Αντιμέτωποι με το κλίμα. Σύγχρονοι Σουηδοί και Έλληνες γελοιογράφοι μιλούν με το πενάκι τους για την κλιματική αλλαγή

Transcript

1 Αντιμέτωποι με το κλίμα Σύγχρονοι Σουηδοί και Έλληνες γελοιογράφοι μιλούν με το πενάκι τους για την κλιματική αλλαγή

2 Αντιμέτωποι με το κλίμα Σύγχρονοι Σουηδοί και Έλληνες γελοιογράφοι μιλούν με το πενάκι τους για την κλιματική αλλαγή 27 Μαρτίου 22 Απριλίου 2012 Ίδρυμα Ευγενίδου

3 «Αντιμέτωποι με το Κλίμα» στην Αθήνα: Σουηδοί και Έλληνες γελοιογράφοι αντιμετωπίζουν με κριτικό βλέμμα το θέμα της κλιματικής αλλαγής Σε συνδυασμό με τη Διάσκεψη της Κοπεγχάγης για το Κλίμα, που πραγματοποιήθηκε τον Δεκέμβριο του 2009, μία ομάδα 25 Σκανδιναβών γελοιογράφων δημιούργησε πρωτότυπα όσο και αφυπνιστικά σκίτσα σχετικά με την κλιματική αλλαγή. Η έκθεση γελοιογραφίας: «Αντιμέτωποι με το Κλίμα» αποτελεί μέρος μιας συντονισμένης προσπάθειας του Σουηδικού Ινστιτούτου της Στοκχόλμης, προκειμένου να προωθήσει τη βιώσιμη ανάπτυξη, με γενικότερο τίτλο: «Αντιμέτωποι με το Κλίμα Βιωσιμότητα: Η Σουηδική Πρόταση». Κύριος στόχος των δράσεων είναι να ενθαρρύνουν τον διάλογο για μία βιώσιμη κοινωνία και να εντείνουν την επίγνωση των σύγχρονων περιβαλλοντικών προβλημάτων. Το Σουηδικό Ινστιτούτο της Στοκχόλμης, προκειμένου να τονίσει το έμπρακτο ενδιαφέρον και την ενεργό συμμετοχή της Σουηδίας στο συγκεκριμένο ζήτημα, δημιούργησε την ψηφιακή έκθεση για το κλίμα με τίτλο: «Αντιμέτωποι με το κλίμα» σε συνεργασία με τους Σουηδούς καλλιτέχνες Μάγκνους Μπαρντ, Ρίμπερ Χάνσον, Ελένα Λίντχολμ, Λούβε Αντέλ και Κάριν Σούνβισον. Τα «αιχμηρά» σκίτσα τους πάνω σε επίκαιρα θέματα εμφανίζονται τόσο στον σουηδικό, όσο και στον διεθνή ημερήσιο τύπο, προκαλώντας συχνά αναταραχή. Στην έκθεση που διοργανώνεται στην Αθήνα από τη Σουηδική Πρεσβεία και το Ίδρυμα Ευγενίδου, με την υποστήριξη του Σουηδικού Ινστιτούτου της Στοκχόλμης, η βασική έκθεση των 5 Σουηδών δημιουργών εμπλουτίζεται με την παράλληλη συμμετοχή 15 Ελλήνων γελοιογράφων (υπό την επιμέλεια της Χάριτος Κανελλοπούλου). Οι γελοιογράφοι Τάσος Αναστασίου, Δημήτρης Γεωργοπάλης, Κώστας Γρηγοριάδης, Πάνος Ζάχαρης, Πέτρος Ζερβός, Γιάννης Ιωάννου, Γιάννης Καλαϊτζής, Μιχάλης Κουντούρης, Ηλίας Μακρής, Πάνος Μαραγκός, Κώστας Μητρόπουλος, Σπύρος Ορνεράκης, Βαγγέλης Παυλίδης, Στάθης και Μαρία Τζαμπούρα καταθέτουν μέσα από τα ευφάνταστα σκίτσα τους το κριτικό σχόλιό τους σχετικά με το οικουμενικό και μείζον θέμα της κλιματικής αλλαγής. Καλώς ήρθατε στην έκθεση: «Αντιμέτωποι με το Κλίμα». Επιθυμία μας είναι να μοιραστούμε Έλληνες και Σουηδοί τον προβληματισμό μας σχετικά με την προστασία του περιβάλλοντος και την κλιματική αλλαγή και να συμβάλλουμε στην ανάπτυξη του υγιούς διαλόγου και της ενημέρωσης με τρόπους ενδιαφέροντες, που θα προσελκύσουν την προσοχή του κοινού και ιδιαίτερα των νέων ανθρώπων για το μέλλον του πλανήτη μας και της ζωής μας σε αυτόν. Σουηδικό Ινστιτούτο Πρεσβεία της Σουηδίας Ίδρυμα Ευγενίδου στη Στοκχόλμη Birgitta Tennander Håkan Malmqvist Λεωνίδας Δημητριάδης-Ευγενίδης

4 Η γελοιογραφία αντιμέτωπη με το κλίμα «Ο άνθρωπος έχει αναμφισβήτητα ένα πραγματικά αποτελεσματικό όπλο, κι αυτό είναι το γέλιο» γράφει ο Αμερικανός συγγραφέας Μαρκ Τουέιν κι ο λόγος του μπορεί να επιβεβαιωθεί, όταν φέρνουμε στον νου μας την εκφραστική δύναμη της γελοιογραφίας. Με άμεσο και περιεκτικό σχέδιο, πνεύμα τόσο οξύ όσο κι ευαίσθητο, λόγο εύστοχο και απλό, η τέχνη της γελοιογραφίας βαδίζει με πλοηγό το γέλιο και το κωμικό ως μία φιλοσοφική θεώρηση της ζωής, που διακωμωδεί καταστάσεις και σατιρίζει κακώς κείμενα, αποδεικνύοντας ότι το χιούμορ, «αθώο» και λυτρωτικό, μπορεί να απογυμνώσει μπροστά στα μάτια μας ακόμα και την πιο πικρή αλήθεια. Η γελοιογραφία κατέχει ως εργαλεία της τον λόγο και την εικόνα, όμως οφείλει να συμπυκνώσει το νόημα και το περιεχόμενό της κάθε φορά στον χώρο του ενός «καρέ» της. Αυτή η προϋπόθεση φανερώνει ταυτόχρονα τόσο τη δυσκολία, όσο και τη μαεστρία για τη δημιουργία της ο εύστοχος γελοιογράφος είναι εκείνος που, βαθιά ενημερωμένος και πάντοτε κοντά στον παλμό της καθημερινότητας, κατορθώνει με ευρηματικό χιούμορ, ευφυΐα και αμεσότητα να μεταφέρει «ακαριαία» το κριτικό σχόλιό του σε μία ευρεία γκάμα κοινού. Με τη δύναμη της κριτικής στάσης, της σάτιρας, της υπερβολής και του αιφνιδιασμού, επιδιώκει τη ζωγραφική και αφηγηματική συμπύκνωση μιας ιδέας που ανατρέπει τα δεδομένα, αμφισβητεί τη βεβαιότητα, καυτηριάζει το άτοπο μιας στρεβλής πραγματικότητας με στοχασμό και ευστοχία. Ο γελοιογράφος αποδεικνύει ότι το χιούμορ είναι ένας τρόπος να μιλήσεις για τα πιο σοβαρά πράγματα, αμβλύνοντας την ένταση κι οξύνοντας τη σκέψη, εκτονώνοντας με το γέλιο τη βουβή παραδοχή κάθε «πολύπλοκης» κατάστασης και υποδεικνύοντας το πέρασμα σε μία διαφορετική ανάγνωση των πραγμάτων. Οι 15 σύγχρονοι και καταξιωμένοι στον χώρο τους Έλληνες γελοιογράφοι, που βρίσκονται «Αντιμέτωποι με το Κλίμα» στο Ίδρυμα Ευγενίδου, «ακόνισαν» το πενάκι τους και δημιούργησαν πρωτότυπες γελοιογραφίες, με στόχο να καταθέσουν με ευθύβολο χιούμορ την προσωπική οπτική τους στο παγκόσμιο ζήτημα της κλιματικής αλλαγής, ενός φαινομένου, το οποίο σήμερα πλέον καταγράφεται ως η μεγαλύτερη περιβαλλοντική, οικονομική και κοινωνική κρίση στην ιστορία της ανθρωπότητας. Στην έκθεση, τα σκίτσα των Ελλήνων γελοιογράφων «συνομιλούν» με τις γελοιογραφίες εξίσου αξιόλογων Σουηδών δημιουργών, προκαλώντας έναν γόνιμο διάλογο για τον τρόπο που καλλιτέχνες με άλλοτε όμοιες κι άλλοτε διαφορετικές καταβολές και ερεθίσματα σχολιάζουν, με κοινή αρχή το χιούμορ, ένα θέμα με παγκόσμιο αντίκτυπο και οικουμενική διάσταση. Σε παράλληλη πορεία με τη σουηδική συμμετοχή, οι Έλληνες γελοιογράφοι αποτυπώνουν με σχεδιαστική δεινότητα, ιδιαίτερη αντίληψη, ουσιαστική εμβάθυνση και καυστικότητα τη δυσμενή πραγματικότητα που σκιαγραφείται μέσα από τα σύγχρονα περιβαλλοντικά προβλήματα, και στοχεύουν να μας αφυπνίσουν, υπογραμμίζοντας ότι η ανθρώπινη δραστηριότητα που αυτή τη στιγμή επιφέρει καταστροφικά αποτελέσματα στην ισορροπία του πλανήτη μας, θα όφειλε να αποτελέσει την κινητήρια δύναμη της προστασίας του. Στα σκίτσα τους, οι Έλληνες δημιουργοί δεν μας στερούν το γέλιο, όμως εμφανίζονται ιδιαίτερα καυστικοί κι αιχμηροί, ενίοτε δυσοίωνα προφητικοί, ενώ δεν «χαρίζονται» στο να υποδείξουν τον κύριο υπεύθυνο για τη δραματική αλλαγή των σύγχρονων περιβαλλοντικών συνθηκών: τον άνθρωπο που διακατέχεται από απληστία, αλλά και από εφησυχασμένη αδιαφορία μπροστά σε όσα προκαλεί με τις πράξεις του. Κινούμενοι στα συγκοινωνούντα δοχεία του κωμικού και του τραγικού, οι γελοιογράφοι μάς αποδεικνύουν ότι η γελοιογραφία είναι μια τέχνη με διάθεση ανατρεπτική και πρόθεση ηθική. Με την όψη και την άποψη των σκίτσων τους κωδικοποιούν τους κύριους άξονες προβληματισμού ενός πανανθρώπινου θέματος και επιχειρούν πεισματικά με το έργο τους να διαπεράσουν τόσο τη λογική όσο και το συναίσθημά μας, διαθέτοντας φυσικά ένα πραγματικά αποτελεσματικό όπλο: το γέλιο, που στο πέρασμά του τίποτα δεν είναι ικανό να του αντισταθεί. Χάρις Κανελλοπούλου Επιμελήτρια της ελληνικής συμμετοχής

5 Σουηδοί γελοιογράφοι Λούβε Αντέλ Γεννήθηκε το: 1980 Ζει στo: Χέγκερστεν, έξω από τη Στοκχόλμη. Δουλεύει ως: Εικονογράφος και μουσικός. Δημιουργεί σκίτσα για βιβλία και περιοδικά. Η συμβολή μου για το κλίμα: Δεν πετάω για Ταϊλάνδη. Καθρέφτης #4 Καθρέφτης #5 Καθρέφτης #1

6 Σουηδοί γελοιογράφοι Σουηδοί γελοιογράφοι Ελένα Λίντχολμ Γεννήθηκε το: 1976 Ζει στην: Μπρόμα, έξω από τη Στοκχόλμη. Δουλεύει ως: Σκιτσογράφος σε εφημερίδες. Εικονογραφεί παιδικά βιβλία, σχεδιάζει έντυπα, σκίτσα δικαστηρίων, καρικατούρες. Η συμβολή μου για το κλίμα: Επιλέγω τοπικά, οργανικά τρόφιμα, διαχωρίζω τα σκουπίδια μου και ανακυκλώνω. Μάγκνους Μπαρντ Γεννήθηκε το: 1955 Ζει στη: Βαλεντούνα, έξω από τη Στοκχόλμη. Δουλεύει ως: Part-time πολιτικός γελοιογράφος σε ημερήσια εφημερίδα, parttime εικονογράφος βιβλίων και περιοδικών. Η συμβολή μου για το κλίμα: Προσέχω τι κοστίζουν πραγματικά τα πράγματα. Προθήκη χιονιού Είναι η Κίνα η πιο μολυσμένη χώρα; Πανδοχείο Πάγου Βάζα αντιδραστήρες Χρόνος Αναστοχασμός

7 Σουηδοί γελοιογράφοι Σουηδοί γελοιογράφοι Κάριν Σούνβισον Γεννήθηκε το: 1981 Ζει στο: Παρίσι Δουλεύει ως: Εικονογράφος Η συμβολή μου για το κλίμα: Κοιμάμαι με μακριά εσώρουχα. Ρίμπερ Χάνσον Γεννήθηκε το: 1939 Ζει στη: Στοκχόλμη Δουλεύει ως: Σκιτσογράφος ελεύθερων concept σε βιβλία και περιοδικά. Έχει εκδώσει βιβλία, ασχολείται με την εικονογράφηση και τη δημιουργία εξώφυλλων βιβλίων. Εικαστικός. Η συμβολή μου για το κλίμα: Χρησιμοποιώ Μέσα Μαζικής Μεταφοράς ή περπατώ. Σβήνω τα φώτα, όταν φεύγω από ένα δωμάτιο. Ένοχη ευχαρίστηση Η κιβωτός Κακές εποχές μπροστά μας Όλα αυτά τα ψέματα Παγκόσμια θέρμανση Φιλικός προς το κλίμα

8 Έλληνες γελοιογράφοι Τάσος Αναστασίου Γεννήθηκε το: 1978 Δουλεύει ως: Γελοιογράφος. Η συμβολή μου για το κλίμα: Κατά το περασμένο έτος περιόρισα κατά 1,6% τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα σε όλα μου τα εργοστάσια.

9 Έλληνες γελοιογράφοι Έλληνες γελοιογράφοι Δημήτρης Γεωργοπάλης Γεννήθηκε το: 1973 Ζει στoν: Πειραιά. Δουλεύει ως: Σκιτσογράφος στην εφημερίδα Real news. Η συμβολή μου για το κλίμα: Επιλέγω βιολογικά προϊόντα και έχω κάνει την ανακύκλωση τρόπο ζωής. Κώστας Γρηγοριάδης Γεννήθηκε το: 1965 Δουλεύει ως: Σκιτσογράφος-εικονογράφος. Η συμβολή μου για το κλίμα: Ανακύκλωσηβιολογικά τρόφιμα-σωστή διαχείριση ηλεκτρικής ενέργειας.

10 Έλληνες γελοιογράφοι Έλληνες γελοιογράφοι Πάνος Ζάχαρης Γεννήθηκε το: 1982 Δουλεύει ως: Γελοιογράφος στην εβδομαδιαία εφημερίδα Το Ποντίκι. Η συμβολή μου για το κλίμα: Δεν έχω ΙΧ αυτοκίνητο, μετακινούμαι με Μέσα Μεταφοράς και ποδήλατο. Επίσης ανακυκλώνω, αλλά μάλλον αυτό δεν πιάνεται, γιατί καταστρέφω πολλά χαρτιά, μουτζουρώνοντάς τα!.. Πέτρος Ζερβός Γεννήθηκε το: 1958 Δουλεύει ως: Γελοιογράφος, δημιουργός κόμικς και καρικατουρίστας. Η συμβολή μου για το κλίμα: Προσπαθώ στο σπίτι να μην σπαταλώ νερό και ρεύμα. Έβερεστ

11 Έλληνες γελοιογράφοι Έλληνες γελοιογράφοι Γιάννης Ιωάννου Γεννήθηκε το: 1944 Δουλεύει ως: Πολιτικός γελοιογράφος σε εφημερίδες και περιοδικά. Έχει εκδώσει πολλά άλμπουμ με τη δουλειά του, συμμετέχει σε εκθέσεις και παρουσιάζει καθημερινά τα σκίτσα του στο Internet ( Η συμβολή μου για το κλίμα: Ό,τι έχω για πέταμα το βγάζω έξω από την πόρτα μου. Σε δύο λεπτά το έχουν σηκώσει οι μετανάστες που σαρώνουν την Αθήνα με τα καρότσια. Το αποδοτικότερο σύστημα Ανακύκλωσης. Γιάννης Καλαϊτζής (όνομα εβραϊκό και επίθετο τούρκικο) Γεννήθηκε το: Συμφωνώ! Γεννήθηκε το και πλήθος άλλων, όπως του, τα, των κ.λ.π. Ζει στην: Εποχή μας. Δουλεύει ως: Ως έχει. Η συμβολή μου για το κλίμα: Θεμιστοκλέους και Ερεσσού. Αλλά δεν είναι μόνο δική μου η συμβολή αυτή. Περνάει ένα σωρό κόσμος από δω. Green Growth

12 Έλληνες γελοιογράφοι Έλληνες γελοιογράφοι Μιχάλης Κουντούρης Γεννήθηκε το: 1960 Δουλεύει ως: Ανεξάρτητος σκιτσογράφος και εικονογράφος παιδικών βιβλίων. Δημιουργεί γελοιογραφίες για πρωτότυπα σχολικά εκπαιδευτικά προγράμματα. Η συμβολή μου για το κλίμα: Φανατικός υποστηρικτής της ανακύκλωσης και της εξοικονόμησης ενέργειας στην καθημερινότητά μου. Ηλίας Μακρής Γεννήθηκε το: 1956 Δουλεύει ως: Πολιτικός γελοιογράφος στην ημερήσια εφημερίδα Η Καθημερινή και ζωγράφος με την υπογραφή Ηλίας Δελλόγλου. Η συμβολή μου για το κλίμα: Μαζεύω τα αποτσίγαρα από τις παραλίες που επισκέπτομαι.

13 Έλληνες γελοιογράφοι Έλληνες γελοιογράφοι Πάνος Μαραγκός Γεννήθηκε το: 1957 Δουλεύει ως: Γελοιογράφος στην εφημερίδα Έθνος. Η συμβολή μου για το κλίμα: Διατηρώ κηπάκι με φυτά και δέντρα στην αυλή του σπιτιού μου και τοποθετώ φωλιές και ταΐστρες για να βρίσκουν φαγητό και προστασία τα μικρά πουλιά που το επισκέπτονται. Κώστας Μητρόπουλος Γεννήθηκε το: 1925 Δουλεύει ως: Πολιτικός γελοιογράφος στις εφημερίδες Τα Νέα και Το Βήμα. Η συμβολή μου για το κλίμα: Προσπαθώ να το επιβαρύνω όσο το δυνατόν λιγότερο.

14 Έλληνες γελοιογράφοι Έλληνες γελοιογράφοι Σπύρος Ορνεράκης Γεννήθηκε το: 1942 Δουλεύει ως: Γελοιογράφος, εικονογράφος. Η συμβολή μου για το κλίμα: Προσπαθώ να ζω στη φύση από τη φύση για τη φύση, την οποία σέβομαι και αγαπώ. Βαγγέλης Παυλίδης Γεννήθηκε το: 1943 Ζει στη: Λαχανιά της Ρόδου. Δουλεύει ως: Πολιτικός σκιτσογράφος, εικονογραφεί και συγγράφει παιδικά, κυρίως, βιβλία. Η συμβολή μου για το κλίμα: Εδώ και δώδεκα χρόνια ζω στην εξοχή, 2 χλμ. από το κοντινότερο κατοικημένο μέρος, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Ιδρυτικό μέλος του Αντιπυρηνικού Παρατηρητηρίου της Μεσογείου (Mediterranean Anti-nuclear Watch). Ως σκιτσογράφος-εικονογράφος προσφέρω πάντα τις υπηρεσίες μου σε ό,τι έχει σχέση με το περιβάλλον. Butt Beach

15 Έλληνες γελοιογράφοι Έλληνες γελοιογράφοι Στάθης (Σταυρόπουλος) Γεννήθηκε το: 1955 Δουλεύει ως: Γελοιογράφος, δημοσιογράφος. Η συμβολή μου για το κλίμα: Με τη δημοσιογραφική μου δουλειά και την πολιτική μου στάση. Μαρία Τζαμπούρα Γεννήθηκε το: 1972 Δουλεύει ως: Σκιτσογράφος, εικονογράφος. Η συμβολή μου για το κλίμα: Φτιάχνω σκίτσα υπέρ του περιβάλλοντος, αφού πρώτα έχω πετάξει στο καλάθι των αχρήστων τουλάχιστον ένα δάσος του Αμαζονίου σε χαρτί!!!

16 Θερμές ευχαριστίες στους συμμετέχοντες καλλιτέχνες: Σουηδοί γελοιογράφοι: Λούβε Αντέλ, Ελένα Λίντχολμ, Μάγκνους Μπαρντ, Κάριν Σούνβισον, Ρίμπερ Χάνσον Έλληνες γελοιογράφοι: Τάσος Αναστασίου, Δημήτρης Γεωργοπάλης, Κώστας Γρηγοριάδης, Πάνος Ζάχαρης, Πέτρος Ζερβός, Γιάννης Ιωάννου, Γιάννης Καλαϊτζής, Μιχάλης Κουντούρης, Ηλίας Μακρής, Πάνος Μαραγκός, Κώστας Μητρόπουλος, Σπύρος Ορνεράκης, Βαγγέλης Παυλίδης, Στάθης, Μαρία Τζαμπούρα Στοιχεία επικοινωνίας για πληροφορίες, σημειώσεις και σχόλια σχετικά με τo project Αντιμέτωποι με το κλίμα : Μπιργκίτα Τενάντερ, Project Manager, Σουηδικό Ινστιτούτο στη Στοκχόλμη: birgitta.tennander@si.se Σοφία Κεραμίδα, Υπεύθυνη Τύπου και Επικοινωνίας Πρεσβεία Σουηδίας στην Αθήνα: sofia.keramida@foreign.ministry.se Εύη Γαρδίκη, Νίκος Θωμαΐδης / Ίδρυμα Ευγενίδου: gardiki@eugenfound.edu.gr thomaidis@eugenfound.edu.gr Ο κατάλογος εκδόθηκε με αφορμή την έκθεση γελοιογραφίας Αντιμέτωποι με το κλίμα, η οποία οργανώθηκε από το Σουηδικό Ινστιτούτο στη Στοκχόλμη, την Πρεσβεία της Σουηδίας στην Αθήνα και το Ίδρυμα Ευγενίδου και πραγματοποιήθηκε στο Ίδρυμα Ευγενίδου από τις 27 Μαρτίου έως τις 22 Απριλίου Συντονισμός: Σοφία Κεραμίδα, Εύη Γαρδίκη, Νίκος Θωμαΐδης Καλλιτεχνική Επιμέλεια: Igor Isaksson (Mu AB) Επιμέλεια καταλόγου: Χάρις Κανελλοπούλου 2012 Σουηδικό Ινστιτούτο στη Στοκχόλμη / Πρεσβεία Σουηδίας / Ίδρυμα Ευγενίδου

17 Αντιμέτωποι με το κλίμα Σουηδοί γελοιογράφοι: Λούβε Αντέλ Ελένα Λίντχολμ Μάγκνους Μπαρντ Κάριν Σούνβισον Ρίμπερ Χάνσον Έλληνες γελοιογράφοι: Τάσος Αναστασίου Δημήτρης Γεωργοπάλης Κώστας Γρηγοριάδης Πάνος Ζάχαρης Πέτρος Ζερβός Γιάννης Ιωάννου Γιάννης Καλαϊτζής Μιχάλης Κουντούρης Ηλίας Μακρής Πάνος Μαραγκός Κώστας Μητρόπουλος Σπύρος Ορνεράκης Βαγγέλης Παυλίδης Στάθης Μαρία Τζαμπούρα