Δελτίο Τύπου. Η ΕΣΕΕ αποτυπώνει τις επιπτώσεις στην πραγματική οικονομία από τη νέα αύξηση του υψηλού συντελεστή ΦΠΑ στο 24%

Transcript

1 Δελτίο Τύπου Αθήνα, 23 Μαΐου 2016 Η ΕΣΕΕ αποτυπώνει τις επιπτώσεις στην πραγματική οικονομία από τη νέα αύξηση του υψηλού συντελεστή ΦΠΑ στο 24% Η απόφαση αναπροσαρμογής του υφιστάμενου και μόλις προ 10 μηνών ψηφισθέντος πλαισίου Φόρου Προστιθέμενης Αξίας, αναμένεται να προκαλέσει επιπλέον σε καταναλωτές και επιχειρήσεις. Η Ελληνική Συνομοσπονδία Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας, μέσω του ερευνητικού της Ινστιτούτου (ΙΝΕΜΥ), επιχειρεί να αποτυπώσει τα επιπλέον έσοδα αλλά και τις συνεπαγόμενες στο καταναλωτικό κοινό, που προσδοκάται πως θα αποφέρει η μετάταξη του υψηλού συντελεστή ΦΠΑ από 23% σε 24%. Παρουσιάζεται αναλυτικά σε πίνακες, η δημοσιονομική απόδοση από την 6 η αύξηση των συντελεστών ΦΠΑ στα τελευταία έξι χρόνια στους κλάδους: Εμπόριο, Τουρισμός, Εστίαση και Μεταφορές. Ο κλάδος του Εμπορίου αναμένεται να δεχθεί ένα ακόμη ισχυρό πλήγμα μετά το «σοκ» του προηγούμενου Ιουλίου (μετάταξη πληθώρας προϊόντων με συντελεστή ΦΠΑ 13% στο 23%), εξαιτίας της αύξησης κατά μία ποσοστιαία μονάδα του υψηλού συντελεστή ΦΠΑ, από 1 ης Ιουνίου του τρέχοντος έτους. Η σωρευτική δημοσιονομική απόδοση της νέας αύξησης ΦΠΑ στους κλάδους του Χονδρικού, Λιανικού Εμπορίου αλλά και σε εκείνον των Αυτοκινήτων για το τρέχον έτος προσεγγίζει τα 389 εκ. ευρώ σε σύνολο 437 εκ. για όλο το 2016 συνυπολογιζομένης βεβαίως και της επίδρασης των ήδη εφαρμοσθέντων μέτρων του προηγούμενου Ιουλίου. Το μεγαλύτερο βάρος θα κληθεί να σηκώσει το Χονδρικό Εμπόριο (+222 εκ. ευρώ), ενώ ιδιαίτερα επιζήμιες θα είναι οι επιπτώσεις στην κατανάλωση χιλιάδων αγαθών ευρείας κατανάλωσης, όπως τα συσκευασμένα προϊόντα και τρόφιμα (κυρίως σε Supermarkets), τα καύσιμα, η ένδυση και υπόδηση και μία σειρά παρεχόμενων υπηρεσιών, όπως οι ιατρικές, καλλιτεχνικές κ.α. Σε κάθε περίπτωση, η επιλεχθείσα πρακτική της αδιάκριτης και οριζόντιας επιβάρυνσης εκτιμάται πως θα δεν θα αποδώσει τα αναμενόμενα αποτελέσματα, καθώς όχι μόνο θα οξυνθεί το φαινόμενο της φοροδιαφυγής αλλά ταυτόχρονα θα οδηγηθούν σε μαρασμό χιλιάδες επιχειρήσεις. Ο εμπορικός κόσμος έχοντας βιώσει περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο επαγγελματικό κλάδο τα τελευταία χρόνια τις δυσμενέστατες συνέπειες από τις αλλεπάλληλες αυξήσεις των συντελεστών ΦΠΑ, εν καιρώ μάλιστα κρίσης και οικονομικής δυσπραγίας, δηλώνει τον έντονο προβληματισμό του σε οποιοδήποτε εισπρακτικό μέτρο έμμεσης φορολογίας. Τούτων δοθέντων, οι επικείμενες λόγω αυξημένου ΦΠΑ τόσο στον κλάδο του Τουρισμού (436 εκ. ευρώ συνολικά έσοδα ) όσο και σε εκείνον της 1

2 Εστίασης (μετάταξη στο 24% και είσπραξη επιπλέον 36 εκ. ευρώ την περίοδο 2016/2015), θα οδηγήσουν στην απεμπόληση πληθώρας εθνικών ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων και στην ασύμμετρη επιβάρυνση του μέσου καταναλωτή. Η επιβολή συντελεστή ΦΠΑ 24% αναμένεται πως θα προκαλέσει κατακόρυφη άνοδο και στο κόστος των οδικών και των ακτοπλοϊκών μεταφορών. Είναι δεδομένο πως η αύξηση του σχετικού φόρου θα μετακυλιστεί αποκλειστικά και μόνο στο επιβατικό κοινό (+40 εκ. ευρώ το 2016), προκαλώντας μείωση της ζήτησης και απώλεια των επιπρόσθετων προσδοκώμενων κρατικών φορολογικών εσόδων. Δεν θα πρέπει να διαφεύγει της προσοχής μας πως ο συντελεστής ΦΠΑ στα μεταφορικά μέσα αυξήθηκε πέρυσι τον Ιούλιο από 13% σε 23%, με συνέπεια την αξιοσημείωτη άνοδο της τιμής των επιβατικών εισιτηρίων. Μία παράμετρος που χρήζει ιδιαίτερης αναφοράς συνδέεται με την κατάργηση του ειδικού καθεστώτος ΦΠΑ στα νησιά του Αιγαίου και την εξομοίωσή του με εκείνο της υπόλοιπης Επικράτειας. Μετά τη Ρόδο, τη Σαντορίνη, τη Μύκονο, τη Νάξο, την Πάρο και τη Σκιάθο που απώλεσαν τον προηγούμενο Οκτώβριο τους μειωμένους συντελεστές ΦΠΑ, ακλουθούν, από 1 ης Ιουνίου, τα νησιά Σύρος, Θάσος, Άνδρος, Τήνος, Κάρπαθος, Μήλος, Σκύρος, Αλόννησος, Κέα, Αντίπαρος και Σίφνος. Οι κάτοικοι της νησιωτικής Ελλάδας θα βιώσουν μία δραματική συρρίκνωση του πραγματικού διαθέσιμου εισοδήματός τους, αδυνατώντας να ανταπεξέλθουν στο συγκριτικά αυξημένο, σε σχέση με την ηπειρωτική Ελλάδα, κόστος διαβίωσης που αντιμετωπίζουν. Η σχεδιαζόμενη φορολογική μεταρρύθμιση θα πρέπει να στοχεύει στην παροχή αναπτυξιακών κινήτρων και όχι στην απομύζηση ολοένα και περισσότερων πόρων, από τους οικονομικά ασθενέστερους. Η τόνωση της καταναλωτικής δαπάνης σε συνδυασμό με την ενδυνάμωση και τον εκσυγχρονισμό της φορολογικής διοίκησης (ηλεκτρονικές διασταυρώσεις των δηλωθέντων στοιχείων, λογισμικά ανίχνευσης και πάταξης της φοροδιαφυγής ιδίως στο ΦΠΑ, η διασύνδεση των ταμειακών με τη ΓΓΠΣ κ.α.) εκτιμάται πως θα συνεισφέρει ουσιωδώς στην εξασθένιση του κινήτρου της φοροδιαφυγής και στην εμπέδωση της στοιχειώδους φορολογικής συνείδησης που πρέπει να διακρίνει το σύνολο των υπόχρεων φυσικών προσώπων. Δυστυχώς τα θεσπισθέντα φορολογικά μέτρα, με σημείο αναφοράς την μετάταξη του υψηλού συντελεστή ΦΠΑ από το 23% στο 24%, κινούνται στην αντίθετη κατεύθυνση με τις ανάγκες της Αγοράς. Η διόγκωση του μεταφορικού και ενεργειακού κόστους των επιχειρήσεων σε συνδυασμό με την περαιτέρω αύξηση του κόστους προμήθειας πρώτων υλών, θα εντείνει την αγωνία για επιβίωση χιλιάδων ελεύθερων επαγγελματιών, επαναφέροντας στο προσκήνιο την προοπτική της επιχειρηματικής μετανάστευσης. Η Ελληνική Συνομοσπονδία Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας, επιτελώντας το θεσμικό της ρόλο και επιδεικνύοντας το απαιτούμενο αίσθημα ευθύνης και αλληλεγγύης, επισημαίνει πως η ανάληψη οποιασδήποτε πρωτοβουλίας αναδιάρθρωσης του υφιστάμενου καθεστώτος ΦΠΑ, θα πρέπει να γίνεται με γνώμονα την αποκατάσταση των υφιστάμενων στρεβλώσεων. Η τόνωση των κρατικών φορολογικών εσόδων δεν θα προέλθει από την αδιάκριτη και χωρίς κανέναν ίχνος λογικής αύξηση των ήδη υψηλών συντελεστών. Τουναντίον, θα επιτελεστεί τόσο μέσω της εξυγίανσης, της αναβάθμισης 2

3 και του εκσυγχρονισμού της φορολογικής διοίκησης όσο και της προσέλκυσης επενδύσεων που θα βοηθήσουν την πραγματική οικονομία να εξέλθει από το τέλμα που έχει περιέλθει. Δήλωση προέδρου ΕΣΕΕ κ. Βασίλη Κορκίδη για τον ΦΠΑ: «Ο μεγαλύτερος λογαριασμός του «Πολυνόμου» και του «Υπερμνημονίου» έρχεται από την αύξηση του ΦΠΑ και ανέρχεται σε 437 εκατ. ευρώ. Η αδύναμη οικονομικά Ελλάδα με 24% ΦΠΑ θα προσπαθήσει να ανταγωνιστεί την Γερμανία και την Κύπρο με ΦΠΑ 19%, την Γαλλία και τη Βρετανία με 20%, την Ισπανία με 21%, την Ιταλία με 22% και τις γείτονες χώρες Βουλγαρία και Ρουμανία με 20%. Κανείς άραγε δεν είπε στους δανειστές ότι από τα 87 δις ευρώ ληξιπρόθεσμων οφειλών στο Δημόσιο το 19% δηλαδή, τα 17 δις ευρώ προέρχονται από ανείσπρακτο ΦΠΑ; Κανείς δεν είδε ότι όταν ο ΦΠΑ ήταν στο 19% το κράτος εισέπραττε 16,3 δις ευρώ, όταν ήταν 21% εισέπραττε 14,4 δις ευρώ και με 23% το ποσό έπεσε στα 13, 7 δις ευρώ; Δεν γνωρίζει η Κομισιόν ότι το «VAT GAP» στην Ελλάδα ανέρχεται στο 33% με «ετήσιο κενό ΦΠΑ» 6,7 δις ευρώ, ενώ ο μέσος όρος στην ΕΕ των 28 είναι 16%; Ο εφιάλτης του ΦΠΑ δυστυχώς συνεχίζεται αυξητικά και αναπαράγεται αναποτελεσματικά». 3

4 Τριψήφιοι Κωδικοί ΣΤΑΚΟΔ ΠΙΝΑΚΑΣ 1. ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΥΞΗΣΗ ΤΟΥ ΦΠΑ ΣΤΟΝ ΚΛΑΔΟ ΤΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ (με βάση τη μεταβολή του δείκτη κύκλου εργασιών στους κλάδους 45, 46, 47 κατά τη διάρκεια της περιόδου 2015/2010 ) Κατηγορίες ΦΠΑ ΦΠΑ το 2015 (σε δις ευρώ) ευρώ, σταθερός ευρώ, σταθερός με την αύξηση (2016, σε δις ευρώ - -3%, χωρίς την αύξηση -3%, με την αύξηση (2016, σε δις ευρώ ,79 23% 0,643 0,643 0,658 0,015 0,623 0,639 0, ,75 23% 0,173 0,173 0,177 0,003 0,168 0,172 0, ,14 23% 0,262 0,262 0,269 0,007 0,255 0,262 0, ,34 23% 0,078 0,078 0,080 0,002 0,076 0,078 0,002 5,02 1,156 1,156 1,184 0,028 1,122 1,151 0, ,92 23% 0,441 0,441 0,453 0,012 0,428 0,439 0, ,11 13% & 23% 0,195 0,255 0,262 0,006 0,248 0,255 0, ,90 13% & 23% 1,945 2,128 2,160 0,033 2,063 2,095 0, ,15 23% 2,795 2,795 2,865 0,070 2,712 2,780 0, ,28 23% 0,294 0,294 0,302 0,008 0,285 0,292 0, ,62 23% 0,603 0,603 0,618 0,015 0,584 0,599 0, ,09 23% 3,241 3,241 3,323 0,082 3,144 3,224 0, ,35 23% 0,079 0,079 0,083 0,004 0,078 0,080 0,002 45,42 9,593 9,836 10,066 0,230 9,542 9,764 0, ,24 13% & 23% 2,286 2,472 2,524 0,051 2,357 2,406 0, ,88 13% & 23% 0,443 0,475 0,480 0,006 0,489 0,495 0, ,79 23% 1,332 1,332 1,365 0,033 1,157 1,186 0, ,52 23% 0,350 0,350 0,358 0,009 0,334 0,342 0, ,66 23% 0,612 0,612 0,627 0,016 0,577 0,592 0, ,96 6,5-6,0% & 23% 0,135 0,134 0,137 0,003 0,128 0,131 0, ,78 13% & 23% 1,212 1,230 1,256 0,026 1,203 1,228 0, ,20 13% & 23% 0,033 0,038 0,039 0,001 0,038 0,039 0, ,32 23% 0,074 0,074 0,075 0,002 0,064 0,066 0,002 34,35 6,477 6,717 6,861 0,147 6,347 6,485 0,138 ΣΥΝΟΛΟ 84,79 17,226 17,709 18,111 0,402 17,011 17,400 0,389 Υποσημείωση 1: Ο υπολογισμός των επιπτώσεων των εσόδων από ΦΠΑ, ιδιαίτερα στον κλάδο των τροφίμων, γίνεται κατά προσέγγιση καθώς το δυσδιάκριτο ισχύον καθεστώς φορολόγησής τους δε συμβάλλει στη διεξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων. Υποσημείωση 2: Στο Λιανικό Εμπόριο η εκτίμηση του τζίρου για το 2016 βασίζεται (είναι αναλογική) στην ανά κατηγορία μεταβολή του Δείκτη Κύκλου Εργασιών του πρώτου διμήνου 2016/

5 ΠΙΝΑΚΑΣ 2. ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΥΞΗΣΗ ΤΟΥ ΦΠΑ ΣΤΟΝ ΚΛΑΔΟ ΤΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ (με βάση τη μεταβολή του δείκτη κύκλου εργασιών κατά τη διάρκεια της περιόδου 2015/2010) ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ Τριψήφιοι Κωδικοί ΣΤΑΚΟΔ σε δις ευρώ) Κατηγορίες ΦΠΑ έσοδα τζίρος 2016/2015 έσοδα από ΦΠΑ το %) ,13 4% - 6,5% - 9% - 13% 0,234 0,394 0, ,36 4% - 6,5% - 9% - 13% 0,028 0,045 0, ,06 4% - 6,5% - 9% - 13% 0,004 0,008 0, ,02 4% - 6,5% - 9% - 13% 0,002 0,003 0,003 ΣΥΝΟΛΟ 3,57 0,268 0,450 0,436 ΠΙΝΑΚΑΣ 3. ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΥΞΗΣΗ ΤΟΥ ΦΠΑ ΣΤΟΝ ΚΛΑΔΟ ΤΗΣ ΕΣΤΙΑΣΗΣ (με βάση τη μεταβολή του δείκτη κύκλου εργασιών κατά τη διάρκεια της περιόδου 2015/2010) ΕΣΤΙΑΣΗ Τριψήφιοι Κωδικοί ΣΤΑΚΟΔ σε δις ευρώ) Κατηγορίες ΦΠΑ ΦΠΑ το 2015 (σε δις ευρώ) ευρώ, σταθερός έσοδα από ΦΠΑ το 2016 (σε δις ευρώ, σταθερός τζίρος 2016/ με την αύξηση Διαφορά ΦΠΑ (2016, σε δις ευρώ - -3%, χωρίς την αύξηση το 2016 (σε δις -3%, με την αύξηση Διαφορά ΦΠΑ (2016, σε δις ευρώ ,28 13% & 23% 0,753 0,984 1,009 0,025 0,955 0,979 0, ,09 13% & 23% 0,016 0,020 0,021 0,001 0,020 0,020 0, ,20 13% & 23% 0,034 0,045 0,046 0,001 0,043 0,045 0, ,78 13% & 23% 0,313 0,409 0,420 0,010 0,398 0,408 0,010 ΣΥΝΟΛΟ 6,35 1,116 1,458 1,496 0,038 1,416 1,452 0,036 Υποσημείωση: Ο υπολογισμός των απόλυτων μεγεθών τζίρου για το 2015 προήλθε από την κοινή μεταβολή του Δείκτη Κύκλου Εργασιών τόσο στον τομέα υπηρεσιών παροχής Καταλύματος όσο και σε εκείνον της Εστίασης. (ΕΛ.ΣΤΑΤ., Μέσοι Ετήσιοι Δείκτες 2015/2010). 5

6 ΠΙΝΑΚΑΣ 4. ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΥΞΗΣΗ ΤΟΥ ΦΠΑ ΣΤΟΝ ΚΛΑΔΟ ΤΩΝ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ (με βάση τη μεταβολή του δείκτη κύκλου εργασιών κατά τη διάρκεια της περιόδου 2015/2010) ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ Τριψήφιοι Κωδικοί ΣΤΑΚΟΔ σε δις ευρώ) Κατηγορίες ΦΠΑ ΦΠΑ το 2015 (σε δις ευρώ) έσοδα έσοδα (σε δις ευρώ, σταθερός τζίρος 2016/ με την αύξηση Διαφορά ΦΠΑ (2016, σε δις ευρώ - - 3%, χωρίς την αύξηση - 3%, με την αύξηση (2016, σε δις ευρώ ,66 13% & 23% 0,116 0,152 0,156 0,004 0,147 0,151 0, ,36 13% & 23% 0,063 0,083 0,085 0,002 0,081 0,083 0, ,62 13% & 23% 0,109 0,143 0,146 0,004 0,138 0,142 0, ,94 23% 0,446 0,446 0,458 0,011 0,432 0,443 0,011 3,58 0,734 0,824 0,845 0,021 0,798 0,819 0, ,13 13% & 23% 0,199 0,260 0,266 0,007 0,253 0,259 0, ,27 23% 0,062 0,062 0,064 0,002 0,060 0,061 0, ,02 13% & 23% 0,004 0,005 0,005 0,000 0,005 0,005 0,000 1,42 0,265 0,327 0,335 0,008 0,318 0,325 0, ,12 13% & 23% 0,373 0,488 0,500 0,012 0,474 0,486 0, ,05 23% 0,011 0,011 0,011 0,000 0,011 0,011 0,000 2,17 0,384 0,499 0,511 0,012 0,485 0,497 0,012 ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ 7,17 1,383 1,650 1,691 0,041 1,601 1,641 0,040 Υποσημείωση: Ο συντελεστής ΦΠΑ του 2015 για τις χερσαίες, θαλάσσιες και αεροπορικές μεταφορές επιβατών υπολογίστηκε στο 13%, ενώ ο αντίστοιχος συντελεστής για τα εμπορεύματα στο 23%. 6

7 ΠΙΝΑΚΑΣ 5. ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΑΠΟΤΥΠΩΣΗ ΤΗΣ ΠΟΡΕΙΑΣ ΤΩΝ ΚΡΑΤΙΚΩΝ ΕΣΟΔΩΝ ΑΠΟ ΦΠΑ ΣΤΟΥΣ ΚΛΑΔΟΥΣ ΤΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ, ΤΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ, ΤΗΣ ΕΣΤΙΑΣΗΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ ΕΜΠΟΡΙΟ (ΣΤΑΚΟΔ) έσοδα έσοδα (σε δις ευρώ, σταθερός τζίρος 2016/ με την αύξηση έσοδα -3%, έσοδα -3%, με την αύξηση ΣΥΝΟΛΟ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΑ ( ) ΣΥΝΟΛΟ ΧΟΝΔΡΙΚΗ ( ) ΣΥΝΟΛΟ ΛΙΑΝΙΚΗ ( ) ΣΥΝΟΛΟ ΣΤΟΝ ΚΛΑΔΟ ΤΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ (ΣΤΑΚΟΔ:45, 46, 47) 5,02 1,156 1,156 1,184 0,028 1,122 1,151 0,029 45,42 9,593 9,836 10,066 0,230 9,542 9,764 0,222 34,35 6,477 6,717 6,861 0,147 6,347 6,485 0,138 84,79 17,226 17,709 18,111 0,402 17,011 17,400 0,389 ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ (ΣΤΑΚΟΔ) έσοδα τζίρος 2016/2015 έσοδα -3%) 55.10, 55.20, 55.30, ,57 0,268 0,450 0,436 ΕΣΤΙΑΣΗ (ΣΤΑΚΟΔ) έσοδα έσοδα (σε δις ευρώ, σταθερός τζίρος 2016/ με την αύξηση έσοδα -3%, έσοδα - 3%, με την αύξηση 56.10, 56.21, 56.29, ,35 1,116 1,459 1,496 0,037 1,415 1,451 0,036 7

8 ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ (ΣΤΑΚΟΔ) 49.31, 49.32, 49.39, 49.41, 50.10, 50.20, 50.30, 51.10, έσοδα έσοδα (σε δις ευρώ, σταθερός τζίρος 2016/ με την αύξηση έσοδα -3%, έσοδα - 3%, με την αύξηση 7,17 1,383 1,649 1,691 0,042 1,601 1,641 0,040 Πρέπει να τονιστεί πως οι εκτιμήσεις στις οποίες προβαίνει το ΙΝ.ΕΜ.Υ. στηρίζονται σε μία μετριοπαθή μείωση του τζίρου για τους κλάδους του Χονδρικού Εμπορίου, των Αυτοκινήτων, του Τουρισμού, της Εστίασης και των Μεταφορών της τάξεως του 3% (2016/2015), ελέω της έλλειψης διαθέσιμων στοιχείων για το Αντίθετα, στο Λιανικό Εμπόριο λαμβάνεται υπόψη η μέση ανά κατηγορία διμηνιαία μεταβολή του Δείκτη Κύκλου Εργασιών του τρέχοντος έτους σε σχέση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο. Παράλληλα, εκτός της προαναφερθείσας δυναμικής σύγκρισης παρατίθεται και η αντίστοιχη στατική σύγκριση των εσόδων από ΦΠΑ για την περίοδο 2016/2015 (σταθεροί τζίροι μεταξύ των δύο ετών), η οποία όμως έχει περισσότερο τυπικό χαρακτήρα. 8