Συνέντευξη με τον Ούγ ρο Πρέσβη στην Αθήνα. Έδρα Νεοελ ών Σπο ών

Transcript

1 ΕΤΟΣ: 17 ο Εκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας ELLINIZMOSZ MAGYARORSZÁGI GÖRÖGÖK ORSZÁGOS ÖNKORMÁNYZATÁNAK KIADVÁNYA ΙΟΥΛΙΟΣ FT 3 Συνέντευξη με τον Ούγ ρο Πρέσβη στην Αθήνα Γιά νης Βαρβέρης Έδρα Νεοελ ών Σπο ών Λ ευκ δα, το στερια ό νησί

2

3 Πάμε... Λευκάδα; ΙούλΙος 2011 EΤος: 17 Διακοπές Βρισκόμαστε στη μέση του καλοκαιριού και οι διακοπές για τους περισσότερους από εμάς πλησιάζουν. Οποιοσδήποτε ελληνικός προορισμός φαντάζει παράδεισος για όσους έχουν υπομείνει τον καύσωνα των τελευταίων ημερών, παρόλα αυτά η Λευκάδα ανήκει πράγματι στα νησιά που αποζημιώνουν με το παραπάνω όσους την επιλέξουν για τις διακοπές τους. Στα συν υπολογίστε και μια ιδιαιτερότητα του νησιού: μπορείτε να πάτε οδικώς καθώς συνδέεται με γέφυρα συνεχούς ροής με την Ακαρνανία. Απέχει 420χλμ απ τη Θεσσαλονίκη και 378χλμ απ την Αθήνα. Για όσους θέλουν να φτάσουν γρήγορα, το αεροδρόμιο του Ακτίου απέχει μόλις 18χλμ απ την πόλη της Λευκάδας και αυτή την περίοδο πραγματοποιούνται συχνές πτήσεις και από διάφορες πόλεις της Ευρώπης. Το άρθρο που ακολουθεί είναι από το diakopes.gr, καλή ανάγνωση! Λευκάδα, το νησί που μαγεύει κάθε επισκέπτη του. Οι απέραντες κατάφυτες εκτάσεις, τα βαθυγάλαζα νερά του Ιονίου, ο λαμπερός ήλιος που λούζει με τις αχτίνες του το νησί τη μέρα και το γλυκό φως του φεγγαριού που κάθε βράδυ πλημμυρίζει τον ουρανό δημιουργούν το ιδανικό σκηνικό για ονειρεμένες διακοπές. Το πανέμορφο και ειδυλλιακό αυτό νησί ανήκει στο νησιωτικό σύμπλεγμα των Επτανήσων. Η ιδιαιτερότητα της Λευκάδας έγκειται στο γεγονός ότι είναι το μοναδικό νησί που έχει οδική πρόσβαση, γι αυτό και είναι γνωστό ως το στεριανό νησί. Είναι το τέταρτο σε μέγεθος νησί του Ιονίου και έχει έκταση 302,5 τ. χλμ. Απέχει 100 μ. από την Ακαρνανία με την οποία συνδέεται με μια πλωτή γέφυρα. Το νησί της Λευκάδας μαζί με τα γύρω νησάκια Μεγανήσι, Κάλαμος, Καστό, Σκορπιός, Μαδουρή, Σκορπίδι, Θηλειά, Σπάρτη και Κυθρό αποτελούν το νομό Λευκάδας. Πρωτεύουσά του είναι η πόλη της Λευκάδας, ενώ χωρίζεται σε έξι δήμους και δύο κοινότητες. Η Λευκάδα είναι ένα νησί με αστείρευτες φυσικές ομορφιές. Έχει αποκτήσει παγκόσμια φήμη, την οποία οφείλει κατά ένα μεγάλο ποσοστό στην αγάπη που έτρεφε προς το υπέροχο αυτό νησί ο Αριστοτέλης Ωνάσης. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Έλληνας κροίσος επέλεξε να δημιουργήσει τον προσωπικό του παράδεισο σε αυτόν τον τόπο. Ο Σκορπιός, το διάσημο νησί του Ωνάση που φιλοξένησε μερικές από τις μεγάλες προσωπικότητες της νεότερης ιστορίας, βρίσκεται απέναντι από το Νυδρί. Η Λευκάδα είναι η γενέτειρα του μεγάλου μας ποιητή Αριστοτέλη Βαλαωρίτη, ο οποίος εμπνεύστηκε και μεγαλούργησε στο νησί της Μαδουρής καθώς και του οικουμενικού ποιητή Αγγέλου Σικελιανού. Η περιήγηση στο νησί αποτελεί μια πραγματική έκπληξη για κάθε ταξιδιώτη. Παραλίες μοναδικής ομορφιάς όπως το Πόρτο Κατσίκι, το Κάθισμα, ο Άγιος Νικήτας, το Νυδρί, τα Πευκούλια, η Σκάλα Γιαλού, ο Μύλος, το Αγιοφύλλι, ο Πόρος κερδίζουν τους λάτρεις της κολύμβησης για την καθαρότητα των ακτών και των κρυστάλλινων νερών τους. Τα παραδοσιακά χωριά με τη νησιώτικη αρχιτεκτονική τους και οι Λευκαδίτες, με τη ζεστή φιλοξενία τους δημιουργούν μια οικεία ατμόσφαιρα. Η πόλη της Λευκάδας σύγχρονη και ταυτόχρονα παραδοσιακή αποτελεί μια ευχάριστη γνωριμία. Το ιστορικό κέντρο της διακρίνεται για το νησιώτικο χρώμα του και προσφέρεται για περιπάτους. Τα στενά πλακόστρωτα καντούνια που οδηγούν στις παλιές γειτονιές αποκαλύπτουν πτυχές της ιστορίας της πόλης. Εδώ, βρίσκονται τα μουσεία και τα περισσότερα ιστορικά κτίρια του νησιού. Όλο το νησί είναι ένα φυσικό αξιοθέατο. Αξίζει να γνωρίσετε τόσο τους παραθαλάσσιους οικισμούς όσο και τα ορεινά χωριά που είναι κτισμένα μέσα στην καταπράσινη φύση. Τα πευκοδάση και οι απέραντοι ελαιώνες κυριαρχούν στην ορεινή και πεδινή Λευκάδα. Τα βουνά του νησιού αποτελούν σημαντικούς βιότοπους στους οποίους ζουν και αναπτύσσονται πολλά σπάνια είδη φυτών, πτηνών και θηλαστικών. Σπήλαια, καταρράκτες και πηγές με γάργαρα νερά είναι κάποιες από τις εκπληκτικές ομορφιές που θα δείτε και θα φωτογραφήσετε στο οδοιπορικό σας. Το νησί φημίζεται και για τα περίφημα κεντήματα και υφαντά που κατασκευάζουν οι γυναίκες κυρίως στην περιοχή της Καρυάς. Τα Λευκαδίτικα υφαντά αποτελούν αξιοθαύμαστα δείγματα παραδοσιακής τέχνης και αξίζει να αγοράσετε. Η ποιότητα τα λευκαδίτικης κουζίνας βασίζεται στη χρήση των αγνών, ντόπιων υλικών και στις ιδιαίτερες συνταγές των επτανήσων. Στις ταβέρνες του νησιού θα δοκιμάσετε το μπουρδέτο, το μπακαλιάρο μπιάνκο, τη μαριδόπιτα, το φρυγαδέλι, διάφορες πίτες και συνταγές της ελληνικής κουζίνας. Η Λευκάδα είναι ένα πανέμορφο νησί που κάθε λάτρης των ταξιδιών πρέπει να επισκεφθεί. Προγραμματίστε τις διακοπές σας, στο στεριανό νησί του Ιονίου και απολαύστε το μεγαλείο της φύσης και την εγκάρδια φιλοξενία. 3

4 Ελληνισμóς Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων ουγγαρίας Πρόσωπα/Arcok Janakakisz Nóra írása Interjú Tóth Józseffel, Magyarország Athéni Nagykövetével A leköszönő nagykövet Magyarország hat hónapos EU-elnökségét zárta Athénban június 30-án. Tóth József Nagykövet Úr Nem az első alkalom, hogy Nagykövet Úr a magyarországi görög diaszpórával beszélget. Athéni kiküldetésének 5 éve alatt már több esemény kapcsán is olvashatott a magyar követség görögöket is érintő tevékenységeiről az Ellinizmosz olvasóközönsége. Igen, én is nagy élvezettel forgattam az elmúlt öt év során az újságot, és örültem ennek a kitüntetett figyelemnek az otthoni görög közösség részéről. Sajnos 2008-tól mindkét országban átírta a körülményeket a gazdasági válság. Ennek ellenére azt tudom mondani, hogy nagyon impozáns fejlődésen ment keresztül a kapcsolatrendszerünk. Sikerült visszanyúlni a múltbeli hagyományokra, azokra a kapcsolódási pontokra, ahol a két nemzet története összekapcsolódott, és ezekből inspirációt és biztatást meríthettünk még a nehezebb időszakokban is. Ez persze nem terlelte el a figyelmünket a jelenről és a jövőről. Az előző időszakban a kétoldalú kapcsolatok alakulásának az Európai Uniós csatlakozás adta a keretét, különösen most, mikor az Európai Unió elnökségét Magyarország vitte fél éven keresztül. Ez egyrészt lehetőséget adott az ország bemutatására Görögországban, másrészt, tekintettel arra, hogy Görögország egyetértett Magyarország szinte minden célkitűzésével, kiváló alkalom adódott arra, hogy együttmüködésünket ezáltal is elmélyítsük. Ahogy mondta, a figyelem középpontjában a gazdasági helyzet és kapcsolatok álltak. Jutott idő a kultúrára is? Kultúra nélkül nincs kapcsolatépítés. Amellett, hogy persze a gazdasági és politikai érdekek meghatározóak, mi az embereket szeretnénk elsősorban összehozni. A kultúra fontos összetartó kapocs, amely sokszor még gazdasági hozománynyal, akár profittal is jár ben kiutazásomkor szerveztünk egy magyar fesztivált a Megaro Muszikisszel és az Athéni Kodály Intézettel összekapcsolódva. Nagy örömmel tölt el, hogy az itten Kodály Intézet alapítóját és vezetőjét, Mihálisz Paceász úrat a Nemzetközi Kodály Társaság elnökévé választották, tovább emelve ezzel is az ιntézet rangját. Ezenkívül idén Liszt évét ünnepeljük, ehhez mi a Megaronban Bogányi Gergely zongoraművész februári fellépésével kapcsolódtunk. Az EU-elnökség záróeseményére a napokban került sor, ahol Banda Ádám hegedűművészt hallhattuk. Fontos szerepet kaptak azok a kiállítások is, amelyeket a görög közönségnek sikerült bemutatni. Én ellátogattam Kozániba is, ahol a magyarországi első diaszpóra tevékenységét mutatták be a Budapest Történeti Múzeum és a Görög-Ciprusi-Magyar Baráti Egyesület szervezésében, több partnerrel. Ott az az ötletem támadt, hogy mutassuk be más helyszíneken is ezt a kiállítást. Kapóra jött, hogy a tavaly szeptemberi Thesszaloniki Nemzetközi Vásáron Magyarország volt a díszvendég... Ez is példa volt arra, hogy a nehéz időkben is próbáltunk aktívak maradni és nem visszahúzódni: 44 magyar vállalat vett részt a vásáron, amelyet tíz különböző kulturális esemény színesített. Többek között Sebestyén Márta, Papadimitriu Athina, a Debreceni Népi Együttes lépett fel, bemutattuk a Puskás Hungary-filmet és a Gerbaud-házat. A thesszaloniki városvezetés a Dimitria fesztivál keretébe emelt két magyar programot is: a fent említett kiállítást és Sebestyén Márta fellépését. A kiállítás Pátrában és Athénban is megtekinthető volt aztán. A kiállítás alanyai, a Magyarországon többnyire kereskedői és szponzori tevékenységet folytató személyek ma is fontos példát mutatnak. Idén van az Európai Önkéntesség Éve. Ma is nagy szükség van arra, hogy az üzletemberek kulturális és tudományos tevékenységeket támogassanak. Tartottunk egy Duna konferenciát is az elnökség keretében. A magyar EU elnökség egyik nagy eredménye, hogy az EU elfogadta a Duna-régiós stratégiát, amely átfogja a Duna-menti nemzeteket és országokat, együttműködve az energiafolyosók, úthálózatok, telekommunikációs és egyetemi kapcsolatok építése révén. Az együttmüködés során az EUtámogatások közös és hatékonyabb felhasználása is cél. A konferencia az athéni 4

5 Ιούλιος 2011 EΤΟΣ: 17 Πρόσωπα/Arcok Zappeionban került megrendezésre, ahol újra megemlítettük, mekkora szerepet játszottak a görögök a Duna-menti területeken az évszázadok során. Másik nagy eseményünk a Korinthoszi-csatorna magyar emlékművének felavatása volt - az Ellinizmosz akkor erről nagyon szépen be is számolt. A csatorna mindmáig egy fontos vonzáspont maradt a turisták számára, és úgy vélem, egy kiváló példája a magyar-görög együttműködésnek, inspirációt adva a ma emberének is. Nagyon hasonló érdekei vannak a két országnak, ami az EU jövőjét illeti. Szükség van az európai alapértékek, mint amilyen például a szolidaritás, megőrzésére. Mindkét ország Európa kisebbjei közül van, külön figyelemre és szoros együttműködésre van szükség ahhoz, hogy Európa dolgaiba mi is beleszólhassunk, ne csak a nagyobb hatalmak irányítsanak mindent. Minél jobban működnek az EU-s döntéshozatali mechanizmusok, annál nagyobb az esélyünk, hogy mi is szót kapunk a döntéseknél, amelyek aztán a mi életünkre is kihatnak. Görögország régi uniós tag, Magyarország pedig viszonylag fiatal. Van mit tanulni a görögöktől, vagy nagyon külön ösvényen járnak? Nem lehet elégszer hangsúlyozni, hogy az európai alapértékek itt kerültek megfogalmazásra több ezer évvel ezelőtt. Ez egy olyan tájékozódási pont, amelyhez mindmáig érdemes igazodni. Másrészt látható, hogy a görögök ügyesen megtanulták, hogyan működik az EU rendszere, mibe érdemes energiát fektetni... Az EU-s források felhasználásának helyességéről már Bogányi Gergely koncertjén megoszlanak a vélemények. Ez mindenképpen egy hasznos tapasztalat. Szintén példaértékű az, ahogyan a görögök külföldön összefognak. Másrészt itt Görögországban bámulatos, ahogyan működik a demokrácia, ahogyan a legtöbb ember aktívan politizál, élénk vitákat folytat, nagyarányú a szavazók száma, részt vesznek a tömegmegmozdulásokban, a tiltakozásokban. Talán nem is tanítható ez, a körülménynek és a gének alakítják a görögöket ilyenné. Másrészt vannak, akik a demokráciát rosszul értelmezik: a rendszer nem torkolhat anarchiába és túlzott szabadosságba vagy öncélúságba, a köz érdekét nem szabad szem elől téveszteni. Ezt a kényes egyensúlyt a mindenkori politikusok feladata megtartani, és erre láttam itt pozitív és negatív példákat is az elmúlt öt évben. Fontos megjegyeznem, hogy amikor nagy bajba kerül a görög nemzet, akkor össze tud fogni és közösen felül tud kerekedni a nehézségeken - akkor megtáltosodnak a görögök. Ebben bízom most is, mert nagyon nagy erőfeszítésre van szükség. Az elmúlt harminc évben a demokrácia kissé szabados értelmezése miatt nem kerültek bevezetésre szükséges reformok, miközben ezek az EU más országaiban láthatók voltak. Kétségkívül az EU közben fejlődött gazdaságilag és társadalmilag is, és ennek tükröződnie kell a demokrácia gyakorlásának módozataiban is. Görögországban azt láthatjuk, hogy az EU-tagság és -források kicsit elaltatták a görög társadalmat, miközben nem fordítottak figyelmet arra, hogy az ország gazdasága versenyképes maradjon. Mindez hogyan hat ki az athéniak hétköznapjaira? Hogyan lehet ezzel a mentalitással együtt élni a mindennapokban? A sztrájkok és tiltakozások óhatatlanul kellemetlenséget okoznak. Eleinte erős volt a tiltakozók melletti szolidaritás, de eljutottunk mára oda, hogy már nagy mozgástér nincs, a reformokat végre kell hajtani. Mégis vannak még azok, akik reflexszerűen folytatják tovább a harcukat, és nem vesznek tudomást róla, hogy a helyzet nem fog javulni az illuziókat szerte kell foszlatni. Szerencsére a többség már tisztán látja a helyzetet és arra vár, hogy a változtatások megtörténjenek, a lehető legkevesebb fájdalommal. A pártokkal szemben azonban megfigyelhető egy nagyfokú kiábrándultság, hiszen az előző harminc évben szinten minden parlamenti erő bizonyíthatott. A bizalomvesztést érzékletesen mutatja, hogy a Syntagma téren már egy hónapja tüntetések zajlanak. Olyan civilekről van szó, akiknek elegük van az eddigi politikai kurzusokból. A politkusoknak másrészről nem szabad tovább popularista, demagóg módon ígérgetni, könnyű utak már nincsenek. A Papandreu-kormány több reformot hajtott végre az előző években, gyakorlatilag többet, mint az előzőek az elmúlt évben összesen. A diskurzus központjában most az áll, hogy mennyire igazságosak ezek a reformok, mert társadalmi igazságosságra kell mindig törekedni, a terheket körültekintően kell elosztani. Egy további negatív jelenség, hogy az utóbbi időben érzékelhetően megnőtt a bűnözés, ami a válság következménye. Ez szomorú, mert Athén a biztonságáról volt világszerte híres. Igen, paradicsom volt a turistáknak is. Ma azért követségünkön több ügy is zajik lopások miatt. Megjelentek a magyar bűnözők is az országban. Ezenkívül nagyrészt átformálták a menekültek a nagyvá- 5

6 Ελληνισμóς Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας Πρόσωπα/Arcok Korinthoszi emlékmű avatás rosok utcaképét. Az évi menekült a 11 milliós Görögország számára nagy problémát okoz. Dolgozik az újonnan felállított Európai Menekültügyi Támogatási Hivatal, amely megkezdte első misszióját Görögországban. Az EU beiktatta a Frontex határőrizeti ügynökséget, amelynek a görög-török határnál dolgozik egy 140 fős brigádja. Ennek munkájában magyarok is részt vesznek. Ezenkívül nagy eredménye az elnökségünknek, hogy elfogadták az EU országai, hogy az európai menekültügyi rendszert meg kell reformálni 2012-ig. Ez különösen fontos a mi két országunknak, mert erősödik a nyomás az EU déli és keleti határszakaszán. Az EU-nak nagy kihívásokkal kell szembenéznie a délkeleti medencében, ahol a délkeleti végvárak jelentőségét erősítik a közelmúlt eseményei, mint például az arab tavaszé is. Mi mást mondana még el a Görögországba látogatóknak? Szeretném eloszlatni azt a tévhitet, hogy Athén lángokban állna. A nemzetközi sajtóban az előző években mikor nem voltak nagy hírek az a kép alakult ki, hogy itt a tüntetések miatt kaotikus a helyzet. Ez nem igaz. Még ha voltak is drámai pillanatok, azok sosem a turisták által látogatott helyeken. A szigeteken például semmi sem volt érezhető ebből. Ellenkezőleg, érdemes Görögországba utazni, sok a látnivaló, de utazás előtt mindenképp érdemes tájékozodni és informálódni. Önnek melyik a kedvenc görög helye, negyede? Szeretem nagyon a Plaka részt, amelyet sok vendégnek sikerült megmutatni. Az elmúlt időben örömmel láttam, hogy sikerült Athén óvárosába új életet lehelni és megszépíteni azt, az épületeket renoválni, ahova a lakók egyre inkább viszszaköltöznek. A szuvenír-boltok mellett a lakóházak között színházak működnek, a negyed újra szerves része a városnak, ahol történelmi levegőt szívhatunk be az Akropolisz alatt. De szeretem a külvárost is több zölddel, például Palio Pszihikót, ahol lakom. Volt ideje és lehetősége beutazni Görögországot? Nem olyan sokat, mint lehetett volna, vagy kellet volna, mert Görögországban nagyon sok az ismert kihagyhatatlan úticél. Azért a családdal utaztunk hajóval, repülővel és kocsival is. Öt év után most elbúcsúzik Görögországtól. Visszajön majd? Július közepén lejár a megbízatásom, visszatérek Magyarországra, ahol a Külügyminisztériumban fogok dolgozni. Remélem, hogy sikerül kapcsolatban maradni mindazokkal, akiket ez idő alatt megismertem. Szeretném, ha szerény eszközeimmel segíthetném majd ezeket a kapcsolatrendszereket a továbbiakban is, mind Görögországban, mind a magyarországi görögök soraiban. Nagyon nagy szívvel fogadtak mindig az otthoni görögök. Általában véve is elmondható, hogy van egy erős vegytan a két nép között, nem véltelenül hívnak minket a görögök Közép-Európa mediterránjainak. Sok hasonlóságot fedeztem fel én is. Talán az sem véletlen, hogy a magyar turista nem rettent vissza a hallottak után és nem csökkent az ide látogató magyar turisták száma. Egy idén januári felmérés szerint a magyar utazók első úticélja Görögország, ahova autóval is el lehet jutni. Szegedtől Thesszalonikibe egyre javuló autópályákon lehet 7-8 órás utazás után eljutni a tengerig. Van a mi görög közösségünkhöz hasonló magyar kisebbségi, nemzetiségi szerveződés Görögországban? A görögországi magyarság nem számos. Két csoport jellemező, a visszatelepedett magyarországi görögök, akik megőrzik magyar részüket is, összejárnak - például az éves thesszaloniki találkozókon, illetve azok, akik családalapítás céljából költöznek Görögországba. A vegyes házasságok talán a legszorosabb kapcsot képezik a két nép között. Kis számuk és idejük ellenére nagy elismerésem, hogy mégis tartanak kulturális eseményeket, amelyekkel továbbadják a magyar értékeket, ilyen például a honismereti oktatás a Kodály Intézet termeiben. Van valami, amit félbe kell hagynia, most, hogy elutazik? Igen, mindig vannak új tervek. A legfontosabb most a Puskás Ferenc-szobor felavatása Athénban, egy olyan országban, ahol a sportolókat nagy tekintély övezi. Ez mindkét országunkról elmondható, úgy gondolom. Az ok pedig az lehet, hogy kis országainkban sok nagy sportoló versenyzett és versenyez ma is. Igen, a sport is egy fontos kapocs magyarok és görögök között. Ma is több vendégsportoló él Görögországban, például focisták vagy vívók. A görögök nem felejtik el, hogy Puskás a legmagasabb rangig vitte a Panathinaikosz csapatát, a BEK-döntőig. Most is, a Speciális Olimpia nyitóünnepségén Athénban, a magyar 120 fős delegáció megjelenésekor a görög közönség Puskás nevét kiabálta a Kallimarmaro Stadionban. A szobor felavatására a tervek szerint novemberben kerül most már csak sor. Más, például tudományos és kutatási projektek kapcsán is folytatódik a két ország közötti együttmüködés egyetemek közötti bilaterális kapcsolatok fejlesztésével. Rekordszámú pályázatokról beszélhetünk a természettudományok területén. Fontos törekvésünk a testvérvárosi kapcsolatok építése is, például Ioannina és Keszthely városa között, amely alapja a keszthelyi kutatók munkája a Ioannina-tó megmentésében. Nagyon szépen köszönöm, Nagykövet Úr! További sok sikert kívánok Önnek a magyarországi görög közösség nevében! Jó utat haza! 6

7 ΙούλΙος 2011 EΤος: 17 Τα νέα μας Ανακοίνωση Ούγγρο- Ελληνικού Εμπορικού Βιομηχανικού & Τουριστικού Επιμελητηρίου Στις 13 Μαΐου 2011 έγιναν οι αρχαιρεσίες για την ανάδειξη του καινούριου Διοικητικού Συμβουλίου στα γραφεία του Ούγγρο- Ελληνικού Επιμελητηρίου. Τα μέλη που εκλέχτηκαν είναι: Γεωργιλάς Κωνσταντίνος Καλαϊτζίδης Δημήτρης Κουκουμτζής Γεώργιος Nανάκος Θανάσης Παπαβραμίδης Γεώργιος Σιδηρόπουλος Κρίστιαν Στρίκκα Αλέξανδρος Φαρατζής Βίκτωρας Χαχόπουλος Βασίλειος Στις 7 Ιουνίου έγινε η πρώτη συνεδρίαση του Νεοεκλεγμένου Δ.Σ. όπου εκλέχτηκε το προεδρείο του επιμελητηρίου: Πρόεδρος: Στρίκκα Αλέξανδρος Γενικός Γραμματέας: Χαχόπουλος Βασίλειος Ταμίας: Γεωργιλάς Κωνσταντίνος Αντιπροέδροι: Καλαϊτζίδης Δημήτρης Φαρατζής Βίκτωρας Με αφορμή την εκλογή του νέου Δ.Σ. και προεδρείου θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε όσους πήραν μέρος στις εκλογές αλλά ακόμα περισσότερο, να απευθυνθούμε σε αυτούς που ενώ ήταν μέλη του επιμελητηρίου, έχουν απενεργοποιηθεί τον τελευταίο καιρό. Γνωρίζουμε ότι σε συνθήκες κρίσης της αγοράς η συμμετοχή σε μεικτά επιμελητήρια μειώνεται δραματικά ακόμα και σε μεγάλα επιμελητήρια όπως το Αμερικάνικο ή το Ιταλικό. Έτσι και στο Ούγγρο- Ελληνικό Επιμελητήριο υπάρχει μια αρκετά μεγάλη μείωση των μελών του. Το καινούριο Δ.Σ. και το προεδρείο έθεσε σαν κεντρικό στόχο του την επαναδραστηριοποίηση των παλαιών μελών αλλά και την εγγραφή καινούριων μελών με τελικό στόχο την ευρεία ανανέωση στην πορεία των μελών του Δ.Σ. Τα τελευταία 2 χρόνια εκτός από τις συνηθισμένες εκδηλώσεις, οργανώσαμε κάποιες εκδηλώσεις αρκετά ενδιαφέρουσες με ενημερωτικό χαρακτήρα (Sapari GY, Φορολογικές αλλαγές, Ευρωπαϊκά προγράμματα, χρηματοδοτήσεις κ.τ.λ.) χωρίς όμως να υπάρχει ανάλογη συμμετοχή και ενδιαφέρον από τα μέλη μας. Το γεγονός αυτό μας προβλημάτισε ιδιαίτερα, προσπαθήσαμε να κατανοήσουμε γιατί δεν κατορθώσαμε να συσπειρώσουμε τα μέλη μας με αυτές τις εκδηλώσεις, καθώς θεωρούσαμε ότι περιέχουν θέματα που παρουσιάζουν γενικό ενδιαφέρον. Γι αυτό θα θέλαμε να απευθύνουμε για άλλη μια φορά έκκληση προς όλα τα μέλη μας, αλλά και σ αυτούς που κατά καιρό για διάφορους λόγους έχουν απομακρυνθεί, να μας ενημερώσουν με όποιο τρόπο το επιθυμούν (μέσω τηλεφώνου, με , προσωπικές συναντήσεις) για το ποια θέματα τους ενδιαφέρουν και που νομίζουν ότι το επιμελητήριο θα μπορούσε να τους βοηθήσει. Ελπίζουμε να βρούμε ανταπόκριση στην προσπάθεια που κάνουμε. Με φιλικούς χαιρετισμούς Το προεδρείο 7

8 Ελληνισμóς Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων ουγγαρίας Τα νέα μας ΚΟΥΠΙΑ ΕΝ ΔΡΑΣΗ Πρώτη η Πιπιτσούλη! Η Σοφία Πιπιτσούλη κυριάρχησε στις γυναίκες στο Πανελλήνιο Πρωτάθλημα Κάνοε Καγιάκ, στο Σχοινιά Αττικής. Η Ελληνίδα αθλήτρια που ζει και προπονείται στην Ουγγαρία εδώ και 3 χρόνια ενώ συγχρόνως είναι φοιτήτρια στο Πανεπιστήμιο EL TE της Βουδαπέστης στο τμήμα Νεοελληνικής Γλώσσας, κατέκτησε τον τίτλο της Πρωταθλήτριας Ελλάδας στο μονό και διπλό καγιάκ Γυναικών στις αποστάσεις των 200 μέτρων,των 500 μέτρων και των 1000 μέτρων στο Πανελλήνιο Πρωτάθλημα Κάνοε Καγιάκ που πραγματοποιήθηκε στο Ολυμπιακό Κωπηλατοδρόμιο στο Σχοινιά Αττικής το Σαββατοκύριακο 9 και 10 Ιουλίου Συγχαρητήρια Σοφία και καλή συνέχεια!!! Παράλειψη Το μνημόνιο για τον Ούγγρο καθηγητή dr.zoltán László, που δημοσιεύσαμε στον «ΕΛΛΗΝΙΣΜΟ» του Ιουνίου 2011 στη σελίδα 11, είναι γραμμένο από τον ανταποκριτή μας Θανάση Ζιανό. Από παράλειψη δική μας δεν μπήκε το όνομά του. Διόρθωση Στο περασμένο τεύχος, στο άρθρο για την εκδήλωση προς τιμήν του Νίκου Καζαντζάκη (σελ.18), εκ παραδρομής γράφτηκε ότι η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στη Βιβλιοθήκη Ξένων Γλωσσών του Πανεπιστημίου Eötvös Loránd αντί της Εθνικής Βιβλιοθήκης Ξένων Γλωσσών η οποία είναι εντελώς ανεξάρτητη απ το Πανεπιστήμιο. Ευχαριστούμε την κ.αλεξάνδρα Πάντσιου για την επισήμανσή της. Προς όλους τους ενδιαφερόμενους Αξιότιμοι Πρόεδροι και Εκπρόσωποι Αυτοδιοικήσεων και Οργανώσεων Σας ενημερώνουμε ότι η εφημερίδα μας εκδίδεται σε μηνιαία βάση.στόχος μας είναι να προβάλλονται όλες οι Αυτοδιοικήσεις, Σύλλογοι και Οργανώσεις Ελλήνων της Ουγγαρίας.Για την επίτευξη αυτού του σκοπού παρακαλείστε να στέλνετε τα άρθρα και τις ανακοινώσεις σας στην ηλεκτρονική διεύθυνση της εφημερίδας: ellinismos@ hotmail.com. Είμαστε πρόθυμοι για μια στενή συνεργασία μαζί σας! Στείλτε μας τα σχόλια, τις παρατηρήσεις ή τις προτάσεις σας. Ενημερώστε μας για τις δραστηριότητες του Οργανισμού ή της Αυτοδιοίκησής σας,ή της επιχείρησής σας (Ανακοίνωση, Δελτίο Τύπου ή Πρόσκληση, κλπ ) Η Συντακτική Επιτροπή παρακαλεί τους ανταποκριτές και τους αρθρογράφους της εφημερίδας μας να αποστέλλουν τα άρθρα και τις ανταποκρίσεις τους στο όνομα της Βούλας Αυγουροπούλου. Επίσης σας ενημερώνουμε ότι η ύλη της εφημερίδας κλείνει στις 10 του μηνός. Όλα τα άρθρα που δημοσιεύονται εκφράζουν την άποψη του συγγραφέα.ο κάθε αρθρογράφος είναι υπεύθυνος για το περιέχομενο του γραπτού που δημοσιεύει. Η Σύνταξή μας έχει όμως το δικαίωμα να κάνει διορθώσεις ορθογραφίας,ύφους και σύνταξης. Η Συντακτική Επιτροπή της εφημερίδας ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ Minden az újságunkban megjelenő vélemény kizárólag a cikkek íróinak nézetét fejzi ki. Minden cikkíró maga felelős a megjelent cikk tartalmáért. Szerkesztőségünknek azonban joga van helyesírási és mondattani javításokat végezni. Az ELLINIZMOSZ Szerkesztőbizottsága 8

9 ΙούλΙος 2011 EΤος: 17 Δρόμοι / Utak Határtalanul Kedves Honfitársaim! Ahogy azt már az előző hónapokban láthattátok, rovatomban nem szeljük át az országhatárt, hanem azon magyar településekre látogatunk el, ahol görög kisebbségi önkormányzat működik. Utunk során igyekszem bemutatni Nektek a főbb és érdekesebb látványosságokat, valamint figyelmetekbe ajánlani néhány különleges helyi programot. Miliosz Kati cikke Kihasználva a nyár utolsó meleg napjait, vegyünk az irányt a Dél-Alföld felé, egészen Csongrád megyéig, és nézzünk egy kicsit körül a Tiszától keletre fekvő Szentes városában, amely többek között olyan hírességek szülőhelye, mint Pitti Katalin opera-énekesnő, Szőke András színész és rendező, valamint Kőhalmi Zoltán Karinthy-gyűrűvel díjazott humorista. A hosszú történelemmel rendelkező, Kurcafolyó által kettészelt város tökéletes úti cél lehet egy pár napos kikapcsolódásra. Fővárosi indulással a körülbelül 150 km-es távolság autóval az M5-ös autópályán keresztül, majd az 542-es útról a 451-esre rátérve győzhető le a legkönnyebben. Ha vonattal szeretnénk utazni, ezt is megtehetjük; a Nyugati és a Keleti pályaudvarról is több szerelvény indul naponta a térségbe, akik pedig a buszos utazásokat jobban kedvelik, a Népligetből kelhetnek útra. A város történelme egészen a honfoglalás előtti időkre nyúlik vissza. Ennek bizonyítékaként a nem messze fekvő Szegvár-Tűzkövesi feltárási területen megtekinthetjük az úgynevezett Sarlós Isten szobrát, mely az egyetlen, az újkőkorból ránk maradt férfialakban megtestesített istenség. A különböző népcsoportok népvándorlás idejéből származó síremlékei is elképzelhetővé teszik azon feltevést, miszerint hajdanán itt állt Attila sátorvárosa, és azt az elképzelést, hogy a hun vezér maga is ezen a területen nyugszik. Ha jobban bele akarjuk ásni magunkat ezekbe a századokba és leletekbe, feltétlenül látogassunk el a Kossuth tér 1-es szám alatt található Koszta József Múzeumba! Ha már a város főtéren járunk, ne mulaszszuk el megcsodálni a mintegy két és fél évszázados múltra visszatekintő Református Nagytemplomot, mely mai formája szerint az ország legnagyobb templomai közé tartozik. Szintén a Kossuth téren található az impozáns, manzárdtetős Városháza épülete is. Az Erzsébet tér és a Szent Imre herceg utca sarkán találjuk a Szent Anna római katolikus nagytemplomot, mely források szerint már a 14. században is ott állt. Ha egy kis betekintést szeretnénk nyerni a 19. század második harmadától kezdődően több, mint egy századon át tartó helyi élet sajátosságaiba, akkor mindenképp tegyük tiszteletünket a Petőfi Sándor utcában található Péter Pál Polgárházba, ahol a névadó család emlékei testesítik meg a múltat. Mint tudjuk, az első görög diaszpóra idején számos honfitársunk telepedett le ezen a településen, így semmiképpen ne hagyjuk ki a város főutcáján, a Kossuth utcán található Szent Miklós ortodox templomot, mely Szentes legrégibb műemléke. Innen nem messze található a mai Posta épületében működő Dél-Alföldi Postatörténeti Emlékszoba, mely gyűjteménye a mai napig gazdagodik újabb és újabb emlékekkel. Ha ezen az utcán továbbhaladunk, a Baross utca a Vasúttörténeti kiállításhoz vezet. A Szent Miklós téren találjuk a Fridrich Fényírdát a speciális fotógyűjteményével, Fridrich János fotográfus felvételeivel és speciális műtermi- és laboratóriumi felszerelésével. Lenyűgöző látványt nyújt a Luther téri evangélikus templom is, főleg napnyugta után, mikor is kigyúlnak a világító számlapos toronyóra fényei. Ebben a városban se hagyjuk ki a sétálóutca nyújtotta élvezeteket! A Nagy Ferenc utcában a különféle boltoké, vendéglátó-ipari egységeké és Szentes mozijáé a főszerep. Ezen kívül itt található még a romantikus stílusban épített zsinagóga épülete is, mely a Városi Könyvtárnak ad otthont. Idelátogatásunk előtt ajánlom megtekinteni a weboldalt, ami rendkívül gazdag mindennemű információval, amire csak szükségünk lehet, valamint a hangos idegenvezetés menüpont alatt mp3 formátumban letölthetőek a különböző nevezetességekről szóló, túraútvonalakba rendezett hanganyagok. Ha Szentesre kirándulunk, biztos nem fogunk unatkozni. Egészen augusztus végéig lehetőségünk van például éjszakai fürdőzésre a Széchenyi ligeti Üdülőközpontban, ahol különféle programok, koncertek szórakoztatják a vendégeket pancsolás közben. Ha kulturális élményekre vágyunk, váltsunk jegyet a Szentesi Nyári Szabadtéri Színház egyik estéjére! Válogathatunk színházi előadás, koncert, néptánc és népzenei bemutató, operettműsor vagy akár fúvószenekari találkozó között is. Augusztus 21-én a sporté lesz a főszerep, ekkor kerül ugyanis megrendezésre a Családi életmód- és sportnap, mely célja, hogy felhívja a figyelmet a sport és a mozgás fontosságára, ahol amatőr versenyzőként bizonyíthatjuk rátermettségünket, és szerezhetünk felejthetetlen élményeket. Ha túránk mégis átcsúszna szeptember első hétvégéjére, semmiképpen ne hagyjuk ki a méltán népszerű Lecsófesztivált, mely az ország legnagyobb ilyen rendezvénye, és bátran fogyasszunk a több, mint 200 bográcsban főtt hagyományos magyar ételből! Remélem, sikerült kedvet csinálnom egy kis dél-alföldi kiruccanáshoz! Következő hónapban ismét találkozunk, addig is jó kirándulást! 9

10 Ελληνισμóς Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων ουγγαρίας Πολιτιστική ατζέντα ΜΟΥΣΙΚΗ Μύδρος Σάββατο 6 Αυγούστου, ώρα: στο Duna Csárda του Göd. Εμφανίζονται επίσης το χορευτικό Ελληνισμός και ο Λαογραφικός Όμιλος Πολυγύρου Χαλκιδικής Κυριακή 7 Αυγούστου, ώρα: στο RIO, γέφυρα Petőfi, budai hídfő Σάββατο 20 Αυγούστου, ώρα:16.30 στοtolna Dunapart Kollonay Zoltán πιανίστας Κάθε Τετάρτη του Αυγούστου, ώρα: στο Δημοτικό Σχολείο του Hévíz Γ. Στεφανίδου & η ορχήστρα της Τετάρτη 10 και 24 Αυγούστου, ώρα: στο στο κωπηλατικό κέντρο του Római part. Bp III ο διαμέρισμα, Nánási út 67. Ζευς Κάθε Πέμπτη του Αυγούστου, ώρα:19.00 στο Γυράδικο. Bp III ο διαμέρισμα, Királyok útja és Pünkösdfürdő γωνία. Εμφανίζονται: Φανάρι, Σαράντης Κάθε Κυριακή του Αυγούστου, ώρα:13.00 στο Γυράδικο Σαράντης Μαντζουράκης Κάθε Πέμπτη του Αυγούστου, ώρα:19.00 στο Γυράδικο. Bp III ο διαμέρισμα, Királyok útja és Pünkösdfürdő γωνία. Γ. Τζώρτζωγλου & Balkan Fanatik Τρίτη 9 & Τετάρτη 10 Αυγούστου, ώρα: στο Sziget. Με τη Συμφωνική του Ραδιοφώνου MR2 Σάββατο 20 Αυγούστου, ώρα:18.30 στο Ντέμπρετσεν Φεστιβάλ Ημέρες I. Árpádházi Κυριακή 21 Αυγούστου, ώρα:18.30 στην Tatabánya Ημέρες για την Οικογένεια Παρασκευή 26 Αυγούστου, ώρα: στο Σέγκεντ SZIN (Ημέρες Νεολαίας του Σέγκεντ) Κυριακή 28 Αυγούστου, ώρα: στο Szombathely Φεστιβάλ Σαβάρια Cozombolis Σάββατο 6 Αυγούστου, ώρα: στο Sellye Σάββατο 13 Αυγούστου, ώρα: στο Zagyvarékás, ώρα: στο Tiszasas, ώρα: στην κεντρική πλατεία του Kecskemét. 10 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2011 Τετάρτη 17 Αυγούστου, ώρα: στο Σόλνοκ γαστρονομικές λιχουδιές στην πλατεία, Hild Σάββατο 20 Αυγούστου, ώρα: στο Tiszakécske, ώρα: στο Jászárokszállás. ΧΟΡΟΣ Χορευτικό Ελληνισμός Σάββατο 6 Αυγούστου, ώρα: στο Duna Csárda του Göd Αυγούστου στην Ελλάδα Χορευτικό Πύργος Σάββατο 20 Αυγούστου, ώρα: στο χωριό Μπελογιάννης ΔΙΑΦΟΡΑ Ημέρες εθνικοτήτων στο Γιόζεφβαρος Σάββατο 20 Αυγούστου, από τις στο 8 ο διαμέρισμα, Orczy út 1. Παπαδημητρίου Αθηνά Σάββατο 6 Αυγούστου, ώρα:21.00 Τροία στη Velence, στο Ανοικτό Θέατρο Δευτέρα 15 Αυγούστου, ώρα: Τροία στο Ráckeve, στο Ανοικτό Θέατρο Παρασκευή 19 Αυγούστου, Σάββατο 20 και Κυριακή 21, ώρα: Honfoglalás στο Komárom Lovasszínház. ΕΚΚΛΗΣΙΑ Παρεκκλήσι Αγ.Ιεροθέου & Στεφάνου, Ουγγρική Εξαρχία του Οικουμενικού Πατριαρχείου της Κωνσταντινούπολης Bp Vο διαμέρισμα, Váci u.55. I. 1 ος όροφος Καθημερινά Δευτέρα ως Παρασκευή, ώρα:18.00 Παρακλητικός Κανών. Σάββατο 6 Αυγούστου, ώρα:10.00 Θεία Λειτουργία. Σάββατο 13 Αυγούστου, ώρα: Θ.Λειτουργία και ώρα:18.00 Παρακλητικός Κανών Κυριακή 14 Αυγούστου, ώρα:18.00 Εορταστικός Εσπερινός Σάββατο 20 Αυγούστου, ώρα: Όρθρος και Θεία Λειτουργία Επικοινωνία Γιαννούλα Στεφανίδου τηλ: stefaniduj@gmail.com

11 ΙούλΙος 2011 EΤος: 17 Πολιτιστική ατζέντα MAGYAR NYELVŰ PROGRAMAJÁNLÓ AUGUSZTUS Zene Mydros Augusztus 6. szombat 19:00 Göd Duna Csárda További fellépők: Ellinizmosz táncegyüttes, Laografikos Omilos Polygyrou Chalkidikis (GR) Augusztus 7. vasárnap 19:30 RIO Petőfi híd, budai hídfő Augusztus 20. szombat 16:30 Tolna Dunapart Kollonay Zoltán zongoraművész Augusztus minden szerda, 20:00 óra, Hévíz Általános Iskola. Stefanidu Janula és zenekara Augusztus 10. és 24. szerda 20:00 óra Evezős Római part Budapest III. kerület Nánási út 67. Zeus Augusztus minden csütörtökön 19:00 óra Gyradiko Budapest III. kerület Királyok útja és Pünkösdfürdő utcasarok. Fellép: Zeus, Fanari, Sarantis. Augusztus minden vasárnap 13: 00 óra Gyradiko Sarandis Mantzourakis Augusztus minden csütörtök 19:00 óra Gyradiko Budapest III. kerület Királyok útja Pünkösdfürdő utcasarok Tzotzoglou Jorgos Balkan Fanatik Augusztus 9. kedd 17:00 óra Budapest Sziget. MR2- Szimfonikussokkal Augusztus 10. szerda 17:00 óra MR2- Szimfonikusokkal. Augusztus 20. szombat 18:30 óra Debrecen I. Árpádházi-napok Fesztivál Augusztus 21. vasárnap 18:30 óra Tatabánya Családi Nap Augusztus 26. péntek 20:30 óra Szeged SZIN (Szegedi Ifjúsági Napok) Augusztus 28. vasárnap 18:30 óra Szombathely Savária Fesztivál Cozombolis Augusztus 6. szombat 18:00 óra Sellye Augusztus 13. szombat 18:00 óra Zagyvarékás, 20:00 óra Tiszasas, 22:00 óra Kecskemét, Fő tér. Augusztus 17. szerda 20:00 óra Szolnok Ételkorzó, Hild tér. Augusztus 20. szombat 17:00 óra Tiszakécske. 21:00 óra Jászárokszállás. Tánc Ellinizmosz Augusztus 6. szombat 19:00 óra Göd, Duna Csárda. Augusztus ig Görögország Pyrgos tánccsoport Augusztus 20. szombat 18:00 óra Beloiannisz falu. Egyéb Józsefvárosi Nemzetiségi Nap Augusztus 20. szombat 14:00 órától Budapest VIII kerület Orczy út 1. Papadimitriu Athina Augusztus 6. szombat 21:00 óra Trója Velence, Szabadtéri színpad Augusztus 15. hétfő 21:00 óra Trója Ráckeve Szabadtéri színpad. Augusztus 19. péntek. 20. szombat, 21. vasárnap 21:00 óra Honfoglalás Komárom Lovasszínház. Egyház Konstantinápolyi Egyetemes Patriarchátus Magyarországi Exarhátusának Szent Hierotheosz és Szent István kápolnája Budapest V. kerület Váci utca 55. I. emelet 1. Augusztusban minden hétköznap H- P. 18:00 óra Könyörgő Kánon. Augusztus 6. szombat 10:00 óra Isteni Liturgia. Augusztus 13 szombat 09:00 óra Isteni Liturgia. 18:00 óra Könyörgő Kánon. Augusztus 14. vasárnap 18:00 óra Ünnepi alkonyati szolgálat Augusztus 20. szombat 09:00 óra Hajnali szolgálat és Isteni Liturgia Kapcsolattartó Stefanidu Janula tel.:

12 Ελληνισμóς Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων ουγγαρίας Οι ρίζες μας Του Θανάση Ζιανού Δύσκολα, γιατί έμεινα μόνος μου, πριν ένα χρόνο έχασα τη συντρόφισσα της ζωής μου, και αυτό το γεγονός με σύντριψε κυριολεκτικά. Όμως η ζωή προχωρά με τους δικούς της κανόνες, κατά τα άλλα τίποτε δεν μου λείπει. Έχω ένα άνετο σπίτι, δεν αντιμετωπίζω οικονομικά προβλήματα, αλλά η μοναξιά είναι πολύ δύσκολη και δεν συμπληρώνεται με τίποτε, παρ όλα που έχω παιδιά και εγγόνια που με προσέχουν, αν και μένουν μακριά από δώ. Η γυναίκα του, Τριανταφυλλιά Φίλε Λάζαρε έχεις δίκιο, το πρόβλημα της μοναξιάς είναι το μεγάλο παράπονο όλων των ηλικιωμένων, ιδιαίτερα γι αυτούς που δεν έχουν οικογένεια. Το κακό είναι γενικό, αυτό θα πρέπει να το λάβουν υπόψη τους όλοι όσοι ασχολούνται με τον ελληνισμό της Ουγγαρίας. Θα θέλαμε όμως να μας διηγηθείς τη ζωή σου και τους αγώνες σου, τις υπηρεσίες που πρόσφερες εσύ και η οικογένειά σου για την πατρίδα. Γεννήθηκα στις 3 Μαρτίου του 1933 στο χωριό Στενά Καστοριάς. Λάζαρος Στεργιόπουλος Η ζωή προχωρά, έχει τους δικούς της κανόνες Σ αυτό το τεύχος σάς παρουσιάζουμε τον αγωνιστή Λάζαρο Στεργιόπουλο που κατοικεί στο 10ο Διαμέρισμα της Βουδαπέστης. Εκεί συναντηθήκαμε και κουβεντιάσαμε για τη ζωή και τους αγώνες του, αλλά και για τη μοναξιά και την εύθραυστη υγεία των ηλικιωμένων. Πώς περνάνε οι μέρες σου; Κατάγομαι από αγροτική οικογένεια και είμασταν τέσσερα αδέρφια. Στο χωριό μου τελείωσα μόνο την 5η τάξη του δημοτικού, μετά βοηθούσα τους γονείς μου στις αγροκτηνοτροφικές δουλειές για τα προς το ζειν. Η ζωή μας κυλούσε ήσυχα, με τις χαρές και τις λύπες της, όπως όλων των αγροτών της υπαίθρου, ως τον Οκτώβρη του 1940 που οι Ιταλοί εισέβαλλαν στην πατρίδα μας. Το χωριό μας που βρίσκεται σχετικά κοντά στα σύνορα με την Αλβανία, από τις πρώτες μέρες της εισβολής βομβαρδίστηκε ανελέητα από την ιταλική αεροπορία, καταστράφηκαν σπίτια και σκοτώθηκαν πολλά ζώα, ως επί το πλείστον γιδοπρόβατα. Ευτυχώς εμείς προφτάσαμε και κρυφτήκαμε στα πυκνά δάση και στις πλαγιές έξω απ το χωριό κι έτσι δεν είχαμε ανθρώπινα θύματα. Αργότερα ήρθαν στο χωριό μας Βούλγαροι κομετατζήδες, άρπαξαν ότι βρήκαν ζώα, ρούχα, τρόφιμα κλπ και κάψανε ότι είχε απομείνει. Με την οργάνωση της Εθνικής Αντίστασης, το χωριό μας πήρε δραστήρια μέρος καθώς και η οικογένειά μου, για την απελευθέρωση της πατρίδας μας. Περιμέναμε και μεις την αναγνώριση των υπηρεσιών μας από το κράτος, αντ αυτού όμως, μετά τη συμφωνία της Βάρκιζας, πλάκωσε η μεγάλη τρομοκρατία και οι άγριοι διωγμοί εναντίον μας. Τον πατέρα μας τον συνέλλαβαν και τον εξόρισαν στη Φολέγανδρο, στον Αϊ Στράτη και στη Μακρόνησο για πολλά χρόνια, ως το 1953, μαζί και δυο αδέρφια του, τον Παντελή και τον Αργύρη. Με τη δημιουργία του ΔΣΕ κατατάχτηκαν σε αυτόν η αδερφή μου Λάζαρος Στεργιόπουλος Ελένη κι ο αδερφός μου Θεοχάρης, ο οποίος έπεσε ηρωικά στις μάχες του Γράμμου το 1948, σε ηλικία 19 ετών. Εσύ Λάζαρε πώς οργανώθηκες στο κίνημα; Εγώ ήμουν νεαρός, όμως εκτελούσα διάφορες αποστολές που μας ανέθεταν οι οργανώσεις μας ως σύνδεσμος, παρατηρητής κλπ. Μετά βοηθούσα μεταφέροντας τρόφιμα, ρούχα κλπ. Στις αρχές του 48 λόγω της εμπόλεμης κατάστασης κινδύνευε η ζωή μας και μαζί με πολλά άλλα παιδιά μεταφερθήκαμε στην Αλβανία και μετά στη Λ.Δ. της Ρουμανίας. Εκεί, μετά από μερικούς μήνες, μας ανακοίνωσαν ότι όσοι από μας θέλουν εθελοντικά να καταταγούν στο ΔΣΕ και να πολεμήσουν το μοναρχοφασιστικό καθεστώς, μπορούν να το κάνουν συμπληρώνοντας μια αίτηση. Έτσι κι εγώ, μαζί με πολλά άλλα έφηβα παιδιά, με αίτησή μου ήρθα στην Ελλάδα στις αρχές του 1949 και κατατάχτηκα στο ΔΣΕ. Υπηρέτησα στην 18η Ταξιαρχία, στο 425 Τάγμα του Φωκά στο 2ο Λόχο, στην περιοχή του Βιτσίου. 12

13 Ιούλιος 2011 EΤΟΣ: 17 Οι ρίζες μας Με την μητέρα του και τη σύζυγό του Πρωτού σταλούμε στα ένοπλα τμήματα εκπαιδευτήκαμε στα έμπεδα που υπήρχαν στις Πρέσπες στρατιωτικά και θεωρητικά, στα πιο βασικά πράγματα που έπρεπε να κατέχει ο μαχητής του ΔΣΕ. Με το τάγμα μας πήρα μέρος σε αρκετές συγκρούσεις με τον αντίπαλο Εθνικό Στρατό. Σημαντική μάχη ήταν αυτή που έγινε στις 13 Μαΐου 1949 για την κατάληψη του οχυρωμένου υψώματος Κουλκουθούρια καθώς και ο αιφνιδιασμός μας στο ύψωμα Γκλάβατα από λοκατζήδες στις 2 3 Ιούνη 1949 όπου και τραυματίστηκα από βλήμα στο το τμήμα μου που είχε μπει στην Αλβανία. Δώδεκα ολόκληρες μέρες περιπλανιώμουν ανάμεσα σε τμήματα στρατού που είχαν καταλάβει ολόκληρη την περιοχή του Βιτσίου, ώσπου τελικά κατάφερα να μπω στην Αλβανία. Τελικά πώς βρέθηκες στην Ουγγαρία; Από την Αλβανία μεταφερθήκαμε, με τα κύρια τμήματα του ΔΣΕ, με πλοίο στην πρώην Σοβιετική Ένωση, στη Δημοκρατία του Ουζμπεκιστάν, στην πρωτεύουσα Τασκένδη. Εκεί τελείωσα το δημοτικό και μετά αποφοίτησα από τεχνική σχολή παίρνοντας το δίπλωμα εφαρμοστή μηχανών. Εργάστηκα πέντε χρόνια σε αυτή την ειδικότητα ενώ το 1956 ήρθα στη Λ.Δ. της Ουγγαρίας όπου συναντήθηκα με τη μάνα και τις δυο αδερφές μου. Δούλεψα δέκα χρόνια στο εργοστάσιο Ganz Mavag και στη συνέχεια σε εργοστάσιο κονσερβοποιΐας στη Βουδαπέστη ως τη συνταξιοδότησή μου. Το 1957 παντρεύτηκα με την Τριανταφυλλιά Νεζένκα απ το χωριό Άγ.Γερμανός Πρεσπών, με την οποία αποκτήσαμε το γιο μας Αντώνη και την κόρη μας Τσβέτα. Με πολλές δυσκολίες αναθρέψαμε τα παιδιά μας, όμως έγιναν προκομένοι άνθρωποι. Ο γιός μας μάς χάρισε και δυο χαριτωμένα εγγόνια, τον Αλέξη και την Ελένη, τα οποία λατρεύαμε κι εγώ και η γιαγιά τους για όσο ζούσε. Ο γιος του Αντώνης με το παιδί του Με την Τριανταφυλλιά Η οικογένειά μας ζούσε ευτυχισμένα και αρμονικά. Δυστυχώς πριν μερικά χρόνια αρρώστησε βαριά η σύζυγός μου και το περασμένο χρόνο στις 30 Μαΐου μας άφησε για πάντα. Αυτό ήταν ένα μεγάλο πλήγμα για την οικογένειά μας και ιδιαίτερα για μένα. Η μοναξιά είναι ανυπόφορη, όμως η ζωή προχωρά με τους δικούς της βιολογικούς νόμους. Πάντως όσο μπορώ συμμετέχω στις εκδηλώσεις που οργανώνουν η αυτοδιοίκηση της Κόμπανια, το τμήμα αντιστασιακών και ο πολιτιστικός σύλλογος. Χαρά μου προκαλεί η συνάντηση με παλαιούς αλλά και νέους συντρόφους. Αγαπητέ σ.λάζαρε σ ευχαριστώ για τη συνέντευξη. Εκ μέρους των αναγνωστών, σου ευχόμαστε καλή υγεία, ευτυχισμένη οικογενειακή ζωή και μεγάλο κουράγιο! Κι εγώ σας ευχαριστώ! Με την Τριανταφυλλιά δεξί μου πόδι, και φυσικά οι μεγάλες επιχειρήσεις τον Αύγουστο του 1949 στο Βίτσι στις οποίες το τάγμα μας οπισθοχωρώντας έπεσε σε ενέδρα στο χωριό χωριό Κώτα. Είχαμε πολλά θύματα και σχεδόν διαλυθήκαμε. Εγώ πηγαίνοντας να βοηθήσω μια τραυματία συμμαχήτριά μου, κυκλωμένοι όπως είμασταν απ τον κυβερνητικό στρατό, ξεκόπηκα από 13

14 Ελληνισμóς Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων ουγγαρίας Φόρος τιμής του Λαοκράτη Κοράνη Αντίο Δάσκαλε Το νέο του θανάτου του συμπατριώτη και δασκάλου μας Βαγγέλη Μπενάτου πληροφορηθήκαμε πριν μερικές εβδομάδες, γεγονός το οποίο συγκλόνισε όλη την ομογένεια, μικρούς και μεγάλους. Ο αποχαιρετισμός του Βαγγέλη Μπενάτου έγινε στην αίθουσα του Συλλόγου μας, όπου παραβρέθηκαν η σύζυγός του Σερένα, ο γιος του Πάτροκλος, η κόρη του με τον άντρα της και τα δυο εγγόνια του, και βέβαια σύσσωμη όλη η ομογένεια, όλοι οι φορείς: ο Πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Ελλήνων Ουγγαρίας κ. Γεώργιος Κουκουμτζής, ο Πρόεδρος της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας κ. Λαοκράτης Κοράνης, η Διευθύντρια του 12τάξιου Συμπληρωματικού Σχολείου Ελληνικών η κ. Ευαγγελία Τσαρούχα, ο Διευθυντής του Ιδρύματος Ερευνών Ελλήνων Ουγγαρίας κ. Νίκος Φωκάς, ο Γραμματέας των Φίλων και Οπαδών του ΚΚΕ στην Ουγγαρία κ. Βίκτωρ Φαρατζής, και πληθώρα κόσμου απ όλες τις ηλικίες. Η τελετή άρχισε με προβολή παλιών dvd που παρουσίασαν τη δράση του εκλιπόντα από το 1998 μέχρι και πέρσι που είχαμε την τιμή να τον έχουμε στην έναρξη του εορτασμού της επετείου του ΟΧΙ. Eκ μέρους της οικογένειας αποχαιρέτησε ο γιος του Πάτροκλος, αφηγούμενος κάποιες χαρούμενες στιγμές από τη ζωή του πατέρα του. Εκ μέρους της ΑΕΟΥ είχα την τιμή να αποχαιρετήσω τον δάσκαλό μου, τον οδηγητή μου στην ανθρώπινή μου υπόσταση. Αναφέρθηκα στη δράση του φίλου μου και συντρόφου Βαγγέλη, που άφησε το Κάιρο με την ήσυχη ζωή και τα πλούτη, για να ανταποκριθεί στο κάλεσμα της πατρίδας, πήρε μέρος στην αντίσταση, αργότερα εντάχτηκε στο ΔΣΕ, και μετά την υποχώρηση βρέθηκε στην Ουγγαρία, όπου και πήρε δραστήρια μέρος στην εκπαίδευση των παιδιών που σώθηκαν. Ήταν ο άνθρωπος που οργάνωσε στα πλαίσια του MEASZ το ελληνικό Τον συναντήσαμε πρόσφατα στο σπίτι του. Είναι προχωρημένης ηλικίας, αν και πέρασε τα 85 χρόνια, είναι δραστήριος και πολυάσχολος. Παρακολουθεί με έντονο ενδιαφέρον τόσο τις εξελίξεις στην Ελλάδα, όσο και τις δραστηριότητες της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας, για τις οποίες είναι υπερήφανος. Συχνά συναντά τους πρώην μαθητές του, που κάποτε πριν 50 χρόνια τους δίδασκε ελληνικά, και οι οποίοι τον προσφωνούν «Δάσκαλε!», που γι αυτόν είναι η μεγαλύτερη τιμή και ικανοποίηση. Ο συναγωνιστής μας Βαγγέλης έχει πλούσια αγωνιστική δράση. Γεννήθηκε το 1924 σ ένα προάστιο του Καΐρου της Αιγύπτου από Έλληνες γονείς. Ο πατέρας του καταγόμενος από την Κεφαλλονιά το 1900 μετακόμισε στην Αίγυπτο, με την ελπίδα να βρει καλύτερες συνθήκες διαβίωσης, ενώ η μητέρα, η οποία μετακόμισε και αυτή στο Κάιρο, κατάγονταν απ το Λεωνίδιο της Πελοποννήσου. Οι γονείς του ήταν άνθρωποι με αριστερές πεποιθήσεις, γι αυτό και συνδέθηκαν με το αριστερό κίνημα των Ελλήνων της Αιγύπτου. Ο Βαγγέλης δεν ήξερε ελληνικά, και όταν εισάχθηκε στο ΑΜΠΕΤΕΙΟ του Καΐρου, έμαθε παράλληλα τέσσερις γλώσσες, την ελληνική, τμήμα και ήταν επί χρόνια πρόεδρος του, αλλά διετέλεσε και αργότερα πρόεδρος του Συλλόγου. Στη ζωή και δράση του Β.Μπενάτου αναφέρεται η συνέντευξη που έγινε πριν δυο χρόνια από τον Χριστόφορο Αθανασίου και η οποία δημοσιεύεται παρακάτω. αγγλική, γαλλική και τα αραβικά. Απ αυτή τη Σχολή απόκτησε το δίπλωμα ειδίκευσης στο εμπόριο. Συνδέθηκε και ο ίδιος με το αριστερό προοδευτικό κίνημα των Ελλήνων της Αιγύπτου και το 1944 έγινε μέλος του ΚΚΕ. Στην περίοδο του Β Παγκοσμίου Πολέμου επιστρατεύτηκε. Υπηρέτησε στο πολε- 14

15 Ιούλιος 2011 ΈΤΟΣ: 17 Φόρος τιμής μικό ναυτικό. Κατά το τέλος του πολέμου ο Μπενάτος Βαγγέλης, μαζί με άλλους αγωνιστές του κινήματος των Ελλήνων της Μέσης Ανατολής, συλλαμβάνεται και επί δυο έτη βρίσκεται στις φυλακές των Άγγλων. Μετά την αποφυλάκισή του, μαζί με άλλους αγωνιστές, πήραν το μήνυμα για έξοδο απ την Αίγυπτο με αποστολή να πάνε στην Ελλάδα να πλαισιώσουνε τις μαχόμενες μονάδες του ΔΣΕ. Ήταν τέλη Αυγούστου όταν μάθαμε τη λήξη του Εμφυλίου, μας λέει ο Βαγγέλης. Στην τσεχοσλοβάκικη πρωτεύουσα μας ανακοίνωσαν πως στην Ελλάδα έληξε ο εμφύλιος πόλεμος. Το γεγονός μας λύπησε πάρα πολύ. Τότε η οργάνωση μάς είπε να πάμε στη Βουδαπέστη, για να βοηθήσουμε τα Ελληνόπουλα του Εμφυλίου στην εκμάθηση των Ελληνικών. Στη Βουδαπέστη πρώτα εργάστηκε στον Σταθμό Ζαχαριάδη στα Ελληνόπουλα και μετά μετακόμισε στον παιδικό σταθμό του Ντήγκ, ως Διευθυντής της ελληνικής γλώσσας στα Ελληνόπουλα. Σ αυτόν τον σταθμό δίδαξα εκατοντάδες Ελληνόπουλα, τα οποία, αν και πέρασαν από τότε πάνω από 40 χρόνια, όταν με συναντούν μου λένε «καλημέρα δάσκαλε» και όχι μπάρμπα- Βαγγέλη, γεγονός που δείχνει τον σεβασμό τους στο πρόσωπό μου. Αυτό με ευχαριστεί ιδιαίτερα. Εκτός την ελληνική γλώσσα, γραμματική, δίδαξα και ιστορία και γεωγραφία της Ελλάδας. Ο αριθμός των Ελληνόπουλων στον παιδικό σταθμό του Ντήγκ ανέρχονταν σε 400 μαθητές. Το 1953 εισάχθηκα στο Πανεπιστήμιο Οικονομικών Επιστημών Καρλ Μαρξ Βουδαπέστης αποφοιτώντας το 1957, όπου ειδικεύτηκα στο εξωτερικό εμπόριο. Πρώτα εργάστηκα στην επιχείρηση ΜΕΤΡΙΜΠΕΞ, και στη συνέχεια διορίστηκα εμπορικός ακόλουθος στην Ουγγρική Πρεσβεία της Συρίας. Τώρα είμαι συνταξιούχος. Έχω δύο παιδιά και δύο εγγόνια. Στην Βουδαπέστη ο Μπενάτος Βαγγέλης συμμετείχε σ όλες τις πολιτιστικές και καλλιτεχνικές δραστηριότητες της ομογένειάς μας. Για ένα χρονικό διάστημα ήταν και πρόεδρος της Αυτοδιοίκησης των Ελλήνων του 2ου Διαμερίσματος Βουδαπέστης. Για αρκετά χρόνια ήταν Πρόεδρος του Ελληνικού Τμήματος της Ένωσης Αντιστασιακών Αντιφασιστών Ουγγαρίας. Το 2004, η Ένωση Αντιστασιακών Αντιφασιστών Ουγγαρίας, για τις υπηρεσίες που πρόσφερε στο κίνημα, του απένειμε το βραβείο RADNÓTI MIKLÓS. Χριστόφορος Αθανασίου 15

16 Σπουδές Της Β.Αυγουροπούλου Ελληνισμóς Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων ουγγαρίας Εδρα Νεοελληνικών Σπουδών Απ το 1975 λειτουργεί το Τμήμα Νεοελληνικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο ELTE της Βουδαπέστης, το πρώτο και για αρκετά χρόνια μοναδικό στον χώρο της πολιτικώς εννοούμενης ανατολικής Ευρώπης, όπως αναφέρει ο Αντράς Μόχαϊ σε σημείωμά του για τις νεοελληνικές σπουδές στην Ουγγαρία. Συναντηθήκαμε με την καινούρια Προϊσταμένη του Τμήματος, κ. Δώρα Σόλτι, Επίκουρη Kαθηγήτρια και τον κ. Κώστα Νάκο, Λέκτορα του Πανεπιστημίου και δείτε τι μας είπαν σχετικά με το τμήμα, τις σπουδές καθώς και τους στόχους που θέτουν για το μέλλον. Ενδιαφέρονται οι Ούγγροι για τα ελληνικά; Τι προσέλευση υπάρχει απ τους φοιτητές; Έρχεται αρκετός κόσμος, υπάρχει μια ανοδική τάση. Τη χρονιά που μας πέρασε εγγράφηκαν 24 άτομα στο πρώτο έτος. Η φοίτηση πόσα χρόνια είναι; Αυτή τη στιγμή είναι τρία χρόνια συν δύο που θα είναι το μάστερ μελλοντικά. Για να εισαχθεί κάποιος τι επίπεδο γνώσης απαιτείται; Τώρα πια δεν χρειάζεται να γνωρίζει καν τη γλώσσα, μετά τη Συνθήκη της Μπολόνια άλλαξε το σύστημα εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και οποιοσδήποτε μπορεί να μπει χωρίς εξετάσεις αρκεί φυσικά να έχει εισαχθεί στη φιλοσοφική σχολή. Πριν 5 χρόνια χρειαζόταν καλή γνώση ελληνικών και μόνο με εξετάσεις -γραπτές και προφορικές- μπορούσε κανείς να μπει στο Τμήμα. Ήταν αρκετά υψηλό το επίπεδο, να φανταστείτε ότι απ το πρώτο έτος διδασκόταν ο Κάλβος που δεν είναι και λίγο. Οι απόφοιτοι του Τμήματος πώς μπορούν ν απορροφηθούν στην αγορά εργασίας; Πρέπει να χωρίσουμε σε δυο κατηγορίες τους αποφοίτους: αυτούς που τέλειωσαν με το παλιό σύστημα και αυτούς που θα βγουν με το καινούριο. Φέτος έχουμε τους πρώτους δυο απόφοιτους με το καινούριο σύστημα, τα αποτελέσματα του πώς θα απορροφηθούν δεν τα γνωρίζουμε ακόμα. Καθώς δεν γνώριζα για τα νέα δεδομένα γνώσης που συνεπάγεται το καινούριο σύστημα, φανταζόμουν ότι θα μπορούσαν να βγουν και κάποιοι μεταφραστές απ το τμήμα σας. Θα μπορέσουν να βγουν, εφόσον ολοκληρώσουν τα 5 χρόνια και φυσικά με επιπλέον σπουδές και συμμετοχή σε προγράμματα ειδικά για μεταφραστές που γίνονται στην Ελλάδα. Η μετάφραση και η διερμηνεία δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση, σίγουρα όποιος ενδιαφέρεται για κάτι τέτοιο θα πρέπει να δουλέψει περισσότερο απ τον μέσο όρο. Συνεργάζεστε με κάποιο άλλο πανεπιστήμιο, ενδεχομένως 16

17 Ιούλιος 2011 ΈΤΟΣ: 17 Σπουδές ελληνικό; Έχετε προγράμματα ανταλλαγής φοιτητών; Προς το παρόν όχι, αλλά θέλουμε να δημιουργήσουμε σχέσεις όχι μόνο με την Ελλάδα, αλλά και με τα Πανεπιστήμια της Βιέννης και του Μπρνό. Θέλουμε να συμμετάσχουμε στο πρόγραμμα Εράσμους και όλα αυτά βρίσκονται στα σκαριά, κάνουμε ήδη τις απαιτούμενες ενέργειες. Βέβαια έχουν ήδη πάει στην Ελλάδα φοιτητές μας με έμμεσο τρόπο, έχοντας σαν πρώτο κλάδο κάποια άλλη κατεύθυνση (πχ. αγγλική φιλολογία) που τους δίνει αυτή τη δυνατότητα. Απ την άλλη οι φοιτητές μας μπορούν να συμμετάσχουν στα προγράμματα του ελληνικού Υπουργείου Παιδείας που προσφέρει υποτροφίες όπως το θερινό τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών, το λεγόμενο ΘΥΕΣΠΑ ( σημ.: το πρόγραμμα διαρκεί 6 εβδομάδες, απευθύνεται σε προπτυχιακούς ή μεταπτυχιακούς φοιτητές και σε διδάσκοντες μαθημάτων που έχουν να κάνουν με τις ελληνικές σπουδές. Τα μαθήματα είναι χωρίς οικονομική επιβάρυνση ενώ δεν καλύπτονται άλλα έξοδα. Για περισσότερες πληροφορίες: thyespa.uoa. gr ). Τι στόχους βάζετε για τα επόμενα χρόνια; Τι θα θέλατε να Μόνο θετικά πράγματα μπορεί να αποκομίσει ο Eλληνισμός της Ουγγαρίας από την λειτουργία της Έδρας Nεοελληνικών Άμεσος σκοπός μας είναι να ετοιμαστεί το πρόγραμμα σπουδών για το Μάστερ πετύχετε; Θέλουμε να δημιουργήσουμε περισσότερες σχέσεις με άλλα Πανεπιστήμια καθώς και να συμμετάσχουμε σε διάφορα εκπαιδευτικά προγράμματα. Επίσης να αυξήσουμε τον αριθμό των φοιτητών μας και να ανεβάσουμε το επίπεδο της φοίτησης. Τέλος, άμεσος σκοπός μας είναι να ετοιμαστεί το πρόγραμμα σπουδών για το Μάστερ. Μετά την ολοκλήρωσή του μπορείς κανείς να συμμετάσχει σε διδακτορικό πρόγραμμα σπουδών, εφόσον βέβαια ολοκληρώσει με επιτυχία τα πέντε πρώτα έτη. Αυτό ήταν ένα εμπόδιο παλιότερα, δεν υπήρχαν αυτές οι δυνατότητες και υπήρχαν απόφοιτοι που αναγκάζονταν να πάνε σε άλλο πανεπιστήμιο στο εξωτερικό για να κάνουν διδακτορικό. Όλα αυτά τα βιβλία που βλέπω τριγύρω μας ανήκουν στο Τμήμα Νεοελληνικών; Ναι, πρέπει να πούμε για όσους δεν το γνωρίζουν πως έχουμε μια πλούσια βιβλιοθήκη με πολλούς τόμους αξιόλογους που είναι προσβάσιμοι για οποιονδήποτε έχει αντίστοιχο ενδιαφέρον. Η Έδρα προσφέρεται για διαλέξεις, ενημερωτικά σεμινάρια και θα μπορούσε ο εδώ ελληνισμός να την εκμεταλλευτεί. Μόνο θετικά πράγματα μπορεί να αποκομίσει ο ελληνισμός της Ουγγαρίας από την λειτουργία της Έδρας Nεοελληνικών. Τέλος, θα θέλαμε να εκφράσουμε τις ευχαριστίες μας στο ελληνικό κράτος που παρά τις μεγάλες δυσκολίες που αντιμετωπίζει, κάθε χρόνο μας συνδράμει με ένα ποσό πολύ σημαντικό για εμάς, με το οποίο γίνονται εκδηλώσεις και αγοράζονται βιβλία. Σας ευχαριστώ για τη συνομιλία! 17

18 Εκδρομή Ελληνισμóς Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων ουγγαρίας Μαθητική εκδρομή στην Ελλάδα 18

19 ΙούλΙος 2011 EΤος: 17 Εκδρομή Tanulmányi kirándulás az anyaországba 12 évfolyamos görög iskola idén A is tanulmányi kirándulást hirdetett az anyaországba, azon belül Neoi Poriba J. A hirdetését közzétette az Ellinismos folyóiratban is. A kirándulásra 39 gyerek jelentkezett közöttük 12 vidéki. A 39 gyerek mellé 5-en társultunk felügyelők: Fulidisz Jorgosz (zenetanár), Horeftos Konstantin (teológus), Szalay Éva (pénzügyes), Tipu Eleni (gyógypedagógus) és jómagam, Fülöpné Kipru Miranda (végzős tanító szakos főiskolai hallgató). Június 29-én indultunk. Az ott eltöltött hetünk igen kellemesen telt. Részt vettünk fakultatív programokon, melyek tanulmányi programok is voltak, mivel kérésünkre az idegenvezető görög nyelven mutatta be nekünk az ottani érdekességeket. Jártunk: Verginában, ami Makedónia első fővárosa, később a királyok temetkezési székhelye volt. Megnéztük a több mint 2000 éve sértetlen királyi sírokat, köztük Nagy Sándor édesapjáét, Philippos királyét, valamint Nagy Sándor fiának, IV. Alexandrosz sírját. Történeteket hallottunk a királyi hétköznapokról és láthattuk használati és kegytárgyaikat is. Kértük, hogy az idegenvezetés görög nyelven folyjék, így is gyakorolva a nyelvet. Ha mégis elakadás volt, jeleztük és magyarázatot kaptunk. Edesszában ahol az ország egyik legnagyobb vízesése 70 m magasból zúdul a mélybe. Gyönyörű látvány volt, ahogy a vízesés tetejéről nyíló kilátás is. Szkiathos szigetén, ahova az Elizabet Cruises hajóval mentünk. A kapitány nagyon jó kedélyű, vidám ember volt aki azonnal megragadta az alkalmat és bevonta gyermekeinket egy kis görög táncba. Kikötésünk után ellátogattunk a kolostorba (idegenvezető nélkül ), ahol ismét olyan dolgot tudhattunk meg hazánkról, ami még nekem is újdonságként szolgált. A helyi pap elmesélte nekünk a kolostor történetét, s mint kiderült, ez a hely nagyon fontos szerepet játszott a történelmünkben: itt készítették el a kék fehér görög zászlót is a helyi apácák kék nadrágból és fehér ingből, és itt húzták fel először. A gyerekek néma csendben, nagy érdeklődéssel figyelték, ahogy a pap mesél, s amit nem értettek, lefordítottam nekik. Ez utunk egyik legérdekesebb állomása volt, lényegében visszamentünk a múltba. A kolostorba látogatásunk miatt nem maradt időnk a meghirdetett szkiathoszi strandolásra, a gyerekek kicsit el is keseredtek emiatt. A kapitány ezt megtudva megállította a tenger közepén a hajót, és megengedte az úszni tudó gyerekeknek, hogy a hajó stégjéről ugráljanak a vízbe. Hatalmas élmény volt ez számukra! Természetesen minden kirándulónap után pihenőnapot tartottunk, ahol megbeszéltük az előző napi látottakat. Ilyenkor a strandon pihengettünk, fociztunk, röplabdáztunk, énekeltünk és gyakoroltuk a görög nyelvet. Az egyik bárban nagyon jó élményben volt részünk. Beszélgetésbe elegyedtek a gyerekek a bár tulajdonosával, aki megengedte Rajnai Petinek, hogy aznap este Ő keverje a zenét a mulatni vágyóknak. Természetesen mindannyian mentünk vele, hogy meghallgassuk. Nagyon jót mulattunk, és a tulajdonos felkérte a Petit, hogy elindulásunk előtti napon ismét jöjjön el hozzá zenélni. Nagyon kellemes estét töltöttünk ott, Peti pedig boldog volt, hogy megmutathatta magát és bevallom, igen jól csinálta azt, amit csinált! Sajnos nyaralásunk is végéhez közeledett, amit a gyerekeken is lehetett érezni - nem volt igazán kedve haza jönni senkinek. A tengert, a napsütést nehéz szívvel cserélték viszsza megszokott városi életükre de megfogadták egymásnak, hogy jövőre ugyanitt találkoznak ÍGY LEGYEN Fülöpné Kipru Miranda 19

20 Ελληνισμóς Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων ουγγαρίας Όλος ο κόσμος...μια Ελλάδα του Dr. Diószegi György Antal Το 18 ο αιώνα υπήρξε ακόμα πολύ σημαντική ελληνική κοινότητα στο Szentendre: κράτησαν επαφή με Έλληνες εμπόρους άλλων περιοχών υπό μορφή δικτύου και στα χέρια τους συγκεντρώθηκε σημαντικό μέρος του εμπορίου της χώρας. Σύμφωνα με δυο Γερμανούς ταξιδιώτες, το εμπόριο το 1755 ήταν στα χέρια των ευπόρων Ελλήνων εμπόρων που εμπορεύονταν σε όλη την τουρκική αυτοκρατορία. Στην πλατεία Fő του Szentendre βρίσκεται ο Ιερός Ναός του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου (το σλαβικό όνομά του είναι Blagovesztenszka) και δίπλα στην πλαϊνή είσοδό του, σε μια πινακίδα βρίσκεται μια επιτάφια επιγραφή στα ελληνικά που μας ενημερώνει ότι ο Τολογιάννης Δημήτρης (Tolojanni Demeter), που κατάγεται από την πόλη Υπησχίας και έζησε μια περιπετειώδη ζωή, απεβίωσε εκεί στις 24 Απριλίου 1759 σε ηλικία 48 ετών (ο οποίος, κατά τα άλλα, ήταν Έλληνας έμπορος της πόλης Vác). 20 Επιτάφιος λόγος στα ελληνικά στον τοίχο του ναού. Αυτός ο ναός ονομάστηκε παλιά Ελληνικός Ναός: οι Έλληνες της γειτονιάς (σ Οι Ελληνες του Αγίου Ανδρέα (Szentendre) Στο ορθόδοξο παρελθόν του Szentendre πρέπει να τονίσουμε ότι ο Στέφανος, Έλληνας μοναχός του μεσαίωνα, στο χρονικό του ονομάζει το Szentendre Άγιον Ανδρέα και Βουλγαρία: μπορούμε να υποθέσουμε ότι ήταν ορθόδοξοι από την Βουλγαρία, οι οποίοι μάλλον ξέφυγαν από τους Τούρκους και ήρθαν εδώ. Στο Szentendre έρχονταν Έλληνες από τη Μακεδονία μέχρι το τέλος του 17ου αιώνα: σημαντικό γεγονός είναι ότι η συντεχνία τους πήρε δίπλωμα ευρεσιτεχνίας στις 13 Ιουλίου αυτό αναφέρεται και το όνομα της οδού Ελλήνων δίπλα του), ήταν μέλη αυτής της ενορίας, και συμμετείχαν στην οικοδόμηση του ναού. Ο Ödön Füves έγραψε ότι βρίσκονται δυο ελληνόγλωσσες επιτάφιες επιγραφές στην αυλή του ναού Preobrazsenszka του Szentendre. Στους Έλληνες του Szentendre του 18ου αιώνα άνηκαν (μεταξύ άλλων): οι Αντρέας Χατζής (Hadzsi András), Νικόλαος Πούγιος (Pulyo Miklós), Γεώργιος Πόποβιτς (Popovics György), Θεόδωρος Μάρτον (Marton Tódor), Μιχάλης Κοσμάς (Kozma Mihály), Γεώργιος Μίλας (Mila György), Κωνσταντίνος Λάσκαρης (Laszkar Konstantin). Οι έμποροι του Szentendre εμπλούτισαν την περιουσία τους και στις πόλεις Vác, Komárom, Gyöngyös, Balassagyarmat, Debrecen. Μεταξύ τους περισσότεροι, όπως π.χ. οι οικογένειες Νικόλα (Nicola), Πόποβιτς (Popovics) και Λούπα (Lupa), έγιναν πολύ πλούσιοι. Το γνωστό σήμα 4% των Ελλήνων εμπόρων στον κεντρικό λίθο της αψίδας ενός κτιρίου του Szentendre (Jókai u. 2.). Πριν από την επιδημία φυλλοξήρας, το κρασί του Szentendre και του Vác έφτανε προς τον βορρά -εν μέρειπλωτά. Οι έμποροι των χωριών στην κλίση (στροφή) του Δούναβη έπαιξαν επίσης ρόλο στη μεταφορά του οίνου, των δημητριακών, του αλατιού, των μπαχαρικών και των υφασμάτων προς τα Βαλκάνια, στα πλαίσια του εμπορίου μακρινών αποστάσεων που έλαβε μέρος μέχρι τα μέσα του 19ου αιώνα. Στις σημαντικότερες ελληνικές οικογένειες άνηκαν και οι οικογένειες Τυρού (Tyró) και Δούμτσα (Dumcsa). Οι έλληνες του Szentendre ήταν σε επαφή με τους Έλληνες του Komárom: ο ένας κλάδος της οικογένειας Δούμτσα (Dumcsa) εγκαταστάθηκε στο Szentendre. Το οικογενειακό όνομα Δούμτσας (Dumcsa) εμφανίζεται και στο Miskolc σε μορφή Δέμτσας (Demtsa). Από το Komárom ήρθε στην Πέστη το πρώτο μισό του 19ου αιώνα ο Ναούμ Δούμτσας (Dumcsa Naum) έμπορος σιτηρών: την εταιρεία του ανέλαβε να συνεχίσει ο γαμπρός του Ιγνάτιος Δούμτσας (Dumcsa Ignác), καταγόμενος από τον άλλη πλευρά της οικογένειας, ο οποίος έβαλε στο επίκεντρο της δραστηριότητάς του από το εμπόριο και τη μεταφορά σιτηρών την τραπεζική δραστηριότητα μέχρι το Ο Αναστάσιος Ιγνάτιος Δούμτσας (Dumcsa Ignác Atanáz) (Révkomárom, 1808-?) αυτοκρατορικός σύμβουλος, έζησε στο Szentendre. Αξίζει να αναφερθεί ότι ο φίλος του Lajos Kossuth ήταν ο Δημήτρης Δούμτσας (Dumcsa Demeter) που έμεινε στην Πέστη-Βούδα στην πλατεία Ελισάβετ 1 (σήμερα είναι οδός József Attila 9). Το Szentendre έγινε πόλη με τακτικό συμβούλιο το 1872: ο πρώτος του δήμαρχος ήταν ο ελληνικής καταγωγής Ευγένιος Δούμτσας (Dumcsa Jenő) ( , Szentendre) πλούσιος έμπορος και κτηματίας (εκλέχτηκε αρχιδικαστής του Szentendre από το 1871), εγγονός του Αναστάσιου Ιγνάτιου Δούμτσα (Dumcsa Ignác Atanáz). Ο Ευγένιος Δούμτσας (Dumcsa Jenő) ήταν αρχιδικαστής έως το Κατά τη διάρκεια της 31χρονης λειτουργίας του, ένα μέρος του μισθού του το έδινε στο ίδρυμα φτωχών. Την δεκαετία 1880 η επιδημία φυλλοξήρας κατέστρεψε το σημαντικό μέρος του περίφημου αμπελιού του Szentendre: αυτός ήταν που παρότρυνε την εισαγωγή της παραγωγής φρούτων. Τα φρούτα και τα λαχανικά