ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΜΑΘΗΜΑ: ΛΑΤΙΝΙΚΑ ΤΑΞΗ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ.

Transcript

1 1 ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΜΑΘΗΜΑ: ΛΑΤΙΝΙΚΑ ΤΑΞΗ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Α. Να μεταφράσετε τα κείμενα που ακολουθούν: Milites his verbis admonet: «Hostes adventāre audio; speculatōres nostri eos prope esse nuntiant. Vim hostium cavēre debētis; hostes enim de collibus advolāre solent et caedem militum perpetrāre possunt» Tum Scipio, cum se ipsum captum venisse eos existimasset, praesidium domesticōrum in tecto conlocāvit. Quod ut praedōnes animadverterunt, abiectis armis ianuae appropinquavērunt et clarā voce Scipiōni nuntiavērunt (incredibile audītu!) virtūtem eius admirātum se venisse. Haec postquam domestici Scipiōni rettulērunt, is fores reserāri eosque intromitti iussit. Praedōnes postes ianuae tamquam sanctum templum venerāti sunt et cupide Scipiōnis dextram osculāti sunt In hoc me longa vita et infēlix senecta traxit, ut primum exsulem deinde hostem te vidērem? Qui potuisti populāri hanc terram, quae te genuit atque aluit? Non tibi ingredienti fines patriae ira cecidit? Quamvis infesto et mināci animo perveneras, cur, cum in conspectu Rōma fuit, tibi non succurrit: intra illa moenia domus ac penātes mei sunt, mater coniunx līberique? Β.1. Μονάδες: 40 Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμία από τις ακόλουθες λέξεις: prope collibus tecto virtūtem dextram mināci domus : τον αντίστοιχο τύπο στον υπερθετικό βαθμό. : την αφαιρετική ενικού. : την ονομαστική ενικού. : τη γενική πληθυντικού. : την αφαιρετική πληθυντικού στο ουδέτερο γέ : νος στον υπερθετικό βαθμό. : το θετικό του επιρρήματος. : την αφαιρετική ενικού.

2 2 mei : την αιτιατική πληθυντικού του θηλυκού στο γ πρό : σωπο. Μονάδες: 8 Β.2. Β.3. «Qui potuisti populāri hanc terram, quae te genuit atque aluit?»: Να τρέψετε τις λέξεις της περιόδου στον άλλο αριθμό. Μονάδες: 7 Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθέναν από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους: admonet solent possunt captum existimasset conlocavit animadverterunt admirātum rettulērunt intromitti osculati sunt traxit ingredienti genuit aluit : τη γενική πληθυντικού του θηλυκού του γε : ρουνδιακού. : το αντίστοιχο τύπο της υποτακτικής μέλλοντα. : το γ πληθυντικό της οριστικής μέλλοντα. : το β ενικό της προστακτικής ενεστώτα. : το β ενικό της οριστικής παρακειμένου. : το α πληθυντικό της υποτακτικής ενεστώτα. : το σουπίνο στην αφαιρετική. : το β ενικό της οριστικής μέλλοντα. : το β πληθυντικό της προστακτικής ενεστώτα : στην άλλη φωνή. : το απαρέμφατο μέλλοντα. : το απαρέμφατο μέλλοντα. : την κλητική πληθυντικού του ουδετέρου της : μετοχής ενεστώτα. : το α πληθυντικό της υποτακτικής παρατατι : κού. : το γ πληθυντικό της υποτακτικής ενεστώτα : της άλλης φωνής. : τη αιτιατική πληθυντικού του αρσενικού της : μετοχής μέλλοντα. Μονάδες: 15

3 3 Γ.1.α. «ingredienti»: Να αναλύσετε τη μετοχή σε δευτερεύουσα χρονική πρόταση με τον χρονικό σύνδεσμο dum (Μονάδα: 1) και να αιτιολογήσετε την εκφορά της (Μονάδες: 2). Μονάδες: 3 Γ.1.β. Vim hostium cavēre debētis: Nα τρέψετε τη σύνταξη σε παθητική κάνοντας χρήση παθητικής περιφραστικής συζυγίας. Να δηλώσετε το ποιητικό αίτιο. Μονάδες: 3 Γ.1.γ. «Tum Scipio praesidium domesticōrum in tecto conlocāvit, cum se ipsum captum venisse eos existimasset»: Nα τρέψετε τη δευτερεύουσα πρόταση της περιόδου σε χρονική εισαγόμενη με τον χρονικό (αντίστροφο) σύνδεσμο cum. Να επιφέρετε τις απαραίτητες αλλαγές. Μονάδες: 4 Γ.1.δ. Nα αντικαταστήσετε τα υπογραμμισμένα τμήματα των ακόλουθων φράσεων με τον κατάλληλο τύπο των λέξεων της παρένθεσης: hostes enim de collibus advolāre solent (Neapolis, domus) Tum Scipio praesidium domesticōrum in tecto conlocāvit. (Roma, Cannae, domus) Μονάδες: 5 Γ.2.α. «intra illa moenia domus ac penātes mei sunt, mater coniunx līberique»: Να μετατρέψετε την πρόταση σε απαρεμφατική, με εξάρτηση από το «Mihi non succurrit». Μονάδες: 6 Γ.2.β. «is fores reserāri eosque intromitti (a domesticis) iussit»: Να δικαιολογήσετε τη χρήση των παθητικών απαρεμφάτων στη φράση (Μονάδα: 2) και να τρέψετε τη σύνταξη των απαρεμφάτων σε ενεργητική (Μονάδες: 3). Μονάδες: 5

4 4 Γ.2.γ. «hostes enim de collibus advolāre solent et caedem militum perpetrāre possunt»: Να τρέψετε την πρώτη πρόταση σε υποθετική και να κάνετε τις απαραίτητες αλλαγές, ώστε να δηλώνεται: α) ανοικτή υ πόθεση στο παρελθόν, (Μονάδες: 2) β) υπόθεση δυνατή πιθανή (Μονάδες: 2). Μονάδες: 4

5 5 Απαντήσεις θεμάτων: A. Συμβουλεύει τους στρατιώτες με αυτά τα λόγια: «Πληροφορούμαι ότι οι εχθροί πλησιάζουν οι ανιχνευτές μας αναγγέλουν ότι αυτοί είναι κοντά. Πρέπει να φυλάγεστε από τη δύναμη των εχθρών γιατί οι εχθροί συνηθίζουν να εξορμούν από τους λόφους και μπορούν να κατασφάζουν τους στρατιώτες». B Τότε ο Σκιπίωνας, επειδή νόμισε ότι αυτοί είχαν έρθει για να συλλάβουν τον ίδιο, εγκατέστησε φρουρά από δούλους στο σπίτι του. Όταν οι ληστές το παρατήρησαν, αφού πέταξαν τα όπλα, πλησίασαν την πόρτα και με δυνατή φωνή ανήγγειλαν στο Σκιπίωνα (να το ακους και να μην το πιστεύεις!) ότι είχαν έρθει για να θαυμάσουν την ανδρεία του. Όταν οι υπηρέτες μετέφεραν αυτά στο Σκιπίωνα, αυτός διέταξε ν ανοιχτούν οι πόρτες και να μπουν αυτοί μέσα. Οι ληστές προσκύνησαν τις παραστάδες της πόρτας σαν ιερό ναό και φίλησαν με πάθος το δεξί (χέρι) του Σκιπίωνα Μήπως ήρθα σε εχθρό και είμαι αιχμάλωτη στο στρατόπεδό σου; Σε τέτοιο σημείο με κατάντησε η μακροζωία και τα έρμα γηρατειά μου, που να σε δώ πρώτα εξόριστο και ύστερα εχθρό; Πώς μπόρεσες να ερημώσεις αυτή τη χώρα, που σε γέννησε και σε ανάθρεψε; Δε σου πέρασε η οργή τη στιγμή που πατούσες τα σύνορα της πατρίδας σου; Παρόλο που είχες φτάσει με τόσο εχθρική και απειλητική διάθεση, γιατί, σαν είδες τηρώμη δεν πέρασε αυτή η ιδέα από το μυαλό σου: «Μέσα σ εκείνα εκεί τα τείχη βρίσκονται το σπίτι μου κι οι θεοί μου, η μάνα, η γυναίκα και τα παιδιά μου»; proxime colle/colli tectum virtutium/virtutum dextimis minaciter domo

6 6 suas B.2. Qui potuistis populāri has terras, quae vos genuerunt/(genuere) atque aluerunt/(aluere) B.3. admonendarum solituri sint poterunt cape existimavisti (existimasti) conlocemus/collocemus animadversu admiraberis/(admirabere) refertis intromissum iri osculaturum, osculaturam, osculaturum esse osculaturos, osculaturas, osculatura esse trahentia ingrederemini gignantur alituros/alturos Γ.1.α. dum tu ingrederis/(ingredere) Η δευτερεύουσα επιρρηματική χρονική πρόταση θα εκφέρεται με ο ριστική, γιατί η πράξη ενδιαφέρει από καθαρά χρονική άποψη χρόνου ενεστώτα (ingerederis) ανεξάρτητα από το χρόνο της πρότασης εξάρτησης (λατινισμός), δηλώνεται το σύγχρονο και πιο συγκεκριμένα μια συνεχιζόμενη πράξη στη διάρκεια της οποίας συμβαίνει η πρόταση εξάρτησης (Non tibi fines patriae ira cecidit). Γ.1.β. Vis hostium cavenda est vobis. Γ.1.γ. Tum Scipio vix praesidium domesticōrum in tecto conlocaverat, cum repente se ipsum captum venisse eos existimavit.

7 7 Γ.1.δ. hostes enim Νeapoli//domo advolāre solent Tum Scipio praesidium domesticōrum Romae//Cannis//domi conlocāvit. Γ.2.α. Mihi non succurrit intra illa moenia domum ac penates, meos esse, matrem, coniungem, liberosque. Γ.2.β. To ρήμα iubeo επιτρέπει δύο συντάξεις με ενεργητικό απαρέμφατο ή με παθητικό απαρέμφατο. Η χρήση παθητικού απαρεμφάτου συνηθίζεται σε στρατιωτικές διαταγές, απαγορεύσεις κτλ. (που ξέρουμε ότι απευθύνονται στους στρατιώτες). is domesticos fores reserāre eosque intromittere iussit Γ.2.γ. si hostes de collibus advolāre soliti sunt, caedem militum perpetrāre potuerunt/( ere). si hostes de collibus advolāre soleant, caedem militum perpetrāre possint.