ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ. Φωτεινής Κ. Τσιλιμπάρη, MD, PhD

Transcript

1 ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Φωτεινής Κ. Τσιλιμπάρη, MD, PhD Ενημερωμένο Βιογραφικό Σημείωμα, Οκτώβριος 2013

2 ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Προσωπικά στοιχεία Ημερομηνία γέννησης Τόπος γέννησης: Oικογενειακή κατάσταση: Ιδιότητα Διεύθυνση Εργασίας: Tηλέφωνα εργασίας: Fax: 9/3/1948 Αθήνα έγγαμη, δύο παιδιά Ερευνήτρια Α και Διευθύντρια Ινστιτούτου Βιολογίας ΕΚΕΦΕ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ Αγία Παρασκευή / Σπουδές-Τίτλοι-Επιστημονικές θέσεις / τώρα Απόφοιτη Ελληνογαλλικής Σχολής Μοναχών Ουρσουλινών (Πρώτη σε Κατάταξη, 19 8/12) Πτυχίο Ιατρικής (M.D.) από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, Λίαν Καλώς (7.5) Αμισθη Επιστημονική Συνεργάτις, Εργαστήριο Ιστολογίας, Ιατρικό Τμήμα Πανεπιστημίου Αθηνών Διδακτορικές Σπουδές, University of California, San Francisco, Department of Anatomy, School of Medicine Διδακτορικό δίπλωμα (Ph.D.) στην Κυτταρική Βιολογία Dept. Anatomy, University of California, San Francisco, CA. Σύμβουλος Καθηγητής: S.L. Wissig Μεταδιδακτορική Συνεργάτις: Cardiovascular Research Institute, Dept. Anatomy, Dept. Anatomy, University of California, San Francisco, CA. Mεταδιδακτορική Συνεργάτις: Dept. Pathology, Children s Hospital, Medical School, Harvard University, Boston, MA, και: Department of Pathology, Medical School, Yale University, New Haven CT. Καθηγήτρια Δ Βαθμίδας (Αssociate Research Scientist), Yale University, Department of Pathology, Medical School και Department of Lab. Med.& Pathology, Univ. of Minnesota Eπίκουρη Καθηγήτρια (Tenure-track Assistant Professor), Department of Laboratory. Medicine.& Pathology, Medical School, University of Minnesota Μόνιμη Aναπληρώτρια Καθηγήτρια (Associate Professor with tenure), Department of Laboratory Medicine and Pathology, University of Minnesota Medical School (σε άδεια γιά το μεγαλύτερο διάστημα από 6/96-2/98) Ερευνήτρια Α (Διευθύντρια Ερευνών), Ινστιτούτο Βιολογίας, ΕΚΕΦΕ «ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ» Visiting Associate Professor, Dept. Lab. Medicine & Pathology, Medical School, University of Minnesota, 2

3 σήμερα 2004-σήμερα 2007-σήμερα Minneapolis, MN Αναπληρώτρια Διευθύντρια, Ινστιτούτο Βιολογίας, ΕΚΕΦΕ «ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ» Διευθύντρια, Ινστιτούτο Βιολογίας, ΕΚΕΦΕ «ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ» Μέλος ΔΣ, ΕΚΕΦΕ «ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ» Ανάπτυξη τεχνογωσίας στον ιδιωτικό τομέα: Μέτοχος & επιστημονική διευθύνουσα της Εταιρείας έντασης γνώσης του ΕΚΕΦΕ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ, BIOPHYLAXIS A.E για την επεξεργασία και φύλαξη ομόλογων ομφαλοπλακούντιων και μεσεγχυματικών βλαστικών κυττάρων. Ρόλος μου στην εταιρεία είναι η επεξεργασία βλαστικών κυττάρων με συνδυασμό πεπτιδίων κολλαγόνου ΙV για τα οποία είμαι κάτοχος διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας, με απώτερο στόχο χρήση τους στην αναγεννητική ιατρική Αντιπρόεδρος ΕΚΕΦΕ «ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ Υποτροφίες/Βραβεία Τιμές& Διακρίσεις Υποτροφία γιά άριστη επίδοση σπουδών, Ιδρυμα Κρατικών Υποτροφιών (Ι.Κ.Υ.) Υποτροφία γιά άριστη επίδοση σπουδών, Graduate School, University of California, San Francisco, CA. Ερευνητικό Βραβείο: Research and Development Award, American Diabetes Association (Μία απο 6 επιχορηγήσεις διεθνώς) Ξένες Γλώσσες Αγγλικά, Γαλλικά (άριστα), Γερμανικά (λίγα) Επαγγελματικές Δραστηριότητες Διδακτική πείρα σήμερα Διδασκαλία εργαστηριακών ασκήσεων Ιστολογίας σε φοιτητές Ιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, ως «υποβοηθός». Διδασκαλία των Εργαστηρίων Γενικής Βιολογίας, Εργαστήριο Βιολογίας, Ιατρικό Τμήμα Πανεπιστημίου Αθηνών Διδασκαλία μαθημάτων και εργαστηριακών ασκήσεων Ιστολογίας σε Φοιτητές Ιατρικής του University of California at San Francisco, Dept. of Anatomy Διδασκαλία μέρους μεταπτυχιακού μαθήματος Παθοβιολογίας (Pathobiology 8108), Department of Pathology, University of Minnesota Medical School Διδασκαλία μέρους μεταπτυχιακού μαθήματος Παθοβιολογίας της Εξωκυττάριας ουσίας (Pathobiology 8130), Department of Pathology, University of Minnesota Medical School Συμμετοχή στο μεταπτυχιακό μάθημα «Φυσιολογία ζώων» ΠΜΣΦυσιολογία-Ανοσολογία, Βιολογικό Τμήμα Παν. Αθηνών Διδασκαλία τμήματος Μεταπτυχιακού μαθήματος και υπεύθυνη συντονισμού ( ) του μαθήματος: «Κυτταρική Επικοινωνία/ Μοριακοί Μηχανισμοί Μετάδοσης Μηνύματος», Ινστιτούτο Βιολογίας, ΕΚΕΦΕ «Δ» 3

4 σήμερα 2003σήμερα τώρα Συμμετοχή στο μεταπτυχιακό μάθημα «Αναπτυξιακή Βιολογία», Βιολογικό Τμήμα του Παν. Πατρών Συμμετοχή στο «θερινό σχολείο» του ΕΚΕΦΕ «Δ» Συμμετοχή στο μεταπτυχιακό μάθημα «Παθοβιοχημεία», Βιολογικό Τμήμα Παν. Αθηνών Συμμετοχή στο μεταπτυχιακό μάθημα «Φυσιολογία-Ανοσολογία», Βιολογικό Τμήμα ΕΚΠΑ Συμμετοχή στο Μεταπτυχιακό μάθημα «Μοριακή Ιατρική» («Πολυκυτταρική οργάνωση ζωής») Ιατρική Σχολή EKΠΑ Συμμετοχή στο Μεταπτυχιακό μάθημα «Μοριακή και Εφαρμοσμένη Φυσιολογία» Ιατρική Σχολή EKΠΑ Εκπαίδευση προσωπικού Στις ΗΠΑ (έως 1997) Στην Ελλάδα (από 1997) Κατά την παραμονή μου σε ΗΠΑ, είχα εκπαιδεύσει συνολικά 8 προπτυχιακούς φοιτητές, 4 μεταπτυχιακούς φοιτητές (Shane Anderson, Suman Setty, Theodosia Kalfa, Uma Krishnamurti) και 8 μεταδιδακτορικούς ερευνητές. Από αυτούς οι περισσότεροι συνεχίζουν την ερευνητική και διδακτική τους σταδιοδρομία επιτυχώς σε A.E.I. των ΗΠΑ, σε Ιδιωτικά Iδρύματα και Φαρμακευτικές Εταιρείες των ΗΠΑ (Kangjian Wu, Chen Yong), σε Α.Ε.Ι. της Ιαπωνίας (Gogi Hasegawa) και σε Α.Ε.Ι. στην Ελλάδα (Γιώργος Κολιάκος, Νίτσα Κουζή-Κολιάκου, Κώστας Χαϊτογλου, Νίκος Τσοπάνογλου). Κατά τη διάρκεια της θητείας μου ως Ερευνήτρια Α στο ΕΚΕΦΕ «Δ», έχουν εκπονήσει στο εργαστήριο μου διδακτορική διατριβή 5 μεταπτυχιακοί υπότροφοι (Κ. Οικονόμου, Π. Καραμεσίνης, Α. Αγγέλη, Α. Ταλαμάγκας, Βενιεράτος) και 2 ακόμη είναι στο τελευταίο στάδιο συγγραφής της διδακτορικής τους διατριβής (Ι. Τσαγκαράκη, Ν. Τσοτάκος). Στο εργαστήριο έχουν επίσης εκπαιδευτεί 11 προπτυχιακοί φοιτητές (δίμηνες «Ασκήσεις») και εκπαιδεύονται επί πλέον 4 μεταπτυχιακοί υπότροφοι (Κ. Καποδίστρια, Μ. Κωστομοίρη, Ν. Λαγοπάτη, Θ. Κούτμος). Έχουν επί πλέον εκπαιδευτεί/εκπαιδεύονται 3 συνεργαζόμενες ερευνήτριες (Π. Κίτσιου, Γ. Δροσοπούλου, Α. Φραγκούλη), εκ των οποίων οι: Δρ. Κίτσιου & Δροσοπούλου) εξελέγησαν ερευνήτριες στο Ινστ. Βιολογίας του ΕΚΕΦΕ «Δ». (Π. Κϊτσιου: 2004 Ερευνήτρια Γ, Γ. Δροσοπούλου: 2008, Ερευνήτρια Δ ). Στο εργαστήριο «Παθοβιολογίας Κυττάρων & Εξωκυττάριου χώρου» έχουν επίσης εκπoνηθεί 2 διπλωματικές-μsc εργασίες και 5 διπλωματικές εργασίες επί πτυχίω. Συμμετοχή σε επιτροπές κ.α κρίσεις επιστημονικού έργου, επιστημονικές Μέλος-Κριτής: Research Peer Review Committee, American Diabetes Association MN affiliate (regular member) Μέλος-Κριτής: Pathology A Study Section, National Institutes of Health (NIH) (ad hoc member) Μέλος: Research Steer Committee, American Diabetes 4

5 Association, MN affiliate Εκπρόσωπος Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή Μεσογειακών προγραμμάτων JRC-IPTS (Institute for Perspective Technology Studies) σε σχέση με έρευνα στο Σακχαρώδη Διαβήτη (DM-MED Committee: TEAM working group on Diabetes Mellitus) Mέλος της επιτροπής κριτών του VA Medical Center VAMC (Washington, D.C., USA) (regular member) Εκπρόσωπος Ελλάδας (ένας από δύο) στην Ευρωπαϊκή επιτροπή γιά την ανάπτυξη της δράσης COST, στο πεδίο του Σακχαρώδη Διαβήτη Μέλος της Επιτροπής ΕΣΠΑ για την θεματική περιοχή Υγεία, Γ.Γ. 355/ , ΦΕΚ 1796/Β/ Μέλος: Euro -KUP (Urine Kidney Proteomics) COST 2009σήμερα Κριτής παρουσιάσεων για το ετήσιο συνέδριο ERA-EDTA (European renal Association- European Dialysis Transplantation Association) 2012 Κριτής ερευνητικών προτάσεων του Πανεπιστήμιου Κύπρου Εκπρόσωπος Ελλάδας για το πρόγραμμα COST ACTION 1001ECMNet Προσκεκλημένη ομιλήτρια 1. Department of Lab. Medicine & Pathology, Medical School, University of Minnesota (1987) 2. Institute of Genetics, Medical School, University of Minnesota (1988) 3. 28th Annual Meeting of the American Society for Cell Biology, San Francisco, CΑ (1988) 4. International Workshop on Diabetic Nephropathy, Plymouth, Minnesota (1989) 5. 5th International Symposium on Basement Membranes, Oulou, Finland (1990) 6. 7th Midwest Connective Tissue Workshops, Chicago, IL (1991) 7. 8th Midwest Connective Tissue Workshops, Chicago, IL (1992) 8. 9th Midwest Connective Tissue Workshops, Chicago, IL (1993) 9. 6th Annual Meeting of the European Diabetic Nephropathy Study Group, Athens, Greece (1993) 10. NATO Advanced Study Institute: Angiogenesis, Molecular Biology, Clinical Aspects, Rhodes, Greece (1993) 11. XIIth International Congress of Nephrology, Jerusalem, Israel (1993) 12. Milton Hershey Medical Center, Dept. Cellular and Molecular Physiology, Hershey, PA (1994) 13. 5th International Symposium on Maillard reaction, Minneapolis, MN (1994) 14. 7th Annual Meeting of the European Diabetic Nephropathy Study Group, Heidelberg, Germany (1994) 5

6 15. 7th International Symposium on Basement Membranes, Fuji Conference Center, Japan (1994) 16. International workshop on Diabetic Nephropathy, Porto, Portugal (1994) 17. 1st Annual Meeting on Alport s syndrome, Heidelberg, Germany (1995) 18. Monthly University-wide endocrine conference, Veterans Administration Hospital, Minneapolis, MN (1995) 19. Third International Symposium on Kidney Disease of Diabetes Mellitus, National Institutes oh Health, Crystal City, VA (1995) 20. 9th Annual Meeting of the European Diabetic Nephropathy Study Group, Parma, Italy (1996) 21. International JDF workshop, Athens, Greece, Iνστιτούτο Βιολογίας, ΕΚΕΦΕ «Δ» (10/1997) th Annual Meeting of the European Diabetic Nephropathy Study Group, Rennes, France (5/1998) 24. Σεμινάρια Προσκεκλημένων Ομιλητών, Εθνικό Κέντρο Ερευνας Διαβήτη (ΕΚΕΔΙ) (4/1999) th Annual Meeting of the European Diabetic Nephropathy Study Group, Lund, Sweden (5/2000) 26. FOCUS ON GENES, Athens Greece (2/2000) 27. Ετήσιο Σεμινάριο Διαβητικών Επιπλοκών, 2 η Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική, Μονάδα Ερευνας και Διαβητολογικό Κέντρο, Ιατρικό Τμήμα Παν Αθηνών (2/2000) 28. Σεμινάρια Προσκεκλημένων Ομιλητών, Εθνικό Κέντρο Ερευνας Διαβήτη (ΕΚΕΔΙ) (5/2000) 29. 6ο Βιοϊατρικό Συνέδριο Διεθνούς Ελληνισμού, Αθήνα ( 14/10/2000) 30. Σεμινάρια Προσκεκλημένων Ομιλητών, Εθνικό Κέντρο Έρευνας Διαβήτη (ΕΚΕΔΙ)(28/5/2001) 31. ΓΓΕΤ: Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Ανταγωνιστικότητας-Ημερίδα: «Νέες Τεχνολογίες-Ενίσχυση Επιχειρηματικότητας)- Συμμετοχή σε στρογγυλό τραπέζι: «Προβληματισμοί στο θέμα της δημιουργίας τεχνοβλαστών», 10/5/ Συμμετοχή ως προσκεκλημένη ομιλήτρια στο: «Εκπαιδευτικό Σεμινάριο στο Σακχαρώδη Διαβήτη», Οργανωτής: Νοσοκομείο ΚοργιαλένειοΜπενάκειο ΕΕΣ-Τμήμα Ενδοκρινολογίας-Διαβητολογίας Κέντρο ΝΕΕΣ, 1617/6/ προσκεκλημένη Ομιλήτρια, 53ο Ετήσιο Συνέδριο της Ελληνικής Εταιρείας Βιοχημείας και Μοριακής Βιολογίας, 14/12/ Προσκεκλημένη ομιλήτρια, Πρόγραμμα Σεμιναρίων Τομέα Φυσιολογίας Ζώων και Ανθρώπου, Βιολογικό Τμήμα Παν. Αθηνών, 1/2/ Προσκεκλημένη Ομιλήτρια, 24ο Ετήσιο Συνέδριο ΕΕΒΕ, Ερέτρεια Ευβοίας, 24 Μαϊου Προσκεκλημένη ομιλήτρια, Ινστιτούτο Φυσικοχημείας, ΕΚΕΦΕ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ: Αλληλεπιδράσεις Κυττάρων με το Εξωκυττάριο Υπόστρωμα: Ελξη ή Απώθηση; 4/6/2004 6

7 37. Φαρμακευτικό Τμήμα ΑΠΘ, Εργαστήριο Φαρμακολογίας: Επιστημονικό Συμπόσιο Βιοχημικής-Φαρμακολογικής Έρευνας προς τιμήν του καθηγ. Ε. Κανελλάκη: «Από τη Βιοχημεία του Μεταβολισμού στη Μοριακή Βιολογία, Βιοτεχνολογία και σύγχρονη Θεραπευτική» Θεσσαλονίκη: Προσφυτικές και αντι-προσφυτικές αλληλεπιδράσεις νεφρικών επιθηλιακών κυττάρων με το εξωκυττάριο στρώμα τους: Ρόλος στη διαμόρφωση της μορφολογίας και λειτουργίας των κυττάρων (προσκεκλημένη ομιλήτρια) 2/9/ Ίδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών Ακαδημίας Αθηνών: «Αλληλεπιδράσεις κυττάρων με το εξειδικευμένο τους υπόστρωμα: το παράδειγμα των νεφρικών σπειραματικών επιθηλιακών κυττάρων» (Προσκεκλημένη Ομιλήτρια, σειρά Σεμιναρίων ΙΙΒΕΑΑ) 8/9/ Προσκεκλημένη ομιλήτρια, «Εβδομάδα Επιστήμης και Τεχνολογίας, Ζάππειο Μέγαρο, 4 Ιουλίου 2006 (Ε. Τσιλιμπάρη)Προσκεκλημένη Ομιλήτρια, 71η ΔΕΘ, «Κύκλος Τεχνολογίας στην Υγεία», 11 Σεπτεμβρίου Προσκεκλημένη ομιλήτρια, Λαϊκό Πανεπιστήμιο: Δύο ωριαίες ομιλίες: Ηλικιο-εξαρτώμενες παθήσεις και αντιμετώπιση τους: Από τη βασική έρευνα στις εφαρμογές: 28 Νοεμβρίου 2006 και 12 Δεκεμβρίου Εκπρόσωπος ΕΚΕΦΕ «Δ» στην ημερίδα: 5th Biennial Pharmaceutical Summit: Driving the Future through R&D and innovation, (Economist conferences) 42. Εκπρόσωπος ΕΚΕΦΕ «Δ» στην ημερίδα του Ιδρύματος Καραμανλή για την Υγεία (Παρουσίαση από τον Υπουργό Υγείας κ. Αβραμόπουλο: «Εθνική Στρατηγική για την Υγεία») Εκπρόσωπος του ΕΚΕΦΕ ΣΗΜΟΚΡΙΤΟΣ: Παρουσίαση δραστηριοτήτων του Κέντρου σχετιζόμενων με πολυθεματική μεταφραστική έρευνα (translational research), στα πλαίσια διεκδίκησης του προγράμματος του ESFRI EATRIS (European Advanced Translational Research Infrastructure in Medicine), IIBEAA, Aθήνα, 11 Ιανουαρίου Προσκεκλημένη ομιλήτρια (keynote speaker): High glucose and diabetic nephropathy: a sweet- and sour story [Molecular Basis of Diabetic Nephropathy], 21st Annual Meeting of the European Renal Cell Study Group (ERCSG), Delphi, March 26-28, Προσκεκλημένη ομιλήτρια, Eθνικό Ίδρυμα Ερευνών, Iνστιτούτο Bιολογικών Ερευνών & Bιοτεχνολογίας: «Collagenase MMP-9: One more proteolytic enzyme or a multifunctional protein? A new role», Αθήνα, 6 Μαρτίου Συνέντευξη στο περιοδικό ΝATURE με θέμα τις εξαγγελίες ανασύστασης του ερευνητικού ιστού, 4 Αυγούστου Προσκεκλημένη ομιλήτρια: "Προοπτικές χρήσης βλαστικών κυττάρων σε συνδυασμό με πεπτίδια για την αναγεννητική ιατρική στο νευρικό σύστημα", 15th Meeting for the Biomechanics of the Spine and Biotechnology, Aθήνα, Δεκεμβρίου Προσκεκλημένη ομιλήτρια (2009-σήμερα) του μεταπτυχιακού μαθήματος «Μοριακή και Εφαρμοσμένη Φυσιολογία», του Τμήματος Φυσιολογίας της Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ 49. Προσκεκλημένη ομιλήτρια (2005-σήμερα) του μεταπτυχιακού μαθήματος «Κλινική Βιοχημία-Μοριακή Διαγνωστική» του Βιολογικού Τμήματος ΕΚΠΑ 7

8 50. Προσκεκλημενή Ομιλήτρια του Συλλόγου Ομότιμων Ερευνητών του ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος, Ομιλία: «Προοπτικές χρήσης βλαστοκυττάρων σε χρόνιες και ανίατες παθήσεις: Πόσο κοντά είναι η ιατρική πρακτική σε θεραπευτικές εφαρμογές της κυτταρικής θεραπείας, Προσκεκλημενή Ομιλήτρια, Χημικό Τμήμα ΕΚΠΑ «Χρήσεις βλαστικών Κυττάρων στην Αναγεννητική Ιατρική», Προσκεκλημενή Ομιλήτρια, COST1001-ECMNet, Over-expression of MMP9 leads to increased sappα and restores cognitive abilities in a mouse model of Alzheimer s disease, Οργανωτικές Δραστηριότητες σχετικές με οργάνωση ΣυνεδρίωνΣεμιναρίων, Διοικητικές Δραστηριότητες, κλπ Οργανώτρια των εβδομαδιαίων Σεμιναρίων του: Dept. Lab. Medicine & Pathology, Medical School University of Minnesota. Επιλογή, πρόσκληση και συντονισμός επισκεπτών ερευνητών αναγνωρισμένου κύρους, οργάνωση επίσκεψης και ομιλίας, οργάνωση συναντήσεων με μέλη ΔΕΠ, κλπ Οργανώτρια Συμποσίου με θέμα τη Δομή και Λειτουργία του Κολλαγόνου τύπου IV (Basement Membrane Collagen: StructureFunction- State of the Art), στα πλαίσια του Ετήσιου Συνέδριου της Αμερικανικής Εταιρείας Κυτταρικής Βιολογίας (American Society for Cell Biology) Μέλος της Επιτροπής Οργάνωσης Μεταπτυχιακών Σπουδών (Graduate Studies Committee): Dept. Lab. Medicine & Pathology, Medical School, University of Minnesota. Τα καθήκοντα της επιτροπής συμπεριλάμβαναν τον καθορισμό και συντονισμό των μεταπτυχιακών μαθημάτων, την αξιολόγηση μεταπτυχιακών φοιτητών,των καθηγητών-συμβούλων και Εκθέσεων Προόδου, κλπ Μέλος της Επιστημονικής και Συντονιστικής Επιτροπής της Αμερικανικής Διαβητολογικής Εταιρείας (Αmerican Diabetes Association, Minnesota Affiliate). Επιλογή και Συντονισμός Ομιλητών, οργάνωση επιστημονικών εκδηλώσεων της Εταιρείας, διαχείρηση πόρων Ερευνας, Κρίση αιτήσεων επιχορήγησης, κλπ Μέλος Επιτροπών Κρίσης νέων μελών ΔΕΠ, καθηγητών με επιχορήγηση διά βίου (endowed chair professors), κλπ Μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής Ερευνών της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας (American Heart Association, Minnesota Affiliate) Μέλος της Συντονιστικής - Συμβουλευτικής Επιτροπής Επίκουρων καθηγητών: Dept. Labοratory Medicine & Pathology, Medical School, University of Minnesota. Αξιολόγιση των μελών ΔΕΠ Γ! Βαθμίδας, ένταξη σε ερευνητικές ομάδες συνεργασίας ανάλογα με το θέμα έρευνας, κρίση και επιλογή τους γιά προαγωγή, κλπ Μέλος της Επιτροπής κρίσης υποψηφίων φοιτητών, Ινστιτούτο Βιολογίας, ΕΚΕΦΕ «Δ» μεταπτυχιακών Μέλος του Επιστημονικού Γνωμοδοτικού Συμβουλίου, Ινστιτούτο Βιολογίας, ΕΚΕΦΕ «Δ» (τρεις διετείς θητείες) 8

9 Υπεύθυνη της Μονάδας Εκτροφείου Πειραματοζώων, Ινστιτούτο Βιολογίας, ΕΚΕΦΕ «Δ» Συμμετοχή σε Συντονιστικές Επιτροπές για διευθέτηση διαφόρων θεμάτων του Ι.Β., όπως αγορά επιστημονικών οργάνων, έκδοση διαφημιστικού poster του Ι.Β., κλπ Συντονίστρια του μεταπτυχιακού μαθήματος «Διακυτταρική Επικοινωνία» (συμμετέχουν τρείς ερευνητές συνολικά) Συντονισμός των τριών ερευνητικών συνεργαζόμενων ομάδων του Εργου ΠΕΝΕΔ 99ΕΔ 174 (Ινστιτούτο Βιολογίας, ΕΚΕΦΕ «Δ» (Υπεύθυνη: Ε. Τσιλιμπάρη), Παν. Αθηνών, Ιατρικό Τμήμα-Β Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική, Μονάδα Ερευνας και Διαβητολογικό Κέντρο (Υπεύθυνος: Γ. Δημητριάδης), Παν. Θεσς/νίκης, Ιατρικό Τμήμα, Εργαστήριο Βιολογικής Χημείας (Υπεύθυνος: Γ. Κολιάκος) 2000 Συντονισμός και οργάνωση της παρουσίασης της ομάδας: «Κυτταρικοί Υποδοχείς, μεταφορείς, αυξητικοί παράγοντες, και μηχανισμοί κυτταρικής σηματοδότησης», κατά τη διάρκεια της πενταετούς αξιολόγησης του ΙΒ από διεθνείς κριτές, Οργάνωση του 4ου Συνέδριου της Δια-Μεσογειακής Επιτροπής γιά την αντιμετώπιση Σακχαρώδη Διαβήτη: DM-MED committee: TEAM working group on Diabetes Mellitus, Αθήνα, Ελλάδα, 2628/11/ Αντιπρόεδρος του Ιδρύματος Ενδοκρινολογίας και Μεταβολισμού 2001 Νοσημάτων Πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής του 53ου Ετήσιου Συνέδριου της Ελληνικής Εταιρείας Βιοχημείας και Μοριακής Βιολογίας (ΕΕΒΜΒ) Αναπληρώτρια Διευθύντρια «ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ» 2003 Ερευνας Ινστιτούτου Βιολογίας ΕΚΕΦΕ Πρόεδρος Οργανωτικής Επιτροπής 55ου Ετήσιου Συνέδριου της Ελληνικής Εταιρείας Βιοχημείας και Μοριακής Βιολογίας (ΕΕΒΜΒ) 2004-τώρα Διευθύντρια Ινστ. Βιολογίας 2004-τώρα Μέλος Διοικητικού Συμβουλίου ΕΚΕΦΕ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ 2005 Μέλος Επιτροπής εκλογής Υπευθύνου Επιτροπής Εκπαίδευσης ΕΚΕΦΕ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ 2005 Μέλος Επιτροπής «Δημοέρευνα», ΕΚΕΦΕ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ Μέλος Επιτροπής του 33ου διεθνούς Συνέδριου FEBS & 11ου Συνέδριου IUBMB Αθήνα, 28 Ιουνίου-3 Ιουλίου ου 2006 Μέλος της Οργανωτικής Επιτροπής του Συνδετικού Ιστού, Αθήνα, Μαϊου 2007 Συνέδριου 2006 Οργάνωση Μεταπτυχιακής-Εκπαιδευτικής Ημερίδας: «Μέθοδοι Κυτταρικής Βιολογίας και εφαρμογές στη Βιοϊατρική», Ελληνική Εταιρεία Πυρηνικής Ιατρικής, Αθήνα, 12 Μαϊου 2006 (ΠΓΝΑ «Ευαγγελισμός» 2007 Μέλος επιτροπής για την επιλογή περιλήψεων του XLV European Renal Association-European Dialysis and Transplant Association (ERA-EDTA), Ιουνίου 2007, Barcelona, Spain 9

10 2008 Μέλος επιτροπής για την επιλογή περιλήψεων του XLVI European Renal Association-European Dialysis and Transplant Association (ERA-EDTA), Μαϊου 2008, Stοckholm, Sweden 2009 Μέλος επιτροπής για την επιλογή περιλήψεων του XLVII European Renal Association-European Dialysis and Transplant Association (ERA-EDTA), Ιουνίου 2010, Munich, Germany 2008-σήμερα: Μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής ΔΣ ΕΚΕΦΕ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ σήμερα: Μέλος της Επιτροπής διασύνδεσης ΕΚΕΦΕ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ με το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας ΗΠΑ (NIH, USA: υπάρχει συμφωνία για διετή παραμονή διδακτορικού/μεταδιδακτορικού υπότροφου με χρηματοδότηση ΝΙΗ) Κριτής Επιστημονικών Εργασιών 1987-τώρα Κριτής Επιστημονικών (ad hoc) εργασιών για τα περιοδικά (ενδεικτικά): Nature Journal of Biological Chemistry Journal of Pathology Journal of Cell Biology Diabetes Diabetologia Acta Anatomica Laboratory Cell Investigation Cancer Research American Journal of Anatomy American Journal of Pathology Cells-Tissues-Organs Endocrinology Matrix Biology Kidney International Experimental Cell Research, The Journal of Cellular and Molecular Medicine, κλπ. Συμμετοχή σε Επιστημονικούς Συλλόγους 1974-τώρα Μέλος του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών Μέλος της American Society for Cell Biology Federation of the American Societies for Experimental Biology Μέλος του New York Academy of Sciences Μέλος της Αmerican Diabetes Association 1996-σήμερα Mέλος της Ελληνικής Εταιρείας Βιοχημείας και Μοριακής Βιολογίας Αντιπρόεδρος του Ιδρύματος Ερευνας Νοσημάτων 10

11 2000-σήμερα Ενδοκρινολογίας και Μεταβολισμού Μέλος του Ιδρύματος Ερευνας Νοσημάτων Ενδοκρινολογίας και Μεταβολισμού Συμμετοχή σε εκλεκτορικά σώματα Εχω συμμετάσχει, ως μέλος ή εισηγήτρια σε πολλές επιτροπές κρίσης επιστημόνων στο Πανεπιστήμιο της Μιννεσότας, στο Ινστιτούτο Παστέρ και το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (IBEB), καθώς και στο Ινστ. Βιολογίας του ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος. Συμμετοχή σε ευρωπαϊκά δίκτυα Συμμετέχω ως μέλος της ελληνικής αντιπροσωπείας στο πρόγραμμα COST Action BM0702 European Kidney and Urine Proteomics network ( ) το οποίο σκοπεύει να συντονίσει την πρωτεομική έρευνα στον ευρωπαϊκό χώρο τη σχετική με προγνωστικούς και διαγνωστικούς δείκτες για νεφρικές παθήσεις Επίσης συμμετοχή ως εκπρόσωπος Ελλάδας στο πρόγραμμα COST ACTION 1001 ECMNEt Brain Extracellular Matrix in Health and Disease» (ECMNet) Επιχορηγήσεις Α. Τρέχουσες Abbott Hellas: Ο προστατευτικός ρόλος της βιταμίνης D σε ποδοκύτταρα παρουσία διαβητικών συνθηκών: Μελέτη μηχανισμών προστασίας in vitro & in vivo Πρόγραμμα Αριστείας, 2011: «Common pathogenetic mechanisms and pathways of the matrix-related diseases of Diabetes and Alzheimer's disease resulting in apoptotic cell death» (DIABET-AL) Πρόγραμμ «Συνεργασία-2»: Pancreatic beta cells functionality and regeneration: the role of liraglutide Bristol-Myers-Squibb: Υποστήριξη ερευνητικού έργου Εργαστηρίου «Παθοβιολογίας Κυττάρων και Εξωκυττάριου χώρου» Πρόγραμμα ESFRI, EATRIS-GR (European Advanced Translational Research Infrastructure in Medicine) Έργο παροχής υπηρεσιών (τεχνογνωσία απομόνωσης & επεξεργασίας βλαστικών κυττάρων) Διάρκεια έργου: 2010-σήμερα Υπεύθυνη έργου: Φ. Τσιλιμπάρη Ποσό επιχορήγησης: 25,000 Διάρκεια έργου: 10/ /2015 Υπεύθυνη έργου: Φ. Τσιλιμπάρη Ποσό επιχορήγησης: 360,000 Διάρκεια έργου: 12/ /2015 Υπεύθυνος έργου: Γ. Χρούσος Ποσό επιχορήγησης: 1,066,050 (Ε. Τσιλιμπάρη: 270,000) Διάρκεια έργου: Υπεύθυνη έργου: Φ. Τσιλιμπάρη Ποσό επιχορήγησης: 15,000 Διάρκεια έργου: ) Υπεύθυνος έργου: Α. Ευστρατιάδης (Φ. Τσιλιμπάρη: συμμετέχουσα ως εκπρόσωπος ΕΚΕΦΕ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ) Ποσό επιχορήγησης: 2,000,000 (Ε. Τσιλιμπάρη/ΕΚΕΦΕ «Δ»): 50, σήμερα Υπεύθυνη έργου: Φ. Τσιλιμπάρη (το ποσό των εσόδων ποικίλλει ανάλογα με τον αριθμό δειγμάτων 11

12 προς επεξεργασία: 50 /δείγμα) Δωρεές/Χορηγίες (ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ: ΧΑΛΥΨ, ΒΙΟΤΡΕΚ, 2005-σήμερα ΤΡΙΑΣ, ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΟ ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΙΟ, κλπ.) Υπεύθυνη: Φ. Τσιλιμπάρη Ποσό επιχορηγησης: Παροχή Υπηρεσιών από το Πρόγραμμα 2006-σήμερα «ΑΚΜΩΝ» και συνέχιση του (πώληση οστικών οστικών Υπεύθυνη: Φ. Τσιλιμπάρη μοσχευμάτων και πειραματοζώων) Ποσό: ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΗΡΑΚΕΙΤΟΣ»: Φωτοκαταλυτική Διάρκεια έργου: αντικαρκινική δράση διοξειδίου του Υπεύθυνη Έργου: Π. τιτανίου (TiO2): Μηχανισμοί και Παπαζαφείρη (Φ. εφαρμογές Τσιλιμπάρη:Συμμετέχον μέλος) (Μεταπτυχιακή Υπότροφος: Ν. Λαγοπάτη) ( ) (έχει υποβληθεί) Β. Πρόσφατα υποβληθείσες / σε προετοιμασία υποβολής 1. EEC, FP7-PEOPLE-ITN-2009 (Marie-Curie Training grant): Cross- European PhD training programme to combat diabetic Kidney complications (Ημερομηνία υποβολής: ) 2. EEC, FP7, 2nd call (IEE call for proposals 2009): Energy to learn, energy to live (έχει υποβληθεί) Διάρκεια έργου: Υπεύθυνος έργου: H. Holthofer Φ. Τσιλιμπάρη: Κάλυψη μισθού ενός μεταπτυχιακού φοιτητή με τα αντίστοιχα έξοδα εργαστηρίου (~65,000 ) Διάρκεια Έργου: Υπεύθυνος Έργου: Α. Μπούνας Ποσό επιχορήγησης: 1,000,000 (Φ. Τσιλιμπάρη: 90,000) 4. Πρόγραμμα ESFRI, EATRIS (Επιτροπή Υγείας) Διάρκεια έργου: 6 μήνες (εντός του (European Advanced Translational Research 2010) Infrastructure in Medicine) Υπεύθυνος έργου: Α. Ευστρατιάδης Στόχος μετά τη διεκπεραίωση του (Φ. Τσιλιμπάρη: συμμετέχουσα ως προγράμματος, σε δεύτερη φάση, είναι ο εκπρόσωπος ΕΚΕΦΕ εμπλουτισμός του Κέντρου με εξοπλισμό ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ, μέλος της υποδομών μεγάλης κλίμακας προς συντονιστικής επιτροπής του εξυπηρέτηση πολυθεματικής μεταφραστικής προγράμματος και υπεύθυνη έρευνας, όπως ΝΜR 800 mhz, MRI για χρήση πακέτου εργασίας 4) σε μικρά ζώα, μίνι γ-κάμερα για χρήση σε ( ) μικρά ζώα, συνεστιακό μικροσκόπιο, εξοπλισμός ιστολογικής μονάδας, κλπ. (έχει εγκριθεί από ΓΓΕΤ, αναμένεται υπογραφή του τεχνικού δελτίου από τους αρμόδιους φορείς) 5 ΕΣΠΑ , Επιτροπή Νανοτεχνολογίας Φ. Τσιλιμπάρη: Συμμετέχουσα ως (Εθνικός Oδικός Xάρτης Yποδομών για Yλικά εκπρόσωπος του και Aναλυτικά Eργαστήρια: National Ινστ. Βιολογίας ΕΚΕΦΕ Roadmap for Materials and Analytical ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ, με αίτημα Facilities) εξοπλισμού υποδομών στο ποσό (αιτούμενος εξοπλισμός: Συνεστιακό Μικροσκόπιο και Φασματοφωτόμετρο Κυκλικού Διχρωϊσμού 6. Ελληνογαλλική-Συνεργασία: Biological Διάρκεια έργου: 24 μήνες activity of photocatalytic reaction Υπεύθυνη έργου: Φ. Τσιλιμπάρη intermediates of endocrine disrupting ( ) compounds» 12

13 (έχει υποβληθεί) AHAF (American Health Assistance Foundation): Protective Role of MMP-9 in Alzheimer s Disease using animal models (έχει υποβληθεί) ΕΣΠΑ , Συνεργασία μεγάλης κλίμακας: Development of Innovative Diagnostic and Therapeutic Magnetic Biocarriers for Breast Cancer Treatment (DIAGNOHEAT) (έχει υποβληθεί) ΕΣΠΑ , Συνεργασία μεσαίας κλίμακας: «Μελέτες για τη βιωσιμότητα & την αναγέννηση Παγκρεατικών β-κυττάρων με στόχο την Αντιμετώπιση του διαβήτη» (έχει υποβληθεί) ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΘΑΛΗΣ»: «Διερεύνηση του παρεμποδιστικού ρόλου της κολλαγονάσης-9 (ΜΜΡ-9) στο σχηματισμό αμυλοειδών πλακών σε διαγονιδιακά ζωικά πρότυπα της νόσου Alzheimer» (πρόταση σε προετοιμασία) ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΘΑΛΗΣ»: «Μηχανισμοί ανάπτυξης χρόνιων νεφροπαθειών με στόχο την παρεμπόδιση τους»» (πρόταση σε προετοιμασία) Διάρκεια έργου: Υπεύθυνοι έργου: Δρ. Α. Τζίνια (P.I) & Δρ.Φ. Τσιλιμπάρη (Co-PI) ( $) Διάρκεια έργου: 4 έτη ( ) Υπεύθυνη έργου: Φ. Τσιλιμπάρη ( ) (έργο Φ. Τσιλιμπάρη: ) Διάρκεια έργου: 3 έτη ( ) Υπεύθυνος έργου: Γ. Χρούσος ( ) (έργο Φ. Τσιλιμπάρη: ) Δάρκεια έργου: Υπεύθυνη έργου: Φ. Τσιλιμπάρη ( ) (Έργο Φ. Τσιλιμπάρη: ) 11. Δάρκεια έργου: Υπεύθυνος έργου: Δ. Γούμενος (Φ. Τσιλιμπάρη: συμμετέχουσα) ( ) (Έργο Φ. Τσιλιμπάρη: ) 12. Πρόγραμμα ανάπτυξης ερευνητικής Διάρκεια έργου: δραστηριότητας νέων επιχειρήσεεων (spinoff- Υπεύθυνη: Μ. Σωτήρχου, spinout) Διευθύνουσα Σύμβουλος (ημερομηνία υποβολής: ) της Εταιρείας Biophylaxis AE. ( ) (Φ. Τσιλιμπάρη, επιστημονική υπεύθυνη) 13. ΝΙΗ, Institute of Aging (NIA): The protective Διάρκεια έργου: role of MMP-9 overexpression in the 5XFAD Υπεύθυνη έργου: Φ. Τσιλιμπάρη ( $) mouse model of Alzheimer s disease * (Έργο Φ. Τσιλιμπάρη: ) (πρόταση σε προετοιμασία, θα υποβληθεί (Συμμετέχουν: ΕΚΕΦΕ «Δ»,ΙΙΒΕΑΑ, ) Νοσηλευτική Σχολή ΕΚΠΑ, * Ο κανονισμός ΝΙΗ προβλέπει χρηματοδότηση εκτός ΗΠΑ σε περίπτωση που Ιατρικό Τμήμα Παν. Πατρών, & Center of Neuropathology and Prion η προτεινόμενη έρευνα δεν μπορεί να γίνει Research,Ludwig-Maximiliansστις ΗΠΑ, όπως συμβαίνει με την πρόταση, Universität, Munich, Germany). στην οποία έχει αναπτυχθεί στο Ινστ. Βιολογίας το διπλά διαγονιδιακό ποντίκι 5XFAD/MMP9 Γ. Προηγηθείσες 1 ΓΓΕΤ, ΕΠΑΝ Υποδομών: «Αντιμετώπιση Παθολογικών καταστάσεων με συνδυαστική χρήση βιο-ατρικών και νανοτεχνολογικώνμεθόδων» 2. Bristol-Myers-Squibb: Molecular basis of Διάρκεια Υπεύθυνη Έργου: Φ. Τσιλιμπάρη Ποσό επιχορήγησης: (Φ. Τσιλιμπάρη: ) Διάρκεια έργου:

14 glucose toxicity in pancreatic β-cells Υπεύθυνος έργου: Α. Χαρώνης (Φ. Τσιλιμπάρη: 16,500) ΓΓΕΤ, ΠΕΠ Αττικής: «Ανάπτυξη καινοτόμων Διάρκεια: βιοενεργών μαγνητικών νανοϋλικών για Υπεύθυνη Έργου: Φ.Τσιλιμπάρη διάγνωση και παρακολούθηση παθολογικών Ποσό επιχορήγησης: καταστάσεων με Μαγνητική Τομογραφία» (Φ. Τσιλιμπάρη: ) ΓΓΕΤ, «Αριστεία ΙΒ»: Διάρκεια: Υπεύθυνη: Φ. Τσιλιμπάρη Ποσό επιχορήγησης: ΓΓΕΤ, Πρόγραμμα ΑΚΜΩΝ: «Αναβάθμιση των Διάρκεια: Εργαστηρίων Πειραματοζώων και Ιστικών Υπεύθυνη: Φ. Τσιλιμπάρη Μοσχευμάτων του Ινστ. Βιολογίας» Ποσό επιχορηγησης: ΓΓΕΤ, Πρόγραμμα ΕΡΜΗΣ («Αχοιχτές θύρες»): Διάρκεια: «Δημιουργία κοινωνίας της γνώσης σε Υπεύθυνοι: Δ. Νιάρχος, Α. περιοχές υποβαθμισμένες και με μεγάλες Μπούνας αγροτικές καλλιέργειες» Συμμετέχοντες: 4 Ινστιτούτα του ΕΚΕΦΕ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ (ΙΠΤ, ΙΦΧ, ΙΒ, ΙΕΥ). Ποσό επιχορήγησης: ΓΓΕΤ, ΠΕΝΕΔ ΕΔ99 174: «Μελέτη Πρώϊμων Διάρκεια: Δεικτών Επιπλοκών Σακχαρώδη Διαβήτη και Υπεύθυνη: Φ. Τσιλιμπάρη Ανάπτυξη τους σε Διαγνωστικά kits» Ποσό επιχορήγησης: 50 εκ δρχ. (Φ. Τσιλιμπάρη: 20 εκ. δρχ.) ΓΓΕΤ, ΕΠΕΑΕΚ ΕΔ99174: «Eπιχειρησιακό Διάρκεια: Πρόγραμμα Εκπαίδευσης και Αρχικής Υπεύθυνος: Γ. Νούνεσης Επαγγελματικής Κατάρτισης» Φ. Τσιλιμπάρη: Συμμετέχουσα Ποσό επιχορήγησης: 33 εκ.δρχ. USA, ΝΙΗ-R01-AI10704: Study of Renal Διάρκεια: Disease in Childhood (ΜΕRIT AWARD). Υπεύθυνος: AF Michael, Dean, Medical School, University of Minnesota. Ποσό επιχορήγησης: $ (Φ. Τσιλιμπάρη $ ) JRC/IPTS, INCO: «Health Systems and Policies forδιάρκεια: Prevention and Treatment of Diabetes Mellitus inυπεύθυνος: the I Spiewak, Mediterranean Region» Institute for Technology/ Prospective Studies, JRC-ITPS Φ. Τσιλιμπάρη: Συμμετέχουσα ως εκπρόσωπος Ελάδας Ποσό επιχορήγησης: USA, ΝΙΗ-RO1-DK43574: Mesangial Cell Διάρκεια Έργου: Interactions with Glycated Matrix. Υπεύθυνη: Φ. Τσιλιμπάρη Ποσό επιχορήγησης: $ USA, Minnesota, North Star Foundation: Mesangial Integrin Reversal as a Predictor of Diabetic Υπεύθυνη: Φ. Τσιλιμπάρη Nephropathy. Ποσό επιχορήγησης: $ USA, University of Minnesota Medical School: Διάρκεια Έργου: Mesangial Cell Interactions with Glycated Matrix Υπεύθυνη: Φ. Τσιλιμπάρη Ποσό επιχορήγησης: $ USA, NIH R29DK3921: Functional Significance Διάρκεια Έργου: of Domain NC1 of type IV collagen Υπεύθυνη: Φ. Τσιλιμπάρη Ποσό επιχορήγησης: $ USA, Minnesota Medical Foundation (MMF): Διάρκεια Έργου: Defective Cell Adhesion in Diabetic RetinopathyΥπεύθυνη: Φ. Τσιλιμπάρη Ποσό επιχορήγησης: $

15 16. USA, American Diabetes Association (ADA): Διάρκεια Έργου: Endothelial Cell Interactions with Glycated Matrix Υπεύθυνη: Φ. Τσιλιμπάρη Ποσό επιχορήγησης: $ USA, American Heart Association (AHA): Διάρκεια Έργου: Microvascular Cell-Type IV collagen Interactions Υπεύθυνη: Φ. Τσιλιμπάρη Ποσό επιχορήγησης: $ USA, Juvenile Diabetes Foundation Διάρκεια Έργου: International (JDF): Altered Retinal Cell Υπεύθυνη: Φ. Τσιλιμπάρη Interactions with Glucosylated Matrix Ποσό επιχορήγησης: $ USA, University of Minnesota Medical School: Διάρκεια Έργου: Structural/Functional Changes of Basement Υπεύθυνη: Φ. Τσιλιμπάρη Membranes in Diabetes. Ποσό επιχορήγησης: $ USA, Juvenile Diabetes Foundation Διάρκεια Έργου: International (JDF) Defective Cell Adhesion Υπεύθυνη: Φ. Τσιλιμπάρη in Diabetic Retinopathy Ποσό επιχορήγησης: $ USA, Minnesota Medical Foundation (MMF): Διάρκεια Έργου: Type IV collagen-proteoglycan Interactions in Υπεύθυνη: Φ. Τσιλιμπάρη Diabetes Ποσό επιχορήγησης: $ USA, American Diabetes Association (ADA): Διάρκεια Έργου: A Study of the Assembly of Isolated Basement Υπεύθυνη: Φ. Τσιλιμπάρη Membrane Components Ποσό επιχορήγησης: $ USA, Juvenile Diabetes Foundation Διάρκεια Έργου: International (JDF): Diabetic Changes in Υπεύθυνη: Φ. Τσιλιμπάρη Type IV collagen Ποσό επιχορήγησης: $ USA, Minnesota, Viking Children s Fund: Διάρκεια Έργου: The Binding of the Main Non-collagenous, NC1 Υπεύθυνη: Φ. Τσιλιμπάρη domain to type IV collagen Ποσό επιχορήγησης: $ USA, Minnesota Medical Foundation (MMF): Διάρκεια Έργου: Assembly of Normal and Diabetic Basement Υπεύθυνη: Φ. Τσιλιμπάρη Membrane Components. Ποσό επιχορήγησης: $ USA, American Diabetes Association (ADA): Διάρκεια Έργου: Non-Enzymatic Glycosylation of Basement Υπεύθυνη: Φ. Τσιλιμπάρη Membrane Components Ποσό επιχορήγησης: $ (Research and Development Award) (ένα από 6 βραβεία διεθνώς) Πλέον πρόσφατες επιχορηγήσεις: 2013: 22,500 Abbvie: The protective role role of Vitamin D in diabetic animals in vivo : Program Excellence -GSRT: Common pathogenetic mechanisms and pathways of the matrix-related diseases of Diabetes and Alzheimer resulting in apoptotic cell death : Program: Collaboration -GSRT: Pancreatic beta cells functionality and regeneration: the role of liraglutide : 1, : Πρόγραμμα ΚΡΗΠΙΣ (ΓΓΕΤ): ΕΣΠΑΚΡΗΠΙΣ, , 1, (ΓΓΕΤ): Ταυτοποίηση στόχων για τη διάγνωση και αντιμετώπιση ασθενειών-«διασ» Διπλώματα Ευρεσιτεχνίας 15

16 1. Δίπλωμα Ευρεσιτεχνίας ΗΠΑ (U.S. Patent) 5,059,425. Ημερομηνία Εκδοσης: 10/ 22/1991: Bandage comprising a fibrous surface coated with polypeptides with type IV collagen activity to improve healing of wounds. Εφευρέτες: Effie C. Tsilibary, Leo T. Furcht. 2. Δίπλωμα Ευρεσιτεχνίας ΗΠΑ (U.S. Patent) 5,007,925. Ημερομηνία Εκδοσης: 4/16/ "Prosthetic devices coated with polypeptides with type IV collagen activity." A heparin-binding composition that promotes cellular adhesion and might be used to enhance biocompatibility of prosthetic implants, percutaneous devices, and bandages. Εφευρέτες: Effie C. Tsilibary, Leo T. Furcht. 3. Δίπλωμα Ευρεσιτεχνίας ΗΠΑ (U.S. Patent) 5,082,926. Ημερομηνία Εκδοσης: 1/ 21/1992. "Synthetic peptide with type IV collagen cell adhesion, spreading and motility activity" regarding peptide IV-1 from the triple-helix area of the α1(iv) as a cell adhesion and motility-promoting peptide (for melanoma and other tumor cells). Εφευρέτες: Effie C. Tsilibary, James B. McCarthy, Mary K. Chelberg 4. Δίπλωμα Ευρεσιτεχνίας ΗΠΑ (U.S. Patent) 5,152,784. Ημερομηνία Εκδοσης: 10/6/1992 regarding peptide Hep-III as a cell adhesion promoting- and heparin-binding peptide. Title of patent: "Prosthetic devices coated with a polypeptide with type IV collagen activity". Εφευρέτης: Effie C. Tsilibary 5. Δίπλωμα Ευρεσιτεχνίας ΗΠΑ (U.S. Patent) 5,081,031. Ημερομηνία Εκδοσης: 1/14/1992. "Synthetic polypeptide with type IV collagen activity" regarding peptide Hep-II, a peptide with type IV collagen activity. Εφευρέτες: Effie C. Tsilibary, Leo T. Furcht 6. Δίπλωμα Ευρεσιτεχνίας ΗΠΑ (U.S. Patent). 4,876,332. Ημερομηνία Εκδοσης10/24/1989. "Polypeptide with type IV collagen activity" regarding peptide Hep-I as a heparin- and cell binding-peptide. Εφευρέτες: Effie C. Tsilibary, Leo T. Furcht Τα παραπάνω διπλώματα ευρεσιτεχνίας αναφέρονται στην ανακάλυψη ειδικών αλληλουχιών αμινοξέων στο μακρομόριο του κολλαγόνου IV στις οποίες εδράζονται σημαντικές λειτουργίες του συνολικού μορίου, συγκεκριμένα, σύνδεση με αρνητικά φορτισμένες ομάδες πρωτεογλυκανών και σύνδεση με ιντεγκρινικούς υποδοχείς της κυτταρικής επιφάνειας. Οι ιδιότητες αυτές καθιστούν τις αμινοξικές αλληλουχίες που περιλαμβάνονται στα διπλώματα ιδιαίτερα χρήσιμες για την επούλωση τραυμάτων ανάπλαση ιστών, κλπ. Επιπροσθέτως οι αλληλουχίες των πεπτιδίων είναι σημαντικές για τη διατήρηση διαφοροποιημένου φαινοτύπου πολλών ειδών κυττάρων, όπως ενδοθηλιακά, νεφρικά επιθηλιακά, νευροβλαστικά SK-N-SH, κλπ. (διευκολύνουν τον περαιτέρω πολλαπλασιασμό ενδοθηλιακών και επιθηλιακών τύπων κυττάρων σε κυτταροκαλλιέργειες, χωρίς απώλεια της διαφοροποίησης τους). Οι αλληλουχίες των προαναφερθέντων πεπτιδίων υποβοηθούν επίσης τη αλληλεπίδραση διαφόρων τύπων κυττάρων με το συνδετικό ιστό δια μέσου πρωτεογλυκανών και ιντεγκρινικών υποδοχέων της κυτταρικής επιφάνειας, και προάγουν την παραγωγή μακρομορίων του συνδετικού ιστού διαφοροποιημένου φαινοτύπου (π.χ. κολλαγόνου τύπου IV από επιθηλιακά & ενδοθηλιακά κύτταρα αντί κολλαγόνο τύπου Ι) , «Prognostic, diagnostic and therapeutic significance in detecting and using TIN-antigen (Tubulo-interstitial nephritis antigen) and its segments». (European). Έχει ήδη εκδοθεί για το θέμα αυτό 16

17 δίπλωμα ευρεσιτεχνίας από τον Οργανισμό Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας της Ελλάδας, με τον αριθμό , στις 14/6/2006. Εφευρέτες: A. Χαρώνης, Ε. Τσιλιμπάρη, Δ. Βλαχάκος Το παραπάνω δίπλωμα ευρεσιτεχνίας αναφέρεται στην ανακάλυψη ενός δείκτη πιθανότατα ειδικού για την ανάπτυξη οξείας νεφρικής ανεπάρκειας και διαβητικής νεφροπάθειας. Πρόκειται για μια πρωτεΐνη, το αντιγόνο ΤΙΝ, που εκφράζεται σχεδόν αποκλειστικά στη βασική μεμβράνη του εγγύς εσπειραμένου σωληναρίου και ανιχνεύεται στα απεκκρίματα ούρων ασθενών με τις προαναφερθείσες παθήσεις. 8. U.S. Patent υπ αριθμόν US 6,780,603 B1. Ημερομηνία έκδοσης: 24/8/2004. Τίτλος: Analysis of alpha integrins for the diagnosis of Diabetic nephropathy Εφευρέτες: Φ. Τσιλιμπάρη, Α. Χαρώνης, M.Mauer, S. Setty Το παραπάνω δίπλωμα ευρεσιτεχνίας αναφέρεται στην ανακάλυψη μεταβολών στην κυτταρική επιφάνεια τύπου υποδοχέων, των ιντεγκρινών, κατα την ανάπτυξη διαβητικών επιπλοκών σε διαβητικούς ασθενείς. Με το έλεγχο της έκφρασης των συγκεκριμένων ιντεγκρινών σε κύτταρα περιφερικού αίματος όπως μονοκύτταρα, πιθανόν μπορούμε στο μέλλον να ελέγξουμε την πορεία διαβητικών ασθενών και να προβλέψουμε έγκαιρα την πιθανότητα ανάπτυξης μικρο- και μακρο-αγγειοπάθειας. Αν η πρόβλεψη καταστεί δυνατή, έχει ιδιαίτερη σημασία γιατί μπορεί να οδηγήσει σε διαφοροποίηση της εν γένει αγωγής των ασθενών. Ερευνητικές Εργασίες To ερευνητικό μου έργο έχει παρουσιασθεί σε πάνω από 100 Διεθνή και Ελληνικά Συνέδρια, στα οποία συμμετείχα με μία ή περισσότερες περιλήψεις (abstracts). Το ερευνητικό έργο θα παρουσιασθεί με την εξής σειρά: Ι. Διδακτορική Διατριβή, ΙΙ. Πρωτότυπες Εργασίες σε διεθνή περιοδικά με κριτές, ΙΙΙ. Ανασκοπήσεις-Κεφάλαια σε βιβλία, ΙV. Πρόσφατες ανακοινώσεις σε συνέδρια ( ) I. Διδακτορική Διατριβή 1. Tsilibary, P-E.C (1980). Absorption from the peritoneal cavity: Thesis, Dept. Anatomy, University of California, Ph.D. dissertation, Department of Anatomy, University of California, San Francisco II. Πρωτότυπες Δημοσιεύσεις στη διεθνή βιβλιογραφία με κριτές 1. Tsilibary, PC, Wissig, SL: Absorption from the peritoneal cavity: SEM study of the mesothelium covering the peritoneal surface of the muscular portion of the diaphragm Am. J. Anat. 149: , Tsilibary PC, Charonis AS: First stages of absorption from the peritoneal cavity: a morphological study. I. Ultrastructure under normal conditions. Iatriki (In Greek, with English abstract) 43: 64-71, Tsilibary PC, Charonis AS: First stages of absorption from the peritoneal cavity: a morphological study. II. Experimental alterations of stomata. Iatriki (In Greek, with English abstract) 43: ,

18 4. Tsilibary, PC, Wissig, SL: Lymphatic absorption from the peritoneal cavity: regulation of patency of mesothelial stomata. Microvasc. Res. 25: 22-39, Charonis, AS, Tsilibary, PC, Kramer, RH, Wissig, SL: Presence of heparan sulfate core protein in the basement membrane of continuous capillaries and skeletal muscle cells. Microvasc. Res. 26: , Tsilibary, PC, Williams, MC: Actin in the peripheral rat lung: S1-labeling and structural changes induced by cytochalasin. J. Histochem. Cytochem. 31: , Tsilibary, PC, Williams, MC: Actin and secretion of surfactant-i. J. Histochem. Cytochem. 31: , Charonis, AS, Tsilibary, EC, Yurchenco, PD, Furthmayr H: Binding of laminin to type IV collagen. J. Cell Biol. 100: , Yurchenco, PD, Tsilibary, EC, Charonis, AS, Furthmayr, H. Laminin polymerization in vitro. Evidence for a two-step assembly with domain specificity. J. Biol. Chem. 260: , Tsilibary, E.C., Charonis AS: The role of the main non-collagenous NC1 domain in type IV collagen self-assembly. J. Cell Biol. 103: , Yurchenco, P.D., Tsilibary, EC, Charonis, AS, Furthmayr, H: Models for the self-assembly of basement membrane. J. Histochem. Cytochem. 34: 93102, Charonis, AS, Tsilibary, EC, Saku, T, Furthmayr, H: Involvement of the globule of the long arm of laminin in its polymerization and binding to type IV collagen. J. Cell Biol. 103: , Tsilibary, EC, Wissig, SL: Light and electron microscopic observations of lymphatic drainage units from the peritoneal cavity. Am. J. Anat. (Fest Schrift volume in honor of H. Elias) 180: , Skubitz, APN, Charonis, AS, Tsilibary, EC, Furcht LT: Localization of a tumor cell adhesion domain by a monoclonal antibody. Exp. Cell Res. 173: , Tsilibary, E.C., Charonis, AS, Reger, LA,. Wohlhueter, R, Furcht, LT: The effect of non-enzymatic glucosylation on the binding of the main noncollagenous NC1 domain to type IV collagen. J. Biol. Chem. 263: , Tsilibary, E.C., Koliakos, GG, Charonis, AS, Vogel, AM, Reger, LA Furcht, LT: Heparin-type IV collagen interactions: equilibrium binding and inhibition of type IV collagen self-assembly. J. Biol. Chem. 263: , Herbst, TJ, McCarthy JB, Tsilibary, EC, Furcht, LT: Differential effects of laminin, type IV collagen and specific domains of type IV collagen on endothelial cell adhesion and migration. J. Cell Biol. 106: , Tsilibary EC, Koliakos, GG, Charonis, AS, Vogel, AM, Reger, LA, Furcht, LT: Heparin-type IV collagen interactions: equilibrium binding and inhibition of type IV collagen self-assembly. J. Biol. Chem. 263: , Koliakos, G.G., Kouzi-Koliakos, K, Furcht, LT, Reger LA, and Tsilibary, EC: The binding of heparin to type IV collagen: domain specificity with identification of peptide sequences from the α1(iv) and α2(iv) which specifically bind heparin. J. Biol. Chem. 264: ,

19 20. Koliakos-Kouzi, K, Koliakos, GG, Tsilibary, EC, Furcht, LT, Charonis,AS: Mapping of three heparin-binding sites on laminin and identification of a novel heparin-binding site on the B1 chain. J. Biol. Chem. 265: , Chelberg, MK, Tsilibary, EC, McCarthy, JB: Direct interaction of metastatic tumor cells with specific domains of type IV collagen. Cancer Res. 49: , Tsilibary, EC, Reger, LA, Vogel, AM, Koliakos, GG, Anderson, SS, Charonis, AS, Alegre, JN, Furcht, LT: Identification of a multi-functional, cell-binding peptide sequence from the α1(nc1) of type IV collagen. J. Cell Biol. 111: , Charonis, AS, Reger LA, Dege, JE, Koliakos-Kouzi, K, Furcht, LT, Wohlhueter, RM, Tsilibary, EC: Laminin alterations after in vitro non-enzymatic glucosylation. Diabetes 39: , Chelberg, MK, McCarthy, JB, Skubitz, APN, Furcht, LT, Tsilibary, EC: Characterization of a synthetic peptide from type IV collagen, which promotes melanoma cell adhesion, spreading and motility. J. Cell Biol. 111: , Koliakos, G.G., Tsilibary, EC, Charonis, AS: A melanoma cell surface laminin binding protein with apparent Mr 90,000. Conn. Tissue Res. 26: , Charonis, AS, Tsilibary, EC: Structural and functional changes of laminin and type IV collagen following non-enzymatic glucosylation. Diabetes, 41: 49-51, Haitoglou, CS, Tsilibary, EC, Brownlee, M, and Charonis, AS: Altered endothelial cell interactions with non-enzymatically glucosylated laminin and type IV collagen. J. Biol. Chem. 267: , Anderson, SS, Tsilibary, EC, Charonis, AS: Ultrastructural and biochemical changes of bovine tubular basement membranes following in vitro glycosylation. J. Clin. Invest. 92: , Donalson DJ, Mahan, JT, Tsilibary, EC, McCarthy, JB, Dixit, SN, Chung, AE: Migratory interactions of amphibian epidermal cells with components of the basement membrane. J. Cell. Physiol. 158: 79-86, Anderson, SS, Kim, Y, and Tsilibary, EC: Effect of Matrix glycation on Mesangial cell adhesion, spreading and proliferation glucose/glucose-modified matrix. Kidney Int. 46: , Setty, S, Wayner, EA, Kim, Y, Tsilibary, EC: Glucose-induced integrin modifications in cultured human mesangial cells. Cell Adhesion and Communication, 3: , Kalfa, TΑ, Gerritsen, ME, Carslon, EC, Binstock, AJ, Tsilibary, EC: Effect of retinal basement membrane glycation on the growth rate of retinal microvascular cells. Invest. Opthalmol. and Vis. Sci. 436: , Tsopanoglou, NE, Tsilibary, EC, Charonis, AS Putrscine: A novel inhibitor of glycosylation-induced cross-links in laminin. Microcirculation 2: , Krishnamurti, U, Chen, Y, Michael, AF, Kim, Y, Fan, W, Rondeau, E, Sraer, JD, Delarue, F, and Tsilibary, EC: Integrin-mediated interactions between primary/sv-40 immortalized human glomerular epitelial cells and type IV collagen. Lab. Invest.74: ,

20 35. Anderson, SS, Wu, K, Nagasi, H, Stettler Stevenson, W, Kim, Y, and Tsilibary, EC: Effect of matrix glycation on type IV collagen, MMPs and TIMP expression by buman mesangial cells. Cell Adhesion and Communication 4: , Jin, DK, Fish AJ, Wayner EA, Mauer, M, Setty, S, Tsilibary E., Kim Y: Distribution of Integrin Subunits in Human Diabetic Kidneys. J. Am Soc. Nephrol. 7: , Wu, K, Setty, S, Mauer, SM, Killen, P, Nagase, H, Michael, AF, Tsilibary, EC: Altered kidney matrix expression in experimental diabetes. Acta Anatomica, 158: , Krishnamurti, U, Michael, AF, Rondeau, E, Tsilibary, EC: Altered signal transduction pathways in human glomerular epithelial cells, in response to matrix glycation. J. Biol. Chem. 272: , Setty, S, Kim, Y, Fields, G, Wayner, EA, Clegg, DO, Tsilibary, EC: Interactions of type IV collagen and its domains with human mesangial cells. J. Biol. Chem. 273 (20): , Krishnamurti, U, Zhou, B, Fan, W, Sasaki, S, Tsilibary, EC, Rondeau, E, Sraer, JD, Kim, Y,. Kashtan, C, Michael, AF: Puromycin aminonucleoside (PAN) suppresses integrin expression in cultured glomerular epithelial cells. J. Am. Society of Nephrol. 12(4): , Tzinia, AK, Kitsiou, PV, Talamagas, AA, Georgopoulos A, Tsilibary, EC. Effects of collagen IV on neuroblastoma cell matrix-related functions. Experimental Cell Research, 274: , Karamessinis, PM, Tzinia AK, Kitsiou PV, Stetler-Stevenson WG, Michael, AF, Fan W, Zhou B, Margaritis LH, Tsilibary, EC. Proximal Tubular Epithelial Cell Integrins respond to high glucose by altered cell-matrix interactions and differentially regulate matrixin expression. Lab. Invest. 82 (8): , Kitsiou, P, Tzinia, A, Stettler-Stevenson, W, Michael, AF, Fan, W. Zhou, B., Tsilibary, EC: Glucose-induced phenotypic modulation in glomerular epithelial cells. Am. J. Physiol. Renal, 284:F671-F679, Economou CG, Kitsiou, PV, Tzinia, AK, Panagopoulou Marinos E, Kershaw, DB, Effie C. Tsilibary EC. Enhanced podocalyxin expression alters the structure of podocyte basal surface J Cell Sci 117: , AA. Talamagas, S Efthimiopoulos, EC. Tsilibary, ME. Figueiredo-Pereira and AK. Tzinia, Abeta(1 40)-induced secretion of matrix metalloproteinase-9 results in sappα release by association with cell surface APP. Neurobiology of Disease (i.f: 4.128), (2007) 46. I. Rabias, H. Pratsinis, G. Drossopoulou, M. Fardis, N. Boukos, N. Tsotakos, D. Kletsas, E. Tsilibary, and G. Papavassiliou (2007)# In vitro studies on ultra small superparamagnetic iron oxide nanoparticles coated with gummic acid for MRI contrast agent Biomicrofluidics 1, (1-12 (i.f: ) 47. # Selected for the December 1, 2007 issue of Virtual Journal of Biological Physics Research, published by the American Physical Society (APS) and the American Institute of Physics ( 48. Aggeli AS, Kitsiou PV, Boutaud A, Hudson BG, Michael AF, Fan W, Bing Z, Tsilibary EC: Selective binding of integrins from different renal cell types to isoform, α3(iv)nc1 and α1(iv)nc1 domains of collagen IV chains. J Nephrology 22, p , 2009 (i.f. 1.44) 20

21 49. Drossopulou GI, Tsotakos NH, Tsilibary EC: Impaired transcription factor interplay and AGEs suppress podocalyxin expression in high glucose-treated human podocytes, Am J Physiol Renal Physiol. 297(3):F594-60, 2009 (i.f ) 50. Fragkouli A, Tzinia A, Charalampopoulos I, Gravanis A, Tsilibary EC: Matrix metalloproteinase-9 participates in NGF-induced α-secretase cleavage of amyloid precursor protein in PC12 cells, J. Alzheimer Dis., pending revisions (i.f ) 51. Tsagaraki I, Tsilibary, EC, Tzinia: TIMP-1 interaction with αvβ3 integrin confers resistance to human osteosarcoma cell line MG63 against TNF-αinduced apoptosis, Biochimie, pending revisions (i.f ) 52. Venieratos PD, Drossopoulou G, Tsilibary EC, Kitsiou PV: High glucose induces suppression of insulin signalin and apoptosis via upregulation of endogenous IL-1β and SOCS-1 in mouse pancreatic beta cells, Cellular Signaling, 22 (2010) (2010) 53. Tsitrouli D, Rabias Maris P, Falaras P, Magnetic Heating micro litre volume, I, Karakosta E, Kehagias T, Diamantopoulos G, Fardis M, Drossopoulou G, Tsilibary EC, Papavassiliou, G. Efficient by Highly Charged Coated Maghemite Nanoparticles in Biomicrofluidics, 4, (2010) 54. Lagopati N, Kitsiou PV, Kontos AI, Venieratos P, Kotsopoulou E, Tsilibary EC, Falaras P: Photo-induced cancer treatment using nanostructured titanium dioxide solution, J. Photochemistry and Photobiology, 214: (2010) 55. Tsagaraki I, Tsilibary, EC, Tzinia: TIMP-1 interaction with αvβ3 integrin confers resistance to human osteosarcoma cell line MG63 against TNF-αinduced apoptosis, Cell & Tissue Research, Cell Tiss Res. 342:87-96 (2010) 56. Dafnis J, Stratikos E, Zanis, V, Tzinia A, Tsilibary EC, Chroni A: Carboxyterminal truncataed apolipoprotein E4 promotes the accumulation of amyloid peptide beta 42 in SK-N-SH neuroblastoma cells, J. Neurochemistry, 115: (2010) 57. Fragkouli A, Tzinia A, Charalampopoulos I, Gravanis A, Tsilibary EC: Matrix metalloproteinase-9 participates in NGF-induced α-secretase cleavage of amyloid precursor protein in PC12 cells, J. Alzheimer Dis 24(4): (2011) 58. Fragkouli A, Papatheodoropoulos C, Georgopoulos S, Stamatakis A, Stylianopoulou F, Tsilibary EC, Tzinia A: Elevated soluble APPα levels and enhanced neuronal plasticity in mice over-expressing MMP9. J. Neurochemistry, In Press (2012) Neurochem Apr;121(2): doi: /j x. Epub 2012 Feb 9. Kostomoiri M, A. Fragkouli, M. Sagnou, LA Skaltsounis, M.Pelecanou, EC Tsilibary, Athina K Τzinia Oleuropein, an antioxidant polyphenol constituent of olive promotes α-secretase cleavage of the amyloid precursor protein (AβPP): Cellular & Molecular Neurobiol. Cell Mol Neurobiol. Jan; 33(1): Epub 2012 Oct 7 (2013) 59. Fragkouli A, Stamatakis A, Stylianopoulou F, Tsilibary EC, Tzinia A: Over- expression of MMP9 leads to increased sappα and restores cognitive abilities in a mouse model of Alzheimer s disease submitted 60.Verouti S.N., Tsilibary E.C., Fragopoulou E., Iatrou C., Demopoulos C.A., Charonis A.S., Charonis S.A., Drossopoulou G.I. Vitamin D receptor activators upregulate and rescue podocalyxin expression in high glucosetreated human podocytes. Nephron-Experimental Nephrology 122(12): doi: / Epub 2013 Mar 14 (2012) 21

22 61.Tsotakos N., Sagnou M., Kotsopoulou E., Tsilibary E, Drossopoulou G. Glucose-induced phenotypic changes independent of Wilms' tumor 1 (WT1) in cultured human podocytes. BMC Cell Biol. Jun 14;14:28. doi: / ( 2013) III. Ανασκοπήσεις Κεφάλαια σε βιβλία- Δημοσιεύσεις σε πρακτικά συνεδρίων 1. Χαρώνης ΑΣ και Τσιλιμπάρη ΦΚ. Σύγχρονες τεχνικές στην ηλεκτρονική μικροσκοπία. Ιατρική, 40, , Tsilibary, PC, Wissig, SL: Drainage of fluid from the peritoneal cavity: an SEM study of experimental alterations in the number of mesothelial stomata. In: Advances in Lymphology, Proceedings of the 8 th International Congress of Lymphology, , Χαρώνης ΑΣ και Τσιλιμπάρη ΦΚ. Δομή και λειτουργία των βασικών μεμβρανών. Ιατρική 41, , Τσιλιμπάρη ΦΚ και Χαρώνης ΑΣ. Αποφρακτικές ενώσεις. Ιατρική 45, , Charonis AS, Tsilibary, EC, Yurchenco, PD, Furthmayr, H. Binding of laminin to type IV collagen: a morphological study. Annals of the New York Academy of Sciences, 4460: , Furthmayr H, Yurchenco PD, Charonis AS and Tsilibary EC. Molecular interactions of type IV collagen and laminin. Models of basement membrane assembly, pp in "Basement membranes", Shibata(editor), Elsevier Science Publishers, Charonis AS and Tsilibary EC. The assembly of basement membrane macromolecules, pp in "Biology of the Extracellular Matrix", Mecham (editor), Academic Press, New York, Charonis AS, Tsilibary EC and Furcht LT. Effect of nonenzymatic glycosylation on the assembly of basement membrane macromolecules, pp in "Hyperglycemia, Diabetes and the Vascular Wall", Rudeman(editor), Oxford University Press, New York, Charonis AS, Koliakos N, Koliakos G, Tsilibary EC, Fields G, Reger L, Lynch C, S Spreeman M, Hunter A and Higson H.A novel laminin domain involved in adhesion of endothelial cells, pp in "Angiogenesis, Molecular Biology, Clinical Aspects", Maragoudakis et al(editor), Plenum Press, New York, Tsilibary, EC, Kouzi-Koliakos, K, Johansson, C, Butowski, R, Weislander, J : Functional significance of NCI containing α3 chains of type IV collagen. In: "Contributions to Nephrology" H. Koide (editor), Karger Publishing Co., Basel, pp 70-79, Tsilibary, EC, Kalfa, T, Gerritsen M: Proliferative response of retinal microvascular cells to diabetically modified basement membrane components. In: "Angiogenesis: Molecular Biology, Clinical Aspects" (M.E. Marangoudakis, editor), Plenum Publishing Co., London, pp , Anderson, SS, Tsilibary, EC, Charonis, AS: Glycosylation-induced modifications of intact basement membranes. In: Maillard Reactions in 22

23 Chemistry, Food, and Health (TP Labuza, GA Reineccius, VM Monnier, J O Brien, JA Baynes, editors), Setty, S, Kim, Y, Fields, GB, Clegg, DO, Wayner, EA, Tsilibary, EC: Mesangial integrin interactions with collagen IV domains. European Training Program in Microseparation Techniques (ECOSEP 1) pp , Tsilibary EC. The Role of Cell-Matrix Interactions in Normal and Pathological Conditions, Newsletter, 53ο ΕτήσιοΣυνέδριο ΕΕΒΜΒ, Δεκεμβρίου Tsilibary, EC. Microvacular basement membranes in diabetes (Invited Review). Journal of Pathol. 200:537-46, Charonis AS, Sideraki V, Kaltezioti V, Alberti A, Vlahakos D, Wu K, Tsilibary EC. Basement membrane peptides: Functional Considerations and Biomedical Applications in Autoimmunity. Current Medicinal Chemistry 12: , Lagopati, N, Kontos AI, Venieratos, P, Kitsiou, PV, Tsilibari, PF, Falaras, P: Photoinduced cancer treatment using nanostructured titanium dioxide solution, In:International Nanomedicine Conference, p.50-57, 2007 ΙV. Πρόσφατες ανακοινώσεις σε ελληνικά και διεθνή συνέδρια ( ): >65 (αναφέρονται ενδεικτικά μερικές παρακάτω) 1. Venieratos, P, Drosopoulou, G, Tsilibary, EC, Kitsiou, PV. Chronic exposure to high glucose concentration results in reduced tyrosine phosphorylation of IRS-2 and impairs the PI3-Kinase/Akt insulin signaling pathway in mouse pancreatic β-cells. Diabetologia, Volume 48:128 (Supplement 1), 41st Annual Meeting of the European Association for the Study of Diabetes, September 12-15, 2005, Athens, Greece, Drossopoulou, G, Kotsopoulou,E, Kitsiou, PV, Tsilibary, E. Differential modulation of podocalyxin-like protein (PCLP) expression by glucose concentration in human glomerular epithelial cells. Diabetologia, Volume 48:1182 (Supplement 1), 41st Annual Meeting of the European Association for the Study of Diabetes, September 12-15, 2005, Athens, Greece, Venieratos, P, Drossopoulou, G, Tsilibary, EC, Kitsiou, PV. Chronic exposure to high glucose concentration results in defective insulin signaling by reducing IRS-2 phosphorylation and PI3-kinase/Akt activation in cultured mouse pancreatic β-cells. 27th Scientific conference of Hellenic Society for Biological Sciences, Drossopoulou, G, Kotsopoulou, E, Kitsiou, PV, Tsilibary, EC. Differential modulation of podocalyxin-like protein (PCLP) expression by glucose concentration in human glomerular epithelial cells (HGEC). 27 th Scientific conference of Hellenic Society for Biological Sciences, Venieratos, P, Drossopoulou, G, Tsilibary, EC, Kitsiou, PV. Glucose-induced defects of the insulin signaling pathway in mouse pancreatic β-cells. 57th Annual Meeting of Hellenic Society of Biochemistry & Molecular Biology, 9, Tsilibary, EC, Venieratos, PD, Kitsiou, PV. Glucose-induced impairment of the insulin signaling pathway in mouse pancreatic beta-cells. FEBS J. Vol. 273 (s1), p st FEBS CONGRESS Molecules in Health & Disease, June 24-29, 2006, Istanbul, Turkey (Oral presentation) 23

24 7. Tsilibary, EC, Drossopoulou,G, Kitsiou, PV, Kotsopoulou E. Regulation of the Expression of the Glomerular anti-adhesin Podocalyxin in Cultured Human Gomerular Epithelial Cells. 18th Annual Meeting of the 1European Renal Cell Study Group: (ERCSG) Dublin, March 30th-April 2nd, 2006 (Oral presentation) 8. Drossopoulou, G, Kotsopoulou, E, and Tsilibary, EC. Regulation of podocalyxin-like protein (PCLP) expression by glucose concentration in human glomerular epithelial cells, 8th International Helsinki conference, June 8-11, 2006 (Poster presentation) 9. Tsotakos, N, Drossopoulou, G, Kotsopoulou, E, Tsilibary, EC. «Alterations in the association between WT1 and CBP may act as negative regulators of the anti-adhesin podocalyxin-like protein (PCLP) expression, in human glomerular epithelial cells». 8th Annual Congress of the Connective tissue club, April , Iraklio, Crete (Oral presentation) 10. Tsagaraki, I, Tsilibary, EC, Kletsas, D, Tzinia, A. Effect of TNF-α on cultured osteosarcoma MG-63 cells 8th Annual Congress of the Connective tissue club, April , Iraklio, Crete (Oral presentation) 11. Tsagaraki, I., Tsilibary, EC, Kletsas, D, Tzinia, A. TNF-alpha induces anti- apoptotic TIMP1 in cultured osteoblastoma MG 63 cells 58 ο Annual Meeting of EEBMB, Patra, November 9-11, 2006 (Poster presentation) 12. Drossopoulou, G, Tsotakos, N, Kotsopoulou, E, Tsilibary, EC: Chronis exposure of human glomerular epithelia cells to high glucose permamnent;y suppresses PCLP expression: Inhibition of AGE formation partially restores PCLP expression. 19th Meeting of the European Renal Cell Study Group, March 22-25, Abbaye des Vaulx de Cernay, France, Drossopoulou, G, Tsotakos, N, Kotsopoulou, E, Tsilibary, EC. Transcriptional regulation of podocalyxin in cultured immortalized human glomerular epithelial cells. XLIV European Renal Association-European Dialysis and Transplant Association (ERA-EDTA), June Barcelona, Spain I.Tsagaraki, Tsilibary, EC, D.Kletsas and A.Tzinia, «TIMP-1 contributes to resistance from from TNF-α-induced apoptosis of MG63 cells», 59th Meeting of Hellenic Society of Biochemistry and Molecular Biology, Αθήνα, Talamagas A. A, Efthimiopoulos S, Tsilibary EC, Figueiredo-Pereira M. Ε, and. Tzinia A. K. MMP-9 secretion in the presence of Aβ(1-40) results in sappa release by processing of cell surface APP. 9 th Annual Meeting of the Hellenic Connective Tissue Club, Ταλαμάγκας, Σ. Ευθυμιόπουλος, Τσιλιμπάρη, ΕΦΚ, Α. Τζίνια: Το αμυλοειδές Αβ (1-40) επάγει την έκκριση της μεταλλοπρωτεϊνάσης ΜΜΡ-9 που συνδέεται με τη διαμεμβρανική πρωτεϊνη ΑΡΡ, και καταλήγει στην έκκριση διαλυτού sappα (που δεν σχηματίζει αμυλοειδείς πλάκες). 5ο Πανελλήνιο Διεπιστημονικό Συνέδριο Νόσου Alzheimer και Συναφών Διαταραχών, Θεσσαλονίκη, Φεβρουαρίου Tsagaraki, I, Tsilibary, EC, D.Kletsas, A.Tzinia, «Tissue inhibitor of metalloproteinases-1 (TIMP-1) protects MG63 cells from TNF-α-induced apoptosis»9th Annual Meeting of the Hellenic Research Club for Connective Tissue & Matrix Biology, Αθήνα, Drossopoulou, G, Tsotakos, N, Kotsopoulou, E, Tsilibary, EC. Chronic exposure of human glomerular epithelial cells to high glucose permanently suppresses PCLP expression: Inhibition of AGE formation partially prevents 24

25 suppression of PCLP expression. 9 th Annual Meeting of the Hellenic Research Club for Connective Tissue and Matrix Biology (Athens, Greece), Tsotakos, N, Kotsopoulou, E, Drossopoulou, G, Tsilibary, EC. Differential modulation of podocalyxin-like protein (PCLP) expression by glucose concentration in human glomerular epithelial cells. 9 th Annual Meeting of the Hellenic Research Club for Connective Tissue and Matrix Biology (Athens, Greece), Kotsopoulou, E, Tsilibary, FE, Pachnis, V, Drossopoulou, G. The kidney hypodisplasia observed in monoisoformic RET51 animals may be associated with impaired WT1 and Nephrin expression. 59 th Meeting of Hellenic Society of Biochemistry and Molecular Biology (HSBMB Athens), Drossopoulou, G, Tsotakos, N, Kotsopoulou, E, Tsilibary, EC. Glucoseinduced changes of the slit diaphragm proteins are reversible and may not result in podocytic foot process effacement. 20 th Annual meeting of the European renal Cell Study group (ERCSG), Gregynog Hall, Powys, Wales, April 10-13, Tsagaraki, I., Tsilibary, E. Tzinia, A. TIMP-1 association with integrins promotes cell survival by imparting resistance to TNF-α-induced apoptosis in MG63 osteosarcoma cells. FEBS Journal, 275:321, 33 rd FEBS Congress & 11th IUBMB Conference, June 28-July 3, Athens, Tsitrouli, D, Rabias,I, Diamantis, N, Diamantopoulos, G, Drossopouloulou, g, Kotsopoulou, E, Karakosta, E, Maris, T, Panayotou, G, Tsilibary, E, Papavassiliou, G. Monodispersed colloidal maghemite nanoparticles as conductors of magnetic hyperthermia for targeted dissolution of brain tumors. FEBS Journal, 275:373, 33rd FEBS Congress & 11th IUBMB Conference, June 28-July 3, Athens, Dafnis, J, Stratikos, E, Tzinia, A, Tsilibary, EC, Chroni, A. Carboxy-terminal truncated apolioprotein E4 reduces amyloid peptide beta (Aβ) levels in neuronal cells. FEBS Journal, 275:209, 33 rd FEBS Congress & 11 th IUBMB Conference, June 28-July 3, Athens, Tsilibary, EC, Venieratos, PD, Drossopoulou GI, Kitsiou, P. Endogenous IL-1β and SOCS-1 induce cell apoptosis through suppression of the insulin signalling pathway in mouse pancreatic β-cells cultured in high glucose. FEBS Journal, 275:321, 33rd FEBS Congress & 11th IUBMB Conference, June 28-July 3, Athens, Tsotakos, N, Drossopoulou, G, Kotsopoulou, E, Tsilibary, FE. Long-term exposure of human glomerular epithelial cells to diabetic glucose levels permanently suppresses podocalyxin but not ZO-1 expression: inhibition of AGE formation prevents suppression of podocalyxin expression. FEBS Journal, 275:143, 33rd FEBS Congress & 11 th IUBMB Conference, June 28-July 3, Athens, Fragkouli A, Tzinia A, Tsilibary EC: NGF effects on the expression of MMPs and TIMPs in serum-deprived undifferentiataed PC12 cells, 22 nd Conference of the Hellenic Society for Neuroscience, Athens, October 16-19, Totakos N, Drossopoulou G, Kotsopoulou E, Tsilibary EC: Glucose-induced changes of slit diaphragm may be associated with altered WT1-Sp1 binding to the relevant promoter regions and may affect podocalyxin expression, 21 st Annual Meeting of the European Renal Cell Study Group (ERCSG), Delphi, March 26-28,

26 29. Drossopoulou G, Tsotakos N, Kotsopoulou E, Tsilibary, EC: Transcriptional regulation of matrix anti-adhesin, Podocalyxin-like protein, PCLP, and the slit diaphragm protein, nephrin, in cultured immortalized human glomerular epithelial cells, 10th Annual Meeting of the Hellenic Research Club for Connective Tissue & Matrix Biology Meeting, HSBMB, Patras, July 10 & 11, Fragkouli A, Tzinia A, Tsilibary EC: NGF promotes a-secretase cleavage of APP and increases MMP9 expression in PC 12 cells, 10th Annual Meeting of the Hellenic Research Club for Connective Tissue & Matrix Biology Meeting, HSBMB, Patras, July 10 & 11, Fragkouli A, Georgopoulos S, Stamatakis A, Stylianopoulou F, Tzinia A, Tsilibary EC: Cognitive Performance of mice overecpressing matrix metalloproteinase MMP9, 41st European Brain & Behaviour Society Meeting, 2nd Stress Satellite & 23rd Conference of the Hellenic Society for Neuroecience, Rhodes Island, September 13-18, Kostomoiri M, Fragkouli A, Sagnou M, Skaltsounis L, Pelekanou M, Tsilibary EC, Tzinia A. Oleuropein prevents the formation of extracellular amyloid βpeptide aggregates and leads to increased production of neuroprotective sappα», FEBS advanced lecture course on Matrix Pathology, Signalling and Molecular Targets, Πάτρα, Ιούλιος 11-16, Kostomoiri M, Fragkouli A, Sagnou M, Skaltsounis L, Pelekanou M, Tsilibary EC, Tzinia A. Oleuropein the antioxidant constituent of olive oil, promotes the non-amyloidogenic pathway for processing the amyloid precurson protein (APP), Ελληνικό Φόρουμ για την Επιστήμη και Τεχνολογία Λιπιδίων, 3ο Πανελλήνιο Συνέδριο «Σύγχρονες τάσεις στον τομέα των Λιπιδίων», Αθήνα, 15 Ιουνίου, Kapodistria K, Tsilibary EC, Kaltezioti V, Kavvadas P, Charonis A, Kerjaschki D, Kitsiou P: Megalin/gp330 occurs in pancreatic beta-cells and is modulated by glucose. 60o Πανελλήνιο Συνέδριο Ελληνικής Εταιρείας Μοριακής Βιολογίας & Βιοχημείας (EEBMB), Αθήνα, Νοεμβρίου Drossopoulou G, Zaimidou E, Tsotakos N, Dimitraki P, Zoidakis I, Vlahou A, Tsilibary EC: High Glucose induces multiple proteomic changes in human glomerular epithelial cells. 60o Πανελλήνιο Συνέδριο Ελληνικής Εταιρείας Μοριακής Βιολογίας & Βιοχημείας (EEBMB), Αθήνα, Νοεμβρίου Fragkouli A, Tzinia AK, Charalampopoulos I, Gravanis A, Tsilibary, EC: "Matrix metalloproteinase-9 contrributes to NGF-induced α-secretase cleavage of amyloid-β precursor protein in PC12 cells". 60o Πανελλήνιο Συνέδριο Ελληνικής Εταιρείας Μοριακής Βιολογίας & Βιοχημείας (EEBMB), Αθήνα, Νοεμβρίου Drossopoulou G, Zaimidou E, Dimitraki P, Zoidakis I, Vlahou A, Tsilibary EC: Changes of protein expression induced by high glucose in Human Glomerular Epithelial Cells (HGEC). EuroKUP COST meeting, Sheffield, UK, Oct. 31st- November 1st, 2009 Πλέον πρόσφατες παρουσιάσεις σε συνέδρια Fragkouli, A.,Tzinia A., Tsilibary E. (E. Tsilibary: invited speaker). Over-expression of MMP9 leads to increased sappα and restores cognitive abilities in a mouse model of Alzheimer s disease, COST 1001: Brain Extracellular Matrix in Health & Disease, July 12-13, 2012, Barcelona, ES Fragkouli A., Stamatakis A., Stylianopoulou F., Tsilibary F. and Tzinia A overexpression of matrix metalloproteinase 9 (MMP9) leads to increased 26

27 sappalpha and restores cognitive abilities in a mouse model of Alzheimer s disease. 8th FENS Forum 2012 Barcelona Dafnis I., Tzinia A., Tsilibary E. C., Zannis V. I. and Chroni A. An apolipoprotein E4 fragment is involved in inflammatory responses in brain cell lines. 35th European Lipoprotein Club meeting, September 2012, Tutzing, Germany Verouti SN, Tsilibary EC, Fragopoulou E, Iatrou C, Demopoulos C, Charonis AS, Kotsopoulou E, Drossopoulou G (E. Tsilibary: Invited speaker). Vitamin D receptor mediates vitamin D- and paricalcitol-induced up-regulation of podocalyxin and nephrin expression in human podocytes cultured in high glucose, 24th Annual Meeting of the European Renal cell Study Group, March 2012, Arnhem, The Netherlands Βερούτη Σ., Δροσοπούλου Γ., Φραγκοπούλου Ε., Χαρώνης Α., Δημόπουλος Κ., Τσιλιμπάρη Ε.Κ., Ιατρού Χ. Μοριακοί μηχανισμοί δράσης της βιταμίνης D και του υποδοχέα της, VDR σε μορφολογικές και λειτουργικές ιδιότητες των ποδοκυττάρων. 17o Πανελλήνιο Συνέδριο Νεφρολογίας (Κυλλήνη), (> 30 συμμετοχές σε ελληνικά και διεθνή συνέδρια από το ) Συνολικοί Δείκτες απόδοσης: Μέσος όρος Impact Factor ανά δημοσίευση: Συνολικός αριθμός βιβλιογραφικών παραπομπών: (ISI web of science, SCOPUS, etc. >3,300 ετεροαναφορέςγια το όνομα Τsilibary, EC, και εναλλακτικά αρχικά: Tsilibary E, Tsilibary, PEC, etc) h-factor/web of science ISI: 30 Με όλα τα αρχικά και από άλλες πηγές (PC, ΕΤ, PEC, etc): 31] Επιστημονικά Αποτελέσματα -Ερευνητικά Ενδιαφέροντα Τα ερευνητικά μου ενδιαφέροντα έχουν επικεντρωθεί για αρκετά μακρύ χρονικό διάστημα σε λειτουργικές ιδιότητες των κυττάρων που αφορούν σε κυτταρική επικοινωνία και επικοινωνία κυττάρων με τον περιβάλλοντα χώρο (π.χ. εξωκυττάριος χώρος / matrix, μεταγωγή σήματος από το εξωτερικό περιβάλλον, κλπ). Στο πλαίσιο αυτό η ερευνητική μου δραστηριότητα καταρχάς διευκρίνισε μηχανισμούς κυτταρικής επικοινωνίας μεσοθηλιακών κυττάρων που ρυθμίζουν την απορρόφηση από την περιτοναϊκή κοιλότητα προς τα διαφραγματικά λεμφαγγεία (διδακτορική διατριβή). Η μελέτη οδήγησε στην εφαρμογή φαρμακευτικών παραγόντων ρύθμισης (επιτάχυνσηςπ.χ.ενδοπεριτοναϊκή απορρόφηση φαρμάκων- / επιβράδυνσης π.χ. καρκινικών μεταστάσεων από την περιτοναϊκή χώρα-, κλπ) (διδακτορική διατριβή, δημοσιεύσεις 1-4, 13). Στη διάρκεια της πρώτης μεταδιδακτορικής έρευνας ασχολήθηκα με μηχανισμούς ρύθμισης έκκρισης της επιφανειοδραστικής ουσίας (surfactant) των πνευμονικών επιθηλιακών κυττάρων τύπου ΙΙ, και καθόρισα φαρμακευτικούς παράγοντες που επιταχύνουν την διαδικασία έκκρισης της, με στόχο την ανάπτυξη νέων ουσιών με παρόμοια δράση σε πρόωρα νεογνά 27

28 αλλά και ενήλικες που πάσχουν από τη σχετιζόμενη αναπνευστική ανεπάρκεια (respiratory distress syndromes: Δημοσιεύσεις 6 & 7). Σε μεταγενέστερη φάση ασχολήθηκα με το ρόλο μακρομορίων του εξωκυττάριου χώρου (matrix) στη λειτουργία των κυττάρων σε φυσιολογικές και παθολογικές συνθήκες, συγκεκριμένα σε διαβητικές καταστάσεις. Η έρευνα μου αποκάλυψε νέο τρόπο ρύθμισης πολυμερισμού του κολλαγόνου των βασικών μεμβρανών (τύπου IV) και της λαμινίνης, ενώ καθορίστηκαν συγκεκριμένες υποπεριοχές (domains & peptides) αυτών των γλυκοπρωτεϊνών που ενέχονται στις λειτουργίες πολυμερισμού, αναγνώρισης κυττάρων, κλπ. (Δημοσιεύσεις 8-12, 14-25, 29, 60-64). Η έρευνα αυτή οδήγησε σε διεθνή διπλώματα ευρεσιτεχνίας ως προς τη χρήση συγκεκριμένων πεπτιδίων για την επικάλυψη συνθετικών προσθετικών επιφανειών, με στόχο τη διευκόλυνση επιθηλιοποίησης σε καταστάσεις φλεγμονής, τραυματισμού, εγκαυμάτων, τη διατήρηση διαφοροποιημένου φαινοτύπου κυττάρων σε κυτταροκαλλιέργειες, κλπ. Eπιπροσθέτως, οι μελέτες αυτές καθόρισαν για πρώτη φορά τον σχηματισμό διαφορετικών πολυμερών κολλαγόνου IV, ανάλογα με τον τύπο συμμετεχόντων αλύσων του, ούτως ώστε κατέστη προφανές ότι στις βασικές μεμβράνες υπάρχουν περισσότερα του ενός πλέγματα κολλαγόνου IV ανάλογα με τον τύπο των κατά τόπους απαντώμενων αλύσων (δημοσιεύσεις 48, 65). Η διαπίστωση αυτή έχει άμεση εφαρμογή στις ιδιότητες περατότητας διαφορετικών βασικών μεμβρανών αλλά και στις αλληλεπιδράσεις με τα κύτταρα που επικάθονται σε διαφορετικές βασικές μεμβράνες. Επί πλέον αποτελέσματα αυτής της έρευνας απέδειξαν ότι σε διαβητικές συνθήκες, χημικές τροποποιήσεις (μη ενζυματική γλυκοσυλίωση) αυτών των πρωτεϊνών και των υπο-περιοχών τους μεταβάλλουν τη διαπερατότητα των πλεγμάτων των βασικών μεμβρανών, εμποδίζουν την αλληλεπίδραση με κύτταρα (π.χ. ενδοθηλιακά, νεφρικά επιθηλιακά, νεφρικά μεσαγγειακά κλπ), και οδηγούν σε τροποποίηση της μεταγωγής σήματος. Ταυτόχρονα, τα κύτταρα χρησιμοποιούν διαφορετικούς υποδοχείς (integrin receptors) για την αναγνώριση διαβητικά τροποποιημένου κολλαγόνου IV, με αποτέλεσμα τροποποίηση της ρύθμισης γονιδιακής έκφρασης. Το αποτέλεσμα είναι νεφρική δυσλειτουργία στην περίπτωση νεφρικών κυττάρων, με ταυτόχρονη ανάπτυξη νεφρικής ανεπάρκειας (δημοσιεύσεις 26-28, 30-40, 42-43). Ο ρόλος των ιντεγκρινικών υποδοχέων εξετάστηκε περαιτέρω και διαπιστώθηκε ότι αλλοίωση τους συνδέεται άμεσα με την επιρρέπεια στην ανάπτυξη διαβητικής νεφροπάθειας από υποπληθυσμό των διαβητικών ασθενών, εύρημα που οδήγησε σε δίπλωμα ευρεσιτεχνίας ΗΠΑ («Διπλώματα ευρεσιτεχνίας», Νο.8), για την εφαρμογή νέου δείκτη διαβητικής νεφροπάθειας. Ο δείκτης έχει εφαρμοστεί πιλοτικά σε πληθυσμό 90 διαβητικών ασθενών, και οι μέχρι τώρα μελέτες υποδεικνύουν ότι η παρουσία του δείκτη (β1 ιντεγκρίνη) αυξάνει την παρουσία διαβητικής νεφροπάθειας και αμφιβληστροειδοπάθειας κατά 450%. Απαιτείται όμως μεγαλύτερο δείγμα για επιβεβαίωση των πιλοτικών αποτελεσμάτων, και διαχρονική χρήση του δείκτη (prospective studies) για τον καθορισμό της πιθανής προγνωστικής αξίας του. Εκτός των ιντεγκρινικών υποδοχέων, τα σπειραματικά νεφρικά επιθηλιακά κύτταρα, που είναι κομβικά για τη φυσιολογική λειτουργία του νεφρικού ηθμού περατότητας, χρησιμοποιούν ειδικά μόρια της κυτταρικής επιφάνειας για το σχηματισμό και τη διατήρηση της εξειδικευμένης μορφολογίας τους (ποδοειδών προεκβολών που αυξάνουν την επιφάνεια διήθησης), όπως την αρνητικά φορτισμένη σιαλοπρωτεΐνη ποδοκαλυκίνη και η ειδική πρωτεΐνη των σχισμών διήθησης των ποδοκυττάρων, νεφρίνη. 28

29 Μελέτες της ομάδας μου απέδειξαν ότι παρουσία αυξημένων συγκεντρώσεων γλυκόζης η έκφραση ποδοκαλυκίνης και νεφρίνης αναστέλλονται, οδηγώντας σε υποστροφή των ποδοειδών προεκβολών, όπως παρατηρείται σε διαβητική και άλλες νεφροπάθειες. Ετσι ερμηνεύεται εν μέρει η απώλεια της εκλεκτικής περατότητας του νεφρικού ηθμού, ενώ πιο πρόσφατες μελέτες της ομάδας υποδεικνύουν ότι αποκατάσταση των συγκεντρώσεων γλυκόζης σε φυσιολογικά επίπεδα, δεν επαναφέρει την έκφραση ποδοκαλυκίνης και νεφρίνης. Πρόσφατες μελέτες σχετικές με τη ρύθμιση γονιδιακής έκφρασης της ποδοκαλυκίνης και νεφρίνης απέδειξαν ελαττωματική διασύνδεση, σε διαβητικές συνθήκες, ειδικών μεταγραφικών παραγόντων (WT1, CBP) που οδηγούν σε μειορύθμιση της έκφρασης τους, και υποδεικνύουν τρόπους μελλοντικών φαρμακευτικών παρεμβάσεων (δημοσιεύσεις 44, 49). Ταυτόχρονα αυξημένες συγκεντρώσεις γλυκόζης επηρεάζουν σημαντικά συστατικά αυτών των κυττάρων που τα προστατεύουν από βλάβες οξειδωτικού στρες, όπως η πρωτεΐνη του ενδοπλασματικού δικτύου GRP-78 (glucose responsive protein78 ή BIP: «Παρουσιάσεις σε πρόσφατα συνέδρια», Νο. 35, 37). Η πρωτεΐνη αυτή εμφανίστηκε σημαντικά ελαττωμένη παρουσία αυξημένων συγκεντρώσεων γλυκόζης, σε πρόσφατες μελέτες με προσεγγίσεις πρωτεωμικής (MALDI-TOF ανάλυση: Συνεργασία με Δρ. Α. Βλάχου ΙΙΒΕΑΑ), και προγραμματίζεται περαιτέρω εξέταση κυτταρικού στρες σε αυτά τα κύτταρα, με στόχο την κατανόηση μηχανισμών που προκαλούν κυτταρική δυσλειτουργία και απόπτωση δια μέσου οξειδωτικού στρες. Είναι εξ άλλου γνωστό ότι μηχανισμοί οξειδωτικού στρες σε διαφορετικές παθολογικές καταστάσεις συνδέονται με επιρρέπεια σε κυτταρική απόπτωση ή κυτταρικό θάνατο. Οι μελέτες αυτές θα συνεχιστούν με προσεγγίσεις κυτταρικής βιολογίας, βιοχημείας, μοριακής βιολογίας και πρωτεωμικής. Σημειωτέον ότι το πρωτέωμα των ποδοκυττάρων σε διαβητικές συνθήκες και παρουσία αυξημένων συγκεντρώσεων γλυκόζης δεν έχει ακόμη μελετηθεί. Για τις μελέτες αυτές που διεξάγονται σε συνεργασία με τους: Δρ. Γ. Δροσοπούλου (Ινστ. Βιολογίας, ΕΚΕΦΕ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ, Εργαστήριο Παθοβιολογίας Κυττάρων & Εξωκυττάριου χώρου), Δρ. Α. Βλάχου (ΙΙΒΕΑΑ) και Dr.H. Holthofer (Centre for BioAnalytical Sciences, Dublin City University, Dublin, Ireland), θα χρησιμοποιηθούν ποδοκύτταρα σε κυτταρο-καλλιέργειες καθώς και νεφρά από διαβητικά ζώα που αναπτύσσουν διαβητική νεφροπάθεια (streptozotocin-diabetic rats). Επιπροσθέτως, σε συνεργασία με την Δρ. Μ. Βλάση (Ινστ. Βιολογίας ΕΚΕΦΕ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ, Εργαστήριο Μελέτης Δομής Πρωτεϊνών και Μοριακής Μοντελοποίησης) έχουν προγραμματιστεί in silico μελέτες της τρισδιάστατης δομής υποπεριοχών πρωτεϊνικών αλληλεπιδράσεων συστατικών των σχισμών διήθησης των ποδοκυττάρων, οι οποίες ελέγχουν την λειτουργία επιλεκτικής περατότητας του νεφρικού ηθμού. Στόχος του παραπάνω ερευνητικού προγράμματος είναι η διατήρηση φυσιολογικής νεφρικής λειτουργίας με την επίτευξη ελέγχου της έκφρασης ή/και λειτουργικότητας των συστατικών του ηθμού διήθησης των ποδοκυττάρων, τα οποία δυσλειτουργούν σε χρόνιες νεφρικές παθήσεις, συμπεριλαμβανομένης της διαβητικής νεφροπάθειας. Η τοξικότητα των αυξημένων συγκεντρώσεων γλυκόζης μελετήθηκε επίσης σε καλλιεργημένα β-παγκρεατικά κύτταρα που παράγουν ινσουλίνη, σε συνεργασία με την Δρ. Π. Κίτσιου (Ινστ. Βιολογίας, ΕΚΕΦΕ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ, Εργαστήριο Παθοβιολογίας Κυττάρων & Εξωκυττάριου χώρου). Η σχετική έρευνα καθόρισε ότι η αυξημένη γλυκόζη οδήγησε σε ανεπαρκή λειτουργία της λειτουργίας μεταγωγής σήματος ινσουλίνης προς το μονοπάτι επιβίωσης, προκαλώντας έτσι κυτταρική απόπτωση λόγω αυξημένη έκφραση της τοξικής ιντερλευκίνης IL-1β από τα ίδια κύτταρα. Ο καθορισμός αυτού του τρόπου απόπτωσης είναι ιδιαίτερα σημαντικός για 29

30 την ασθένεια του διαβήτη τύπου 2, και εξηγεί εν μέρει την προοδευτική απώλεια β-κυττάρων που παρατηρείται στη νόσο. Σημειωτέον ότι η απόπτωση αυτών των κυττάρων θεωρείται πλέον κομβικό σημείο στην παθογένεια του διαβήτη. Περαιτέρω έρευνα θα εστιαστεί σε άλλες οδούς μεταγωγής σήματος που διασταυρώνονται με την κινάση Akt της ινσουλινοεπαγόμενης μεταγωγής σήματος η οποία συνδέεται με την κυτταρική επιβίωση, εκτός άλλων (Δημοσίευση 52). Τα πειράματα αυτά συμπεριλαμβάνουν πρόσφατο εντοπισμό σε παγκρεατικά β-κύτταρα της πρωτεΐνης της κυτταρικής επιφάνειας μεγαλίνης, η οποία είχε αναφερθεί μόνον στα κύτταρα των εγγύς εσπειραμένων νεφρικών σωληναρίων («Πρόσφατες Ανακοινώσεις σε συνέδρια», Νο. 34), και σχεδιασμό εξέτασης των λειτουργιών αυτής της πρωτεΐνης σε β-κύτταρα παγκρέατος, σε συνεργασία με τους Δρ. Α. Χαρώνη (ΙΙΒΕΑΑ) και Dr. D. Kerjaschki (Clinical Institute of Pathology, Medical University, Vienna, Austria). Ο απώτερος σχεδιασμός αυτής της έρευνας κατευθύνεται σε φαρμακευτικούς στόχους που αποσκοπούν σε ανάταξη του μονοπατιού επιβίωσης που εκκινείται από την ινσουλίνη. Οι μελέτες αυτές θα γίνουν τόσο σε κυτταροκαλλιέργειες, όσο και σε ποντίκια μοντέλα του διαβήτη τύπου 2 (leptin receptor knockout mice). Το ενδιαφέρον μου σε μακρομόρια του εξωκυττάριου χώρου (matrix) καθώς και στους μηχανισμούς κυτταρικής απόπτωσης σε παθολογικές καταστάσεις, με οδήγησαν να μελετήσω τον πιθανό τους ρόλο σε νευροεκφυλιστικές καταστάσεις, όπως η νόσος Alzheimer, στην οποία ο εξωκυττάριος χώρος εμφανίζεται να έχει κομβικό ρόλο λόγω της άθροισης των αμυλοειδικών πλακών που προκαλούν την απώλεια νευρικών κυττάρων, τουλάχιστον εν μέρει. Μελέτες σε συνεργασία με την Δρ. Α. Τζίνια (Ινστ. Βιολογίας, ΕΚΕΦΕ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ, Εργαστήριο Παθοβιολογίας Κυττάρων & Εξωκυττάριου χώρου), με χρήση ειδικών κυτταροκαλλιεργειών, οδήγησαν στο εύρημα ότι το ένζυμο κολλαγονάση MMP-9, που αποτελεί μεταλλοπρωτεϊνάση του εξωκυττάριου χώρου, προστατεύει εναντίον της παραγωγής αμυλοειδούς πεπτιδίου Αβ από την πρόδρομη αμυλοειδική πρωτεΐνη ΑΡΡ, προάγοντας το μη αμυλοειδεγενές μονοπάτι με δράση αεκκριτάσης (παραγωγή του υδατοδιαλυτού, νευροτροφικού θραύσματος sappα αντί για το πεπτίδιο Αβ: Δημοσιεύσεις 41, 45). Το πεπτίδιο Αβ, που αποτελεί θραύσμα πρωτεόλυσης ης ΑΡΡ από τις εκκριτάσες β και γ, σχηματίζει τοξικά ολιγομερή, πολυμερή και στη συνέχεια εξωκυττάριες αμυλοειδικές πλάκες. Ο πιθανός προστατευτικός, αντι-αποπτωτικός ρόλος του ενζύμου ΜΜΡ-9 εξετάζεται και σε κυτταροκαλλιέργειες κυττάρων PC12 παρουσία NGF καθώς και προστατευτικών νευροστεροειδών (συνεργασία με Δρς. Α. Γραβάνη και Ι. Χαραλαμπόπουλο, Εργαστήριο Φαρμακολογίας Ιατρικής Σχολής Παν. Κρήτης). Έχουμε παρατηρήσει ότι ο αυξητικός παράγοντας NGF καθώς και συγκεκριμένα νευροστεροειδή αξάνουν την έκκριση sappα από κύτταρα PC12, υπό τον έλεγχο του ενζύμου ΜΜΡ-9 (Δημοσίευση 50). Αυτές οι μελέτες θα συνεχιστούν σε πρωτογενείς καλλιέργειες νευρικών κυττάρων που θα απομονωθούν από τον εγκεφαλικό φλοιό ποντικών: α) αγρίου τύπου, β) ποντικών οι οποίοι υπερεκφράζουν ΜΜΡ-9, γ) ποντικών-μοντέλων νόσου Alzheimer (5XFAD), και δ) διπλά διαγονιδιακών ποντικών 5XFAD/ΜΜΡ-9 (βλέπε παρακάτω). Συμπεριλαμβάνεται σχεδιασμός μελέτης μηχανισμών δράσης νευροπροστατευτικών ουσιών, όπως το συστατικό ελαιολάδου ελαιοευρωπαΐνη (oleuropein) η οποία δρα επάγοντας την έκφραση ΜΜΡ-9 και το σχηματισμό sappα («Πρόσφατες Ανακοινώσεις σε Συνέδρια», Νο. 32, 33). Αυτό το σκέλος μελετών διεξάγεται σε συνεργασία με την Δρ. Μ. Πελεκάνου (Ινστ. Βιολογίας ΕΚΕΦΕ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ, Εργαστήριο Δοκιμών Μελετών Βιομορίων και Φαρμάκων με Πυρηνικό Μαγνητικό Συντονισμό (NMR)). Επιπλέον, σε 30

31 συνεργασία με την Δρ. Χρόνη (Ινστ. Βιολογίας, ΕΚΕΦΕ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ, Εργαστήριο Παθοβιολογίας Κυττάρων & Εξωκυττάριου χώρου) εξετάζεται η δράση της ΜΜΡ-9 στην απολιποπρωτεϊνη Apo-E4 οποία εμπλέκεται στην ανάπτυξη της νόσου Alzheimer (Δημοσίευση 55). Η μελέτη της προστατευτικής δράσης του ενζύμου ΜΜΡ-9 είναι σε εξέλιξη σε διπλά διαγονιδιακά ζώα μοντέλα Alzheimer (5XFAD) που εκτός άλλων υπερεκφράζουν την πρωτεΐνη ΑΡΡ, πρόδρομη του πεπτιδίου Αβ, και ταυτόχρονα ΜΜΡ-9 στον εγκέφαλο (5ΧFAD/ΜΜΡ-9). Αυτό το σκέλος του προγράμματος που αφορά στην ανάπτυξη διαγονιδιακών ζώων, διεξάγεται σε συνεργασία με τον Δρ. Σ. Γεωργόπουλο (ΙΙΒΕΑΑ). Ήδη τα «απλά» διαγονιδιακά που έχουν αναπτυχθεί ώστε να υπερεκφράζουν ΜΜΡ-9 στον εγκεφαλικό φλοιό, παρουσιάζουν βελτιωμένες γνωστικές λειτουργίες σε σχέση με τα ποντίκια «αγρίου τύπου» όπως έδειξαν μελέτες συμπεριφοράς (αναγνώριση νέου αντικειμένου, χρόνος παραμονής σε «ανοιχτό βραχίονα» υπερ-υψωμένου λαβυρίνθου (elevated maze) κλπ.), σε συνεργασία της ομάδας με τους Δρ. Α. Σταματάκη & Δρ. Φ. Στυλιανοπούλου (Νοσηλευτικό Τμήμα Σχολής Επιστημών Υγείας, ΕΚΠΑ: «παρουσίαση σε πρόσφατα συνέδρια Νο. 31»). Τα διπλά διαγονιδιακά ποντίκια 5ΧFAD/ΜΜΡ9 που έχουν αναπτυχθεί, έχουν πλέον φτάσει την ηλικία 3 μηνών (στην οποία αναπτύσσονται αμυλοειδικές πλάκες στα ποντίκια 5ΧFAD) ήδη εξετάζονται ως προς τον αριθμό ολιγομερών Αβ και αμυλοειδικών πλακών στον εγκεφαλικό φλοιό και τον ιππόκαμπο, παράλληλα με τα «απλά» διαγονιδιακά ζώα που υπερεκφράζουν ΜΜΡ-9, τα ζώα 5XFAD, καθώς και τα αγρίου τύπου ποντίκια. Επίσης βρίσκεται σε εξέλιξη η μελέτη γνωστικών λειτουργιών με προσεγγίσεις νευροφυσιολογίας τύπου LTP (long-term potentiation) σε τομές εγκεφάλου (Συνεργασία με Δρ. Παπαθεοδωρόπουλο, Εργαστήριο Φυσιολογίας Ιατρικού Τμήματος Παν. Πατρών), καθώς και με μελέτες σχηματισμού συναπτικών ακάνθων ( spines ) με έλεγχο της έκφρασης synaptophysin (σε ανάλυση western), κλπ. O σχηματισμός συναπτικών ακάνθων θα μελετηθεί επιπλέον με συνεστιακή μικροσκοπία (two-photon microscopy) σε συνεργασία με τον Dr. J. Herms (Center of Neuropathology and Prion Research, Ludwig-Maximilians-Universität, Munich, Germany). Επιπροσθέτως έχουν προγραματιστεί μελέτες συμπεριφοράς σε αυτά τα ποντίκια. Στόχος είναι να αποδειχθεί αν η αυξημένη έκφραση κολλαγονάσης ΜΜΡ-9 στον εγκεφαλικό φλοιό δρα με νευροτροφικούς (neurotrophic) μηχανισμούς όπως η δράση α-εκκριτάσης και ο σχηματισμός sappα, και αν τελικά η ΜΜΡ-9 προστατεύει εναντίον της απώλειας νευρώνων που παρατηρείται στη νόσο Alzheimer. Συμπληρωματικές μελέτες στο πρόγραμμα αυτό θα γίνουν σε συνεργασία με τους Δρ. Π. Πολίτη και Δρ. Α. Γαβαλά (ΙΙΒΕΑΑ), με νευρικά βλαστικά κύτταρα (neuronal stem cells) απομονωμένα από τον εγκέφαλο των παραπάνω αναφερθέντων τύπων ζώων (wild type, TgMMP-9, Tg5XFAD, TgMMP-9XTg5XFAD) αλλά και βλαστοκύστεις εμβρύων τους, με στόχο τη συγκριτική εξέταση της διαδικασίας διαφοροποίησης τους σε νευρικά κύτταρα, και τη μελέτη λειτουργικών ιδιοτήτων τους. Αν τα αποτελέσματα αυτών των μελετών αποβούν θετικά, αναμένεται να συντελέσουν στην ανάπτυξη φαρμακευτικών παραγόντων που ευνοούν την έκκριση/ενεργοποίηση ΜΜΡ-9 στον εγκέφαλο, αλλά και σε πιθανή ανάπτυξη κυτταρικών τύπων θεραπείας. Έρευνα σε νευρο-εκφυλιστικές καταστάσεις: Α) Για την in vivo μελέτη της δράσης της ΜΜΡ9, κατασκευάστηκαν διαγονιδιακά ζώα που υπερεκφράζουν αποκλειστικά στον εγκέφαλο την ΜΜΡ9 (TgΜΜΡ9), τα οποία διασταυρώθηκαν με ζώα-μοντέλα της νόσου Alzheimer (5XFAD). Από την διασταύρωση προέκυψαν διπλά διαγονιδιακά (TgΜΜΡ9/Tg5XFAD). Tα ζώα TgΜΜΡ9 εμφανίζουν βελτιωμένες νοητικές λειτουργίες και προηγμένη 31

32 πλαστικότητα νευρώνων (enhanced neuronal plasticity) ως αποτέλεσμα της αύξησης των ενδογενών επιπέδων του διαλυτού τμήματος της ΑΡΡ (sappα) υπό την δράση της ΜΜΡ-9 ως α-εκκριτάσης. Επιπλέον, σε προκαταρκτικά πειράματα, τα ζώα TgΜΜΡ9/Tg5XFAD εμφανίζουν λιγότερες αμυλοειδικές πλάκες στον εγκέφαλο σε σχέση με τα ζώα Tg5XFAD. Η πυκνότητα ακάνθων του κορυφαίου δενδρίτη πυραμιδικών κυττάρων παρατηρήθηκε αυξημένη σε ζώα TgMMP9 που υπερεκφράζουν την ΜΜΡ9 στον εγκέφαλο, ένδειξη αυξημένης πλαστικότητας των νευρικών κυττάρων Β) Για την in vitro μελέτη της δράσης της ΜΜΡ9 κατά τη διαφοροποίηση κυττάρων PC12 παρατηρήθηκε ότι, παρουσία του νευροτροφικού παράγοντα NGF προάγεται το μη αμυλοειδογενές μονοπάτι αποικοδόμησης της ΑΡΡ. Παράλληλα, παρατηρήθηκε αναστολή της έκφρασης της βεκκριτάσης BACE1 με ταυτόχρονη αύξηση της α-εκκριτάσης ADAM17 αλλά κυρίως σημαντική αύξηση της MMP9 (J Alzheimers Dis, In Press). Γ) για τον ρόλο των λιποπρωτεινών δείχτηκε ότι, μικρά πρωτεολυτικά θραύσματα της αποε4 (π.χ. αποe4[ ( )]), που παράγονται στον εγκέφαλο ασθενών με νόσο Alzheimer στα πρώιμα στάδια της νόσου, μπορούν να προάγουν τη συσσώρευση του Αβ42 εντός των νευρώνων και πιθανώς να οδηγήσουν σε δυσλειτουργία των νευρώνων (J. Neurochem, 2010). Δ) Ως αναστολέας της συσσωμάτωσης του β-αμυλοειδούς πεπτιδίου της νόσου Alzheimer μελετήθηκε το αντιοξειδωτικό συστατικό του ελαιολάδου ελαιοευροπαΐνη. Παρατηρήθηκε ότι η ελαιοευροπαΐνη προάγει το μη αμυλοειδογενές μονοπάτι στην αποικοδόμηση της πρόδρομης αμυλοειδούς πρωτεΐνης, ΑΡΡ Έρευνα σε νευρο-εκφυλιστικές καταστάσεις: Α) Για την in vivo μελέτη της δράσης της ΜΜΡ9, κατασκευάστηκαν διαγονιδιακά ζώα που υπερεκφράζουν αποκλειστικά στον εγκέφαλο την ΜΜΡ9 (TgΜΜΡ9), τα οποία διασταυρώθηκαν με ζώα-μοντέλα της νόσου Alzheimer (5XFAD). Από την διασταύρωση προέκυψαν διπλά διαγονιδιακά (TgΜΜΡ9/Tg5XFAD). Tα ζώα TgΜΜΡ9 εμφανίζουν βελτιωμένες νοητικές λειτουργίες και προηγμένη πλαστικότητα νευρώνων (enhanced neuronal plasticity) ως αποτέλεσμα της αύξησης των ενδογενών επιπέδων του διαλυτού τμήματος της ΑΡΡ (sappα) υπό την δράση της ΜΜΡ-9 ως α-εκκριτάσης. Επιπλέον, σε προκαταρκτικά πειράματα, τα ζώα TgΜΜΡ9/Tg5XFAD εμφανίζουν λιγότερες αμυλοειδικές πλάκες στον εγκέφαλο σε σχέση με τα ζώα Tg5XFAD. Έρευνα σχετιζόμενη με την αθηρωματική νόσο: Α) Ο χαρακτηρισμός των ιδιοτήτων των HDL ασθενών με χαμηλή συγκέντρωση HDL-χοληστερόλης, που φέρουν μεταλλάξεις στην αποα-ι, στο μεταφορέα χοληστερόλης ABCA1 ή στο ένζυμο LCAT, έδειξε ότι μεταλλάξεις σε αυτές τις πρωτεΐνες του μονοπατιού βιοσύνθεσης της HDL μειώνουν την 32

33 αντιοξειδωτική/αντιφλεγμονώδη ικανότητα της HDL λόγω μείωσης της δραστικότητας αντιοξειδωτικών ενζύμων και αύξηση της συγκέντρωσης φλεγμονωδών παραγόντων στις HDL. Οι αναλύσεις αυτές θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για τη διάγνωση συνδρόμων οικογενούς χαμηλής HDL Β) Μελετήθηκe η HDL από άτομα με χρόνια (σταθερή) στεφανιαία νόσο (stable coronary artery disease: SCAD), άτομα με οξύ στεφανιαίο σύνδρομο (acute coronary syndrome: ACS), καθώς και άτομα αναφοράς (Control), ως προς την ικανότητα της να επάγει εκροή χοληστερόλης από μακροφάγα. Δεν παρατηρήθηκαν διαφορές ανάμεσα στις 3 ομάδες. Η μελέτη αυτή έγινε σε συνεργασία με την ομάδα του Dr. Ulf Landmesser, Cardiovascular Center, University Hospital Zurich. Η ομάδα αυτή έδειξε ότι σε άκρα αντίθεση με την HDLcontrol, η HDL από τα άτομα με ACS ή SCAD (HDLCAD:coronary artery disease) ανέστειλε αντί να διεγείρει την παραγωγή ενδοθηλιακού μονοξειδίου του αζώτου (ΝΟ) και την ενδοθηλιακή επιδιόρθωση. H HDLCAD, σε αντίθεση με την HDLcontrol, ενεργοποιεί την ενδοθηλιακή πρωτεϊνική κινάση C (PKC)-β2, η οποία αναστέλλει τα μονοπάτια ενεργοποίησης της ενδοθηλιακής συνθετάσης του ΝΟ (enos) και την παραγωγή ΝΟ. Το γεγονός ότι δεν παρατηρήσαμε σημαντικές διαφορές στην ικανότητα των HDL των ατόμων με στεφανιαία νόσο και των Control να επάγουν εκροή χοληστερόλης από τα μακροφάγα συμβαδίζει με την άποψη ότι η μειωμένη ικανότητα της HDL να διεγείρει την παραγωγή του ενδοθηλιακού ΝΟ σχετίζεται με την ενεργοποίηση της ενδοθηλιακής PKC-β2 και όχι με μια μεγάλη διαταραχή της ικανότητας εκροής χοληστερόλης. Μελέτες στο πεδίο νευροπορστατευτικής δράσης ΜΜΡ9 Για την μελέτη της δράσης της ΜΜΡ9 in vivo, κατασκευάστηκαν διαγονιδιακά ζώα που υπερεκφράζουν αποκλειστικά στους νευρώνες την ΜΜΡ9 (TgΜΜΡ9), τα οποία διασταυρώθηκαν με ζώα μοντέλα της νόσου Alzheimer 5XFAD. Τα διπλά διαγονιδιακά TgΜΜΡ9/5XFAD ζώα εμφανίζουν αυξημένη έκφραση του νευροπροστευτικού sappα και βελτιωμένες νοητικές ικανότητες σε σύγκριση με τα 5XFAD ζώα με δοκιμασίες συμπεριφοράς. Μελέτες στο πεδίο μηχανισμών επιβίωσης παγκρεατικών βκυττάρων Σε μελέτες ενεργοποίησης της οδού σηματοδότησης που εκκινείται από την διαμεμβρανική πρωτεΐνη της κυτταρικής επιφάνειας, νεφρίνη, παρατηρήθηκε ότι ολιγομερισμός της νεφρίνης με χρήση αντισωμάτων οδηγεί σε ενεργοποίηση του άξονα ΡΙ-3Κ/ΑΚΤ (φωσφορυλίωση ΡΙ-3Κ και ΑΚΤ κινασών) που διαμεσολαβεί εν μέρει την επιβίωση αυτών των κυττάρων. Μελέτες στο πεδίο διαβητικής νεφροπάθειας Στα πλαίσια μελέτης των μηχανισμών της νεφροπροστατευτικής δράσης της βιταμίνης D (καλσιτριόλη) και του αναλόγου της (παρικαλσιτόλη) εντοπίστηκε το mrna του υποδοχέα τη βιταμίνης D, VDR, όσο και η αντίστοιχη πρωτεΐνη στα ανθρώπινα ποδοκύτταρα και παρατηρήθηκε σημαντική αύξηση των επιπέδων του μετά την χορήγηση καλσιτριόλης και παρικαλσιτόλης. O VDR παρατηρήθηκε επίσης in vivo σε ποδοκύτταρα, σε τομές νεφρων επιμύων, ενώ εμφανίστηκε αυξημένος σε διαβητικούς επίμυες. Παράλληλα σε ποδοκύτταρα εκτεθειμένα σε υψηλά επίπεδα γλυκόζης η παρουσία καλσιτριόλης και παρικαλσιτόλης προκάλεσε την επαναφορά της έκφρασης της νεφρίνης και της ποδοκαλυκίνης. Η επαγόμενη από την καλσιτριόλη και την παρικαλσιτόλη αποκατάσταση της έκφρασης της νεφρίνης και της ποδοκαλυκίνης παρεμποδίστηκαν μετά την αποσιώπηση του γονιδίου του VDR. Συμπερασματικά, η βιταμίνη D και το ειδικό ανάλογο της παρικαλσιτόλη, λειτουργούν προστατευτικά στη διατήρηση και λειτουργία των εξειδικευμένων συστατικών των ποδοκυττάρων τόσο σε φυσιολογικές όσο και σε υπερ-γλυκαιμικές συνθήκες. 33

34 Η εμπειρία σε μηχανισμούς κυτταρικής απόπτωσης σε παθολογικές καταστάσεις έγινε επιπροσθέτως αφετηρία διαθεματικής συνεργασίας σε θέματα νανοβιολογίας-νανοϊατρικής, στα οποία εξετάζονται προαποπτωτικοί μηχανισμοί που επάγονται με την εφαρμογή νανοσωματιδίων (όπως νανοσωματίδια TiO2 και μαγνητικά σιδηρορευστά) σε διάφορους τύπους καρκινικών κυττάρων (Δημοσιεύσεις 46-47, 54, 72). Η προσπάθεια αυτή ξεκίνησε από το 2006 για την ανάδειξη πολυθεματικής βιοϊατρικής έρευνας στο πεδίο νέων διαγνωστικών & θεραπευτικών νανοσωματιδίων (μεταφραστική έρευνα). Συνεργάζονται προς το παρόν τρία Ινστιτούτα του ΕΚΕΦΕ «ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ», τα Ινστιτούτα Βιολογίας, Επιστήμης Υλικών, και Φυσικοχημείας, με στόχο τη δημιουργία Κέντρου αριστείας σε αυτό το πεδίο, στο οποίο η πολυθεματική φύση του Δημοκρίτου παρουσιάζει μοναδικό πλεονέκτημα. Έχουν ήδη υλοποιηθεί 2 προγράμματα (ΕΠΑΝ υποδομών, ΠΕΠ Αττικής) με συντονίστρια την υποφαινόμενη, και πρόσφατα υποβλήθηκε τρίτο πρόγραμμα προς υλοποίηση αυτού του στόχου (Συνεργασία μεγάλης κλίμακας, Συντονίστρια: Φ. Τσιλιμπάρη). Συνοπτικά, η ερευνητική μου πορεία αποτελεί συνδυασμό των ιατρικών και ειδικότερων βιολογικών γνώσεων που σχετίζονται με το πεδίο εξειδίκευσης μου. Προσπάθεια μου είναι η κατανόηση σημαντικών κυτταρικών λειτουργιών σε σχέση με τον περιβάλλοντα χώρο των κυττάρων (συμπεριλαμβανομένων γειτονικών κυττάρων, μακρομορίων, και εξωτερικών ερεθισμάτων), και οι μοριακοί μηχανισμοί τροποποίησης κυτταρικών λειτουργιών και κυτταρικής απόπτωσης σε παθολογικές καταστάσεις. Είναι εμφανής η προσπάθεια έμφασης σε «μεταφραστική έρευνα» που στοχεύει σε παρέμβαση για την έγκαιρη διάγνωση, παρακολούθηση της εξέλιξης, και παρεμπόδιση ή θεραπεία αυτών των ασθενειών. Αναφέρω επίσης την πρόσφατη συμμετοχή μου (από το 2007, ως επιστημονική υπεύθυνη και μέτοχος) στην εταιρεία έντασης γνώσης του ΕΚΕΦΕ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ, BIOPHYLAXIS AE. Η Εταιρεία Biophylaxis ΑE συνεργάζεται με την μοναδική Τράπεζα ομφαλοπλακούντιων βλαστικών κυττάρων στην Ελλάδα που είναι αναγνωρισμένη και μέλος του Ευρωπαϊκού δικτύου τραπεζών NETCORD, αυτήν του Ιδρύματος Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών (ΙΙΒΕΑΑ). Όλα τα πρωτόκολλα είναι κοινά για τις δύο τράπεζες, και το επιστημονικό προσωπικό έχει κατάλληλα εκπαιδευθεί από μέλη του προσωπικού της τράπεζας του ΙΙΒΕΑΑ. Επιπλέον οι εγκαταστάσεις της εταιρείας καθώς και δεδομένα σχετικά με δείγματα έχουν ελεγχθεί από τους Δρς. Σιδερά και Σταυροπούλου που προΐστανται της τράπεζας ΙΙΒΕΑΑ. Μέχρι τον Μάρτιο 2008 (ΦΕΚ 51/ ) δεν υπήρξαν επίσημοι κανονισμοί ή νόμοι που να διέπουν τη λειτουργία των ιδιωτικών ή δημόσιων τραπεζών ανθρώπινων ιστών, έτσι το μόνο που ήταν δυνατόν, ήταν συνεργασία με την μοναδική τράπεζα που είναι έχει ξεκινήσει διαδικασία πιστοποίησης από την ΕU Η BIOPHYLAXIS λειτουργεί σύμφωνα με τις Ευρωπαϊκές Οδηγίες (2004/23/ΕΚ) και την υπάρχουσα Ελληνική Νομοθεσία (ΦΕΚ 51/ ) που διέπει τις τράπεζες ανθρωπίνων ιστών και κυττάρων. Οι στόχοι της εταιρείας συμπεριλαμβάνουν την κατάλληλη επεξεργασία και κρυοσυντήρηση βλαστικών κυττάρων ενώ μείζον ενδιαφέρον αποτελεί η ανάπτυξη έρευνας σχετικής με βλαστοκύτταρα. Για το λόγο αυτό έχει συσταθεί άμισθη επιστημονική συμβουλευτική επιτροπή από διεθνώς αναγνωρισμένους επιστήμονες. Στόχος είναι η ανάπτυξη έρευνας που σχετίζεται με αναγεννητική ιατρική, στην οποία βλαστικά κύτταρα από 34

35 διαφορετικές πηγές (ομφαλοπλακούντια, από ομφάλιο λώρο, λιπώδη ιστό, μυελό οστών ή ρινικό βλεννογόνο, κλπ) διαδραματίζουν κομβικό ρόλο. Στο πλαίσιο αυτό προετοιμάζεται υποβολή προγράμματος ανάπτυξης ερευνητικής δραστηριότητας για εταιρείες (spinoff-spinout) με ημερομηνία υποβολής Η συμμετοχή μου στο ερευνητικό σκέλος επικεντρώνεται στη χρήση ειδικών πεπτιδίων του κολλαγόνου τύπου IV που υποβοηθούν τη διαφοροποίηση ή/και τη ρύθμιση πολλαπλασιασμού κυττάρων («διπλώματα ευρεσιτεχνίας» No. 1-2, 4-6) 35

36 Σύντομη απεικονιστική περιγραφή δραστηριοτήρων του Εργαστηρίου: «Παθοβιολογία Κυττάρων και Εξωκυττάριου Χώρου» (Cell & Matrix Pathobiology) 1.Έρευνα στο πεδίο του Σακχαρώδη Διαβήτη: Μοριακοί Μηχανισμοί Διαβητικής Νεφροπάθειας 36

37 37

38 2. Έρευνα στο πεδίο Διαβήτη Τύπου 2: Μηχανισμοί δυσλειτουργίας & απόπτωσης Παγκρεατικών ινσουλινοπαραγωγών βκυττάρων 38

39 3. Έρευνα στη νόσο Alzheimer 39

40 40

41 4. Διαθεματική έρευνα συνεργασίας σε καινοτόμα νανοσωματίδια για βιοϊατρική χρήση 41

42 5. Ερευνητική δραστηριότητα ως επιστημονική υπεύθυνη της Εταιρείας spinoff του ΕΚΕΦΕ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ, «Biophylaxis A.E.» 42

43 43