Κρανιοϊερή Θεραπεία σε ασθενείς στο φάσμα του Αυτισμού. Ωφελιμότητα από την οπτική γωνία των ασθενών, των γονέων και των θεραπευτών

Transcript

1 ΑΥΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΚΡΑΝΙΟΪΕΡΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΟΥ UPLEDGER Κρανιοϊερή Θεραπεία σε ασθενείς στο φάσμα του Αυτισμού Ωφελιμότητα από την οπτική γωνία των ασθενών, των γονέων και των θεραπευτών Στόχοι προκαταρκτικής μελέτης που δημοσιεύτηκε στο Journal of Bodywork and Movement Therapies, τον Ιανουάριο του 2017, ήταν να διερευνηθεί: η χρήση της Κρανιοϊερής Θεραπείας για άτομα στο φάσμα του Αυτισμού (ASD Autism Spectrum Disorders), τα δημογραφικά στοιχεία των συμμετεχόντων και η αναδρομική ερμηνεία των αναφερθέντων αλλαγών που σχετίζονται με την παρέμβαση. Οι συμμετέχοντες στην έρευνα ήταν θεραπευτές,

2 γονείς και ασθενείς. Εισαγωγή Η Κρανιοϊερή Θεραπεία (CST) είναι μία θεραπευτική επιλογή, που πρώτος εισήγαγε ο Dr John Upledger στη δεκαετία του 1970, για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων του φάσματος του αυτισμού. Ο Dr Upledger οδηγήθηκε σε αυτή τη θεραπευτική επιλογή μετά από εκτενή έρευνα του μηνιγγικού συστήματος που περιβάλλει το Κεντρικό Νευρικό Σύστημα (Upledger και Vredevoogd,1983 Upledger, 1990). Σύμφωνα με το «αιτιολογικό μοντέλο του αυτισμού» που διατύπωσε ο Dr Upledger: «κατά τη περίοδο της φυσιολογικής ανάπτυξης του εγκεφάλου και του κρανίου του παιδιού, είναι απαραίτητο οι μηνιγγικές μεμβράνες που καλύπτουν την εσωτερική επιφάνεια της κρανιακής κοιλότητας και την επιφάνεια του εγκεφάλου, να αναπτύσσονται και να διατείνονται συγχρονισμένα με την ανάπτυξη αυτών των κατασκευών, ώστε να συνοδεύουν τη φυσιολογική ωρίμανση της διαδικασίας. Για κάποιο λόγο οι μηνιγγικές μεμβράνες, κυρίως η σκληρά μήνιγγα, χάνουν την δυνατότητα να αναπτύσσονται συγχρονισμένα, με αποτέλεσμα να εμποδίζεται η φυσιολογική διεύρυνση του εγκεφάλου και της κρανιακής κοιλότητας. Αυτή η δυσλειτουργία προκαλείται κυρίως λόγω βιοχημικών αλλαγών» Μέρος της αρχικής ερευνητικής μελέτης του Dr Upledger στη Κρανιοϊερή μέθοδο θεραπείας, ήταν νοσηλευόμενα παιδιά με σοβαρό αυτισμό (Upledger, 1978, 1990). Μέτα από πολλά χρόνια κλινικής εμπειρίας στη θεραπεία των συμπτωμάτων του φάσματος του αυτισμού, συν ένα ερευνητικό πρόγραμμα που περιελάμβανε 26 ασθενείς, ο Upledger έδειξε ότι με τακτική Κρανιοϊερή θεραπεία, αυτά τα παιδιά παρουσίασαν μείωση ή ολική διακοπή της βίαιης συμπεριφοράς προς τον εαυτό τους, τον αυτοτραυματισμό, ή τις αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές, άρχισαν να εκφράζουν στοργή, ενώ βελτιώθηκε αυθόρμητα η κοινωνική συμπεριφορά τους (Upledger, 1978, 1990). Ο Upledger διενήργησε

3 περαιτέρω πιλοτική μελέτη, όπου σε τυφλή σύγκριση, αξιολόγησε τα ευρήματα του μηνιγγικού ιστού σε 63 παιδιά με αυτισμό, χρησιμοποιώντας τη σκάλα αξιολόγησης του Rimland. Τα ευρήματα έδειξαν ότι όσο πιο τυπικά και σοβαρά είναι τα συμπτώματα συμπεριφοράς του αυτισμού, τόσο πιο ισχυροί είναι οι περιορισμοί στον μηνιγγικού ιστό που περιβάλλει του ΚΝΣ (Upledger, 1978, 1990). Εγκεφαλική φλεγμονή και διαταραχές στο φάσμα του αυτισμού Μελέτες του εγκεφαλικού ιστού, που έγιναν μετά θάνατον, δίνουν συγκεκριμένα στοιχεία που υποστηρίζουν τη νευρική φλεγμονή ως αιτία παθογένεσης για το φάσμα του αυτισμού. Το 2005 αναφέρθηκε για πρώτη φορά (Vargas et al., 2005), νευρογλοιακή ενεργοποίηση και δείκτες νευρικής φλεγμονής στον εγκέφαλο ασθενών στο φάσμα του αυτισμού. Επίσης πιο πρόσφατη, μετά θάνατον, μελέτη απεκάλυψε επιφάνεια νευρωνικής αποδιοργάνωσης στο νεοφλοιό παιδιών με αυτισμό (Stoner et al., 2014). Άλλη μελέτη, με μεγάλο δείγμα ανάλυσης εγκεφαλικού ιστού, αποκάλυψε συνεχή υπέρ ενεργοποίηση των μικρό γλοιακών κυττάρων και των γονιδίων που ρυθμίζουν την απόκριση στη φλεγμονή (Gupta et al. 2014). Μελέτες που αφορούν τον ρόλο του ανοσοποιητικού συστήματος, και την αυτοάνοση ενεργοποίηση, αφήνουν να εννοηθεί συστηματική φλεγμονή σε ασθενείς στο φάσμα του αυτισμού (Goines και Van der, 2010, Al-ayadhi και Mostafa, 2011, Onore et al, 2012., Θεοχαρίδης et al., 2013). Matthew και Sestan, 2012;, Σε μια πρόσφατη και ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα μελέτη που δημοσιεύτηκε τον Ιούλιο του 2016, ερευνητές από το University of Virginia School of Medicine (UVA), εξακρίβωσαν ότι το ανοσοποιητικό σύστημα επηρεάζει και μάλιστα ελέγχει την κοινωνική συμπεριφορά. Αυτή η ανακάλυψη μπορεί να έχει ισχυρό αντίκτυπο στη θεραπεία αρκετών νευρολογικών διαταραχών, όπως οι διαταραχές του φάσματος του αυτισμού. Οι μελετητές

4 εισηγούνται πως η σχέση μεταξύ των ανθρώπων και της παθολογίας, θα μπορούσε να επηρεάσει άμεσα την ανάπτυξη της κοινωνικής μας συμπεριφοράς (που μας επιτρέπει να συμμετέχουμε σε κοινωνικές αλληλεπιδράσεις, απαραίτητες για την επιβίωση), ενώ αναπτύσσει τρόπους ώστε το ανοσοποιητικό μας σύστημα να μας προστατεύει από τις ασθένειες που συνοδεύουν αυτές τις αλληλεπιδράσεις. «Ο εγκέφαλος και το προσαρμοστικό ανοσοποιητικό σύστημα εθεωρείτο πως ήταν απομονωμένα το ένα από το άλλο, ενώ κάθε ανοσολογική δραστηριότητα στον εγκέφαλο εθεωρείτο σημάδι μιας παθολογίας. Και τώρα, όχι μόνο φαίνεται να έχουν μια στενή αλληλεπίδραση, αλλά μερικά από τα χαρακτηριστικά της συμπεριφοράς μας μπορεί να έχουν εξελιχθεί λόγω της απόκρισης του ανοσοποιητικού μας συστήματος σε παθολογία» εξήγησε ο Jonathan Kipnis, Πρόεδρος του τμήματος Νευροεπιστημών του UVA.«Είναι τρελό, αλλά ίσως είμαστε ένα πολυκυτταρικό πεδίο μάχης μεταξύ δυο αρχαίων δυνάμεων: της παθολογίας και του ανοσοποιητικού συστήματος. Μέρος της προσωπικότητας μας μπορεί στην πραγματικότητα να υπαγορεύεται από το ανοσοποιητικό σύστημα». Ήταν μόλις πέρυσι όταν ο Kipnis, διευθυντής του UVA s Center for Brain Immunology and Glia και η ομάδα του,ανακάλυψαν ότι τα μηνιγγικά αγγεία συνδέουν άμεσα τον εγκέφαλο με το λεμφικό σύστημα. Το γεγονός αυτό ανέτρεψε απόψεις δεκαετιών, δηλαδή πως ο εγκέφαλος ήταν ο «προνομιούχος του ανοσοποιητικού συστήματος» στερούμενος άμεσης σύνδεσης με αυτό. Η ανακάλυψη αυτή ανοίγει τη πόρτα για εντελώς νέους τρόπους σκέψης, που αφορούν την αλληλεπίδραση του εγκεφάλου με το ανοσοποιητικό σύστημα. Υπάρχει επίσης ένας αυξανόμενος όγκος έρευνας σχετικά με την παρουσία και τα επίπεδα της περιβαλλοντικής τοξικότητας στα σώματα των ασθενών στο φάσμα του αυτισμού, αν και η συνολική επίδραση αυτών των τοξινών στον νευρικό σύστημα εξακολουθεί να μην είναι απόλυτα

5 γνωστή (Rossignol et al., 2014). Με δεδομένο αυτό το ρεύμα στο σώμα της επιστημονικής έρευνας που υποστηρίζει την ύπαρξη εγκεφαλικής φλεγμονής σε ασθενείς με αυτισμό, επιβεβαιώνονται οι παρατηρήσεις του Dr Upledger σχετικά με τη συσχέτιση των περιορισμών στο σύστημα των μεμβρανών, κυρίως της σκληράς μήνιγγας, που περιβάλλουν τον εγκέφαλο και της βαρύτητας των συμπτωμάτων του αυτισμού (Upledger, 1990, 2000). Η δομική επίπτωση της φλεγμονής στους σωματικούς ιστούς είναι καλά τεκμηριωμένη στην επιστημονική κοινότητα, αλλά η επίπτωση της στον εγκέφαλο και τη φυσιολογία του, στην μετέπειτα συμπεριφορά και λειτουργία παραμένει μια ιστορία προς εξέταση! Σκοπός της μελέτης Σκοπός αυτής της προκαταρκτικής, αναδρομικής μελέτης ήταν να ερευνήσει τα μη δημοσιευμένα αποτελέσματα που παρατηρήθηκαν από θεραπευτές οι οποίοι κλινικά εφαρμόζουν Κρανιοϊερή Θεραπεία σε ασθενείς στο φάσμα του αυτισμού, αλλά και από τους γονείς και τους ασθενείς που συμμετείχαν σε αυτή τη βιωματική παρέμβαση. Ο στόχος της έρευνας ήταν να διερευνήσει την τρέχουσα χρήση της Κρανιοϊερής θεραπείας και όχι να εξετάσει το κύρος ή την αξιοπιστία κάθε συγκεκριμένου πρωτοκόλλου Κρανιοϊερής θεραπείας. Η επισήμανση στο πρωτόκολλο των 10βημάτων του Dr Upledger, έγινε ως κοινό πλαίσιο αναφοράς στα κριτήρια ένταξης των θεραπευτών στην έρευνα. Η μελέτη ερευνά επίσης τα δημογραφικά στοιχεία των συμμετεχόντων θεραπευτών, το υπόβαθρο τους και τη πιστοποίησης τους για την εφαρμογή της Κρανιοϊερής θεραπείας σε ασθενείς στο φάσμα του αυτισμού. Στη

6 προσπάθεια να οριοθετηθεί η περιγραφή των παρατηρουμένων αποτελεσμάτων, ζητήθηκε από τους μετέχοντες αναδρομικά και υποκειμενικά να αξιολογήσουν το επίπεδο αλλαγών σε βασικές συμπεριφορές των ασθενών με αυτισμό,που αποδίδετε στην παρέμβαση. Μέθοδος Η απευθείας επιλογή των συμμετεχόντων έγινε μέσω: Του Upledger Institute International Μελών ομάδας μελέτης της Κρανιοϊερής θεραπείας και από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για θεραπευτές Διεθνή δίκτυα υποστήριξης γονέων με παιδιά στο φάσμα του αυτισμού. Σχηματίστηκαν τρεις ομάδες: ΘΕΡΑΠΕΥΤΕΣ, ΓΟΝΕΙΣ, ΑΣΘΕΝΕΙΣ, όπου τους ζητήθηκε να συμπληρώσουν online ερωτηματολόγιο εξειδικευμένο για κάθε ομάδα. Το κάθε ερωτηματολόγιο περιείχε δημογραφικά στοιχεία, καθώς και στοιχεία για τα επίπεδα κατανόησης τόσο της κρανιοϊερής θεραπείας, όσο και του φάσματος του αυτισμού. Ερωτήθηκαν για τη συχνότητα και τη διάρκεια της θεραπείας και των αριθμό των συνεδριών που χρειάστηκε για την παρατήρηση αλλαγών στη συμπτωματολογία. Αξιολογώντας αλλαγών την αντίληψη των Ζητήθηκε από τους θεραπευτές να δώσουν πληροφορίες για πέντε το ανώτερο περιπτώσεις που αντιμετώπισαν. Οι ερευνητές βρήκαν τον απλούστερο τρόπο να αξιολογήσουν τις εμπειρίες που αποκτήθηκαν με την κρανιοϊερή θεραπεία μέσω βαθμολόγησης 20 χαρακτηριστικών της συμπεριφοράς και της λειτουργικής ικανότητας των ασθενών με αυτισμό. 1. Άγχος (ανησυχία, νευρικότητα) 2. Συναισθηματική σταθερότητα (ευερεθιστότητα, ξεσπάσματα,

7 μεταβολές της διάθεσης) 3. Ύπνος (διατήρηση του ύπνου) 4. Διατροφή 5. Σωματικές λειτουργιές (του εντέρου, της ουροδόχου κύστεως, συνειδητοποίηση) 6. Αισθητηριακή επεξεργασία (επίγνωση/ανεκτικότητα ή αντιδράσεις σε αισθήσεις) 7. Ευελιξία σκέψης ή δράσεων 8. Εμμονές ή καταναγκασμούς 9. Δυνατότητα μεταβάσεων σε δραστηριότητες 10. Λεκτική έκφραση 11. Άλλες μορφές επικοινωνίας 12. Κοινωνική εμπλοκή με άλλους ανθρώπους 13. Συναισθηματική εμπλοκή με άλλους ανθρώπους 14. Ενδιαφέρον για εμπλοκή με το περιβάλλον 15. Δυνατότητα συμμετοχής σε εκπαιδευτικό πρόγραμμα 16. Αυτοέλεγχος 17. Πόνος (πονοκέφαλος, πόνος στο στομάχι ή αλλού) 18. Συμπεριφορά αυτοτραυματισμού 19. Επιθετικότητα προς τους άλλους ανθρώπους 20. Γενική συμπεριφορά Αποτελέσματα Συνολικά 405 άτομα ανταποκρίθηκαν στην έρευνα, 264 θεραπευτές, 124 γονείς και 17 ασθενείς.

8

9

10 Συμπεράσματα Σύμφωνα με τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης η Κρανιοϊερή Θεραπεία συστήνεται ως θεραπεία επιλογής για τα συμπτώματα που σχετίζονται με το φάσμα του αυτισμού. Κλινικά εφαρμόζεται για τρεις δεκαετίες, παρόλα αυτά υπάρχουν μόνο μερικές

11 εμπειρικές μελέτες. Από την επισκόπηση που έγινε φάνηκε πως ήδη συστήνεται ως θεραπευτική προσέγγιση. Σύμφωνα με τα ευρήματα της μελέτης παρατηρήθηκε θετική ανταπόκριση και στις τρεις ομάδες στόχους που εξετάστηκαν, οδηγώντας τους συγγραφείς να συμπεράνουν ότι αξίζει η περαιτέρω διερεύνηση του τρόπου που η Κρανιοϊερή θεραπεία ωφελεί ασθενείς στο φάσμα του αυτισμού. Πηγή The use of CranioSacral therapy for Autism Spectrum Disorders: Benefits from the viewpoints of parents, clients, and therapists Susan Vaughan Kratz, OTR, CST, Jane Kerr, MSc, Bsc, (Hons), MSCP, HCP Lorraine Porter, BSc, (Hons) ΝΕΟΣ ΡΟΛΟΣ ΓΙΑ ΑΝΟΣΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΟ

12 ΔΙΑΠΥΣΤΩΘΗΚΕ ΝΕΟΣ ΡΟΛΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΑΝΟΣΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Σε μελέτη που δημοσιεύτηκε τον Ιούλιο του 2016, ερευνητές από το University of Virginia School of Medicine (UVA), εξακρίβωσαν ότι το ανοσοποιητικό σύστημα επηρεάζει και μάλιστα ελέγχει την κοινωνική συμπεριφορά. Αυτή η ανακάλυψη μπορεί να έχει ισχυρό αντίκτυπο στη θεραπεία αρκετών νευρολογικών διαταραχών, όπως οι διαταραχές του φάσματος του αυτισμού ή της σχιζοφρένειας. Οι μελετητές εισηγούνται πως η σχέση μεταξύ των ανθρώπων και της παθολογίας, θα μπορούσε να επηρεάσει άμεσα την ανάπτυξη της κοινωνικής μας συμπεριφοράς (που μας επιτρέπει να συμμετέχουμε σε κοινωνικές αλληλεπιδράσεις, απαραίτητες για την επιβίωση), ενώ αναπτύσσει τρόπους ώστε το ανοσοποιητικό μας σύστημα να μας προστατεύει από τις ασθένειες που συνοδεύουν αυτές τις αλληλεπιδράσεις. «Ο εγκέφαλος και το προσαρμοστικό ανοσοποιητικό σύστημα εθεωρείτο πως ήταν απομονωμένα το ένα από το άλλο, ενώ κάθε ανοσολογική δραστηριότητα στον εγκέφαλο εθεωρείτο σημάδι μιας

13 παθολογίας. Και τώρα, όχι μόνο φαίνεται να έχουν μια στενή αλληλεπίδραση, αλλά μερικά από τα χαρακτηριστικά της συμπεριφοράς μας μπορεί να έχουν εξελιχθεί λόγω της απόκρισης του ανοσοποιητικού μας συστήματος σε παθολογία» εξήγησε ο Jonathan Kipnis, Πρόεδρος του τμήματος Νευροεπιστημών του UVA.«Είναι τρελό, αλλά ίσως είμαστε ένα πολυκυτταρικό πεδίο μάχης μεταξύ δυο αρχαίων δυνάμεων: της παθολογίας και του ανοσοποιητικού συστήματος. Μέρος της προσωπικότητας μας μπορεί στην πραγματικότητα να υπαγορεύεται από το ανοσοποιητικό σύστημα». Ήταν μόλις πέρυσι όταν ο Kipnis, διευθυντής του UVA s Center for Brain Immunology and Glia και η ομάδα του,ανακάλυψαν ότι τα μηνιγγικά αγγεία συνδέουν άμεσα τον εγκέφαλο με το λεμφικό σύστημα. Το γεγονός αυτό ανέτρεψε απόψεις δεκαετιών, δηλαδή πως ο εγκέφαλος ήταν ο «προνομιούχος του ανοσοποιητικού συστήματος» στερούμενος άμεσης σύνδεσης με αυτό. Η ανακάλυψη αυτή ανοίγει τη πόρτα για εντελώς νέους τρόπους σκέψης, που αφορούν την αλληλεπίδραση του εγκεφάλου με το ανοσοποιητικό σύστημα. Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι μια δυσλειτουργία του

14 ανοσοποιητικού συστήματος μπορεί να είναι υπεύθυνη για «κοινωνικά ελλείμματα σε πολλές νευρολογικές και ψυχιατρικές διαταραχές». Φυσικά τι μπορεί να σημαίνει αυτό για τον αυτισμό ή άλλες ειδικές καταστάσεις απαιτεί περαιτέρω διερεύνηση. Είναι απίθανο ένας μόνο παράγοντας να είναι υπεύθυνος για μια ασθένεια ή το κλειδί για τη θεραπεία. Η πραγματικότητα είναι πιο περίπλοκη. Αλλά η ανακάλυψη ότι το ανοσοποιητικό σύστημα ενδεχομένως τα μικρόβια μπορεί να ελέγξει τις αλληλεπιδράσεις, δημιουργεί πολλές συναρπαστικές προοπτικές για τους επιστήμονες να εξερευνήσουν, τόσο στη μάχη για τις νευρολογικές διαταραχές, όσο στη κατανόηση της ανθρώπινης συμπεριφοράς. «Χρησιμοποιώντας αυτή τη προσέγγιση κάναμε εκτίμηση για τον ρόλο της interferon gamma, μιας σημαντικής κυτοκίνης που εκκρίνεται από τα Τ-λεμφοκύτταρα, στη προαγωγή της κοινωνικής λειτουργίας του εγκεφάλου» δήλωσε ο Litvak. Τα ευρήματα μας συμβάλλουν σε μια βαθύτερη κατανόηση της κοινωνικής δυσλειτουργίας σε νευρολογικές διαταραχές, όπως ο αυτισμός και η σχιζοφρένεια, ανοίγοντας νέους δρόμους στις θεραπευτικές προσεγγίσεις». Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν online στο περιοδικό Nature. Το άρθρο γράφτηκε από τους: Filiano, Yang Xu, Nicholas J. Tustison, Rachel L. Marsh, Wendy Baker, Igor Smirnov, Christopher C. Overall, Sachin P. Gadani, Stephen D. Turner, Zhiping Weng, Sayeda Najamussahar Peerzade, Hao Chen, Kevin S. Lee, Michael M. Scott, Mark P. Beenhakker, Litvak and Kipnis. Αυτή η εργασία υποστηρίζεται από: the National Institutes of Health (grants No. AG034113, NS and T32-AI007496) and the Hartwell Foundation. ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ Τα παραπάνω ευρήματα μπορούν να υποστηρίζουν, από τη σκοπιά των νευροεπιστημών, την αποτελεσματικότητα της εφαρμογής της Κρανιοϊερής Θεραπείας σε δυσλειτουργίες του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος, δηλαδή τη δυνατότητα να ενισχύει τον φυσικό

15 αμυντικό μηχανισμό του σώματος, ενεργοποιώντας την διαδικασία αυτορρύθμισης/αυτοδιόρθωσης, με τελικό στόχο την ομοιόσταση. Έχει διαπιστωθεί ότι μέσω των ήπιων χειρισμών της Κρανιοϊερής Θεραπείας επιτυγχάνεται η αύξηση της ροής των υγρών του σώματος (εγκεφαλονωτιαίο υγρό, λέμφος, αιματική κυκλοφορία). Ο Dr Upledger, εμπνευστής της Κρανιοϊερής θεραπείας, αναφερόμενος στο θέμα είχε πει: «Είναι σαν να απομακρύνονται πέτρες από ένα ποταμό κι έτσι δεν παρεμποδίζεται ο ρους του». Τα κρανιακά οστά και το ιερό οστούν χρησιμοποιούνται ως οστέινες λαβές για να επιτευχθεί η πρόσβαση στην υποκείμενη σκληρά μήνιγγα και να απελευθερωθούν υπάρχοντες περιορισμοί μέσα στο σύστημα των μεμβρανών, που περιβάλλει το Κεντρικό Νευρικό Σύστημα. Το εγκεφαλονωτιαίο υγρό (ΕΝΥ) έχει σχέση αλληλεπίδρασης με τον εγκέφαλο και τον νωτιαίο μυελό. Είναι φανερό, λοιπόν, ότι εφόσον του ΕΝΥ εμπερικλειέται στο σύστημα της σκληράς μήνιγγας, που αποτελεί συνέχεια της περιτονίας, ένας περιορισμός σε αυτήν μπορεί να εμφανίσει συμπτώματα οπουδήποτε στο σώμα. Σήμερα μαθαίνουμε ότι τα μηνιγγικά αγγεία συνδέουν άμεσα τον εγκέφαλο με το λεμφικό σύστημα, δηλαδή με το ανοσοποιητικό σύστημα. Γίνεται εύκολα αντιληπτό πως ενδεχόμενος περιορισμός της ελαστικότητας στο ενδοκράνιο σύστημα μεμβρανών, δηλαδή στις μήνιγγες που περιβάλλουν τον εγκέφαλο, επηρεάζει άμεσα την κίνηση των υγρών, άρα και το ανοσοποιητικό σύστημα. Επιτυγχάνοντας, μέσω της Κρανιοϊερής Θεραπείας, την αποκατάσταση της ελαστικότητας στις μήνιγγες, βελτιώνουμε την κίνηση των υγρών, ενισχύουμε ως εκ τούτου την αποτελεσματικότητα του ανοσοποιητικού συστήματος, δηλαδή

16 βελτιώνουμε και ενισχύουμε του φυσικό αμυντικό μηχανισμό του σώματος. Επίσης δεν θα πρέπει να διαφεύγει της προσοχής μας ότι ο Dr Upledger, όταν ήταν κλινικός ερευνητής στο Michigan State University, όπου έβαζε τις βάσεις για την Κρανιοϊερή Θεραπεία, τις πρώτες του εφαρμογές τις έκανε σε παιδιά με δυσλεξία και μαθησιακές δυσκολίες επιτυγχάνοντας εξαιρετικά αποτελέσματα. Unexpected role of interferon-ȗ in regulating neuronal connectivity and social behaviour by Anthony J. Filiano, Yang Xu, Nicholas J. Tustison, Rachel L. Marsh, Wendy Baker, Igor Smirnov, Christopher C. Overall, Sachin P. Gadani, Stephen D. Turner, Zhiping Weng, Sayeda Najamussahar Peerzade, Hao Chen, Kevin S. Lee, Michael M. Scott, Mark P. Beenhakker, Vladimir Litvak and Jonathan Kipnis in Nature. Published online July doi: /nature18626 "LESS IS MORE" Less is more

17 Less is more φράση από το ποίημα του Robert Browning «Andrea del Sarto, also called δημοσιεύτηκε το the Faultless Painter - που

18 Less is more (Αρχιτεκτονική), φράση που υιοθετήθηκε το 1947 από τον αρχιτέκτονα Ludwig Mies van der Rohe, ως πρότυπο για την Μινιμαλιστική διακόσμηση και αρχιτεκτονική. Less is more μια φράση που μερικές φορές χρησιμοποιείται για να περιγράψει στο λειτουργικό σύστημα UNIX την ωφελιμότητα της γραμμής εντολών less, η οποία παρέχει παρόμοια λειτουργικότητα με το more.

19 Less is more φράση που χρησιμοποίησε ο θεμελιωτής της Κρανιοϊερής Θεραπείας Dr John Upledger, για να επισημάνει τη δυναμική του ήπιου απαλού χειρισμού (the power of a gentle touch). Ποια η χρησιμότητα του ήπιου απαλού χειρισμού Ένας δυνατός χειρισμός ενεργοποιεί τον φυσικό αμυντικό μηχανισμό του σώματος, με αποτέλεσμα την αύξηση του μυϊκού τόνου, την αντίσταση στον επιχειρούμενο χειρισμό και ως εκ τούτου την αποτροπή της δράσης του σε ιστούς και δομές που είναι σε βάθος. Αντίθετα ήπιος χειρισμός βάρους 5gr που δεν ενεργοποιεί τον φυσικό αμυντικό μηχανισμό του σώματος θεωρείται από το σώμα πως είναι ασφαλής, τον αφομοιώνει, έχει διεισδυτικότητα και μονιμότητα καθώς ο οργανισμός, μέσω των συστημάτων προσαρμογής που διαθέτει δεν προσπαθεί να επιστρέψει στην προηγούμενη κατάσταση.

20 Προσαρμοστική οργανισμού ικανότητα του Ομοιόσταση είναι η ικανότητα του οργανισμού να διατηρεί σταθερό το εσωτερικό του περιβάλλον. Προϋποθέτει κατανάλωση ενέργειας και συντονισμό λειτουργίας διαφόρων οργάνων, ελέγχεται από τον υποθάλαμο του εγκεφάλου, ενώ επιτυγχάνεται με ομοιαστατικούς μηχανισμούς που ρυθμίζουν τη θερμοκρασία του σώματος (36,6), το ph του αίματος (7,4), τη συγκέντρωση γλυκόζης στο αίμα, τη συγκέντρωση αερίων στο αίμα (O2, CO2) και την άμυνα του οργανισμού (ανοσοβιολογικό σύστημα). Η διαταραχή της ομοιόστασης μπορεί να προκύπτει από ασθένεια και να είναι προσωρινή και αναστρέψιμη, ή μη αναστρέψιμη και μόνιμη που οδηγεί στον θάνατο. Προκαλείται από παθογόνους μικροοργανισμούς, από περιβαλλοντικούς παράγοντες (ακτινοβολίες, ακραίες μεταβολές θερμοκρασίας, κ.ά.), από τον τρόπο ζωής (κάπνισμα, καταχρήσεις οινοπνευματωδών ποτών, ναρκωτικά, κ.ά.), από τραυματισμό (φυσικό ή συναισθηματικό), ενώ σημαντικός είναι και ο ρόλος της κληρονομικότητας. Η ομοιόσταση μπορεί να θεωρηθεί και ως δυναμική αυτορρύθμιση ενός συστήματος. Αυτορρύθμιση είναι η δυνατότητα ενός συστήματος να μεταβαίνει εκούσια από μια κατάσταση δυσαρμονίας στην οργάνωσή του, σε μια κατάσταση περισσότερο αρμονική. Η έννοια αυτής της αυτορρύθμισης, ιδιαίτερα για τον ανθρώπινο οργανισμό ως σύστημα, περιγράφει μια από τις θεμελιώδεις ιδιότητές του, δηλαδή να αλλάζει από μόνο του τον τρόπο συμπεριφοράς, μεταβαίνοντας από μια κατάσταση δυσαρμονίας σε μια κατάσταση αρμονίας.

21 Ουσιαστικά η ομοιόσταση, όπως αναφέρει ο Selye, είναι η προσαρμοστική ικανότητα του οργανισμού, που προκύπτει ως απάντηση σε κάποιο εσωτερικό ή εξωτερικό επιβαρυντικό παράγοντα. Σε περίπτωση που ο επιβαρυντικός παράγοντας ή περισσότεροι επιβαρυντικοί παράγοντες επιμένουν, τότε μπορεί αυτή η έμφυτη προσαρμοστική ικανότητα του οργανισμού να εξαντληθεί, δηλαδή να προκύψει ο κίνδυνος της προσαρμοστικής εξάντλησης. Η αποτυχία της ομοιόστασης να ανταποκριθεί στους στόχους της, οδηγεί τον οργανισμό στη φάση της ετερόστασης. Τότε παρεμβαίνει ο θεραπευτής με τους χειρισμούς του, να προσφέρει τα κατάλληλα ερεθίσματα για να ενισχύσει την προσαρμοστική ικανότητα, με σκοπό να αποφύγει ο οργανισμός την προσαρμοστική εξάντληση. Να αποφύγει, δηλαδή, το σημείο χωρίς επιστροφή, όπου η ατομική προσαρμοστική ικανότητα καταρρέει. Το ερώτημα που προκύπτει είναι η ποιότητα των χειρισμών που εφαρμόζει ο θεραπευτής, ή αν προτιμάτε το άγγιγμα του θεραπευτή πόσο απαλό ή δυνατό πρέπει να είναι για να είναι αποτελεσματικό; Ας ανατρέξουμε στην απάντηση του Dr John

22 Upledger σε σχετική ερώτηση φοιτητών του: Θέλω να είμαι σίγουρος πως οι φοιτητές μου θα είναι ήπιοι στους χειρισμούς τους. Το σώμα δεν αντιστέκεται σε ήπιους χειρισμούς. Όταν το σώμα δεν αντιστέκεται, μπορούμε να αισθανθούμε τις αλλαγές στους ιστούς. Χρησιμοποιώ τους όρους blending και melding γιατί σημαίνουν κάτι διαφορετικό. Blending (εναρμόνιση), σημαίνει: τη στιγμή που εμπλέκομαι με τον ασθενή, συνδέομαι και κινούμαι με τον ρυθμό του.melding (συγχωνεύομαι), δηλώνει, τη ποιότητα της επαφής με το σώμα του ασθενή και τη δυνατότητα να αποτελέσουν τα χέρια του θεραπευτή προέκταση του σώματος του. Έτσι αξιολογώντας τον κρανιοϊερό ρυθμό τα χέρια του θεραπευτή εναρμονίζονται (blending) με το σώμα, ενώ όταν εφαρμόζει κάποιο χειρισμό, τα χέρια του είναι η προέκταση (melding) των οστών που χρησιμοποιεί ως χειριστήρια. Είχε επισημάνει επίσης: κατά τη διάρκεια ενός χειρισμού, έχοντας στόχο να εμποδίσουμε την κίνηση της περιτονίας, ώστε να επιτύχουμε την απελευθέρωση ενός περιορισμού κάπου στη πορεία της, θα πρέπει να ισοφαρίσουμε την πίεση που προσφέρει το σώμα και να βάλουμε επιπλέον όση πίεση απαιτείται για να εμποδίσουμε τη κίνηση. Σε τελική ανάλυση, όσο εναρμονίζεται και συγχωνεύεται ο θεραπευτής με τον ασθενή, η επίγνωση της μηχανικής δύναμης αντικαθίσταται από την επίγνωση των αλλαγών στους ιστούς του ασθενή. Οι ήπιοι

23 χειρισμοί διευκολύνουν τη σωματική και ψυχολογική λειτουργικότητα, διευκολύνουν δηλαδή την λειτουργικότητα στο Κεντρικό Νευρικό Σύστημα. Με τη Κρανιοϊερή Θεραπεία, ο θεραπευτής χρησιμοποιώντας απαλούς ήπιους χειρισμούς, απελευθερώνει περιορισμούς στα μαλακά μόρια που σχετίζονται και επηρεάζουν το σύστημα των μεμβρανών σπονδυλικό και ενδοκράνιο διευκολύνοντας έτσι τη ροή των υγρών του σώματος, κυρίως του εγκεφαλονωτιαίου υγρού. Τελικά διευκολύνει τη συνολική λειτουργικότητα στο Κεντρικό Νευρικό Σύστημα, ενισχύοντας τον φυσικό αμυντικό μηχανισμό του σώματος, δηλαδή την προσαρμοστική του ικανότητα. To touch can be to give life, Michelangelo

24 ΠΗΓΕΣ ΧΡΟΝΙΟΣ ΠΟΝΟΣ -Η παραφωνία του εγκεφάλου μια εναλλακτική πρόταση, Χαρ. Τιγγινάγκας, ISBN: CRANIOSACRAL THERAPY, John Upledger, D.O.,F.A.A.O. & Jon D. Vredevoogd, M.F.A., ISBN