ANTIKOIΝΩΝΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΣΤΟΥΣ ΕΦΗΒΟΥΣ KAI TΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΤΗΣ ΑΝΝΑ ΠΑΡΑΔΕΙΣΙΩΤΗ

Transcript

1 ANTIKOIΝΩΝΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΣΤΟΥΣ ΕΦΗΒΟΥΣ KAI TΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΤΗΣ ΑΝΝΑ ΠΑΡΑΔΕΙΣΙΩΤΗ

2 ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΔΙΑΓΩΓΗΣ ΟΡΙΣΜΟΣ: Σύμφωνα με το Διαγνωστικό και στατιστικό εγχειρίδιο για τις ψυχικές νόσους DSM-IV,το κύριο χαρακτηριστικό των παιδιών και εφήβων που παρουσιάζουν την διαταραχή αυτή είναι ότι σταθερά και για μεγάλο χρονικό διάστημα με την συμπεριφορά τους καταπατούν τα δικαιώματα των άλλων καθώς και τους κοινωνικούς κανόνες που αφορούν την ηλικία τους.

3 ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΔΙΑΓΩΓΗΣ (διαγνωστικά κριτήρια) Γιαναπληρείτακριτήριακάποιοπαιδίηέφηβος, πρέπει να παρουσιάζει τα συμπτώματα αυτά για τουλάχιστο 6 μήνες και να έχει σε αυτό το διάστημα 3 από τα πιο πάνω συμπτώματα. έχει κλέψει χωρίς να αντικρίσει το θύμα το έχει σκάσει από το σπίτι τουλάχιστο 2 φορές και έχει διανυκτερεύσει κάπου αλλού λεει συχνά ψέματα κάνει σκασιαρχεία από το σχολείο η απουσιάζει αδικαιολόγητα από τη δουλειά παραβιάζει το σπίτι, αυτοκίνητο, περιουσία κάποιου

4 ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΔΙΑΓΩΓΗΣ (διαγνωστικά κριτήρια συνέχεια...) καταστρέφει την περιουσία κάποιου είναι σκληρός και βασανίζει ζώα εξαναγκάζει κάποιο να έρθει σε σεξουαλική επαφή μαζί του χρησιμοποιεί όπλο σε μάχη πάνω από μια φορά αρχίζει συνήθως πρώτος τους καυγάδες και τις συμπλοκές κλέβει αντικρίζοντας το θύμα είναι σκληρός και μπορεί να βασανίσει ανθρώπους

5 ΥΠΟΟΜΑΔΕΣ ΤΗΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗΣ ΑΓΩΓΗΣ Τοπαιδίηοέφηβοςπαρουσιάζειτις αναφερθείσες συμπεριφορές, και είναι ενταγμένος σε ομάδα συνομήλικων με παρόμοια συμπεριφορά Τοπαιδίηοέφηβοςπαρουσιάζειτις αναφερθείσες συμπεριφορές χωρίς να έχει συντρόφους Μικτή ομάδα

6 ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Δεν υπάρχουν ακριβή επιδημιολογικά δεδομένα για την Κύπρο αλλά και για πολλές άλλες χώρες. Η επίπτωση και η συχνότητα της διαταραχής εξαρτάται από τα κριτήρια που χρησιμοποιούνται και τις πηγές των δεδομένων που διαθέτουμε. Οι λιγοστές αξιόπιστες μελέτες, στη Βρετανία λ.χ., καταδεικνύουν ότι ανάμεσα στα παιδιά των 10 και 11 χρονών, 4% παρουσιάζουν διαταραχή διαγωγής. Το 33% - 50% των παραπομπών στα εξωτερικά ιατρεία αφορούν παιδιά και έφηβους με επιθετική η και αντικοινωνικές συμπεριφορές Πολύ πιο συχνή διαταραχή στα αγόρια παρά στα κορίτσια αν και το ποσοστό των κοριτσιών αυξάνεται τα τελευταία χρόνια.

7 ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ Η αιτιολογία είναι ανομοιογενής και συχνά πολυπαραγοντιακή. Βιολογικοί, κοινωνικοί και ψυχολογικοί παράγοντες μόνοι τους η σε συνδυασμό, διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη εμφάνιση της διαταραχής.

8 ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ (συνέχεια) Εξωγενείς παράγοντες : κοινωνικοοικονομικοί παράγοντες παίζουν σημαντικό ρόλο διότι πολλοί έφηβοι και παιδιά που παρουσιάζουν αυτή τη διαταραχή, προέρχονται από χαμηλά κοινωνικοοικονομικά στρώματα. Αυτό το γεγονός βέβαια δεν αρκεί για να εμφανιστεί η διαταραχή. Άλλοι παράγοντες που πρέπει να συντρέχουν είναι: το μέγεθος της οικογένειας, φτωχή επίβλεψη γονεϊκή φυσική η ψυχική ασθένεια τρόποι ανατροφής (σκληρές τιμωρίες οδηγούν σε έντονη επιθετικότητα στο παιδί η τον έφηβο γονεϊκοί παράγοντες :Οι αντικοινωνικοί γονείς, εθισμένοι στο αλκοόλ και εξαρτησιογόνες ουσίες, γονείς που τιμωρούν σκληρά τα παιδιά τους σε βαθμό κακοποίησης έχουν αυξημένες πιθανότητες να έχουν παιδιά με διαταραχή διαγωγής. (θεωρία της μίμησης και των προτύπων συμπεριφοράς, εγκεφαλική βλάβη από τα κτυπήματα, γενετικοί παράγοντες, θυμός και μίσος που προβάλλεται προς τους άλλους ).

9 ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ (συνέχεια) Ενδογενείς παράγοντες : γενετικοί παράγοντες, βιοχημικές ανωμαλίες( χαμηλά επίπεδα σεροτονίνης νορεπινεφρίνης στο Ε.Ν.Υ), νευρολογική ευαλωτότητα βεβαρημένο ιατρικό ιστορικό με πολλά ατυχήματα και εγκεφαλικές βλάβες (λιμπιδικό σύστημα). ψυχική ευαλωτότητα επίσης φαίνεται να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο (ατελές υπερεγώ, ανεπαρκείς λειτουργίες αυτοελέγχου του εγώ, - σύνδεση με τα χαρακτηριστικά της οριακής προσωπικότητας ).

10 ΣΥΝΟΣΗΡΟΤΗΤΑ Αυξημένο ποσοστό αυτοκτονιών, αυτοκαταστροφικών πράξεων και συνοσηρότητας με το μείζον καταθλιπτικό επεισόδιο Αυξημένο ποσοστό συνοσηρότητας με τη Διαταραχή Ελλειματικής Προσοχής με η χωρίς Υπερκινητικότητας Αυξημένη τάση για χαμηλότερες επιδόσεις στα γνωστικά δοκίμια(νοημοσύνη κυμαίνεται στα κατώτερα όρια του φυσιολογικού η είναι οριακή) Μαθησιακές δυσκολίες (ειδική μαθησιακή δυσκολία στην ανάγνωση)- αυξημένο ποσοστό σχολικής αποτυχίας

11 ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ Τα παιδιά της προσχολικής ηλικίας μέχρι και 50%, μπορεί σποραδικά να παρουσιάσουν αντικοινωνικές συμπεριφορές χωρίς όμως να πληρούν τα κριτήρια της διαταραχής διαγωγής η άλλης ψυχοπαθολογικής οντότητας. Ωριμάζοντας ηλικιακά και ψυχονοητικά, τέτοιες συμπεριφορές περιορίζονται σημαντικά. Σχεδόν όλες οι παιδοψυχιατρικές διαταραχές είναι δυνατόν να συνοδεύονται από αντικοινωνικές συμπεριφορές: ψυχωτική διαταραχή, συναισθηματική διαταραχή, μαθησιακές δυσκολίες, οργανικά ψυχοσύνδρομα κ.τ.λ.

12 ΠΡΟΓΝΩΣΗ Η πρόγνωση είναι φτωχή αν τα παιδιά ή οι έφηβοι δεν δεχτούν την κατάλληλη για αυτούς θεραπεία. Αδιάγνωστοι και χωρίς θεραπεία έφηβοι μπορεί να εξελιχτούν σε ενήλικες με αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας και να γίνουν χρόνιοι καταπατητές του νόμου. Από συγκερασμό μελετών, έχει βρεθεί ότι το 60% των αντικοινωνικών ενηλίκων, ως παιδιά παρουσίαζαν σοβαρού βαθμού διαταραχή διαγωγής, ενώ το 30% μετρίου βαθμού. Από την άλλη, το 50% των παιδιών με σοβαρού βαθμού διαταραχή διαγωγής, δεν μετεξελίσσονται σε ενήλικες με αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας.

13 ΘΕΡΑΠΕΙΑ Κανένα συγκεκριμένο θεραπευτικό σχήμα δεν έχει αποδεικτή ιδιαίτερα αποτελεσματικό λόγω της ανομοιογενούς αιτιολογικής της προέλευσης. Υπάρχει ανάγκη για εξατομικευμένο θεραπευτικό πρόγραμμα για κάθε πελάτη ξεχωριστά. Έχουν δοκιμαστεί θεραπείες με οικογενειακή κατεύθυνση, ώστε να εκπαιδευθούν οι γονείς να αντιμετωπίζουν τα παιδιά τους με διαφορετικό τρόπο καινασυνδέονταιμαζίτουςπιοποιοτικά, απαιτείται όμως η σταθερή συνεργασία των γονιών,

14 ΘΕΡΑΠΕΙΑ (συνέχεια) ατομικές θεραπείες βασισμένες στη γνωστική θεωρία ώστε να εκπαιδευτούν τα παιδιά η οι έφηβοι να να σκέφτονται και να επιλύουν τα προβλήματα τους με κοινωνικά αποδεκτούς τρόπους, φαρμακολογικές θεραπείες, θεραπευτικές κοινότητες κ.τ.λ.. Τα διάφορά θεραπευτικά σχήματα πρέπει να είναι πολυεπίπεδα, συστηματικά και μακροχρόνια

15 ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ Ευαισθητοποίηση και εκπαίδευση των εκπαιδευτικών στο να εντοπίζουν έγκαιρα τα παιδιά ψηλού κινδύνου που τείνουν να αναπτύξουν την διαταραχή, αναγνωρίζοντας τους παράγοντες που προδιαθέτουν την εμφάνιση της. Ανάπτυξη προγραμμάτων στο πλαίσιο του σχολείου στο να μαθαίνουν τα παιδιά δεξιότητες και τεχνικές αναγνώρισης των δυσκολιών τους και επίλυσης τους με κοινωνικά αποδεκτούς τρόπους

16 ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ(συνέχεια) Έγκαιρη αναγνώριση, αξιολόγηση και αντιμετώπιση των μαθησιακών δυσκολιών και του ΔΕΠ(Υ) στα πλαίσια της ειδικής εκπαίδευσης η ενισχυμένης διδασκαλίας στο κανονικό σχολείο Εναλλακτικές μορφές εκπαίδευσης στα πλαίσια της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης

17 ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ(συνέχεια) Ενθάρρυνση και οργάνωση της συνεργασίας τουσχολείουμετουςγονείςκαιυπηρεσίες υγείας, εκπαιδευτικής ψυχολογίας, κοινωνικής ευημερίας κ.α με συγκεκριμένες δράσεις και προγράμματα λειτουργώντας ως ένα ανοιχτό σχολικό σύστημα επικοινωνίαςσυνεργασίας. Το διασυνδετικό ρόλο με τους φορείς αυτούς μπορεί να το διαδραματίσουν σε σημαντικό βαθμό οι καθηγητές συμβουλευτικής καθοδήγησης στα γυμνάσια και λύκεια.

18 ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΔΙΑΓΩΓΗΣ