Ανοιχτή Σύσκεψη Εργασίας Επίσπευση & Συντονισµός της Αποκατάστασης & Ανασυγκρότησης των Πυρόπληκτων περιοχών

Transcript

1 Ανοιχτή Σύσκεψη Εργασίας Επίσπευση & Συντονισµός της Αποκατάστασης & Ανασυγκρότησης των Πυρόπληκτων περιοχών ΤΕΕ, Παρατηρητήριο για την Ανασυγκρότηση των Πυρόπληκτων περιοχών Τετάρτη 28 Μαϊου 2008 ραγκιώτης: Λοιπόν, ως µοναδικός κύριος εδώ του Προεδρείου σας παρουσιάζω τις κυρίες. Αριστερά µου είναι η κυρία Ξηροτύρη, την γνωρίζετε είναι συνάδελφος θεωρώ τον τίτλο του µηχανικού παραπάνω από όλους, υπήρξε µέλος του Ελληνικού Κοινοβουλίου, διακεκριµένο και εξακολουθεί να είναι διακεκριµένη συνάδελφος και είναι συντονίστρια της επιστηµονικής επιτροπής η οποία λειτουργεί στο Τεχνικό Επιµελητήριο µε αντικείµενο να λειτουργήσει ως Παρατηρητήριο για την ανασυγκρότηση των περιοχών που επλήγησαν από τις τελευταίες πυρκαγιές. Ακόµα πιο αριστερά µου είναι η κυρία Βαγγελάτου, συνάδελφος από την Ειδική Επιστηµονική Επιτροπή των Πολιτικών Μηχανικών εκλεγµένη επί σειρά ετών, δεν σηµαίνει όµως τίποτα αυτό για ηλικίες, διακεκριµένη συνάδελφος και εκείνη και µέλος του Παρατηρητήριου, δεξιά µου η κυρία Θεοχάρη η οποία εκτός από τον ρόλος της στο Παρατηρητήριο είναι και επιµελήτρια της µόνιµης επιτροπής περιβάλλοντος του ΤΕΕ και εγώ ο Θόδωρος ραγκιώτης, µέλος της διοικούσας επιτροπής του ΤΕΕ και µέλος και εγώ του συγκεκριµένου Παρατηρητηρίου. Θα καλέσουµε τώρα τον Πρόεδρο µας τον Γιάννη τον Αλαβάνο αφού ευχαριστήσω όλους τους παρόντες και ιδιαίτερα αυτούς που άφησαν τις πάρα πολλές ασχολίες τους και την πάρα πολύ φορτωµένη έτσι δική τους αναγκαία παρουσία στις περιοχές τους, να τους ευχαριστήσουµε πάρα πολύ, είναι ο βουλευτής του ΚΚΕ ο κύριος Καραθανασόπουλος, είναι ο Περιφερειάρχης, ο Γενικός Γραµµατέας Περιφέρειας υτικής Ελλάδος ο κύριος Σπυρίδων, είναι και ο Πρόεδρος του ικηγορικού Συλλόγου ο κύριος Παξινός και βέβαια ο κύριος Νοµάρχης Ηλείας, ο Αντιπρύτανης ο κύριος Πολύζος. Να ευχαριστήσουµε λοιπόν όλους τους παρόντες εδώ και να παρακαλέσουµε τον συνάδελφο Αλαβάνο να ανέβει στο βήµα. Αλαβάνος: Ναι, να ευχαριστήσω και εγώ, να ευχαριστήσω όσους παρευρίσκετε εδώ πέρα και να µεταφέρω αυτό που µου είπε η κόρη µου η οποία είναι µεγάλη σε ηλικία, όταν της είπα ότι θα είµαι αυτή την ώρα εδώ περά, µου λέει αν αντί για ηµερίδες φυτεύατε δέντρα τότε η κατάσταση στην Ηλεία θα ήταν διαφορετική. Αλλά εγώ πιστεύω ότι ο Περιφερειάρχης, ο Νοµάρχης, ο Βουλευτής της περιοχής της ευρύτερης περιοχής, ο Αντιπρύτανης που λείπουν εδώ πέρα και έχουν παρευρεθεί σε αρκετές ηµερίδες και κάποιοι σε πολύ περισσότερες από µένα τουλάχιστον, θα πρέπει να το χαίρονται γιατί αυτό δείχνει µια ευαισθησία των οργανώσεων και των πολιτών η οποία θα έχει µια αντανάκλαση έστω και αν δεν είναι άµεση. 1

2 Και ίσως είναι η µεγαλύτερη δύναµη που διαθέτουµε, αυτή την εποχή, γιατί αν κανείς διαβάσει τις εφηµερίδες σήµερα θα δει την παρουσίαση, τον απολογισµό που κάνουνε χτες αρκετοί κυβερνητικοί παράγοντες µε τον κύριο Μολυβιάτη πρώτο απ' όλους και µε την ιδιότητα που έχει τώρα αλλά και οι Γενικοί Γραµµατείς Υπουργείων παρουσιάζοντας τα ποσά που έχουν εγκρίνει, έχουν δοθεί στις περιοχές που έχουν πληγεί και ταυτόχρονα διαβάσετε στα ΝΕΑ τη σηµερινή συνέλευση του Νοµάρχη Ηλείας θα δει ας πούµε µια σαφή αντίθεση στην εκτίµηση των πραγµάτων. Και τελικά νοµίζω ότι ίσως µέχρι τώρα είµαστε πολύ καλοί και εµείς σαν Τεχνικό Επιµελητήριο στις γενικές κατευθύνσεις και στις δράσεις που πρέπει να γίνουνε, αλλά δε βλέπουµε πώς πραγµατικά, ποια ανταπόκριση υπάρχει, τι γίνεται στις περιοχές που µας ενδιαφέρουν. Έχουµε δύο σε αυτό το επίπεδο δύο σηµαντικά κείµενα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το ένα είναι δηµοσιεύτηκε την Κυριακή, µια ευρεία περίληψή του από το Ινστιτούτο για την ευρωπαϊκή πολιτική περιβάλλοντος για λογαριασµό της επιτροπής περιβάλλοντος δηµόσιας υγείας και ασφάλειας τροφίµων του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου σε σχέση µε τις δασικές πυρκαγιές που κυρίως τα τελευταία χρόνια, και πέρυσι πάνω από όλα, παρουσιάστηκαν και που το αξιοσηµείωτο είναι αυτό που γνωρίζουµε πολύ καλά, βέβαια ότι δίνει πολύ µεγάλο βάρος στη πρόληψη σε σχέση µε την καταστολή και µιλάει ότι στην Ελλάδα εµείς έχουµε στοχεύσει στην καταστολή και η καταστολή γίνεται ακόµα χειρότερη όταν δεν έχουν ληφθεί µέτρα πρόληψης. Αλλά νοµίζω ότι επισηµαίνει κι άλλα ζητήµατα στα οποία είναι εµείς, κεντρώνουµε σε αυτά ότι δηλαδή χρειάζεται αναβάθµιση της συνολικής οργάνωσης της διαχείρισης της δασικής υπηρεσίας, δεν υπάρχει εθνική πολιτική αντιµετώπιση των δασικών πυρκαγιών ούτε συντονισµός των ενεργειών. Υπάρχει έλλειψη συντονισµού των αρµοδιοτήτων, των υπηρεσιών, έλλειψη αξιόπιστου συστήµατος παρακολούθησης και πρόληψης των πυρκαγιών και σε ένα σηµείο που εµείς δίνουµε πολύ µεγάλο βάρος είναι αυτό. ηλαδή στην αξιολόγηση των στοιχείων και των δεδοµένων που έχουν οδηγήσει σε πυρκαγιές και πως θα τις αντιµετωπίσουµε, στην έλλειψη συνεργασίας ανάµεσα στους αρµόδιους φορείς, στην ανεπαρκή εκπαίδευση, στην έλλειψη αντίδρασης των πολιτών, στην έλλειψη δασικών χαρτών, στην έλλειψη κτηµατολογίου, όλο ελλείψεις σε βασικά θέµατα και βασικά συντονισµού και οργάνωσης και βεβαίως το τελευταίο είναι διακρατική συνεργασία όπου εδώ πέρα είναι το δεύτερο κείµενο της ευρωπαϊκής ένωσης που εδώ πρόσφατα δόθηκε στην ανακοίνωση, για την ενίσχυση της ικανότητας ένωσης στην αντιµετώπιση καταστροφών κυρίως σε επίπεδο συνεργασίας όλων των κρατών και πέρα εµείς τα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης που σε επίπεδο έτσι γενικό κατευθύνσεων και στο σωστό είναι και ίσως θα µπορούσαµε να το λάβουµε υπόψη µας για το τι πρέπει να γίνει και στην Ελλάδα. Ως βασική αντιµετώπιση, γιατί εµείς πέρα από τις σκοπιµότητες που κανείς µπορεί να διακρίνει πίσω και να δει σε αυτά τα κείµενα, το πρόβληµα είναι ότι εµείς πάσχουµε πάρα πολύ στα στοιχειώδη χαρακτηριστικά ενός κράτους που θα χαρακτηριζόταν ως αναπτυγµένο. 2

3 Η σηµερινή συνάντηση σε σχέση µε τις άλλες έχει την έννοια ότι το Παρατηρητήριο θέλει να καταγράψει τι έχει γίνει µέχρι τώρα να επισηµάνει τις παραλείψεις και να προσδιορίσει τι θα κάνουµε στη συνέχεια. Ήδη έχουν γίνει πολλές συναντήσεις του Παρατηρητηρίου και εδώ πραγµατικά να πω ότι η Μίνα η Ξηροτύρη είναι ψυχή µιας σπουδαίας δουλειάς που γίνεται όπως στην οποία συµµετέχουν πολλοί συνάδελφοι που κάθονται στο τραπέζι πάνω, η Ολυµπία η Βαγγελάτου και η Γιάννα η Κουφάκη, που είναι κάτω που είναι από το ιεπιστηµονικό Συµβούλιο, η Χριστίνα η Θεοχάρη, ο Θόδωρος ο ραγκιώτης, ο Ηλίας ο Αποστολίδης από το Γεωτεχνικό Επιµελητήριο έχουνε κάνει πολλές συναντήσεις έχουνε τρεις ειδικές οµάδες, για το τι προτείνουν να γίνει στη συνέχεια αλλά εγώ πιστεύω ότι το κύριο είναι ότι θα πρέπει να αποτιµήσουµε τι έχει γίνει µέχρι τώρα. Τι έχουµε πει ότι θα γίνει, τι δεν έχει γίνει, που πάνε οι πόροι, που δεν πάνε, που υπάρχουν πόροι που δεν διατίθεται οι πόροι, που πρέπει να δοθούνε πόροι, σε συνέχεια και των µελετών που έχουν κάνει και τα Υπουργεία και το Πανεπιστήµιο το Γεωπονικό και το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Με αυτή τη λογική εγώ θα ήθελα πολύ γρήγορα να αναφέρω τι έχει κάνει το Τεχνικό Επιµελητήριο που νοµίζω ότι δεν είναι αµελητέο σε σχέση µε τις δυνατότητές µας. Πρώτα µαζί µε τον ικηγορικό Σύλλογο, µε την Ολοµέλεια των ικηγορικών Συλλόγων και εδώ θέλω να εξάρω και την ευαισθησία που έχουµε δείξει στα περιβαλλοντικά θέµατα που ίσως εκπλήσσει γιατί είναι πολύ ουσιαστική και πολύ σηµαντική και δεν είναι µόνο από τη νοµική πλευρά και την συµβολή την προσωπική συµβολή του ηµήτρη του Παξινού. ώσαµε πολύ γρήγορα τις θέσεις οι οποίες νοµίζω ότι, του ιεπιστηµονικού Συµβουλίου που έχουν την επικαιρότητά τους απόλυτα και τώρα. Συντάξαµε ένα πρόχειρο οδηγό µε οµάδα επιστηµόνων, µε επικεφαλής τον κύριο Τάσιο, για τη συγκέντρωση πληροφοριών που αφορούν την αποµείωση της φέρουσας ικανότητας των µικρών κτιρίων. Κάναµε αυτό που θεωρούµε ίσως και την σηµαντικότερη παρέµβαση και δεν έχει εκτιµηθεί στην Ελλάδα όσο θα πρεπε, ένα διεθνή αρχιτεκτονικό διαγωνισµό µαζί µε τη ιεθνή Ένωση Αρχιτεκτόνων για την βιοκλιµατική αρχιτεκτονική και τις ανανεώσιµες πηγές ενέργειας και για κελύφη που θα στεγάσουν τα θύµατα καταστροφών και θα µπορέσουν τα στεγάσουν σε καλές συνθήκες µε φθηνό κόστος για µεγάλο διάστηµα έτσι ώστε όταν θα γίνουν η µεταστέγαση τους να είναι σε απόλυτα ασφαλείς και καλές περιοχές από όλες τις απόψεις όχι µόνο των κτιρίων αλλά και πολεοδοµικά, οικιστικά, περιβαλλοντικά. Τα αποτελέσµατα του ιεθνή ιαγωνισµού, τα οποία τα βραβεία θα δοθούν στο Τορίνο τον επόµενο µήνα, εµείς τα έχουµε θέσει στη διάθεση και της Ελληνικής κυβέρνησης και των Ελληνικών κατασκευαστικών εταιριών γιατί θα µπορέσουµε να κάνουνε αυτά τα κτίρια που προβλέπει ο διαγωνισµός και να τα διακινήσουν σε όλο τον κόσµο. Τα πήραν και οι Κινέζοι πρόσφατα από µας και είµαι βέβαιος ότι σε λίγα χρόνια αυτά που δεν κάνουµε εµείς, βέβαια σε άλλη κλίµακα, αλλά αυτά τα σχέδια θα τα δούµε µε κινέζικη πατέντα να κυκλοφορούν σε όλο τον κόσµο. 3

4 ιοργανώσαµε µια ηµερίδα στον Πύργο της Ηλείας µε πρωτοβουλία του περιφερειακού µας τµήµατος, ο πρόεδρος του είναι εδώ πέρα. Η ηµερίδα, επίσης πολύ σηµαντική για το αντιπληµµυρικό σχεδιασµό και νοµίζω ότι είναι πολύ σηµαντικό, ένα από τα συµπεράσµατα ότι πια την ευρωπαϊκή οδηγία θα πρέπει στα θετικά της σηµεία να την υλοποιήσουµε άµεσα κυρίως στην πρόβλεψη ενός εξαετούς κύκλου καταγραφής - αποτίµησης, καταγραφής των δεδοµένων αποτίµησης των εκτιµήσεων και λήψεις µέτρων επαναλαµβανόµενων, το θεωρούµε αναγκαίο πια να γίνει στη χώρα µας αυτό. Έχουµε κάνει δύο άλλες ηµερίδες για την πρόληψη και διαχείριση των φυσικών καταστροφών για τη χρήση τεχνολογικών και επιστηµονικών καινοτοµιών στην προστασία των δασών και την πρόληψη των δασικών πυρκαγιών. Έχουµε χρηµατοδοτήσει ένα ερευνητικό πρόγραµµα του πολυτεχνείου πάλι για τη διάγνωση και επισκευή των ζηµιών κυρίως σε µικρά κτίρια και εν µέρει µικρή µπροστά στη βαρύτητα της έρευνας που παρουσίασε πριν από κάποιες µέρες το πολυτεχνείο για τους τέσσερεις ήµους Αλιφείρας, Ανδρίτσαινας, Ζαχάρως και Φιγαλίας που ουσιαστικά εµείς το χρησιµοποιήσαµε και στις θέσεις, στηρίξαµε σε αυτή τη µελέτη ένα µεγάλο κοµµάτι των θέσεων µας για το εθνικό χωροταξικό σχέδιο. Τι θέλουµε, πως θέλουµε να εξελιχθεί η Ελλάδα χωροταξικά, µε περιφερειακή ανάπτυξη όχι µε υδροκεφαλισµό, όχι µε δύο µητροπολιτικά κέντρα και κυρίως αυτό της Αθήνας, όχι µόνο µε τους µεγάλους, παράλληλα µε τους µεγάλους οδικούς άξονες ανάπτυξης όπως λέγεται αλλά µε την λογική της συµπαγούς πόλης που αξιοποιεί και ελέγχει τη διεύρυνση των πόλεων και των οικισµών δεν αναπτύσσεται µόνο για την Ηλεία στο νέο δυτικό άξονα, υπάρχουν συνέργειες λιµνών, ορεινών, πεδινών και παράλιων χώρων. Υπάρχει σεβασµός στο τοπίο, σε µια όπου υπάρχει έντονη πολιτιστική κληρονοµιά, στην αγροτική γη και έχει αναφερθεί πολλές φορές ότι ειδικά αυτές οι περιοχές έχουν ίσως το καλύτερο αυτή τη στιγµή µοντέλο ανάπτυξης µέχρι τώρα ας το διασώσουµε. Ας επαναλάβω το συµπέρασµα από την εκδήλωση του πολυτεχνείου ότι θα πρέπει να χτυπήσουµε τον κύκλο της καταστροφής όπου τα αίτια της επόµενης καταστροφής γεννιούνται ίσως πριν ακόµα εκδηλωθεί η προηγούµενη καταστροφή, πρέπει να χτυπήσουµε ριζικά αυτό το φαινόµενο και αυτό δεν µπορεί να γίνει παρά αν µελετάµε, πια και τελείως συγκεκριµένα µέτρα, όχι µόνο γενικές τοποθετήσεις σε µια υψηλή, από την υψηλή οπτική που δίνει η κλίµακα του σχεδιασµού που είναι απόµακρη και γενική που είναι απαραίτητη και αυτή αλλά και στο επίπεδο της εφαρµογής. Εδώ τελειώνω θεωρώντας ότι τα συµπεράσµατα της σηµερινής συζήτησης και όλης της δουλειάς που έχουν γίνει θα τα ανακοινώσουµε µάλλον µε συνέντευξη τύπου αµέσως µετά µόλις θα είµαστε έτοιµοι και νοµίζω ότι θα πρέπει να 'ναι αυτά τα συµπεράσµατα, ας µε διαψεύσουνε, αλλά νοµίζω ότι θα πρέπει να είναι συµπεράσµατα µεγάλης αγωνίας και ανησυχίας για το τι θα γίνει και φέτος και τι ίσως θα γίνει στα επόµενα χρόνια µε δεδοµένο βέβαια ότι οι συνθήκες θα δυσµενοποιούνται και δεν θα είναι καλύτερες. Ευχαριστώ πολύ. 4

5 ραγκιώτης: Να ευχαριστήσουµε τον συνάδελφο Αλαβάνο και να παρακαλέσουµε τον Πρόεδρο της Ολοµέλειας των ικηγορικών Συλλόγων Ελλάδος, τον κύριο Παξινό να πάρει το λόγο. Παξινός: Ευχαριστώ πολύ κυρίες και κύριοι, οι πυρκαγιές στη χώρα το 2007, ανέδειξαν την έλλειψη λήψης αφενός των κατάλληλων προληπτικών µέτρων, µέσων προστασίας των πολιτών και του περιβάλλοντος, φυσικού και πολιτιστικού, σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης και αφετέρου των κατασταλτικών µέτρων για την έγκαιρη αποτελεσµατική αντιµετώπισή τους. Ο κρατικός µηχανισµός δεν λειτούργησε αποτελεσµατικά και δεν επέδειξε δυνάµεις κινητοποίησης και τον συντονισµό επεµβάσεων, βοήθειες για την προστασία των αρχών κατά κύριο λόγο αλλά και του περιβάλλοντος και των περιουσιών, συµπεριλαµβανοµένης της πολιτιστικής κληρονοµιάς. Ο τραγικός απολογισµός των πυρκαγιών το 2007 είναι γνωστός σε όλους µας. Σήµερα ένα χρόνο µετά εξακολουθούµε να έχουµε το ίδιο αίσθηµα ανασφάλειας ενόψει του επερχόµενου καλοκαιριού, αλλά και οργής όταν αντιλαµβανόµαστε ότι τα βήµατα που έχουν γίνει από τους αρµόδιους περισσότερο φορείς τόσο για την αποκατάσταση των ζηµιών όσο και την ανασυγκρότηση των πληγεισών περιοχών αλλά και τα προληπτικά µέτρα προς αποφυγή της επανάληψης του ίδιου εφιάλτη, είναι ελάχιστα. Σκοπός της σηµερινής ανοιχτής σύσκεψης είναι να παρουσιαστούν οι πρώτες εκτιµήσεις επί των πλείστων του Παρατηρητηρίου που έχει συγκροτηθεί από τους επιστηµονικούς φορείς στο πλαίσιο της συνεργασίας για την προστασία του περιβάλλοντος. Οι συνεχείς ενέργειες εκ µέρους των αρµόδιων φορέων, τα σχέδια και τα προγράµµατα που εκπονούνται από αυτούς αλλά κατά κύριο λόγο σκοπός να ενηµερωθούν οι πολίτες για την υφιστάµενη κατάσταση, οι οποίοι καλούνται να βρίσκονται σε εγρήγορση για τα θέµατα του περιβάλλοντος και να συµβάλλουν αποτελεσµατικά µε τη συµµετοχή τους στην προστασία του. Το δικαίωµα προς το περιβάλλον ως θεµελιώδες συνταγµατικά και υπερνοµοθετικά προστατευόµενο ατοµικό και κοινωνικό δικαίωµα ανήκει στον κάθε πολίτη και στην κοινωνία που δικαιούνται να ξέρουν την πλέον αποτελεσµατική προστασία του αλλά και την ανάληψη και απόδοση ευθυνών στα πλαίσια του µηχανισµού ποινικού, πειθαρχικού και διοικητικού ελέγχου σε κάθε περίπτωση παραβίασης. Σε µια χώρα που η ατιµωρησία έχει γίνει πλέον θεσµός. Ήδη έχει δροµολογηθεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο η έκδοση οδηγίας για την προστασία του περιβάλλοντος δια µέσω ποινικών διατάξεων που οφείλουν τα κράτη µέλη να ενσωµατώσουν στα εθνικά δίκαια. Σε όλες σχεδόν τις χώρες έχουµε µια νοµοθεσία για την προστασία του περιβάλλοντος που βασίζεται σχεδόν αποκλειστικά σε πολύ χαµηλές χρηµατικές ποινές, το βλέπετε περίπτωση Ασωπού µετά από χρόνια επιβλήθηκε µια αστεία ποινή ευρώ και αυτό ωθεί τους καταστροφείς του περιβάλλοντος στη 5

6 µεγιστοποίηση των κερδών προσπαθώντας να µην χρησιµοποιούν όλες τις σύγχρονες τεχνικές για την προστασία του περιβάλλοντος. Και αυτό γιατί σε αυτές ακριβώς τις µεγάλες εταιρίες εξασφαλίζεται µια ατιµωρησία που αποσκοπεί στη µεγιστοποίηση των κερδών. Αυτή η οδηγία επιτρέπει στις ευρωπαϊκές χώρες να αυξήσουν τις ποινές ώστε το έγκληµα κατά του περιβάλλοντος να καταστεί, αντιοικονοµικό. Πράγµατι όσο το έγκληµα κατά του περιβάλλοντος θα πληρώνεται και από το κοινωνικό σύνολο και όχι από τους ιδιώτες, δεν θα έχουµε καµία ελπίδα προστασίας του περιβάλλοντος. Όπως στην Ελλάδα δεν υπάρχει καµία περίπτωση προστασίας του περιβάλλοντος εάν δεν ληφθούν µέτρα από την ίδια τη Βουλή ώστε να αποτραπεί ιδίως παραµονές εκλογών αυτή η πελατειακή εξάρτιση που οδηγεί σε νέους αντισυνταγµατικούς σε νέους που καταστραφούν το περιβάλλον. Αυτό είναι το πρώτο και κύριο έργο. Εµείς έχουµε κάνει τις προτάσεις µας αλλά δυστυχώς µέχρι στιγµής δεν εισακούονται. Θα επιµείνουµε διότι προέχει το συµφέρον της κοινωνικής ολότητας και όχι µεµονωµένων συµφερόντων. Στα πλαίσια των ευρωπαϊκών εξελίξεων, οι πρόεδροι του επιστηµονικού, επισκεφτήκαµε τον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου και είδατε και σήµερα τουλάχιστον υπήρξε µια δηµοσιότητα αρκετά σηµαντική και έχουν απενεργοποιηθεί οι µηχανισµοί για τις παραλίες. Ελπίζω να µην µείνουν µέχρι εκεί να ενεργοποιηθούν οι µηχανισµοί ελεγκτικοί για όλες τις περιπτώσεις καταστροφής του περιβάλλοντος. Να σας πω και κάτι άλλο έτσι τελειώνοντας, δεν έχουµε συνειδητοποιήσει το µέγεθος της αναφοράς του προβλήµατος. Αυτοί που έχουν τις τύχες στα χέρια τους είναι προφανές ότι βρίσκονται µακράν από αυτό το οποίο αντιλαµβανόµαστε ότι βρισκόµαστε εδώ πέρα. Εάν λοιπόν δεν γίνουµε ενεργοί πολίτες και, χρησιµοποιώντας τώρα τα νέα µέσα που έχουµε στη διάθεσή µας και δίνοντας το µήνυµα ότι εµείς είµαστε αυτοί οι οποίοι είµαστε πιο ισχυροί. Περιµένω να τελειώσουν οι κύριοι γιατί προφανώς κάτι τους ενοχλεί. Αφήστε µε να τελειώσω. Εάν λοιπόν λέω ότι Ευχαριστώ πολύ. ( ): *** [εκτός µικροφώνου] ραγκιώτης: Είναι ζωντανή η εκδήλωση µας υπάρχουν και αυτά. Λοιπόν, να παρακαλέσω την συνάδελφο τη Μίνα την Ξηροτύρη να παρουσιάσει την εισήγηση του Παρατηρητηρίου. Ξηροτύρη: Αγαπητοί Βουλευτές, αγαπητοί Γενικοί Γραµµατείες, αγαπητέ κύριε Νοµάρχη, Αντινοµάρχες, εκπρόσωποι από τις νοµαρχίες των πυρόπληκτων περιοχών, αγαπητέ κύριε Αντιπρύτανη του Εθνικού Μετσόβειου Πολυτεχνείου, αγαπητές φίλες και φίλοι, την τελευταία 15ετία η Ελλάδα βιώνει πολλαπλά κρούσµατα καταστροφικών δασικών πυρκαγιών µε αποκορύφωµα αυτές του περασµένου καλοκαιριού που ήταν πρωτοφανείς σε έκταση έτσι ώστε να κατατάσσονται ανάµεσα στις 3 ή 4 χειρότερες ανθρωπιστικές τραγωδίες τα 6

7 τελευταία 100 χρόνια. Τα αίτια που οδήγησαν στην κατάρρευση του συστήµατος αντιπυρικής και περιβαλλοντολογικής προστασίας της χώρας επικεντρώνεται στην ανικανότητα και στις χρόνιες αγκυλώσεις του κρατικού µηχανισµού και της διοίκησης, της κεντρικής και της αυτοδιοίκησης να διαχειριστούν την κρίση και στα µεγάλα κενά και παραλείψεις του θεσµικού πλαισίου. Οι ανθρώπινες ζωές που χάθηκαν υπογραµµίζουν κατά τον πλέον επώδυνο τρόπο την ανάγκη σηµαντικών µεταρρυθµίσεων όπως και την εφαρµογή αποτελεσµατικότερων µεθόδων και τρόπων παρέµβασης προκειµένου να καλυφθούν τα κενά και να µην βιώσουµε ανάλογες καταστάσεις στο µέλλον. Ένα πολύ σηµαντικό θέµα που εγείρει η οδυνηρή εµπειρία του περασµένου καλοκαιριού είναι κατά πόσο ο κρατικός µηχανισµός είναι έτοιµος να αντιµετωπίσει ανάλογες καταστάσεις στα επόµενα χρόνια. Καθώς αγαπητές φίλες και φίλοι τα µηνύµατα από την κλιµατική αλλαγή την κρίση δηλαδή ανά τον κόσµο είναι εξαιρετικά δυσοίωνα ιδιαίτερα για τις χώρες του ευρωπαϊκού νότου άρα και για τη χώρα µας. Εποµένως, η θωράκισή της έναντι των επιπτώσεων της κλιµατικής αλλαγής πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα για την πολιτεία τόσο για τη διατήρηση του οικολογικού αποθέµατος της χώρας όσο και για την στήριξη των κατοίκων των περιοχών που απειλούνται. Η πλειονότητα των κεντρικών φορέων και οργανώσεων µεταξύ των οποίων και το Παρατηρητήριο ανασυγκρότησης των πυρόπληκτων περιοχών όπως και το σύνολο σχεδόν των τοπικών φορέων που συνοµιλήσαµε µαζί τους προβάλουν ως προεξέχουσα τη ρύθµιση για τη σύσταση του ενιαίου διεπιστηµονικού φορέα διαχείρισης και πυροπροστασίας των δασών. Ενός φορέα που θα υποπτεύεται από ένα υπουργείο. Ευχής έργο θα ήτανε να είχαµε ήδη το Υπουργείο Περιβάλλοντος για να τεθεί υπό την εποπτεία του. Θα έχει σηµαντικές θεσµικές αρµοδιότητες, επαρκής στελέχωση µε καταρτισµένο ανθρώπινο δυναµικό και σύγχρονα µέσα και εξοπλισµό. Υπενθυµίζουµε για αυτό το οµόφωνο πόρισµα της διακοµµατικής επιτροπής της Βουλής που πρότεινε τον σχετικό φορέα και ότι αυτό περιγράφει ένα βιώσιµο µοντέλο που πρέπει, µετά από την επικαιροποίηση του, κυρίως σε ότι αφορά την µετέπειτα συσταθείσα Γενική Γραµµατεία Πολιτικής Προστασίας, να αξιοποιηθεί λοιπόν αυτό το µοντέλο από την πολιτεία, προκειµένου να αποφευχθούν παρόµοιες καταστάσεις στο µέλλον. Υπάρχουν όµως βασικές αρχές και προϋποθέσεις που πρέπει να δηµιουργηθούν για να λειτουργήσει αποτελεσµατικά σήµερα ένα ολοκληρωµένο σχέδιο αντιπυρικής και περιβαλλοντικής προστασίας. Όπως για κάθε σηµαντική µεταρρύθµιση απαιτείται καταρχήν πολιτική βούληση και κοινωνική συναίνεση όχι µόνο για την θεσµική θωράκιση αλλά και για την εφαρµογή συνταγµατικών διατάξεων, και τη θεσµοθέτηση των απαραίτητων εργαλείων που παραπέµπουν αυτές οι διατάξεις δηλαδή τον χωροταξικό σχεδιασµό, τους δασικούς χάρτες το δασολόγιο και το εθνικό κτηµατολόγιο. Η έλλειψη των αιτίων αποβαίνει τραγική για το φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον στην χώρα µας. Στην κατεύθυνση αυτή απαιτείται ανατροπή διατάξεων και πρακτικών που επιβραβεύουν ή 7

8 ενθαρρύνουν καταπατητές και συντηρούν το έλλειµµα της περιβαλλοντολογικής συνείδησης παρά την κρισιµότητα της κατάστασης για το περιβάλλον στην χώρα µας. Απαιτείται ολοκληρωµένος µακρόπνοος σχεδιασµός σε κεντρικό και περιφερειακό επίπεδο µε βάση την επικινδυνότητα του ελληνικού χώρου, απαιτείται η οργάνωση της πρόληψης µε την αρχή ότι αυτή είναι το σηµαντικότερο στοιχείο για την προστασία των δασών και του περιβάλλοντος, της δασικής διαχείρισης και της αποκατάστασης µε σεβασµό στο φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον. Και βέβαια για να εφαρµοστούν και να αποδώσουν ο σχεδιασµός, η οργάνωση της πρόληψης της δασικής διαχείρισης και της δασοπυρόσβεσης απαιτείται η ανασυγκρότηση των δασικών υπηρεσιών σε αρµοδιότητες, δυναµικό και πόρους, η συνεργασία και η λειτουργική διασύνδεση αυτών µε εξειδικευµένες µονάδες δασοπυρόσβεσης και ουσιαστική βελτίωση του συντονισµού των εµπλεκοµένων υπηρεσιών και φορέων της διοίκησης και της αυτοδιοίκησης. Σε όλα αυτά εξέχουσα θέση θα πρέπει να έχει ο ενεργός πολίτης, η τοπική κοινωνία, οι εθελοντικές οµάδες για να συµβάλλουν και να διεκδικούν µε τη συµµετοχή τους το καλύτερο σε όλα τα επίπεδα της πρόληψης και της αντιµετώπισης από φυσικές καταστροφές. Ας πάµε τώρα στις διαπιστώσεις µας και στις ανάγκες που υπάρχουν για την αποκατάσταση και ανασυγκρότηση των περιοχών που επλήγησαν από τις πυρκαγιές το περασµένο καλοκαίρι. Το µέγεθος της καταστροφής είναι γνωστό σε όλους, είναι τεράστιες οι απώλειες, απώλειες σε στρέµµατα που αποτεφρώθηκαν στα στρέµµατα που ήταν οι δασικές εκτάσεις και τα δάση, στη διάβρωση των στρεµµάτων στρεµµάτων, κάηκε το 22,3% των προστατευόµενων περιοχών και δυστυχώς το ποσοστό µας εκτοξεύτηκε στο 55% για τη χώρα µας στο σύνολο των πυρκαγιών το 2007 στο σύνολο των πυρκαγιών στην Ευρώπη. Γιατί κάναµε το Παρατηρητήριο Ανασυγκρότησης και ποιοι είναι οι σκοποί του; Η πρωτοφανής, λοιπόν, για την χώρα περιβαλλοντολογική κρίση που έλαβε διαστάσεις εθνικής τραγωδίας µας απασχόλησε από την πρώτη στιγµή και προχωρήσαµε στην ανάληψη πρωτοβουλίας όπως τον Οκτώβριο του 2007 συστήσαµε το Παρατηρητήριο ανασυγκρότησης το οποίο στελεχώνεται από εκπροσώπους του Τεχνικού Επιµελητηρίου Ελλάδος, της Ολοµέλειας των ικηγορικών Συλλόγων, του Γεωτεχνικού Επιµελητηρίου, του Οικονοµικού Επιµελητηρίου, του Εθνικού Μετσόβειου Πολυτεχνείου, του Πανεπιστηµίου Θεσσαλίας και άλλων. Ο σκοπός του Παρατηρητηρίου είναι η παρακολούθηση, η συµβολή και οι παρεµβάσεις για την υλοποίηση ενός ολοκληρωµένου σχεδίου ανασυγκρότησης και προστασίας της φύσης των περιοχών που επλήγησαν από τις πρόσφατες πυρκαγιές µέσα από ένα βιώσιµο επανασχεδιασµό µε έµφαση στο δηµόσιο συµφέρον και τον σεβασµό στο φυσικό περιβάλλον. Επιδιώκουµε οι άµεσες παρεµβάσεις να µην θίγουν τις προοπτικές τις µεσοπρόθεσµης και µακροπρόθεσµης παρέµβασης. Άλλωστε εξαρχής έχουµε επισηµάνει ότι το συνολικό έργο θα έπρεπε να αντιµετωπιστεί ως ένα µεγάλο δηµόσιο έργο µε προϋπολογισµό επιµέρους χρονοδιαγράµµατα και στάδια εργασιών 8

9 προγραµµατικές φάσεις καθώς και ολοκληρωµένο σχεδιασµό που θα αντιµετώπιζε τα άµεσα προβλήµατα στέγασης αγροτικών και λοιπών αποζηµιώσεων, την άµεση και χωρίς παρεκκλίσεις κήρυξης των καµένων δασών και δασικών οικοσυστηµάτων ως αναδασωτέο και στη συνέχεια τη σύνταξη των δασικών χαρτών. Μεσοπρόθεσµα τα προβλήµατα των υποδοµών, των δικτύων και τα λοιπά. Μετά από ολοκληρωµένες µελέτες και εκτίµηση των κινδύνων σηµαντικά έργα αντιπληµµυρικής προστασίας και αντιµετώπιση κινδύνων κατολισθήσεων. Μετά από τις άµεσες ενέργειες της αποζηµίωσης της φυτικής και ζωικής παραγωγής και της προστασίας της αγροτικής γης στην ανάγκη αναζήτησης συµπληρωµατικών µορφών αγροτικής οικονοµίας όπως η βιολογική κτηνοτροφία, η χωροταξική κατανοµή του ζωικού κεφαλαίου και λοιπά. Μέσα από την προσπάθεια για να βιώσουµε επανασχεδιασµό ανασυγκρότησης των περιοχών την ενίσχυση της µεταποίησης µε πρότυπες επενδύσεις, τη δηµιουργία προτύπων οικισµών ενταγµένων στο φυσικό περιβάλλον, την υλοποίηση προστασίας προγραµµάτων προστασίας και ανάδειξης της πολιτιστικής κληρονοµιάς, περιβαντολλογικές µελέτες για τις περιοχές του δικτύου NATURA που καταστράφηκαν από τις πυρκαγιές. Σε όλες τις προγραµµατικές φάσεις κυρίαρχη θα πρέπει να είναι η µέριµνα για την συγκράτηση και ενίσχυση του πληθυσµού και θα πρέπει σε όλα αυτά να αξιοποιηθούν όλες οι δυνατές πηγές χρηµατοδότησης από την Ευρωπαϊκή Ένωση, το Ταµείο Αλληλεγγύης, την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, το 3ο Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης, το ΕΣΠΑ, το Εθνικό Πρόγραµµα Αγροτικής Ανάπτυξης και λοιπά. Συστήσαµε τρεις οµάδες εργασίας για να εξειδικεύσουµε αυτές τις προτάσεις που αποτελούνται από ειδικούς επιστήµονες. Οι µέχρι τώρα παρεµβάσεις µας είναι οι εξής, δώσαµε συνέντευξη τύπου κατά την ηµέρα των εκδηλώσεων ενάντια στην κλιµατική αλλαγή. Όπου συνδέσαµε την προσπάθεια αυτή µε τον αγώνα που πρέπει να δώσουµε όλοι στη χώρα µας για την πλήρη προστασία των δασικών µας οικοσυστηµάτων και την αναζωογόνηση αυτών καθώς όλοι γνωρίζουµε ότι αποτελούν τους βασικούς παράγοντες αναστροφής του φαινοµένου του θερµοκηπίου. Κάναµε παρέµβαση για την ανάγκη ορθής εκπόνησης των δασικών χαρτών. Κατά την κρίση και των αρµόδιων υπηρεσιών αλλά και των εµπλεκοµένων µε το αντικείµενο φορέων το πρώτο στοιχείο που είναι απαραίτητο για τον επανασχεδιασµό σε ορθολογική βάση των πυρόπληκτων περιοχών είναι οι δασικοί χάρτες. Πιστεύουµε ότι πρέπει να αρχίσει άµεσα η σύνταξή τους µε το 15% ως ποσοστό κάλυψης του εδάφους δηλαδή µε τον παλιό νόµο και όχι µε τον επόµενο που τον θεωρούµε δασοκτόνο. Να βρεθούν αµέσως τα χρήµατα της υποστήριξης του έργου το οποίο πρέπει να γίνει από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και τη ασική Υπηρεσία. Επισκεφτήκαµε τις πληγείσας περιοχές και µιλήσαµε µε τους τοπικούς φορείς. Από τις περιοδείες και τις επαφές µας διαπιστώσαµε τα εξής, επιβεβαιώθηκε για ακόµα µια φορά ότι το θεσµικό πλαίσιο της χώρας για την πρόληψη και την αντιµετώπιση καταστροφών έχει µεγάλα κενά και παραλήψεις όπως 9

10 και η οργανωτική δοµή και η διασύνδεση της κεντρικής της περιφερειακής διοίκησης και της αυτοδιοίκησης για να µπορέσουν τελικά να εφαρµόσουν αποτελεσµατικά ένα σχέδιο. Οι τοπικοί φορείς τόνισαν ιδιαίτερα τις µεγάλες αδυναµίες του συστήµατος, την πρόληψη και τη δασοπυρόσβεση. Όσον αφορά το πρώτο στάδιο κάλυψης των άµεσων αναγκών µετά τα µέτρα των πρώτων ηµερών υπάρχει κατά γενική οµολογία στασιµότητα. Έτσι διαπιστώνονται προβλήµατα στην αποκατάσταση των οικισµών. Στην αντιδιαβρωτική προστασία επιτυχή ίσως στα έργα των πρώτων ηµερών αλλά στοιχειώδη και ανεπαρκή ακόµη και για το άµεσο µέλλον, στην αντιπληµµυρική προστασία των περιοχών, έλλειψη προγραµµατισµού µελετών και κυρίως χρηµατοδότησης, στην τεχνική αναδάσωση που απαιτείται για σηµαντικές δασικές εκτάσεις, στην αποκατάσταση των δικτύων και των υπόλοιπων υποδοµών. Χαρακτηριστική ήτανε η διαπίστωση των δηµάρχων ότι παρατηρείται στασιµότητα σε όλα τα επίπεδα προγραµµατισµός, µελέτης, χρηµατοδότησης που αφορούν τις υποδοµές. Στον σχεδιασµό προστασίας των περιοχών που δεν έχουν καεί και στην ένταξη των πολιτών στον σχεδιασµό και την επιχείρηση πυροπροστασίας αυτών των περιοχών. Στην αποκατάσταση των καλλιεργειών και στην έγκυρη εισαγωγή καινοτόµων αγροτικών δραστηριοτήτων. Τα προβλήµατα οµαδοποιούνται στα ειδικά περιβαλλοντολογικά όπως διάβρωση των εδαφών, υποβάθµιση της ποιότητας και ποσότητας των υδατικών πόρων, καταστροφή των φυσικών οικοσυστηµάτων και ιδιαίτερα των δασικών και των προστατευόµενων περιοχών. Στα κοινωνικά, όπως η ανάγκη στήριξης της απασχόλησης του αγροτικού πληθυσµού και η αποκατάσταση του παραγωγικού ιστού. Στο φυσικό περιβάλλον και την αγροτική παραγωγή όπως η αναζωογόνηση και προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και κυρίως του δασικού πλούτου, η αποκατάσταση της αγροτικής γης και των καλλιεργειών και η δηµιουργία προϋποθέσεων για την ανάπτυξη και των εκσυγχρονισµό του αγροτικού τοµέα. Στις υποδοµές και το οικιστικό περιβάλλον όπως στην αποκατάσταση ενίσχυση και επέκτασης των δικτύων των υποδοµών, στην ανασυγκρότηση του οικιστικού περιβάλλοντος, στις κατευθύνσεις για τις χωροταξικές και αναπτυξιακές πολιτικές. Τα χρηµατοδοτικά µέτρα, ερωτηµατικά και αγωνία διατυπώνεται από όλους του φορείς για το µείζον θέµα της χρηµατοδότησης όπως για το πώς λειτουργεί το ειδικό ταµείο αντιµετώπισης εκτάκτων αναγκών και πότε θα διατεθούν για την αποκατάσταση τα χρήµατα διότι ελάχιστα από αυτά έχουν διατεθεί µέχρι σήµερα κυρίως για την αποκατάσταση των οικισµών. Θα λέγαµε ότι για τα διαθέσιµα κεφάλαια τα οποία περίπου αποµένουν από τα τα ευρώ θα πρέπει αυτά να κατευθυνθούν προγραµµατικά σε όλους τους τοµείς των αναγκών και σε καµία περίπτωση δεν φθάνουν αυτά και δεν πρέπει να υποκαταστήσουν τα δηµόσια οικονοµικά ή το πρόγραµµα δηµοσίων επενδύσεων. Γιατί το ταµείο αλληλεγγύης της ευρωπαϊκής ένωσης διαπιστώνουµε ότι καθυστέρησε η έγκριση από το Ταµείο Αλληλεγγύης των κονδυλίων που αναλογούν για τέτοιες έκτασης καταστροφές, ενώ από τα 10

11 ευρώ που ζήτησε η Ελληνική κυβέρνηση εγκρίθηκαν τελικά σχεδόν τα µισά. Συγκεκριµένα ευρωπαϊκή επιτροπή πρότεινε τελικά τη χορήγηση από το ταµείο αλληλεγγύης στην Ελλάδα ενίσχυση συνολικού ύψους ευρώ για την αντιστάθµιση µέρους των ζηµιών που προκλήθηκαν από τις καταστροφικές πυρκαγιές. Για τα εναποµείναντα προγράµµατα από το 3 ο Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης, τον ανασχεδιασµό του εθνικού στρατηγική πλαισίου αναφοράς και γενικά την αξιοποίηση όλων των χρηµατοδοτικών µέσων που χρειάζονται να διατεθούν και συνδέονται µε τις πυρόπληκτες περιοχές διαπιστώνουµε ότι η µεγάλη έκταση και το µέγεθος των περιοχών που έχουν πληγεί από τις πυρκαγιές απαιτεί τη µέγιστη αξιοποίηση των πόρων που έχουν αποµείνει από το 3 ο Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης, τον ανασχεδιασµό του εθνικού στρατηγικού πλαισίου αναφοράς, του προγράµµατος αγροτικής ανάπτυξης της 4 ης προγραµµατικής περιόδου αλλά και του γενικού πλαισίου χωροταξικού σχεδιασµού και αειφόρο ανάπτυξης και φόρου ανάπτυξης. Βέβαια η κύρια αγωνία όλων µας είναι ότι επί της ουσίας δεν έχουν συνταχθεί ακόµη έγκριτα και βιώσιµα προγράµµατα από τις αρµόδιες διαχειριστικές αρχές, τις κεντρικές, των περιφερειών για την αξιοποίηση των προγραµµάτων αυτών. Συναντηθήκαµε µε την κεντρική διοίκηση τα υπουργεία και τους αρµόδιους φορείς, µε του Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, τον υπουργό, τον υφυπουργό και τον αρµόδιο γενικό γραµµατέα, στο ΥΠΕΧΩ Ε, µε τον υφυπουργό και τον γενικό γραµµατέα χωροταξίας και περιβάλλοντος και µε τον γενικό γραµµατέα ηµοσίων Έργων, στο Ειδικό ταµείο αντιµετώπισης εκτάκτων αναγκών µε τον πρόεδρο του τον κύριο Μολυβιάτη τελειώνω µε τα συµπεράσµατα µας και τις προτάσεις. Καταρχήν θέλουµε να επισηµάνουµε ότι από τις παραπάνω συσκέψεις και συναντήσεις µε τους φορείς από τα στοιχεία που έρχονται στην επικαιρότητα για τις καθυστερήσεις και τα προβλήµατα στην αποκατάσταση των πυρόπληκτων περιοχών όπως και από τις µέχρι σήµερα σχετικές εκδηλώσεις και ηµερίδες του ΤΕΕ, προκύπτει ότι υπάρχει άµεση ανάγκη ενός συνεκτικού σχεδίου ανασυγκρότησης των πυρόπληκτων περιοχών που θα δώσει έµφαση στην αποκατάσταση αυτών την παραπέρα ανάπτυξή τους και στη δηµιουργία προϋποθέσεων για την αποφυγή παρόµοιων καταστάσεων στο µέλλον, όπως και η ανάγκη σύστασης ενός δηµόσιου φορέα ανασυγκρότησης για τον παραπάνω σχεδιασµό και την παρακολούθηση της υλοποίησης των έργων και των δράσεων από τις συναρµόδιες υπηρεσίες της διοίκησης και της αυτοδιοίκησης. Χρειάζεται δηλαδή ένας φορέας µε αποκεντρωµένη δοµή και λειτουργία στις περιφέρειες ο οποίος θα εποπτεύεται από ένα και µόνο από τα εξοχήν αρµόδια υπουργεία παραδείγµατος χάρη από το Υπουργείο Εσωτερικών ηµόσιας ιοίκησης και Αποκέντρωσης ή από το ΥΠΕΧΩ Ε. Χαρακτηριστική ήταν η αγωνία των τοπικών φορέων που εκκλήθηκαν να αντιµετωπίσουν την κρίση ότι δεν είναι δυνατόν να καλείται η τοπική κοινωνία µόνη της να διαχειριστεί µια πρωτόγνωρη κατάσταση αλλά επιβάλλεται συντεταγµένα η πολιτεία µε τους φορείς της και την τοπική κοινωνία να 11

12 σχεδιάσει και να υλοποιήσει ένα ολοκληρωµένο πρόγραµµα ανασυγκρότησης. Μετά από αυτά θεωρούµε ότι πρέπει άµεσα είναι καιρός δηλαδή να συσταθεί ο εν λόγω φορέας αποκατάστασης και ανασυγκρότησης, να οργανωθεί πανελλαδικά µε υπηρεσίες αποκατάστασης µεγάλων καταστροφών, άµεσα στις έδρες των πυρόπληκτων περιοχών που θα έχουν σαν αντικείµενο την εκτίµηση της έκτασης της καταστροφής και των άµεσων αναγκών που πρέπει να καλυφθούν, τον σχεδιασµό και τις µελέτες για την υλοποίηση µικρών και µεσαίων έργων υποδοµών για την αποκατάσταση των περιοχών και τον προγραµµατισµό δράσεων αποτροπής νέων καταστροφών την λειτουργική διασύνδεση µε την κεντρική διοίκηση του φορέα και τον συντονισµό µε τις υπηρεσίες της Περιφέρειας και της Αυτοδιοίκησης όπως και τη συµβολή στην εξεύρεση και στην ορθολογική διαχείριση των πόρων. Την σύνταξη προγραµµάτων ανασυγκρότησης και βιώσιµης ανάπτυξης των πυρόπληκτων περιοχών και την υλοποίηση των προγραµµάτων αυτών, την ενηµέρωση των πολιτών για τους τρόπους πρόληψης, οργάνωσης, αντιµετώπισης και αποκατάστασης των καταστροφών. Ειδικότερα για τα έργα και τις δράσεις του φορέα και των περιφερειακών του υπηρεσιών που αφορούν την ανάπτυξη και την ανασυγκρότηση των πυρόπληκτων περιοχών, τα σηµαντικότερα προβλήµατα εντοπίζονται στο φυσικό περιβάλλον και την αγροτική παραγωγή όπως η αναζωογόνηση και προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και κυρίως του δασικού πλούτου να συναχθούν δασικοί χάρτες, να γίνουν αναδασώσεις µε την σύνταξη ενός εθνικού σχεδίου αναδάσωσης που να συνδέεται µε το πρόγραµµα καταπολέµησης της ερηµοποίησης, να αντιµετωπιστούν τα προβλήµατα βιοποικιλότητας στις καµένες περιοχές, να γίνουν ειδικές µελέτες για τη διαχείριση των υδάτων και όλου του φυσικού υδρογραφικού δικτύου, να γίνει οριοθέτηση των ρεµάτων, των ποταµών και λοιπά. Η αποκατάσταση της αγροτική γης και των καλλιεργειών και η δηµιουργία προϋποθέσεων για την ανάπτυξη και τον εκσυγχρονισµό του αγροτικού τοµέα. Να µην δοθεί αποκλειστικά το βάρος στην αποκατάσταση µε βάση την προηγούµενη κατάσταση όπως προτείνεται από τη µελέτη του Γεωπονικού Πανεπιστηµίου αλλά µε συγκεκριµένες πολιτικές αγροτικής ανάπτυξης και όχι γενικόλογες αναφορές, να δοθεί προοπτική ανασυγκρότησης του αγροτικού χώρου, να προωθηθούν εναλλακτικές καλλιέργειες, η βιολογική γεωργία και η κτηνοτροφία, η εφαρµογή νέων τεχνολογιών σε συνάρτηση µε τους άλλους τοµείς της οικονοµίας, µεταποίηση, τουρισµός, βιοµηχανία. Στις υποδοµές και το οικιστικό περιβάλλον όπως η αποκατάσταση και ενίσχυση των δικτύων των υποδοµών. Αγαπητές φίλες και φίλοι η σύνδεση των οικισµών που επλήγησαν µε τα δίκτυα είναι ιδιαίτερα κρίσιµη για την επαναφορά αυτών των οικισµών σε αναπτυξιακή πορεία ή κατ' ελάχιστον για την επιβίωση τους. Η κατασκευή οδικών αξόνων, προϋποθέτει την αποκατάσταση του τοπικού οδικού δικτύου και τη σύνδεση των οικισµών µε τους οδικούς άξονες ώστε να µην αποµονωθούν και εγκαταλειφτούν. Βασική επίσης προϋπόθεση είναι η παράλληλη υλοποίηση δικτύων 12

13 αποχέτευσης ενώ µε το δίκτυο ύδρευσης πρέπει να αντιµετωπιστεί και το πρόβληµα της πυρόσβεσης. Αναβάθµιση των δικτύων ενέργειας και χρήση των ανανεώσιµων πηγών µε την αξιοποίηση αυτού του περίφηµου στρατηγικού ανέµου. Ας γίνει αυτός ο στρατηγικός άνεµος και µια πηγή έτσι θα έλεγε κανείς αναβίωσης, στρατηγός άνεµος ναι, µια πηγή αναβίωσης για αυτές τις περιοχές. Επιτέλους, κάποιο πρόγραµµα η πολιτεία πρέπει να εφαρµόσει. Η ανασυγκρότηση του οικιστικού περιβάλλοντος πεδινές, παραλιακές, ορεινές και µη ορεινές περιοχές, πρέπει να γίνει σε συνάρτηση µε το φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον, την παραγωγή της κάθε παραγωγής, τη δοµή του οικιστικού δικτύου που είναι πολυκεντρική, την συµπληρωµατικότητα και τη συνέργεια των δραστηριοτήτων µεταξύ ορεινών και µη ορεινών, πεδινών και παραλιακών οικισµών, νοµίζω ότι µε µεγάλη επιτυχία και αναλυτικά περιγράφονται αυτά στη µελέτη του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου για τις πυρόπληκτες περιοχές της Ηλείας. Οι κατευθύνσεις για τις χωροταξικές και αναπτυξιακές πολιτικές µε την εκπόνηση χωρικών ρυθµίσεων, γενικά, πολεοδοµικά, ΣΧΟΑΑΠ, την επιλογή των κριτηρίων για την τουριστική ανάπτυξη και τα µέτρα και τις ρυθµίσεις, Σ ΟΕ, ΚΥΑ, προεδρικά διατάγµατα για την προστασία των δασών σηµαντικών οικοτόπων και περιοχών ιδιαίτερου φυσικού κάλους των ακτών και των γεωργικών εκτάσεων. Ας αρχίσουµε τελικά αυτό τον χωροταξικό σχεδιασµό και την εξειδίκευσή του µε σεβασµό στο περιβάλλον από τις πυρόπληκτες περιοχές. Νοµίζω ότι είναι ένα µεγάλο στοίχηµα για όλους µας και για την κυβέρνηση και για τα κόµµατα της αντιπολίτευσης αλλά κυρίως για τους φορείς για τους επιστηµονικούς φορείς, όπως εµείς µέσα από το Παρατηρητήριο για τους τοπικούς φορείς. Πρέπει να ξεκινήσουµε το στοίχηµα της αναβάθµισης της χώρας µας και της προστασίας του περιβάλλοντος και του χωροταξικού του σχεδιασµού, την σύνταξη των δασικών χαρτών, του κτηµατολογίου, των οδικών ρυθµίσεων τουλάχιστον, στις πυρόπληκτες περιοχές. Η διάβρωση των εδαφών των πυρόπληκτων περιοχών και η αστάθεια τους πρέπει να απασχολήσει µε ένα συγκεκριµένο πρόβληµα την πολιτεία. Οι υδατικοί πόροι που έχουν ποικιλοτρόπως επηρεαστεί και σε µεγάλο βαθµό από τις πυρόπληκτες περιοχές. Έχουν επηρεαστεί τα επιφανειακά νερά των υδρολογικών λεκανών στους 7 νοµούς. Με την αύξηση της επιφανειακής απορροής µπορούν να προκληθούν σηµαντικές πληµµύρες και καταστροφές και δε νοµίζω ότι κανείς µπορεί να παραµείνει σε αυτά τα πρώτα µέτρα τα οποία ελήφθησαν ή από τα ευχολόγια ότι καλά πήγαν και δεν θα έχουµε στο µέλλον προβλήµατα. Στη µεγάλη καταστροφή των φυσικών οικοσυστηµάτων και ιδιαίτερα των δασικών και προστατευόµενων περιοχών, θα υπάρχει αναλυτικότερη εισήγηση στην συνέχεια πέρα από την κήρυξη των αναδασωτέων δασικών εκτάσεων που καταστράφηκαν από τις πυρκαγιές του καλοκαιριού, πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη µέριµνα στις προστατευόµενες περιοχές του δικτύου NATURA, καθίσταται αναγκαίο και εκεί όπου δεν υπάρχουν φορείς να γίνουν διαχειριστικές µελέτες, ούτως ώστε να υπάρξει έτσι το πρόγραµµα της διαχείρισης 13

14 τους. Όπου δεν έχουµε φορείς µπορούν να συσταθούνε µε κατάλληλη στελέχωση και επαρκή χρηµατοδότηση αντίστοιχοι φορείς σε διαµερίσµατα σε νεοδηµοτικά διαµερίσµατα ή στις νοµαρχίες ή στις περιφέρειες για να καλυφθούν όλες οι προστατευόµενες περιοχές. Τέλος, τα κοινωνικά ζητήµατα είναι άµεση ανάγκη στήριξης της απασχόλησης του αγροτικού πληθυσµού της αναζωογόνησης της αγροτικής γης και της αποκατάστασης του παραγωγικού ιστού, πρέπει να γίνει ταχεία αποκατάσταση του παραγωγικού ιστού να διατηρηθούν και να αυξηθούν οι θέσεις εργασίας καθώς οι πυρκαγιές έπληξαν άµεσα το εισόδηµα και την απασχόληση του αγροτικού πληθυσµού των περιοχών τόσο των γεωργών και κτηνοτρόφων, των οποίων οι εκµεταλλεύσεις υπέστησαν ζηµιές όσο και των µεταναστών που απασχολούνται στις πληγείσες γεωργικές εκµεταλλεύσεις. Στοχευόµενες ενέργειες για να δηµιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας τόσο από τη διαδικασία αποκατάστασης όσο και µέσω των φορέων διαχείρισης των προστατευόµενων περιοχών µέσα από τις µελέτες της έρευνας τα προγράµµατα ανασυγκρότησης, επιµόρφωσης και λοιπά. Ένα από τα εργαλεία που θα πρέπει να αξιοποιηθεί είναι ο αναπτυξιακός νόµος προκειµένου να επιδοτούνται οι θέσεις εργασίας που δηµιουργούνται από τις επενδύσεις στις πυρόπληκτες περιοχές και θα πρέπει τελικά πράγµατι να υπάρξουν ειδικά µέτρα και υψηλότερες επιχορηγήσεις και επιδοτήσεις για θέσεις εργασίας σε αυτά τα χρόνια στις πυρόπληκτες περιοχές αν θέλουµε τελικά να µείνουν οι άνθρωποι στον τόπο τους αν θέλουµε πράγµατι να πετύχουµε σε ένα στοίχηµα που πρέπει να δώσουµε όλοι µαζί πολιτεία, φορείς, πολίτες ότι τελικά ενσκήπτουµε και εµείς στα µεγάλα προβλήµατα που έχει το περιβάλλον και ξεκινάµε πρώτα από τις πληγείσες περιοχές γιατί τα δασικά οικοσυστήµατα, η αγροτική γη, η ύπαιθρος είναι τελικά η µεγαλύτερη συµβολή στην αναστροφή του φαινοµένου του θερµοκηπίου ας αφήσουµε λοιπόν τα ευχολόγια και τις διάφορες αβανταδόρικες εκδηλώσεις και ας προσγειωθούµε στην πραγµατικότητα στο προγραµµατισµό στην χρηµατοδότηση και στην οργάνωση των φορέων που θα επιτύχουν αυτό το έργο. Ευχαριστώ. ραγκιώτης: Ευχαριστούµε την συνάδελφο Ξηροτύρη και θα παρακαλέσουµε την κυρία Κουφάκη που εκπροσωπεί εδώ το ικηγορικό Σύλλογο για τη δική της εισήγηση. Κουφάκη: Σας ευχαριστώ πολύ η κυρία Ξηροτύρη εκ µέρους του Παρατηρητηρίου στο οποίο έχω και εγώ την τιµή να συµµετέχω, εκπροσωπώντας την Ολοµέλεια των ικηγορικών Συλλόγων της χώρας, παρουσίασε πολύ αναλυτικά τα προβλήµατα που ήδη µας έχουν απασχολήσει. Με την δική µου εισήγηση η οποία θα είναι πολύ σύντοµη, θα προσπαθήσω να θέσω το συγκεκριµένο ζήτηµα της προστασίας της φύσης και ειδικότερα των περιοχών του δικτύου NATURA κυρίως σε σχέση µε τις κοινοτικές υποχρεώσεις όπως απορρέουν από το κοινοτικό δίκτυο και να θέσω κάποια ζητήµατα για περαιτέρω προβληµατισµό και συζήτηση. 14

15 Η φύση έχει αποτελέσει µέχρι σήµερα όπως όλοι ξέρετε αντικείµενο ιδιαίτερης προστασίας τόσο σε διεθνές όσο και σε κοινοτικό επίπεδο µε την υιοθέτηση δεσµευτικών νοµικών κειµένων στα οποία υπογραµµίζεται η σηµασία της διατήρησης και αποσκοπεί την ενδυνάµωση της προστασίας της. Σε κοινοτικό επίπεδο η προστασία της φύσης κατέβαλε σηµαντικό µέρος της πολιτικής της ευρωπαϊκής ένωσης από την δεκαετία του '70. Σχετική νοµοθεσία για την προστασία της φύσης αποτελείται σήµερα από την οδηγία γνωστοί σε όλους σας για τα άγρια πτηνά και από την οδηγία 9243 για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας χλωρίδας και πανίδας. Η οδηγία σκοπό έχει την µακροπρόθεσµη προστασία διαχείριση και ρύθµιση όλων των ειδών πτηνών που ζουν σε άγρια κατάσταση στο ευρωπαϊκό έδαφος των κρατών µελών καθώς και των ενδιαιτηµάτων τους. Η οδηγία 9243 σκοπό έχει να συµβάλει στην προστασία της βιολογικής ποικιλοµορφίας µέσω της διατήρησης των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας χλωρίδας και πανίδας στο ευρωπαϊκό έδαφος των κρατών µελών. Τα κράτη είναι υπεύθυνα για τη λήψη όλων απαραίτητων µέτρων για την εξασφάλιση της προστασίας των περιοχών τους και την αποτροπή της επιδείνωσής τους. Επισηµαίνεται ότι η θέσπιση µέτρων που ευνοούν τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων και ειδών προτεραιότητας κοινοτικού ενδιαφέροντος αποτελούν κοινή ευθύνη όλων των κρατών µελών και όχι µόνο ενός, όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στην οδηγία. Με την οδηγία θεσπίζεται επίσης ένα συνεκτικό ευρωπαϊκό οικολογικό δίκτυο ειδικών ζωνών επονοµαζόµενο NATURA Το δίκτυο NATURA που αποτελεί το θεµέλιο της προστασίας της φύσης στην ευρωπαϊκή ένωση, είναι ένα δίκτυο ζωνών προστασίας της φύσης που εκτίνεται σε ολόκληρη στην κοινότητα και το οποίο περιλαµβάνει επίσης ζώνες προστασίας που χαρακτηρίστηκαν δυνάµει της οδηγίας για τα άγρια πτηνά. Σκοπός του δικτύου είναι να διασφαλιστεί η µακροπρόθεσµη επιβίωση των πιο πολυτίµων και πλέον απειλούµενων ειδών και ενδιαιτηµάτων της Ευρώπης. Η οδηγία 9243 ενσωµατώθηκε στο εθνικό µας δίκαιο µε κοινή υπουργική απόφαση το 1998 αφού όµως προηγουµένως η χώρα µας καταδικάστηκε από το δικαστήριο των ευρωπαϊκών κοινοτήτων για τη µη έγκυρη συµµόρφωση της µε τις απαιτήσεις που έθετε η οδηγία. Ακολούθησαν όµως και άλλες καταδικαστικές αποφάσεις σε βάρος της Ελλάδας για παραβίαση της οδηγίας Στην υπόθεση της θαλάσσιας χελώνας καρέτα - καρέτα το δικαστήριο των ευρωπαϊκών κοινοτήτων έκκρινε ότι η έλλειψη ενός αποτελεσµατικού συστήµατος αυστηρής προστασίας της χελώνας στη Ζάκυνθο τόσο από θεσµικής άποψης όσο και από πλευράς εφαρµογής µέτρων προστασίας επί του πεδίου στοιχειοθετεί παραβίαση των υποχρεώσεων του άρθρου 12 της οδηγίας. Για µια παρόµοια υπόθεση η οποία αφορά στην έλλειψη προστασίας της οχιάς της Μήλου η Ελλάδα καταδικάστηκε επίσης για παραβίαση της οδηγίας Σήµερα εκκρεµούν αρκετές ακόµα υποθέσεις ενώπιον του δικαστηρίου. Ωστόσο, οι περιβαντολλογικές επιδόσεις της Ελλάδας δεν αντικατοπτρίζονται αποκλειστικά 15

16 στις υποθέσεις που έκρινε το δικαστήριο των ευρωπαϊκών κοινοτήτων ή αυτές που τυχόν κρίνει αφού οι υποθέσεις τελικά προάγονται στην περιβαλλοντική δικαιοσύνη αποτελούν µόνο την κορυφή του παγόβουνου. Το µεγαλύτερο µέρος των περιβαλλοντολογικών παραβιάσεων είτε δεν περιέρχεται ποτέ σε γνώσεις ευρωπαϊκής επιτροπής µέσω καταγγελιών ή άλλων πηγών πληροφόρησης είτε άγεται στα εθνικά δικαστήρια και στο σηµείο αυτό θα πρέπει να επισηµάνουµε και την ανάλογη νοµολογία του Συµβουλίου της Επικρατείας η οποία είναι επίσης σηµαντική για τα θέµατα προστασίας των περιοχών NATURA. Το 2006 µε την 613 απόφαση της επιτροπής εγκρίθηκε σύµφωνα µε την οδηγία 9243 ο κατάλογος των τόπων κοινοτικής σηµασίας για τη µεσογειακή βιογραφική περιοχή. Στο νέο κατάλογο συµπεριλαµβάνονται 231 περιοχές της Ελλάδας που συγκεντρώνουν τις απαιτήσεις για την ένταξή τους στο δίκτυο NATURA. Από τα στοιχεία αυτά προκύπτει σαφώς ότι σηµαντική έκταση της χώρας έχει ενταχθεί τελικά στο δίκτυο αυτό. Ειδικότερα το δίκτυο περιλαµβάνει 151 περίπου ζώνες ειδικής προστασίας στο πλαίσιο της οδηγίας και 239 τόπους κοινοτικής σηµασίας πολλούς από τους οποίους συµπίπτουν µε τις ζώνες ειδικής προστασίας. Στον Ελληνικό κατάλογο των περιοχών του NATURA 2000 εντάχθηκε το σύνολο σχεδόν των προστατευόµενων περιοχών της Ελλάδας σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, εθνικοί δρυµοί, αισθητικά δάση, υγρότοποι Ramsar, ενώ περίπου µισή έκταση του δικτύου αποτελείται από δάση. Για την προστασία και διαχείριση των περιοχών NATURA 2000, ακολουθείται κατά κύριο λόγο η προσέγγιση του χαρακτηρισµού σε εθνικό επίπεδο σύµφωνα µε την διαδικασία του γνωστού σε όλους µας νόµου 1650/86 για την προστασία του περιβάλλοντος η οποία λαµβάνει υπόψη το σύνολο των προστατευτέων αντικείµενων των περιοχών. Σύµφωνα µε αυτή τη διαδικασία για τον χαρακτηρισµό µιας περιοχής ως προστατευόµενης απαιτείται η εκπόνηση ειδικής περιβαλλοντικής µελέτης από δηµόσιο φορέα ή ιδιώτες µετά την έγκριση των προδιαγραφών της από τα Υπουργεία ΥΠΕΧΩ Ε Αγροτικής Ανάπτυξης και τροφίµων και ακολουθεί η σχετική νοµοθετική έγκριση της. Με την ανωτέρω διαδικασία έχουν χαρακτηριστεί 12 περιοχές τουλάχιστον µέχρι τον Σεπτέµβριο του 2007 οι οποίες καλύπτουν εκτάσεις εντός του δικτύου NATURA αλλά και εκτός αυτού. Οι χαρακτηρισµένες περιοχές καλύπτουν µόνο το 17% της έκτασης του δικτύου NATURA ενώ η διαχείριση τους δεν έχει κριθεί µέχρι σήµερα αποτελεσµατική. Η διαπίστωση αυτή συνδέεται άµεσα µε την παράλειψη ολοκλήρωσης της κήρυξης περιοχών ως προστατευόµενων σύµφωνα µε την εθνική νοµοθεσία µε τις υπέρµετρες καθυστερήσεις στην εκπόνηση των ειδικών περιβαλλοντικών µελετών και των σχετικών σχεδίων διαχείριση καθώς και µε τον συντονισµό των φορέων διαχείρισης ως προστατευόµενων περιοχών. Η διάσπαση των αρµοδιοτήτων µεταξύ των υπευθύνων αρχών αποτελεί ένα σηµαντικό επίσης πρόβληµα, για παράδειγµα η διαχείριση των εθνικών δρυµών που κατά κανόνα έχουν ενταχθεί στο δίκτυο NATURA εξακολουθεί να υπάγεται στις περιφερειακές διευθύνσεις δασών, που ανήκουν στο 16

17 Υπουργείο Εσωτερικών, ενώ η διαχείριση των περιοχών NATURA υπάγεται στο ΥΠΕΧΩ Ε. Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίµων δεν φαίνεται να εµπλέκεται σηµαντικά ή άµεσα για τα κατ εξοχήν ζητήµατα της αρµοδιότητας του. Ένα άλλο µείζον ζήτηµα αποτελεί η παράλειψη ενσωµάτωσης στη τοµεακή πολιτική συναρµόδιων υπουργείων δράσεων για την προστασία της φύσης που δεν εντάσσεται σε κανένα ενιαίο σχεδιασµό. Υπενθυµίζεται ότι οι απαιτήσεις της περιβαλοντολλογικής προστασίας πρέπει να εντάσσονται σύµφωνα µε το άρθρο 6 της συνθήκης, της Ευρωπαϊκής Κοινότητας στον καθορισµό και την εφαρµογή των κοινοτικών πολιτικών και δράσεων. Η προστασία της φύσης αποτελεί, στο πλαίσιο αυτό, ιδιαίτερη υποχρέωση τόσο των θεσµικών οργάνων της ευρωπαϊκής ένωσης όσο και των κρατών µελών ιδίως προκειµένου να προωθηθεί η αειφόρος ανάπτυξη. Στις ενδεικτικές όµως αλλά σηµαντικές αδυναµίες που µόλις αναφέρθηκαν, προστέθηκε και η καταστροφή οικοτόπων του δικτύου NATURA από τις πυρκαγιές του 2007 που αποτιµάται περίπου σε στρέµµατα καθώς και η παράλειψη λήψης µέτρων προστασίας και αποκατάστασής τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι αν και στην περιοχή της Πελοποννήσου υπάρχουν 25 περιοχές NATURA για καµία µέχρι τον Σεπτέµβριο του 2007 δεν είχε ολοκληρωθεί η διαδικασία του νόµου 1650 του 86 ενώ ορισµένες από αυτές σύµφωνα µε τις διαθέσιµες πληροφορίες όπως είναι τα όρη Μαρµπάς και Κλοκός και το φαράγγι της Σελινούντας δεν έχει ληφθεί καµία µέριµνα µέχρι σήµερα για την αποκατάσταση τους µετά τις πυρκαγιές. Η παράλειψη λήψης µέτρων προστασίας και αποκατάστασης των τόπων αυτών αποτελεί ευθεία παραβίαση της κοινοτικής νοµοθεσίας και ειδικότερα της οδηγίας 9243 καθώς δεν πρόκειται πλέον για τόπους εθνικής αλλά ευρωπαϊκής σηµασίας και ευρύτερου κοινοτικού ενδιαφέροντος. Προσθέτως, η παραβίαση της εν λόγω οδηγίας συνεπάγεται ενδεχοµένως και παραβίαση άλλων κοινοτικών οδηγιών όπως της οδηγίας για την περιβαλοντολλογική εκτίµηση των έργων δραστηριοτήτων, της οδηγίας 2001/42 για τη στρατηγική περιβαλοντολλογική εκτίµηση σχεδίων και προγραµµάτων, της οδηγίας 2004/35 που καθιερώνει περιβαλλοντική ευθύνη η οποία είναι αντικειµενική χωρίς δηλαδή να χρειάζεται να αποδειχτεί δόλος ή αµέλεια για τον καταλογισµό της. Επισηµαίνεται ότι οι οδηγίες αυτές συνδέονται άρρηκτα µε την ορθή εφαρµογή της οδηγίας Αξίζει επίσης να σηµειωθεί και στην πρόταση οδηγίας για την ποινική προστασία του περιβάλλοντος όπως διαµορφώθηκε στις 21 Μαΐου του 2008, πριν λίγες µέρες από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο παραβιάσεις της οδηγίας 9243 και της οδηγίας συνιστούν παράνοµη συµπεριφορά όταν βάλλονται προστατευόµενα είδη άγριας πανίδας και χλωρίδας και οικότοποι προστατευόµενων ειδών. Σύµφωνα µε την πρόταση της οδηγίας κάθε κράτος µέλος οφείλει να λαµβάνει τα αναγκαία µέτρα ώστε να εξασφαλίζει ότι τα αδικήµατα που αναφέρονται στο κείµενο της τιµωρούνται µε αποτελεσµατικές, αναλογικές και αποτρεπτικές ποινικές κυρώσεις. Ενώ ως ποινικό αδίκηµα τιµωρείται επίσης η ηθική αυτουργία και η 17

18 συνέργεια για τα εγκλήµατα που συντελούνται σε βάρος του περιβάλλοντος. Κλείνοντας θα ήθελα να θέσω σε ορισµένες ακόµα σκέψεις για προβληµατισµό και περαιτέρω συζήτηση. Με αφορµή πρόσφατα δηµοσιεύµατα στον τύπο σύµφωνα µε τα οποία η Πάρνηθα µετά την καταστροφή της από την πυρκαγιά οικοδοµείται µε νοµότυπες ενδεχοµένως οικοδοµικές άδειες που κάνουν χρήση επιτρεπόµενων παρεκκλίσεων της ισχύουσας δασικής νοµοθεσίας και λαµβάνοντας υπόψη το όρος Πάρνηθα ανήκει στο δίκτυο NATURA στην έκταση του οποίου συµπεριλαµβάνονται δάση σε µεγάλο ποσοστό ίσως να είναι τελικά δόκιµη η επανεξέταση και τροποποίηση της νοµοθεσίας περί δασών, προς ενίσχυση της προστασίας των εν λόγω περιοχών διαµέσου κοινοτικού πλέον δικαίου και µόνον. Ας µην ξεχνάµε ότι µετά από κάθε καταστροφή στα δάση από πυρκαγιά δηµιουργούνται εύλογες πεποιθήσεις σε ιδιοκτήτες ή φερόµενους ιδιοκτήτες για ανοικοδόµηση καθώς και σε επιχειρηµατίες για εµπορική εκµετάλλευση. Η πεποίθηση αυτή ενισχύεται ακόµα περισσότερο από τις επιλογές των εκάστοτε κυβερνήσεων να συντηρούν στο διηνεκές πελατειακές τακτικές θεσπίζοντας ευνοϊκές ρυθµίσεις για ανοικοδόµηση νέου ή νοµιµοποίηση υφιστάµενων αυθαιρέτων κατασκευών ή επιχειρώντας ακόµα και αναθεώρηση του άρθρου 24 του συντάγµατος να αποτελεί δια την αποδυνάµωση της προστασίας των δασών. Από την πελατειακή τακτική δεν εξαιρούνται οι ΟΤΑ και αυτό αποδεικνύεται τουλάχιστον στην περίπτωση της Πάρνηθας από το γεγονός ότι η Νοµαρχία Ανατολικής Αττικής και ορισµένες κοινότητες προσέβαλαν το προεδρικό διάταγµα για την προστασία της, ενώπιον του Συµβουλίου της Επικρατείας επικαλούµενοι µεταξύ άλλων την προσβολή του δικαιώµατος στην ιδιοκτησία ορισµένων κατοίκων αλλά και τις επικείµενες επεκτάσεις στα σχέδια πόλεως. Στο πλαίσιο αυτό η ενδυνάµωση της προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος είναι επιτακτική δια µέσω του κοινοτικού δικαίου το οποίο είναι άρτιο και σαφές ενώ οποιαδήποτε εξαίρεση υπόκειται σε προηγούµενη ενηµέρωση της επιτροπής που σε περίπτωση αποδοχής της επιβάλλει τη λήψη αντισταθµιστικών µέτρων. Στην περίπτωση αυτή ακόµη και µια ενδεχόµενη τροποποίηση του άρθρου 24 για τα δάση θα µπορούσε να αποτραπεί και να εγκαταλειφτεί πλέον οριστικά ως ιδέα. Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας. Ξηροτύρη: Να δώσουµε το λόγο στους εκπροσώπους των κοµµάτων, στον βουλευτή του ΠΑΣΟΚ τον κύριο Μανιάτη, θα είναι περίπου πεντάλεπτες έτσι, τοποθετήσεις. Μανιάτης: Μετά από τέσσερεις πολύ καλές εισηγήσεις θα το θεωρούσα αφελές εκ µέρους µου να επαναλάβω πράγµατα που έχουν ήδη λεχθεί πρέπει να σας πω ότι σε ένα ποσοστό 99% όλα όσα ελέχθησαν και από τους τέσσερεις, τους δύο προέδρους και τις δύο εισηγήτριες, µας βρίσκουν απόλυτα σύµφωνους και µάλιστα έχουν υπάρξει από την πλευρά του ΠΑΣΟΚ και συγκεκριµένες πρωτοβουλίες άσκησης κοινοβουλευτικού ελέγχου, 18