίας κατά την δεκαετία παρουσίασε πληθυσμιακή αύξηση, η οποία όμως ανετράπη κατά τη δεκαετία Μετά την διοικητική διαίρεση (Ν.2539/97) η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας αποτελείται από 74 ΟΤΑ όπου δεκαέξι δήμοι της έχουν πληθυσμό άνω των κατοίκων, ενώ είκοσι τέσσερις έχουν πληθυσμό κυμαινόμενο από έως κατοίκους. Συνολικά σημαντική αύξηση του πληθυσμού παρουσιάζουν κυρίως οι παραθαλάσσιοι Δήμοι των Νομών Αχαΐας - Ηλείας και οι παρά τον οδικό άξονα Ναυπάκτου - Αγρινίου του Ν. Αιτωλ/νίας. Οικονομικές Επιδόσεις Το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν των πέντε Νομών που κυρίως επλήγησαν (Ηλείας, Λακωνίας, Μεσσηνίας, Αρκαδίας και Ευβοίας), σύμφωνα με τα στοιχεία των περιφερειακών εθνικών λογαριασμών της ΕΣΥΕ, αποτελεί το 4,5% του συνολικού ΑΕΠ της χώρας. Τα οικονομικά και διαρθρωτικά χαρακτηριστικά τους παρουσιάζονται στον συνημμένο πίνακα. Ο Νομός Ηλείας έχει το μεγαλύτερο ποσοστό εξάρτησης από τον πρωτογενή τομέα (21,6% του συνολικού παραγόμενου προϊόντος του νομού) και το χαμηλότερο κατά κεφαλή ΑΕΠ (10190 ευρώ ή 53% του μέσου κατά κεφαλή ΑΕΠ). Οι Νομοί Αρκαδίας και Εύβοιας έχουν τη μεγαλύτερη εξάρτηση από τον δευτερογενή τομέα (λόγω των βιομηχανικών πόλεων της Μεγαλόπολης και του Αλιβερίου) κατά 31% και 38,2% αντιστοίχως, και τα σχετικά υψηλότερα κατά κεφαλή ΑΕΠ. (88,4% και 83,3% αντιστοίχως του μέσου κατά κεφαλή ΑΕΠ της χώρας). Τέλος οι Νομοί Μεσσηνίας και Λακωνίας έχουν τη μεγαλύτερη εξάρτηση από τον τριτογενή τομέα (λόγω των τουριστικών υπηρεσιών) κατά 73% και 72% αντιστοίχως. Συνολικά οι πέντε νομοί έχουν το 11,7% της συνολικής αγροτικής παραγωγής, το 5,9% του δευτερογενούς τομέα και το 3,8% των υπηρεσιών. Από πλευράς ΣΧΕΔΙΟ ΣΕ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ 9

10 διάρθρωσης της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας στους πέντε νομούς ο αγροτικός τομέας κατέχει 12,2% ο δευτερογενής τομέας το 23,7% και οι υπηρεσίες το 64,1%. (Εικόνα 2.). Απεικόνιση Οικονομικών μεγεθών πληγέντων Νομών. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΑΕΔ (31/5/2007) οι εγγεγραμμένοι άνεργοι στην Ηλεία ανέρχονταν στους 3.728, στην Αρκαδία στους 3.009, στην Λακωνία στους 2.240, στη Μεσσηνία και στην Εύβοια στους Το αντίστοιχο μέσο ετήσιο ποσοστό ανεργίας το 2006 (σύμφωνα με την έρευνα εργατικού δυναμικού της ΕΣΥΕ) στην Ηλεία ανερχόταν στο 7,1% (από 9,8% το 2004), στην Αρκαδία 12,2% (από 9,9% το 2004), στην Λακωνία στο 4,9% (από 8,3% το 2004), στην Μεσσηνία 7,9% (από 9% το 2004) και στην Εύβοια 9,9% (από 14,2% το 2004). ΣΧΕΔΙΟ ΣΕ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ 10

11 ΜΕΡΟΣ ΙΙ. ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΛΗΓΕΙΣΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ Σκοπός του Ειδικού Πλαισίου Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης είναι αφενός η αποκατάσταση των κατεστραμμένων από τις εκτεταμένες πυρκαγιές περιοχών και αφετέρου η εφαρμογή της αναπτυξιακής στρατηγικής στις περιοχές αυτές με δράσεις που ήδη υλοποιούνται από τα Επιχειρησιακά Προγράμματα μέσα από την αναδιάταξη της διανομής πόρων λαμβάνοντας υπόψη τις νέες συνθήκες που προέκυψαν. Οι παρεμβάσεις, που εμπεριέχει, στοχεύουν στην πλήρη αποκατάσταση των συνθηκών διαβίωσης, του φυσικού περιβάλλοντος και της τοπικής οικονομίας ακολουθώντας την αρχή της βιώσιμης και ισόρροπης ανάπτυξης των περιοχών που επλήγησαν. Το Ειδικό Πλαίσιο Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης έχει μεσοπρόθεσμο χαρακτήρα και η περιοχή εφαρμογής του εκτείνεται στα γεωγραφικά και διοικητικά όρια των περιφερειών Δυτικής Ελλάδας, Στερεάς Ελλάδας, Πελοποννήσου, Αττικής αλλά και διανομαρχιακό αφού αφορά κυρίως περιοχές των Νομών, Ηλείας, Αρκαδίας, Μεσσηνίας, Λακωνίας, Κορινθίας, Ευβοίας καθώς και τις πυρόπληκτες περιοχές της Αττικής και Αχαΐας. Ο διαπεριφερειακός και διανομαρχιακός χαρακτήρας του προγράμματος ενισχύεται και από το γεγονός ότι οι χρηματοδοτήσεις των έργων δεν κατανέμονται με την λογική των ποσοστώσεων ανά Περιφέρεια και Νομό αλλά σύμφωνα με τις ανάγκες των περιοχών που επλήγησαν. Προκειμένου οι παρεμβάσεις του Πλαισίου να είναι αποδοτικές και αποτελεσματικές στο πλαίσιο του προαναφερόμενου σκοπού του, χρονικός ορίζοντας ολοκλήρωσής τους ορίζεται η , εκτός των προγραμμάτων που εντάσσονται στο ΕΣΠΑ. Μακροπρόθεσμα το Πλαίσιο θα ολοκληρωθεί με τις αναπτυξιακές παρεμβάσεις από τα Επιχειρησιακά Προγράμματα του ΕΣΠΑ. Ο κεντρικός στόχος του Ειδικού Πλασίου Ανασυγκρότησης είναι η βιώσιμη ανάπτυξη των πυρόπληκτων περιοχών με τη δημιουργία προϋποθέσεων συγκράτησης του πληθυσμού και την στήριξη-ανάπτυξη των τοπικών οικονομιών. Επιδίωξη και ζητούμενο είναι η δημιουργία των προϋποθέσεων για οικονομική ανασυγκρότηση και ενεργοποίηση των τοπικών κοινωνιών έτσι ώστε οι περιοχές να ανακτήσουν μια δυναμική οικονομία και να αναπτυχθούν με ανταγωνιστικούς όρους τόσο στον κοινωνικοοικονομικό ιστό της χώρας όσο και στο Ευρωπαϊκό οικονομικό περιβάλλον. Οι παρεμβάσεις αυτές, αναπτυξιακού σχεδιασμού και διαρθρωτικής κατεύθυνσης, στοχεύουν στην επίτευξη μεσοπρόθεσμης ανασυγκρότησης του οικονομικού και κοινωνικού ιστού των πληγεισών περιοχών. Ακολουθούν την σειρά άμεσων μέτρων κοινωνικού και οικονομικού - φορολογικού χαρακτήρα, που ήδη έχουν εφαρμοσθεί, για τη συντομότερη δυνατή ανακούφιση και διευκόλυνση των πληγέντων από τις πυρκαγιές, φυσικών προσώπων και επιχειρήσεων και τα οποία εμπίπτουν σε δύο κατηγορίες: μέτρα που αφορούν τα πυρόπληκτα φυσικά και νομικά πρόσωπα των περιφερειών (Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας, Στερεάς Ελλάδας και Αττικής), και ΣΧΕΔΙΟ ΣΕ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ 11

12 μέτρα που αφορούν όλα τα φυσικά και νομικά πρόσωπα των πυρόπληκτων νομών Ευβοίας, Αρκαδίας, Ηλείας, Λακωνίας και Μεσσηνίας. Παράλληλα, λόγω του πολυταμειακού του χαρακτήρα, το πλαίσιο περιλαμβάνει στους σχετικούς Άξονες προτεραιότητας δράσεις αποκατάστασης περιβάλλοντος, κατεστραμμένων υποδομών και υποδομών πρόληψης φυσικών καταστροφών, καθαρισμού καμένων περιοχών και άμεσων μέτρων ανακούφισης πληγέντων πληθυσμών, που χρηματοδοτεί το Ταμείο Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Τ.Α.Ε.Ε.), καθώς και ευρύτερες παρεμβάσεις στήριξης ιδιωτών που ήδη έχουν καλυφθεί και συνεχίζουν να καλύπτονται από το Ειδικό Ταμείο Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών (Ε.Τ.Α.Ε.Α.) Στο πλαίσιο των ανωτέρω σκοπών του Ειδικού Προγράμματος τίθενται τρεις βασικοί στρατηγικοί στόχοι: Άμεση κάλυψη των ανθρωπιστικών και οικονομικών αναγκών του πληγέντος πληθυσμού. Ταχεία αποκατάσταση της ζημιάς που υπέστη το οικονομικό, κοινωνικό, φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον. Ενίσχυση της οικονομικής ανάπτυξης των εν λόγω περιοχών στο πλαίσιο μιας νέας αντίληψης αειφόρου ανάπτυξης και οικολογικής αντίληψης Στο Ειδικό Πλαίσιο Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης οι ανωτέρω στρατηγικοί στόχοι εξειδικεύονται περαιτέρω στους κάτωθι ειδικούς στόχους: Αποκατάσταση των κατοικιών και των βασικών υποδομών στις πληγείσες περιοχές Αποκατάσταση και αναπλήρωση του εισοδήματος των πληγέντων Αποκατάσταση του φυτικού και ζωϊκού κεφαλαίου, διατήρηση των καλλιεργειών που συνδέονται με την αγροτική παράδοση των περιοχών και εισαγωγή νέων πιο ανταγωνιστικών καλλιεργειών Αποκατάσταση και προστασία του περιβάλλοντος Αποκατάσταση των επιχειρήσεων που υπέστησαν ζημιές Ενίσχυση της επιχειρηματικότητας για την ανάπτυξη όλων των κλάδων οικονομικής δραστηριότητας, με ιδιαίτερη έμφαση στον τουρισμό Στο Ειδικό Πλαίσιο Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης οι ανωτέρω στόχοι διαρθρώνονται στους εξής Άξονες Προτεραιότητας: Άξονας 1: Κάλυψη αναγκών στέγασης, αποκατάστασης και αναπλήρωσης του εισοδήματος του πληθυσμού για την ενίσχυση του κοινωνικού ιστού ΣΧΕΔΙΟ ΣΕ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ 12

13 Άξονας 2: Άξονας 3: Άξονας 4: Άξονας 5: Άξονας 6: Άξονας 7: Φυσικό Περιβάλλον Πολιτισμός και αξιοποίηση της πολιτιστικής κληρονομιάς Αποκατάσταση πολεοδομικού ιστού Υποδομές Ανάπτυξη και ενίσχυση της επιχειρηματικότητας του αγροτικού τομέα Τουρισμός ΣΧΕΔΙΟ ΣΕ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ 13

14 ΜΕΡΟΣ ΙΙΙ. ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΡΑΣΕΩΝ ΑΝΑ ΑΞΟΝΑ Άξονας 1: Κάλυψη αναγκών στέγασης, αποκατάστασης και αναπλήρωσης του εισοδήματος του πληθυσμού για την ενίσχυση του κοινωνικού ιστού Στο πλαίσιο της δράσης περιλαμβάνονται ενέργειες που έχουν υλοποιηθεί ή συνεχίζονται για την: Α) Κάλυψη αναγκών στέγασης Λυόμενες κατοικίες (προσωρινό μέτρο) Έξοδα προσωρινής στέγασης (ξενοδοχεία, ξενώνες κλπ) Αποκατάσταση κατεστραμμένων κατοικιών Στεγαστικά δάνεια Κάλυψη οικιστικών αναγκών με κατασκευή νέων κατοικιών- δημόσια κτίρια (Ο.Ε.Κ.) Επιδότηση ενοικίου Ενίσχυση Μ.Κ.Ο (περιβαλλοντολογικών, ορειβατικών συλλόγων κλπ) σε περιπτώσεις που επλήγησαν οι υποδομές τους (πχ ορεινά καταφύγια, κέντρα ενημέρωσης, κλπ) Β) Αποκατάσταση και αναπλήρωση εισοδημάτων του πληθυσμού Άμεσα οικονομικά μέτρα για την ελάφρυνση και επιδότηση των οικονομικών αναγκών του πληγέντος πληθυσμού. Για την αντιμετώπιση των πρώτων αναγκών των πυρόπληκτων ελήφθησαν τα εξής μέτρα: Καταβολή προνοιακού βοηθήματος για την κάλυψη των πρώτων αναγκών των πληγέντων, το οποίο ανήλθε σε ευρώ ανά πληγέντα Αποζημίωση ευρώ ανά πληγέντα για οικοσκευή και άμεσα έξοδα επισκευής κατοικιών. Αποζημίωση ευρώ για την κάλυψη άμεσων αναγκών των οικογενειών που έχουν χάσει ανθρώπους τους (το ποσό αυτό καταβάλλεται στον πλησιέστερο συγγενή θανόντα) και ευρώ για τις οικογένειες που μέλη τους τραυματίστηκαν με μόνιμη ή μη ανατάξιμη βλάβη. ΣΧΕΔΙΟ ΣΕ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ 14

15 Αναστολή για 6 μήνες της καταβολής τρεχουσών εισφορών και ρύθμιση όλων των καθυστερούμενων ασφαλιστικών εισφορών, όλων των Ασφαλιστικών Ταμείων και του ΟΓΑ Χορήγηση μιας επιπλέον σύνταξης, ως έκτακτης οικονομικής ενίσχυσης, σε όλους τους συνταξιούχους των πυρόπληκτων νομών, όλων των Ασφαλιστικών Ταμείων και του ΟΓΑ Έκτακτη οικονομική ενίσχυση, ίση με 3 μηνιαία επιδόματα, από τον ΟΑΕΔ, στους εγγεγραμμένους ανέργους των πληγεισών περιοχών Χορήγηση πλήρους σύνταξης σε ένα μέλος της οικογένειας των θυμάτων, θανόντων από τις πυρκαγιές. Αποστολή κλιμακίων ιατρών του ΙΚΑ καθώς και ιατροφαρμακευτικού υλικού στις Νομαρχιακές Μονάδες Υγείας των Νομών που επλήγησαν, για την ενίσχυση του έργου τους Αποζημιώσεις σε όλους του πυρόπληκτους αγρότες από τον ΕΛΓΑ Αποστολή ευρώ σε κάθε Νομαρχία και ευρώ σε κάθε πληγέντα Δήμο, ως προκαταβολή για την αποκατάσταση υποδομών που έχουν υποστεί ζημιές και άλλων έκτακτων αναγκών που τυχόν δεν καλύπτονται από τις χρηματοδοτήσεις άλλων υπουργείων Ρυθμίσεις καταβολής ΦΠΑ, κλπ. Γ) Ενίσχυση του κοινωνικού ιστού Ειδική μέριμνα για τη στήριξη φοιτητών που προέρχονται από τις πληγείσες περιοχές Σίτιση (έτοιμες μερίδες, συνεργασία με εστιατόρια κα.) Χρηματοδότηση υπηρεσιών διάσωσης (προσωπικό, μεταφορικά έξοδα κλπ) Δομές κοινωνικής φροντίδας Παροχή συνοδευτικών υποστηρικτικών υπηρεσιών συμβουλευτικής - ψυχολογικής στήριξης Προγράμματα αναβάθμισης δεξιοτήτων Προγράμματα προώθησης της απασχόλησης Προγράμματα προώθησης της απασχόλησης με προηγούμενη κατάρτιση για τα άτομα που θα απασχοληθούν στις θέσεις απασχόλησης που θα δημιουργηθούν κατά την υλοποίηση του παρόντος Ειδικού Πλαισίου ΣΧΕΔΙΟ ΣΕ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ 15

16 Προγράμματα κοινωνικής ενσωμάτωσης. Ενίσχυση των δράσεων κοινωνικής ένταξης και πρόνοιας με έμφαση στις ομάδες πληθυσμού με ειδικές ανάγκες (ηλικιωμένοι, άτομα με αναπηρία κλπ.) Προγράμματα δημιουργίας κοινωνικών επιχειρήσεων Ενίσχυση των υπηρεσιών προστασίας και αναβάθμιση της ποιότητας ζωής ατόμων που χρήζουν προστασίας (βρέφη, νήπια, ηλικιωμένοι, ΑμΕΑ κλπ) Προγράμματα κινητοποίησης και συμμετοχής των τοπικών, κοινωνικών εταίρων σε δράσεις οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης Κατάρτιση αγροφυλάκων, εθελοντών πυροσβεστών Ενίσχυση των παρεμβάσεων των υπηρεσιών απασχόλησης (ΟΑΕΔ) προς όφελος των ανέργων Ενίσχυση της επιχειρηματικότητας των ατόμων που έχασαν τις επιχειρήσεις τους Έμφαση σε παρεμβάσεις απασχόλησης, εκπαίδευσης, κοινωνικής ένταξης, κατάρτισης σε σχέση με την διαχείριση του φυσικού περιβάλλοντος, της πολιτικής προστασίας και της δημόσιας υγείας. Παρέμβαση στην ποσότητα και ποιότητα των παρεχόμενων δημόσιων υπηρεσιών στις περιοχές που επλήγησαν: τοπικά παραρτήματα του ΟΑΕΔ, σχολεία, Κοινωνικές δομές, Πρωτοβάθμια Κέντρα Υγείας. Ικανοποίηση των αναγκών των νέων ατόμων που θα έχουν τάση να εγκαταλείψουν τις ορεινές και αγροτικές περιοχές που επλήγησαν. Ανάπτυξη των τοπικών πρωτοβουλιών απασχόλησης, δράσεων επιχειρηματικότητας και κοινωνικής ένταξης. Άξονας 2: Φυσικό περιβάλλον Προβλέπονται συνολικές περιβαλλοντικές μελέτες και ειδικές μελέτες για τις περιοχές «NATURA» και εφαρμογή των αποτελεσμάτων τους. Σε άλλες περιοχές, προβλέπεται η φυσική αναγέννηση του δάσους και όπου αυτό δεν είναι εφικτό θα γίνει αναδάσωση, ανάλογα με τις μελέτες. Α) Προστασία, βελτίωση και ανάπλαση φυσικού περιβάλλοντος Εκπόνηση περιβαλλοντικών μελετών αποκατάστασης πληγεισών φυσικών περιοχών Εμπλουτισμός και φροντίδα χλωρίδας και πανίδας. Αποκατάσταση υποδομών εκτροφείων θηραμάτων. ΣΧΕΔΙΟ ΣΕ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ 16

17 Αποκατάσταση οικοτουριστικής υποδομής (πινακίδες ενημέρωσης και προσανατολισμού, στάσεις θέας και ανάπαυσης, δασικά περίπτερα κλπ) Εκπόνηση προγραμμάτων παρακολούθησης των πληγεισών περιοχών (χλωρίδας πανίδας, επιπτώσεις από διάβρωση, παρακολούθηση μέτρων αποκατάστασης, ανάδειξη ορθών πρακτικών) Προμήθεια πυροσβεστικού εξοπλισμού (αεροπλάνα, οχήματα, λοιπός εξοπλισμός) Β) Αποκατάσταση του δασοκομικού δυναμικού που επλήγη από θεομηνίες, και πρόβλεψη ενδεδειγμένων προληπτικών μέσων Αποκατάσταση ανακατασκευή - Βελτίωση δασικών δρόμων Κατασκευή αντιπυρικών ζωνών, δεξαμενών νερού, πυροσβεστικών σημείων, παρατηρητηρίων. Έργα διευθέτησης χειμάρρων και αντιδιαβρωτική προστασία. Γ) Δάσωση µη γεωργικής γης Αναδασώσεις καμένων εκτάσεων καθώς και άλλες συμπληρωματικές δράσεις Αποκατάσταση δασικών φυτωρίων. Δ) Βελτίωση και διατήρηση της οικολογικής σταθερότητας προστατευόμενων δασών Αναδασώσεις καμένων εκτάσεων καθώς και άλλες συμπληρωματικές δράσεις Αντιπλημμυρικά αποστραγγιστικά έργα Ενέργειες πρόληψης δασικών πυρκαγιών, υδατοδεξαμενές, αντιπυρικές ζώνες, δίκτυα πυρόσβεσης κλπ Αποκατάσταση αντιπυρικής υποδομής (δεξαμενές, δίκτυα παροχής νερού, παρατηρητήρια κλπ) Αποκατάσταση κατεστραμμένου μηχανολογικού εξοπλισμού πυρόσβεσης Συμπλήρωση εξοπλισμού φορέων διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών, δασαρχείων, πχ. Ηλεκτρονικός εξοπλισμός Ε) Σχεδιασμός και Εφαρμογή μηχανισμών πρόληψης φυσικών καταστροφών Θεσμικό πλαίσιο αρμόδιοι φορείς οργάνωση δομές Μ.Κ.Ο ΣΧΕΔΙΟ ΣΕ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ 17

18 Κινητοποίηση / ευαισθητοποίηση ιδιωτών Εκπαίδευση, κατάρτιση, ενημέρωση Νέες τεχνολογίες στην καταπολέμηση των φυσικών καταστροφών Δικτυώσεις / Μ.Κ.Ο Άξονας 3: Πολιτισμός και αξιοποίηση της πολιτιστικής κληρονομιάς Α) Επεμβάσεις με κέντρο βάρους την Αρχαία Ολυμπία Άμεσες εργασίες καθαρισμού και συντήρησης των αρχαιοτήτων. Άμεσες εργασίες καθαρισμού και αποκατάστασης του τοπίου και του περιβάλλοντα χώρου Άμεσα αντιπλημμυρικά έργα για την προστασία του αρχαιολογικού και του περιβάλλοντα χώρου Κατασκευή σύγχρονου αθλητικού κέντρου Β) Αποκατάσταση υποδομών αρχαιολογικών χώρων και μνημείων Επισκευές ζημιών που υπέστησαν κτίρια, τείχη, ψηφιδωτά κλπ. που ανήκουν τόσο στην αρχαία όσο και στην βυζαντινή και μεταβυζαντινή περίοδο. Επισκευές κτιριακών εγκαταστάσεων, εξοπλισμού και εκθεμάτων των μουσείων που υπέστησαν ζημίες. Αποκατάσταση ζημιών διατηρητέων κτιρίων και παραδοσιακών οικισμών. Περιλαμβάνονται και κτίρια που ήταν ήδη σε πρόγραμμα αποκατάστασης και υπέστησαν επιπρόσθετες ζημίες από την πυρκαγιά. Άξονας 4: Αποκατάσταση του πολεοδομικού ιστού Α) Αποκατάσταση του πολεοδομικού ιστού. Πολεοδομικές παρεμβάσεις και αναπλάσεις που κατέστησαν αναγκαίες από την πυρκαγιά (κατεδαφίσεις κτηρίων, απομάκρυνση υλικών, εξυγίανση εδάφους, υποδομές, μελέτες κ.λ.π.). Εκτέλεση έργων υποδομής των καταυλισμών που δημιουργήθηκαν για την εγκατάσταση πυρόπληκτων σε πρόχειρες κατοικίες. ΣΧΕΔΙΟ ΣΕ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ 18

19 Αποκατάσταση και αναβάθμιση του οικιστικού ιστού, μέσω της αποκατάστασης και ενίσχυσης του αστικού πρασίνου και των χώρων αναψυχής και πολιτισμού, σε αστικές περιοχές οι οποίες επλήγησαν από την πυρκαγιά. Ενέργειες για την ενίσχυση της προστασίας του πολεοδομικού ιστού από θεομηνίες. Β) Αποκατάσταση αστικών περιοχών Επισκευή / ανακατασκευή / κατασκευή βασικών οδών και πεζοδρομίων στις πληγείσες περιοχές, καθώς και αποκατάσταση υποδομών διευθέτησης ρεμάτων. Άξονας 5: Υποδομές Ο Άξονας αφορά την σύνταξη των απαιτούμενων μελετών και υλοποίηση των απαιτούμενων έργων υποδομών (οδικά, υδρευτικά, αρδευτικά, εγγειοβελτιωτικά έργα κ.α.) για την ταχύρυθμη και βιώσιμη ανάπτυξη της περιοχής. Συγκεκριμένα: Α) Αποκατάσταση υποδομών Υγείας και Πρόνοιας. Στο πλαίσιο της δράσης περιλαμβάνονται έργα επισκευής ή ανακατασκευής κτηριακών εγκαταστάσεων δημοσίων νοσηλευτικών ιδρυμάτων, όπως: Κατεδαφίσεις καταστραφέντων κτηρίων και απομάκρυνση υλικών Εκπόνηση τεχνικών μελετών επισκευής / ανακατασκευής Επισκευή ή κατασκευή νέων εγκαταστάσεων Επισκευή / αντικατάσταση ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού Αποκατάσταση περιβάλλοντος χώρου και δικτύων Επίσης, η δράση δύναται να περιλάβει έργα αποκατάστασης των επιπτώσεων από την πυρκαγιά των υποδομών κοινωνικής πρόνοιας και ειδικότερα: Επισκευές ή κατασκευές κτηρίων παιδικών σταθμών, γηροκομείων, ΚΑΠΗ, δημοτικών υγειονομικών σταθμών κ.λπ. και άλλων ιδρυμάτων κοινωνικής φροντίδας, με ή χωρίς κτήση γης και κτηρίων. Κατασκευές κτηριακών εγκαταστάσεων κοινωνικής φροντίδας, γηροκομείων, ΚΑΠΗ, δημοτικών υγειονομικών σταθμών κ.λπ. σε αντικατάσταση εκείνων που υπέστησαν ολική καταστροφή ή η επισκευή τους κρίνεται αντιοικονομική, περιλαμβανομένης και της προσκτήσεως του αναγκαίου οικοπέδου. Επισκευή / αντικατάσταση εξοπλισμού ΣΧΕΔΙΟ ΣΕ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ 19

20 Προμήθεια και εγκατάσταση προκατασκευασμένων κτιρίων κοινωνικής φροντίδας και προετοιμασία υποδομών για την αντιμετώπιση άμεσων προνοιακών αναγκών. Αποκατάσταση περιβάλλοντος χώρου και δικτύων Κατεδαφίσεις, καταστραφέντων κτιρίων και απομάκρυνση υλικών Β) Αποχέτευση και καθαρισμός λυμάτων, ύδρευση Στο πλαίσιο της δράσης περιλαμβάνεται ειδικότερα: Επισκευή / ανακατασκευή / κατασκευή δικτύων ομβρίων, ύδρευσης, βασικών συλλεκτήρων και αποχετευτικών αγωγών περιοχών που υπέστησαν ζημίες. Προμήθεια και εγκατάσταση νέου εξοπλισμού των ανωτέρω υποδομών σε αντικατάσταση εκείνου που κατεστράφη από την πυρκαγιά. Γ) Έγγειες βελτιώσεις Αντιπλημμυρικά - αποστραγγιστικά έργα Αποκατάσταση αντικατάσταση κατεστραμμένων από την πυρκαγιά αντλιοστασίων Εγγειοβελτιωτικά έργα Αποκατάσταση καθαρισμός χειμάρρων Φράγματα αποθήκευσης και εμπλουτισμού υδροφόρου ορίζοντα, υδρομαστεύσεις Δ) Αποκατάσταση λοιπών υποδομών. Επισκευή / ανακατασκευή / κατασκευή οδικού και σιδηροδρομικού δικτύου στις πληγείσες περιοχές. Επισκευή / ανακατασκευή / κατασκευή υποδομών τηλεπικοινωνιών και κοινωνίας των πληροφοριών στις πληγείσες περιοχές. Επισκευή υποδομών και εγκαταστάσεων δημόσιων αστικών και υπεραστικών συγκοινωνιών (π.χ. σιδηροδρομικοί σταθμοί και εγκαταστάσεις, εγκαταστάσεις λεωφορείων κλπ.) Επισκευή / ανακατασκευή / κατασκευή κτηρίων και εγκαταστάσεων πυροσβεστικών σταθμών, αποθηκών και συνεργείων. Επισκευή / ανακατασκευή / κατασκευή κτηρίων εκκλησιών και μονών. ΣΧΕΔΙΟ ΣΕ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ 20

21 Επισκευή ή κατασκευή κτηρίων και εγκαταστάσεων του Δήμου (πλην κτιρίων διοικητικών υπηρεσιών). Προμήθεια και εγκατάσταση νέου εξοπλισμού σε αντικατάσταση εκείνου που κατεστράφη από την πυρκαγιά. Ε) Αποκατάσταση υποδομών ενέργειας Αποκατάσταση και επισκευή δικτύων ηλεκτροδότησης. Ενίσχυση δημιουργίας μονάδων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ). ΣΤ) Αποκατάσταση υποδομών Εκπαίδευσης Στο πλαίσιο της δράσης δύνανται να περιληφθούν έργα αποκατάστασης σχολικών μονάδων της προσχολικής, Α/Βάθμιας και Β/Βάθμιας Εκπαίδευσης, όπως: Επισκευές κτιρίων Νηπιαγωγείων, Δημοτικών και Γυμνασίων / Λυκείων με ποικιλία εντάσεως βλαβών, από ελαφρές μέχρι σοβαρές αλλά επισκευάσιμες. Για τις σοβαρότερες περιπτώσεις περιλαμβάνεται και η εκπόνηση των σχετικών τεχνικών μελετών επισκευής. Κατασκευές σχολικών κτιρίων για να αντικαταστήσουν κτήρια που υπέστησαν σοβαρές βλάβες μη επισκευάσιμες ή όταν η επισκευή κρίνεται ασύμφορη ή πρόκειται περί ενοικιασμένου κτηρίου, οπότε (στην τελευταία περίπτωση) περιλαμβάνεται και η πρόσκτηση του οικοπέδου. Περιλαμβάνονται επίσης και εργασίες κατεδάφισης κτηρίων και διαμόρφωσης γηπέδων όταν πρόκειται για κτήρια που υπέστησαν ολική καταστροφή. Εγκατάσταση προκατασκευαζόμενων αιθουσών για την προσωρινή ή την μόνιμη εξασφάλιση της λειτουργίας σχολικών μονάδων των οποίων οι κτιριακές εγκαταστάσεις υπέστησαν μη επισκευάσιμες ζημίες ή απαιτείται σημαντικός χρόνος για την αποκατάσταση των ζημιών. Προμήθεια και εγκατάσταση εξοπλισμού σχολικών κτηρίων σε περιπτώσεις που διαπιστώθηκε καταστροφή του εξοπλισμού αυτού. Σύνταξη των ανωτέρω μελετών. Επίσης, η δράση δύναται να περιλάβει έργα επισκευής ή κατασκευής κτηρίων Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, Ακαδημιών, Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων που εποπτεύονται από ΥΠΕΠΘ, κλπ Ζ) Ανάπτυξη και βελτίωση υποδομών που συνδέονται µε την ανάπτυξη της γεωργίας Αποκατάσταση ανακατασκευή - Βελτίωση αγροτικών δρόμων και δικτύων εσωτερικής οδοποιίας ΣΧΕΔΙΟ ΣΕ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ 21

22 Βελτίωση αποκατάσταση κατεστραμμένων δικτύων άρδευσης και κατασκευή δεξαμενών ομβρίων Η) Αποκατάσταση των υποδομών γεωργικής παραγωγής που επλήγησαν από θεομηνίες και καθιέρωση ενδεδειγμένων προληπτικών μέτρων Έργα διευθέτησης χειμάρρων και αντιδιαβρωτική προστασία. Αποκατάσταση ανακατασκευή κατασκευή - εξοπλισμός κατεστραμμένων θερμοκηπίων Άξονας 6: Ανάπτυξη και Ενίσχυση της επιχειρηματικότητας και του Αγροτικού Τομέα Α) Δράσεις για την αποκατάσταση και διαφύλαξη της ανταγωνιστικότητας πυρόπληκτων επιχειρήσεων των παρακάτω τομέων: Μεταποίησης Υπηρεσιών και εμπορίου Αγροτικής οικονομίας (σχέδια βελτίωσης κλπ) Αγροτουρισμού Νέων τεχνολογιών Στο πλαίσιο του συγκεκριμένου Άξονα, το Υπουργείο Οικονομίας & Οικονομικών θέσπισε στο πλαίσιο του Ν. 3299/2004, από 31/08/2007 ευνοϊκές ρυθμίσεις με πεδίο εφαρμογής τις πυρόπληκτες περιοχές (ΦΕΚ 1742/τ.Β/ ). Περιεχόμενο των ρυθμίσεων αυτών ήταν ο καθορισμός ανώτερων ποσοστών ενίσχυσης κατά 10% στις μεσαίες επιχειρήσεις και 20% στις μικρές επιχειρήσεις για το σύνολο των επενδυτικών σχεδίων (πλην εκείνων που αφορούν την παραγωγή ηλεκτρισμού από την ηλιακή και αιολική ενέργεια), την ένταξη όλων των επενδυτικών σχεδίων στην κατηγορία 1, την προσκόμιση κατά την υποβολή της πρότασης μόνο των γενικών δικαιολογητικών κλπ. Επιπλέον, το Υπουργείο Οικονομίας & Οικονομικών με την υπ αριθμ / Υπουργική Απόφαση όρισε πως τα επενδυτικά σχέδια από τις πυρόπληκτες περιοχές θα εισάγονται προς συζήτηση στις αρμόδιες γνωμοδοτικές επιτροπές κατ εξαίρεση της απόλυτης σειράς προτεραιότητας που προβλέπεται στο νόμο 3299/2004. Η ισχύς των προαναφερθέντων αποφάσεων είχε διάρκεια ενός έτους, δηλαδή έως 31/08/2008. Κατά τη διάρκεια αυτής της χρονικής περιόδου η ανταπόκριση των επιχειρήσεων στα ευεργετικά μέτρα ήταν μεγάλη. Μέχρι σήμερα έχουν εγκριθεί επενδύσεις στις συγκεκριμένες περιοχές συνολικού ύψους 461,1 εκατ. ευρώ με Δημόσια Δαπάνη ΣΧΕΔΙΟ ΣΕ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ 22

23 ύψους 199 εκατ. ευρώ, οι οποίες προέβλεπαν αύξηση της απασχόλησης κατά 412 άτομα. Β) Ενίσχυση της απασχόλησης με την παροχή κινήτρων στις επιχειρήσεις που έχουν την έδρα τους στις πληγείσες περιοχές Δράσεις κατάρτισης Δράσεις προώθησης της απασχόλησης (επιδοτούμενες θέσεις εργασίας επιδότηση για τη δημιουργία ατομικής επιχείρησης κλπ) Γ) Ανακαίνιση και ανάπτυξη χωριών και προστασία και διατήρηση της αγροτικής κληρονομιάς Αναπλάσεις χωριών και οικισμών Ανακατασκευή κτηρίων, Αποκατάσταση και ανάδειξη πολιτιστικών πόρων, αποκατάσταση μνημείων, Αποκατάσταση κοινόχρηστων χώρων αναψυχής. Αποκατάσταση επισκευή - κατασκευή δικτύων ύδρευσης-αποχέτευσης και δικτύου εσωτερικής οδοποιίας σε οικισμούς που επλήγησαν από την πυρκαγιά. Άξονας 7: Τουρισμός Για την υποστήριξη του ιδιαίτερα κρίσιμου τομέα του Τουρισμού, προβλέπονται δράσεις όπως: Α) Ενίσχυση και παροχή κινήτρων σε επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον τομέα του τουρισμού Β) Εκπόνηση και εφαρμογή προγραμμάτων ανάπτυξης ειδικών μορφών τουρισμού Γ) Βελτίωση αποκατάσταση τουριστικών υποδομών Ισχύουν τα προαναφερθέντα στον Άξονα 6 σε σχέση με το νόμο 3299/2004. ΣΧΕΔΙΟ ΣΕ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ 23

24 MEΡΟΣ ΙV. ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ Πηγές χρηματοδότησης του Πλαισίου Ανασυγκρότησης με πόρους που δύνανται να χρησιμοποιηθούν από τα Επιχειρησιακά Προγράμματα (εκτιμήσεις). Πηγές Δημόσιας Χρηματοδότησης 1. Εκτιμώμενος προϋπολογισμός χρηματοδότησης από τα Επιχειρησιακά Προγράμματα του 3 ου Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης: 100 εκατ. ευρώ. Σε αυτό περιλαμβάνεται χρηματοδότηση τόσο από τα Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα πληγεισών περιοχών όσο και από τα Τομεακά Επιχειρησιακά Προγράμματα Ταμείο Αλληλεγγύης Ευρωπαϊκής Ένωσης: 89,7 εκατ. ευρώ 3. ΕΣΠΑ (βλέπε Παράρτημα Α): Επιπλέον Χρηματοδότηση από τα Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα πληγεισών περιοχών με προγραμματική υπερδέσμευση 20%: περίπου αξίας 336 εκατ. ευρώ. 4. Εθνικοί Πόροι - Τακτικός Προϋπολογισμός: 262 εκατ. ευρώ 5. Εθνικοί Πόροι - Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων: 40 εκατ. ευρώ 6. Εθνικοί Πόροι εκτιμώμενο κόστος επιδότησης επιτοκίου για τις ρυθμίσεις οφειλών με εγγύηση ελληνικού δημοσίου: 202,5 εκατ. ευρώ 7. Ειδικό Ταμείο Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών: εκατ. ευρώ Γενικό Σύνολο Το σύνολο της χρηματοδότησης από τις παραπάνω πηγές υπολογίζεται σε 1.232,3 εκατ. ευρώ. το ποσό που θα διατεθεί από το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης περιόδου ανέρχεται στο ύψος των 650 εκατ. ευρώ. Μαζί με τις αποζημιώσεις του ΕΛΓΑ, ύψους 350 εκατ. ευρώ, θα φτάσει περίπου το 1 δισ. ευρώ. Κατά συνέπεια το γενικό σύνολο της χρηματοδότησης των πυρόπληκτων περιοχών υπολογίζεται σε 2.232,3 εκατ. ευρώ. ΣΧΕΔΙΟ ΣΕ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ 24

25 MEΡΟΣ V. ΠΛΑΙΣΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ Μηχανισμός Συντονισμού και Παρακολούθησης Αμέσως μετά τις πυρκαγιές του 2007 δημιουργήθηκε ένα πλαίσιο για την αντιμετώπιση των συνεπειών των καταστροφών. Το πλαίσιο αυτό περιελάμβανε: 1.Κεντρική Συντονιστική Επιτροπή υπό τον Υπουργό Οικονομίας & Οικονομικών με τη συμμετοχή των συναρμοδίων Υπουργείων, των Περιφερειών στις οποίες αναφέρεται το πλαίσιο, της ΕΝΑΕ και της ΚΕΔΚΕ με αντικείμενο την εξέταση της πορείας υλοποίησης, αντιμετώπισης των προβλημάτων που ανακύπτουν, παρεμβάσεων στο θεσμικό πλαίσιο όπου αυτό κρίνεται αναγκαίο και παροχής των αναγκαίων κατευθύνσεων. Αρμοδιότητες της επιτροπής: Συγκέντρωση των στοιχείων καταγραφής του μεγέθους και του είδους των ζημιών και προσδιορισμός των αναγκαίων παρεμβάσεων με αντίστοιχη εκτίμηση κόστους. Ιεράρχηση προτεραιοτήτων και εξειδίκευση του Ειδικού Πλαισίου Ανασυγκρότησης, βάσει των καταγεγραμμένων καταστροφών, αναγκών, καθώς και των ειδικών τοπικών/χωρικών προσεγγίσεων. Υποβολή των ανωτέρω στοιχείων στο Υπουργείο Οικονομίας & Οικονομικών για την επικαιροποίηση του Ειδικού Πλαισίου Ανασυγκρότησης. Συστηματική εξέταση και παρακολούθηση της προόδου υλοποίησης του Ειδικού Πλαισίου Ανασυγκρότησης και υποβολή ενδεχόμενων προτάσεων αναπροσαρμογής του. Συντονισμός των μηχανισμών παρακολούθησης του Υπουργείου Οικονομίας & Οικονομικών, καθώς και των κεντρικών ή αποκεντρωμένων μηχανισμών σχεδιασμού/ προγραμματισμού, διαχείρισης και υλοποίησης των παρεμβάσεων. Διασφάλιση της αποτελεσματικής υλοποίησης του Ειδικού Πλαισίου Ανασυγκρότησης. 2. Μόνιμη Ομάδα Έργου (ΜΟΕ) η οποία ήδη προετοίμασε την υποβολή του αιτήματος προς το Ταμείο Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Τ.Α.Ε.Ε.). Στο Υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών έχει συσταθεί, με την υπ αριθμόν 38006/ ΓΓΕΑ 3065/ απόφαση του Γενικού Γραμματέα Επενδύσεων και Ανάπτυξης, Μόνιμη Ομάδα Έργου (ΜΟΕ) για την προετοιμασία υποβολής αιτημάτων προς το Ταμείο Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Τ.Α.Ε.Ε.), το συντονισμό και την παρακολούθησή τους καθώς και για λοιπές ενέργειες τεκμηρίωσης προς άλλα χρηματοδοτικά μέσα και μηχανισμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στο πλαίσιο της δράσης αυτής της ομάδας και σε συνεργασία τόσο με τις υπόλοιπες ελληνικές αρχές και τοπικούς φορείς, υπεύθυνους για τη συλλογή και ΣΧΕΔΙΟ ΣΕ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ 25

26 εκτίμηση των ζημιών, όσο και με τις αρμόδιες Υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, διαμορφώθηκε και υποβλήθηκε επιτυχώς το αίτημα της Ελληνικής Δημοκρατίας για τη συνδρομή του Ταμείου Αλληλεγγύης Ευρωπαϊκής Ένωσης (Τ.Α.Ε.Ε.) με στόχο την αντιμετώπιση των προβλημάτων που επέφεραν οι πρόσφατες καταστροφικές πυρκαγιές στη χώρα. Η επιδότηση του Τ.Α.Ε.Ε., ύψους 89,7 εκατ., μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο για τη χρηματοδότηση ορισμένων βασικών ενεργειών έκτακτης ανάγκης, όπως ορίζεται στο Άρθρο 3(2) του Κανονισμού 2002/2012 που διέπει τη λειτουργία του Τ.Α.Ε.Ε., δηλαδή, άμεση αποκατάσταση της λειτουργίας υποδομών και εξοπλισμού στους τομείς της ενέργειας, των υδάτων, της αποχέτευσης, των τηλεπικοινωνιών, των μεταφορών, της υγείας και της εκπαίδευσης εφαρμογή προσωρινών μέτρων στέγασης και χρηματοδότηση υπηρεσιών διάσωσης με σκοπό την κάλυψη των άμεσων αναγκών του σχετικού πληθυσμού άμεση διασφάλιση των υποδομών πρόληψης και λήψη μέτρων για την άμεση προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς άμεσος καθαρισμός των περιοχών που επλήγησαν από την καταστροφή, συμπεριλαμβανομένων των φυσικών περιοχών. Δεδομένου του επείγοντος και άμεσου χαρακτήρα των παρεμβάσεων του ΤΑΕΕ, διαμορφώνεται ο όσο το δυνατόν πιο απλός σχεδιασμός του μηχανισμού υλοποίησής τους, αξιοποιώντας τις υφιστάμενες και δοκιμασμένες δομές παρακολούθησης διαχείρισης και ελέγχου των επιλέξιμων έργων, των συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων από την Ευρωπαϊκή Ένωση. 3. Ειδικό Ταμείο Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών (Ε.Τ.Α.Ε.Α.).Στο πλαίσιο της ενίσχυσης των ιδιωτών και των επιχειρήσεων αλλά και του συνολικού σχεδίου ανασυγκρότησης των πυρόπληκτων από το καλοκαίρι 2007 περιοχών, το Υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών έχει προβεί στην έκδοση Υπουργικών Αποφάσεων για επιχορηγήσεις, έργο το οποίο ενισχύεται πλέον και από τη λειτουργία του Ειδικού Ταμείου Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών (Ε.Τ.Α.Ε.Α.). Το Ειδικό Ταμείο Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών (Ε.Τ.Α.Ε.Α.) είναι Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου, υπό την εποπτεία του Υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών και ιδρύθηκε τον Αύγουστο 2007 με Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου (ΦΕΚ 205 Α / ), η οποία κυρώθηκε με το Νόμο 3624/2007 ( ΦΕΚ 289 Α / ). ΣΧΕΔΙΟ ΣΕ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ 26

27 Την οργάνωση και λειτουργία του καθορίζει το Προεδρικό Διάταγμα 227/2007 (ΦΕΚ 289 Α / ). Σκοπός του είναι η χρηματοδότηση προγραμμάτων αποκατάστασης ζημιών και στήριξης και ενίσχυσης πληγέντων από θεομηνίες, πυρκαγιές, σεισμούς, πλημμύρες και άλλες φυσικές καταστροφές ή άλλα ακραία φαινόμενα, ιδίως μέσω: α) της χρηματοδότησης προγραμμάτων για τους ανωτέρω σκοπούς. Τα προγράμματα υποβάλλονται από τα Υπουργεία, τις Περιφέρειες και τους Ο.Τ.Α. α' και β' βαθμού στο Υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών το οποίο τα προωθεί με εισήγησή του στο Ταμείο. Τα προγράμματα που θα υποβάλλονται θα πρέπει να εντάσσονται στους γενικούς άξονες και τις δράσεις Αναπτυξιακών Σχεδίων πληγεισών περιοχών, β) της συνεργασίας του Ταμείου με τους λοιπούς εμπλεκόμενους φορείς (Υπουργεία, Περιφέρειες, Νομαρχίες, Δήμοι, φυσικά ή/και νομικά πρόσωπα) στην εκτέλεση προγραμμάτων. γ) της επιχορήγησης Υπουργείων, Περιφερειών, Ο.Τ.Α. πρώτου και δευτέρου βαθμού, καθώς και φυσικών ή νομικών προσώπων, δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου και να γίνονται δεκτές δωρεές, υπό όρους ή μη, από φυσικά ή νομικά πρόσωπα δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου για την εξυπηρέτηση των σκοπών του Ταμείου. Το Ε.Τ.Α.Ε.Α. διοικείται από 5μελές Διοικητικό Συμβούλιο, Πρόεδρος του οποίου είναι ο κ. Πέτρος Γ. Μολυβιάτης, Αντιπρόεδρος ο κ. Θεόδωρος Παπαλεξόπουλος και μέλη του οι κ.κ. Παναγιώτης Θωμόπουλος, Ιωάννης Σιδηρόπουλος και Χαράλαμπος Μπούρας. Δεν προβλέπεται ουδεμία αποζημίωση για τον Πρόεδρο, τα Μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου και για το προσωπικό που στελεχώνει το Ταμείο. Οι λειτουργικές του δαπάνες καλύπτονται από το Υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών. Στη λειτουργία του το Ταμείο υποστηρίζεται από το ΥΠΟΙΟ/ Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης και Παρακολούθησης Ταμείου Συνοχής, σύμφωνα με την εγκύκλιο α.π. 4555/ΕΥΔ&ΠΤΣ 188/ Οι πόροι του Ε.Τ.Α.Ε.Α. προέρχονται από: α) Εισφορές Φυσικών και Νομικών Προσώπων του Ειδικού Λογαριασμού Αρωγής Πυρόπληκτων (υπ αριθμ ) που τηρείται στην Τράπεζα της Ελλάδος και ο οποίος συνεστήθη με την υπ αριθμ. οικ.2/53006/α0024/ απόφαση του Υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών ή άλλων ειδικών λογαριασμών, β) Εισφορές του Κρατικού Προϋπολογισμού, γ) Εισφορές Ιδιωτών. ΣΧΕΔΙΟ ΣΕ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ 27

28 Κύρια προτεραιότητα του Ε.Τ.Α.Ε.Α είναι η δωρεάν ανοικοδόμηση ή επισκευή όλων των σπιτιών και άλλων κτιρίων (αποθήκες, στάβλοι κλπ.), που κατεστράφησαν ολοσχερώς ή μερικώς από τις πυρκαγιές του περασμένου καλοκαιριού, σε 18 Νομούς της χώρας. Η απόφαση αυτή ελήφθη, κατόπιν εισηγήσεως του ΥΠΕΧΩΔΕ και του ΕΤΑΕΑ, την σε σύσκεψη υπό τον Πρωθυπουργό και τους αρμοδίους Υπουργούς. Το ΥΠΕΧΩΔΕ έχει καταρτίσει και δημοσιεύσει λεπτομερές πρόγραμμα που καθορίζει τη διαδικασία και τις προϋποθέσεις υλοποίησης αυτού του σκοπού. Ήδη λειτουργούν 8 ειδικά γραφεία του ΥΠΕΧΩΔΕ στις πρωτεύουσες 8 πυρόπληκτων περιοχών για την εξυπηρέτηση των ενδιαφερομένων πολιτών. Τονίζεται ότι η ανοικοδόμηση ή επισκευή των κτηρίων αυτών γίνεται από τους ίδιους τους ιδιοκτήτες τους, με χρηματοδότηση από το Ε.Τ.Α.Ε.Α μέσω του ΥΠΕΧΩΔΕ. Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία του ΥΠΕΧΩΔΕ: 1. Έχουν διενεργηθεί συνολικά αυτοψίες σε κατοικίες και λοιπά κτίσματα στις πληγείσες περιοχές. 2. Για τις 994 κατοικίες που κρίθηκαν επισκευάσιμες και τις 563 που κρίθηκαν ολοσχερώς κατεστραμμένες, έχουν υποβληθεί αιτήσεις για χρηματοδότηση της επισκευής ή ανακατασκευής τους και έχουν καταβληθεί στους δικαιούχους ,54 ευρώ. 3. Για τα λοιπά κτίσματα που κρίθηκαν επισκευάσιμα και τα που κρίθηκαν ολοσχερώς κατεστραμμένα, έχουν υποβληθεί αιτήσεις για χρηματοδότηση της επισκευής ή ανακατασκευής τους και έχουν καταβληθεί στους δικαιούχους ,56 ευρώ. Σχεδιασμός και Προγραμματισμός Τα ειδικότερα νέα έργα του Πλαισίου οριστικοποιούνται μετά από εισήγηση των Περιφερειών και των τοπικών φορέων σε συνεργασία με τα συναρμόδια Υπουργεία και υλοποιούνται μέσω των Περιφερειών. Για την παρακολούθηση υλοποίησης του Πλαισίου, συστήνεται Ειδική Επιτροπή στο Υπουργείο Οικονομίας & Οικονομικών. Μηχανισμός Διαχείρισης Ο συνολικός συντονισμός της διαχείρισης του Ειδικού Πλαισίου Ανασυγκρότησης κατά το τμήμα που αφορά τους πόρους των συγχρηματοδοτούμενων Ε.Π., ασκείται από την Εθνική Αρχή Συντονισμού του ΕΣΠΑ του ΥΠΟΙΟ, ενώ οι επί μέρους ΣΧΕΔΙΟ ΣΕ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ 28

29 Ενδιάμεσες Διαχειριστικές Αρχές των ΠΕΠ έχουν την ευθύνη της διαχείρισης για το μέρος του Ειδικού Πλαισίου που τις αφορά. ΣΧΕΔΙΟ ΣΕ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ 29

30 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΣΧΕΔΙΟ ΣΕ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ 30

31 ΜΕΤΡΑ ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗΣ & ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ Στρατηγική Ανάπτυξης, τόσο σε επίπεδο χώρας (ΕΣΠΑ), όσο και σε επίπεδο Περιφερειών (ΠΕΠ αλλά και Τομεακά Επιχειρησιακά Προγράμματα) για την επόμενη περίοδο υπάρχει και είναι εγκεκριμένη από την Ε.Ε. Αυτό που χρειάζεται είναι η ενίσχυση σε χρηματοδοτικούς όρους των Περιφερειακών Προγραμμάτων, η εξειδίκευση σε χωρικό επίπεδο των αναγκαίων δράσεων με βάση τη νέα κατάσταση που προέκυψε από τις πυρκαγιές και η προσαρμογή της Περιφερειακής διάστασης των Τομεακών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων με κατά προτεραιότητα ενίσχυση των περιοχών που επλήγησαν. Για την ενίσχυση των προγραμμάτων των Περιφερειών που επλήγησαν και προκειμένου να καλυφθούν οι νέες αυξημένες ανάγκες αποφασίζεται η χορήγηση Προγραμματικής Υπερδέσμευσης ποσοστού 20% στους προϋπολογισμούς των Αξόνων Προτεραιότητας των Περιφερειών οι Νομοί των οποίων υπέστησαν τις καταστρεπτικές συνέπειες των πυρκαγιών. Το ποσό που αναλογεί κατά περίπτωση στην αύξηση αυτή θα κατευθύνεται αποκλειστικά και μόνο για την υλοποίηση έργων στους συγκεκριμένους πυρόπληκτους Νομούς. Με την απόφαση αυτή, αφενός ενισχύονται κατά προτεραιότητα οι πληγείσες περιοχές και αφετέρου, δεν περιορίζεται η δυνατότητα των υπόλοιπων περιοχών να προχωρήσουν με τον προγραμματισμένο ρυθμό στην επίτευξη των αναπτυξιακών τους στόχων. ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Στο πλαίσιο του Περιφερειακού Επιχειρησιακού Προγράμματος Δυτικής Ελλάδας Πελοποννήσου Ιονίων Νήσων προβλέπονται διακριτοί Άξονες Προτεραιότητας με δεσμευμένους πόρους και στόχους για τις πληγείσες Περιφέρειες Δυτικής Ελλάδας και Πελοποννήσου. Ο Γενικός Αναπτυξιακός Στόχος της χωρικής αυτής ενότητας, είναι η διεύρυνση των αναπτυξιακών δυνατοτήτων της, η επιτάχυνση του ρυθμού οικονομικής μεγέθυνσης και κοινωνικής ανάπτυξης, η αύξηση της παραγωγικότητας για την επίτευξη της πραγματικής σύγκλισης και η βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών της περιοχής προγραμματισμού με γνώμονα την αειφόρο ανάπτυξη. Ο Γενικός Αναπτυξιακός Στόχος εξειδικεύεται σε τρεις αναπτυξιακές προτεραιότητες: Ελκυστικότητα της περιοχής προγραμματισμού ως τόπου επενδύσεων, εργασίας και διαβίωσης Επένδυση στον παραγωγικό τομέα της οικονομίας στην περιοχή προγραμματισμού Άμβλυνση ενδοπεριφερειακών και διαπεριφερειακών ανισοτήτων ΣΧΕΔΙΟ ΣΕ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ 31