Από ΕΚΑΧ σε ΕΕ. Τα θεσμικά όργανα της Ε.Ε.

Transcript

1 Από ΕΚΑΧ σε ΕΕ Τα θεσμικά όργανα της Ε.Ε.

2 2 Bretton Woods Το μεγάλο Κραχ του 1929, το New Deal και η μεγάλη ευκαιρία. Η Συνδιάσκεψη του Bretton Woods (1944) Σύστημα σταθερών συναλλαγματικών ισοτιμιών με πυρήνα το δολάριο (35$=1 ουγκιά χρυσού). Ίδρυση ΔΝΤ (IMF) και Παγκόσμιας Τράπεζας (WB). Ανοικοδόμηση των Ευρωπαϊκών Οικονομιών και της Ιαπωνίας. Δημιουργία 2 ακόμα ισχυρών νομισμάτων (Μάρκο και Γεν)

3 3 «Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Ανόρθωσης» (Σχέδιο Marshall) δισ $ 35% αύξηση της βιομηχανικής παραγωγής στην Ευρώπη. Ίδρυση «Οργανισμού Ευρωπαϊκής Οικονομικής Συνεργασίας» που το 1961 μετονομάζεται σε «Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ). Απαιτείται απάλειψη των ενδοευρωπαϊκών φραγμών στο εμπόριο και έναρξη μιας διαδικασίας οικονομικής ολοκλήρωσης.

4 4 Ευρωπαϊκή Κοινότητα Άνθρακα και Χάλυβα (ΕΚΑΧ) Το 1951 ιδρύεται η ΕΚΑΧ που συνέδεε την Γαλλία, Γερμανία, Ολλανδία, Ιταλία, Βέλγιο και Λουξεμβούργο. «..Η ΕΚΑΧ καθιστά αδύνατο ένα νέο πόλεμο Γαλλίας- Γερμανίας» Robert Schuman (1951) Ευρωπαϊκό όραμα ή μέρος του Παγκόσμιου Σχεδίου;

5 5 Η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) και οι Βασικές Συνθήκες Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα (ΕΚΑΧ). (18/04/1951) Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας (ΕΟΚ) (25/03/1957, Ρώμη) Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας (ΕΚΑΕ) (25/03/1957, Ρώμη) Ευρωπαϊκής Ένωσης (EE) (07/02/1992, Μάαστριχτ)

6 Η Ίδρυση της ΕΚΑΧ 6

7 Πρώτη διεύρυνση 1/1/1973 7

8 Δεύτερη διεύρυνση 1/1/1981 8

9 Τρίτη διεύρυνση 1/1/1985 9

10 Τέταρτη διεύρυνση 1/1/

11 11 Συνθήκη του Μάαστριχ: (Υπεγράφη στις 7 Φεβρουαρίου 1992 Τέθηκε σε ισχύ την 1η Νοεμβρίου 1993). Θεωρείται η σημαντικότερη και ιστορικότερη συνθήκη της Ευρωπαϊκής Ηπείρου και δεύτερη ομοίως σε παγκόσμια κλίμακα μετά εκείνης της ίδρυσης του ΟΗΕ. Αφορά την δημιουργία της ΕΕ η οποία αποτελείται από τρεις πυλώνες: Ευρωπαϊκές κοινότητες, την κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας και την αστυνομική και δικαστική συνεργασία. Ίδρυση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και θέσπιση της διαδικασίας συναπόφασης που ενισχύει τον ρόλο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στη λήψη των αποφάσεων. Νέες μορφές συνεργασίας μεταξύ των κυβερνήσεων της ΕΕ, π.χ. στους τομείς της άμυνας, της δικαιοσύνης και των εσωτερικών υποθέσεων. Οικονομική και Νομισματική Ένωση: εφαρμογή σε τρία στάδια, Κριτήρια σύγκλησης (πληθωρισμός κάτω από τιμή αναφοράς, δημόσιο χρέος < 60% του ΑΕΠ, ελλείματα του προϋπολογισμού <3% τουαεπ)

12 12 Νέα Διαθρωτική δομή μετά την Συνθήκη του Μάαστριχ

13 13 Πέμπτη διεύρυνση 1/5/2004 (α φάση) και 1/1/2007 (β φάση)

14 14 Οι Συνθήκες τροποποιούνται Συνθήκη του Αμστερνταμ: (Υπεγράφη στις 2 Οκτωβρίου Τέθηκε σε ισχύ την 1η Μαΐου 1999). Μεταρρύθμιση των θεσμικών οργάνων της ΕΕ εν όψει της προσχώρησης νέων κρατών μελών στην Ένωση. Μεγαλύτερη διαφάνεια στη λήψη αποφάσεων (εκτενέστερη χρήση της διαδικασίας της συναπόφασης). στη συνθήκη της Νίκαιας (Υπεγράφη στις 26 Φεβρουαρίου 2001 και τέθηκε σε ισχύ την 1η Φεβρουαρίου 2003). Τροποποίησε πάλι τις υπόλοιπες Συνθήκες, εξομαλύνοντας το σύστημα λήψης αποφάσεων της Ένωσης, ούτως ώστε να μπορεί να συνεχίζει να λειτουργεί αποτελεσματικά και μετά τις μετέπειτα διευρύνσεις στο σχέδιο Συνταγματικής Συνθήκης, που συμφωνήθηκε και υπεγράφη τον Οκτώβριο του 2004, αλλά δεν έχει τεθεί ακόμα σε ισχύ, γιατί δεν κυρώθηκε από όλες τις χώρες της ΕΕ στη συνθήκη της Λισσαβόνας, (Υπογράφηκε το 2007, αλλά δεν θα τεθεί σε ισχύ έως ότου επικυρωθεί από όλα τα κράτη μέλη). Κύριες αλλαγές: πιο ισχυρό Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, αλλαγή των διαδικασιών ψηφοφορίας στο Συμβούλιο, μόνιμος Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, νέος Ύπατος Εκπρόσωπος για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής, νέο διπλωματικό σώμα της ΕΕ, αποσαφηνίζει ποιες εξουσίες ανάμεσα στην ΕΕ και τα ΚΜ

15 Το Ιστορικό της Εξέλιξης 15

16 16 Το Θεσμικό Οικοδόμημα της Ε.Ε. Υπερεθνικά / Υπερκρατικά Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Ευρωπαϊκή Επιτροπή Διακυβερνητικά / Διακρατικά Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ευρωπαϊκό Συμβούλιο

17 17 Το Θεσμικό Οικοδόμημα της Ε.Ε. Λοιπά Όργανα: Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ελεγκτικό Συνέδριο Συμβουλευτικά Όργανα: Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή Επιτροπή των Περιφερειών

18 18 Το Θεσμικό Οικοδόμημα της Ε.Ε. Νομισματοπιστωτικά Ιδρύματα: Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων Ευρωπαϊκοί Οργανισμοί: Κοινοτικό Γραφείο Φυτικών Ποικιλιών Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Ανασυγκρότησης Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο των Φαινομένων Ρατσισμού και Ξενοφοβίας Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων Ευρωπαϊκός Οργανισμός για την Ασφάλεια στην Θάλασσα κ.α. ( )

19 Πως Λειτουργεί η ΕΕ 19

20 20 Οι ευρωπαϊκοί θεσμοί παρουσιάζονται από τους Προέδρους τους

21 21 1.Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (European Council) Αποτελεί το κορυφαίο όργανο της Ε.Ε.(σύνοδοι κορυφής) Μέλη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου είναι οι Αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων των 28 κρατών μελών της ΕΕ, ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Στις συνόδους του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου συμμετέχει και ο Ύπατος Εκπρόσωπος της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας οσάκις συζητούνται θέματα εξωτερικών υποθέσεων. Νομικά καθιερώθηκε με την Ενιαία Ευρωπαϊκή Πράξη (1986) και απέκτησε θεσμικό χαρακτήρα με την Συνθήκη του Μάαστριχτ (1992).

22 22 1.Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (European Council) Συνέρχεται τουλάχιστον δύο φορές το εξάμηνο. Ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου προεδρεύει του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Κατά κύριο λόγο τις αποφάσεις του με συναίνεση. Σε ορισμένες συγκεκριμένες περιπτώσεις ωστόσο, που προβλέπονται στις Συνθήκες της ΕΕ, αποφασίζει με ομοφωνία ή με ειδική πλειοψηφία. Προγραμματισμένες συναντήσεις 19-20/3. Brussels 25-26/6 Brussels 15-16/10 Brussels 17-18/12 Brussels

23 23 1.Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (European Council)

24 24 1.Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (European Council) Η συνθήκη της Λισσαβόνας θα καθιερώσει μια μακροχρόνια προεδρία. Η θητεία του προέδρου της θα διαρκεί 30 μήνες, και θα είναι άπαξ ανανεώσιμη (1 ος Herman VAN ROMPUY 11/ / ος Donald TUSK 1/12/2014- μέχρι σήμερα). Donald TUSK Ασκεί νομοθετική και δημοσιονομική εξουσία σε συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και συντονίζει ή χαράζει τις γενικές πολιτικές των κρατών μελών.

25 25 2. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Η φωνή των πολιτών 785 (Ιούνιος 2004) / 736 (Ιούνιος 2009 / 751 Βουλευτές (από το 2014) Άμεσα Δημοκρατικά Εκλεγμένο Νομοθετικό Σώμα Ευρωπαϊκές Πολιτικές Ομάδες

26 26 Πολιτικές Ομάδες (Ευρωεκλογών 2014) Martin Schulz Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου

27 Αποτελέσματα Εκλογών

28 28 Ρόλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Συμμετοχή στη νομοθετική διαδικασία (νομοθετική παραγωγή), Κατάρτιση και έγκριση του κοινοτικού προϋπολογισμού και Άσκηση του δημοκρατικού ελέγχου πάνω στη δράση των κοινοτικών οργάνων, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

29 29 Έδρα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Σύνοδοι Ολομέλειας στο Στρασβούργο και στις Βρυξέλλες Συνεδριάσεις των επιτροπών στις Βρυξέλλες Διοικητικές Υπηρεσίες σε Λουξεμβούργο και Βρυξέλλες

30 30 3. Το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Council of the European Union) Αποτελεί την φωνή των ΚΜ Κάθε ΚΜ εκπροσωπείται από τον υπουργό της που είναι αρμόδιος για τον εκάστοτε τομέα πολιτικής, π.χ. από τον υπουργό Γεωργίας όταν η υπουργική σύσκεψη αφορά γεωργικά θέματα θέματα. (Συμβούλιο Γεωργίας). Η Προεδρία ασκείται από τον εκάστοτε υπουργό που η χώρα του προεδρεύει στην ΕΕ. Οι Συνεδριάσεις πραγματοποιούνται στις Βρυξέλλες εκτός από τους μήνες Απρίλιο Οκτώβριο και Ιούνιο που συνεδριάζει στο Λουξεμβούργο.

31 31 Συνθέσεις Συμβουλίου Γενικές Υποθέσεις και Εξωτερικές Σχέσεις Οικονομικά & Δημοσιονομικά θέματα (Ecofin) Δικαιοσύνη & Εσωτερικές Υποθέσεις Απασχόληση, Κοινωνική Πολιτική, Υγεία & Καταναλωτές. Ανταγωνιστικότητα Μεταφορές, Τηλεπικοινωνίες και Ενέργεια Γεωργία & Αλιεία Περιβάλλον Παιδία, Νεολαία και Πολιτισμός.

32 32 Ρόλος του Συμβουλίου της ΕΕ 1. Θεσπίζει τη νομοθεσία της ΕΕ. 2. Συντονίζει τις οικονομικές πολιτικές των χωρών μελών της ΕΕ. 3. Υπογράφει συμφωνίες μεταξύ της ΕΕ και άλλων χωρών. 4. Χαράσσει την εξωτερική πολιτική και την πολιτική άμυνας της ΕΕ. 5. Εγκρίνει τον ετήσιο προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 6. Συντονίζει τη συνεργασία μεταξύ δικαστικών αρχών και αστυνομικών δυνάμεων των χωρών μελών.

33 33 Προεδρίες Α Εξάμηνο Ιανουάριος-Ιούνιος Β Εξάμηνο Ιούλιος-Δεκέμβριος Ουγγαρία 2011 Πολωνία 2011 Δανία 2012 Κύπρος 2012 Ιρλανδία 2013 Λιθουανία 2013 Ελλάδα 2014 Ιταλία 2014 Λετονία 2015 Λουξεμβούργο 2015 Κάτω Χώρες 2016 Σλοβακία 2016 Μάλτα 2017 Ηνωμένο Βασίλειο 2017 Εσθονία 2018 Βουλγαρία 2018 Αυστρία 2019 Ρουμανία 2019 Φινλανδία 2020

34 34 Πως Οργανώνονται οι εργασίες του Συμβουλίου Η κάθε χώρα που προεδρεύει αναλαμβάνει την σύνταξη της ημερήσιας διάταξης του Συμβουλίου προωθώντας νομοθετικές διατάξεις και συμβιβασμούς μεταξύ των ΚΜ. Η Προεδρία επικουρείται από τη Γενική Γραμματεία που ασχολείται με την προετοιμασία του Συμβουλίου. Επιτροπή Μονίμων Αντιπροσώπων (EMA) (COREPER ; Comité des Representants Permanents)

35 35 Επιτροπή Μονίμων Αντιπροσώπων Κάθε κράτος μέλος της Ένωσης διαθέτει στις Βρυξέλλες μια μόνιμη ομάδα («αντιπροσωπεία») που το εκπροσωπεί και υπερασπίζεται τα εθνικά συμφέροντά του στο επίπεδο της Ένωσης. Ο επικεφαλής κάθε αντιπροσωπείας είναι στην ουσία ο πρέσβης της χώρας του στην Ένωση. Αυτοί οι πρέσβεις (γνωστοί ως «μόνιμοι αντιπρόσωποι») συνεδριάζουν κάθε εβδομάδα στο πλαίσιο της Επιτροπής Μονίμων Αντιπροσώπων (ΕΜΑ). Η επιτροπή αυτή έχει ως έργο την προετοιμασία των εργασιών του Συμβουλίου σε όλους τους τομείς, εκτός από το γεωργικό, με τον οποίο ασχολείται η Ειδική Επιτροπή Γεωργίας. Η ΕΜΑ επικουρείται από μια σειρά ομάδων εργασίας τις οποίες απαρτίζουν στελέχη των εθνικών διοικήσεων.

36 36 Ειδική Επιτροπή για την Γεωργία Η Ειδική Επιτροπή Γεωργίας (ΕΕΓ) συστήθηκε με απόφαση των αντιπροσώπων των κυβερνήσεων των κρατών μελών της 12ης Μαΐου Ρόλος: Η ΕΕΓ προετοιμάζει τις εργασίες του Συμβουλίου Γεωργίας και Αλιείας, ειδικότερα δε όλους τους φακέλους που αφορούν την Κοινή Γεωργική Πολιτική. Η ΕΜΑ Ι προετοιμάζει τα κτηνιατρικά και φυτοϋγειονομικά θέματα, καθώς και όλους τους φακέλους της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής Σύνθεση: Η ΕΕΓ αποτελείται από ανώτερους υπαλλήλους που είναι αρμόδιοι για την πολιτική σε θέματα γεωργίας είτε στις μόνιμες αντιπροσωπίες των κρατών μελών ή στα αντίστοιχα υπουργεία. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συμμετέχει επίσης σε όλες τις συνεδριάσεις της ΕΕΓ. Η ΕΕΓ συνέρχεται συνήθως μία φορά την εβδομάδα. Προσεχείς συνεδριάσεις 21/03/ /04/ /04/ /05/2016

37 37 Ειδική Πλειοψηφία Νέος κανόνας από την 1η Νοεμβρίου 2014 Από την 1η Νοεμβρίου 2014, το Συμβούλιο θα εφαρμόζει μια νέα διαδικασία ψηφοφορίας με ειδική πλειοψηφία. Σύμφωνα με αυτή τη διαδικασία, όταν το Συμβούλιο ψηφίζει κατόπιν πρότασης της Επιτροπής ή του Ύπατου Εκπροσώπου της Ένωσης για θέματα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας, επιτυγχάνεται ειδική πλειοψηφία εφόσον πληρούνται δύο προϋποθέσεις: ΚΑΝΟΝΑΣ ΔΙΠΛΗΣ ΠΛΕΙΟΨΗΦΙΑΣ 55% των κρατών μελών ψηφίσουν υπέρ - στη πράξη αυτό σημαίνει τα 16 από τα 28 κράτη μέλη η πρόταση υποστηρίζεται από έναν αριθμό κρατών μελών που αντιπροσωπεύουν το 65% τουλάχιστον του συνολικού πληθυσμού της ΕΕ

38 38 Προηγούμενος Κανόνας Ειδικής Πλειοψηφίας Ως της 31 Μαρτίου 2017, τα ΚΜ μπορούν να ζητήσουν η λήψη αποφάσεων να γίνεται με τον προηγούμενο κανόνα Ειδικής Πλειοψηφίας. Ο αριθμός των ψήφων που διαθέτει μια χώρα είναι ανάλογος με τον πληθυσμό της, αλλά τα αριθμητικά στοιχεία σταθμίζονται υπέρ των χωρών με τον μικρότερο πληθυσμό: ΧΩΡΕΣ Αριθμός Ψήφων Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία και Ηνωμένο Βασίλειο: 29 Ισπανία και Πολωνία: 27 Ρουμανία: 14 Κάτω Χώρες: 13 Βέλγιο, Τσεχική Δημ., Ελλάδα, Ουγγαρία και Πορτογαλία: 12 Αυστρία, Βουλγαρία και Σουηδία: 10 Δανία, Ιρλανδία, Λιθουανία, Σλοβακία, Κροατία και Φινλανδία: 7 Κύπρος, Εσθονία, Λετονία, Λουξεμβούργο και Σλοβενία: 4 Μάλτα: 3 ΣΥΝΟΛΟ 352

39 39 Ειδική Πλειοψηφία Σύμφωνα με τον προηγούμενο κανόνα, επιτυγχάνεται ειδική πλειοψηφία στο πλαίσιο του Συμβουλίου εφόσον πληρούνται οι ακόλουθες προϋποθέσεις: ψηφίζει υπέρ μια πλειοψηφία των κρατών μελών - δηλαδή 15 κράτη μέλη έχουν καταμετρηθεί τουλάχιστον 260 ψήφοι υπέρ επί συνόλου 352 Κάθε κράτος μέλος μπορεί να ζητήσει να εξακριβωθεί ότι οι θετικές ψήφοι αντιπροσωπεύουν τουλάχιστον το 62% του συνολικού πληθυσμού της ΕΕ. Σε περίπτωση μη τήρησης του κριτηρίου αυτού, δεν εκδίδεται η απόφαση. Μειοψηφία αρνησικυρίας Η μειοψηφία αρνησικυρίας πρέπει να περιλαμβάνει τουλάχιστον τέσσερα μέλη του Συμβουλίου που αντιπροσωπεύουν άνω του 35% του πληθυσμού της ΕΕ.

40 40 Ειδικές περιπτώσεις Εφόσον δεν συμμετέχουν στην ψηφοφορία όλα τα μέλη του Συμβουλίου, για παράδειγμα λόγω της δυνατότητας εξαίρεσης σε ορισμένους τομείς πολιτικής, η απόφαση θεσπίζεται εφόσον την υπερψηφίσουν το 55% των συμμετεχόντων μελών του Συμβουλίου που αντιπροσωπεύουν τουλάχιστον το 65% του πληθυσμού των συμμετεχόντων κρατών μελών. Όταν το Συμβούλιο ψηφίζει επί πρότασης που δεν έχει υποβάλει η Επιτροπή ή ο Ύπατος Εκπρόσωπος, η απόφαση εκδίδεται εφόσον: ψηφίσουν υπέρ τουλάχιστον 72% των μελών του Συμβουλίου τα μέλη αυτά αντιπροσωπεύουν τουλάχιστον 65% του πληθυσμού της ΕΕ ΠΡΟΣΟΧΗ: Άλλο Εξαίρεση από την ψηφοφορία και άλλο Αποχή

41 41 ΠΡΟΣΟΧΗ!! Υπάρχουν τρία «Συμβούλια» μην τα συγχέεται 1. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο 2. Το Συμβούλιο της Ε.Ε. 3. Το Συμβούλιο της Ευρώπης Θεσμικά Όργανα Το Συμβούλιο της Ευρώπης δεν έχει καμία σχέση με την Ε.Ε. Είναι ένας διακυβερνητικός οργανισμός που ιδρύθηκε το 1949 στόχοι του οποίου είναι η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η προώθηση της πολιτιστικής ποικιλομορφίας της Ευρώπης και η καταπολέμηση κοινωνικών προβλημάτων όπως ρατσισμός, προκαταλήψεις και μισαλλοδοξία. Έχει έδρα το Στρασβούργο και έχει ως μέλη 47 χώρες μεταξύ των οποίων και τα 27 ΚΜ της ΕΕ.

42 42 4. Ευρωπαϊκή Επιτροπή (European Commission) ή Επιτροπή Ένα από τα κύρια θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Είναι η «Κυβέρνηση» της Ε.Ε. Εκπροσωπεί και προασπίζει τα συμφέροντα της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο σύνολό της. Καταρτίζει προτάσεις για νέα νομοθεσία και διαχειρίζεται σε καθημερινή βάση την υλοποίηση των πολιτικών και τη διάθεση των κονδυλίων της ΕΕ.

43 43 4. Ευρωπαϊκή Επιτροπή (European Commission) ή Επιτροπή

44 44 Σύνθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ο Πρόεδρος και οι Επίτροποι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής διορίζεται από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο με απαραίτητη την έγκριση από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. 28 Επίτροποι (ένας από κάθε χώρα της ΕΕ) αποτελούν την πολιτική ηγεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η θητεία τους διαρκεί 5 χρόνια. Αναλαμβάνουν από ένα χαρτοφυλάκιο σε συμφωνία με τον Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι Εργασίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής επικουρούνται από περίπου υπαλλήλους της Επιτροπής

45 45 Πρόεδροι /της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Walter Hallstein 1/1/ /6/1967 (Δ. Γερμ.) Jean Rey 2/7/1967-1/7/ 1970 (Βέλγιο) Franco Maria Malfatti 2/7/1970-1/3/1972 (Ιταλία) Sicco Mansholt 22/3/1972-5/1/1973 (Κ. Χώρες) François-Xavier Ortoli 6/1/1973-5/1/1977 (Γαλλία) Roy Jenkins 6/1/ /1/1981 (Ην.Βασίλειο) Gaston Thorn 20/1/1981-6/1/1985 (Λουξεμβ.) Jacques Delors 7/1/ /1/1995 (Γαλλία) Jacques Santer 25/1/ /3/1999 (Λουξεμβ.) Manuel Marín(εκτ. Χρέη) 15/3/ /9/1999 (Ισπανία) Romano Prodi 17/9/ /11/2004 (Ιταλία) José Manuel Barroso 22/11/ /10/2014 (Πορτογ.) Jean-Claude Juncker 1/11/ /10/2019 (Λουξεμ)

46 46 Έλληνες Επίτροποι Γεώργιος Κοντογεώργης (Μεταφορές) Γρηγόριος Βάρφης (Περιφερειακή Πολ.) Βάσω Παπανδρέου (Απασχόληση) Ιωάννης Παλαιοκρασσάς (Περιβάλλον) Χρήστος Παπουτσής (Ενέργεια) Άννα Διαμαντοπούλου (Κοινων. Υποθ.) Σταύρος Δήμας (Περιβάλλον) Μαρία Δαμανάκη (Ναυτιλία) Δημήτριος Αβραμόπουλος (Μετανάστευση Εσ. Υποθ. και Ιδιότητα του Πολίτη)

47 47 Έργο της Επιτροπής 1. Υποβολή νομοθετικών προτάσεων 2. Διαχείριση του προϋπολογισμού της ΕΕ και κατανομή των κονδυλίων 3. Εφαρμογή του δικαίου της ΕΕ Θεματοφύλακας των Συνθηκών 4. Εκπροσώπηση της ΕΕ στη διεθνή σκηνή

48 48 5. Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Court of Justice) Αποτελείται από τρία δικαιοδοτικά όργανα: 1. το καθεαυτό Δικαστήριο(1 δικαστή από κάθε ΚΜ+ 11 Εισαγγελείς), 2. το Γενικό Δικαστήριο (1 Δικαστή από κάθε ΚΜ) και 3. το Δικαστήριο Δημόσιας Διοίκησης (7 Δικαστές). Η αρμοδιότητά του είναι να ελέγχει την εφαρμογή του Ευρωπαϊκού Δίκαιου από τα όργανα της Ένωσης και από τα ΚΜ Έτσι: κρίνει τη νομιμότητα πράξεων των ευρωπαϊκών οργάνων (του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της ΕΕ) μετά από προσφυγή κράτους-μέλους ή άλλου οργάνου της Ε.Ε. κρίνει τη συμμόρφωση κράτους-μέλους με το Ευρωπαϊκό Δίκαιο μετά από προσφυγή της Επιτροπής ή άλλου κράτους-μέλους. ερμηνεύει κανόνες του Ευρωπαϊκού Δικαίου μετά από προδικαστικό ερώτημα εθνικού δικαστηρίου. εκδικάζει αναιρέσεις κατά αποφάσεων του Πρωτοδικείου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων. Έχει έδρα το Λουξεμβούργο Αποτελείται από έναν δικαστή από κάθε κράτος-μέλος της Ε.Ε. Ο κάθε δικαστής διορίζεται για εξαετή ανανεώσιμη θητεία. Οι δικαστές εκλέγουν μεταξύ τους τον πρόεδρο του Δικαστηρίου για τριετή θητεία, η οποία μπορεί να ανανεωθεί. (Μιχαήλ Βιλαράς 7 Οκτ. 2015, Δημήτριος Γρατσίας 25 Οκτ 2010).

49 49 6. Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής (European Ombudsman) Εδρεύει στο Στρασβούργο Συστάθηκε το 1992 με τη Συνθήκη του Μάαστριχτ Λειτουργεί ως ενδιάμεσος μεταξύ του πολίτη και των οργάνων της Ένωσης Λαμβάνει και να ερευνά καταγγελίες πολιτών, επιχειρήσεων και οργανισμών της Ε.Ε. και όλων όσοι έχουν την έδρα τους στην Ε.Ε.. Κακοδιοίκηση, διακρίσεις, άνιση μεταχείριση κ.λπ. Εκλέγεται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 5 έτη Νικηφόρος Διαμαντούρος (από το 2003) Η Emily O'Reilly ανέλαβε τα καθήκοντά της ως Ευρωπαία Διαμεσολαβήτρια την 1η Οκτωβρίου 2013

50 50 7. Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο (European Court of Auditors) Ιδρύεται με τη συνθήκη των Βρυξελλών (22/07/1975) και άρχισε να λειτουργεί τον Οκτώβριο του 1977, με έδρα το Λουξεμβούργο. Αναβαθμίστηκε σε θεσμικό όργανο την 1η Νοεμβρίου 1993, με την έναρξη ισχύος της συνθήκης του Μάαστριχτ. Το Συνέδριο αποτελεί τον εξωτερικό ελεγκτή της ΕΕ, συμβάλλοντας στη βελτίωση της δημοσιονομικής διαχείρισής της ενεργώντας ως ανεξάρτητος θεματοφύλακας των οικονομικών συμφερόντων των πολιτών της Ένωσης. Το Σώμα περιλαμβάνει ένα μέλος ανά ΚΜ. Τα Μέλη του Ελεγκτικού Συνεδρίου διορίζονται για περίοδο έξι ετών. Το Συμβούλιο εγκρίνει τον κατάλογο των μελών που έχουν προηγουμένως καταρτιστεί από τα ΚΜ.

51 51 Άλλα θεσμικά όργανα 8. Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή 9. Επιτροπή των Περιφερειών 10. Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα 11. Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων 12. Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων 13. Ο Ευρωπαίος Επόπτης Προστασίας Δεδομένων

52 52 Διαδικασία Λήψης Απόφασης Στη διαδικασία λήψης αποφάσεων συμμετέχουν τα εξής θεσμικά όργανα: το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι εκείνη που προτείνει τη νέα νομοθεσία, αλλά η αρμοδιότητα για τη θέσπιση των νόμων εμπίπτει στο Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο.

53 53 Διαδικασία Λήψης Απόφασης Οι κύριες μορφές νομοθεσίας της ΕΕ είναι οι οδηγίες και οι κανονισμοί. Οι οδηγίες καθορίζουν έναν κοινό στόχο για όλα τα κράτη μέλη, αλλά αφήνουν την επιλογή του τύπου και των μέσων επίτευξής του στην αρμοδιότητα των εθνικών αρχών. Συνήθως, τα κράτη μέλη υποχρεούνται να εφαρμόσουν μια οδηγία εντός προθεσμίας ενός μέχρι δύο ετών. Οι κανονισμοί ισχύουν άμεσα σε ολόκληρη την ΕΕ χωρίς να απαιτούν κάποια περαιτέρω ενέργεια από τα κράτη μέλη

54 54 Βασικές νομοθετικές διαδικασίες Οι τρείς βασικές διαδικασίες είναι: Η Συναπόφαση Η Διαβούλευση και Η Σύμφωνη γνώμη.

55 55 Διαδικασία Λήψης Απόφασης

56 56

57 57

58 58