ΠEPIEXOMENA. Συγγραφείς του τόμου Πρόλογος Eισαγωγή ΤΟ ΓΝΩΣΙΑΚΟ-ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΙΣΤΙΚΟ ΠΡΟΤΥΠΟ

Transcript

1 ΠEPIEXOMENA Συγγραφείς του τόμου Πρόλογος Eισαγωγή ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ ΤΟ ΓΝΩΣΙΑΚΟ-ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΙΣΤΙΚΟ ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΓΝΩΣΙΑΚΟΥ-ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΙΣΤΙΚΟΥ ΤΥΠΟΥ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ M. Zαφειροπούλου Eισαγωγή Βασικές αρχές του συμπεριφορισμού στην εκπαίδευση Η θεωρία της κοινωνικής μάθησης Γνωσιακή-συμπεριφοριστική προσέγγιση στην εκπαίδευση Αντί επιλόγου Bιβλιογραφία AΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΒΑΣΙΣΜΕΝΗ ΣΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ (Α.Λ.Α.Σ.): ΕΝΑ ΔΙΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ ΜΕ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΨΥΧΟΛΟΓΟΥ A. Mατσόπουλος Εισαγωγή Ορισμός της Αξιολόγησης Βασισμένης στη Λειτουργική Aνάλυση της Συμπεριφοράς (Α.Λ.Α.Σ.) Τι κινητοποιεί ένα μαθητή; Ένας χρήσιμος τομέας πληροφοριών Η συμβουλευτική σχέση σχολικού ψυχολόγου και εκπαιδευτικού μέσα στο πλαίσιο της Α.Λ.Α.Σ Συμπεράσματα και εφαρμογές στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα Βιβλιογραφία... 87

2 8 Προσαρμογή στο σχολείο ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ K. Aγγελή & M. Bλάχου Eισαγωγή Τα προγράμματα διαμόρφωσης της συμπεριφοράς Βασικές αρχές διαχείρισης της συμπεριφοράς Η λειτουργική ανάλυση της συμπεριφοράς Η αύξηση των θετικών συμπεριφορών Η μείωση των ανεπιθύμητων συμπεριφορών Αυτοδιαχείριση - αυτορρύθμιση Η γνωσιακή διάσταση της γνωσιακής-συμπεριφοριστικής προσέγγισης Bιβλιογραφία ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ ΣΧΟΛΙΚΗ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ: H ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ Η ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗ ΤΗΣ A. EΙΣΑΓΩΓΗ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΦΗΒΩΝ: OΡΙΣΜΟΣ, ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΤΗΤΕΣ, ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΜΑΛΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ E. Γαλανάκη Eισαγωγή Ιδιαιτερότητες των δυσκολιών προσαρμογής στην παιδική και εφηβική ηλικία Διάκριση των δυσκολιών προσαρμογής από την ομαλή συμπεριφορά Βιβλιογραφία Β. ΣΧΟΛΙΚΗ MΑΘΗΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΓΝΩΣΙΑΚΩΝ-ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΙΣΤΙΚΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ: H ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΣΙΑΚΩΝ ΔΥΣΚΟΛΙΩΝ M. Zαφειροπούλου Eισαγωγή Τα χαρακτηριστικά της γνωσιακής-συμπεριφοριστικής παρέμβασης

3 Περιεχόμενα 9 Γενικές παρατηρήσεις και μελλοντικοί προσανατολισμοί Βιβλιογραφία ΣΧΟΛΙΚΟ-ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ: ΑΝΑΓΝΩΣΗ, ΟΡΘΟΓΡΑΦΗΜΕΝΗ ΓΡΑΦΗ, ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΗ E. Mατή-Zήση Eισαγωγή Βασικά κριτήρια για τον προσδιορισμό των μαθησιακών δυσκολιών Χαρακτηριστικά των παιδιών με ειδικές μαθησιακές δυσκολίες Βιβλιογραφία ΠΑΙΔΙΑ ΜΕ ΗΠΙΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΜΑΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ: ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΟΥΣ ΣΤΗ ΓΕΝΙΚΗ ΤΑΞΗ ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΤΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ A. Γενά Eισαγωγή Ορισμός, χαρακτηριστικά και ταξινόμηση των παιδιών με ήπιες διαταραχές μάθησης Βασικές προϋποθέσεις για την ορθή λειτουργία της τάξης Συμπεράσματα και προοπτικές Bιβλιογραφία Γ. AΠΟΚΛΙΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΕΥΜΕΝΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΔΙAΣΠΑΣΗ ΠΡΟΣΟΧHΣ ΚΑΙ ΑΔΥΝΑΜIΑ ΕΛEΓΧΟΥ ΤΩΝ ΠΑΡΟΡΜHΣΕΩΝ: ΑΠO ΤΟΝ ΑΠΡOΣΕΚΤΟ ΜΑΘΗΤH ΩΣ ΤΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧH ΕΛΛΕΙΜΜΑΤΙΚHΣ ΠΡΟΣΟΧHΣ-ΥΠΕΡΚΙΝΗΤΙΚOΤΗΤΑ A. Kαλαντζή-Aζίζι & E.X. Kαραδήμας Εισαγωγή ΔΕΠΥ: Ορισμός, περιγραφή και επιδημιολογικά στοιχεία Η αναπτυξιακή εικόνα και η καθημερινή ζωή των παιδιών με δυσκολίες απροσεξίας και υπερδραστηριότητας Αιτιολογικοί παράγοντες που σχετίζονται με την εκδήλωση της ΔΕΠΥ Παρέμβαση στα προβλήματα που σχετίζονται με την απροσεξία και την υπερδραστηριότητα

4 10 Προσαρμογή στο σχολείο Παράδειγμα εφαρμογής συνδυασμένων προγραμμάτων παρέμβασης για την αντιμετώπιση της ΔΕΠΥ Σύνοψη και τελικά συμπεράσματα Παράρτημα: Φαρμακευτική αγωγή του παιδιού με ΔEΠY Eνημερωτικό δελτίο για εκπαιδευτικούς Βιβλιογραφία ΔΙΑΤΑΡΑΚΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΠΙΘΕΤΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ Φ. Mόττη-Στεφανίδη, A.-X. Παπαθανασίου & Σ. Λαρδούτσου Eισαγωγή Ορισμοί του φαινομένου της επιθετικότητας Εξελικτική πορεία του φαινομένου της επιθετικότητας και των διαταραχών διαγωγής Θεωρητικές προσεγγίσεις του φαινομένου της επιθετικότητας Παράγοντες επικινδυνότητας για τις διαταραχές διαγωγής Aντιμετώπιση του φαινομένου της επιθετικότητας στα σχολεία Bιβλιογραφία Δ. AΠΟΚΛΙΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΣΩΤΕΡΙΚΕΥΜΕΝΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΤΟ ΑΓΧΟΣ ΚΑΙ Η ΦΟΒΙΑ ΣΕ ΠΑΙΔΙΑ I. Mπίμπου-Nάκου Eισαγωγή Ορισμός των δυσκολιών άγχους/φοβίας Σχολείο και διαταραχές άγχους/φοβίας Η εκδήλωση του άγχους και της φοβίας Η συχνότητα των προβλημάτων άγχους Παράγοντες που ερμηνεύουν την εμφάνιση άγχους/φοβίας στα παιδιά Η σημασία της ανάπτυξης στην εκδήλωση άγχους και φοβίας Η αξιολόγηση των προβλημάτων άγχους και φοβίας Γνωστική προσέγγιση Αντιμετώπιση άγχους και φοβίας στο σχολείο Κριτικές παρατηρήσεις για το άγχος στα παιδιά και τους εφήβους Bιβλιογραφία

5 Περιεχόμενα 11 ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ: ΣΥΣΤΟΛH, ΝΤΡΟΠΑΛOΤΗΤΑ, ΕΣΩΣΤΡEΦΕΙΑ E. Aργυρακούλη Eισαγωγή Ορισμός: Τι είναι δειλία; Αντιμετώπιση της δειλίας Παράρτημα βιβλιογραφίας Bιβλιογραφία ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΜΕ ΚΑΤΑΘΛΙΠΤΙΚΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΚΑΙ Η ΑΝΤΙΜΕΤΏΠΙΣΗ ΤΟΥ ΑΠΟ ΤΟΝ ΔΑΣΚΑΛΟ Γ. Kλεφτάρας Εισαγωγή Ταξινόμηση και χαρακτηριστικά της κατάθλιψης Το παιδί με καταθλιπτικά συμπτώματα και η αντιμετώπισή του στο σχολείο Βιβλιογραφία Ε. ΕΙΔΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ: ΟΜΑΔΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΧΟΛΙΚH ΔΙΑΡΡΟH: ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΕ ΟΜΑΔΕΣ E. Σοφιανίδου Eισαγωγή Θεωρητικές προσεγγίσεις του φαινομένου της σχολικής διαρροής Σύγχρονα ερευνητικά δεδομένα Στρατηγικές πρόληψης και παρέμβασης Στοιχεία γνωσιακού συμπεριφορισμού για την αντιμετώπιση της σχολικής διαρροής Βιβλιογραφία ΣΤΡΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ ΣΤΡΕΣ ΣΤΟΝ ΣΧΟΛΙΚΟ ΠΛΗΘΥΣΜΟ E.X. Kαραδήμας Η έννοια του στρες Η διαχείριση του στρες Επίλογος Βιβλιογραφία

6 12 Προσαρμογή στο σχολείο H ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ E. Σοφιανίδου Εισαγωγή Παράγοντες που πρέπει να ληφθούν υπόψη κατά τη διαμόρφωση ενός προγράμματος οργάνωσης της μελέτης Γενικό πλάνο για τη διδασκαλία των δεξιοτήτων μελέτης Εφαρμογές γνωσιακού-συμπεριφοριστικού τύπου στη διαμόρφωση προγραμμάτων οργάνωσης της μελέτης Βιβλιογραφία ΠΡΟΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ, ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ: ΣΥΜΠΛΗΡΩΝΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Σ. Tριλίβα & G. Chimienti Eισαγωγή Κοινωνικές και συναισθηματικές δεξιότητες: Ένα πλαίσιο για τη θετική ανάπτυξη Εθελοντικές δραστηριότητες και προγράμματα μάθησης που συγχρονίζονται με την προσφορά υπηρεσιών Εφαρμογές στη σημερινή Ελλάδα Μια σειρά δραστηριοτήτων προσφοράς υπηρεσιών στην κοινότητα Συμπεράσματα Παράρτημα 1: Δικτυακοί τόποι σχετικοί με ζητήματα που αφορούν τα παιδιά και τον εθελοντισμό Παράρτημα 2: Οργανώσεις φιλανθρωπίας και ανθρωπιστικής βοήθειας στην Ελλάδα Bιβλιογραφία