Αγώνας δρόμου από τους αγρότες για μια θέση στον...ήλιο των ΑΠΕ!

Transcript

1 Σ Υ Ν Ε Ρ Γ Α Τ Ι Σ Μ Ο Σ ΜΗΝΙΑΙΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΗΣ ΠΑΣΕΓΕΣ ΕΤΟΣ 64ο ΝΕΑ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΕΥΧΟΣ 87 ΜΑΪΟΣ 2010 ΤΙΜΗ 5 Αρκαδίας 26 & Μεσογείων Τ.Κ Αθήνα Κωδικός 1010 Τηλ: Fax: typos@paseges.gr Αγώνας δρόμου από τους αγρότες για μια θέση στον...ήλιο των ΑΠΕ! Διαβούλευση της ΠΑΣΕΓΕΣ για την ανασυγκρότηση των συνεταιρισμών Αλλάζουν όλα, στην ασφάλιση της αγροτικής παραγωγής Κλείνει η ΑΓΡΟΓΗ και τα Κέντρα Αγροτικής Ανάπτυξης Ενημερωτικό portal από την ΠΑΣΕΓΕΣ Ένα ειδησεογραφικό «εργαλείο» στην υπηρεσία του σύγχρονου αγρότη, των συνεταιριστικών στελεχών, των ανθρώπων της αγοράς και της υπαίθρου

2 Περιεχόμενα 12 ΑΓΡΟΤΙΚΟΣ ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΣΜΟΣ Μηνιαίο Περιοδικό Αρκαδίας 26 & Μεσογείων, 11526, Αμπελόκηποι Τηλ: , Fax: Ε-mail: ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣ ΠΑΣΕΓΕΣ ΕΚΔΟΤΗΣ Τζανέτος Καραμίχας, Πρόεδρος της ΠΑΣΕΓΕΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ Μιχάλης Παπανίδης ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΗΣ Θοδωρής Παναγούλης ΣΥΝΤΑΞΗ Στέφανος Παπαπολυμέρου Αλέξανδρος Μπίκας ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ Νίκος Ξύδης , ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ Έφη Πολυδωράτου ΗΛΕΚΤ. ΣΕΛΙΔΟΠΟΙΗΣΗ- ΕΚΤΥΠΩΣΗ ΒΙΒΛΙΟΔΕΣΙΑ ΒΙΒΛΙΟΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗ ΑΕΠΕΕ ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ενώσεις Αγροτικών Συνεταιρισμών, Κεντρικές Ενώσεις, Κοινοπραξίες, Βιομηχανίες, Τράπεζες, ΝΠΔΔ και λοιποί Οργανισμοί: 80 ευρώ Συνεταιρισμοί - Iδιώτες: 50 ευρώ 04Το ερώτημα του μήνα: Ποιες είναι οι προϋποθέσεις για να επιτύχει το Μητρώο Αγροτών που υλοποιεί η κ. Μπατζελή; 06Συστηματική διαβούλευση από την ΠΑΣΕΓΕΣ για την υιοθέτηση προτάσεων ανασυγκρότησης των συνεταιρισμών 10«Λουκέτο» για την αμαρτωλή ΑΓΡΟΓΗ και για τα 55 Τοπικά Κέντρα Αγροτικής Ανάπτυξης 12Ανασυγκροτείται ο ΕΛΓΑ, με νομοσχέδιο αλλάζουν όλα στον τομέα της αγροτικής ασφάλισης 16Νέο «ελντοράντο» για τους έλληνες αγρότες, που σπεύδουν να υποβάλλουν αιτήσεις για φωτοβολταϊκά 20Την περαιτέρω απλοποίηση της ΚΑΠ μελετούν και εισηγούνται οι ευρωβουλευτές 24Τεκμηριωμένη κριτική της ΠΑΣΕΓΕΣ για τους ρυθμούς υλοποίησης του ΕΣΠΑ 26Στην τελική ευθεία η κυβέρνηση για την εκπόνηση του νέου αναπτυξιακού νόμου. Οι βασικές προβλέψεις 28Οικονομική Ανάλυση του Κώστα Καλωνιάτη: Η οικονομία, οι προβλέψεις και η ωμή πραγματικότητα 30Προϊόντα και αγορά: Ποιες είναι τα προβλήματα και οι τάσεις που επικρατούν για τα βασικά αγροτικά προϊόντα 34Νέα κρίση στον τομέα του συμπύρηνου ροδάκινου. Τι προτείνει η ΠΑΣΕΓΕΣ για να μην λιώσει το προϊόν. 38«Γλίστρησαν» στο λάδι οι Ισπανοί. Πως διαμορφώνεται το εμπορικό κλίμα στην Ελλάδα και διεθνώς 40Πλατφόρμα του ΣΕΚ που προειδοποιεί με κινητοποιήσεις για τις τιμές του γάλακτος 42Μελέτη της ΠΑΣΕΓΕΣ για την κατάσταση, τα προβλήματα και τις προοπτικές της ορυζοκαλλιέργειας 48Σε περιδίνηση ο τομέας της ιχθυοκαλλιέργειας που παραμένει, ωστόσο, ελπιδοφόρος 52Θεόδωρος Πανταλάκης: Η Αγροτική θα παραμείνει η τράπεζα των αγροτών και θα στηρίξει την πραγματική οικονομία. 56Ταχύτερη υλοποίηση των προγραμμάτων του Επιχειρησιακού Προγράμματος Αλιείας ζητά η ΠΑΣΕΓΕΣ

3 Οι δραστηριότητες της ΠΑΣΕΓΕΣ. Παρεμβάσεις, θέσεις, προτάσεις της κορυφαίας συνομοσπονδίας 58Ειδήσεις από το χώρο των Αγροτικών Συνεταιριστικών Οργανώσεων και της Ελληνικής Περιφέρειας 64Τα νέα των κορυφαίων αγροσυνδικαλιστικών οργανώσεων ΓΕΣΑΣΕ και ΣΥΔΑΣΕ 66Ειδήσεις από τις δραστηριότητες των κορυφαίων ευρωπαϊκών αγροτικών οργανώσεων COPA και COGECA 68Ειδήσεις αγροτικού και συνεταιριστικού ενδιαφέροντος από την Ευρώπη και τον κόσμο 70Αυτοκίνητο: Εργονομία, ευελιξία και ευχρηστία για το νέο ελαφρύ Πιάτζιο 76Η σοδειά του μήνα: Ειδήσεις από τον αγροτικό χώρο και το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης 79Ιστορία: Πώς ήταν η αγροτική Ελλάδα και τι έγραφε η «Φωνή των Συνεταιρισμών» 56 χρόνια πριν 80Αγροτικό καλεντάρι: Εκδηλώσεις, συνέδρια, εκθέσεις που αφορούν τον αγροτικό χώρο Χωρίς "κραυγές και ψιθύρους" Η έντονη αντίδραση της ΠΑΣΕΓΕΣ στην αρχική μορφή του νομοσχεδίου που έφερε η κ. Μπιρμπίλη στη Βουλή, σχετικά με την προώθηση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, είχε τελικά αποτέλεσμα. Δημιουργούνται, με την ψήφιση του νόμου, πλέον, οι προϋποθέσεις για την απόκτηση από επαγγελματίες αγρότες, ενός συμπληρωματικού εισοδήματος, ιδιαίτερα σημαντικού για τη συγκράτηση του πληθυσμού στην ύπαιθρο. Στη θετική εξέλιξη συνέβαλλε και το γεγονός ότι βουλευτές από αγροτικές περιοχές, συνδεδεμένοι με την αγωνία του αγροτικού κόσμου, πρόβαλλαν το αίτημα της ΠΑΣΕΓΕΣ. Απεδείχθη, εν ολίγοις, για μια ακόμα φορά, ότι, μακριά από «κραυγές και ψιθύρους», απαιτείται μεθοδευμένη και συνεχής προσπάθεια για να διασωθεί, κατ'αρχάς και να αναπτυχθεί στη συνέχεια, ο αγροτικός τομέας της χώρας. Για την «ιστορία», πρέπει να αναφερθεί ότι με βάση την αρχική πρόβλεψη άδεια εγκατάστασης θα χορηγείτο μόνο για φωτοβολταικούς σταθμούς, για τους οποίους έχουν ήδη εκδοθεί άδειες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας ή σε περίπτωση απαλλαγής, δεσμευτικές προσφορές σύνδεσης από τον αρμόδιο διαχειριστή. Με δεδομένο ότι κάτι τέτοιο δεν μπορούσαν να το ικανοποιήσουν οι επαγγελματίες αγρότες, στην ουσία είχαν αποκλειστεί από την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σταθμών σε αγροτεμάχια γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας, πράγμα που έκανε τον Τζανέτο Καραμίχα να δηλώσει ότι «η τράπουλα είναι δυστυχώς σημαδεμένη». Η πρόταση της ΠΑ.Σ.Ε.ΓΕ.Σ. που είχε έγκαιρα υποβληθεί στο ΥΠΕΚΑ στο πλαίσιο της διαβούλευσης ήταν σαφής: Είναι αναγκαία η εγκατάσταση σταθμών ΑΠΕ σε γη υψηλής παραγωγικότητας κατ' αποκλειστικότητα από τους κατά κύριο επάγγελμα αγρότες σε ιδιόκτητα αγροτεμάχια ή σε γη μισθωμένη με μακροχρόνια μίσθωση για μονάδες μέχρι 100 ΚW χωρίς μάλιστα η έγκριση των μονάδων αυτών να απαιτεί καμία υποχρέωση λήψης άδειας παραγωγής, ή άλλης απόφασης.

4 Πως μπορεί το μητρώο αγροτών να γίνει "εργαλείο" για την ανάπτυξη του κλάδου; Η ερώτηση του μήνα Με νομοσχέδιο που κατέθεσε στη Βουλή, το υπουργείο Γεωργίας θεσμοθετεί το μητρώο αγροτών. Πιστεύετε πως θα εξυπηρετήσει τον αγροτικό τομέα αυτός ο θεσμός και τι θα πρέπει να γίνει για την καλύτερη λειτουργία του; Με στόχο την καταγραφή των κατά κύριο επάγγελμα αγροτών και αγροτικών εκμεταλλεύσεων της χώρας, ούτως ώστε να εντοπίζονται οι πραγματικοί δικαιούχοι των κοινοτικών επιδοτήσεων αλλά και να μπορούν να εφαρμόζονται οι μελλοντικές πολιτικές για την αγροτική οικονομία με διαφάνεια, αξιοπιστία και αναπτυξιακό κριτήριο, το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων προωθεί νομοσχέδιο για την δημιουργία μητρώου αγροτών. Πως και κατά πόσο θα βοηθήσει τους αγρότες ο θεσμός αυτός; Απαντούν: ο Γιώργος Γωνιωτάκης, πρόεδρος της ΓΕΣΑΣΕ, ο Θανάσης Λύγδας, πρόεδρος της ΣΥΔΑΣΕ, Λεπίδας Κωνσταντίνος, πρόεδρος της Ε.Α.Σ. Καβάλας, ο Θόδωρος Αρβανίτης, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Συλλόγου Βιοκαλλιεργητών Λαϊκών Αγορών Αττικής και ο Κώστας Κόλλιας, Βουλευτής Κορινθίας και Γραμματέας Αγροτικού της Νέας Δημοκρατίας. 1Γιώργος Γωνιωτάκης Πρόεδρος ΓΕΣΑΣΕ Μία από τις βασικές αιτίες που εξηγούν την αναποτελεσματικότητα των μέτρων πολιτικής για την ανάπτυξη του αγροτικού τομέα και της υπαίθρου, είναι η έλλειψη εφαρμογής στοχευμένων μέτρων που απευθύνονται σε συγκεκριμένες ομάδες του αγροτικού κόσμου, έχουν δηλαδή συγκεκριμένους αποδέκτες. Η δημιουργία Μητρώου Αγροτών και αγροτικών εκμεταλλεύσεων και η συστηματική ενημέρωσή του, αποτελεί βασικό προαπαιτούμενο αντιμετώπισης των παραπάνω φαινομένων. Η αναγκαιότητα αυτή ενισχύεται και από το γεγονός ότι πολύ σύντομα, οι διαπραγματεύσεις για την μετά του 2013 ΚΑΠ, ίσως οδηγηθούν και στον υπολογισμό του μεγέθους του αγροτικού τομέα κάθε χώρας - μέλος, των διαρθρωτικών γνωρισμάτων του κλπ. Κατά τη γνώμη της ΓΕΣΑΣΕ το ΜΑΑΕ δεν μπορεί να ταυτίζεται με το «Μητρώο Επαγγελματιών Αγροτών». Στο ΜΑΑΕ πρέπει να καταγραφούν όσοι είναι οικονομικά ενεργοί στον αγροτικό τομέα, όλα τα φυσικά και νομικά πρόσωπα που είναι κάτοχοι αγροτικών εκμεταλλεύσεων, τα συμβοηθούντα μη αμοιβόμενα μέλη της οικογένειας το ποσοστό εισοδήματος και απασχόλησης που αντλούν από την αγροτική ή άλλη ενασχόληση ή πηγή εισοδήματος, το είδος της άλλης ενασχόλησης. Πρέπει επίσης να καταγραφούν όλα τα φυσικά και νομικά πρόσωπα που κατέχουν αγροτική γη, δασικές εκτάσεις, βοσκότοπους, κλπ, ανεξάρτητα εάν αυτά αποτελούν συγκροτημένη αγροτική εκμετάλλευση που νοικιάζεται, παραμένει ανεκμετάλλευτη, σε αγρανάπαυση κλπ. Έχοντας διαμορφώσει μία καθολική, αξιόπιστη και συνεχώς ενημερωμένη ηλεκτρονική βάση δεδομένων, θα καταστεί δυνατό να γνωρίζουμε εκ των προτέρων και να υπολογίζουμε το αποτέλεσμα μιας πολιτικής. 1 4

5 Θανάσης Λύγδας Πρόεδρος ΣΥΔΑΣΕ Η ΣΥΔΑΣΕ, υποστηρίζει διαρκώς την ανάγκη χάραξης και εφαρμογής πρωτίστως εθνικής αγροτικής πολιτικής, παράλληλα με την κοινοτική, η οποία και πρέπει να αποτελέσει το εργαλείο επίτευξης των εθνικών στόχων για τον αγροτικό μας τομέα. Στα πλαίσια αυτά θεωρούμε πως η πλήρης γνώση του δυναμικού του πρωτογενούς μας τομέα (βλέπε Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών εκμεταλλεύσεων - ΜΑΑΕ) αποτελεί πράγματι προϋπόθεση για την χάραξη και την εφαρμογή της. Όμως πριν προσδιορίσουμε ποιες πληροφορίες χρειαζόμαστε να αντλούμε από το ΜΑΑΕ, πρέπει να συμφωνήσουμε για τα υφιστάμενα προβλήματα, τους στόχους της πολιτικής μας και πως εννοιολογικά προσδιορίζουμε τα μέσα και τα εργαλεία που διαθέτουμε. Το νέο αυτό μητρώο, παράλληλα με το υπάρχον των Διευθύνσεων Αγροτικής Ανάπτυξης και τα στοιχεία του ΟΣΔΕ που τηρούνται στον ΟΠΕΚΕΠΕ κινδυνεύει να αποτελέσει αφορμή νέων συγχύσεων, αφού δεν διευκρινίζεται με ποια διαδικασία θα προσδιορισθούν τα στοιχεία που θα συμπεριλάβει, πότε και για ποιους σκοπούς θα χρησιμοποιηθεί, ποιος θα το χρηματοδοτήσει και σε τι αποσκοπεί. Προτείνουμε κατ αρχή να προσδιορίσουμε: τον τρόπο αναγνώρισης του χρόνου της απασχόλησης στον αγροτικό τομέα, τι αναγνωρίζουμε ως αγροτικό εισόδημα, ότι συγκρίνουμε το αγροτικό εισόδημα με την αμοιβή εργασίας στους υπόλοιπους τομείς της οικονομικής μας δραστηριότητας, πως περιφρουρούμε αλλά και με ποια μέτρα μπορούμε να αναβαθμίσουμε επαγγελματικά τον αγρότη πως θα ενισχύσουμε την ανταγωνιστικότητα των αγροτικών μας προϊόντων και στη συνέχεια να δώσουμε τον ορισμό του επαγγελματία αγρότη. Πιστεύουμε ότι η αγροτική μας παραγωγή πρέπει να βασισθεί σε βιώσιμες αγροτικές εκμεταλλεύσεις και σε επαγγελματίες αγρότες, που απασχολούνται ουσιαστικά στον τομέα και το αγροτικό τους εισόδημα είναι μεγαλύτερο από το 50% του συνολικού ατομικού τους εισοδήματος, εξαιρουμένων των ενοικίων. 3Λεπίδας Κωνσταντίνος Πρόεδρος Ε.Α.Σ. Καβάλας Θεωρώ απαράδεκτο και εμπαιγμό προς τον αγροτικό κόσμο το 35% ως ποσοστό εισοδήματος να μπορεί να προσδιορίσει τον κατά κύριο επάγκελμα αγρότη ακόμα και αν αυτό κατεβαίνει προς το παρόν υπό τη μορφή πρότασης. Αν το 35% είναι ικανό ποσοστό ώστε να προσδιορίζει τον κατά κύριο επάγγελμα αγρότη τότε το υπόλοιπο 65% δεν είναι ικανό ώστε να τον αποχαρακτηρίζει; Κατά την άποψη μου θεωρώ ότι: Ικανό και αναγκαίο ποσοστό για τον προσδιορισμό του κατά κύριο επάγγελμα αγρότη θα πρέπει να είναι τουλάχιστον το 60%. Θα πρέπει να αποτελέσουν εξαίρεση οι συνταξιούχοι αγρότες που έχουν μόνο ως εισόδημα την αγροτική σύνταξη. Θα πρέπει να αποτελέσουν εξαίρεση οι αγρότες που μένουν μόνιμα στην επαρχία και παράλληλα με την αγροτική έχουν στην ιδιοκτησία τους μικρές επιχειρήσεις (περίπτερα, καφενεία, ψιλικατζίδικα κ.τ.λ.) 4Θόδωρος Αρβανίτης Μέλος Δ.Σ. ΣΥΒΙΛΑΑ Ο προσδιορισμός της γεωργικής δραστηριότητας και του γεωργού είναι ο ακρογωνιαίος λίθος οποιουδήποτε νομοθετήματος επιχειρήσει να ορίσει τον επαγγελματία αγρότη. Διαφορετικά κινδυνεύει να κατοχυρωθεί εκ νέου η γεωργική επαγγελματική δραστηριότητα δίχως αποσαφήνιση του περιεχομένου της. Θεωρούμε λοιπόν πολύ σημαντικούς τους ορισμούς: Του γεωργού, ο οποίος είναι όποιος ασκεί μια από τις παρακάτω δραστηριότητες: καλλιέργεια κτήματος, δασοκομία, αλιεία, εκτροφή ζώων και δραστηριότητες σχετιζόμενες με τις παραπάνω δράσεις. Ως καλλιέργεια του χωραφιού, δασοκομία, αλιεία και εκτροφή ζώων νοούνται οι δραστηριότητες που προορίζονται για την φροντίδα και την εξέλιξη ενός βιολογικού κύκλου ή σε μία αναγκαία φάση του ίδιου κύκλου, με χαρακτήρα φυτικό ή ζωικό. Σχετιζόμενες δραστηριότητες θεωρούνται αυτές που ασκούνται από τον ίδιο τον γεωργό και προορίζονται για την παρασκευή, αποθήκευση, συντήρηση, μεταποίηση, τυποποίηση και διάθεση των προϊόντων που προκύπτουν κυρίως από την πρωτογενή του παραγωγή καθώς και οι δραστηριότητες που προορίζονται για την παροχή αγαθών ή υπηρεσιών. Γεωργική εκμετάλλευση είναι η εκμετάλλευση στην οποία ασκείται η γεωργική δραστηριότητα. Οι υποδομές για την άσκηση της γεωργικής δραστηριότητας μπορούν να βρίσκονται εντός ή και εκτός της γεωργικής εκμετάλλευσης, π.χ. οικοτεχνία, αγροτουρισμός, εστίαση. 5Κώστας Κόλλιας Βουλευτής Κορινθίας ΝΔ Γραμματέας Αγροτικού Το σχέδιο νόμου, όπως παραδόθηκε στη δημόσια διαβούλευση κινείται σε λάθος κατεύθυνση και αποτελεί ένα ακόμη τεκμήριο αοριστίας, προχειρότητας και ασυνεννοησίας της κυβέρνησης. Το 35% ως ελάχιστο όριο αγροτικού εισοδήματος, προκειμένου να χαρακτηριστεί κανείς ως κατά κύριο επάγγελμα αγρότης, είναι πολύ χαμηλό και θολώνει ακόμη περισσότερο τα νερά, εντάσσοντας ακόμα στους κατά κύριο επάγγελμα αγρότες. Αντίθετα, με το νομοσχέδιο «Εγγυήσεις για την εργασιακή ασφάλεια και άλλες διατάξεις» που συζητιέται αυτή τη στιγμή, αγρότες που αντλούν το 50% των εισοδημάτων τους από άλλες επαγγελματικές δραστηριότητες, είναι υποχρεωμένοι να ασφαλιστούν στον ΟΑΕΕ. 5

6 Σ Υ Ν Ε ΤΑ ΙΡΙΣ ΜΟΙ Συστηματική διαβούλευση από την ΠΑΣΕΓΕΣ για την ανασυγκρότηση του συνεταιριστικού κινήματος αποφασιστικότητα και υπευθυνότητα από τα συνεταιριστικά στελέχη για τη διαμόρφωση μιας νέας κατάστασης 6 Στην κατεύθυνση αναδιάρθρωσης της λειτουργίας των Ενώσεων Αγροτικών Συνεταιρισμών της χώρας αλλά και δημιουργίας εύρωστων και λειτουργικών δομών "κατευθύνεται" η πρόταση του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων για την επιβολή "Καλλικράτη" και στις ΕΑΣ. Για το θέμα η ΠΑΣΕΓΕΣ παρουσίασε ολοκληρωμένη πρόταση, η οποία έτυχε μεγάλης αποδοχής, κατά το πρώτο μέρος της διαβούλευσης, με τους προέδρους και τους διευθυντές των ΕΑΣ και των ΑΣΟ της χώρας. Σχετικές επισημάνσεις έγιναν στη διάρκεια της διημερίδας, που διοργάνωσε η ΠΑΣΕΓΕΣ στην Πορταριά στις 13 και 14 Μαΐου, όπου μεγάλη απήχηση βρήκε η πρόταση της ΠΑΣΕΓΕΣ για την ανασυγκρότηση του Συνεταιριστικού Κινήματος. Οι επιμέρους επιφυλάξεις σε κάποια σημεία της πρότασης θα εξειδικευθούν σε περιφερειακές συσκέψεις, έτσι ώστε το συνεταιριστικό κίνημα να διαμορφώσει ενιαία άποψη. Στη διήμερη σύσκεψη στην Πορταριά τα στελέχη των συνεταιριστικών οργανώσεων υπογράμμισαν την ανάγκη ανασυγκρότησης, εξυγίανσης και ανάπτυξης των αγροτικών συνεταιρισμών, έτσι ώστε να ανταποκριθούν στο ρόλο τους, ειδικά την δύσκολη περίοδο που διανύει η χώρα. Χαρακτήρισαν τολμηρό και ανατρεπτικό το ολοκληρωμένο πλαίσιο πολιτικών που πρότεινε η ΠΑΣΕΓΕΣ. Καραμίχας Ο πρόεδρος της ΠΑΣΕΓΕΣ, Τζανέτος Καραμίχας τόνισε την ανάγκη οι συνεταιρισμοί να κατακτήσουν τη θέση που τους αξίζει στην αγορά, στα πρότυπα μεγάλων ευρωπαϊκών συνεταιριστικών επιχειρήσεων, με εφαλτήριο την κρίση που βιώνει η χώρα. «Η κρίση μπορεί ν' αποτελέσει ευκαιρία για το συνεταιριστικό κίνημα, ώστε να πετύχουμε στις αγορές και να στηρίξουμε ακόμη περισσότερο το εισόδημα των μελών - παραγωγών μας. Κλειδί για την επιτυχία μας θ' αποτελέσει το μέγεθος των συνεταιριστικών επιχειρήσεων και το επαγγελματικό management που θα εφαρμόσουμε», δήλωσε ο πρόεδρος της ΠΑΣΕΓΕΣ. Ο Τζανέτος Καραμίχας ζήτησε για μια ακόμη φορά από την πολιτεία, ισονομία και δίκαιο φορολογικό σύστημα για λογαριασμό των συνεταιριστικών επιχειρήσεων. Αναλυτικότερα, ο πρόεδρος της ΠΑΣΕΓΕΣ τόνισε τα εξής: «Η παγκόσμια οικονομική κρίση που βιώνουμε σήμερα όλοι μας, μαζί με την κατάρρευση του αγροτικού εισοδήματος ανέδειξαν όλες τις πτυχές της μακρόχρονης και πολύπλευρης κρίσης που μαστίζει την ελληνική γεωργία με αποτέλεσμα το αγροτικό εισόδημα να καταγράφει συνεχείς μειώσεις μετά το Οι Συνεταιρισμοί που μπορούσαν να λειτουργήσουν σαν προστατευτικό κέλυφος και δίχτυ ασφάλειας στο αγροτικό εισόδημα και αμορτισέρ απορρόφησης κραδασμών της οικονομι-

7 κής κρίσης, για χίλιους δύο λόγους (θα τους αναπτύξουμε στη διάρκεια της διημερίδας μας) αδυνατούν να παίξουν το ρόλο τους. Βεβαίως με αυτό δεν θέλουμε και δεν πρέπει να μηδενίσουμε και να απαξιώσουμε συνολικά το έργο τους και μάλιστα κάτω από τις δύσκολες συνθήκες (οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές) που αυτό συντελέσθηκε. Τα πράγματα όμως σήμερα έχουν αλλάξει. Όταν οι συνθήκες αλλάζουν, οι οργανισμοί που επηρεάζονται από αυτές οφείλουν να προσαρμόζονται. Διαφορετικά υποφέρουν ή και εξαφανίζονται. Στις υπόλοιπες χώρες της Ε.Ε. με το οικονομικό και πληθυσμιακό μέγεθος της χώρας μας (Δανία, Ιρλανδία, Ολλανδία, Σουηδία, Αυστρία, Φιλανδία) το Συνεταιριστικό Κίνημα έχει ισχυρή παρουσία και οι αγρότες αυτών των χωρών προστατεύονται αποτελεσματικότερα. Για λόγους σύγκρισης και μόνο αναφέρουμε ότι σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat το αγροτικό εισόδημα στη χώρα μας (στο διάστημα ) σε αποπληθωρισμένες τιμές μειώθηκε αθροιστικά κατά 16% και στις προαναφερόμενες χώρες κατέγραφε αύξηση κατά 11%. Με τη νέα προσπάθεια που αναλαμβάνουμε στοχεύουμε στην ανασυγκρότηση, εξυγίανση ανάπτυξη των Συνεταιρισμών, έτσι ώστε να ανταποκριθούν στο ρόλο τους και να αποτελέσουν αναπτυξιακά εργαλεία άσκησης αγροτικής πολιτικής. Απαιτείται (κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις) ένα νέο ξεκίνημα, μία νέα τολμηρή και βαθειά τομή, μια ριζοσπαστική και καινοτόμος μεταρρύθμιση που θα δώσει ώθηση στους Συνεταιρισμούς για τα επόμενα 100 χρόνια. Στόχος της νέας προσπάθειας η στήριξη του αγροτικού εισοδήματος, και η εξυπηρέτηση των συμφερόντων των μελών του συνεταιρισμού. Βασική αρχή η εθελοντικότητα και ελεύθερη έκφραση των μελών του συνεταιρισμού. Πρώτη προϋπόθεση είναι η στάση της Πολιτείας, η οποία πρέπει να είναι τολμηρή, καθαρή και διαφανής. Ισότιμη αντιμετώπιση και ίδια αφετηρία των Συνεταιρισμών με τις άλλες επιχειρήσεις της οικονομίας. Απαλλαγή των Συνεταιρισμών από κάθε μορφής στρεβλώσεις και αγκυλώσεις του παρελθόντος. Δίκαιο φορολογικό σύστημα χωρίς απειλές και φορολογικούς εκβιασμούς. Δεύτερη προϋπόθεση είναι οι καθαρές μεταξύ μας (Μέτοχοι-Ιδιοκτήτες) σχέσεις. Πρέπει να ξαναδούμε ποιοι είμαστε και τι βρίσκεται πίσω μας. Πρέπει να επαναπροσδιορίσουμε τους ρόλους και τις σχέσεις μας. Μεταξύ πρωτοβάθμιου Συνεταιρισμού και Συνεταιρισμού ανώτερης βαθμίδας. Μεταξύ πρωτοβάθμιου Συνεταιρισμού και φυσικού μέλους. Μεταξύ πρωτοβάθμιου Συνεταιρισμού και μέλους - επενδυτή. Τρίτη προϋπόθεση είναι η Επιχειρηματικότητα και η Αποτελεσματικότητα. Οι Συνεταιρισμοί είναι Επιχειρήσεις και σαν τέτοιες θα κριθούν από το οικονομικό αποτέλεσμα. Το προτεινόμενο Δυαδικό Σύστημα Διοίκησης με τους εξειδικευμένους Manager (όργανο Διεύθυνσης) και το όργανο Εποπτείας (αιρετοί εκπρόσωποι των μελών) είναι κάτι που ισχύει σε όλη την Ευρώπη και έχει κριθεί θετικά. Μένει κάτι τέτοιο να αποδειχθεί και στη χώρα μας. Τέταρτη προϋπόθεση είναι ΟΛΟΙ οι εμπλεκόμενοι φορείς ΠΟΛΙΤΕΙΑ- ΑΙΡΕΤΟΙ MANAGER ΑΓΡΟΤΕΣ να εμπεδώσουμε την άποψη αντίληψη ότι οι Συνεταιρισμοί είναι Επιχειρήσεις των ίδιων των αγροτών και όχι μία ακόμα συνδικαλιστική έκφραση. Βεβαίως και πρέπει οι Συνεταιρισμοί να έχουμε άποψη για τα προβλήματα. Άποψη πολιτική, η οποία και πρέπει να κατατίθεται. Σε καμία όπως περίπτωση αυτή η άποψη δεν πρέπει να συγχέεται και να υποκινείται από συνδικαλιστική δραστηριότητα. Μαγνησία Αναφερόμενος στα μεγέθη της Μαγνησίας ο κ. Καραμίχας ανέφερε ότι υπάρχει η δυνατότητα η ΕΑΣ Βόλου να γίνει ένας θαυμάσιος πρωτοβάθμιος Συνεταιρισμός για την κτηνοτροφία, για τα γάλατα και για τα δημητριακά με δύο τομεακές συνελεύσεις, το Πήλιο να γίνει πρωτοβάθμιος συνεταιρισμός για την ελιά με πραγμα- Με τη νέα προσπάθεια που αναλαμβάνουμε στοχεύουμε στην ανασυγκρότηση, εξυγίανση - ανάπτυξη των Συνεταιρισμών, έτσι ώστε να ανταποκριθούν στο ρόλο τους και να αποτελέσουν αναπτυξιακά εργαλεία άσκησης αγροτικής πολιτικής. 7

8 τικά μέλη που ψηφίζουν για την ηγεσία τους και τα συμβούλιά τους κι όχι με σφραγίδες μέλη. Ο δε Αγροτικός Σύλλογος Ζαγοράς, ανέφερε ότι μπορεί ν αναλάβει π.χ. όλα τα φρούτα. «Κι όλοι μαζί να κάνουν μία Ένωση για άλλο σκοπό όπως π.χ. την προβολή των προϊόντων τους, την προμήθεια εφοδίων, παροχές συμβουλών προς μέλη τους για ν αποκτήσουν μεγαλύτερη ανταγωνιστικότητα και πρόσβαση σε μεγάλες αγορές», ανέφερε χαρακτηριστικά. Την αγωνία του για το μέλλον εξέφρασε ο γενικός γραμματέας της ΠΑΣΕΓΕΣ. Ο κ. Αχ. Καραγκιοζόπουλος, τόνισε ότι: «πρέπει να δούμε ποιους πραγματικά εκπροσωπούμε. Ο συνεργατισμός, δεν είναι συνδικαλισμός. Εκπροσωπούμε συνεταιρισμένους αγρότες που παράγουν αγροτικά προϊόντα, τα πωλούν με τιμολόγια, και χρησιμοποιούν τις υπηρεσίες του συνεταιρισμού». Μπατζελή Τις εργασίες της διημερίδας χαιρέτισαν η υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κατερίνα Μπατζελή και ο νομάρχης Μαγνησίας, Απόστολος Παπατόλιας. Μέσω των συγχωνεύσεων, την ανάπτυξη σοβαρού management, και επιχειρησιακού σχεδίου θα έρθει η ανασυγκρότηση και η επιτυχία για το συνεταιριστικό κίνημα, υπογράμμισε η υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κατερίνα Μπατζελή, μιλώντας στη διημερίδα. Η υπουργός χαιρέτισε την προσπάθεια για εξυγίανση, τονίζοντας ότι πρέπει να έρθει από τους ίδιους τους αγρότες - μέλη των συνεταιρισμών. Η Κατερίνα Μπατζελή τόνισε τέλος ότι η κυβέρνηση στηρίζει τις μεταρρυθμίσεις στο συνεταιριστικό κίνημα. Από την πλευρά του το κράτος θα πρέπει να σταθεί αρωγός στην προσπάθεια για ανασυγκρότηση των συνεταιρισμών, χωρίς παρεμβάσεις και με εφαρμογή νομικού πλαισίου για ίση μεταχείριση, χωρίς να παραγνωρίζει τις ιδιαιτερότητες των οργανώσεων και με ξεκάθαρες σχέσεις, είπε η υπουργός. Ο νομάρχης Μαγνησίας, Απόστολος Παπατόλιας, χαιρετίζοντας τις εργασίες δήλωσε: Η εποχή που διανύουμε είναι ιδιαίτερα κρίσιμη και μεις στεκόμαστε δίπλα στην προσπάθεια για ανασυγκρότηση του συνεταιριστικού κινήματος, η οποία αποτελεί προϋπόθεση για την ανάπτυξη της περιφέρειας. Γι' αυτό και συμμετέχουμε στη διαβούλευση για την συνένωση των συνεταιριστικών οργανώσεων, στο νομό μας». Συμμετοχή Κύριο χαρακτηριστικό της διημερίδας της ΠΑ- ΣΕΓΕΣ, η αθρόα συμμετοχή των προέδρων και των διευθυντών των συνεταιριστικών οργανώσεων, αφού παραβρέθηκαν περισσότερα από 200 στελέχη, τα οποία συμφώνησαν στο πλαίσιο προτάσεων της ΠΑΣΕΓΕΣ. Άξονες ανασυγκρότησης των αγροτικών συνεταιρισμών Το Διοικητικό Συμβούλιο της ΠΑΣΕΓΕΣ, μετά από αναλυτική συζήτηση, αποφάσισε ομόφωνα τους ακόλουθους άξονες ανασυγκρότησης των αγροτικών συνεταιρισμών : 1) Οι Ενώσεις Αγροτικών Συνεταιρισμών (ΕΑΣ) να αποτελέσουν ισχυρούς πρωτοβάθμιους συνεταιρισμούς και να εξυπηρετούν απ' ευθείας τα μέλη τους. 2) Οι γενικές συνελεύσεις να είναι λειτουργικές, με περιορισμένο αριθμό μελών, ώστε να γίνεται ουσιαστικός διάλογος. 3) Οι υφιστάμενοι πρωτοβάθμιοι συνεταιρισμοί να αποτελέσουν Τμήματα του νέου συνεταιρισμού (πρώην ΕΑΣ) στα οποία να λειτουργούν ως Τμηματικές Συνελεύσεις για την εκλογή αντιπροσώπων. 4) Στο νέο πρωτοβάθμιο συνεταιρισμό (πρώην ΕΑΣ) να γίνονται δεκτά και νομικά πρόσωπα ως μέλη, εάν το προβλέπει το καταστατικό, με την προϋπόθεση ότι δεν θα ασκούν παρόμοιες, ή ανταγωνιστικές δραστηριότητες. 5) Οι Κεντρικές Ενώσεις να αποτελέσουν δευτεροβάθμιους συνεταιρισμούς, κλαδικού χαρακτήρα. 6) Συνεταιριστικές Εταιρείες να συνεχίσουν να υπάρχουν και να είναι μέλη της ΠΑΣΕΓΕΣ. 7) Η ΠΑΣΕΓΕΣ να παραμένει η κορυφαία οργάνωση συντονισμού και εκπροσώπησης της συνεταιριστικής κίνησης. Σε δεύτερη φάση η ΠΑΣΕΓΕΣ θα διοργανώσει περιφερειακές συσκέψεις σε όλη τη χώρα. Με τη σύσκεψη στο Πήλιο έκλεισε θετικά ο α' κύκλος διαβούλευσης για την ανασυγκρότηση του συνεταιριστικού κινήματος, που άρχισε ουσιαστικά από το Διοικητικό Συμβούλιο που πραγματοποίησε στο Ναύπλιο, στα τέλη Μαρτίου. Εκεί, με υπευθυνότητα και αποφασιστικότητα ανταποκρίθηκε το Διοικητικό Συμβούλιο της ΠΑΣΕΓΕΣ στην πρόσκληση της Κυβέρνησης για την ανασυγκρότηση του Συνεταιριστικού Κινήματος της χώρας. Στη συνεδρίαση το Δ.Σ της κορυφαίας συνεταιριστικής οργάνωσης υπογράμμισε ομόφωνα την ανάγκη ανασυγκρότησης, εξυγίανσης και ανάπτυξης των αγροτικών συνεταιρισμών, έτσι ώστε να ανταποκριθούν στο ρόλο τους και να αποτελέσουν σημαντικά αναπτυξιακά εργαλεία στην υποστήριξη των αγροτών και της αγροτικής οικονομίας γενικότερα. Στο στόχο της προσπάθειας αυτής οφείλεται κατά προτεραιότητα να εκτιμηθεί η εξασφάλιση ουσιαστικής συσπείρωσης, η διατήρηση της εθελοντικότητας που χαρακτηρίζει τους συνεταιρισμούς, η διασφάλιση της ισοτιμίας στην μεταχείριση των μελών τους, παράλληλα με τις αναγκαίες δεσμεύσεις, οι οποίες θα αποφασίζονται και θα τηρούνται από τα μέλη. Τονίστηκε επίσης ότι κανένας παραγωγός δεν πρέπει να αποκλείεται από τη συμμετοχή του στο συνεταιρισμό, εάν πραγματικά ενδιαφέρεται να χρησιμοποιήσει τις υπηρεσίες του. Η προσφορά στην επίτευξη των στόχων των συνεταιρισμών οφείλει να επιβραβεύεται, ενώ κρίθηκε απόλυτα αναγκαία η ενίσχυση της επιχειρηματικής ευελιξίας των συνεταιρισμών και η επιδίωξη της μέγιστης δυνατής συσπείρωσής τους σε εθνικό, ευρωπαϊκό, ακόμα και υπερεθνικό επίπεδο. Στο πλαίσιο της αυτό, οφείλεται μέσα από τους αγροτικούς συνεταιρισμούς να επιδιωχθεί : α) Η ισχυροποίηση της διαπραγματευτικής δύναμης των αγροτών, με συγκέντρωση της προσφοράς αγροτικών προϊόντων και της ζήτησης αγροτικών εφοδίων. β) Η συνεργασία των μελών με τη συνεταιριστική οργάνωση πρέπει να είναι ουσιαστική, με πραγματική δέσμευση (περιορισμός της κυριαρχίας του μέλους, αύξηση της κυριαρχίας της ομάδας). γ) Η δέσμευση του μέλους πρέπει να είναι εθελοντική (μέσω του καταστατικού) και όχι επιβαλλόμενη από τη νομοθεσία. δ) Το θεσμικό πλαίσιο οφείλει να διευκολύνει την ανασυγκρότηση που θα επιδιωχθεί, παρέχοντας τις κατάλληλες ρυθμίσεις και τα αναγκαία κίνητρα συγχώνευσης και ανάπτυξης. 8

9 Α Ν Α Δ Ι Α Ρ ΘΡ ΩΣ Η Λουκέτο σε ΑΓΡΟΓΗ και 55 Τοπικά Κέντρα Αγροτικής Ανάπτυξης σε τρείς οργανισμούς συγχωνεύονται οι 16 φορείς που εποπτεύονται σήμερα από το υπουργείο Γεωργίας του Θοδωρή Παναγούλη 10 Σε διοικητική αναδιάρθρωση, που θα περιλαμβάνει, αφενός μεν την κατάργηση υφιστάμενων αντιπαραγωγικών οργανισμών και αφετέρου τη συγχώνευση των 16 εποπτευόμενων φορέων που υπάρχουν σήμερα σε τρείς, προχωρά άμεσα το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης. Πέραν της αλλαγής του οργανογράμματος του υπουργείου, ιδιαίτερο βάρος θα δοθεί επίσης στην ηλεκτρονική διακυβέρνηση, αφού το σύνολο των δραστηριοτήτων του, διοικητικών και οικονομικών, περιφερειακών και κεντρικών, θα περάσει «στη νέα εποχή». Δηλαδή θα μηχανογραφηθεί και θα ελέγχεται ηλεκτρονικά από όργανα που θα δημιουργηθούν για το σκοπό αυτό. Πρώτη κίνηση της Κατερίνας Μπατζελή είναι η κατάργηση «εν μια νυκτί» των 55 συνολικά Τοπικών Κέντρων Αγροτικής Ανάπτυξης που δημιουργήθηκαν την τελευταία τριετία σε όλη τη χώρα. «Πρόκειται για υπηρεσίες που δημιούργησε η κυβέρνηση της ΝΔ, χωρίς ποτέ να παραγάγουν έργο» δηλώνει η υπουργός, η οποία αναφέρει ότι στα κέντρα αυτά, απασχολούνται συνολικά 403 άτομα, τα οποία θα μεταταχθούν σε άλλες υπηρεσίες, αλλά με διαφορετικό μισθό, ανάλογα δηλαδή με τις απολαβές που θα έχουν οι υπόλοιποι υπάλληλοι της υπηρεσίας όπου πρόκειται να μεταταχθούν. Σύμφωνα με στοιχεία που παρουσίασε στην υπό τον κ. Πάγκαλο ειδική επιτροπή το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, η μισθοδοσία των 403 υπαλλήλων επιβαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό με 5,5 εκατ. ευρώ ετησίως, ενώ το κόστος λειτουργίας των 55 καταστημάτων ξεπερνά τα 1,4 εκατ. ευρώ. Ο μέσος βασικός μισθός των υπαλλήλων είναι ευρώ, όπως αναφέρει η υπουργός, και στα χρήματα αυτά περιλαμβάνονται 14 μισθοί, ανθυγιεινό επίδομα (για το οποίο εξετάζεται με ποια δικαιολογία δόθηκε), οικογενειακό επίδομα κτλ. Τα Τοπικά Κέντρα Αγροτικής Ανάπτυξης, τα οποία δεν είχαν να διαδραματίσουν κανέναν άλλο ρόλο πέραν εκείνου που διαδραμάτιζαν οι Διευθύνσεις Γεωργίας των Νομαρχιών, με τις οποίες άλλωστε λειτουργούσαν παράλληλα, είχε εξαγγελθεί ότι θα λειτουργήσουν το 2005, πλην όμως άρχισαν να λειτουργούν το 2007, αμέσως μετά τις εκλογές. Μέσα σε λίγες ημέρες,

10 όπως αναφέρει στέλεχος του υπουργείου, «είχαν βρεθεί τα κτίρια για να στεγαστούν, έγιναν εξπρές αποσπάσεις από όλες τις υπηρεσίες του υπουργείου για τη στελέχωσή τους, αλλά και νέες προσλήψεις, γεωπόνων, κτηνιάτρων, ιχθυολόγων, δασολόγων κ.λπ.». Το περίεργο είναι ότι πολλά κτίρια που βρέθηκαν για να στεγάσουν τα Τοπικά Κέντρα Αγροτικής Ανάπτυξης ήταν ετοιμόρροπα και απαιτήθηκαν αρκετά χρήματα για την ανακαίνισή τους, καθώς και κονδύλια για λειτουργικά έξοδα, όπως για υπολογιστές, γραφεία, καρέκλες, φωτοτυπικά μηχανήματα κτλ. Σύμφωνα με όσα υποστηρίζει η κ. Μπατζελή, τα κέντρα αυτά, τα οποία είχαν ελάχιστη επισκεψιμότητα από αγρότες, χρησιμοποίησε η προηγούμενη κυβέρνηση για επικοινωνιακούς λόγους, αφού πολλές φορές εμφανίστηκαν στην τηλεόραση πολιτικοί να κόβουν κορδέλες και να τα εγκαινιάζουν. Αγρογή Το δεύτερο μέτρο που θα ληφθεί άμεσα από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης στο πλαίσιο της εξοικονόμησης πόρων και της πολιτικής της κυβέρνησης για την κατάργηση ή τη συγχώνευση δημοσίων υπηρεσιών, είναι η κατάργηση, με νομοθετική πράξη της εταιρείας ΑΓΡΟΓΗ ΑΕ, που σήμερα απασχολεί 296 υπαλλήλους των οποίων η μισθοδοσία φθάνει τα 8,5 εκατ. ευρώ ετησίως. Η κυρία Μπατζελή έχει χαρακτηρίσει «νομικά κενές» τις 296 προσλήψεις που είχαν γίνει λίγες ημέρες πριν τις εκλογές από τον τότε υπουργό κ. Σωτήρη Χατζηγάκη. Ανάμεσα στους προσληφθέντες ήταν τέκνα, συγγενείς και συνεργάτες κάποιων από τα «βαριά» ονόματα της γαλάζιας διακυβέρνησης. Ενοποίηση Μέχρι τον Ιούλιο το υπουργείο φιλοδοξεί να έχει ολοκληρώσει την προεργασία για τη συγχώνευση των 16 οργανισμών που έχει σήμερα υπό την εποπτεία του σε τρείς φορείς - «ομπρέλα». Συγκεκριμένα θα ενοποιηθούν στις εξής 3 κατηγορίες: 1. Γεωργική Έρευνα - Κατάρτιση - Ενημέρωση όπου θα ενταχθούν: Εθνικό Ίδρυμα Αγροτικής Έρευνας (ΕΘΙΑΓΕ), Ινστιτούτο Γεωπονικών Ερευνών (ΙΓΕ), Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο, Οργανισμός Γεωργικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης Κατάρτισης και Απασχόλησης «Δήμητρα» (ΟΓΕΕΚΑ), Κονιάρειο Ινστιτούτο Εσπεριδοειδών Κορινθίας, Εταιρεία Ανάπτυξης Αλιείας (ΕΤΑΝΑΛ) Α.Ε. 2. Τρόφιμα όπου θα περιληφθούν: Ενιαίος Φορέας Ελέγχου Τροφίμων (ΕΦΕΤ), Ελληνικός Οργανισμός Γάλακτος και Κρέατος (ΕΛΟΓΑΚ), Οργανισμός Πιστοποίησης και Επίβλεψης Γεωργικών Προϊόντων (ΟΠΕΓΕΠ), Εθνική Επιτροπή Γάλακτος Ελλάδας, Κεντρική Αγορά Αθήνας, Κεντρική Αγορά Θεσσαλονίκης. 3. Πληρωμές - Έλεγχοι όπου θα περιληφθούν: Οργανισμός Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων (ΟΠΕΚΕΠΕ), Οργανισμός Ελληνικών Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΕΛΓΑ), ΚΤΓΚ και ΑΓΡΟΓΗ (οι αρμοδιότητες).

11 Ε Λ ΓΑ Αλλάζουν όλα στην ασφάλιση της αγροτικής παραγωγής μεταρρύθμιση στον τρόπο υπολογισμού και είσπραξης της εισφοράς και στην καταβολή των αποζημιώσεων Σε ποσοστό 4% επί της αξίας της γεωργικής παραγωγής που ασφαλίζεται (ασφαλιζόμενη αξία) και που είναι δεκτική αποζημίωσης ανέρχεται πλέον, η ειδική ασφαλιστική εισφορά υπέρ ΕΛΓΑ. Αυτή τη βασική αλλαγή επιφέρει το νέο νομοσχέδιο του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων για την ασφάλιση της αγροτικής παραγωγής, η δημόσια διαβούλευση του οποίου ολοκληρώθηκε στις 18 Μαΐου. Προαιρετική ασφάλιση Το νομοσχέδιο θα δίνει τη δυνατότητα στους αγρότες και κτηνοτρόφους να ασφαλίσουν προαιρετικά επιπλέον κάποιους κινδύνους και ασθένειες. «Για εξορθολογισμό του μηχανισμού του ΕΛΓΑ με το νομοσχέδιο» έκαναν λόγο τόσο η Κατερίνα Μπατζελή, ο Μιχάλης Καρχιμάκης και ο πρόεδρος του ΕΛΓΑ, κ. Σαρρής. 12 Το 4% αυτό που θα πληρώνουν υποχρεωτικά οι παραγωγοί θα επιβάλλεται επί της «ασφαλιζόμενης αξίας», η οποία καθορίζεται από την έκταση που καλλιεργεί ο παραγωγός, τη μέση απόδοση των προϊόντων που παράγει και τέλος τη μέση τιμή του προϊόντος κατά την τελευταία τριετία. Για το ζωικό κεφάλαιο η ασφαλιζόμενη αξία υπολογίζεται με βάση τον αριθμό των ασφαλισμένων ζώων επί την αξία τους. Η βεβαίωση και επιβολή της υποχρεωτικής εισφοράς γίνεται κατά το χρόνο υποβολής της ενιαίας δήλωσης καλλιέργειας - ενιαίας δήλωσης ενίσχυσης και καταβάλλεται στον ΕΛΓΑ μέχρι την 31η Ιουλίου. Μια ακόμη υποχρωτική ασφάλιση Οι αγρότες που έχουν εισόδημα πάνω από το αφορολόγητο καλούνται να εισφέρουν στον ΕΛΓΑ 2 έως 5% επί του καθαρού γεωργικού εισοδήματός τους. Οι δυο αυτές υποχρεωτικές ασφαλίσεις δεν προστίθενται. Όλες οι ρυθμίσεις του νομοσχεδίου Αναλυτικότερα, σε σχετικό ενημερωτικό σημείωμα του υπουργείου για το σύστημα προστασίας και ασφάλισης της αγροτικής δραστηριότητας, αναφέρονται τα εξής: ΓΕΝΙΚΑ 1Η ασφάλιση της αγροτικής παραγωγής και του αγροτικού κεφαλαίου, αποτελεί ένα από τα αποτελεσματικότερα μέτρα αντιμετώπισης και διαχείρισης των κινδύνων και των κρίσεων που είναι σύμφυτοι στον αγροτικό τομέα. Με την ασφάλιση αυτή, εξασφαλίζεται σε μεγάλο βαθμό η σταθερότητα στον προγραμματισμό της αγροτικής εκμετάλλευσης και η οικονομική επιβίωσή της, αφού δίνει τη δυνατότητα στον αγρότη, σε περίπτωση καταστροφής της σοδειάς του ή του ζωικού κεφαλαίου του, να έχει ένα ελάχιστο σταθερό εισόδημα. Στη συνείδηση μάλιστα του μέσου αγρότη, οι αποζημιώσεις μετά από μία φυσική καταστροφή, έχουν σπουδαιότερη θέση από εκείνη που κατέχουν άλλες μορφές ενισχύσεων.

12 Η βεβαίωση και επιβολή της υποχρεωτικής εισφοράς γίνεται κατά το χρόνο υποβολής της ενιαίας δήλωσης καλλιέργειας - ενιαίας δήλωσης ενίσχυσης και καταβάλλεται στον ΕΛΓΑ μέχρι την 31η Ιουλίου. Στις μέρες μας, η ασφάλιση της αγροτικής 2 δραστηριότητας, αποκτά ιδιαίτερη σημασία, καθώς αποτελεί βασικό μηχανισμό, μέσω του οποίου διοχετεύονται σημαντικά κεφάλαια σε δεκάδες χιλιάδες αγροτικές εκμεταλλεύσεις. Η σοβαρότητα του θέματος και κύρια το υψηλό κόστος διαχείρισης των κινδύνων αυτών, αποτελεί μείζονος σημασίας ζήτημα, η αντιμετώπιση του οποίου θα πρέπει να θεωρείται επιβεβλημένη, όπως επιβεβλημένη πρέπει να θεωρείται και η παρουσία του Κράτους, δίπλα στον αγρότη, στην ανάληψη προληπτικών και κατασταλτικών μέτρων και δράσεων, ιδίως όταν προκαλούνται καταστάσεις έκτακτης ανάγκης λόγω θεομηνιών, δυσμενών και ακραίων καιρικών συνθηκών ή άλλων εκτάκτων γεγονότων. 3Σήμερα, η συχνή εμφάνιση ακραίων καιρικών φαινόμενων, ως αποτέλεσμα ραγδαίων περιβαλλοντικών και κλιματικών αλλαγών που συμβαίνουν στον πλανήτη μας, σε συνδυασμό με τις επιφυτείες, τις φυτοπαθολογικές προσβολές, τις ζωονόσους και τις έντονες και επιτακτικές περιβαλλοντικές απαιτήσεις που επιβάλλουν «λελογισμένη» χρήση φυτοφαρμάκων, αποτελούν βασικές αιτίες για την εμφάνιση κινδύνων και κρίσεων στον αγροτικό και κατ' επέκταση και στον διατροφικό τομέα, με σοβαρές επιπτώσεις στις αγροτικές εκμεταλλεύσεις και στο αγροτικό εισόδημα. Η ένταση των επιπτώσεων αυτών, ενισχύεται περαιτέρω από την παγκοσμιοποίηση και τον διεθνή αυξανόμενο ανταγωνισμό των αγορών, τις διατροφικές κρίσεις, καθώς και τη σταδιακή αλλαγή του τρόπου στήριξης του αγροτικού εισοδήματος στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η ανάγκη, κατά συνέπεια, της λήψης υπόψη όλων αυτών των νέων κινδύνων και παραγόντων, κατέστη επιτακτική. 4Οι σύγχρονες ανάγκες, αλλά και οι ιδιαιτερότητες της Ελληνικής γεωργίας και κτηνοτροφίας, ( ο μικρός κλήρος, οι μικρές μονάδες, η πολυκαλλιέργεια, το ανάγλυφο του εδάφους με ορεινούς και νησιωτικούς όγκους και με μεγάλο εύρος μικροκλιματικών διακυμάνσεων κλπ), επιβάλουν το δικό τους μοντέλο γεωργοασφαλιστικού συστήματος, που πρέπει να υπακούει και να αντιστοιχεί σε ένα πλαίσιο αρχών με συγκεκριμένους στόχους. Το νέο σύστημα πρέπει: α) να παρέχει στον αγρότη-παραγωγό έναν μηχανισμό ευέλικτο και ικανό να παρακολουθήσει τις ραγδαίες εξελίξεις του διεθνούς και ευρωπαϊκού περιβάλλοντος, ώστε να μπορεί να αξιοποιεί όλες τις δυνατότητες και τα μέσα που προβλέπονται ή θα προβλεφθούν στο πλαίσιο της υφιστάμενης, αλλά και της υπό αναθεώρηση Κοινής Γεωργικής Πολιτικής (ΚΓΠ) β) να εφοδιάσει την Πολιτεία με ένα δυναμικό μέσο εφαρμογής της πολιτικής της στον τομέα της διαχείρισης των κινδύνων και των κρίσεων, παρέχοντας ουσιαστική προστασία στο αγροτικό εισόδημα από φυσικούς κινδύνους, ασθένειες και παθήσεις που ζημιώνουν τη φυτική και ζωική παραγωγή και στο αντίστοιχο κεφάλαιο των αγροτικών εκμεταλλεύσεων της χώρας, προκειμένου αυτές, να διατηρήσουν ή και να βελτιώσουν την ανταγωνιστικότητά τους στο ευρωπαϊκό και παγκόσμιο οικονομικό περιβάλλον, γ) να απαλείψει τις τυχόν αντιθέσεις του υπάρχοντος συστήματος προς το θεσμικό πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, να ευθυγραμμιστεί προς τα αντίστοιχα συστήματα των άλλων χωρών μελών και να διευκολύνει την ενσωμάτωσή του στο ευρύτερο κανονιστικό και οικονομικό περιβάλλον, στο οποίο πρέπει να λειτουργήσει, δ) να μειώσει τις αδυναμίες του σημερινού συστήματος με τελικό στόχο τη βελτίωση των υπηρεσιών που παρέχονται στον αγρότη, λαμβάνοντας υπόψη τα νέα δεδομένα, όπως για παράδειγμα τις κλιματικές και περιβαλλοντικές αλλαγές και τέλος, ε) να συμβάλλει στην οικονομική εξυγίανση του σημερινού αδιέξοδου μοντέλου ασφάλισης της αγροτικής δραστηριότητας και να διαμορφώσει ένα συνολικά ισοσκελισμένο ασφαλιστικό σύστημα, όπου οι παροχές θα είναι στο ίδιο ύψος με τα ετήσια έσοδα του ΕΛΓΑ, να καθορίσει μια κατά προϊόν ανταποδοτικότητα και μέσω της επιδότησης του ασφάλιστρου να τονίσει και τον κοινωνικό χαρακτήρα του γεωργοασφαλιστικού συστήματος. Σ' αυτούς τους στόχους προσβλέπει το 5 Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και στα πλαίσια αυτά κατάρτισε και δημοσιοποιεί το νομοσχέδιο για την εξυγίανση, τον εκσυγχρονισμό και την αναδιάρθρωση του εν γένει γεωργοασφαλιστικού μας συστήματος, για να τεθεί σε δημόσια διαβούλευση, προκειμένου μέσα από ένα ευρύ, ανοιχτό, δημοκρατικό διάλογο, να οριστικοποιηθούν και να συμπληρωθούν οι νέες ρυθμίσεις. Η προώθηση μιας βιώσιμης, οικονομικά και θεσμικά, πολιτικής πρότασης για την εξυγίανση και τον εκσυγχρονισμό του γεωργοασφαλιστικού συστήματος και του ΕΛΓΑ, θεωρείται άμεσα επιβεβλημένη προτεραιότητα. 13

13 ΟΙ 14 ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ 14 Οι 14 βασικές αλλαγές που γίνονται στο γεωργοασφαλιστικό σύστημα με το προτεινόμενο σχέδιο νόμου είναι οι ακόλουθες: 1 οεπανακαθορίζεται το ενιαίο εθνικό σύστημα προστασίας της αγροτικής δραστηριότητας και προσδιορίζονται οι τρεις πυλώνες στους οποίους στηρίζεται: α) στον Οργανισμό Ελληνικών Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΕΛΓΑ), β) στις ασφαλιστικές επιχειρήσεις, στους αλληλασφαλιστικούς συνεταιρισμούς και στα Ταμεία Αλληλοβοήθειας και γ) στην Υπηρεσία Διαχείρισης Κρίσεων και Κινδύνων στον Αγροτικό Τομέα του Υπ.Α.Α.Τ, η οποία είναι και η αρμόδια υπηρεσία για την εποπτεία και τον έλεγχο του συστήματος και για την κατάρτιση και εκτέλεση προγραμμάτων κρατικών ενισχύσεων στα πλαίσια των προγραμμάτων της Πολιτικής Σχεδίασης Έκτακτης Ανάγκης (ΠΣΕΑ). 2 οεπαναβεβαιώνεται η διατήρηση της υποχρεωτικής ασφάλισης στον ΕΛ- ΓΑ, άρα και ο κοινωνικός χαρακτήρας του ΕΛΓΑ, με αποτέλεσμα να παρέχεται άμεση οικονομική και ηθική στήριξη στους πληττόμενους από ακραία καιρικά φαινόμενα παραγωγούς, γεγονός που αποτελεί σημαντικό παράγοντα διατήρησης της αγροτικής δραστηριότητας και γενικότερα του κοινωνικού ιστού στην περιφέρεια. 3 οθεσπίζεται, εκτός από την υποχρεωτική ασφάλιση στον ΕΛΓΑ, η πρόσθετη ασφάλιση για όσους επιθυμούν αυξημένη προστασία και η προαιρετική ασφάλιση, για κινδύνους που δεν περιλαμβάνονται στους υποχρεωτικά ασφαλιζόμενους κίνδυνους του ΕΛΓΑ. Με τη ρύθμιση αυτή, ενισχύεται η ανάπτυξη του θεσμού της συμπληρωματικής (πρόσθετης και προαιρετικής) ασφάλισης, με σκοπό την ύπαρξη ευέλικτων, σύγχρονων, ανταποδοτικών επιδοτούμενων ασφαλιστικών προϊόντων που ανταποκρίνονται στις ανάγκες μιας σύγχρονης γεωργίας, 4 οεξυγιαίνεται οικονομικά ο ΕΛΓΑ και προβλέπεται ο ισοσκελισμός των εσόδων του με τα έξοδά του καθώς και η αναλογική και συμμετρική μείωση των καταβαλλομένων αποζημιώσεων σε περίπτωση που τα έσοδά του δεν επαρκούν. Συγκεκριμένα θεσπίζονται κανόνες με τους οποίους εξασφαλίζεται ο ισοσκελισμός των εσόδων και των δαπανών του ΕΛΓΑ. Ο ΕΛΓΑ στο εξής θα μπορεί, να χορηγεί προκαταβολές στους δικαιούχους αγρότες και να προβαίνει στην τελική εκκαθάριση των αποζημιώσεων στο τέλος κάθε διαχειριστικού έτους. Εάν μετά την εκκαθάριση, τα έσοδά του από κάθε πηγή, μετά την αφαίρεση των εξόδων μισθοδοσίας, των δαπανών για τα προγράμματα ενεργητικής προστασίας και λοιπών λειτουργικών δαπανών, δεν επαρκούν για την καταβολή του υπολοίπου των αποζημιώσεων, υποχρεούται να προβαίνει σε αναλογική μείωση των αποζημιώσεων, ανά προϊόν, στη φυτική παραγωγή και ανά ζώο στο ζωικό κεφάλαιο, μέχρι του ποσού που απαιτείται για τον ισοσκελισμό του ισολογισμού του. 5 οκαταργείται η δυνατότητα χορήγησης κατ' εξαίρεση αποζημιώσεων μέσω του προϋπολογισμού του ΕΛ- ΓΑ, δυνατότητα που «ανάγκαζε» τον ΕΛΓΑ να λαμβάνει δάνεια για να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του και συνέβαλε στο να οδηγηθεί σε οικονομικό αδιέξοδο. Οι κατ' εξαίρεση αποζημιώσεις μπορεί να χορηγούνται απευθείας από τον προϋπολογισμό, στα πλαίσια των επιτρεπόμενων κρατικών ενισχύσεων, με κοινές αποφάσεις των Υπουργών Οικονομικών και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και θα κοινοποιούνται και στην ΕΕ. 6 οορίζεται το ύψος της «απαλλαγής» και ο τρόπος εφαρμογής της. Η απαλλαγή ορίζεται στο 20% της ασφαλιζόμενης αξίας και υπολογίζεται επί του συνόλου των καλλιεργειών ομοειδών ειδών κάθε ασφαλισμένου. Με τον όρο «απαλλαγή» νοείται το ποσοστό ζημίας, πέραν του οποίου υπολογίζεται και καταβάλλεται αποζημίωση από τον ΕΛΓΑ. Για τις καλύψεις που υπάγονται στις κρατικές ενισχύσεις (ΠΣΕΑ) το ποσοστό της απαλλαγής ορίζεται σε 30%. 7 οθεσπίζεται ανώτατο ποσό αποζημίωσης ανά δικαιούχο ή ανά ομοειδή καλλιέργεια. Το ποσό αυτό ορίζεται στις ευρώ και μπορεί να αφορά, είτε στο σύνολο της αποζημίωσης που μπορεί να εισπράττει κάθε δικαιούχος για όλες τις καλλιέργειες, είτε να αφορά σε κάθε ομοειδή καλλιέργεια ξεχωριστά. 8 οαλλάζει ο τρόπος υπολογισμού και είσπραξης της υποχρεωτικής ειδικής ασφαλιστικής εισφοράς, προκειμένου να παταχθεί η εισφοραποφυγή και η εισφοροδιαφυγή. Συγκεκριμένα καθορίζεται το ύψος, σε ποσοστό 4% επί της αξίας της γεωργικής παραγωγής που ασφαλίζεται (ασφαλιζόμενη αξία) και που είναι δεκτική αποζημίωσης και ο τρόπος υπολογισμού της, καθώς και η διαδικασία επιβολής και είσπραξής της. Για την ειδική ασφαλιστική εισφορά υπέρ ΕΛΓΑ, με τον όρο «ασφαλιζόμενη αξία» νοείται η αξία της γεωργικής παραγωγής που παράγει κάθε ασφαλισμένος παραγωγός, φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή ομάδα παραγωγών ή κοινωνία προσώπων και η οποία δηλώνεται στην Ενιαία Δήλωση Καλλιέργειας η οποία υποβάλλεται υποχρεωτικά κάθε χρόνο από κοινού με την 14

14 Ενιαία Δήλωση Ενίσχυσης για την καταβολή των δικαιωμάτων ενιαίας ενίσχυσης από τον κοινοτικό προϋπολογισμό. Για τη φυτική παραγωγή, η ασφαλιζόμενη αξία υπολογίζεται με πολλαπλασιασμό του εμβαδού της καλλιεργούμενης έκτασης (αριθμό στρεμμάτων) επί τη μέση ποσότητα παραγωγής της συγκεκριμένης καλλιέργειας σε επίπεδο νομού επί τη μέση τιμή πώλησης του προϊόντος τη συγκεκριμένη εμπορική περίοδο. Για το ζωικό κεφάλαιο η ασφαλιζόμενη αξία υπολογίζεται με βάση των αριθμό των ασφαλισμένων ζώων επί την αξία τους. Η βεβαίωση και επιβολή της υποχρεωτικής ειδικής ασφαλιστικής εισφοράς γίνεται κατά το χρόνο υποβολής της Ενιαίας Δήλωσης Καλλιέργειας - Ενιαίας Δήλωσης Ενίσχυσης (1η Μαρτίου έως 15η Μαΐου κάθε έτους) και καταβάλλεται στον ΕΛΓΑ το αργότερο μέχρι την 31η Ιουλίου του ίδιου έτους. Σε περίπτωση αδυναμίας καταβολής, ο ασφαλισμένος παραγωγός δύναται να εκχωρήσει στον ΕΛΓΑ, μελλοντικές απαιτήσεις του, ισόποσου ύψους, από το δημόσιο (επιστροφή Φ.Π.Α., ενιαία ενίσχυση, επιστροφή φόρου πετρελαίου κ.λ.π.) ή από ιδιώτες στους οποίους έχει ή πρόκειται να πουλήσει την παραγωγή του. 9 οεπιβάλλεται γενική εισφορά υπέρ ΕΛΓΑ, η οποία καταβάλλεται από τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα που δηλώνουν εισόδημα από γεωργικές επιχειρήσεις. Υποκείμενα στην εισφορά αυτή είναι τα φυσικά πρόσωπα που δηλώνουν συνολικό εισόδημα, συμπεριλαμβανομένου του γεωργικού εισοδήματος, που υπερβαίνει το εκάστοτε ισχύον αφορολόγητο όριο, όπως αυτό προβλέπεται από τις διατάξεις περί φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων και αντίστοιχα όλα τα νομικά πρόσωπα. Η εισφορά αυτή επιβάλλεται με συντελεστή 2% επί του καθαρού γεωργικού εισοδήματος που δηλώνεται με την οικεία δήλωση φορολογίας εισοδήματος. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων ο συντελεστής 2% μπορεί να αυξηθεί μέχρι και το 5%. 10 οστην πρόσθετη και στην προαιρετική ασφάλιση, συμμετέχουν και αλληλασφαλιστικοί συνεταιρισμοί και ιδιωτικές εταιρείες που θα ασφαλίζουν κινδύνους ή μέρος (ποσοστό) αυτών που δεν καλύπτει ο ΕΛΓΑ με επιδότηση του ασφαλίστρου, με αποτέλεσμα ο αγρότης να έχει εκτός από την υποχρεωτική ασφάλιση επιπλέον και την πρόσθετη και προαιρετική ασφαλιστική κάλυψη με μειωμένη επιβάρυνση. Η ανάπτυξη του θεσμού των επιδοτούμενων ασφαλιστικών προγραμμάτων μέσω και ιδιωτικών επιχειρήσεων και αλληλασφαλιστικών Συνεταιρισμών, ενισχύει ουσιαστικά και τον σημερινό ρόλο του ΕΛΓΑ 11 οτο κράτος, μέσω χρηματοδοτικής συνεισφοράς στα Ταμεία Αλληλοβοήθειας μπορεί να αποζημιώνει πληττόμενους γεωργούς για απώλειες που προκαλούνται από ασθένειες ζώων και φυτών και περιβαλλοντικών συμβάντων, 12 οπροβλέπεται η καθιέρωση της ασφαλιστικής ενημερότητας του ΕΛΓΑ, που θα αποτελεί προϋπόθεση για την άσκηση δικαιωμάτων που παρέχονται στους αγρότες, όπως η αγορά αγροτικού οχήματος, η άδεια πώλησης αγροτικών προϊόντων στις λαϊκές αγορές, η σύναψη δανείων, καθώς και η παράδοση προϊόντων σε συνεταιρισμούς ή επιχειρήσεις μεταποίησης ή εμπορίας. 13 οπροβλέπεται ο περιορισμός της δυνατότητας πρόσληψης έκτακτου με σύμβαση ορισμένου χρόνου ή σύμβαση έργου στον ΕΛΓΑ. Στο εξής, η εκτίμηση και εξατομίκευση των ζημιών που καλύπτονται ασφαλιστικά από τον ΕΛΓΑ, σε περίπτωση που το προσωπικό του ΕΛΓΑ δεν επαρκεί, θα μπορεί να πραγματοποιείται από πραγματογνώμονες γεωπόνους, γεωτεχνικούς ή κτηνίατρους που θα είναι πιστοποιημένοι για το σκοπό αυτό από το ΓΕΩΤΕE. Με τον ίδιο τρόπο, σε συνεργασία με τις Περιφέρειες, θα πραγματοποιείται και η εκτίμηση και εξατομίκευση των ζημιών που καλύπτονται μέσω των κρατικών ενισχύσεων (ΠΣΕΑ) καθώς και των αποζημιώσεων για ζημίες στη γεωργική παραγωγή από κινδύνους που δεν καλύπτονται ασφαλιστικά από τον ΕΛΓΑ, ενώ δίνεται και η δυνατότητα στον ΕΛΓΑ και στην υπηρεσία διαχείρισης κρίσεων και κινδύνων του ΥπΑΑΤ, να χρησιμοποιούν νέα τεχνολογικά μέσα, όπως η τηλεπισκόπηση, για την επισήμανση και εκτίμηση των ζημιών. 14 οθεσπίζεται ο πλήρης οργανικός και οικονομικός διαχωρισμός των κρατικών ενισχύσεων ΠΣΕΑ που επανέρχονται στην αρμοδιότητα του Υπ.ΑΑΤ, από τις ασφαλιστικές καλύψεις του ΕΛΓΑ με αποτέλεσμα α) να γίνεται η αναγκαία διάκριση μεταξύ, αφενός, των κρατικών ενισχύσεων και του νομικού και οργανωτικού πλαισίου που ισχύει για αυτές και αφετέρου, της ασφάλισης της γεωργικής παραγωγής και του θεσμικού, οργανωτικού και λειτουργικού πλαισίου που ισχύει για αυτή και β) να επέρχεται πλήρης εξορθολογισμός της λειτουργίας των ΠΣΕΑ με την ενεργοποίηση και των προβλεπόμενων πόρων για κάλυψη ζημιών από ακραία καιρικά φαινόμενα, αποτέλεσμα των κλιματικών αλλαγών, από τον πυλώνα ΙΙ του «Προγράμματος Αλέξανδρος Μπαλτατζής». 500 εκατ. ευρώ τα απωλεσθέντα έσοδα του ΕΛΓΑ από το 2003 Το ιλλιγιώδες ποσό των 500 εκατ. ευρώ αγγίζουν τα ανείσπρακτα έσοδα του ΕΛΓΑ, από το 2003, όπως έγινε γνωστό στο πλαίσιο συνέντευξης Τύπου του ΥΠΑΑΤ, για το νέο νομοσχέδιο. Όπως αναφέρθηκε τα τελευταία 6-7 χρόνια «χάνονται» στο δρόμο για τα ταμεία του ΕΛΓΑ, παρά το γεγονός ότι αγρότες και κτηνοτρόφοι καταβάλλουν κανονικά τις εισφορές τους, περίπου 500 εκατ. ευρώ, αφού οι έμποροι δεν αποδίδουν τις δικές τους εισφορές. Ειδικότερα, αν και ο ΕΛΓΑ έπρεπε να εισπράττει εκατ. ευρώ το χρόνο, εισπράττει μόλις 60 εκατ. Πάντως η πολιτική ηγεσία του υπουργείου εκτίμησε ότι το 2010 τα έσοδα του ΕΛΓΑ θα είναι μεγαλύτερα από κάθε άλλη χρονιά. 15

15 Ε Ν Ε ΡΓΕ Ι Α Ανοίγει ο δρόμος για επενδύσεις αγροτών σε φωτοβολταϊκά κατ εξαίρεση εξέταση νέων αιτήσεων από επαγγελματίες αγρότες στο νομοσχέδιο για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας του Στέφανου Παπαπολυμέρου Σε φωτοβολταϊκά, κυρίως, αλλά και βιομάζα, μπορούν να επενδύσουν οι αγρότες, με βάση όσα περιλαμβάνει ο νέος νόμος για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας που ψηφίστηκε από τη Βουλή. Πρόκειται για επενδύσεις που μπορούν να γίνουν ακόμη και σε γαίες υψηλής παραγωγικότητας. Σχετική μεταβατική διάταξη που επιτρέπει την κατ εξαίρεση εξέταση νέων αιτήσεων από επαγγελματίες αγρότες, πριν την έκδοση σχετικής υπουργικής απόφασης, αναμένεται να προκαλέσει "κύμα" υποψήφιων επενδυτών αγροτών που θα θελήσουν να εκμεταλλευτούν αυτή την δυνατότητα. Όπως αναφέρεται στην παράγραφο 6 του άρθρου 15 για τις μεταβατικές διατάξεις του νομοσχεδίου: «Η εξέταση νέων αιτημάτων σταθμών Α.Π.Ε. από τις αρμόδιες υπηρεσίες στις οποίες περιλαμβάνονται η Ρ.Α.Ε., οι Περιφέρειες και οι Διαχειριστές, για τους οποίους δεν είχε υποβληθεί στη Ρ.Α.Ε. αίτημα για έκδοση άδειας παραγωγής ή αίτημα εξαίρεσης πριν την έναρξη ισχύος του παρόντος, ξεκινά μετά την έκδοση της απόφασης του υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής που προβλέπεται στην περίπτωση β) της παρ. 3 του άρθρου 1 του ν.3468/2006, όπως τροποποιείται με το άρθρο 1 του παρόντος νόμου, και γίνεται κατά το δυνατό με βάση την αναλογία ισχύος που ορίζει. Μέχρι την έκδοση της απόφασης του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής επιτρέπεται κατ εξαίρεση: α) η εξέταση νέων αιτήσεων σταθμών Α.Π.Ε. που εγκαθίστανται σε κτίρια και στέγαστρα, β) η εξέταση, κατά προτεραιότητα, νέων αιτήσεων από πρόσωπα που είναι επαγγελματίες αγρότες, όπως αυτοί ορίζονται με σχετική απόφαση του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, εφόσον πρόκειται για σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας σε εκτάσεις ιδιοκτησίας τους, εγκατεστημένης ισχύος έως 100 ΚW. Δεν επιτρέπεται η μεταβίβαση των σταθμών της περίπτωσης αυτής πριν από την 16

16 πάροδο πενταετίας από την έναρξη λειτουργίας τους, εκτός αν πρόκειται για μεταβίβαση λόγω κληρονομικής διαδοχής. γ) μετά πάροδο τριών (3) μηνών από τη δημοσίευση του παρόντος νόμου, η εξέταση νέων αιτήσεων από όσους εξαιρούνται και από την υποχρέωση λήψης άδειας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας ή άλλης διαπιστωτικής απόφασης σύμφωνα με το άρθρο 4 του ν.3468/2006 (129 Α ) όπως αντικαθίσταται με το άρθρο 2 παρ. 12 του παρόντος νόμου και από την υποχρέωση έκδοσης απόφασης Ε.Π.Ο. σύμφωνα με το άρθρο 8 του ν.3468/2006 όπως αντικαθίσταται με το άρθρο 3 παρ. 13 του παρόντος νόμου. δ) η εξέταση νέων αιτήσεων σταθμών ηλεκτροπαραγωγής από βιομάζα, στην οποία δεν περιλαμβάνεται το βιοαπαδομήσιμο κλάσμα αστικών αποβλήτων. Όσον αφορά τα χωράφια υψηλής παραγωγικότητας στην παράγραφο 7 του άρθρου 9, που αφορά θέματα σχετικά με τις χωροθετήσεις εγκαταστάσεων Α.Π.Ε., αναφέρονται τα εξής: «Η περίπτωση α της παρ. 6 του άρθρου 56 του ν.2637/1998 (Α 200), όπως αντικαταστάθηκε με την παρ. 37 του άρθρου 24 του ν.2945/2001 (Α 223), αντικαθίσταται ως εξής: 6. α) Σε αγροτεμάχια που χαρακτηρίζονται από τη Διεύθυνση Αγροτικής Ανάπτυξης του οικείου Νομού ως αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας, απαγορεύεται η άσκηση οποιασδήποτε άλλης δραστηριότητας, εκτός από τη γεωργική εκμετάλλευση και την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από σταθμούς Α.Π.Ε. Κάθε επέμβαση στις εκτάσεις αυτές, είτε για τη μεταβολή του προορισμού τους και τη διάθεσή τους για άλλες χρήσεις είτε για την εκτέλεση έργων ή τη δημιουργία εγκαταστάσεων ή παροχή άλλων εξυπηρετήσεων μέσα σε αυτές, έστω και χωρίς μεταβολή της κατά προορισμό χρήσης τους, αποτελεί εξαιρετικό μέτρο και διενεργείται μόνο για λόγους που εξυπηρετούν τον γεωργικό χαρακτήρα της αγροτικής εκμετάλλευσης ή την εγκατάσταση σταθμών Α.Π.Ε. Η απαγόρευση αυτή δεν ισχύει εφόσον πρόκειται για την εκτέλεση στρατιωτικών έργων, που αφορούν την εθνική άμυνα της χώρας, καθώς και για την εκτέλεση μεγάλων αναπτυξιακών έργων του Δημοσίου και των Ο.Τ.Α. πρώτου και δεύτερου βαθμού. Ειδικά, απαγορεύεται η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από σταθμούς Α.Π.Ε. σε αγροτεμάχια της Αττικής που χαρακτηρίζονται ως αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας, καθώς και σε περιοχές της Επικράτειας που έχουν ήδη καθοριστεί ως αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας από εγκεκριμένα Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια (Γ.Π.Σ.) ή Σχέδια Χωρικής Οικιστικής Οργάνωσης Ανοιχτής Πόλης (Σ.Χ.Ο.Ο.Α.Π.) του ν.2508/1997 (Α 124), καθώς και Ζώνες Οικιστικού Ελέγχου (Ζ.Ο.Ε.) του άρθρου 29 του ν.1337/1983 (Α 33), εκτός αν διαφορετικά προβλέπεται στα εγκεκριμένα αυτά σχέδια. Με την επιφύλαξη του προηγούμενου εδαφίου, επιτρέπεται η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από φωτοβολταϊκούς σταθμούς σε αγροτεμάχια που χαρακτηρίζονται ως αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας. Στην περίπτωση αυτή η άδεια χορηγείται μόνο αν οι φωτοβολταϊκοί σταθμοί για τους οποίους έχουν ήδη εκδοθεί άδειες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας ή, σε περίπτωση απαλλαγής, δεσμευτικές προσφορές σύνδεσης από τον αρμόδιο Διαχειριστή, καλύπτουν εδαφικές εκτάσεις που δεν υπερβαίνουν το 1% του συνόλου των καλλιεργούμενων εκτάσεων του συγκεκριμένου Νομού. Για την εφαρμογή της διάταξης του προηγούμενου εδαφίου χρησιμοποιούνται τα στοιχεία της Ετήσιας Γεωργικής Στατιστικής Έρευνας του έτους 2008 της Γενικής Γραμματείας της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας της Ελλάδας. Για τον υπολογισμό της κάλυψης λαμβάνεται υπόψη η οριζόντια προβολή επί του εδάφους των φωτοβολταϊκών στοιχείων. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής