ΤΡΑΧΗΛΙΚΕΣ HPV ΒΛΑΒΕΣ ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΡΑΧΗΛΟΥ ΜΗΤΡΑΣ

Transcript

1 ΤΡΑΧΗΛΙΚΕΣ HPV ΒΛΑΒΕΣ ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΡΑΧΗΛΟΥ ΜΗΤΡΑΣ Ενότητα 4: Παθολογία κατώτερου γεννητικού συστήματος Γεώργιος Μιχαήλ Λέκτορας Υπεύθυνος Ιατρείου Κολποσκόπησης ΠΓΝΠ Ιατρική Σχολή Μαιευτικής - Γυναικολογίας Πανεπιστημίου Πατρών

2 Σκοποί ενότητας Παρουσίαση αλλοιώσεων των έξω γεννητικών οργάνων Παρουσίαση τραχηλικών βλαβών Παρουσίαση καρκίνου τραχήλου μήτρας

3 Οι εικόνες, όπου δεν αναφέρεται διαφορετικά, προέρχονται από το προσωπικό αρχείο του διδάσκοντος

4 ΠΡΩΤΟΓΕΝΗΣ ΠΡΟΛΗΨΗ: Σχεδιασμένη παρέμβαση που αφορά αποφυγή μιας παθολογικής κατάστασης πριν την έναρξή της

5 ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΗΣ ΠΡΟΛΗΨΗ: Σχεδιασμένη παρέμβαση που αφορά αποφυγή μελλοντικής νοσηρότητας ή/και θνησιμότητας από κάποια νόσο με εφαρμογή θεραπείας κατά την διάρκεια της ασυμπτωματικής περιόδου της νόσου

6 ΤΡΙΤΟΓΕΝΗΣ ΠΡΟΛΗΨΗ: Η παρέμβαση που αφορά στην αποφυγή επιπλοκών σε ασθενείς με εγκατεστημένη νόσο

7 ΠΡΟΛΗΨΗ ΣΤΟΝ ΤΡΑΧΗΛΙΚΟ ΚΑΡΚΙΝΟ: Α. ΠΡΩΤΟΓΕΝΩΣ HPV ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟΣ Β. ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΩΣ ΤΡΑΧΗΛΙΚΗ ΚΥΤΤΑΡΟΛΟΓΙΑ ΜΟΡΙΑΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ (ΚΥΡΙΩΣ DNA-HPV) Γ. ΤΡΙΤΟΓΕΝΩΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΔΥΣΠΛΑΣΙΩΝ

8 ΜΑΚΡΟΑΝΑΤΟΜΙΑ ΤΡΑΧΗΛΟΥ

9 ΜΙΚΡΟΑΝΑΤΟΜΙΑ ΤΡΑΧΗΛΟΥ Ectocervix Squamous Epithelium Endocervix Columnar Epithelium

10 ΜΑΚΡΟΑΝΑΤΟΜΙΑ ΤΡΑΧΗΛΟΥ

11 ΜΑΚΡΟΑΝΑΤΟΜΙΑ ΤΡΑΧΗΛΟΥ Stratified squamous epithelium Columnar epithelium

12

13 TEST PAP Ι Μέθοδος μαζικού ελέγχου για την έγκαιρη ανίχνευση προκαρκινικών καταστάσεων Αποτελεί την κύρια έκφραση της δευτερογενούς πρόληψης του ΚΤΜ Τρόπος λήψης: Ενδοτράχηλος, εξωτράχηλος, Οπίσθιος κολπικός θόλος Σήμερα: Κατάταξη κατά Bethesda (TBS) Η παλαιά κλασσική κατάταξη `κατά Παπανικολάου` είναι ιστορικής πλέον σημασίας 13

14

15 The Bethesda System (TBS) Normal ASCUS (Atypical Squamous Cells of Undetermined Significance) LSIL/LGSIL (Low Grade Squamous Intraepithelial Lesion) HSIL/HGSIL (High Grade Squamous Intraepithelial Lesion) 15

16 16

17 TEST PAP ΙΙ Παράγοντες που επηρεάζουν την εικόνα του επιχρίσματος (ηλικία γυναίκας, τύπος Ζώνης Μετάπτωσης, τυχόν φλεγμονές) Αξιολόγηση των επιχρισμάτων Καθορισμός συχνότητας επανεξέτασης και σύσταση περαιτέρω ελέγχου 17

18 TEST PAP ΙΙΙ Σε περιπτώσεις παθολογικών ευρημάτων το Test Pap είτε πρέπει να επαναληφθεί, είτε πρέπει να ακολουθηθεί από Κολποσκόπηση, ± Κολποσκοπικά λαμβανόμενες βιοψίες είτε πρέπει να ακολουθηθεί από ανίχνευση γενετικού υλικού του HPV (επί LBC cotesting ) μοριακά scoring systems τραχήλου 18

19 ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ TEST PAP Η πληθυσμιακή διαλογή με το Test Pap, βασισμένη στις μελέτες οι οποίες απέφυγαν συγχυτικούς παράγοντες, έδειξε ευαισθησία 98%... και ειδικότητα 51%... πολύ μικρότερη δηλαδή απ ότι γενικά πιστεύεται Evaluation of cervical cytology, Evidence report/technology assessment No.5, Duke University

20 ΜΟΡΙΑΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ Με την χρήση της Κυτταρολογίας Υγράς Φάσης (LBC) γίνεται εφικτή η πραγματοποίηση τεχνικών αυτοματοποιημένης διάγνωσης (χρήση υπολογιστών για ανάγνωση των επιχρισμάτων, Thin Prep & FocalPoint Imagers κ.α.) Οι περισσότερες τεχνικές της Μοριακής Βιολογίας (ανοσοχημεία, κυτταρομετρική ανάλυση DNA, υβριδισμός, PCR) βρίσκουν εφαρμογές στην 20

21 ΠΡΟΚΑΡΚΙΝΙΚΕΣ ΑΛΛΟΙΩΣΕΙΣ Αφορούν τις διαταραχές της διαφοροποίησης του πλακώδους αλλά & του αδενικού επιθηλίου, οι οποίες αναφέρονταν παλαιότερα & ως δυσπλασίες Σε κυτταρολογικό επίπεδο, ορολογία SIL: LSIL & HSIL Σε ιστολογικό επίπεδο, ορολογία CIN: CIN1, CIN2, & CIN3 (Ca in situ) 21

22 Correlation between CIN, dysplasia and Bethesda

23 Ostör. Int J Gynecol Pathol Apr;12(2):186-92

24 Ostör. Int J Gynecol Pathol Apr;12(2):186-92

25 Ostör. Int J Gynecol Pathol Apr;12(2):186-92

26 Natural History of CIN Regress Persist Progress to CIN3 CIN1 57% 32% 11% 1% CIN2 43% 35% 22% 5% Progress to Invasion CIN3 32% 56% >12% Ostor. Int Gynecol Pathol 1993; 12(2):

27 Ostör. Int J Gynecol Pathol Apr;12(2):

28 28

29 29

30 Τράχηλος με μόλυνση HPV

31 Τράχηλος με μόλυνση HPV

32 Τράχηλος με μόλυνση HPV

33 Τράχηλος με μόλυνση HPV

34 Τράχηλος με μόλυνση HPV Ηλικία: 19ετών

35 Τράχηλος με μόλυνση HPV

36 ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΓΙΑ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΟ PAP 1. προηγούμενο παθολογικό test Pap 2. ιστορικό λοίμωξης με HR-HPV, ειδικά τ. 16 ή έναρξη σεξουαλικής δραστηριότητας σε μικρή ηλικία 4. πολλαπλοί / εφήμεροι σεξουαλικοί σύντροφοι 5. σύντροφος με HPV 6. κάπνισμα / ουσιοεξαρτήσεις 7. ιστορικό STD s (χλαμύδια-έρπητας) 8. λοίμωξη από HIV 9. χαμηλές κοινωνικοοικονομικές συνθήκες 10. κάποια αντισυλληπτικά, ιδίως προγεσταγονικά 36

37 ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΕΣ & ΠΟΣΟΣΤΑ ΕΞΕΛΙΞΗΣ CIN ΑΛΛΟΙΩΣΕΩΝ ΣΕ ΤΡΑΧΗΛΙΚΟ ΚΑΡΚΙΝΟ Το 10-15% των CIN1 αλλοιώσεων θα προχωρήσει σε CIN2 Το 50-70% των CIN1 αλλοιώσεων υποχωρεί Μόνο το 14% των CIN1 αλλοιώσεων προχωρά σε CIN3 Το 30-80% των CIN3 αλλοιώσεων θα εξελιχθεί σε τραχηλικό καρκίνο αν παραμείνει αθεράπευτο 37

38 ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΓΙΑ ΤΡΑΧΗΛΙΚΟ Ca Χωρίς καμία διερεύνηση 1:100 Με CIN3/HSIL & ελλιπή παρακολούθηση Με CIN1 & κυτταρολογική παρακολούθηση Μετά από θεραπεία οποιασδήποτε βαθμίδας CIN 1:3 1:500 1:250 38

39 ΔΙΑΓΝΩΣΗ CIN Ύποπτο Test Pap Κολποσκόπηση ± DNA HPV Κολποσκοπικά λαμβανόμενη βιοψία (με αγκύλη διαθερμίας ή λαβίδα βιοψίας) Ιστολογική Εξέταση 39

40 HPV Risk assessment Common genotypes Less common genotypes HIGH 16,18,45 31,33,35,39,51,52,56,58,59,67, 68,69,70,73,82,86 INTERMEDIATE 26,53,66,68,73,82 LOW 6,11 32,40,42,43,44,54,55,61,62,64,71,72,74,81,83,84,87,89,90,91

41 ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ DNA HPV Γονότυποι HPV υψηλού κινδύνου (16, 18, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58, 61) Γονότυποι HPV χαμηλού κινδύνου (6, 11, 42, 43, 44) Εμμένουσα λοίμωξη με HPV υψηλού κινδύνου παρουσιάζεται στο 5-10% των γυναικών 41

42 ΧΡΗΣΗΜΟΤΗΤΑ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΥ DNA HPV 1. Πρωτογενής Ανίχνευση (screening) CIN2 & CIN3 2. Διαλογή (triage reflex test) των οριακά παθολογικών Pap (Ascus/Borderline) που αντιπροσωπεύουν το 5-7% του συνόλου των Test Pap 3. Test ίασης (test of cure) μετά από θεραπεία CIN 42

43 DNA TOY HPV 1 43

44 DNA TOY HPV 1 Πάνω από γυναίκες στην Μετανάλυση Συμπεριελήφθησαν όλες οι Βορειοαμερικανικές & Ευρωπαϊκές μελέτες όπου η Κυτταρολογία χρησιμοποιήθηκε σαν πρωτογενές μέσο διαλογής, και παράλληλα εξεταζόταν η παρουσία DNA HPV υψηλού κινδύνου Η παρουσία DNA HR-HPV ήταν περισσότερο ευαίσθητη στον ανίχνευση CIN2+ (96.1%) από την Κυτταρολογία (53.0%) Η Κυτταρολογία ήταν περισσότερο ειδική (96.3% αντί 90.7%) από τo HR-HPV, αλλά παρόμοιας αξιοπιστίας για γυναίκες μεγαλύτερες των 35 ετών 44

45 45

46 DNA TOY HPV 2 46

47 DNA TOY HPV γυναίκες ηλικιών τυχαιοποιήθηκαν σε έλεγχο βασιζόμενο σε ανίχνευση-hpv (experimental arm) ή κυτταρολογία (control arm) σε μετανάλυση Σουηδικών (Swedescreen), Ολλανδικών (POBASCAM), Βρετανικών (ARTISTIC), και Ιταλικών (NTCC) μελετών Οι γυναίκες αυτές παρακολουθήθηκαν για διάστημα 6,5 ετών ( person-years) στο οποίο ανιχνεύθηκαν 107 διηθητικά τραχηλικά καρκινώματα Το screening παρέχει 60-70% μεγαλύτερη προστασία έναντι του διηθητικού CxCa συγκριτικά με την κυτταρολογία Τα δεδομένα υποστηρίζουν την έναρξη του βασιζόμενο στην ανίχνευση του HPV πληθυσμιακού ελέγχου από την ηλικία των 30 ετών και παράταση των μεσοδιαστημάτων ελέγχου τουλάχιστον ανά 5ετία 47

48 48

49 ΚΥΡΙΑ ΜΥΝΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΟΝ HPV - 1 Πείτε στη γυναίκα που έχει θετικό test HPV ότι έχει μια λοίμωξη και ΟΧΙ νόσο Ο HPV είναι πολύ κοινός, σχεδόν όλες οι γυναίκες θα τον αποκτήσουν όταν γίνουν σεξουαλικά ενεργές (75-80% lifetime risk) Μην θεραπεύετε μια γυναίκα για ένα θετικό HPV test στην απουσία CIN Ένα θετικό test δεν συνεπάγεται ότι ο τωρινός σύντροφος της γυναίκας ήταν άπιστος 49

50 ΚΥΡΙΑ ΜΥΝΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΟΝ HPV - 2 Οι περισσότερες γυναίκες, σχεδόν 90%, θα απαλλαχθούν από τον HPV με την ενδογενή τους ανοσία Το να έχει κανείς HPV δεν αποτελεί δείκτη της σεξουαλικής συμπεριφοράς, απιστίας, ή και του χρόνου που συνέβη η λοίμωξη Ο τραχηλικός καρκίνος θα πρέπει να θεωρείται μια πολύ σπάνια επιπλοκή μιας πολύ συχνής λοίμωξης 50

51 51

52 ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΠΡΟΚΑΡΚΙΝΩΜΑΤΩΔΩΝ ΑΛΛΟΙΩΣΕΩΝ Χρησιμοποιούνται μέθοδοι με βάση την εξαίρεση της βλάβης (excision) ή την καταστροφή της (ablation) Βασικό πλεονέκτημα των αφαιρετικών μεθόδων είναι ότι παρέχουν τεμάχιο ιστού για ιστολογική εξέταση. Έτσι συνήθως δεν διαφεύγουν περιπτώσεις μικροδιηθητικών, διηθητικών καρκίνων, αλλά και αδενικής νόσου (cgin) 52

53 ΘΕΡΑΠΕΙΑ CIN2 & CIN3 Κωνοειδής εκτομή με Laser LLETZ (Large Loop Excision of the Transformation Zone) = LEEP (Loop Electrosurgical Excision Procedures) Κωνοειδής εκτομή με μαχαίρι Υστερεκτομία μπορεί να πραγματοποιηθεί εάν συνυπάρχει άλλη παθολογία (πχ ινομυώματα, μητρορραγίες) εφόσον έχει αποκλεισθεί με μια από τις προηγούμενες μεθόδους η πιθανότητα διήθησης 53

54 ΔΙΗΘΗΤΙΚΟ Ca ΤΡΑΧΗΛΟΥ Αποτελεί σημαντική αιτία θανάτου παγκόσμια & την 2 η αιτία θανάτου από γυναικολογικό Ca Η αιτιολογία του διηθητικού Ca του τραχήλου και των CIN είναι κοινή, αφού αποτελούν κοινή εξελικτική διαδικασία κάτω από την οποία βρίσκεται ο HPV Η φυσική πορεία της HPV λοίμωξης, παραλληλίζει στενά εκείνης του τραχηλικού καρκίνου 54

55 ΕΛΛΑΔΑ 578 διαγνώσεις καρκίνου του τραχήλου της μήτρας 239 θάνατοι από καρκίνο του τραχήλου της μήτρας

56 ΙΣΤΟΠΑΘΟΛΟΓΙΑ Πλακώδεις (70%-80%) Αδενικοί (10%-15%) 56

57 9ος ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ ΝΕΩΝ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΩΝ (ΕΠΙΠΤΩΣΗ) ΤΡΑΧΗΛΙΚΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΑ ΜΕ ΑΛΛΟΥΣ ΚΑΡΚΙΝΟΥΣ ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΗΛΙΚΙΩΝ

58 10ος ΘΝΗΤΟΤΗΤΑ ΤΡΑΧΗΛΙΚΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΑ ΜΕ ΑΛΛΟΥΣ ΚΑΡΚΙΝΟΥΣ ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΗΛΙΚΙΩΝ

59 Τράχηλος με αλλοίωση

60 Τράχηλος με αλλοίωση

61 Τράχηλος με αλλοίωση

62 Τράχηλος με αλλοίωση

63 Τράχηλος με αλλοίωση

64 Τράχηλος με αλλοίωση

65 ΔΙΑΓΝΩΣΗ Επισκόπηση, αμφίχειρη γυναικολογική & ορθοκολπική εξέταση Τεστ Παπανικολάου Κολποσκόπηση με βιοψία Κωνοειδής εκτομή με ανασκόπηση των πλακιδίων Βιοψία ενδοτραχήλου 65

66 ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ Ca ΤΡΑΧΗΛΟΥ Στις προκαρκινικές καταστάσεις η γυναίκα σπάνια παρουσιάζει συμπτωματολογία Στον αρχόμενο τραχηλικό καρκίνο, η πλειονότητα προσέρχεται συνήθως λόγω ανώμαλου τραχηλικού επιχρίσματος, σπανιότερα δε λόγω μακροσκοπικά ανώμαλης εικόνας τραχήλου, ή σπάνια κολπικής αιμόρροιας 66

67 ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ Ca ΤΡΑΧΗΛΟΥ Αντίθετα, η πλειονότητα των γυναικών με περισσότερο προχωρημένο καρκίνο εμφανίζει κάποια μορφή κολπικής αιμόρροιας (διαλείπουσας μετά επαφή, ή και βαριάς υπό μορφή μητρορραγίας) ή οροαιματηρής έκκρισης, συχνά δύσοσμης 67

68 ΣΤΑΔΙΟΠΟΙΗΣΗ Η σταδιοποίηση του Ca τραχήλου παραμένει Κλινική. Το σύστημα ταξινόμησης ΤΝΜ της AJCC (American Joint Committee on Cancer) βασίζεται στις ίδιες κλινικές πληροφορίες σταδιοποίησης με εκείνο της FIGO. Τα χειρουργικά και ιστοπαθολογικά ευρήματα καταγράφονται ως τελικό παθολογοανατομικό στάδιο νόσου, που όμως δεν πρέπει να τροποποιούν το κλινικό στάδιο FIGO.

69 ΣΤΑΔΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΤA FIGO Ca ΤΡΑΧΗΛΟΥ Στάδιο 0: ΚΑΡΚΙΝΩΜΑ in situ. ΙΣΤΟΛΟΓΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΥΠΟΠΤΑ ΚΑΚΟΗΘΕΙΑΣ 69

70 ΣΤΑΔΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΤA FIGO Ca ΤΡΑΧΗΛΟΥ Στάδιο 1: ΚΑΡΚΙΝΩΜΑ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΟ ΑΥΣΤΗΡΑ ΣΤΟΝ ΤΡΑΧΗΛΟ Στάδιο 1Α: ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΔΙΗΘΗΤΙΚΟΥ ΚΑΡΚΙΝΩΜΑΤΟΣ η διήθηση του στρώματος έχει μέγιστο βάθος 5.0 mm & οριζόντια έκταση 7.0 mm. Στάδιο 1Α 1: μέγιστο βάθος διήθησης μέχρι 3.0 mm & οριζόντια έκταση 7.0 mm Στάδιο 1Α 2: μέγιστο βάθος διήθησης μεγαλύτερο από 3.0 mm αλλά όχι μεγαλύτερο από 5.0 mm & οριζόντια έκταση 7.0 mm Στάδιο 1Β: Κλινικά ορατή βλάβη περιοριζόμενη στον τράχηλο, ή προκλινική (μικροσκοπική) βλάβη μεγαλύτερη του Στάδιου 1Α Στάδιο 1Β 1: Κλινική βλάβη όχι μεγαλύτερη από 4 cm σε έκταση Στάδιο 1Β 2: Κλινική βλάβη μεγαλύτερη από 4 cm σε έκταση 70

71 ΣΤΑΔΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΤA FIGO Ca ΤΡΑΧΗΛΟΥ Στάδιο 2: ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΠΕΡΑΝ ΤΟΥ ΤΡΑΧΗΛΟΥ ΑΛΛΑ ΟΧΙ ΕΩΣ ΤΟ ΠΥΕΛΙΚΟ ΤΟΙΧΩΜΑ. ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΣΤΟΝ ΚΟΛΠΟ, ΑΛΛΑ ΟΧΙ ΣΤΟ ΚΑΤΩ ΤΡΙΤΗΜΟΡΙΟ Στάδιο 2Α: χωρίς εμφανή διήθηση του παραμητρίου Στάδιο 2Β: με εμφανή διήθηση του παραμητρίου 71

72 ΣΤΑΔΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΤA FIGO Ca ΤΡΑΧΗΛΟΥ Στάδιο 3: Ο ΟΓΚΟΣ ΔΙΗΘΕΙ ΤΟ ΠΥΕΛΙΚΟ ΤΟΙΧΩΜΑ, ΤΟ ΚΑΤΩΤΕΡΟ ΤΡΙΤΗΜΟΡΙΟ ΤΟΥ ΚΟΛΠΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΟΥΡΗΤΗΡΕΣ Στάδιο 3Α: όχι επέκταση στο πυελικό τοίχωμα, επέκταση στο κάτω τριτημόριο κόλπου Στάδιο 3Β: επέκταση στο πυελικό τοίχωμα, ή υδρονέφρωση 72

73 ΣΤΑΔΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΤA FIGO Ca ΤΡΑΧΗΛΟΥ Στάδιο 4: ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΠΕΡΑΝ ΤΗΣ ΠΥΕΛΟΥ Η ΚΛΙΝΙΚΑ ΔΙΑΠΙΣΤΩΜΕΝΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΒΛΕΝΝΟΓΟΝΟΥ ΚΥΣΤΗΣ ΟΡΘΟΥ Στάδιο 4Α: διήθηση βλεννογόνου κύστης ή ορθού Στάδιο 4Β: επέκταση σε απομακρυσμένα όργανα 73

74 74

75 75

76 TI ONOMAZOYME ΜΙΚΡΟΔΙΗΘΗΤΙΚΟ Ca; Η Βρετανική σχολή εντάσσει εδώ τα κατά FIGO στάδια 1a 1 & 1a 2 Η Αμερικανική σχολή εντάσσει ΜΟΝΟ το στάδιο 1a 1 κατά FIGO Προς αποφυγή συγχύσεων, ο όρος Μικροδιηθητικό καρκίνωμα δεν έχει περιληφθεί στη ταξινόμηση κατά FIGO 76

77 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟΣ & ΠΑΡΑΚΛΙΝΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΣΕ Ca ΤΡΑΧΗΛΟΥ Test Pap, Κολποσκόπηση, Βιοψίες Αιματολογικές/Βιοχημικές εξετάσεις Καρκινικοί δείκτες Ακτινογραφία θώρακος Αξονική/Μαγνητική τομογραφία Ενδοφλέβια Πυελογραφία Κυστεοσκόπηση/Ορθοσκόπηση 77

78 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟΣ & ΠΑΡΑΚΛΙΝΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΣΕ Ca ΤΡΑΧΗΛΟΥ 78

79 ΘΕΡΑΠΕΙΑ Ca ΤΡΑΧΗΛΟΥ 1. Χειρουργική αντιμετώπιση 2. Ακτινοθεραπεία 3. Χημειοθεραπεία (& Neoadjuvant) 4. Συνδυασμός [2] & [3] (Chemoradiation) 79

80

81

82

83

84

85 85

86 86

87 ΘΕΡΑΠΕΙΑ Ca ΤΡΑΧΗΛΟΥ ΣΤΗΝ ΚΥΗΣΗ Η επιλογή της βέλτιστης θεραπέιας ακολουθεί τις ίδιες αρχές όπως σε μη εγκύους Σε εγκύους με ΗΚ<16wks συνίσταται άμεση θεραπέια Σε εγκύους με νόσο αρχικού σταδίου (FIGO IA1, IA2, IB) διαγνωσμένη σε ΗΚ>16wks η θεραπεία μπορεί να καθυστερήσει μέχρι την επίτευξη πνευμονικής ωριμότητας Σε εγκύους με προχωρημένη νόσο ( FIGO IB2) διαγνωσμένη σε ΗΚ>16wks οι αποφάσεις για τυχόν καθυστέρηση της θεραπείας βασίζονται στην επακριβή ηλικία κύησης την στιγμή της διάγνωσης 87

88 ΚΥΗΣΗ & Ca ΤΡΑΧΗΛΟΥ

89 ΚΥΗΣΗ & Ca ΤΡΑΧΗΛΟΥ

90 90

91 91

92 92

93 ΠΕΝΤΑΕΤΗΣ ΕΠΙΒΙΩΣΗ ΣΤΟ Ca ΤΡΑΧΗΛΟΥ Στάδιο 5-ετής Επιβίωση Ι 80% ΙΙ 60% ΙΙΙ 30% IV 10% 93

94 ΕΜΒΟΛΙΑ HPV Τα σύγχρονα VLP εμβόλια περιέχουν μόνο ανασυνδυασμένη L1 πρωτεΐνη; η τρέχουσα υπόθεση είναι ότι ο μηχανισμός προστασίας επιτυγχάνεται μέσω ειδικού-κατά τύπο εξουδετερωτικού αντισώματος 94

95 Σενάρια κλινικών περιπτώσεων 1. Γυναίκα, ετών 30, προσέρχεται στον γιατρό εξ αιτίας κολπικής υπερέκκρισης 2. Γυναίκα, ετών 27, προσέρχεται στον γιατρό με κνησμό & κολπική υπερέκκριση 3. Γυναίκα, ετών 32, προσέρχεται στον γιατρό με HPV λοίμωξη στο Τεστ Pap 4. Γυναίκα, ετών 45, προσέρχεται στον γιατρό με δύσοσμη κολπική υπερέκκριση & αιμόρροια μετά την σεξουαλική επαφή 95

96 ΘΕΜΑ ΑΣΘΕΝΗΣ ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕ Σ ΜΕΘΟΔΟΙ Τραχηλίτιδα Γυναίκα, ετών 30, προσέρχεται στον γιατρό εξ αιτίας κολπικής υπερέκκρισης Αιδοιοκολπίτιδα Γυναίκα, ετών 27, προσέρχεται στον γιατρό με κνησμό & κολπική υπερέκκριση Λήψη Ιστορικού Γυναικολογική εξέταση Επισκόπηση Κολποσκόπηση Λήψη Ιστορικού Γυναικολογική εξέταση Επισκόπηση Κολποσκόπηση Test Pap Καλλιέργεια τραχηλικού υγρού για αερόβια, αναερόβια, χλαμύδια & γονόκοκκο Test pap Καλλιέργεια τραχηλικού υγρού για αερόβια & αναερόβια Προκαρκινωματώδεις αλλοιώσεις τραχήλου μήτρας Γυναίκα, ετών 32, προσέρχεται στον γιατρό με HPV λοίμωξη στο Τεστ Pap Λήψη Ιστορικού Γυναικολογική εξέταση Κολποσκόπηση Λήψη Βιοψίας Test Pap Test HPV-DNA Προκαρκινωματώδεις αλλοιώσεις τραχήλου μήτρας Γυναίκα, ετών 45, προσέρχεται στον γιατρό με δύσοσμη κολπική υπερέκκριση & αιμόρροια μετά την σεξουαλική επαφή Λήψη Ιστορικού Γυναικολογική εξέταση Κολποσκόπηση & Βιοψία Κλασματική απόξεση Test Pap, C/T, IVP, Rö θώρακος, ορθοσκόπηση, κυστεοσκόπηση, καρκινικοί δείκτες βιοχημικός έλεγχος 96

97 Φυσιολογική Δομή Λειτουργία Παθολογική Δομή Λειτουργία Συμπεριφορά Τράχηλος καλώς επιθηλιωμένος, ζώνη μετάπτωσης ορατή & άνευ αλλοιώσεων Πλακώδης μετάπλαση με ώριμο ή ανώριμο acetowhite επιθήλιο Χρήση Προφυλακτικού Τράχηλος καλώς επιθηλιωμένος, ζώνη μετάπτωσης ορατή & άνευ αλλοιώσεων Εξέλκωση τραχήλου, αιμορραγία Προσωρινή αποφυγή σεξουαλικών επαφών 97

98 ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙ Σ ΨΥΧΟ- ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟ ΓΙΑ ΠΡΟΑΓΩΓΗ ΥΓΕΙΑΣ - ΠΡΟΛΗΨΗ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙ ΚΗ ΑΓΩΓΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚ Η ΑΝΤΙΜΕΤΩΠ ΙΣΗ Πυώδεις εκκρίσεις, τράχηλος οιδηματώδης, αιμορραγικός, σαν φράουλα, ακάθαρτη τραχηλική βλέννα - Συχνή αλλαγή σεξουαλικών συντρόφων, STD, χαμηλά κοινωνικοιοικονομικ ά στρώματα, κ.α. Χρήση προφυλακτικού Αντιμικροβιακή θεραπεία, τοπικά & από το στόμα - Κνησμός, κολπική υπερέκκριση, αιδοιϊκός καύσος, συχνουρία - Ομοίως Χρήση προφυλακτικού, αποφυγή στενών παντελονιών, ατομική υγιεινή Τοπική & Συστηματική αγωγή - Ανακαλύπτεται τυχαία με το Test pap, εκτός των οξυτενών κονδυλωμάτων που είναι συνήθως εμφανή Δύσοσμη κολπική υπερέκκριση, αιμόρροια. Σε προχωρημένα στάδια απίσχναση, καταβολή δυνάμεων Ενημέρωση του ζευγαριού. Ψυχολογική στήριξη της γυναίκας STD, HPV, HSV, HIV, έναρξη επαφών σε μικρή ηλικία εναλλαγή σεξ/κων συντόφων χαμηλά κοινωνικοικονομικά στρώματα υγιεινή & καθαριότητα Χρήση προφυλακτικού, ετήσιο Test Pap, Κολποσκόπηση Ψυχολογική στήριξη Ομοίως Χρήση προφυλακτικού, ετήσιο Test Pap, Κολποσκόπηση HPV Εμβόλια Ιμικιμόδη (Aldara) Ποδοφυλλίνη (Wartec) (5-FU) Κρυοπηξία, Κωνοειδής εκτομή με laser CO2, Laser εξάχνωση LLETZ, ολική Υστερεκτομία - Ριζική Υστερεκτομία Ακτινοθεραπεία Χημειοθεραπεία 98

99 Σημείωμα Αναφοράς Copyright Πανεπιστήμιον Πατρών, Μιχαήλ Γεώργιος «ΤΡΑΧΗΛΙΚΕΣ HPV ΒΛΑΒΕΣ ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΡΑΧΗΛΟΥ ΜΗΤΡΑΣ. Παθολογία κατώτερου γεννητικού συστήματος». Έκδοση: 1.0 Πάτρα Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση:

100 Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στo πλαίσιo του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Πανεπιστήμιο Αθηνών» έχει χρηματοδοτήσει μόνο την αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.

101 Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά, Μη Εμπορική Χρήση Παρόμοια Διανομή 4.0 [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό και τα οποία αναφέρονται μαζί με τους όρους χρήσης τους στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». [1] Ως Μη Εμπορική ορίζεται η χρήση: που δεν περιλαμβάνει άμεσο ή έμμεσο οικονομικό όφελος από την χρήση του έργου, για το διανομέα του έργου και αδειοδόχο που δεν περιλαμβάνει οικονομική συναλλαγή ως προϋπόθεση για τη χρήση ή πρόσβαση στο έργο που δεν προσπορίζει στο διανομέα του έργου και αδειοδόχο έμμεσο οικονομικό όφελος (π.χ. διαφημίσεις) από την προβολή του έργου σε διαδικτυακό τόπο Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί.

102 Διατήρηση Σημειωμάτων Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή διασκευή του υλικού θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει: το Σημείωμα Αναφοράς το Σημείωμα Αδειοδότησης τη δήλωση Διατήρησης Σημειωμάτων το Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων (εφόσον υπάρχει) μαζί με τους συνοδευόμενους υπερσυνδέσμους.