ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ ΠΕ-Π-4: ΠΙΕΣΕΙΣ ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ ΧΡΗΣΕΩΝ ΓΗΣ

Transcript

1 ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ ΟΡΙΣΜΟΣ ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ Ο δείκτης προσδιορίζει τις αλλαγές από αγροτική σε μη αγροτική χρήση ως αποτέλεσμα των πιέσεων που αναμένεται να προκύψουν σε σημεία του άξονα (ιδιαίτερα κοντά σε οικισμούς, βιομηχανικές περιοχές κλπ.). Ειδικότερα μελετάται ο βαθμός μετατροπής (α) γεωργικής γης (καλλιεργούμενες εκτάσεις) σε αστική γη (β) φυσικών περιοχών σε αστική γη και (γ) φυσικών περιοχών σε γεωργική γη. Η μετατροπή αγροτικής γης σε μη αγροτική αποτελεί αιτία απώλειας βιοποικιλότητας, καθώς και μείωσης φυσικών πόρων. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΚΤΙΜΗΣΗ Κωδικός ΚΑΛΥΨΗ ΓΗΣ ΚΑΤΑ ΜΕΓΑΛΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΣΤΗ ΖΩΝΗ IV ΚΑΙ ΣΕ ΖΩΝΗ 5 km ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΞΟΝΑ ΤΗΣ ΕΓΝΑΤΙΑΣ ΟΔΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΚΑΘΕΤΩΝ ΑΞΟΝΩΝ Περιγραφή Ζώνη ΙV Ζώνη 5 km Έκταση (Ha) Ποσοστό (%) Έκταση (Ha) Ποσοστό (%) 1 Τεχνητές επιφάνειες ,00 2,09% ,52 3,71% 2 Αγροτικές εκτάσεις ,00 41,59% ,00 52,51% 3 Δασικές και ημιφυσικές εκτάσεις ,00 54,44% ,00 40,94% 4 Υδροβιότοποι ,00 0,73% 8.315,56 0,86% 5 Ύδατα ,00 1,16% ,07 1,98% Σύνολο ,00 100,00% ,15 100,00% Πηγή πρωτογενών δεδομένων: Corine LandCover 2000, EEA-EC ΟΙ ΠΕΝΤΕ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ ΚΑΛΥΨΗΣ ΓΗΣ ΣΤΗ ΖΩΝΗ 5 km ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΞΟΝΑ ΤΗΣ ΕΓΝΑΤΙΑΣ ΟΔΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΚΑΘΕΤΩΝ ΑΞΟΝΩΝ, Κωδικός Περιγραφή Από Σε Από Σε Έκταση (Ha) Ποσοστό Μόνιμα αρδευόμενη γη Ορυζώνες 5.676,35 15,60% Ορυζώνες Μόνιμα αρδευόμενη γη 4.252,80 11,69% Μη αρδεύσιμη αρόσιμη γη Μόνιμα αρδευόμενη γη 2.873,23 7,90% Φυσικοί Βοσκότοποι Μεταβατικές δασώδεις θαμνώδεις εκτάσεις 4.311,91 11,85% Δάσος πλατυφύλλων Μεταβατικές δασώδεις θαμνώδεις εκτάσεις 4.277,99 11,76% Πηγή πρωτογενών δεδομένων: Corine LandCover 1990 & 2000, EEA-EC Σύνολο ,25 1

2 Κάλυψη Γής στη ζώνη IV 0,73% 1,16% 2,09% 54,44% 41,59% 1 Τεχνητές επιφάνειες 2 Αγροτικές εκτάσεις 3 Δασικές και ημιφυσικές εκτάσεις 4 Υδροβιότοποι 5 Ύδατα Κάλυψη Γής 5 χλμ. εκατέρωθεν της Εγνατίας Οδού και των καθέτων αξόνων 0,86% 1,98% 3,71% 40,94% 52,51% 1 Τεχνητές επιφάνειες 2 Αγροτικές εκτάσεις 3 Δασικές και ημιφυσικές εκτάσεις 4 Υδροβιότοποι 5 Ύδατα Στο παρόν στάδιο μελετήθηκε με τη χρήση της βάσης δεδομένων Corine LandCover η κάλυψη γης η οποία δίνει μια μακροσκοπική εικόνα της κατανομής των χρήσεων γης όπως καταγράφονται στη βασική κλίμακα του Corine LC, δηλαδή την κλίμακα 1: , χωρίς ωστόσο να περιγράφονται αναλυτικά η διάρθρωσή τους και κυρίως οι διαφαινόμενες τάσεις εξέλιξης. Στο σύνολο της Ζώνης IV, το μεγαλύτερο ποσοστό 2

3 (54,4%), καταλαμβάνουν οι δασικές και ημιφυσικές εκτάσεις και ακολουθούν οι αγροτικές εκτάσεις με 41,6%. Η κάλυψη γης μελετήθηκε επίσης για μια Ζώνη 5km από τον άξονα της Εγνατίας Οδού και των πέντε κάθετων αξόνων, για την κατασκευή των οποίων υπεύθυνη είναι η ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟΣ Α.Ε: (1) Σιάτιστα Ιεροπηγή/Κρυσταλλοπηγή (VA45), (2) Θεσσαλονίκη - Σέρρες Προμαχώνας (VA60), (3) Αρδάνιο - Ορμένιο (VA80), (4) Ξάνθη - Εχίνος - Ελληνοβουλγαρικά σύνορα (VA70), (5) Κομοτηνή - Νυμφαία - Ελληνοβουλγαρικά σύνορα (VA75). Η απόσταση 5km ορίστηκε ώστε να καλύπτονται τουλάχιστον τα σημεία πρόσβασης σε όλα τα αστικά κέντρα τα οποία συνδέονται με την Εγνατία Οδό και τους κάθετους άξονες. Στη Ζώνη των 5km το μεγαλύτερο ποσοστό (52,5%) καταλαμβάνουν οι αγροτικές εκτάσεις και ακολουθούν οι δασικές και ημιφυσικές εκτάσεις με ποσοστό 40,9%. Tο ποσοστό που καταλαμβάνουν οι τεχνητές επιφάνειες είναι σχεδόν διπλάσιο του μέσου ποσοστού της Ζώνης IV (3,7% έναντι 2,09%). Στις τεχνητές επιφάνειες κατατάσσονται η αστική οικοδόμηση (συνεχής ή διακεκομμένη), οι βιομηχανικές ή εμπορικές ζώνες, το οδικό/σιδηροδρομικό και οι γειτνιάζουσες περιοχές, οι χώροι οικοδόμησης και οι χώροι εξόρυξης. Η μελέτη των αλλαγών στην κάλυψη γης μεταξύ των ετών 1990 και 2000 δείχνει ότι οι πέντε σημαντικότερες αλλαγές που έγιναν στη Ζώνη των 5km αφορούν αλλαγές είτε από μια κατηγορία σε άλλη αγροτικών εκτάσεων είτε από μια κατηγορία σε άλλη δασικών και ημιφυσικών εκτάσεων. Η ίδια η κατασκευή της Εγνατίας Οδού αποτελεί, βεβαίως μία από τις επεμβάσεις που επέφερε αλλαγή χρήσης σε ορισμένα σημεία της Ζώνης των 5km ειδικότερα στην περιοχή του δυτικού τομέα, χωρίς ωστόσο αυτή η αλλαγή να κατατάσσεται ανάμεσα στις πέντε σημαντικότερες αλλαγές στη Ζώνη των 5km. ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΑ Πηγές Για την καταγραφή της κάλυψης γης χρησιμοποιήθηκε το διανυσματικό επίπεδο χρήσεων γης Corine LandCover έτους Για την καταγραφή των αλλαγών χρησιμοποιήθηκε επιπροσθέτως το διανυσματικό επίπεδο χρήσεων γης Corine LandCover έτους Μεθοδολογία 3

4 Για την επεξεργασία των δεδομένων έγινε αρχικά η σύνθεση των δύο διανυσματικών επιπέδων (Corine LandCover 1990 και 2000), πολυγωνικής μορφής, με διαδικασία «επικάλυψης» στο Γεωγραφικό Σύστημα Πληροφοριών. Το αποτέλεσμα της επικάλυψης καταγράφηκε σε νέο διανυσματικό επίπεδο πολυγωνικής μορφής, στο οποίο καταχωρήθηκαν (αυτοματοποιημένα) για κάθε επιφάνεια, τα χαρακτηριστικά και των δύο «γονικών» επιπέδων (1990,2000). Στη συνέχεια έγινε ομαδοποίηση των κατηγοριών κάλυψης γης τόσο στα δύο πρωτογενή επίπεδα, όσο και στο παράγωγο επίπεδο των μεταβολών και δημιουργήθηκαν δύο ομάδες χαρτών: Χάρτες «γενικότερης» κατηγορίας κάλυψης γης, σε ζώνη 5 km εκατέρωθεν των οδικών αξόνων (Εγνατία και κάθετοι): Από τους τριψήφιους κωδικούς Corine LC2000 με ομαδοποίηση δημιουργήθηκαν οι διψήφιοι για να παρουσιαστεί η κατάσταση στην παραπάνω ζώνη. Χάρτης μεταβολών στην κάλυψη γης που καταλήγουν σε «τεχνητές επιφάνειες» στη ζώνη 5 km εκατέρωθεν των οδικών αξόνων (Εγνατία και κάθετοι): Εξετάστηκαν τα πολύγωνα που άλλαξαν κάλυψη και απομονώθηκαν εκείνα στα οποία η κάλυψη κατέληξε σε «τεχνητές επιφάνειες». Οι μεταβολές αυτές αποδόθηκαν με έντονο κόκκινο χρώμα ανεξάρτητα από το αν ανήκουν στις σημαντικότερες μεταβολές κάλυψης γης. 4

5 Χάρτης 1: ΚΑΛΥΨΕΙΣ ΓΗΣ ΣΕ ΖΩΝΗ 5 km ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΞΟΝΑ ΤΗΣ ΕΓΝΑΤΙΑΣ ΟΔΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΚΑΘΕΤΩΝ ΑΞΟΝΩΝ 5

6 Χάρτης 2: ΚΑΛΥΨΕΙΣ ΓΗΣ ΣΕ ΖΩΝΗ 5 km ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΞΟΝΑ ΤΗΣ ΕΓΝΑΤΙΑΣ ΟΔΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΚΑΘΕΤΩΝ ΑΞΟΝΩΝ 6

7 7

8 8

9 9

10 10

11 11

12 12

13 13

14 14