ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΑΘΗΝΩΝ

Transcript

1 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΟΝΟΜΙΑΣ & ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ Εκδοτική ΑΘΗΝΑ,

2 ΜΕΡΟΣ 5 ο Β. ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ 7. ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΕΓΓΡΑΦΩΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΩΝ 2

3 Διαδίκτυο (Internet)

4 Βασικές έννοιες Το διαδίκτυο: το σύγχρονο περιβάλλον της ηλεκτρονικής δημοσίευσης Δημοσίευση (υποβολή) στο διαδίκτυο Αναζήτηση στο διαδίκτυο Ανάκτηση από το διαδίκτυο Διαχείριση μέσω του διαδικτύου Εργαλεία, πηγές, διασυνδέσεις στο διαδίκτυο Η γνώση των βασικών εννοιών του διαδικτύου αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την κατανόηση των εννοιών της ηλεκτρονικής δημοσίευσης

5 Τι είναι το διαδίκτυο Παγκόσμιο σύστημα διασυνδεδεμένων δικτύων υπολογιστών που χρησιμοποιούν ένα κοινό τυποποιημένο πρωτόκολλο διασύνδεσης (TCP/IP, Transmission Control Protocol/Internet Protocol ) Μπορεί να χαρακτηριστεί ως το «δίκτυο των δικτύων» αφού αποτελείται από εκατομμύρια ιδιωτικών και δημοσίων, ακαδημαϊκών, εμπορικών και κυβερνητικών δικτύων διασυνδεόμενων μεταξύ τους ενσύρματα (χάλκινα καλώδια, οπτικές ίνες) ή ασύρματα Παρέχει υπηρεσίες όπως τον παγκόσμιο ιστό (WWW) και υποδομή για ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, μεταφορά και διαμοιρασμό αρχείων, συνομιλία με κείμενο και φωνή και από κοινού παιγνίδι

6 Άλλα διαδικτυακά πρωτόκολλα HTTP (Hypertext Transfer Protocol): για κατανεμημένα συνεργαζόμενα πληροφοριακά συστήματα (η βάση του WWW) FTP (File Transfer Protocol): για μεταφορά αρχείων Telnet (teletype network): για αμφίδρομη επικοινωνία IMAP (Internet Message Access Protocol) και POP (Post Office Protocol): για ηλεκτρονικό ταχυδρομείο DNS (Domain Name System): για την απόδοση ονομάτων και διευρύνσεων

7 Uniform Resource Locator (URL) Η «διεύθυνση» ενός πόρου στο διαδίκτυο (π.χ.) ml

8 Μια URL αποτελείται συνήθως από: Το πρωτόκολλο (π.χ. http), ακολουθούμενο από άνω και κάτω τελεία (:) Μια διεύθυνση IP (π.χ. teiath.gr) Ένα αριθμό πόρτας ( π.χ. για http είναι το 80) Τη διαδρομή προς το αρχείο (path, π.χ. objects/labs/les_1/ka tastasi_les_1_c.pdf) Ένα αλφαριθμητικό ερωτήματος (query string, π.χ. title=main_page&action=raw), που παρέχει δεδομένα προς επεξεργασία στον server

9 ΜΙΜΕ (Multipurpose Internet Mail Extensions) Ένα διαδικτυακό πρότυπο που χρησιμοποιήθηκε για την περιγραφή κειμένου και συνημμένων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου Η χρήση του επεκτάθηκε στην περιγραφή των περιεχομένων διαφόρων τύπων αρχείων (μορφοτύπων) στο διαδίκτυο Επικεφαλίδα Content-Type: text/plain, image/jpg, audio/mp3, video/mp4, application/msword, κ.λπ.

10 Φυλλομετρητές (Web browsers) Προγράμματα που τρέχουν στον υπολογιστή του χρήστη (web clients), και παρουσιάζουν το περιεχόμενο ιστοσελίδων που βρίσκονται σε εξυπηρετητές διαδικτύου (web servsers) Δημοφιλείς φυλλομετρητές: Internet explorer (τώρα στην έκδοση 8) Mozilla firefox (τώρα στην έκδοση 3.5) Apple Safari, Google Chrome, και Opera

11 Ψηφιακό περιεχόμενο Δύο τρόποι δημιουργίας: Με ψηφιακό τρόπο: Συγγραφή με υπολογιστή (κείμενο) Ψηφιακή φωτογράφηση Ψηφιακή βιντεοσκόπηση Ψηφιακή ηχογράφηση Με ψηφιοποίηση: Ψηφιοποίηση εγγράφου, αναγνώριση χαρακτήρων Ψηφιοποίηση εικόνας, ήχου, βίντεο ή ταινίας

12 Ψηφιακή δημιουργία εγγράφου

13 Διάφοροι τρόποι Συγγραφή σε επεξεργαστή κειμένου, ενσωμάτωση αντικειμένων και υπερσυνδέσεων Χρήση γλώσσας περιγραφής σελίδας (HTML, XML, XHTML) Χρήση εργαλείων (εξειδικευμένων προγραμμάτων) που χρησιμοποιούν ένα γραφικό περιβάλλον για τη δημιουργία ιστοσελίδων (αντί HTML) Χρήση προγραμμάτων δημιουργίας αρχείων πολυμέσων (multimedia authoring) Χρήση προγραμματιστικών εργαλείων Μετατροπή αρχείων κειμένου σε δημοφιλή μορφότυπα (pdf, lit)

14 (X)HTML

15 HTML (Hyper Text Markup Language) Η ποιο διαδεδομένη γλώσσα περιγραφής σελίδας για την συγγραφή ιστοσελίδων Δεν είναι απόλυτα συμβατή με Standard Generalized Markup Language (SGML) Δεν είναι γλώσσα προγραμματισμού! Επιτρέπει τη δημιουργία δομημένων εγγράφων που χρησιμοποιούν υπερσυνδέσεις Στηρίζεται στη χρήση ετικετών (tags), τα οποία περικλείουν μέρη του κειμένου προκειμένου να τα χαρακτηρίσουν δομικά ή να τους προσδώσουν κάποια ιδιότητα ή μορφοποίηση

16 Οι ετικέτες περιβάλλονται από γωνιακές αγκύλες (< >) Μπορεί να ενσωματώνει εικόνες και άλλα αντικείμενα, αλλά και να περιλαμβάνει σενάρια (scripts) σε γλώσσες προγραμματισμού όπως η JavaScript για την εκτέλεση μικρών εφαρμογών Επιτρέπει τη σύνδεση μιας σελίδας με Cascading Style Sheets (CSS), που περιέχουν οδηγίες μορφοποίησης Το έγγραφο μπορεί να συναχτεί σε ένα απλό επεξεργαστή κειμένου (text, π.χ. notepad) Η κατάληξη του εγγράφου πρέπει να είναι.htm ή.html

17 Όταν ανοιχτεί από ένα φυλλομετρητή (web browser), εμφανίζεται η τελική μορφή της σελίδας Η κλασσική μορφή της HTML δεν περιορίζεται στην περιγραφή του εγγράφου, αλλά περιλαμβάνει και εντολές μορφοποίησης Γενικά, μια γλώσσα περιγραφής σελίδας (SGML) συνιστάται να περιορίζεται στην περιγραφή των στοιχείων της σελίδας και να μην περιέχει και εντολές μορφοποίησης Η XHTML μπορεί να θεωρηθεί σαν μια μορφή HTML, η οποία όμως είναι συμβατή με XML

18 Η XHTML δεν περιέχει εντολές μορφοποίησης, αλλά στηρίζεται αποκλειστικά στα CSS (Cascading Style Sheets, τα οποία υπάρχουν και στην HTML) για τη μορφοποίηση του εγγράφου Έτσι, μια γλώσσα περιγραφής σελίδας καθορίζει τη δόμηση του εγγράφου Η εμφάνιση - παρουσίαση του εγγράφου είναι ανεξάρτητη της δόμησης και καθορίζεται από τα CSS, που περιέχουν τις εντολές μορφοποίησης Ένα έγγραφο με την ίδια δόμηση, μπορεί να παρουσιαστεί με διαφορετικούς τρόπους

19 Παραδείγματα ετικετών HTML <title>ηλεκτρονική δημοσίευση</title> Ο τίτλος του εγγράφου <p>ηλεκτρονικά βιβλία</p> Μια παράγραφος του εγγράφου <b>βιβλία</b> το βιβλία εμφανίζεται με χαρακτήρες έντονους (bold) <li>ηλεκτρονικό βιβλίο</li> Παράγει μια γραμμή λίστας που αρχίζει με κουκίδα (bullet): Ηλεκτρονικό βιβλίο

20 Απλά παραδείγματα

21 h1: heading level 1 p: paragraph ul: unordered list li: list item

22

23

24 a: anchor

25

26 Εργαλεία κατασκευής ιστοσελίδων Δεν είναι απαραίτητη η γνώση HTML για την κατασκευή ιστοσελίδων Μπορούν να χρησιμοποιηθούν εργαλεία Υπάρχουν online εργαλεία (π.χ. verview.html) Google Web Toolkit (GWT), εργαλεία ανοιχτού κώδικα για δημιουργία εφαρμογών σε JavaScript Διάφορα εμπορικά προγράμματα Website templates

27 Microsoft Office Publisher Μέρος του Microsoft Office Εργαλείο απλό στη χρήση με αρκετές δυνατότητες για μια πρώτη επαφή με τη κατασκευή ιστοσελίδων Φιλικό προς τον χρήστη (WYSIWYG) Δεν επιτρέπει επισκόπηση και επεξεργασία HTML

28 WYSIWYG What You See Is What You Get Προφέρεται «γουίζι-γουίγκ» Χρησιμοποιείται για να περιγράψει προγράμματα των οποίων η έξοδος (εκτύπωση, ιστοσελίδα, παρουσίαση κ.λπ.) είναι ίδια (ή περίπου ίδια) με αυτό που παρουσιάζεται στην οθόνη

29 Microsoft Expression Web WYSIWYG επεξεργασία HTML: επισκόπηση και επεξεργασία HTML. Σχεδιασμός ιστοσελίδων: προσφέρει έτοιμα template ολόκληρων ιστοτόπων Υποστηρίζει ASP.NET (ASP: Active Server Pages), το πλαίσιο δημιουργίας εφαρμογών διαδικτύου της Microsoft για την κατασκευή δυναμικών ιστότοπων, εφαρμογών διαδικτύου, κ.λπ. Υποστήριξη CSS, PHP (Hypertext Preprocessor), JavaScript

30 Adobe Dreamweaver Αρχικά Macromedia Dreamweaver Εφαρμογή ανάπτυξης ιστοτόπων WYSIWYG εφαρμογή, επιτρέπει ταυτόχρονα την επισκόπηση, επεξεργασία και δημιουργία HTML κώδικα Διαθέσιμο για λειτουργικά Mac και Windows Υποστηρίζει CSS, JavaScript, ASP, ColdFusion (πλατφόρμα γρήγορης δημιουργίας εφαρμογών) και PHP.

31 Πως ανεβαίνει μια ιστοσελίδα στο διαδίκτυο; Η βασική ιστοσελίδα του ιστότοπου πρέπει να έχει τον τίτλο index.html Η ιστοσελίδα (ή ο ιστότοπος) δοκιμάζεται ανοίγοντας τη τοπικά (ή τις σελίδες του) με ένα φυλλομετρητή (web browser) και ελέγχοντας την εμφάνιση, αν λειτουργούν οι υπερσυνδέσεις κ.λπ. Όταν τελειώσει η σχεδίαση και οι δοκιμές, ο ιστότοπος μπορεί να ανέβει στο server που θα τον φιλοξενήσει (web hosting service)

32 Για να γίνει αυτό, πρέπει να βρεθεί χώρος σε ένα server και να αποκτηθεί password και user name πρόσβασης στην υπηρεσία ftp του ιστότοπου φιλοξενίας Υπάρχουν διάφοροι ιστότοποι που προσφέρουν δωρεάν υπηρεσίες web hosting (π.χ. FTP: File Transfer Protocol, συνήθως χρησιμοποιούνται υπηρεσίες FTP μέσω πρωτοκόλλου HTTP Για παράδειγμα, οι επόμενες διαφάνειες δείχνουν πως ανεβαίνει μια ιστοσελίδα στο χώρο φιλοξενίας ιστοτόπων του ΤΕΙ

33

34

35

36

37 Ψηφιοποίηση Μετατροπή αναλογικού σήματος σε ψηφιακό

38 Διαδικασία ψηφιοποίησης Εικόνας: σάρωση ή φωτογράφηση της εικόνας με ψηφιακή φωτογραφική μηχανή Ήχου: μετατροπή του ηχητικού σήματος από αναλογικό σε ψηφιακό (Αnalog to Digital Converter) Κινηματογραφικής ταινίας: σάρωση καρέ καρέ Βίντεο: σύλληψη (video capture) της σήματος εικόνας και του ήχου και μετατροπή από αναλογικό σε ψηφιακό (Αnalog to Digital Converter)

39 Ορισμοί Τα αναλογικά σήματα έχουν συνεχείς τιμές, και όσον αφορά τις πιθανές τιμές του σήματος μια δεδομένη χρονική στιγμή, αλλά και όσον αφορά τον αριθμό των σημείων που περιέχει το σήμα σε μια δεδομένη χρονική περίοδο Τα ψηφιακά σήματα έχουν διακριτές τιμές σήματος και πεπερασμένο αριθμό σημείων σε δεδομένη χρονική περίοδο

40 Kατά τη ψηφιοποίηση ενός σήματος: Διαβάζεται το σήμα και σε τακτά χρονικά διαστήματα (π.χ. κάθε 0,1 sec: ρυθμός δειγματοληψίας, sampling rate) λαμβάνεται ένα δείγμα, μετριέται δηλαδή η τιμή του σήματος Η τιμή του δείγματος αυτού στρογγυλοποιείται στην πλησιέστερη επιτρεπτή τιμή (π.χ. στον πλησιέστερο ακέραιο, κβαντοποίηση, quantization) και αποθηκεύεται

41 Ψηφιοαναλογικοί μετατροπείς (analog to digital converters ADC, A/D) Δειγματοληψία: Αναλογική τεχνολογία: δεν υπάρχει (συνεχές σήμα) Ψηφιακή τεχνολογία: περιοδική ρυθμός δειγματοληψίας (sampling rate, sampling frequency) Τιμή μετρούμενου μεγέθους: Αναλογική τεχνολογία: συνεχής Ψηφιακή τεχνολογία: διακριτές τιμές ανάλυση, κβαντοποίηση, πλήθος δυνατών τιμών (resolution, quantization, bit depth) 41

42 είσοδος Ρυθμός δειγματοληψίας έξοδος 42

43 είσοδος έξοδος Κβαντοποίηση 43

44 sec

45 Το ψηφιοποιημένο σήμα είναι μια προσέγγιση του αναλογικού Όσο υψηλότερος είναι ο ρυθμός δειγματοληψίας (sampling) και όσο μεγαλύτερο το πλήθος των διακριτών τιμών που μπορεί να λάβει το ψηφιακό σήμα (quantization), τόσο καλύτερη γενικά είναι και η προσέγγιση του αναλογικού σήματος

46 Τι πλεονεκτήματα έχει το ψηφιακό έναντι του αναλογικού σήματος (ή μέσου); Λόγος σήματος προς θόρυβο: στα αναλογικά συστήματα ελαττώνεται με κάθε αναπαραγωγή, αντιγραφή ή μετάδοση από απόσταση, αλλά και με τον χρόνο αποθήκευσης (δίσκος, κασέτα, κείμενο σε χαρτί ) Το ψηφιακό σήμα αποτελείται από 0 και 1, τα οποία αντιστοιχούν σε πολύ μικρό σήμα (0) και (σχετικά) πολύ μεγάλο σήμα (1). Για να εκληφθεί το 0 ως 1 και να υπάρξει σφάλμα ανάγνωσης, πρέπει να προστεθεί (σχετικά) πολύς θόρυβος.

47 Έτσι, τα ψηφιακά σήματα είναι σχεδόν απρόσβλητα σε επίπεδα θορύβου που θα μπορούσαν να χειροτερέψουν πολύ την ποιότητα ενός αναλογικού σήματος Μπορούν να αντιγραφούν χωρίς καμία υποβάθμιση του σήματος (απόλυτα όμοια αντίγραφα), ενώ κατά την αναλογική αντιγραφή συμβαίνει πάντα ελάττωση του λόγου σήματος προς θόρυβο (>3 db) Μπορούν να μεταφερθούν σε μεγάλες αποστάσεις χωρίς να υποβαθμιστούν καθόλου (internet)

48 Υπάρχουν ανεξάρτητα από το φυσικό μέσο στο οποίο βρίσκονται αποθηκευμένα Η φθορά κατά την αναπαραγωγή δεν επηρεάζει την ποιότητα του αναπαραγόμενου σήματος Επιτρέπουν διόρθωση σφαλμάτων με διάφορους αλγόριθμους Πολλές διαφορετικές τεχνολογίες και μέσα ενοποιούνται και μπορούν να αποθηκευτούν, να μεταφερθούν και να υποστούν επεξεργασία με υπολογιστή

49 Αλλά! Όταν ένα ψηφιακό μέσο αποθήκευσης αστοχήσει, υπάρχει απώλεια δεδομένων Η αστοχία των ψηφιακών μέσων συμβαίνει ξαφνικά, χωρίς να υπάρχει ελάττωση της ποιότητας όπως συμβαίνει στα αναλογικά μέσα (σε πολλές περιπτώσεις υπάρχουν τρόποι όμως να προβλεφθεί) Προβλήματα προστασίας της πνευματικής ιδιοκτησίας

50 Ψηφιοποίηση εικόνας Χρησιμοποιείται σαρωτής ή ψηφιακή φωτογραφική μηχανή Ειδικές συσκευές για σάρωση μεγάλης ποσότητας βιβλίων ή αρχειακού υλικού Όσο μεγαλύτερη ανάλυση χρησιμοποιηθεί τόσο υψηλότερη η ποιότητα (λεπτομέρεια) της ψηφιακής εικόνας DPI: Dots Per Inch, PPI: Pixels Per Inch, SPI: Samples Per inch: κουκίδες ή δείγματα ανά γραμμική ίντσα, (1 ίντσα = 2,54 cm). Σημαντική παράμετρος ψηφιοποίησης, καθορίζει την τελική ανάλυση της ψηφιακής εικόνας (συνήθης τιμές σε σαρωτές από 300 έως 2400 spi)

51 Η ανάλυση της ψηφιακής εικόνας εκφράζεται σαν γινόμενο οριζόντιας x κατακόρυφη ανάλυση σε pixels (π.χ. 1024Χ768). Όσο μεγαλύτερη η ανάλυση, τόσο καλύτερη η ποιότητα (μεγαλύτερη λεπτομέρεια) της ψηφιακής εικόνας Υψηλή ανάλυση παράγει μεγάλα αρχεία, χρησιμοποιείται συμπίεση Ασπρόμαυρη εικόνα, σε αποχρώσεις του γκρίζου (grayscale) ή έγχρωμη Βάθος χρώματος (ποσότητα χρωμάτων παλέτας), μετριέται σε bit βάθους χρώματος (24 bit βάθος χρώματος = 2 24 = 16 εκατομμύρια χρώματα, φυσικό χρώμα)

52 Οπτική Αναγνώριση Χαρακτήρων Optical Character Recognition (OCR) Σάρωση εγγράφου και σύλληψη εικόνας με ψηφιογραφικό μορφότυπο (το κείμενο στην εικόνα δεν μπορεί να υποστεί επεξεργασία!) Επεξεργασία εικόνας από ένα πρόγραμμα αναγνώρισης χαρακτήρων, το οποίο αναγνωρίζει μία προς μια τις εικόνες των χαρακτήρων που αποτελείται το έγγραφο, το οποίο τελικά αποθηκεύει σε μορφή κειμένου (το κείμενο έχει αποθηκευτεί σαν αρχείο κειμένου και μπορεί να υποστεί επεξεργασία!)

53 Χρησιμοποιούνται εμπορικοί σαρωτές (scanner) και προγράμματα οπτικής αναγνώρισης χαρακτήρων Η αναγνώριση τυπωμένου κειμένου με λατινικούς χαρακτήρες μπορεί να ξεπεράσει το 99% ποσοστό επιτυχίας Εξελιγμένα προγράμματα μπορούν να αναγνωρίσουν και να διατηρήσουν την διαμόρφωση της σελίδας καθώς και διάφορα τυπογραφικά χαρακτηριστικά (είδος και μέγεθος γραμματοσειράς, επικεφαλίδες, κ.λπ.), καθώς και γραφικά, εικόνες, πλαίσια κ.λπ.

54 Ψηφιοποίηση ήχου Η ψηφιοποίηση του ήχου πραγματοποιείται με αναλογο-ψηφιακό μετατροπέα Οι τυπικές κάρτες ήχου υπολογιστών περιλαμβάνουν ένα αναλογο-ψηφιακό μετατροπέα και είναι εφοδιασμένες με εισόδους για μικρόφωνο και αναλογική πηγή Οι απλές κάρτες ήχου δεν προσφέρουν την απαραίτητη ποιότητα ψηφιοποίησης. Στις επαγγελματικές εφαρμογές χρησιμοποιούνται ολοκληρωμένα συστήματα ψηφιακής ηχογράφησης (digital audio workstation - DAW) με υψηλής ποιότητας αναλογο-ψηφιακούς μετατροπείς και υλικό και λογισμικό που προσφέρει πλήθος δυνατοτήτων επεξεργασίας

55 Η ψηφιοποίηση του ήχου πραγματοποιείται με αναλογο-ψηφιακό μετατροπέα Οι τυπικές κάρτες ήχου υπολογιστών περιλαμβάνουν ένα αναλογο-ψηφιακό μετατροπέα και είναι εφοδιασμένες με εισόδους για μικρόφωνο και αναλογική πηγή Οι απλές κάρτες ήχου δεν προσφέρουν την απαραίτητη ποιότητα ψηφιοποίησης. Στις επαγγελματικές εφαρμογές χρησιμοποιούνται ολοκληρωμένα συστήματα ψηφιακής ηχογράφησης (digital audio workstation - DAW) με υψηλής ποιότητας αναλογο-ψηφιακούς μετατροπείς και υλικό και λογισμικό που προσφέρει πλήθος δυνατοτήτων επεξεργασίας

56 Ο αναλογο-ψηφιακός μετατροπέας μετατρέπει το αναλογικό σήμα σε ψηφιακό Πρέπει να χρησιμοποιηθεί ένα κατάλληλο πρόγραμμα ψηφιακής ηχογράφησης, μέσω του οποίου θα γίνουν οι ρυθμίσεις της ψηφιοποίησης (μόνο του ψηφιακού μέρους!) και η διαχείριση (αποθήκευση, συμπίεση κ.λπ.) του ψηφιοποιημένου σήματος Πολύπλοκη διαδικασία, χρειάζεται η συμβολή μηχανικού-τεχνικού ήχου

57 Ψηφιοαναλογικοί μετατροπείς Analogto-Digital Converter (ADC, A/D) Ηλεκτρονικό εξάρτημα που μετατρέπει το εισερχόμενο σήμα (ρεύμα ή τάση) σε ένα ψηφιακό αριθμό ανάλογο της έντασης του ρεύματος ή της τάσης εισόδου Τα κύρια χαρακτηριστικά του είναι η ανάλυση (resolution) και η συχνότητα δειγματοληψίας (sampling rate) Η ανάλυση μετριέται σε bit (π.χ., ανάλυση 8bit σημαίνει 2 8 =256 δυνατές τιμές Η συχνότητα δειγματοληψίας μετριέται σε Hz ή KHz (=1000 Hz). Συχνότητα δειγματοληψίας 22 ΚHz σημαίνει ότι λαμβάνεται ένα δείγμα φορές το δευτερόλεπτο.

58 Θεώρημα δειγματοληψίας των Nyquist Shannon Πολύ απλοποιημένα, ένα αναλογικό σήμα για να μπορεί να αναδομηθεί ορθά κατά την αναπαραγωγή πρέπει ο ρυθμός δειγματοληψίας να είναι τουλάχιστον διπλάσιος από τη ψηλότερη συχνότητα που περιέχει το αναλογικό σήμα. Αν δηλαδή θέλουμε να ψηφιοποιήσουμε ένα ηχητικό σήμα με μέγιστη συχνότητα 20kHz, πρέπει η συχνότητα δειγματοληψίας να είναι τουλάχιστον 40kHz

59 Βήματα ψηφιοποίησης ήχου Προετοιμασία αναλογικού μέσου (π.χ. καθαρισμός και συντήρηση δίσκου) Προετοιμασία και ρυθμίσεις αναλογικής πηγής (ρύθμιση έντασης του σήματος, ρυθμίσεις βάρους ανάγνωσης, antiskating κ.λπ. αν πρόκειται για πικ-απ) Σύνδεση της εξόδου της αναλογικής πηγής (πικαπ, κασετόφωνο, μικρόφωνο, κ.λπ.) με την αναλογική είσοδο της κάρτας ήχου ή το σύστημα ψηφιακής ηχογράφησης

60 Ρύθμιση ευαισθησίας ψηφιακής εισόδου Ρυθμίσεις αναλογικο-ψηφιακού μετατροπέα (κυρίως του ρυθμού δειγματοληψίας και των σταθμών κβαντοποίησης) Οι τιμές των παραμέτρων αυτών στα CD ήχου έχουν για παράδειγμα τιμές ίσες με 44.1kHz και 16 bit αντίστοιχα και καταλαμβάνουν περί τα 10MB για ένα λεπτό στερεοφωνικής μουσικής Ψηφιακή επεξεργασία και επιδιόρθωση του ήχου (αφαίρεση παρασίτων, θορύβου κ.λπ.) Επιλογές αποθήκευσης

61 Ψηφιοποίηση βίντεο Η ψηφιοποίηση video πραγματοποιείται με εξειδικευμένες συσκευές που ονομάζονται κάρτες σύλληψης βίντεο (video capture cards) και οι οποίες εγκαθίστανται στον υπολογιστή ως κάρτες επέκτασης (PCI, PCI Express ή AGP bus interface). Μπορεί να συνδυάζονται με κάρτα τηλεόρασης (σύλληψη αναλογικού τηλεοπτικού σήματος) ή με υψηλής ποιότητας κάρτες οθόνης. Υψηλής ποιότητας συστήματα ψηφιοποίησης βίντεο διατίθενται και σαν εξωτερικές συσκευές Οι κάρτες αυτές δέχονται στην είσοδό τους αναλογικό σήμα βίντεο (π.χ. από VCR [Videocassette Recorder] composite video ή S- video)

62 Η ψηφιοποίηση video πραγματοποιείται με εξειδικευμένες συσκευές που ονομάζονται κάρτες σύλληψης βίντεο (video capture cards) και οι οποίες εγκαθίστανται στον υπολογιστή ως κάρτες επέκτασης (PCI, PCI Express ή AGP bus interface). Μπορεί να συνδυάζονται με κάρτα τηλεόρασης (σύλληψη αναλογικού τηλεοπτικού σήματος) ή με υψηλής ποιότητας κάρτες οθόνης. Υψηλής ποιότητας συστήματα ψηφιοποίησης βίντεο διατίθενται και σαν εξωτερικές συσκευές Οι κάρτες αυτές δέχονται στην είσοδό τους αναλογικό σήμα βίντεο (π.χ. από VCR [Videocassette Recorder] composite video ή S- video)

63 Βύσμα RCA για composite video

64 Βύσμα για S-video

65 Έχουν ενσωματωμένο αναλογικο-ψηφιακό μετατροπέα που μετατρέπει το αναλογικό σήμα βίντεο σε ψηφιακό Ο ήχος ψηφιοποιείται ξεχωριστά Κατάλληλα προγράμματα οδήγησης σε συνδυασμό με προγράμματα σύλληψης βίντεο (π.χ. Adobe Premiere) αξιοποιούν τις δυνατότητες των καρτών (ρυθμίσεις, π.χ. Adobe Premiere) Η επεξεργασία πραγματοποιείται με προγράμματα επεξεργασίας βίντεο (π.χ. Adobe Premiere)

66 Η συχνότητα δειγματοληψίας καθορίζεται αυτόματα (13,5 MHz, 14,75 MHz, /11 MHz, εξαρτάται από το πρότυπο του αναλογικού βίντεο και από την ανάλυση) Σημαντικές παράμετροι της ποιότητας του ψηφιοποιημένου βίντεο Ο αριθμός των καρέ ανά δευτερόλεπτο (fps) Η ανάλυση (οριζόντια Χ κατακόρυφα εικονοστοιχεία π.χ. 768Χ576, 640Χ480 pixels), Το μορφότυπο (file format) Η χρήση συμπίεσης καθώς και ο αλγόριθμος που χρησιμοποιείται (codec)

67 Το ψηφιακό βίντεο είναι εξαιρετικά πολύπλοκο: απαιτεί τον συγχρονισμό μιας σειράς ακίνητων εικόνων με ήχο Η ψηφιοποίηση βίντεο απαιτεί ένα codec (coder - decoder), ένα αλγόριθμο δηλαδή που καθορίζει τη μέθοδο κωδικοποίησης (και συνήθως συμπίεσης) Το ασυμπίεστο βίντεο διατηρεί όλα τα αρχικά δεδομένα αλλά παράγει τεράστια αρχεία Η συμπίεση βίντεο επιτυγχάνεται με την συμπίεση κάθε μεμονωμένου καρέ, αλλά και με τη χρήση των πληροφοριών ενός καρέ για την αποθήκευση του επόμενου

68 Ψηφιοποίηση κινηματογραφικής ταινίας Επιλογή του καλύτερου δυνατού πρωτότυπου Καθαρισμός και συντήρη Ψηφιοποίηση με σαρωτή του κάθε καρέ ξεχωριστά Διατίθενται ειδικοί σαρωτές φιλμ (film scanners) που είτε σαρώνουν σε υψηλή ποιότητα κάθε καρέ χωριστά με χαμηλή ταχύτητα ή σαρώνουν το φιλμ κατά την αναπαραγωγή του Η ψηφιοποίηση ακολουθείται από ψηφιακή επεξεργασία (συντήρηση) Ειδικά προγράμματα επεξεργασίας επιτρέπουν την ανασύνθεση του φιλμ από τα μεμονωμένα καρέ, την προσθήκη του ήχου, κ.λπ.

69