Τίτλος εργασίας: Συγγραφική Ομάδα

Transcript

1 Τίτλος εργασίας: Συγκριτική ανάλυση αποτελεσμάτων (swot analysis) μέτρησης ικανοποίησης φοιτητών και εξωτερικής αξιολόγησης (μέσω ΑΔΙΠ), τμήματος ΑΕΙ Τ.Τ. (Τεχνολογικού Τομέα). Συγγραφική Ομάδα Μαρία Σιγάλα, Υποψήφια Διδάκτωρ ΕΚΠΑ, τηλ , , Δημήτριος Τσελές, Καθηγητής, Αναπληρωτής Προέδρου ΑΕΙ ΠΕΙΡΑΙΑ Τ.Τ. τηλ , Αθανάσιος Ράπτης, Διδάκτωρ - Εξωτερικός Συνεργάτης ΑΔΙΠ, raptisathanasios@gmail.com Abstract (no more than 200 words): In this paper, we will compare the results of the processing of the questionnaire of MODIP for an department of our Institute and the external report of ADIP. We will compare the strong and the weak elements which are proved by the replies of the students and the external report through SPSS program and we will if those two methods conclude in the same results (examine the aptness of those two methods of audits). Στην παρούσα εργασία θα συγκρίνουμε τα αποτελέσματα που προκύπτουν από την επεξεργασία των ερωτηματολογίων της ΜΟΔΙΠ ΑΕΙ Τ.Τ. Πειραιά για ένα τμήμα του ιδρύματος, και των παρατηρήσεων των εξωτερικών αξιολογητών της ΑΔΙΠ για το συγκεκριμένο τμήμα. Από τη swot ανάλυση, θα συγκρίνουμε τα αδύνατα και τα δυνατά σημεία που προκύπτουν από τις δοσμένες απαντήσεις των φοιτητών στα ερωτηματολόγια της ΜΟΔΙΠ και την εξωτερική αξιολόγηση και με χρήση του προγράμματος SPSS, εξάγουμε αποτελέσματα σχετικά με την καταλληλότητα των δύο μεθόδων. Paper Στην παρούσα εργασία παρουσιάζεται συγκριτική ανάλυση των παρατηρήσεων των εξωτερικών ελεγκτών της ΑΔΙΠ σε σχέση με τα αποτελέσματα της επεξεργασίας ερωτηματολογίων των φοιτητών, μέσω του στατιστικού λογισμικού SPSS. Εξετάζουμε εάν οι δύο τρόποι αξιολόγησης, αποδεικνύουν τα ίδια δυνατά και αδύνατα σημεία ενός τμήματος και της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Τα αποτελέσματα από την εξωτερική αξιολόγηση της ΑΔΙΠ, για το τμήμα που μελετήσαμε, ανέφεραν τα εξής σχόλια και επισημάνσεις: Σχετικά με τα μαθήματα, το πρόγραμμα σπουδών και την καθαυτή εκπαιδευτική λειτουργία: 1

2 Η επιτροπή εξωτερικής αξιολόγησης πρότεινε τις παρακάτω ενέργειες: - την προσωπική παράδοση ιδιαίτερων μαθημάτων σε φοιτητές που το έχουν ανάγκη σε κάποια μαθήματα καθ' όλη τη διάρκεια των μαθημάτων, τη σύσταση συμβουλίου φοιτητή και επιτροπής αποφοίτων με στόχο να συμβουλεύει για τις αλλαγές σε επίπεδο προγράμματος σπουδών. Όσον αφορά το πρόγραμμα σπουδών επίσης, καλό είναι, να θεσμοθετηθεί μια συμβουλευτική επιτροπή μεταξύ αποφοίτων και ατόμων που γνωρίζουν την αντίστοιχη αγορά εργασίας και το πώς οι ανάγκες της μεταβάλλονται, που θα έχει σαν σκοπό να προτείνει και να συμβουλεύει σχετικά με το πρόγραμμα σπουδών, ώστε να είναι πάντα επίκαιρο και να ανταποκρίνεται στις σύγχρονες απαιτήσεις της αγοράς και σε επίπεδο βιομηχανίας και σε επίπεδο έρευνας. Προκειμένου να ενισχυθεί η συμμετοχή των φοιτητών στην εκπαιδευτική διαδικασία, προτείνεται η διοργάνωση διαλέξεων, σεμιναρίων, θεματικών εβδομάδων καθώς και η καθιέρωση της εισαγωγής σταδιακής αξιολόγησης καθόλη τη διάρκεια του εξαμήνου, καθώς και ο θεσμός του μέντορα και προσωπικού συμβούλου για τους φοιτητές. Επίσης, προτείνεται από την Επιτροπή το πρόγραμμα σπουδών να ενθαρρύνει την εργαστηριακή εκπαίδευση κατάρτισης σε μηχανήματα ή και λογισμικά συναφές με το αντικείμενο σπουδών, ώστε να δοθεί έμφαση στις μηχανικές δεξιότητες, αλλά και την απαίτηση ύπαρξης σύγχρονου και κατάλληλου εξοπλισμού στα εργαστήρια. Με το ερωτηματολόγιο της ΜΟΔΙΠ, που δόθηκε σε 678 φοιτητές του τμήματος, 219 άνδρες και 459 γυναίκες, θα εξετάσουμε εάν εκμαιεύονται και από τις απαντήσεις των φοιτητών τα προτεινόμενα από τους εξωτερικούς ελεγκτές. Απαντώντας στην ερώτηση για το εάν οι στόχοι του μαθήματος ήταν σαφείς, οι φοιτητές έδωσαν τις παρακάτω απαντήσεις: Frequency Καθόλου 6,9 2,5 2,5 Λίγο 15 2,2 6,2 8,6 Μέτρια 56 8,3 23,0 31,7 Πολύ ,7 41,2 72,8 Πάρα πολύ 66 9,7 27,2 100,0 Total ,8 100,0 Missing System ,2 Άρα, θεωρούν ότι η στοχοθέτηση των μαθημάτων είναι σαφής σε ποσοστό 41,2%, και πάρα πολύ σαφής σε ποσοστό 27,2%. 2

3 Τα αποτελέσματα για το πώς κρίνουν οι φοιτητές την οργάνωση της ύλης φαίνονται στον πίνακα που ακολουθεί: Frequency Καθόλου 7 1,0 2,9 2,9 Λίγο 23 3,4 9,4 12,2 Μέτρια 61 9,0 24,9 37,1 Πολύ 79 11,7 32,2 69,4 Πάρα πολύ 75 11,1 30,6 100,0 Total ,1 100,0 Missing System ,9 Από τον πίνακα αυτό προκύπτει ότι ένα ποσοστό 32,2+30,6=62,8% είναι αρκετά ικανοποιημένο από την οργάνωση της ύλης. Ταυτόχρονα υπάρχει και ένα ποσοστό της τάξης του 12% το οποίο κρίνει αρνητικά την οργάνωση της ύλης και αυτό το ποσοστό δείχνει τα περιθώρια βελτίωσης που υπάρχουν. Στην ερώτηση εάν υπήρχε η κατάλληλη καθοδήγηση από το διδάσκοντα, οι σπουδαστές απαντούν πολύ με ποσοστό 24,6% και μέτρια 21,9%. Frequency Καθόλου 6,9 5,3 5,3 Λίγο 8 1,2 7,0 12,3 Μέτρια 25 3,7 21,9 34,2 Πολύ 28 4,1 24,6 58,8 Πάρα πολύ 47 6,9 41,2 100,0 Total ,8 100,0 Missing System ,2 3

4 Στην ερώτηση για το αν τα σχόλια του διδάσκοντα ήταν εποικοδομητικά οι απαντήσεις των φοιτητών φαίνονται στον πίνακα, από τα περιεχόμενα του οποίου προκύπτει ότι υπάρχει διάχυτη ικανοποίηση αλλά ταυτόχρονα και περιθώρια περαιτέρω βελτίωσης σε επίπεδο 3,5+7,1=10,6% επί των φοιτητών: Frequency Καθόλου 4,6 3,5 3,5 Λίγο 8 1,2 7,1 10,6 Μέτρια 22 3,2 19,5 30,1 Πολύ 40 5,9 35,4 65,5 Πάρα πολύ 39 5,8 34,5 100,0 Total ,7 100,0 Missing System ,3 Άρα, και από τα ερωτηματολόγια των φοιτητών προκύπτει η ανάγκη ύπαρξης μέντορα και προσωπικών φροντιστηριακών μαθημάτων, ώστε να μη νοιώθουν οι φοιτητές ότι αφήνονται μόνοι τους να αντιμετωπίσουν τη γνώση, αλλά σε κάθε βήμα να ενισχύονται και να καθοδηγούνται από τους επιβλέποντες καθηγητές. Άρα, σε αυτό το σημείο οι παρατηρήσεις των εξωτερικών αξιολογητών συμπίπτουν με τα αποτελέσματα της επεξεργασίας των αντίστοιχων ερωτημάτων, από πλευράς φοιτητών. Αυτό είναι ένα στοιχείο εγκυρότητας της αξιολόγησης και με τους δύο τρόπους. Στην ερώτηση σχετικά με το εάν δόθηκε η δυνατότητα βελτίωσης εργασίας, οι φοιτητές απάντησαν: Frequency Καθόλου 7 1,0 6,2 6,2 Λίγο 9 1,3 8,0 14,2 Μέτρια 23 3,4 20,4 34,5 Πολύ 35 5,2 31,0 65,5 Πάρα πολύ 39 5,8 34,5 100,0 Total ,7 100,0 4

5 Missing System ,3 Επίσης, στην ερώτηση εάν οι φοιτητές ανταποκρίνονται συστηματικά στις δοσμένες εργασίες, δόθηκαν οι παρακάτω απαντήσεις: Frequency Καθόλου 10 1,5 1,6 1,6 Λίγο 22 3,2 3,6 5,2 Μέτρια ,4 18,1 23,3 Πολύ ,3 31,3 54,6 Πάρα πολύ ,2 45,4 100,0 Total ,6 100,0 Missing System 64 9,4 Τα παραπάνω δεδομένα των πινάκων, αποδεικνύουν ότι υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης της εργασίας και οι φοιτητές ανταποκρίνονται συστηματικά σε αυτές. Η λύση, που δόθηκε από τους εξωτερικούς αξιολογητές του τμήματος, περί της ύπαρξης ενός συνεχούς συστήματος σταδιακής αξιολόγησης καθόλη την πορεία του εξαμήνου, αποτελεί μια λύση σε αυτήν την ανάγκη των φοιτητών για ύπαρξη περαιτέρω βελτίωσης της εικόνας τους σε όλη τη διάρκεια του εξαμήνου. Επίσης, το πόσο η εργασία βοήθησε στην κατανόηση της συγκεκριμένης ύλης, αποδεικνύεται με τα παρακάτω αποτελέσματα του αντίστοιχου ερωτήματος και αποδεικνύει ότι οι εργασίες και τα project είναι ευπρόσδεκτα από τους φοιτητές και συνάμα επιτελούν το εκπαιδευτικό τους ρόλο άριστα. Η συγκεκριμένη εργασία σας βοήθησε να κατανοήσετε το συγκεκριμένο θέμα; Frequency Καθόλου 4,6 3,6 3,6 Λίγο 7 1,0 6,3 9,8 Μέτρια 25 3,7 22,3 32,1 5

6 Πολύ 28 4,1 25,0 57,1 Πάρα πολύ 48 7,1 42,9 100,0 Total ,5 100,0 Missing System ,5 Όσον αφορά τον εργαστηριακό εξοπλισμό, οι φοιτητές απάντησαν ως εξής στο ερώτημα, εάν είναι επαρκή τα εκπαιδευτικά βοηθήματα ως προς τις εργαστηριακές ασκήσεις. Frequency Καθόλου 22 3,2 5,2 5,2 Λίγο 42 6,2 10,0 15,2 Μέτρια ,0 28,9 44,1 Πολύ ,8 33,4 77,5 Πάρα πολύ 95 14,0 22,5 100,0 Total ,2 100,0 Missing System ,8 Παρατηρούμε ότι ένα ποσοστό 28, ,2 = 44,1% απαντά μεταξύ καθόλου και μέτρια, άρα διαφαίνεται η ανάγκη ύπαρξης και εκπαιδευτικών βοηθημάτων ως προς τις εργαστηριακές ασκήσεις. Επίσης, στο ερώτημα εάν είναι επαρκής ο εξοπλισμός του εργαστηρίου, οι φοιτητές απάντησαν, ως εξής: Frequency Καθόλου 25 3,7 5,9 5,9 Λίγο 45 6,6 10,6 16,5 Μέτρια ,6 25,1 41,6 6

7 Πολύ ,9 33,6 75,2 Πάρα πολύ ,5 24,8 100,0 Total ,4 100,0 Missing System ,6 Ένα ποσοστό φοιτητών 25,1+10,6 +5,9 = 41,6 % απαντά μεταξύ καθόλου και μέτρια, άρα διαφαίνεται και από τις απαντήσεις των φοιτητών, όπως και από τις προτάσεις των εξωτερικών αξιολογητών, η ανάγκη επιπλέον εργαστηριακού εξοπλισμού, σύγχρονου βάσει των τελευταίων εξελίξεων στο χώρο. Το επίσης δυνατό σημείο του τμήματος που εντόπισαν οι εξωτερικοί ελεγκτές της ΑΔΙΠ στην έκθεσή τους, σχετίζεται με την ύπαρξη εξοπλισμένης βιβλιοθήκης του ιδρύματος, που ανταποκρίνεται στις ανάγκες των φοιτητών (85,7% μεταξύ πάρα πολύ και μέτρια) και αυτό το γεγονός διαφαίνεται και από τις σχετικές απαντήσεις των φοιτητών στην ερώτηση: Πόσο εύκολα διαθέσιμη είναι η βιβλιογραφία στην Βιβλιοθήκη του ΤΕΙ; Frequency Καθόλου 9 1,3 3,7 3,7 Λίγο 26 3,8 10,6 14,3 Μέτρια 79 11,7 32,2 46,5 Πολύ 74 10,9 30,2 76,7 Πάρα πολύ 57 8,4 23,3 100,0 Total ,1 100,0 Missing System ,9 Ένα σημείο που εντόπισαν οι εξωτερικοί ελεγκτές και δε διαφαίνεται από τις απαντήσεις των φοιτητών είναι η ενθάρρυνση της συνεργασίας των ακαδημαϊκών αρχών του τμήματος με το χώρο της βιομηχανίας και η σύσταση σχετικής επιτροπής, που να παίζει ρόλο συμβουλευτικό και καθοδηγητικό όσον αφορά το πρόγραμμα σπουδών και την εξέλιξη των αποφοίτων στην αγορά εργασίας. Αλλά, αυτό το στοιχείο δεν μπορεί να προκύπτει από το ερωτηματολόγιο το προτεινόμενο της ΑΔΙΠ, αλλά είναι και στοιχείο που δε δύναται να εμπλέκει την άποψη των φοιτητών τόσο, όσο των αποφοίτων και 7

8 ούτε υπάρχει σε λειτουργία σχετικό πλαίσιο συνεργασίας (με τους αποφοίτους). Συμπερασματικά από την παραπάνω ανάλυσή μας συμπεραίνουμε ότι τα ίδια αδύνατα και δυνατά σημεία στα οποία κατέληξαν οι εξωτερικοί ελεγκτές του τμήματος, μέσω της swot analysis, καταλήγει και η επεξεργασία των αντίστοιχων ερωτηματολογίων των φοιτητών του τμήματος. Άρα, αυτά τα ερωτηματολόγια που συμπληρώνονται κάθε εξάμηνο από τους φοιτητές θα πρέπει να αποτελούν οδηγό και σύμβουλο στους Καθηγητές και όλη την ακαδημαϊκή κοινότητα, διότι αποτελεί ένα γρήγορο εργαλείο διαπίστωσης δυνατών και αδύνατων σημείων, προκειμένου να γίνουν διορθωτικές ή γενικά παρεμβατικές κινήσεις για την εφαρμογή της ποιοτικότερης εκπαιδευτικής λειτουργίας και τη μεγιστοποίηση της ικανοποίησης των φοιτητών. Ταυτόχρονα, η σύμπτωση των συμπερασμάτων που παρατηρείται από δύο διαφορετικές μεθοδολογίες αξιολόγησης (ερωτηματολόγια φοιτητών και εξωτερική αξιολόγηση), είναι μια ένδειξη εγκυρότητας και για τις δύο μεθοδολογίες, ίσως όμως περισσότερο συνηγορεί στο συμπέρασμα ότι πρέπει να συστηματοποιηθεί και να γενικευθεί η χρήση των ερωτηματολογίων ικανοποίησης φοιτητών. Ο φοιτητής είναι το επίκεντρο της διαδικασίας εκπαίδευσης. Με όρους διασφάλισης ποιότητας υπηρεσιών είναι ο λήπτης των υπηρεσιών εκπαίδευσης («πελάτης») και η μη «ικανοποίηση» του λήπτη της υπηρεσίας συνιστά αποτυχία του κεντρικού στόχου της υπηρεσίας. Κρίσιμο σημείο σε αυτό τον συλλογισμό είναι ο τρόπος με τον οποίο απαντούν οι φοιτητές ως σώμα, στη διαδικασία αξιολόγησης του μαθήματος. Από τη σύμπτωση των συμπερασμάτων η οποία καταδείχθηκε στην εργασία αυτή, φαίνεται ότι το σώμα των φοιτητών απαντά με υπευθυνότητα και αξιοπιστία, αποτελώντας έτσι, εκτός από λήπτη της υπηρεσίας, έναν αξιόπιστο και σημαντικό εταίρο (stakeholder) της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Άρα, θα πρέπει να εντατικοποιηθεί η προσπάθεια ενθάρρυνσης συμμετοχής φοιτητών στη συμπλήρωση των ερωτηματολογίων μέτρησης ικανοποίησής τους μέσω ημερίδων, διαλέξεων, διαφημιστικού έντυπου υλικού και ενεργειών από τα ιδρύματα, ώστε να πεισθούν οι φοιτητές ότι οι απαντήσεις τους στα ερωτηματολόγια δε φυλάσσονται στα αρχεία, αλλά υφίστανται επεξεργασία και λαμβάνονται υπόψη με στόχο τη διόρθωση και τη συνεχή βελτίωση του εκπαιδευτικού έργου. Θα ήταν σκόπιμο, οι μετρήσεις και οι εκθέσεις των αξιολογητών να αποτελούν πρώτη ύλη, ώστε οι ΟΜ.Ε.Α (Ομάδες Εσωτερικής Αξιολόγησης) των τμημάτων να παρουσιάζουν σε ειδική συνεδρίαση της Γενικής Συνέλευσης του τμήματος την έκθεσή τους για τη διατύπωση του στρατηγικού σχεδιασμού του κάθε τμήματος. Βιβλιογραφία - Πηγές - Αρχή Διασφάλισης Ποιότητας στην Εκπαίδευση, και Νόμος 3374/2005 άρθρα 2 έως 6 - Εξωτερική Έκθεση τμήματος ΑΕΙ ΠΕΙΡΑΙΑ Τ.Τ Field, Andy, Discovering Statistics Using SPSS SAGE. 8

9 9