ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Β' ΛΥΚΕΙΟΥ

Transcript

1 ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Β' ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΜΑ: ΔΕΡΜΑΤΟΣΤΙΞΙΑ - ΤΑΤΟΥΑΖ Υπεύθυνοι Καθηγητές: Λαγκαδιώτης Ιωάννης Παυλάκος Γεώργιος Σχολικό Έτος:

2 ΔΕΡΜΑΤΟΣΤΙΞΙΑ-Tattoo ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Σ'αυτήν την ερευνητική εργασία ασχολήθηκαν μαθητές της Β Λυκείου Σκάλας με το θέμα της δερματοστιξίας.η εργασία έχει ως στόχο να α)παρουσιάσει την ιστορική εξέλιξη της δερματοστιξίας σε παγκόσμια κλίμακα κ τη σχέση της με τα ελληνικά ήθη κ έθιμα β)κοινοποιήσει τους λόγους εξάπλωσης της στη χώρα μας κ τις σχέσεις με τα ελληνικά ήθη γ)γνωστοποιήσει τις συνέπειες από την υπέρμετρη χρήση της δ)ενημερώσει για τη σωστή διεκπεραίωση της δερματοστιξίας Ακόμη, σκοπός της δράσης μας είναι η ομαδική εργασία,η συλλογική σκέψη και η συνδημιουργία. Για το λόγο αυτό,οι εκπαιδευτικοί ήταν πρόθυμοι να συνδράμουν στην εργασία αφιερώνοντας χρόνο κ ενέργεια. Η εργασία αυτή δεν είναι προϊόν εξειδικευμένης επιστημονικής έρευνας,αλλά αποτέλεσμα ερασιτεχνικής,μαθητικής διερεύνησης. Οι ομάδες που εργάσθηκαν ήταν οι εξής : OΜΑΔΑ Α ΤΣΑΚΑΛΑΚΟΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ ΤΣΙΡΙΜΠΗ ΜΑΡΙΑ ΣΕΡΕΜΕΤΗ ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΧΡΙΣΤΑΚΑΚΟΥ ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΟΥΤΣΟΒΑΣΙΛΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΟΜΑΔΑ Β ΜΠΑΣΟΥΡΑΚΟΥ ΝΕΦΕΛΗ ΣΤΑΥΡΟΠΟΥΛΟΥ ΜΑΝΤΩ ΣΕΛΛΗ ΓΕΩΡΓΙΑ ΠΟΥΛΑΚΑΚΟΥ ΑΡΕΤΗ ΝΤΕΜΑ ΤΖΟΥΛΙΑ ΧΟΥΣΑ ΣΥΛΒΙΑ-ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΟΜΑΔΑ Γ ΜΠΑΛΤΣΑΤΕΣΚΟΥ ΕΥΓΕΝΙΟΣ ΜΙΚΟΥ ΡΟΜΠΕΡΤ ΜΑΣΤΡΟΓΙΑΝΝΑΚΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΩΣΤΑΚΟΣ ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΣ ΟΜΑΔΑ Δ ΣΥΚΩΚΗ ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΣΑΝΙΔΑ ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΛΙΑΚΑΚΟΥ ΝΑΤΑΛΙΑ ΒΛΑΧΑΚΟΥ ΜΑΡΙΑ

3 Ιστορία H λέξη tattoo (τατουάζ) έχει δύο μεγάλα παράγωγα: την πολυνησιακή λέξη «ta», που σημαίνει κάτι το εντυπωσιακό, και την ταϊτινή λέξη «tatau», που σημαίνει «για να σηματοδοτήσει κάτι». Η ιστορία του τατουάζ ξεκινάει από τη νεολιθική εποχή, γύρω στο 5000 π.χ. και ποικίλλει τόσο πολύ, όσο και οι άνθρωποι που το έχουν. Τα τατουάζ δημιουργούνται με την εισαγωγή έγχρωμων υλικών κάτω από την επιφάνεια δερμάτων. Το πρώτο τατουάζ πιθανώς δημιουργήθηκε από ατύχημα. Κάποιος είχε μια μικρή πληγή και την έτριψε με το χέρι. που ήταν βρώμικο με αιθάλη και τέφρα από τη φωτιά. Όταν το τραύμα επουλώθηκε, είδαν ότι ένα σημάδι έμεινε μόνιμα. Παρά την αυξανόμενη γοητεία των κοινωνικών επιστημών με τατουάζ και την τεράστια δημοτικότητα των τατουάζ, δεν υπάρχει μεγάλο ιστορικό αρχείο της πρακτικής αυτής. Χάλκινη Εποχή Το 1991, ο «otzi, ο άνθρωπος πάγος» γέμισε τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων σε όλον τον κόσμο, όταν το κατεψυγμένο σώμα του ανακαλύφθηκε σε ένα βουνό μεταξύ Αυστρίας και Ιταλίας (στην κοιλάδα otz των Άλπεων). Αυτή είναι η καλύτερα διατηρημένη σορός τής εν λόγω περιόδου που έχει βρεθεί. Το δέρμα του φέρει 57 τατουάζ του άνθρακα, εκ των οποίων: απλές τελείες και γραμμές κάτω στη σπονδυλική στήλη, ένα σταυρό στο εσωτερικό του αριστερού γονάτου, έξι ευθείες γραμμές 15 εκατοστών πολύ πάνω από τα νεφρά και πολλές παράλληλες γραμμές πάνω στους αστραγάλους. Η θέση των σημάτων τατουάζ αφήνει να εννοηθεί ότι πιθανότατα εφαρμόζονταν για θεραπευτικούς λόγους (π.χ. για τη θεραπεία της αρθρίτιδας). Κουλτούρα pazyryk Οι Σκύθες Pazyryk της περιοχής Αλτάι (βουνό) ήταν ένας άλλος αρχαίος πολιτισμός, που απασχολιόταν με τα τατουάζ. Το 1948, η Ρωσίδα αρχαιολόγος Sergei Rudenko άρχισε τις ανασκαφές σε μιά ομάδα τάφων, στα ψηλά βουνά του Αλτάι της δυτικής και νότιας Σιβηρίας, 120 μίλια βόρεια των συνόρων μεταξύ Ρωσίας και Κίνας. Εκεί βρέθηκαν μούμιες, που χρονολογούνται πριν από περίπου χρόνια. Τα τατουάζ στα σώματά τους αντιπροσωπεύουν μιά ποικιλία ζώων. Σώματα αντρών Σκυθών ανακαλύφθηκαν διατηρημένα σε πάγο στη Σιβηρία, τα άκρα και ο κορμός των οποίων καλύπτονταν από περίτεχνο τατουάζ μυθικών ζώων. Αμέσως μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, οι αρχαιολόγοι ανέσκαψαν τους πρώτους μιας μακράς σειράς τάφων, που βρίσκονται στο βουνά Αλτάι της Νότιας Σιβηρίας. Αυτοί οι τάφοι ήταν μονίμως γεμάτοι από πάγο, έτσι ώστε αυτό που περιείχαν, ήταν άριστα διατηρημένο. Μέσα στον τάφο με τον αριθμό δύο, βρέθηκε ένα καλά διατηρημένο σώμα οπλαρχηγού με κάποια φανταστικά τατουάζ. Στη συνέχεια, το 1993, σε έναν τάφο στο Αλτάι βρέθηκε μιά γυναίκα με τατουάζ (της ίδιας χρονολογίας) και πάλι με τα μυθικά πλάσματα στους ώμους, στους καρπούς και στον αντίχειρά της. Οι γρύπες και τα τέρατα θεωρείται ότι έχουν μαγική σημασία, αλλά είναι μερικά στοιχεία που πιστεύεται ότι είναι αμιγώς διακοσμητικά. Γενικά, τα τατουάζ πιστεύεται ότι αντικατοπτρίζουν την κατάσταση του ατόμου.

4 Η πρακτική αυτή του τατουάζ επιβεβαιώνεται, επίσης, και από τον Έλληνα συγγραφέα Ηρόδοτο (450 π.χ.), ο οποίος δήλωσε ότι ανάμεσα στους Σκύθες και στους Θράκες «τα τατουάζ ήταν ένα σημάδι της ευγένειας και, όσοι δεν τα είχαν, ήταν μαρτυρία της χαμηλής τους καταγωγής. Βίκινγκς Βίκινγκς Μερικές εκατοντάδες χρόνια αργότερα, οι Βίκινγκς συναντήθηκαν με τους Σκύθες. Οι Βίκινγκς ταξίδεψαν μέχρι τα ρωσικά ποτάμια και συναντήθηκαν με τους Σκύθες, οι οποίοι ήταν στραμμένοι προς την Ευρώπη, για να λεηλατήσουν και να καταστρέψουν. Από τον σκυθικό τρόπο επηρεάστηκαν οι Βίκινγκς στις τέχνες τους και στα τατουάζ. Οι Βίκινγκς λοιπόν, είχαν τατουάζ. Περίπου στο 1100 ο Άραβας Ibn Fadlan περιέγραψε μιά συνάντηση με κάποιους Βίκινγκς, παρουσιάζοντάς τους πολύ αγενείς, βρώμικους και καλυμμένους με εικόνες. Αίγυπτος Γραπτά αρχεία και έργα τέχνης, που σχετίζονται με τα αιγυπτιακά τατουάζ, έχουν σχεδόν αγνοηθεί από προηγούμενους Αιγυπτιολόγους, επηρεασμένους από τις επικρατούσες κοινωνικές στάσεις απέναντι στο μέτριο. Σήμερα, όμως, γνωρίζουμε ότι έχουν βρεθεί πτώματα που χρονολογούνται ήδη από τη δυναστεία ΧΙ και εμφανίζουν τη μορφή της τέχνης του τατουάζ. Το 1891, οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν μονιμοποιημένη μια ιέρεια της θεάς Hathor, η οποία έζησε κάποια στιγμή μεταξύ 2160 π.χ. και 1994 π.χ. Η συγκεκριμένη θηλυκή μούμια, λοιπόν, είχε διάφορες γραμμές και τελείες τατουάζ στο σώμα της (ομαδοποίηση τελειών ή οι παύλες είχαν εναρμονιστεί σε αφηρημένα γεωμετρικά σχήματα). Αυτή η μορφή τέχνης ήταν μόνο για τις γυναίκες, οι οποίες συνήθως ήταν συνδεδεμένες με την τελετουργική πράξη. Οι Αιγύπτιοι διέδωσαν την πρακτική του τατουάζ σε ολόκληρο τον κόσμο. Με την ανοικοδόμηση της Πυραμίδας της τρίτης και τέταρτης δυναστείας της Αιγύπτου αναπτύχθηκαν διεθνείς σχέσεις με έθνη, όπως η Κρήτη, η Ελλάδα, η Περσία και η Αραβία. Από το 2000 π.χ. η τέχνη του τατουάζ είχε απλωθεί με κάθε τρόπο στη Νοτιοανατολική Ασία. Οι «Ainu» («Αϊνού», δυτικοί νομάδες της Ασίας) φέρανε την τέχνη μαζί τους, όταν μετακινήθηκαν στην Ιαπωνία. Ιαπωνία Ιαπωνία Τα πρώτα στοιχεία του τατουάζ στην Ιαπωνία βρίσκονται σε μορφή πήλινων ειδωλίων, τα οποία έχουν πρόσωπα ζωγραφισμένα ή χαραγμένα, που αντιπροσωπεύουν σήματα τατουάζ. Τα παλαιότερα ειδώλια αυτού του είδους πρέπει να ανασύρθηκαν από τάφους που χρονολογούνται από το π.χ. ή και παλαιότερα και πολλά άλλα τέτοια ειδώλια έχουν βρεθεί σε τάφους που χρονολογούνται από τη δεύτερη και την τρίτη χιλιετία π.χ. Αυτά τα ειδώλια ήταν συμβολικά για τους ανθρώπους εκεί και συνόδευαν τους νεκρούς στο ταξίδι τους προς το άγνωστο, αφού πίστευαν ότι τα σύμβολα αυτά είχαν θρησκευτική ή μαγική σημασία. Η πρώτη γραπτή απόδειξη για την ύπαρξη των ιαπωνικών τατουάζ βρίσκεται στην ιστορία της Κινέζικης Δυναστείας, τοποθετημένη στο 297 μ.χ. Οι Ιάπωνες ενδιαφέρονταν για την τέχνη του τατουάζ ως επί το πλείστον για διακοσμητικούς λόγους και όχι για μαγικές ιδιότητες. Ο Horis, ένας Ιάπωνας καλλιτέχνης τατουάζ, ήταν ο αδιαφιλονίκητος μάστερ. Η

5 χρήση των χρωμάτων, η προοπτική και τα ευφάνταστα σχέδια, έδωσαν στην πρακτική αυτή νέα οπτική γωνία. Το κλασικό ιαπωνικό τατουάζ είναι ένα πλήρες «κοστούμι» στο σώμα. Κίνα Η διάδοση της τέχνης του τατουάζ από τη νότια Κίνα απλώνεται κατά μήκος του «δρόμου του μεταξιού». Πολυνησία Στους ειρηνικούς πολιτισμούς το τατουάζ έχει μιά τεράστια ιστορική σημασία. Το πολυνησιακό τατουάζ θεωρείται το πιο περίπλοκο και πιο επιδέξιο τατουάζ του αρχαίου κόσμου. Ο πολυνησιακός λαός πιστεύει ότι η πνευματική του εξουσία ή δύναμη της ζωής εμφανίζεται μέσω των τατουάζ του. Η συντριπτική πλειοψηφία των γνώσεών μας σήμερα για τις αρχαίες αυτές τέχνες, έχουν περάσει μέσα από θρύλους, τραγούδια, και τελετουργικές τελετές. Περίτεχνα γεωμετρικά σχέδια, τα οποία κατά περιόδους προσθέτονταν, ανανέωναν και διακοσμούσαν το άτομο καθ' όλη τη διάρκεια ζωής του, μέχρι που καλυπτόταν όλο του το σώμα. Στη Σαμόα η παράδοση εφαρμογής του τατουάζ («tatau») με το χέρι, από τα παλιά χρόνια, μεταδίδεται μέσα από ορισμούς των τίτλων και των ιδιοτήτων, αρχηγών και βοηθών, που προέρχονταν από αξιόλογες οικογένειες και με τη σωστή σειρά καταγωγής. Οι τελετές μύησης στην τέχνη του τατουάζ για τους νέους αρχηγούς, κατά κανόνα, διεξάγονταν με την έναρξη της εφηβείας. Οι πρώτοι Ευρωπαίοι που πάτησαν το πόδι τους στο έδαφος Σαμόα, ήταν μέλη από μια γαλλική αποστολή του Μελέτησαν τους ιθαγενείς και ανέφεραν ότι οι άνδρες είχαν στους μηρούς τους τατουάζ κατά τέτοιον τρόπο, ώστε κάποιος θα νόμιζε ότι ήταν ντυμένοι, αν και ήταν σχεδόν γυμνοί. Η μυθολογική προέλευση του τατουάζ Σαμόα και η έκτακτη διαπολιτισμική ιστορία του «tatau» έχουν μεταφερθεί στις μεταναστευτικές κοινότητες της Νέας Ζηλανδίας και αργότερα διαδόθηκαν προς τις Κάτω Χώρες. Οι άνθρωποι της Χαβάης είχαν τη δική τους παραδοσιακή τέχνη τατουάζ, γνωστή ως «kakau». Αυτήν δεν τη χρησιμοποιούσαν Αμόνο για διακόσμηση και για διάκριση, αλλά και για τη φύλαξη της υγείας τους και για την πνευματική τους ευεξία. Πολύπλοκα σχήματα, κατ απομίμηση υφασμένων καλαμιών ή με άλλες φυσικές μορφές, κοσμούσαν τα χέρια, τα πόδια, τον κορμό και το πρόσωπο των ανδρών. Ενώ οι γυναίκες είχαν γενικά τατουάζ στο χέρι, στα δάχτυλα, στους καρπούς και μερικές φορές στη γλώσσα τους. Η άφιξη των δυτικών ιεραποστόλων εξανάγκασε αυτήν τη μοναδική μορφή τέχνης σε παρακμή, αφού η δερματοστιξία είχε αποθαρρυνθεί ή απαγορευθεί από τις περισσότερες χριστιανικές εκκλησίες. Ζηλανδία Οι Μαορί της Νέας Ζηλανδίας είχαν δημιουργήσει έναν από τους πιο εντυπωσιακούς πολιτισμούς σε όλη την Πολυνησία. Τα τατουάζ τους, που ονομάζονται «moko», αντικατοπτρίζουν την εκλεπτυσμένη τέχνη: χρησιμοποιούσαν επιδέξια την ξυλογλυπτική, για να χαράζουν το δέρμα.ένα πλήρες πρόσωπο «moko» ήταν σημάδι (σύμβολο) της διάκρισης, η οποία κοινοποιούσε την κοινωνία τους. Οι γραμμές της καθόδου και των φυλετικών δεσμών τούς υπενθύμιζαν τους πολέμους και άλλες μεγάλες εκδηλώσεις της

6 ζωής τους. Ινδονησία Η Βόρνεος είναι ένα από τα ελάχιστα μέρη στον κόσμο, όπου τα παραδοσιακά φυλετικά τατουάζ εξακολουθούν να εφαρμόζονται έως και σήμερα, όπως ακριβώς γίνονταν εδώ και χιλιάδες χρόνια. Μέχρι πρόσφατα, πολλές από τις εσωτερικές φυλές είχαν ελάχιστη επαφή με τον έξω κόσμο. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να διατηρήσουν πολλές πτυχές από τον παραδοσιακό τρόπο ζωής τους, συμπεριλαμβανομένων και των τατουάζ. Τα σχέδιά τους (σχέδια Βόρνεο) έχουν εξαπλωθεί σ όλον τον κόσμο, για να αποτελέσουν τη βάση των σχεδίων τατουάζ, που οι δυτικοί αποκαλούν «tribal» (φυλετικό). Ινδία / Ταϊλάνδη Ο «hanuman» στην Ινδία ήταν ένα δημοφιλές σύμβολο της δύναμης στα χέρια και στα πόδια. Ο μυθικός μοναχός εξακολουθεί να είναι μέχρι και σήμερα μία από τις πιο δημοφιλείς δημιουργίες στην Ταϊλάνδη και στη Μιανμάρ. Διαθέτουν το ανθρώπινο σώμα, ενώ του γίνεται τατουάζ, σε μοναχούς, για να ενσωματώσουν μαγικές δυνάμεις, παράλληλα με το σχεδιασμό του τατουάζ. Οι γυναίκες αποκλείονται από αυτήν τη διαδικασία, επειδή οι μοναχοί δεν επιτρέπεται να έρθουν σε επαφή μ αυτές, αλλά και επειδή οι Ταϊλανδοί πιστεύουν ότι οι γυναίκες δεν χρειάζονται την επιπλέον ώθηση (τη μαγική δύναμη), γιατί είναι ήδη αρκετά πολύ ισχυρές από μόνες τους. Αφρική Στην Αφρική, όπου οι άνθρωποι έχουν σκούρο δέρμα, είναι δύσκολο να γίνουν έγχρωμα τατουάζ, όπως τα γνωρίζουμε. Αλλά, επειδή οι άνθρωποι εκεί θέλουν να έχουν τατουάζ, έχουν αναπτύξει μιαν άλλη τεχνική: «scarifications» (απομίμηση τατουάζ). Αυτό γίνεται, σηκώνοντας λίγο το δέρμα και κόβοντάς το λίγο με μαχαίρι ή κάποιο άλλο αιχμηρό αντικείμενο. Μετά το τρίβουν με ειδική άμμο ή στάχτη, ώστε να αυξηθούν οι ουλές και να πάρουν μιά μορφή στο σώμα τους. Τα σημάδια που μένουν, φαίνονται σαν γραφή Μπράιγ. Αυτή τη διαδικασία ακολουθούν συχνά στις τοπικές παραδόσεις. Οι Κέλτες Ήταν άτομα μιας φυλής που μετακινήθηκε σε ολόκληρη τη Δυτική Ευρώπη κατά την περίοδο 1200 και 700 π.χ. Έφτασαν στα βρετανικά νησιά περίπου το 400 π.χ. και τα περισσότερα που έχουν διασωθεί από την κουλτούρα τους, προέρχονται από τις περιοχές που σήμερα ονομάζονται Ιρλανδία, Ουαλία και Σκοτία. Η κέλτικη κουλτούρα ήταν γεμάτη από την τέχνη του σώματος. Η μόνιμη ζωγραφική σώματος γινόταν με ισάτι (φυτό από το οποίο παράγεται κυανή βαφή), το οποίο άφηνε ένα μπλε σχέδιο στο δέρμα. Τα σπιράλ είναι πολύ συνηθισμένα και μπορούν να είναι μονά, διπλά ή τριπλά. Το «knotwork» είναι, ίσως, η πιο αναγνωρισμένη μορφή της κέλτικης τέχνης, με γραμμές που αποτελούν σύνθετες πλεξούδες, οι οποίες ακολούθως υφαίνονται ολόκληρες. Αυτές συμβολίζουν τη συνέχεια της ζωής. Βήματα ή μοτίβα κλειδιών, όπως εκείνα τα σχέδια που βρίσκονται στις αρχές κάποιου λαβύρινθου (που φαίνονται απλά, αλλά στην πορεία διαπιστώνεις την περιπλοκότητα του λαβύρινθου),

7 συμβολίζουν τις διάφορες διαδρομές τις οποίες μπορεί να διανύσει το ταξίδι της ζωής. Κεντρική και Νότια Αμερική Στο Περού έχουν βρεθεί μούμιες των Ίνκας με τατουάζ, που χρονολογούνται στον 11ο αιώνα. Όταν ο Ισπανός κατακτητής Cortez και οι στρατιώτες του έφθασαν στις ακτές του Μεξικού το 1519, έντρομοι ανακάλυψαν ότι οι ιθαγενείς, όχι μόνο λάτρευαν διαβόλους με τη μορφή αγαλμάτων και ειδώλων, αλλά είχαν καταφέρει με κάποιον τρόπο να αποτυπώσουν ανεξίτηλες εικόνες των εν λόγω ειδώλων στο δέρμα τους. Οι Ισπανοί, οι οποίοι ουδέποτε είχαν ακούσει για το τατουάζ, το θεώρησαν αμέσως έργο του Σατανά. Τον 16ο αιώνα, Ισπανοί ιστορικοί, που αφηγήθηκαν τις περιπέτειες του Κορτέζ και των στρατιωτών του, αναφέρουν ότι τα τατουάζ αυτά εφαρμόζονται ευρέως από τους ιθαγενείς της Κεντρικής Αμερικής. Η αξιολόγηση των τατουάζ των Μάγια στο Μεξικό και στην Κεντρική Αμερική από τους Ισπανούς, αποκαλύπτει ότι τα τατουάζ αυτά ήταν σύμβολα (σημάδια) του θάρρους. Βόρεια Αμερική Ένας πρόωρος απολογισμός των Ιησουιτών, μαρτυρεί τη διαδεδομένη πρακτική των τατουάζ μεταξύ των ιθαγενών Αμερικανών. Ανάμεσα στους Chickasaw διαπρεπείς πολεμιστές αναγνωρίστηκαν από το τατουάζ τους. Μεταξύ των ontario iroquoians περίτεχνα τατουάζ αντανακλούν την υψηλή κοινωνική τους θέση. Στη Βορειοδυτική Αμερική τα πηγούνια Ινουιτών γυναικών είχαν τατουάζ, για να υποδηλώνουν την οικογενειακή κατάσταση και την ταυτότητα της ομάδας. Το πρώτο κατάστημα μόνιμου τατουάζ στη Νέα Υόρκη λειτούργησε το 1846, ξεκινώντας μια παράδοση: κάνοντας τατουάζ σε στρατιώτες και από τα δύο στρατόπεδα του εμφυλίου πολέμου. Ο Samuel O'Reilly εφηύρε το ηλεκτρικό μηχανάκι τατουάζ το Μέση Ανατολή Κατά την εποχή της Παλαιάς Διαθήκης, μεγάλο μέρος του ειδωλολατρικού κόσμου ασκούσε την τέχνη του τατουάζ ως μέσον λατρείας θεότητας. Ένα απόσπασμα στο Λευιτικό αναφέρει: «Εσείς δεν κάνετε κανένα μόσχευμα πάνω στη σάρκα σας για τους νεκρούς ούτε τυπώνετε οποιαδήποτε σημάδια πάνω σας» (19:28). Αυτό έχει χρησιμοποιηθεί ως μαρτυρία της Βίβλου για τη στήριξη της θέσης της Εκκλησίας. Ωστόσο, ο μελετητής της Βίβλου M.W. Thomson υπαινίσσεται ότι ο Μωυσής διέκειτο ευνοϊκά στα τατουάζ, προβάλλοντάς τα ως αναμνηστικά της σωτηρίας των Εβραίων από τη δουλεία στην Αίγυπτο. Αγγλία Εξερευνητές επέστρεψαν στα σπίτια τους με τατουάζ πολυνησιακά, για να τα εκθέσουν σε εμποροπανηγύρεις, σε αίθουσες διδασκαλίας και σε κάποια μουσεία, προκειμένου να αποδειχθεί η υπεροχή του ευρωπαϊκού πολιτισμού σε σύγκριση με τους «πρωτόγονους» ιθαγενείς. Μετά την επιστροφή του Captain Cook από ταξίδι του στην Πολυνησία, τα τατουάζ έγιναν παράδοση στο βρετανικό ναυτικό. Στα μέσα του 18ου αιώνα τα περισσότερα βρετανικά λιμάνια είχαν εγκατεστημένο (σε ειδικό οίκημα) τουλάχιστον έναν επαγγελματία

8 καλλιτέχνη τατουάζ. Το 1862, ο πρίγκιπας της Ουαλίας, ο μετέπειτα βασιλιάς Edward VII, έκανε το πρώτο του τατουάζ έναν σταυρό της Ιερουσαλήμ στο μπράτσο του, πριν ανέβει στο θρόνο, ξεκινώντας τη μόδα με τατουάζ μεταξύ των αριστοκρατών. Το 1882, οι γιοι του, ο δούκας του Κλάρενς και ο δούκας της Υόρκης, απέκτησαν τα δικά τους τατουάζ από τον Ιάπωνα πλοίαρχο Chiyo. Γαλλία Τον 18ο αιώνα, πολλοί Γάλλοι ναύτες επέστρεφαν από ταξίδια τους στο νότιο Ειρηνικό, έχοντας τατουάζ. Το 1861, ο Γάλλος στρατιωτικός χειρουργός Βerchon Maurice, δημοσίευσε μια μελέτη σχετικά με τις ιατρικές επιπλοκές του τατουάζ. Μετά από αυτό, το ναυτικό και ο στρατός απαγόρευσαν τα τατουάζ στα κλιμάκιά τους. ΣΤΕΡΕΟΤΥΠΑ Ναύτης Οι ναυτικοί επέστρεφαν στα σπίτια τους με τατουάζ, που έκαναν οι ίδιοι στα πλοία τους. Συνήθως, είχαν ένα πολύ βασικό στυλ, που χρησιμοποιεί μόνον ένα μικρό μέρος λεπτομερειών που χρειάζονται για να φτιαχτεί ένα τατουάζ, κι έτσι τα σχέδιά τους φαινόντουσαν επίπεδα ή το πολύ, δύο διαστάσεων. Αυτό δίνει συχνά μιά «καρτουνίστικη» αίσθηση και τυπικά μοτίβα ήταν τα λουλούδια, οι καρδιές, οι γοργόνες, τα πλοία, οι άγκυρες, τα φίδια, τα πουλιά, και τα ονόματα. Εγκληματικότητα Για μεγάλο χρονικό διάστημα, τα τατουάζ ήταν "προνόμιο" των ναυτών και των εγκληματιών. Στη φυλακή, τα τατουάζ επαγγελματικά και ερασιτεχνικά αποτύπωναν ανεξίτηλα στο σώμα τους την επιθυμία που είχαν αυτοί οι άντρες στη ψυχή τους: την αυτονομία και την ταυτότητα. Το υπέρτατο σύμβολο για τα μέλη συμμοριών ήταν τα τατουάζ της συμμορίας τους: ένα μόνιμο σημάδι που έδειχνε το σύνολο των υποχρεώσεων προς τη συμμορία. Αυτά τα τατουάζ μπορούν να αποκαλύψουν πολλά πράγματα, όπως: ποιος είσαι, ποιά είναι η συμμορία σου, ποιες είναι οι πεποιθήσεις σου (ρατσιστής κ.λπ.), τι έχεις κάνει, που ήσουν, πόσα χρόνια ήσουν στη φυλακή (που αναφέρεται επίσης ως νεκρός χρόνος ), ακόμη και πράγματα, όπως πόσους έχεις σκοτώσει. Στα γνωστά σύμβολα συμπεριλαμβάνονται τα δάκρυα κάτω από το μάτι και ο ιστός αράχνης στους αγκώνες, που συμβολίζουν τους ανθρώπους που σκοτώθηκαν. Τσίρκο Η δημοτικότητα του τατουάζ, κατά τη διάρκεια του τελευταίου μέρους του 19ου αιώνα και του πρώτου μισού του 20ου αιώνα, οφείλει πολλά στα τσίρκο. Όταν τα τσίρκο ευημερούσαν, ευημερούσαν και τα τατουάζ. Για περισσότερα από 70 χρόνια κάθε μεγάλο τσίρκο απασχολούσε διάφορους ανθρώπους που ήταν γεμάτοι τατουάζ. Άλλοι επιδείκνυαν τα πλευρά τους, άλλοι εκτελούσαν παραδοσιακές δραστηριότητες τσίρκου, όπως ταχυδακτυλουργικά και κατάποση ξίφων.

9 ΤΑΤΤΟΟ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΗΘΗ Οι Έλληνες έμαθαν τα τατουάζ από τους Πέρσες. Την ονόμασαν δερματοστιξία (δέρμα + στίγμα). Η τέχνη αυτή αναφέρεται στον Πλάτωνα,τον Αριστοφάνη και το Ηρόδοτο. Οι Ελληνίδες γυναίκες ήταν γοητευμένες από την ιδέα του τατουάζ ως χαρακτηριστικού εξωτικής ομορφιάς. Οι Ρωμαίοι υιοθέτησαν τα τατουάζ από τους Έλληνες. Οι λατίνοι συγγραφείς, όπως ο Βιργίλιος, ο Σενέκας και ο Γαληνός, αναφέρουν ότι πολλοί δούλοι και εγκληματίες είχαν τατουάζ. Μία νομική επιγραφή από την Έφεσο αναφέρει ότι, κατά τη διάρκεια της πρώτης Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, οι σκλάβοι που εξάγονταν προς την Ασία, είχαν τατουάζ με τη λέξη «φόρος καταβλήθη». Επίσης, και οι Έλληνες χρησιμοποιούσαν τα τατουάζ ως τιμωρία. Στις αρχές του 4ου αιώνα, όταν ο Κωνσταντίνος έγινε αυτοκράτορας ( μ.χ.) και ήρε την απαγόρευση του Χριστιανισμού, ο ίδιος απαγόρευσε τα τατουάζ στο πρόσωπο (το οποίο ήταν σύνηθες για τους κατάδικους, τους στρατιώτες και τους μονομάχους), διότι πίστευε ότι το ανθρώπινο πρόσωπο ήταν μια αναπαράσταση της εικόνας του Θεού και δεν έπρεπε να παραμορφωθεί ή να δεχθεί ιεροσυλία. Σύμφωνα με άλλες πηγές, οι αρχαίοι Έλληνες γνώριζαν τη τεχνική της δερματοστιξίας ήδη από τη Μυκηναϊκή εποχή, ωστόσο δεν έπαυαν να την θεωρούν ως συνήθεια των βαρβάρων! Χαρακτηριστικό δουλείας, υποτέλειας και υποταγής! Ο Πλούταρχος αναφέρει πως οι Συρακούσιοι μετά τη συντριβή των Αθηναίων στις Συρακούσες της Σικελίας, έβαλαν ένα άλογο με τη μορφή τατουάζ στα μέτωπα των αιχμαλώτων! Ο Ιπποκράτης είχε παρατηρήσει πως οι Σκύθες έκαναν τατουάζ στα χέρια και στα στήθη τους με σκοπό να γίνουν πιο δυνατά! Τον 8 μ.χ. αιώνα η Εκκλησία καταδίκασε την αποτύπωση οποιουδήποτε συμβόλου επί του σώματος των πιστών ως ειδωλολατρικό έθιμο και ως πρακτική των βαρβάρων! Το τατουάζ είναι αμαρτία και βαρύνει τον άνθρωπο ψυχικά και σωματικά. Ο άνθρωπος πρέπει να μένει όπως τον έκανε ο Θεός. Τα τατουάζ είναι ανεξίτηλα και βγαίνουν μόνο με ιατρική επέμβαση. Να αποφεύγουμε να αφήνουμε τα παιδάκια να βάζουν αυτά τα τατουάζ που κρατούν μερικές ημέρες, επειδή συνηθίζουν σε αυτά. Το τατουάζ θεωρείται πλέον μορφή τέχνης από τους περισσότερους. Άνθρωποι κάθε ηλικίας και κοινωνικής τάξης μπορούν εύκολα να ζωγραφίσουν στο σώμα τους το σχέδιο της αρεσκείας τους. Η σημερινή πραγματικότητα όμως σε καμία περίπτωση δεν μαρτυράει και το ξεκίνημα της προσπάθειας αυτής ειδικά στη χώρα μας. Λίγο μετά τα μέσα του αιώνα, ναυτικοί κυρίως με πολλά ταξίδια στο εξωτερικό μεταφέρουν τη ζωγραφική του σώματος και στην Ελλάδα. Άτομα από χαμηλή οικονομική και κοινωνική τάξη γίνονται οι πρωτεργάτες της νέας αυτής συνήθειας, που τότε δεν ήταν φυσικά μόδα. Το τατουάζ με τον καιρό θα αφήσει τους ναυτικούς και τα καταστρώματα και θα βρει πρόσφορο έδαφος στην

10 εργατική τάξη. Το αυστηρό όμως πολιτικό καθεστώς και η ανέτοιμη ελληνική κοινωνία το καθιστούν απαγορευτικό και παρατηρούνται ακόμη και διώξεις ατόμων που γνώριζαν ως κάποιο βαθμό να χτυπούν τατουάζ. Τα χρόνια περνούν και αυτή η μορφή τέχνης σε αντίθεση με άλλες παραμένει στάσιμη. Ο ερασιτεχνισμός και ο πειραματισμός επίδοξων καλλιτεχνών σε ανθρώπινα σώματα κυριαρχούν. Ζωντανή απόδειξη για το γεγονός αυτό είναι τα σχέδια και τα χρώματα που έγιναν και χρησιμοποιήθηκαν τότε, και υπάρχουν ακόμα στους σημερινούς μεσήλικες. Στο ξημέρωμα της δεκαετίας του 70 κάποιοι θα προσπαθήσουν να δώσουν μια πιο επαγγελματική βάση και επιτέλους να υπάρξει μια εξέλιξη στον χώρο, που μέχρι τότε βασιζόταν σε αυτοσχέδια συστήματα και πειραματισμούς. Η προσπάθεια αυτή δεν απέδωσε και μάλιστα η ελληνική κοινωνία παρουσιάστηκε ανέτοιμη για ακόμη μία φορά, ακόμα και όταν το στρατιωτικό καθεστώς κατέρρευσε σαν χάρτινος πύργος και έδωσε την σκυτάλη στην νεογέννητη τότε ελληνική δημοκρατία. Η επιμονή και η αγάπη ορισμένων και ολίγων θα βρουν πρόσφορο έδαφος στην αρχή της δεκαετίας του 80, όπου πλέον ο πάγος της προκατάληψης αρχίζει να σπάει. Σε αυτό βοηθάει και η συστηματική προσπάθεια που γίνεται η οποία φαίνεται κυρίως μέσα από την ποικιλία των σχεδίων και την ποιότητα αυτών. Πολλοί καλλιτέχνες από το χώρο της μουσικής και του θεάματος δεν διστάζουν να «στολίσουν» το σώμα τους. Την εποχή εκείνη στην ελληνική κοινωνία ο κινηματογράφος αλλά και η τηλεόραση,ως μέσα προπαγάνδας, επηρεάζουν το αίσθημα της κοινής γνώμης. Πολλοί νέοι καθοδηγούμενοι από τα γούστα των προτύπων τους θα οδηγηθούν σε κάποια από τα σχετικά λίγα μαγαζιά που υπήρχαν μέχρι τότε για να αποκτήσουν όχι πλέον ένα μόνιμο σημάδι αλλά ένα ανεξίτηλο στολίδι. Τα επόμενα χρόνια η τέχνη του τατουάζ εξελίσσετε ραγδαία. Οι νέοι φροντίζουν να ενημερωθούν και να μάθουν τα μυστικά της τέχνης. Η είσοδος της τηλεόρασης και των περιοδικών βοήθησαν να εξαπλωθούν τα νέα και πλέον το τατουάζ θα μπορούσε να ονομαστεί και μόδα. Μέσα στις μικρές πληγές που δημιουργούνταν τοποθετούσαν διάφορα υλικά για να χρωματίσουν το σχέδιο. Στην Ελλάδα τέτοια υλικά ήταν η σκόνη τριμμένου κάρβουνου από ξύλο ή καρύδι ανακατεμένη με λάδι, ούζο ή τσίπουρο, μαύρο πιπέρι ή και μπαρούτι. Σύμφωνα όμως με τις μαρτυρίες αρκετών Βλάχων της Ελλάδας ο χρωματισμός του τατουάζ γινόταν και με μελάνι, με μπογιά που έβαφαν τα ρούχα ή και με λουλάκι. Υπήρχαν περιπτώσεις που στο τρυπημένο δέρμα χρησιμοποιούσαν πυρίτιδα και μάλιστα κάποιες φορές αναμμένη. Ωστόσο η στίξη που συναντάμε στους Βλάχους διαφόρων περιοχών της χώρας μας και κυρίως στις Βλάχες γυναίκες έχει τελείως διαφορετική λειτουργία και ήταν πολύ διαδεδομένη παλιότερα. Ακόμη και σήμερα υπάρχουν αρκετοί που μπορούν να καταθέσουν τη μνήμη τους για γυναίκες που είχαν ένα σταυρουδάκι ανάμεσα στα φρύδια (avea ûna crutsi tu frîmti) και ορισμένα άλλα σύμβολα στους καρπούς των χεριών. Κάποιες γιαγιάδες με τέτοια σημάδια μπορεί να συναντήσει κανείς σε διάφορα βλαχοχώρια μέχρι σήμερα, αν και είναι πλέον ελάχιστες. Στους Βλάχους αυτά τα σημάδια είναι γνωστά με τις ονομασίες seamni (σημάδια) ή crutsi (σταυροί). Στη Γαλάτιστα, στην Πετροκερασιά, στα Βασιλικά και στο Λιβάδι Χαλκιδικής έχουν εντοπιστεί γυναίκες με το σημάδι του σταυρού. Στην Πυλαία Θεσσαλονίκης απαντώνται γυναίκες με παρόμοια σημάδια όπως κυπαρίσσι στο στήθος, σταυρούς στα χέρια και στα πόδια. Στην Περιστερά του Χορτιάτη

11 υπάρχουν αρκετές Βλάχες με τατουάζ ανάμεσα στα φρύδια και στα χέρια. Παρόμοια τατουάζ συναντάμε και στις γυναίκες της Δροσοπηγής (παλ. ονομ. Μπελκαμένη) και του Φλάμπουρου (παλ. ονομ. Νεγκόβανη) Φλώρινας, της Γράμμουστας Καστοριάς και του Κεφαλόβρυσου (παλ. ονομ. Μιτσιντέι) Ιωαννίνων. Γραμμουστιάνικες φάρες εγκατεστημένες στην Αξιούπολη του Κιλκίς είχαν τέτοια στίγματα. Η στίξη ήταν επίσης συνηθισμένη και στην περιοχή των Γρεβενών, στις Βλάχες της περιοχής της Κορυτσάςκαι στις Μογλενίτισσες Βλάχες του Σκρα Κιλκίς. Σημαντική περί του Σκρα είναι η προφορική μαρτυρία της κ. Μαρίας Παπαγεωργίου ότι το σταυροτύπωμα ή σταυροσήμανση στο μέτωπο και στα χέρια γινόταν για ασφάλεια και για αποφυγή του εκτουρκισμού (βλαχ. puturtśori). Και στην Κλεισούρα (παλ. ονομ. Βλαχοκλεισούρα) Καστοριάς οι γυναίκες εστίζονταν σύμφωνα με μαρτυρίες. Η συνήθεια της δερματοστιξίας παρατηρούνταν ιδιαίτερα στις κτηνοτροφικές οικογένειες της Κλεισούρας και γινόταν με λουλάκι (προφορική μαρτυρία Παρασκευής Νώττα-Σμιξιώτη, ). Ήταν επίσης διαδεδομένη στην περιοχή των Φιλιατών Θεσπρωτίας σε άντρες και γυναίκες, στη Βούρμπιανη Ιωαννίνων και στις γυναίκες των Κουπατσαραίων της περιοχής των Γρεβενών αλλά και στις γυναίκες της επαρχίας Βοΐου Κοζάνης (προφορική μαρτυρία Παναγιώτη Καμηλάκη). Οι Βλάχες απ την άλλη διέδωσαν το τατουάζ και σε μη βλάχικες περιοχές όπως στην Πυρσόγιαννη της Ηπείρου. Οι γυναίκες της Πυρσόγιαννης βλέποντας τις Βλάχες που έρχονταν στο χωριό τους να έχουν πλούσια τατουάζ, ζήλευαν και ζητούσαν από αυτές να τους κάνουν. Ακόμα και σε μεταμφιέσεις Βλάχων της Βέροιας σε τράγους, στη μάσκα που φορούσαν παρατηρούνταν στο μεσόφρυδο ζωγραφισμένο σταυρουδάκι, αλλά και μπάλα στις μάσκες των καρναβαλιών της Πρωτοχρονιάς (βλαχ. argutsiari) στην Κλεισούρα Καστοριάς. Αρκετές μαρτυρίες επιβεβαιώνουν ότι στίζονταν και οι Αρβανιτόβλαχοι. Τέτοια περίπτωση ήταν οι Αρβανιτόβλαχες, από πρώην νομαδοκτηνοτροφικές οικογένειες που εγκαταστάθηκαν στο χωριό Άνω Ραβένια στο δρόμο προς την Κόνιτσα. Οι Αρβανιτόβλαχοι επίσης της Βήσσανης συνήθιζαν τη δερματοστιξία των γυναικών μέχρι τη δεκαετία του Ο λαϊκός πολιτισμός του Πωγωνίου μπολιάστηκε με βλάχικα στοιχεία και υιοθέτησε και τη δερματοστιξία. Στη Βήσσανη η δερματοστιξία συνηθίζονταν μέχρι που άρχισε ο μεγάλος ξενιτεμός. Η δερματοστιξία συνηθιζόταν επίσης σε ορισμένες νομαδικές φυλές Αθιγγάνων και μέχρι την ανταλλαγή των πληθυσμών το 1924 σε αρκετές από τις χανούμισσες των Τούρκων μπέηδων της Μακεδονίας. Οι Σαρακατσάνες επίσης της Ρεντίνας, της Δράμας, του Καλπακίου, της Παραμυθιάς, του Βιτσίου, της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης είχαν ίδια τατουάζ με τους Βλάχους. Τα στίγματα αυτά συχνά τα αποκαλούσαν «βούλες» ή «κέντημα». Χριστιανοί ορθόδοξοι οι Σαρακατσάνοι δέχτηκαν τυπικά τη χριστιανική θρησκεία χωρίς να εγκαταλείψουν τα ειδωλολατρικά τους έθιμα. Σύμφωνα με τις αντιλήψεις τους όλα τα στοιχεία της φύσης με τις έμφυτές τους ιδιότητες, ήλιος, φεγγάρι, άστρα, ζώα, δέντρα κ.λ.π. Έπαιρναν και παίρνουν δυναμική και θαυματουργό υπόσταση όπου κι αν απεικονίζονταν. Επικρατέστερο σύμβολό τους ήταν ο σταυρός. Συχνά στο σχήμα του σταυρού περικλείεται ο ήλιος ή το φεγγάρι. Όσον αφορά στους Βλάχους τα κυρίαρχα θέματα ήταν οι κύκλοι (ήλιοι και φεγγάρια), μισοφέγγαρα θρησκευτικές ή ηρωικές παραστάσεις, θέματα από το ζωικό ή το φυτικό βασίλειο κ.λ.π. Κάποια άλλα από τα σύμβολα που έκαναν ήταν ψαράκια στον καρπό, κυπαρίσσια, σταυρούς απλούς ή σύνθετους, μπόλια (κύκλο), το όνομά τους ή το όνομα του πατέρα τους, την

12 ημερομηνία της γέννησής τους, φούρκες που έγνεθαν, σκορπιούς, ελιές στο μάγουλο κ.ά. Τατουάζ έκαναν και οι άντρες Βλάχοι αντίθετα με τις αναφορές κάποιων μελετητών που ισχυρίζονται ότι ήταν αποκλειστικό προνόμιο των γυναικών. Στην Ηράκλεια (παλ. ονομ. Τζουμαγιά) Σερρών κάποιος Βλάχος γέροντας είχε κεντημένη στο στήθος του τη Σταύρωση (προφορική μαρτυρία από το αρχείο του Ν. Δ. Σιώκη). Στη Λιαπουριά οι άντρες μεταξύ άλλων κεντούσαν στους βραχίονές τους και φίδια. Η Βαΐτσα Κακαράτζα (το γένος Στέφου) (γενν. το 1930), κάτοικος Κρύας Βρύσης Γιαννιτσών, με καταγωγή από τα χωριά του Μετσόβου, αναφέρει πως η στίξη ήταν συνηθισμένη στις νομαδοκτηνοτροφικές οικογένειες της περιοχής αυτής. Η ίδια θυμάται τη φαμίλια της να περιφέρεται σε διάφορα μέρη της Μακεδονίας (χωριά της Καβάλας) πριν εγκατασταθούν στην Κρύα Βρύση. Παραδέχεται πως τατουάζ έκαναν και οι άντρες, όπως είχε και ο άντρας της Γιώργος Κακαράτζας, μια καρδιά στο χέρι. Σχετικά με την τεχνική παραδέχεται ότι γινόταν με βελόνες τις οποίες όπως ισχυρίζεται, βουτούσαν στο λάδι για να απορροφάται καλύτερα το μελάνι ή η καρβουνόσκονη που χρησιμοποιούσαν σαν χρωστικές ουσίες (προφορική μαρτυρία Νοέμβριος 2002). Το όνομά της και το όνομα του πατέρα της έχει κεντημένο στο χέρι και η Σαρμανιώτισσα Δέσποινα Νταούλα (το γένος Χάλη) (γενν. το 1912), κάτοικος Κρύας Βρύσης Γιαννιτσών. Αν και η κατασκευή του τατουάζ γινόταν σε όλες τις πληθυσμιακές ομάδες της Ελλάδας με παρόμοιο τρόπο, ωστόσο παρατηρούνται κάποιες κατά τόπους διαφορές. Στο Ρουμλούκι για παράδειγμα, η κοπέλα που θα κατασκεύαζε τη βούλα, έτριβε με φύλλα άγριας τσουκνίδας το σημείο που θα χάραζε, για να μουδιάσει και στη συνέχεια απολυμαίνοντας το βελόνι στη φωτιά κεντούσε το μέτωπο. Τα σχέδια βέβαια του τατουάζ ποικίλουν από λαό σε λαό, αφού έναυσμα της εκτεταμένης παρουσίας τους αποτελεί ο πολιτισμός, η αισθητική, και οι αντιλήψεις της κάθε φυλής αλλά και της κάθε εποχής αλλά είναι επίσης ανάλογα με τη σκοπιμότητα και τη χρήση τους. Έτσι στην αρχαία Ελλάδα χρησιμοποιούνταν σημάδια όπως γλαύκες, καράβια, κύλικες. Τους Θηβαίους που παραδόθηκαν στους Πέρσες χωρίς να πολεμήσουν πριν από τη μάχη των Θερμοπυλών με διαταγή του Ξέρξη τους σημάδεψαν στο πρόσωπο με σύμβολα της περσικής δυναστείας (Ηρόδοτος Ζ 233). Σ αυτή της περίπτωση η στίξη ήταν σημάδι ατίμωσης, άξιο για σκλάβους. Στους αρχαίους Θράκες συναντάμε στίξη με σύμβολα όπως ελάφια, ήλιους ή ακτινωτά άστρα, τεθλασμένες γραμμές κ.ά. Τα τατουάζ τα έκαναν και αυτοί στους βραχίονες και στα πόδια των γυναικών με βελόνες. Σε άλλους κυρίως πρωτόγονους λαούς τα σχέδια των τατουάζ μπορεί να είναι προστάτες θεοί (Ινδικές φυλές), σπειροειδή σχήματα στο πρόσωπο (Ν. Ζηλανδία), τοτεμικά σύμβολα της οικογένειας (Hainan), τοτέμ της φυλής πάνω στο κάθε μάτι της γυναίκας (Εσκιμώοι). Ακόμη και οι πρώτοι χριστιανοί της Ανατολής συνήθιζαν τη στίξη σύμφωνα με μαρτυρία του Προκοπίου. Και οι πατέρες της εκκλησίας αναφέρουν κάτι τέτοιο. Οι χριστιανοί εστίζονταν με στίγματα του Χριστού, Χ ( Χριστός ή χρίσμα), (σταυρός), ίσως και με τα ίχνη του μαρτυρίου του από τους ήλους του σταυρού ή το αγκάθινο στεφάνι και σύμφωνα με μαρτυρία του Καντακουζηνού ο Απόστολος Παύλος εστίζετο με στίγματα του Χριστού. Γεγονός είναι πως στην αρχαιότητα οι γηγενείς πληθυσμοί της ευρύτερης περιοχής της Μακεδονίας εστίζονταν και θεωρούσαν μάλιστα τη στίξη τιμητική.

13 Αργότερα είναι πιθανό να χρησιμοποίησαν τη συνήθεια αυτή ως απόδειξη εκχριστιανισμού τους. Στους αρχαίους Θράκες όσο πιο γεμάτο ήταν το σώμα ενός ανδρός, τόσο πιο ευγενής και σπουδαίος θεωρούνταν. Απ την άλλη το άστικτο σώμα φανέρωνε αγένεια και κατώτερη κοινωνική τάξη, σύμφωνα με τον Ηρόδοτο. Την πληροφορία μάλιστα του Ηροδότου την επιβεβαιώνει και ο Στράβωνας και ο Αρτεμίδωρος και ο Ανώνυμος συγγραφέας των Ηθικών διαλέξεων. Οι Βλάχοι αργότερα το χρησιμοποίησαν προφανώς ως σύμβολο φυλετικού διαχωρισμού και ως ένδειξη της θρησκευτικής ταυτότητας. Οι Βλάχοι της Γράμμουστας είχαν σκορπίσει στα χρόνια του Αλή πασά, κατευθυνόμενοι στην π.γ.δ.μ., στη Σερβία, στη Βουλγαρία, αλλά και στην δυτική, στην κεντρική και στην ανατολική Μακεδονία, όπου εντάχθηκαν σε μεγάλους αστικούς βλάχικους οικισμούς, δημιουργώντας γραμμουστιάνικες συνοικίες, ή δημιούργησαν καλυβικούς οικισμούς σε μεγάλους ορεινούς όγκους (Καποάνικ, Πελιστέρ, Ογκράζντεν, Καντιγίτσα, Στάρα πλάνινα, Γκαβέσκα πλάνινα, Σλιέπ, Βίντλιτς, Σούχα πλάνινα, Οσόγκοβο, Πλατσκοβίτσα, Πιρίν ή Όρβηλο, Αίμος, Ροδόπη, Βόρρας). Σύμφωνα με μαρτυρίες Βλάχων γυναικών της Πρωσοτσάνης το σταυρό τον είχαν για να δείχνουν πως είναι χριστιανοί, επειδή περιφέρονταν στα χρόνια της Τουρκοκρατίας σε πολλά μέρη. «Αν δεν είχαν σταυρό οι γυναίκες δεν ήταν Βλάχες» δήλωναν Βλάχες της Πρωσοτσάνης. Το σημείο μάλιστα αυτό του μετώπου, το μεσόφρυδο, το ονόμαζαν πάντα σταυρό. Το καίριο αυτό σημείο του κεφαλιού θεωρείτο ανέκαθεν το κέντρο της ζωής. Γι αυτό ο λαός θεωρούσε πάντα το σημείο αυτό αποφασιστικό για τη θανάτωση του εχθρού. Παροιμιώδης είναι η φράση: «Θα σε βαρέσω στο σταυρό» ή στα βλάχικα «Va tsă dau tu crutsi». Ο σταυρός έμπαινε σ αυτό το σημείο για να δείξουν την πίστη τους και ότι δε φοβούνταν τους Τούρκους. Όταν είχαν σταυρό στο μέτωπο δεν τις κυνηγούσαν οι Τούρκοι, σύμφωνα με μαρτυρίες και δεν τις έπαιρναν στα χαρέμια τους. Όσοι ήταν ταγμένοι στον αγώνα κατά των Τούρκων έκαναν τατουάζ. Αν κάποιο κορίτσι τους το βίαζαν οι Τούρκοι το αποκεφάλιζαν για να μη μολυνθεί η φάρα, όπως ισχυρίζονταν, από αίμα αλλόθρησκων. Τατουάζ στην Εφηβεία Πολλά άτομα οδηγούνται στην πρακτική του τατουάζ λόγω της ανάγκης να διαμαρτυρηθούν κατά της κοινωνίας ή ακόμα κατά των γονέων. Μεταξύ των παρεών τους συχνά θεωρείται «μαγκιά». Παράλληλα, εμφανής είναι η επιρροή από τα είδωλά του, κυρίως από τον καλλιτεχνικό ή αθλητικό χώρο. Συχνά αντιπροσωπεύει την ανεξαρτητοποίησή τους από την απόλυτη γονεϊκή κυριαρχία, θέτοντας με αυτόν τον τρόπο τα όριά τους, νιώθουν ότι μπορούν να αποφασίζουν οι ίδιοι για τον εαυτό τους, αναπτύσσοντας τη δική τους ταυτότητα. Υπάρχει μια περίπτωση το τατουάζ στην εφηβεία να κρύβει συναισθήματα άγχους και θυμού, να χαρακτηρίζεται από έντονη παρορμητικότητα, ή μπορεί να συνοδεύεται από αίσθημα περηφάνιας για την αντοχή που έδειξε απέναντι στον πόνο.

14 Πως γίνεται το τατουάζ Tο tattoo σήμερα γίνεται με μια σύγχρονη ηλεκτρική μηχανή, βελόνες μιας χρήσης και υποαλλεργικά μελάνια κατασκευασμένα από εξειδικευμένους βιοχημικούς, ώστε να είναι φιλικά προς το ανθρώπινο δέρμα. Οι βελόνες τρυπούν το δέρμα σε βάθος μόνο ενός χιλιοστού για το περίγραμμα του σχεδίου, και δέκατα του χιλιοστού για τη σκίαση και το χρωματισμό, καθώς εντυπώνουν το μελάνι μέσα στο δέρμα, με σκοπό να διαρκέσει για πάντα με τη μορφή που είχε όταν χτυπήθηκε. Οι μοντέρνες μηχανές ταττοο έχουν αρκετά βασικά εξαρτήματα : ένα σύστημα με σωλήνα που τραβάει το μελάνι στο μηχάνημα για να το τοποθετήσει στο δέρμα ένα ηλεκτρικό μηχάνημα ένα πετάλι για το πόδι, όπως αυτό που χρησιμοποιούν στις ραπτομηχανές, που καθοδηγεί την κάθετη κίνηση της βελόνας μια αποστειρωμένη βελόνα Οι λόγοι που κάνουμε τατουάζ; Ενώ παλιότερα η απόκτηση τατουάζ θεωρούνταν συμπεριφορά αυξημένου ρίσκου και αναζήτησης της περιπέτειας, όπως το κάπνισμα, η κατανάλωση αλκοόλ, τα τελευταία χρόνια το τατουάζ έχει καθιερωθεί ως άποψη και στιλ. Στις στρατιωτικές κοινωνίες τα τατουάζ ήταν ένδειξη αδελφοσύνης και πίστης στον τοπικό άρχοντα. Σε άλλες κοινωνίες δήλωναν το αξίωμα του κάθε ατόμου στην κοινωνία την οποία ζούσε. Σε ειδικότερες περιπτώσεις δήλωνε ότι το άτομο που είχε τατουάζ ήταν ώριμο για κοινωνική ζωή. Τα τατουάζ ξεκίνησαν να αποτελούν μόδα στις αρχές του 18ου αιώνα στις αριστοκρατικές κυρίως τάξεις της Ευρώπης και ύστερα εγκαταλείπονται. Τον 19ο αιώνα έγινε πάλι μόδα σε όλη την Ευρώπη. Επιπλέον στις αρχές του 20ού αιώνα και έπειτα η δερματοστιξία θεωρείται ένα είδος τέχνης για ένα μεγάλο ποσοστό των ανθρώπων και έχει ως αποτέλεσμα την εξαιρετικά μεγάλη διάδοσή της στην εποχή μας σε σχέση με τους αρχαιότερους χρόνους. Σύμφωνα με τα ερωτηματολόγια που συντάξαμε, διαπιστώσαμε ότι ένα σημαντικό ποσοστό νέων της εποχής μας επηρεάζονται από τις τάσεις της εκάστοτε εποχής. Επίσης παρατηρείται στους άνδρες και στις γυναίκες σημαντική μείωση της δυσαρέσκειας και της ανησυχίας τους για θέματα που σχετίζονται με την εξωτερική τους εμφάνιση(π.χ. περιττά κιλά, δυσμορφία του σώματος ή του προσώπου) μετά την απόκτηση του τατουάζ. Αυτό συμβαίνει εξαιτίας της μετατόπισης της προσοχής τους από κάτι που τους δυσαρεστεί σε κάτι που τους

15 αρέσει. Μέσω της επικέντρωσης της προσοχής τους σ αυτό που τους ευχαριστεί, ενισχύεται η αυτοεκτίμηση και η αυτοπεποίθησή τους. Ένα από τα σημαντικότερα κίνητρα φαίνεται να είναι η ανάδειξη της ατομικότητας και της μοναδικότητάς τους, αφού το χρησιμοποιούν κυρίως διακοσμητικά, για να ενισχύσουν την εξωτερική τους εικόνα, να νιώσουν ξεχωριστοί. Ως κίνητρο αναφέρεται και η έκφραση προσωπικών πεποιθήσεων, αξιών και εμπειριών. Κάποια άτομα επιδιώκουν να υπερβούν τα προσωπικά τους όρια, δοκιμάζοντας την αντοχή τους στον πόνο. Το τοπικό αναισθητικό δε συμβαδίζει με την θεώρηση του τατουάζ, μιας και το ζητούμενο είναι η παραγωγή ενδορφινών, ουσίες που εκκρίνει το σώμα μας σε καταστάσεις έντασης. Δεν είναι λίγοι αυτοί που, εκτός της ανάγκης να αποκτήσουν εξτρεμιστική εμφάνιση, απολαμβάνουν και τη διαδικασία. Εκτός τούτου, δεν είναι λίγες οι φορές που ένα τατουάζ αποκαλύπτει βαθύ πόνο που το άτομο βίωσε για κάποιο γεγονός της ζωής του ή για μια απώλεια που το σημάδεψε. Άλλες φορές, μέσω, ενός ρητού, φανερώνει μήνυμα ελπίδας που του δίνει δύναμη και το εμψυχώνει. Γενικότερα, σήμερα, με τη στίξη του δέρματος αρκετοί θέλουν να σηματοδοτήσουν μια δραστική αλλαγή στη ζωή τους, μολονότι άλλοι να τονίσουν κάτι. Κατά κύριο λόγο, μέσω των τατουάζ προβάλλεται ένα μήνυμα, ανάλογα με τα βιώματα, τις εμπειρίες και την προσωπικότητα του καθενός, δηλώνοντας την πίστη και την αφοσίωση σε κάποια θρησκεία, σε μια ομάδα ή σε ένα πρόσωπο. Αναφερόμαστε σε ανθρώπους με ισχυρά διαμορφωμένες απόψεις που δε διστάζουν να χαράξουν στο σώμα τους την ιδεολογική τους ταυτότητα, δίνοντας την ίδια στιγμή την προσωπική τους μάχη για να αποσβέσουν ή να «εξορκίσουν» το δυσάρεστο παρελθόν τους και τις ανάλογες εμπειρίες τους, σε μια προσπάθεια να καταστήσουν ανενεργές τις σκανδάλες που πυροδότησαν την ανάγκη να κάνουν ένα tattoo. ΓΙΑΤΙ ΤΩΡΑ ΕΧΕΙ ΜΕΓΑΛΗ ΑΠΗΧΗΣΗ Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα φαίνεται πως έχει τις ρίζες της στα αίτια του φαινομένου αυτού. Είναι, λοιπόν, βέβαιο το γεγονός πως η ταχύτητα διάδοσης της δερματοστιξίας τα τελευταία χρόνια είναι αποτέλεσμα πολλών παραγόντων. Αρχικά, φαίνεται πως η εξέλιξη όχι μόνο του ελληνικού αλλά και γενικότερα ενός παγκοσμιοποιημένου πολιτισμού συντέλεσε και συντελεί στην αλλαγή νοοτροπίας απέναντι στο τατουάζ. Στις μέρες μας, λοιπόν, οι δυτικές κατά βάση κοινωνίες αποδέχονται τα άτομα που έχουν στιγματίσει το σώμα τους κυρίως

16 επειδή το φαινόμενο αυτό δεν επικρίνεται και δεν καταδικάζεται από τα Μ.Μ.Ε. Συχνά, προβάλλονται πρόσωπα τα οποία έχουν τατουάζ και, μάλιστα, θεωρούνται και είδωλα για την σημερινή νεολαία. Άρα όποιος ή όποια βρεθεί στην παραλία το καλοκαίρι χωρίς το παραμικρό στίγμα στο σώμα, αυτομάτως θεωρείται παλιομοδίτης και όχι συμβατός με την εποχή του. Παράλληλα, διάσημοι τραγουδιστές, ποδοσφαιριστές αλλά και άτομα της καθημερινότητας που έχουν κάνει τατουάζ φαίνεται πως έχουν απήχηση. Επίσης σημαντικό ρόλο έχει και η διαφήμιση. Άρα δε νοείται μία διαφημιστική καμπάνια να μην έχει ένα μοντέλο το οποίο να μην έχει υποστεί δερματοστιξία. Αυτό συμπεραίνεται κατά κύριο λόγο από την θέση τους στην κοινωνία το κύρος τους και γενικότερα την δημοτικότητά τους. Ακόμη τα μέρη οπού κάθε άνθρωπος μπορεί να κάνει τατουάζ έχουν πολλαπλασιαστεί. Ειδικά στην Ελλάδα φαίνεται πως ο κλάδος αυτός γνωρίζει ραγδαία ανάπτυξη και πλέον ακόμη και στην περιφέρεια υπάρχουν τέτοιοι χώροι. Όμως, αυτό δεν είναι το μόνο θετικό στοιχείο τέτοιων επιχειρήσεων. Το κόστος των τατουάζ είναι αυτό που προσελκύει τους ανθρώπους. Οι τιμές είναι πολύ χαμηλές συγκριτικά με παλαιότερα και ξεκινούν από τα 50 ευρώ (εξαρτάται όμως από το μέγεθος του τατουάζ!). Επιπλέον, τα τατουάζ είναι σήμα κατατεθέν των νέων. Απόρροια των ερωτηματολογίων αποτελεί η επιρροή του οικογενειακού περιβάλλοντος στα παιδιά δηλαδή στην αποτροπή τους από τέτοιου είδους καλλωπισμό. Έτσι είναι δυνατόν να ειπωθεί πως οι νέοι στιγματίζονται γιατί θέλουν να εκφράσουν την καταπίεση (;) που νιώθουν αλλά και να διαφοροποιηθούν από τους μεγαλύτερους. Αφαίρεση τατουάζ με λέιζερ- όσα πρέπει να ξέρετε πριν το αποφασίσετε Τα τελευταία χρόνια τα τατουάζ γνωρίζουν μεγάλη άνθηση σε όλο τον κόσμο και φυσικά στην Ελλάδα. Πολλοί άνθρωποι έχουν ήδη χτυπήσει ένα ή περισσότερα ενώ ακόμα περισσότεροι το σκέφτονται. Αρκετοί καλλιτέχνες έχουν εξελίξει τις τεχνικές και τα σχέδια και προσφέρουν πραγματικά εντυπωσιακά αποτελέσματα στους ενδιαφερόμενους ενώ και τα υλικά διαρκώς ανανεώνονται. Έτσι από την εποχή του στοιχειακού άνθρακα έχουμε περάσει σε σύνθετα υλικά

17 που συνδυάζουν οργανικές ενώσεις με μεταλλικά στοιχεία. H διαδικασία Tα λέιζερ είναι ουσιαστικά ακτίνες φωτός, οι οποίες -χάρη στην ενέργεια που μεταφέρουν- καταστρέφουν τους κόκκους της χρωστικής ουσίας του τατουάζ (βρίσκονται κάτω από το δέρμα σε βάθος περίπου ενός χιλιοστού). Aυτοί οι «κατεστραμμένοι» κόκκοι αποβάλλονται στη συνέχεια από τα κύτταρα του αμυντικού μας συστήματος. H διαδικασία αφαίρεσης ενός τατουάζ μικρού ή μεσαίου μεγέθους από έναν έμπειρο χειριστή διαρκεί συνήθως λεπτά. Aν το μέγεθος του τατουάζ υπερβαίνει τις δύο παλάμες ή τα χρώματα είναι «δύσκολα», τότε η συνεδρία διαρκεί περισσότερο. Για την αφαίρεση ενός τατουάζ απαιτούνται παραπάνω από 1-2 συνεδρίες, μεταξύ των οποίων μεσολαβεί διάστημα ενός μήνα. H εφαρμογή του λέιζερ δεν είναι τελείως ανώδυνη, όμως τις περισσότερες φορές ο πόνος είναι ανεκτός, ακόμη και χωρίς τη χρήση αναισθητικών. Aνάλογα με το μέγεθος του τατουάζ και το σημείο στο οποίο βρίσκεται, ο ασθενής μπορεί να χρησιμοποιήσει τοπικά -μία ώρα πριν την επέμβαση- κάποια αναισθητική κρέμα, ώστε να νιώσει όσο το δυνατόν μικρότερο πόνο κατά την αφαίρεση. H περιποίηση του δέρματος μετά την αφαίρεση ενός τατουάζ είναι σχεδόν ίδια με τη φροντίδα μιας επιφανειακής πληγής. Iδιαίτερα σημαντική είναι η προστασία της περιοχής τις πρώτες 2-3 μέρες, ώσπου να δημιουργηθεί «κρούστα». Γι αυτό συνήθως: Eφαρμόζονται αντισηπτικά βάμματα ή αντιβιοτικές κρέμες, που ανακουφίζουν τον ασθενή, αλλά και προλαμβάνουν τις μολύνσεις. Xρησιμοποιούνται αντικολλητικές γάζες, αφού μέχρι τη δημιουργία της «κρούστας» υπάρχει στην πληγή παραγωγή υγρού. Συνιστάται προστασία από το νερό και τον ήλιο. O ήλιος, μάλιστα, καλό είναι να αποφεύγεται όχι μόνο τις πρώτες μέρες, αλλά και αρκετό καιρό μετά, καθότι το καινούργιο δέρμα είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο. Μέσα στην μεγάλη ποικιλία των τατουάζ είναι φυσικό κάποιοι φορείς τους να αποφασίζουν ότι θέλουν να αφαιρέσουν κάποιο ή περισσότερα. Οι λόγοι μπορεί να είναι ότι από την αρχή δεν τους άρεσε όπως βγήκε, ή ότι δεν έγινε σε κατάλληλο για τον καθένα σημείο του σώματος, ακόμα και ότι πλέον δεν τους εκφράζει σαν εικόνα ή κείμενο. Άλλοι λόγοι μπορεί να έχουν να κάνουν με επαγγελματικούς περιορισμούς ή διαπροσωπικές σχέσεις. Όποιος και αν είναι ο λόγος, ο ενδιαφερόμενος έχει μια συγκεκριμένη απαίτηση, να σβηστεί το τατουάζ και ο πλέον ειδικός για να του προσφέρει τη λύση είναι ο δερματολόγος, είτε σε συμβουλευτικό επίπεδο- ανάλυση θεραπευτικών επιλογών είτε με την εφαρμογή τους. Τα τελευταία είκοσι χρόνια η εισαγωγή των λέιζερ στη δερματολογία έφερε επανάσταση σε πολλούς τομείς, μεταξύ αυτών και στη αφαίρεση τατουάζ. Είναι πλέον η άριστη επιλογή για την εξαφάνιση των ανεπιθύμητων τατουάζ, αποφεύγοντας τις πιθανές επιπλοκές με πιο σημαντική τη δημιουργία εγκαύματος και ουλής. AΦAIPEΣH TATOYAZ ME XEIPOYPΓIKH EΠEMBAΣH H διαδικασία O τρόπος χειρουργικής αφαίρεσης ενός τατουάζ εξαρτάται από το μέγεθός του.

18 Aν είναι μικρού ή μεσαίου μεγέθους, αφαιρείται το τμήμα του δέρματος στο οποίο βρίσκεται το τατουάζ και στη συνέχεια η πληγή ράβεται, έτσι ώστε να αφήσει το μικρότερο δυνατό σημάδι (μία σχεδόν αδιόρατη γραμμή). H επέμβαση γίνεται με τοπική αναισθησία και διαρκεί περίπου λεπτά. Aν το τατουάζ είναι μεγάλο, η επέμβαση μπορεί να κρατήσει 1-2 ώρες. Eπειδή μεγάλο θα είναι αναγκαστικά και το κομμάτι δέρματος που θα αφαιρεθεί, η απλή ραφή δεν ενδείκνυται, γιατί έτσι θα δημιουργηθεί αντιαισθητική ουλή. Σε αυτή την περίπτωση, υπάρχουν δύο τρόποι να καλυφθεί το έλλειμμα του δέρματος που θα προκύψει μετά την επέμβαση: Mε ελεύθερο δερματικό μόσχευμα. Mε τη μεταμόσχευση δηλαδή δέρματος που αφαιρείται από άλλο μέρος του σώματος (συνήθως από τους γλουτούς ή τους μηρούς). Kαι αυτή η μέθοδος, όμως, καλό είναι να αποφεύγεται, γιατί έτσι θα δημιουργηθεί ουλή (έστω και μικρή) και σε άλλο σημείο. Mε διάταση ιστών (tissue expanding), που προηγείται της επέμβασης. Σε αυτή την περίπτωση, ο γιατρός τοποθετεί κάτω από το δέρμα, στην περιοχή γύρω από το τατουάζ, ένα «μπαλονάκι», που φουσκώνει σταδιακά, «πολλαπλασιάζοντας» τους δερματικούς ιστούς. Aυτή η διαδικασία διαρκεί 3-6 εβδομάδες. Όταν στη συνέχεια αφαιρεθεί το τατουάζ, η αποκατάσταση της πληγής θα γίνει με το «πολλαπλασιασμένο» δέρμα του ασθενούς. Aν το τατουάζ είναι πολύ μεγάλο, η διαδικασία γίνεται κομμάτικομμάτι και μεσολαβεί ένα διάστημα 2-3 μηνών μεταξύ των επεμβάσεων, οι οποίες γίνονται συνήθως με γενική αναισθησία. Oι επεμβάσεις γίνονται με τοπική ή γενική αναισθησία, επομένως δεν υπάρχει πόνος. Aκόμα και στην περίπτωση που θα χρειαστεί να γίνει «διάταση ιστών», η διαδικασία δεν είναι ιδιαίτερα επώδυνη. O ασθενής νιώθει απλώς πως η συγκεκριμένη περιοχή τον «τραβάει». Tο ίδιο αίσθημα έχει συνήθως και μετά την επέμβαση (με όποιο τρόπο κι αν γίνει). H ενόχληση εξαρτάται από το μέγεθος και τη θέση του τατουάζ.

19 ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣ ΔΕΡΜΑΤΟΣΤΙΞΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ Σήμερα τα τατουάζ έχουν κάνει την εμφάνιση τους στην κοινωνία με γοργούς ρυθμούς. Οι περισσότεροι σήμερα θεωρούν σημαντικό να αποκτήσουν ένα ή περισσότερα τατουάζ στο σώμα τους. Σήμερα τα τατουάζ θεωρούνται από μερικούς ανθρώπους ως τέχνη. Ο κάθε άνθρωπος αποτυπώνει στο σώμα του κάτι που αγαπά πολύ, κάτι συμβολικό για αυτόν. Είναι τέχνη να δημιουργεί κάποιος πάνω σε ένα ανθρώπινο σώμα αλλά, δεν είναι κάτι που προσθέτει ένα λιθαράκι στον πολιτισμό μας όπως θα πρόσφερε ένας πίνακας ζωγραφικής ή ένα γλυπτό. Έπειτα, το τατουάζ αποτελεί φθορά για τον πολιτισμό μας διότι, είναι ξενόφερτο και έτσι με αυτόν τον τρόπο οι άνθρωποι που κάνουν τατουάζ αρχίζουν να εθίζονται στους ξένους πολιτισμούς από τους οποίους προέρχεται το τατουάζ. Επομένως τα τατουάζ έχουν δύο μορφές για τον πολιτισμό. Πρώτον παρουσιάζεται σαν τέχνη αλλά από την άλλη μεριά προκαλεί κινδύνους για τον πολιτισμό. ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΑΤΟΜΟ Τα τατουάζ μένουν ανεξίτηλα στα σώματα των ανθρώπων προκαλώντας πολλές φορές αρνητικές συνέπειες. Τα τατουάζ έχουν πολλά ρίσκα για το άτομο και ως προς το σώμα και ως προς την κοινωνική του θέση. Ως προς το σώμα: Τα τατουάζ μπορεί να προκαλέσουν αλλεργικές αντιδράσεις Σε περίπτωση που κάποιος μετανιώσει που έκανε τατουάζ είναι δύσκολο να αφαιρεθεί και αν γίνεται ο μόνος τρόπος είναι η πλαστική επέμβαση η οποία αφήνει σημάδια. Εάν δεν γίνει με σωστό τρόπο και από επαγγελματία μπορεί να προκαλέσει καρκίνο του δέρματος. Μεταδίδονται μολυσματικές ασθένειες όπως ηπατίτιδα, AIDS που μπορεί να οδηγήσουν τον άνθρωπο στον θάνατο. Το κόστος είναι ανάλογο με την έκταση του τατουάζ. Ως προς την κοινωνική του θέση: Τον ρατσισμό που δέχονται οι άνθρωποι από αυτούς που είναι κατά της δερματοστιξίας Υπάρχει ρατσισμός των τατουάζ στον χώρο εργασίας διότι οι συνεργάτες και οι διευθυντές προσλήψεων πιστεύουν ότι: 1. Δείχνουν άτομα παρορμητικά

20 2. Το να κάνει κανείς κάτι τόσο μόνιμο, δείχνει πως δεν σκέφτεται τις συνέπειες που ακολουθούν 3. Πηγαίνει με την μάζα και το κάνει λόγω μόδας. 4. Κάνει τους ανθρώπους να φαίνονται λιγότερο μορφωμένοι. Οι απόψεις αυτές δεν είναι απόλυτες ούτε ισχύουν πάντα. Από την μία τα παραπάνω είχαν απήχηση στις παλαιότερες κοινωνίες ενώ σήμερα η κοινωνία τους αποδέχεται ευκολότερα. ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ Τα αποτελέσματα για το κοινωνικό σύνολο είναι κυρίως θετικά. Η δερματοστιξία έχει επιφέρει μία αλλαγή στην εξέλιξη του κοινωνικού συνόλου μικρή μεν, αλλά αλλαγή. Θα ήταν πολύ δύσκολο να ειπωθεί πως τα τατουάζ έχουν αλλάξει τελείως την καθημερινότητα των ανθρώπων αλλά σίγουρα αποτελεί ένα ιστορικό γεγονός το οποίο αφού υπήρχε από την αρχαιότητα έχει διαφορετική επιρροή ανά τους αιώνες και τις κοινωνίες. Αρχικά θεωρείτο σήμα κατατεθέν φυλακισμένων ή γενικότερα ατόμων που ήταν κοινωνικά περιθωριοποιημένοι. Αυτό σημαίνει πως οι κοινωνικές προκαταλήψεις ήταν αυξημένες. Σήμερα όμως αυτό δεν ισχύει. Η ραγδαία ανάπτυξη της δερματοστιξίας αναιρεί τις αντιλήψεις αυτές. Καταργεί λοιπόν «σε ένα βαθμό» τον ρατσισμό. Πολλοί πλέον κυκλοφορούν με τατουάζ και το υπόλοιπο κοινωνικό σύνολο φαίνεται πως τους αποδέχεται. Κατά συνέπεια ο φόβος για την διαφορετικότητα παύει να λαμβάνει χώρα στις πολιτισμένες κοινωνίες. Επιπλέον γεφυρώνεται το χάσμα μεταξύ το γενεών. Αφού λοιπόν άνθρωποι μεγαλύτερης ηλικίας είτε αποδέχονται τα τατουάζ είτε έχουν κάνει οι ίδιοι, οι νέοι έρχονται πιο εύκολα σε επαφή μαζί τους και το γεγονός αυτό συντελεί στην επίλυση των διαφορών. Συνεπώς είναι σίγουρο πως η κοινωνία και η σκέψη των πολιτών της τίθενται σε νέες βάσεις. Αυτό γιατί αλλάζουν οι αντιλήψεις για ορισμένα θέματα και οι άνθρωποι, εν μέρει, εκσυγχρονίζονται.

21 1.Θα κάνατε ποτέ τατουάζ; ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ 2.Γιατί; λληλη ηλικία; 3.Ποι α πιστε ύετε είναι η κατά

22 4.Εάν το οικογενειακό σας περιβάλλον δε σας το επέτρεπε, θα κάνατε τατουάζ; 5.Αν κάνατε τατουάζ, τι θα προτιμούσατε;

23 6.Η έκτασή του θα ήταν: 7.Σε ποιο σημείο του σώματος θα κάνατε το τατουάζ;

24 8.Πόσα τατουάζ θα κάνατε; Πηγές πληροφόρησης:

25 %CE%BA%CE%AC%CE%BD%CE%BF%CF%85%CE%BC%CE%B5- %CF%84%CE%B1%CF%84%CE%BF%CF%85%CE%AC%CE%B6/ ypovrixio.gr