ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ

Transcript

1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ Επιτροπή Περιβάλλοντος, ηµόσιας Υγείας και Πολιτικής των Καταναλωτών ΠΡΟΣΩΡΙΝΟ 2003/0093(CNS) 12 Σεπτεµβρίου 2003 * ΣΧΕ ΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ σχετικά µε την πρόταση απόφασης του Συµβουλίου που αφορά τον προσυµπτωµατικό έλεγχο του καρκίνου (COM(2003) 230 C5-0322/ /0093(CNS)) Επιτροπή Περιβάλλοντος, ηµόσιας Υγείας και Πολιτικής των Καταναλωτών Εισηγητής: Antonio Mussa PR\ doc PE

2 PR_CNS_am Υπόµνηµα για τα χρησιµοποιούµενα σύµβολα * ιαδικασία διαβούλευσης πλειοψηφία των ψηφισάντων **I ιαδικασία συνεργασίας (πρώτη ανάγνωση) πλειοψηφία των ψηφισάντων **II ιαδικασία συνεργασίας (δεύτερη ανάγνωση) πλειοψηφία των ψηφισάντων για έγκριση της κοινής θέσης πλειοψηφία των βουλευτών που αποτελούν το Κοινοβούλιο για απόρριψη ή τροποποίηση της κοινής θέσης *** Σύµφωνη γνώµη πλειοψηφία των βουλευτών που αποτελούν το Κοινοβούλιο εκτός από τις περιπτώσεις που µνηµονεύονται στα άρθρα 105, 107, 161 και 300 της Συνθήκης ΕΚ και στο άρθρο 7 της Συνθήκης ΕΕ ***I ιαδικασία συναπόφασης (πρώτη ανάγνωση) πλειοψηφία των ψηφισάντων ***II ιαδικασία συναπόφασης (δεύτερη ανάγνωση) πλειοψηφία των ψηφισάντων για έγκριση της κοινής θέσης πλειοψηφία των βουλευτών που αποτελούν το Κοινοβούλιο για απόρριψη ή τροποποίηση της κοινής θέσης ***III ιαδικασία συναπόφασης (τρίτη ανάγνωση) πλειοψηφία των ψηφισάντων για έγκριση του κοινού σχεδίου (Η ενδεικνυόµενη διαδικασία στηρίζεται στη νοµική βάση που πρότεινε η Επιτροπή) Τροπολογίες σε νοµοθετικό κείµενο Στις τροπολογίες του Κοινοβουλίου η σήµανση γίνεται µε έντονους πλάγιους χαρακτήρες. Η σήµανση µε απλά πλάγια απευθύνεται στις τεχνικές υπηρεσίες και αφορά στοιχεία του νοµοθετικού κειµένου για τα οποία προτείνεται διόρθωση εν όψει της επεξεργασίας του τελικού κειµένου (για παράδειγµα, στοιχεία εµφανώς λανθασµένα ή που έχουν παραλειφθεί σε µια γλωσσική έκδοση). Αυτές οι προτάσεις διόρθωσης υπόκεινται στη συγκατάθεση των αρµόδιων τεχνικών υπηρεσιών. PE /18 PR\ doc

3 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σελίδα ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΗΣ ΙΑ ΙΚΑΣΙΑΣ... 4 ΣΧΕ ΙΟ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟΥ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ... 5 ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΓΝΩΜΟ ΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΚΑΙ ΙΣΩΝ ΕΥΚΑΙΡΙΩΝ... ΓΝΩΜΟ ΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ, ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ, ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ... ΗΛΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ (ΑΡΘΡΟ 66, ΠΑΡ. 3)... PR\ doc 3/18 PE

4 ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΗΣ ΙΑ ΙΚΑΣΙΑΣ Με την από 5 Μαΐου 2003 επιστολή του, το Συµβούλιο κάλεσε το Κοινοβούλιο να γνωµοδοτήσει, σύµφωνα µε το άρθρο 152, παράγραφος 4 της Συνθήκης ΕΚ, σχετικά µε την πρόταση απόφασης του Συµβουλίου που αφορά τον προσυµπτωµατικό έλεγχο του καρκίνου (COM(2003) /0093(CNS)). Κατά τη συνεδρίαση της 1ης Σεπτεµβρίου 2003, ο Πρόεδρος του Κοινοβουλίου ανακοίνωσε ότι παρέπεµψε την εν λόγω πρόταση, για εξέταση επί της ουσίας, στην Επιτροπή Περιβάλλοντος, ηµόσιας Υγείας και Πολιτικής των Καταναλωτών και, για γνωµοδότηση, στην Επιτροπή ικαιωµάτων των Γυναικών και Ίσων Ευκαιριών και στην Επιτροπή Βιοµηχανίας, Εξωτερικού Εµπορίου, Έρευνας και Ενέργειας (C5-0322/2003). Κατά τη συνεδρίασή της στις 16 Ιουνίου 2003, η Επιτροπή Περιβάλλοντος, ηµόσιας Υγείας και Πολιτικής των Καταναλωτών όρισε εισηγητή τον Antonio Mussa. Κατά τις συνεδριάσεις της στις 8 Σεπτεµβρίου και 1 Οκτωβρίου 2003, η επιτροπή εξέτασε την πρόταση της Επιτροπής καθώς και το σχέδιο έκθεσης. Κατά την τελευταία ως άνω συνεδρίαση, η επιτροπή ενέκρινε το σχέδιο νοµοθετικού ψηφίσµατος µε... ψήφους υπέρ,... ψήφους κατά και... αποχή(ές)/οµόφωνα. Ήσαν παρόντες κατά την ψηφοφορία οι βουλευτές... (πρόεδρος/ασκών/ασκούσα την προεδρία),... (αντιπρόεδρος),... (αντιπρόεδρος), Antonio Mussa (Εισηγητής),...,... (αναπλ....),... (αναπλ.... σύµφωνα µε το άρθρο 153, παράγραφος 2, του Κανονισµού),... και.... Οι γνωµοδοτήσεις της Επιτροπής ικαιωµάτων των Γυναικών και Ίσων Ευκαιριών και της Επιτροπής Βιοµηχανίας, Εξωτερικού Εµπορίου, Έρευνας και Ενέργειας επισυνάπτονται στην παρούσα έκθεση. Η έκθεση κατατέθηκε στις.... PE /18 PR\ doc

5 ΣΧΕ ΙΟ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟΥ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά µε την πρόταση απόφασης του Συµβουλίου που αφορά τον προσυµπτωµατικό έλεγχο του καρκίνου (COM(2003) 230 C5-0322/ /0093(CNS)) ( ιαδικασία διαβούλευσης) Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής προς το Συµβούλιο (COM(2003) 230) 1, έχοντας υπόψη το άρθρο 152, παράγραφος 4 της Συνθήκης ΕΚ, σύµφωνα µε το οποίο κλήθηκε από το Συµβούλιο να γνωµοδοτήσει (C5-0322/2003), έχοντας υπόψη το άρθρο 67 του Κανονισµού του, έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Περιβάλλοντος, ηµόσιας Υγείας και Πολιτικής των Καταναλωτών (A5-0000/2003), 1. εγκρίνει την πρόταση της Επιτροπής όπως τροποποιήθηκε 2. καλεί την Επιτροπή να τροποποιήσει αναλόγως την πρότασή της, σύµφωνα µε το άρθρο 250, παράγραφος 2, της Συνθήκης ΕΚ; 3. καλεί το Συµβούλιο, σε περίπτωση που προτίθεται να αποµακρυνθεί από το κείµενο που ενέκρινε το Κοινοβούλιο, να το ενηµερώσει σχετικά 4. ζητεί από το Συµβούλιο να κληθεί εκ νέου να γνωµοδοτήσει σε περίπτωση που το Συµβούλιο προτίθεται να επιφέρει σηµαντικές τροποποιήσεις στην πρόταση της Επιτροπής 5. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει τη θέση του Κοινοβουλίου στο Συµβούλιο και στην Επιτροπή. Κείµενο που προτείνει η Επιτροπή Τροπολογίες του Κοινοβουλίου Τροπολογία 1 Αιτιολογική σκέψη 2 (2) Οι αρχές του προσυµπτωµατικού ελέγχου ως εργαλείου για την πρόληψη των χρόνιων µη µεταδοτικών ασθενειών δηµοσιεύθηκαν από την Παγκόσµια (2) Οι αρχές του προσυµπτωµατικού ελέγχου ως εργαλείου για την πρόληψη των χρόνιων µη µεταδοτικών ασθενειών δηµοσιεύθηκαν από την Παγκόσµια 1 εν έχει δηµοσιευθεί ακόµη στην ΕΕ. PR\ doc 5/18 PE

6 Οργάνωση Υγείας το και από το Συµβούλιο της Ευρώπης το Τα δύο αυτά έγγραφα, σε συνδυασµό µε την τρέχουσα ορθή πρακτική για κάθε έναν από τους τοµείς του προσυµπτωµατικού ελέγχου του καρκίνου, αποτελούν τη βάση των συστάσεων του παρόντος εγγράφου. Οργάνωση Υγείας το και από το Συµβούλιο της Ευρώπης το Τα δύο αυτά έγγραφα, σε συνδυασµό µε την τρέχουσα καλή πρακτική για κάθε έναν από τους τοµείς του προσυµπτωµατικού ελέγχου του καρκίνου, αποτελούν τη βάση των συστάσεων του παρόντος εγγράφου. ιευκρίνιση ορολογίας, µε έναν καταλληλότερο όρο. Τροπολογία 2 Αιτιολογική σκέψη 3 (3) Επιπλέον οι συστάσεις αυτές βασίζονται στις «συστάσεις για τον προσυµπτωµατικό έλεγχο του καρκίνου» της συµβουλευτικής επιτροπής για την πρόληψη του καρκίνου 5,6 σε συνδυασµό µε την εµπειρία που αποκοµίσθηκε στο πλαίσιο των διαφόρων δράσεων που υποστήριξε το πρόγραµµα «Η Ευρώπη κατά του καρκίνου» 7,8,9,1,2 στις περιπτώσεις (3) Επιπλέον οι συστάσεις αυτές βασίζονται στις «συστάσεις για τον προσυµπτωµατικό έλεγχο του καρκίνου» της συµβουλευτικής επιτροπής για την πρόληψη του καρκίνου 3,4 σε συνδυασµό µε την εµπειρία που αποκοµίσθηκε στο πλαίσιο των διαφόρων δράσεων που υποστήριξε το πρόγραµµα «Η Ευρώπη κατά του καρκίνου» 5,6,7,8,9 στις περιπτώσεις 1 Wilson JMG, Jungner G. Principles and practice of screening for disease. Public Health Papers 34. Geneva: World Health Organisation, Συµβούλιο της Ευρώπης: Επιτροπή Υπουργών. On screening as a tool of preventive medicine. Σύσταση αριθ. R (94) 11. Στρασβούργο: Συµβούλιο της Ευρώπης, Wilson JMG, Jungner G. Principles and practice of screening for disease. Public Health Papers 34. Geneva: World Health Organisation, Συµβούλιο της Ευρώπης: Επιτροπή Υπουργών. On screening as a tool of preventive medicine. Σύσταση αριθ. R (94) 11. Στρασβούργο: Συµβούλιο της Ευρώπης, Συστάσεις για τον προσυµπτωµατικό έλεγχο του καρκίνου στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Κείµενο της συµβουλευτικής επιτροπής για την πρόληψη του καρκίνου µετά το συνέδριο για τον προσυµπτωµατικό έλεγχο και την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου, Βιέννη Νοεµβρίου εν έχει δηµοσιευθεί. ιατίθεται από τη Γενική ιεύθυνση υγείας και προστασίας των καταναλωτών, ιεύθυνση δηµόσιας υγείας, µονάδα για τον καρκίνο, τα ναρκωτικά και τις ασθένειες που συνδέονται µε τη ρύπανση. 6 Position paper, Recommendations on cancer screening in the European Union, Advisory Committee on Cancer Prevention, Lynge E. corresponding author: Eur J Cancer 2000, 36, σ Ψήφισµα του Συµβουλίου και των αντιπροσώπων των κυβερνήσεων των κρατών µελών, συνελθόντων στα πλαίσια του Συµβουλίου της 7ης Ιουλίου 1986, σχετικά µε ένα πρόγραµµα δράσης των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων κατά του καρκίνου. ΕΕ C 184, σ Απόφαση του Συµβουλίου και των αντιπροσώπων των κυβερνήσεων των κρατών µελών, συνελθόντων στα πλαίσια του Συµβουλίου της 21ης Ιουνίου 1988 για την ανάληψη σχεδίου δράσης 1988/89 µε στόχο την ενηµέρωση και ευαισθητοποίηση στα πλαίσια του προγράµµατος «Η Ευρώπη κατά του καρκίνου» (88/351/EΟΚ). ΕΕ L 160, 28/06/1988 σ Απόφαση του Συµβουλίου και των αντιπροσώπων των κυβερνήσεων των κρατών µελών, συνελθόντων στα πλαίσια του Συµβουλίου της 17ης Μαΐου 1990, για την ανάληψη σχεδίου προγράµµατος δράσης στα πλαίσια του προγράµµατος «Η Ευρώπη κατά του καρκίνου». ΕΕ L 137, σ.31. PE /18 PR\ doc

7 που η ευρωπαϊκή συνεργασία βοήθησε, π.χ., τα προγράµµατα υψηλής ποιότητας προσυµπτωµατικού ελέγχου του καρκίνου να θεσπιστούν αποτελεσµατικές ευρωπαϊκές κατευθυντήριες γραµµές ορθής πρακτικής και να προστατεύσουν τον πληθυσµό την υποβάθµιση της ποιότητας του προσυµπτωµατικού ελέγχου. που η ευρωπαϊκή συνεργασία βοήθησε, π.χ., τα προγράµµατα υψηλής ποιότητας προσυµπτωµατικού ελέγχου του καρκίνου να θεσπιστούν αποτελεσµατικές ευρωπαϊκές κατευθυντήριες γραµµές καλής πρακτικής και να προστατεύσουν τον πληθυσµό την υποβάθµιση της ποιότητας του προσυµπτωµατικού ελέγχου. Ίδια µε της τροπολογίας 1. Τροπολογία 3 Αιτιολογική σκέψη 4 1 Απόφαση αριθ. 646/96/EΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου της 29ης Μαρτίου 1996, για τη θέσπιση σχεδίου δράσης για την καταπολέµηση του καρκίνου εντός του πλαισίου δράσης στον τοµέα της δηµόσιας υγείας ( ). ΕΕ L 95, σ.9. 2 Απόφαση αριθ. 521/2001/EΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου της 26ης Φεβρουαρίου 2001, για την παράταση ισχύος ορισµένων κοινοτικών προγραµµάτων δράσης στον τοµέα της υγείας που θεσπίστηκαν από τις αποφάσεις αριθ. 645/96/EΚ, αριθ. 646/96/EΚ, αριθ. 647/96/EΚ, αριθ. 102/97/EΚ, αριθ. 1400/97/EΚ και αριθ. 1296/1999/EΚ και περί τροποποιήσεως των εν λόγω αποφάσεων. ΕΕ L 079 της , σ.1. 3 Συστάσεις για τον προσυµπτωµατικό έλεγχο του καρκίνου στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Κείµενο της συµβουλευτικής επιτροπής για την πρόληψη του καρκίνου µετά το συνέδριο για τον προσυµπτωµατικό έλεγχο και την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου, Βιέννη Νοεµβρίου εν έχει δηµοσιευθεί. ιατίθεται από τη Γενική ιεύθυνση υγείας και προστασίας των καταναλωτών, ιεύθυνση δηµόσιας υγείας, µονάδα για τον καρκίνο, τα ναρκωτικά και τις ασθένειες που συνδέονται µε τη ρύπανση. 4 Position paper, Recommendations on cancer screening in the European Union, Advisory Committee on Cancer Prevention, Lynge E. corresponding author: Eur J Cancer 2000, 36, σ Ψήφισµα του Συµβουλίου και των αντιπροσώπων των κυβερνήσεων των κρατών µελών, συνελθόντων στα πλαίσια του Συµβουλίου της 7ης Ιουλίου 1986, σχετικά µε ένα πρόγραµµα δράσης των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων κατά του καρκίνου. ΕΕ C 184, σ Απόφαση του Συµβουλίου και των αντιπροσώπων των κυβερνήσεων των κρατών µελών, συνελθόντων στα πλαίσια του Συµβουλίου της 21ης Ιουνίου 1988 για την ανάληψη σχεδίου δράσης 1988/89 µε στόχο την ενηµέρωση και ευαισθητοποίηση στα πλαίσια του προγράµµατος «Η Ευρώπη κατά του καρκίνου» (88/351/EΟΚ). ΕΕ L 160, 28/06/1988 σ Απόφαση του Συµβουλίου και των αντιπροσώπων των κυβερνήσεων των κρατών µελών, συνελθόντων στα πλαίσια του Συµβουλίου της 17ης Μαΐου 1990, για την ανάληψη σχεδίου προγράµµατος δράσης στα πλαίσια του προγράµµατος «Η Ευρώπη κατά του καρκίνου». ΕΕ L 137, σ Απόφαση αριθ. 646/96/EΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου της 29ης Μαρτίου 1996, για τη θέσπιση σχεδίου δράσης για την καταπολέµηση του καρκίνου εντός του πλαισίου δράσης στον τοµέα της δηµόσιας υγείας ( ). ΕΕ L 95, σ.9. 9 Απόφαση αριθ. 521/2001/EΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου της 26ης Φεβρουαρίου 2001, για την παράταση ισχύος ορισµένων κοινοτικών προγραµµάτων δράσης στον τοµέα της υγείας που θεσπίστηκαν από τις αποφάσεις αριθ. 645/96/EΚ, αριθ. 646/96/EΚ, αριθ. 647/96/EΚ, αριθ. 102/97/EΚ, αριθ. 1400/97/EΚ και αριθ. 1296/1999/EΚ και περί τροποποιήσεως των εν λόγω αποφάσεων. ΕΕ L 079 της , σ.1. PR\ doc 7/18 PE

8 (4) Ο προσυµπτωµατικός έλεγχος επιτρέπει τη διάγνωση των καρκίνων σε πρώιµο στάδιο εξάπλωσης ή ακόµα και πριν την εξάπλωση. Ορισµένες βλάβες µπορούν να θεραπευθούν αποτελεσµατικότερα στην περίπτωση αυτή και οι ασθενείς µπορούν να ελπίζουν σε ίαση. Ο βασικός δείκτης αποτελεσµατικότητας του προσυµπτωµατικού ελέγχου είναι η µείωση της ειδικής θνησιµότητας λόγω της νόσου ή της εµφάνισης καρκίνου σε προχωρηµένο στάδιο. (4) Ο προσυµπτωµατικός έλεγχος επιτρέπει τη διάγνωση των καρκίνων σε πρώιµο στάδιο εξάπλωσης ή πιθανόν και πριν την εξάπλωση. Ορισµένες βλάβες µπορούν να θεραπευθούν αποτελεσµατικότερα στην περίπτωση αυτή και οι ασθενείς µπορούν να ελπίζουν σε ίαση. Ο βασικός δείκτης αποτελεσµατικότητας του προσυµπτωµατικού ελέγχου είναι η µείωση της ειδικής θνησιµότητας λόγω της νόσου ή της εµφάνισης καρκίνου σε προχωρηµένο στάδιο. Καταλληλότερη διατύπωση. Τροπολογία 4 Αιτιολογική σκέψη 6 (6) Ωστόσο, ο προσυµπτωµατικός έλεγχος συνίσταται στην εξέταση υγιών ατόµων για νόσους των οποίων τα συµπτώµατα δεν έχουν εκδηλωθεί ακόµα. Πέρα από τα ευεργετικά του αποτελέσµατα στην ειδική θνησιµότητα λόγω της νόσου ή την εµφάνιση της νόσου σε προχωρηµένο στάδιο, ο προσυµπτωµατικός έλεγχος µπορεί επίσης να έχει αρνητικές συνέπειες στον ελεγχόµενο πληθυσµό. Οι υπεύθυνοι για την παροχή ιατρικής περίθαλψης πρέπει να γνωρίζουν όλα τα ενδεχόµενα οφέλη και τους κινδύνους του προσυµπτωµατικού ελέγχου για µια συγκεκριµένη περιοχή εκδήλωσης καρκίνου πριν ξεκινήσουν νέα προγράµµατα προσυµπτωµατικού ελέγχου του καρκίνου στον πληθυσµό. Επιπλέον, για το σηµερινό ενηµερωµένο κοινό είναι επίσης αναγκαίο να παρουσιάσουν αυτά τα οφέλη και τους κινδύνους µε τρόπο που να επιτρέπει στον κάθε πολίτη να αποφασίσει ο ίδιος ή η ίδια εάν θα πάρει µέρος στα προγράµµατα προσυµπτωµατικού ελέγχου. (6) Ωστόσο, ο προσυµπτωµατικός έλεγχος συνίσταται στην εξέταση υγιών ατόµων για νόσους των οποίων τα συµπτώµατα δεν έχουν εκδηλωθεί ακόµα. Πέρα από τα ευεργετικά του αποτελέσµατα στην ειδική θνησιµότητα λόγω της νόσου ή την εµφάνιση της νόσου σε προχωρηµένο στάδιο, ο προσυµπτωµατικός έλεγχος µπορεί επίσης να έχει αρνητικές συνέπειες στον ελεγχόµενο πληθυσµό. Οι υπεύθυνοι για την παροχή ιατρικής περίθαλψης πρέπει να γνωστοποιούν στους ασθενείς τους κινδύνους από τους χειρισµούς του προσυµπτωµατικού ελέγχου και τις ψυχολογικές πτυχές της αναµονής των αποτελεσµάτων, που εν γένει προκαλεί άγχος, ώστε να υιοθετείται µια ήρεµη αντιµετώπιση και να µπορεί ο κάθε πολίτης να αποφασίσει ο ίδιος ή η ίδια εάν θα πάρει µέρος στα προγράµµατα προσυµπτωµατικού ελέγχου. PE /18 PR\ doc

9 Σκοπός της τροπολογίας είναι να καταστεί σαφής η ανάγκη διασφάλισης όσο το δυνατόν καλύτερης ψυχολογικής αντιµετώπισης στον ασθενή κατά την εκκίνηση των διαδικασιών προσυµπτωµατικού ελέγχου και να µπορεί έτσι κι αυτός να συµµετέχει περισσότερο. Τροπολογία 5 Αιτιολογική σκέψη 8 (8) Τα οφέλη για τη δηµόσια υγεία και η αποδοτικότητα των προγραµµάτων προσυµπτωµατικού ελέγχου επιτυγχάνονται εάν τα προγράµµατα εφαρµόζονται συστηµατικά, καλύπτουν το σύνολο του πληθυσµού-στόχου και ακολουθούν τις κατευθυντήριες γραµµές ορθής πρακτικής. (8) Τα οφέλη για τη δηµόσια υγεία και η αποδοτικότητα των προγραµµάτων προσυµπτωµατικού ελέγχου επιτυγχάνονται εάν τα προγράµµατα εφαρµόζονται συστηµατικά, καλύπτουν το σύνολο του πληθυσµού-στόχου και ακολουθούν τις κατευθυντήριες γραµµές καλής πρακτικής. Ίδια µε της τροπολογίας 1. Τροπολογία 6 Αιτιολογική σκέψη 16 (16) Οι δεοντολογικές, νοµικές, κοινωνικές, ιατρικές, οργανωτικές και οικονοµικές πτυχές πρέπει να λαµβάνονται υπόψη προτού ληφθούν αποφάσεις για την εφαρµογή προγραµµάτων προσυµπτωµατικού ελέγχου του καρκίνου. (16) Οι δεοντολογικές, θρησκευτικές, νοµικές, κοινωνικές, ιατρικές, οργανωτικές και οικονοµικές πτυχές πρέπει να λαµβάνονται υπόψη µε ιδιαίτερη µέριµνα υπέρ των υπό ένταξη χωρών, ώστε να διευκολυνθεί η εφαρµογή των πτυχών αυτών. Η τροπολογία είναι αυταπόδεικτη. Για παράδειγµα, οι µουσουλµάνοι πιστοί ζητούν να εξετάζονται οι γυναίκες από γυναικείο ιατρικό προσωπικό. Τροπολογία 7 Αιτιολογική σκέψη 17 (17) Πρέπει να διατίθενται επαρκείς ανθρώπινοι και οικονοµικοί πόροι προκειµένου να εξασφαλίζεται η σωστή (17) Πρέπει να διατίθενται επαρκείς ανθρώπινοι και οικονοµικοί πόροι προκειµένου να εξασφαλίζεται η σωστή PR\ doc 9/18 PE

10 οργάνωση και ο έλεγχος της ποιότητας. οργάνωση και ο έλεγχος της ποιότητας για όλα τα κράτη µέλη... Τροπολογία 8 Αιτιολογική σκέψη 19 (19) Αποτελεί δεοντολογική, νοµική και κοινωνική προϋπόθεση ο προσυµπτωµατικός έλεγχος του καρκίνου να προσφέρεται σε καλά ενηµερωµένα υγιή άτοµα µόνον εάν ο προσυµπτωµατικός έλεγχος έχει αποδειχθεί ότι µειώνει την ειδική θνησιµότητα λόγω της νόσου ή την επίπτωση της νόσου σε προχωρηµένο στάδιο, εάν είναι καλά γνωστά τα οφέλη και οι κίνδυνοι και εάν η σχέση κόστους-αποτελέσµατος του προσυµπτωµατικού ελέγχου είναι αποδεκτή. (19) Αποτελεί δεοντολογική, νοµική και κοινωνική προϋπόθεση ο προσυµπτωµατικός έλεγχος του καρκίνου να προσφέρεται σε καλά ενηµερωµένα ασυµπτωµατικά άτοµα µόνον εάν ο προσυµπτωµατικός έλεγχος έχει αποδειχθεί ότι µειώνει την ειδική θνησιµότητα λόγω της νόσου ή την επίπτωση της νόσου σε προχωρηµένο στάδιο, εάν είναι καλά γνωστά τα οφέλη και οι κίνδυνοι και εάν η σχέση κόστους-αποτελέσµατος του προσυµπτωµατικού ελέγχου είναι αποδεκτή. Για µια πιο ενδεδειγµένη διατύπωση. Τροπολογία 9 Αιτιολογική σκέψη 24 (24) Από τη στιγµή που έχει αποδειχθεί η αποτελεσµατικότητα µιας νέας δοκιµασίας προσυµπτωµατικού ελέγχου, είναι δυνατή η αξιολόγηση τροποποιηµένων δοκιµασιών µε τη χρήση άλλων παραµέτρων, εάν έχει αποδειχθεί η διαγνωστική αξία των παραµέτρων αυτών, (24) Από τη στιγµή που έχει καταστεί φανερή κάποια αποτελεσµατικότητα µιας νέας δοκιµασίας προσυµπτωµατικού ελέγχου, είναι δυνατή η αξιολόγηση τροποποιηµένων δοκιµασιών µε τη χρήση άλλων παραµέτρων, εάν έχει αποδειχθεί η διαγνωστική αξία των παραµέτρων αυτών, Επειδή η HPV είναι µια προκαρκινική ασθένεια, ο συνδυασµός του τεστ HPV µε το σηµερινό κολπικό επίχρισµα (τεστ Παπανικολάου) θα καθιστούσε αποτελεσµατικότερο τον προσυµπτωµατικό έλεγχο του καρκίνου του τραχήλου της µήτρας. PE /18 PR\ doc

11 ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ: Τροπολογία 10 Παράγραφος 1, στοιχείο α) α) να παρέχουν αξιόπιστο προσυµπτωµατικό έλεγχο του καρκίνου µέσω µιας συστηµατικής προσέγγισης του πληθυσµού µε εξασφάλιση της ποιότητας σε όλα τα επίπεδα. Οι δοκιµασίες προσυµπτωµατικού ελέγχου του καρκίνου που αναφέρονται στο παράρτηµα πληρούν τις προϋποθέσεις αυτές α) να παρέχουν αξιόπιστο προσυµπτωµατικό έλεγχο του καρκίνου µέσω µιας συστηµατικής προσέγγισης του πληθυσµού µε εξασφάλιση της ποιότητας σε όλα τα επίπεδα. Οι δοκιµασίες προσυµπτωµατικού ελέγχου του καρκίνου που αναφέρονται στο παράρτηµα πληρούν προς το παρόν τις προϋποθέσεις αυτές.. Τροπολογία 11 Παράγραφος 1, στοιχείο β) β) να εφαρµόσουν προγράµµατα προσυµπτωµατικού ελέγχου σύµφωνα µε τις ευρωπαϊκές κατευθυντήριες γραµµές για την ορθή πρακτική και να διευκολύνουν την περαιτέρω ανάπτυξη ορθής πρακτικής στα προγράµµατα υψηλής ποιότητας προσυµπτωµατικού ελέγχου του καρκίνου σε εθνικό επίπεδο β) να εφαρµόσουν προγράµµατα προσυµπτωµατικού ελέγχου σύµφωνα µε τις ευρωπαϊκές κατευθυντήριες γραµµές για την καλή πρακτική και να διευκολύνουν την περαιτέρω ανάπτυξη καλής πρακτικής στα προγράµµατα υψηλής ποιότητας προσυµπτωµατικού ελέγχου του καρκίνου σε εθνικό επίπεδο, συµπεριλαµβανοµένης της διευκόλυνσης της εισαγωγής νέων τεχνολογιών, όπως το τεστ HPV για τον καρκίνο του τραχήλου της µήτρας, σε συνδυασµό µε το τεστ Παπανικολάου. Ίδια µε των τροπολογιών 1 και 9. PR\ doc 11/18 PE

12 Τροπολογία 12 Παράγραφος 1, στοιχείο ζα) (νέο) (ζ α) να θεσπίσουν ένα µοντέλλο ενιαίας επίσκεψης για «πολυφασικό προσυµπτωµατικό έλεγχο» του πληθυσµού που βρίσκεται στην ηλικιακή κατηγορία που ορίζει η παρούσα σύσταση. Η τροπολογία προτείνει να καθιερωθούν, όπου είναι δυνατόν, οι πολυφασικοί προσυµπτωµατικοί έλεγχοι ώστε, µε µια ενιαία επίσκεψη, να πραγµατοποιούνται όλοι οι προσυµπτωµατικοί έλεγχοι που ενδείκνυνται για την ηλικιακή κατηγορία που καλύπτεται από το πεδίο της παρούσας σύστασης. Τροπολογία 13 Παράγραφος 3, στοιχείο γ α) (νέο) (γα) να ελέγχουν τους δείκτες θνησιµότητας των διαφόρων κρατών µελών για να προσδιορίζουν ποιοί προσυµπτωµατικοί έλεγχοι πρέπει να έχουν προτεραιότητα έναντι άλλων. Μέσω του ελέγχου των δεικτών θνησιµότητας µπορούν να γίνονται προσυµπτωµατικοί έλεγχοι σε εκείνες τις πληθυσµιακές κατηγορίες στις οποίες η συχνότητα µιας ασθενείας είναι υψηλότερη για λόγους περιβάλλοντος, διατροφικών συνηθειών κλπ. Τροπολογία 14 Παράγραφος 5, στοιχείο αα) (νέο) (αα) να κατοχυρώσουν το δικαίωµα πληρωµένης άδειας για όσους οφείλουν να απουσιάσουν από την εργασία τους προκειµένου να υποβληθούν σε προσυµπτωµατικό έλεγχο. Για να διασφαλιστεί µια ευρύτερη συµµετοχή στους προσυµπτωµατικούς ελέγχους, σκόπιµο θα ήταν να διευκολύνουν τα κράτη µέλη τους εργαζοµένους που οφείλουν να απουσιάσουν από την PE /18 PR\ doc

13 εργασία τους για να υποβληθούν σε τεστ προσυµπτωµατικού ελέγχου. Τροπολογία 15 Παράγραφος 6, στοιχείο β) Β) να διεξάγουν δοκιµές επιπλέον από τις δοκιµές για τις ειδικές παραµέτρους προσυµπτωµατικού ελέγχου και τη θνησιµότητα, για τις επακόλουθες διαδικασίες θεραπείας, τα κλινικά πορίσµατα, τις παρενέργειες, τη νοσηρότητα και την ποιότητα ζωής β) να διεξάγουν έρευνες επιπλέον από τις δοκιµές για τις ειδικές παραµέτρους προσυµπτωµατικού ελέγχου και τη θνησιµότητα, για τα κλινικά πορίσµατα, τις παρενέργειες, τη νοσηρότητα και την ποιότητα ζωής Ορθότερη διατύπωση. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ : Τροπολογία 16 Παράρτηµα Προτεινοµενες δοκιµασιες προσυµπτωµατικού ελεγχου: - τεστ Παπανικολάου για τις ανωµαλίες του τραχήλου της µήτρας, το αργότερο από την ηλικία των 30 ετών και οπωσδήποτε όχι πριν από την ηλικία των 20 ετών Προτεινοµενες δοκιµασιες προσυµπτωµατικού ελεγχου: - τεστ Παπανικολάου σε συνδυασµό µε το το τεστ HPV για τις ανωµαλίες του τραχήλου της µήτρας, το αργότερο από την ηλικία των 30 ετών και οπωσδήποτε όχι πριν από την ηλικία των 20 ετών - µαστογραφία για καρκίνο του µαστού σε γυναίκες ηλικίας 50 έως 69 ετών σύµφωνα µε τις ευρωπαϊκές κατευθυντήριες γραµµές για την εξασφάλιση της ποιότητας στη µαστογραφία - αναζήτηση λανθάνουσας αιµορραγίας στα κόπρανα για τον καρκίνο του παχέος εντέρου και του ορθού σε άνδρες και γυναίκες ηλικίας 50 έως 74 ετών. - µαστογραφία για καρκίνο του µαστού σε γυναίκες ηλικίας 40 έως 69 ετών σύµφωνα µε τις ευρωπαϊκές κατευθυντήριες γραµµές για την εξασφάλιση της ποιότητας στη µαστογραφία - αναζήτηση λανθάνουσας αιµορραγίας στα κόπρανα για τον καρκίνο του παχέος εντέρου και του ορθού σε άνδρες και γυναίκες ηλικίας 50 έως 74 ετών, στα δε θετικά άτοµα να προστίθεται η ορθοκoλονοσκόπηση. PR\ doc 13/18 PE

14 Επειδή η HPV είναι µια προκαρκινική ασθένεια, ο συνδυασµός του τεστ HPV µε το σηµερινό κολπικό επίχρισµα (τεστ Παπανικολάου) θα καθιστούσε αποτελεσµατικότερο τον προσυµπτωµατικό έλεγχο του καρκίνου του τραχήλου της µήτρας. Η ορθοκολονοσκόπηση επιτρέπει την οπτική ανίχνευση της αιτίας της αιµορραγίας (καρκίνος, πολύποδας, έλκος, αιµορροϊδες κλπ). PE /18 PR\ doc

15 ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ Στις βιοµηχανικές χώρες, η νεοπλασµατική παθολογία αποτελεί µια από τις κυριότερες αιτίες θανάτου εξ ασθενείας και τη συχνότερη παθολογική µορφή µε την οποία ένας ευρωπαίος πολίτης οφείλει να συµβιώνει, είτε ως άµεσα προσβεβληµένος είτε ως συγγενής ή φίλος προσβεβληµένου ατόµου ( νέες περιπτώσεις το 1997 στα 15 κράτη µέλη). Το 1997, οι πιο διαδεδοµένες νεοπλασίες στην Ευρωπαϊκή Ένωση ήταν οι νεοπλασίες του παχέος εντέρου και του ορθού, του µαστού, των πνευµόνων, του προστάτη, της κύστης και του στοµάχου, που αντιπροσωπεύουν το 59% όλων των νέων περιπτώσεων. Την ίδια χρονιά, υπεύθυνες για τον υψηλότερο αριθµό θανάτων ήταν οι νεοπλασίες των πνευµόνων, του παχέος εντέρου και του ορθού, του µαστού, του στοµάχου, του προστάτη και του παγκρέατος, που αντιπροσώπευαν το 57% όλων των θανάτων από νεοπλασίες. Οι κοινωνικές επιπτώσεις είναι εποµένως τεράστιες, όχι µόνο λόγω του κόστους των θεραπειών και της υποστήριξης που παρέχονται στους ασθενείς, αλλά και λόγω της συγκινησιακής φόρτισης που οι ασθένειες αυτές συνεπάγονται για τον ασθενή και την οικογένειά του. Πέρα από την ανθρώπινη τραγωδία, το φαινόµενο περικλείει και µια διαρκή µείωση του υγειούς πληθυσµού που αποτελεί τη «ραχοκοκκαλιά» της Ευρώπης στους τοµείς της παραγωγής και των γνώσεων. Πρέπει επίσης να ληφθεί υπόψη η µέση ηλικία εµφάνισης αυτών των ασθενειών, που είναι όλο και µικρότερη και µε τρόπο όλο και πιο απότοµο. Αυτό ισχύει στην περίπτωση του καρκίνου του µαστού,. Καθίσταται φανερό από τις προσυµπτωµατικές µαστογραφίες ότι πλήττονται οι γυναίκες ηλικίας 40 έως 69 ετών, ηλικίας δηλ. µικρότερης της προβλεπόµενης από τους σηµερινούς προσυµπτωµατικούς ελέγχους. Αντίθετα, κατεδείχθη από τους προσυµπτωµατικούς ελέγχους που συνίστανται για την ανίχνευση των βλαβών του τραχήλου της µήτρας, ότι αυτές οι βλάβες διαπιστώνονται σε γυναίκες µεγαλύτερης από την προβλεπόµενη ηλικίας, µέχρι σήµερα. Οι πιθανότητες θεραπείας αυτής της ασθένειας εξαρτώνται αδιαµφισβήτητα από την έγκαιρη διάγνωσή της. ιαφορετικά, η αναπόφευκτη επιδείνωση της ασθενείας καθιστά αναγκαίες θεραπείες επιθετικές και ακρωτηριαστικές, µε σοβαρές οικονοµικές και κοινωνικές επιπτώσεις. Το µοναδικό σίγουρο όπλο που διαθέτουµε σήµερα για την πρόληψη τέτοιων καταστάσεων, είναι η δευτεροβάθµια πρόληψη, µέσω της χρήσης διαγνωστικών κλινικών τεστ, δεδοµένου ότι η πρωτοβάθµια πρόληψη υπόκειται σε λιγότερο ελεγχόµενους παράγοντες, όπως είναι η επίδραση του περιβάλλοντος, οι διατροφικές συνήθειες, ο τρόπος διαβίωσης, που τόσο διαφέρουν από το ένα ευρωπαϊκό κράτος στο άλλο. Μια πρώιµη διάγνωση, σε ασυµπτωµατική φάση, όταν η νεοπλασία ελέγχεται εν µέρει από τις άµυνες του πάσχοντος και είναι περιορισµένων διαστάσεων, ασφαλώς επιτρέπει άµεσες ιατρικές επεµβάσεις µε λιγότερες χειρουργικές αλλοιώσεις, κυτταροστατικές θεραπείες και ακτινοβολίες λιγότερο επιθετικές και, εποµένως, πιο ανεκτές από τον οργανισµό. Είναι αδιανόητο λοιπόν, µια τόσο σηµαντική, τόσο σε κοινωνικό όσο και σε υγειονοµικό επίπεδο, προληπτική δράση να παραµείνει εθνική ή περιφερειακή υπόθεση, ανάλογα µε τις οικονοµικές και πολιτιστικές δυνατότητες της άλφα ή δείνα χώρας. Λόγω του κοινωνικού της PR\ doc 15/18 PE

16 βάρους, πρέπει να συντονισθεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ώστε να κατοχυρωθούν η προστασία της υγείας των πολιτών και το δικαίωµα ίσων δυνατοτήτων νοσηλείας. Η πρώιµη διάγνωση είναι πλέον µια βασική αρχή γενικά αποδεκτή, ζητούµενο όµως είναι να συνοδεύεται ο προσυµπτωµατικός έλεγχος από ένα πρόγραµµα αποτελεσµατικής θεραπείας, ή και να το έχει ενσωµατωµένο. Τούτο συνεπάγεται όχι µόνο την ύπαρξη κατάλληλης θεραπείας, αλλά και τη δυνατότητα παρακολούθησης της πορείας όλων όσων έχουν αποδειχθεί θετικοί στα τεστ. Αν και τα προγράµµατα προσυµπτωµατικού ελέγχου προορίζονταν αρχικά για την πρώιµη διάγνωση µιας συγκεκριµένης ασθένειας, η έννοιά τους διευρύνθηκε τα πρόσφατα χρόνια και συµπεριέλαβε και τους πολυφασικούς προσυµπτωµατικούς ελέγχους (εµπειρίες µη ακόµη προβλεπόµενες στον ογκολογικό τοµέα), των οποίων η διενέργεια προτείνεται µε σκοπό την εξοικονόµηση χρόνου και χρηµάτων από το δηµόσιο, π.χ. µε το να καλείται ο πολίτης µε µια ενιαία επιστολή να υποβληθεί µέσα στην ίδια ηµέρα σε διαφόρων τύπων προσυµπτωµατικούς ελέγχους, όπως π.χ. µαστογραφία, κολονοσκόπηση, τεστ Παπανικολάου κλπ. Οι τρέχουσες πιθανότητες πλήρους ίασης στην ογκολογία δείχνουν να εξαρτώνται περισσότερο από τις δυνατότητες πρωτοβάθµιας διάγνωσης, θεµελιωµένης στις επιδηµιολογικές, εξωπαθογενετικές γνώσεις και στην πρώιµη διάγνωση, παρά στις χειρουργικές, ραδιολογικές και/ή χηµιοθεραπευτικές µεθόδους. Για παράδειγµα, αρκεί να αναφέρουµε την περίπτωση του καρκίνου του στοµάχου, όπου οι πιθανότητες πενταετούς επιβίωσης ποικίλλουν από 95% στους ασθενείς στους οποίους εντοπίσθηκε καρκίνωµα εσωτερικού τοιχώµατος, µέχρι λιγότερο από 10% στους ασθενείς µε καρκίνο σε στάδιο προχωρηµένης εξάπλωσης, παρά τη θεραπεία. Είναι αυτονόητη η ανάγκη διενέργειας µαζικών ερευνών για την επίτευξη όσο το δυνατόν πιο πρώιµων διαγνώσεων. Όµως, λόγω του κόστους και των διαρθρωτικών ανεπαρκειών του υγειονοµικού συστήµατος, η µαζική έρευνα πάνω σε ορισµένες ογκολογικές παθολογίες αναγκάζεται συχνά να περιορίζεται σις πληθυσιακές κατηγορίες «µείζονος κινδύνου». Έτσι, στο γενικό πληθυσµό, οι κολποκυτταρολογικές εξετάσεις για τη διάγνωση νεοπλασιών στον τράχηλο της µήτρας ή οι µαστογραφίες σε γυναίκες συγκεκριµένων ηλικιών, παρουσιάζουν ευνοϊκή σχέση κόστους/ωφέλειας, ενώ η οισοφαγοδωδεκαδακτυλοσκόπηση για τους καρκίνους του οισοφάγου και του στοµάχου ή ακόµη η βρογχοσκόπηση ή η ηλεκτρονική αξονική τοµογραφία για τον καρκίνο των βρόγχων, είναι εξετάσεις που διενεργούνται περιοδικά µε µεθόδους πρώιµης διάγνωσης µόνο σε επιλεγµένα άτοµα που θεωρήθηκαν ως «αυξηµένου κινδύνου» (π.χ. ασθενείς µε επιδεινούµενο έλκος στοµάχου, εγχειρισµένους µε αφαίρεση τµήµατος του στοµάχου, καπνιστές κλπ). Αφετέρου, ένα πρόγραµµα προσυµπτωµατικού ελέγχου προβλέπει την αξιολόγηση της σωστής σχέσης κόστους/ωφέλειας της εφαρµοσθείσας διαδικασίας. Όντως, αφενός πρέπει να υπάρχει η µεγίστη δυνατότητα ανίχνευσης ακόµη και των παραµικρότερων βλαβών (ευαισθησία) και µια καλή δυνατότητα διάκρισής τους από τις καλοήθεις (ιδιαιτερότητες), αφετέρου η διαγνωστική διαδικασία πρέπει να µην έχει επιθετικό χαρακτήρα απέναντι στο άτοµο που την υφίσταται και εν πάση περιπτώσει να ενέχει µηδενικό σχεδόν κίνδυνο πρόκλησης βλάβης κατά τη διαδικασία, δεδοµένου ότι εξ ορισµού οι διαδικασίες αυτές αφορούν άτοµα «ασυµπτωµατικά» και δυνητικώς µόνον ασθενή. PE /18 PR\ doc

17 Πρέπει ακόµη να προστατευθεί η δυνατότητα ελεύθερης επιλογής εκ µέρους του πολίτη, ο οποίος πρέπει να µπορεί να αποφασίζει, βάσει επακριβών και κατανοητών πληροφοριών σχετικά µε τους κινδύνους και τα ωφέλη, εάν θα υποβληθεί ή όχι σε ένα πρόγραµµα προσυµπτωµατικού ελέγχου εφαρµοζόµενο σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Προς το σκοπό αυτό, σκόπιµο θα ήταν να εξεταστεί ένα µοντέλλο διάχυσης των σχετικών πληροφοριών σε επίπεδο µέσων ενηµέρωσης. Καθώς εξελίσσεται η ιατρική επιστήµη, νέες ανακαλύψεις, τεστ, φάρµακα, τεχνολογίες προσφέρονται στους ειδικούς για καθηµερινή χρήση και για όλο και µεγαλύτερη βελτίωση των διαγνωστικών και/ή θεραπευτικών ικανοτήτων. Σήµερα για παράδειγµα, ο συνδυασµός του τεστ Παπανικολάου µε το τεστ HPV (Human Papillomavirus) επιτρέπει τη διάγνωση των κινδύνων ανάπτυξης καρκίνου του τραχήλου της µήτρας, ή ακόµη το PSA (Prostate-Specific Antigen) για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του προστάτη, ή πάλι η βρογχοσκόπηση ή η ηλεκτρονική αξονική τοµογραφία για τον καρκίνο των πνευµόνων. Είναι βέβαιο ότι οι νέοι µηχανισµοί πρώιµης διάγνωσης, προτού προταθούν σε ευρωπαϊκό επίπεδο, πρέπει να εξετάζονται και να επικυρώνονται προσεκτικά µέσω πιλοτικών προγραµµάτων σε διάφορες περιοχές της Κοινότητας και να εφαρµόζονται στα διάφορα κράτη µέλη αναλόγως της παθολογίας που παρουσιάζει το µεγαλύτερο βαθµό θνησιµότητας. Για να µειωθούν οι οικονοµικοκοινωνικές επιπτώσεις των προσυµπτωµατικών αντικαρκινικών ελέγχων πρέπει λοιπόν να αξιολογηθούν οι πληθυσµιακές εκείνες κατηγορίες που διατρέχουν µεγαλύτερο κίνδυνο απέναντι σε µια συγκεκριµένη παθολογία που αποτελεί αντικείµενο του προγράµµατος, αλλά ταυτόχρονα να διεξαχθεί µια ενηµερωτική εκστρατεία ευρέως φάσµατος, µε σκοπό να εκπαιδευθεί ο πληθυσµός να µη φοβάται την αυοτεξέταση (αυτοψηλάφιση του µαστού, προσεκτική παρατήρηση ιχνών αίµατος στα κόπρανα και στα ούρα κλπ) και να απευθύνεται στον ιατρό µόλις εντοπίσει κάποιες ύποπτες ενδείξεις. Εξ ίσου αναγκαίο είναι να ελεγχθεί η ποιότητα των «καλών πρακτικών» των προσυµπτωµατικών ελέγχων, µέσω της ανάλυσης των στοιχείων που αφορούν τη θνησιµότητα σε όλα τα κράτη µέλη και που ευχόµαστε να συγκεντρώνονται σε µια ευρωπαϊκή τράπεζα δεδοµένων. Είναι αναγκαία η διαπαιδαγώγηση του πληθυσµού, ώστε να αντιµετωπίζει τις νεοπλασµατικές ασθένειες όχι µε τρόµο, αλλά µε επίγνωση και προσοχή. Συχνά, ο φόβος κάνει το άτοµο να παραβλέπει συµπτώµατα που πιθανόν να είναι πρώιµες ενδείξεις ασθενείας, µε αποτέλεσµα να γίνεται καθυστερηµένα η σχετική διάγνωση. Μια ενηµερωτική εκστρατεία, καλά διαρθρωµένη, πέρα από το να κάνει αποδεκτά τα τρέχοντα προγράµµατα προσυµπτωµατικού ελέγχου, µπορεί να βελτιώσει και την ποιότητα της υποστήριξης, επιτρέποντας στον πολίτη να καταλάβει ποιές ενδείξεις στο σώµα του πρέπει να δώσουν το σήµα του συναγερµού και πότε εποµένως οφείλει να ζητήσει τη βοήθεια των ειδικών. Είναι απαραίτητο να κινητοποιηθούν οικονοµικοί πόροι ικανοί να αυξήσουν τις διαγνωστικές δοµές, ώστε ο φόρτος εργασίας που προκαλούν οι προσυµπτωµατικοί έλεγχοι να µη ζηµιώσει την ποιότητα της εξέτασης ή να µην αυξήσει το χρόνο αναµονής για τη διενέργεια αυτών των ελέγχων, επιδεινώνοντας έτσι την ποιότητα της περίθαλψης των ασθενών εκείνων που ήδη πάσχουν από καρκίνο. PR\ doc 17/18 PE

18 Έχει σηµασία λοιπόν να διαρθρωθεί η δράση της Ευρώπης σε τέσσερα µέτωπα: α) ενηµέρωση και υγειονοµική διαπαιδαγώγηση του ευρωπαίου πολίτη, β) εφαρµογή των ήδη έγκυρων προσυµπτωµατικών ελέγχων, γ) περιοδικοί έλεγχοι ως προς την ποιότητα των προσυµπτωµατικών ελέγχων, δ) µελέτη δυνατοτήτων εφαρµογής νέων µεθόδων προσυµπτωµατικού ελέγχου. Το έγγραφο της Επιτροπής επιτρέπει στην Ευρώπη να κινηθεί µε ενιαίο τρόπο εναντίον της συχνής, σκληρής και κοινωνικά καταστρεπτικής παθολογίας των νεοπλασιών. Η επείγουσα ανάγκη µιας στρατηγικής δράσης σε ευρωπαϊκό επίπεδο κατά του καρκίνου καθίσταται φανερή από τα ανησυχητικά επιδηµιολογικά δεδοµένα βάσει των οποίων ένας ευρωπαίος στους τέσσερις έχει ή θα έχει έναν κακοήθη όγκο στη διάρκεια της ζωής του. Τέλος, θα ήταν ενδεδειγµένο να συνοδεύονται οι προσυµπτωµατικοί έλεγχοι, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, από κατευθυντήριες γραµµές ως προς τη θεραπεία, ανά παθολογία. PE /18 PR\ doc