ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ ENV07: ΠΙΕΣΕΙΣ ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ ΧΡΗΣΕΩΝ ΓΗΣ

Transcript

1 ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ ENV07: ΠΙΕΣΕΙΣ ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ ΧΡΗΣΕΩΝ ΓΗΣ ΟΡΙΣΜΟΣ ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ Ο δείκτης ENV07 προσδιορίζει τις αλλαγές στις χρήσεις γης και ειδικότερα τις μεταβολές αγροτικής και φυσικής γης (καλλιεργούμενες εκτάσεις, δάση, βοσκότοποι κλπ.) σε δομημένη γη, δηλαδή σε «επιφάνειες» (ή αστική γη ), ως αποτέλεσμα των πιέσεων που αναμένεται να προκύψουν σε σημεία του άξονα (ιδιαίτερα κοντά σε οικισμούς, βιομηχανικές περιοχές κλπ.). Ειδικότερα μελετάται ο βαθμός μετατροπής: (α) αγροτικής γης (καλλιεργούμενες εκτάσεις) σε επιφάνειες, (β) φυσικών περιοχών σε επιφάνειες, και (γ) φυσικών περιοχών σε αγροτική γη. Η μετατροπή αγροτικής και φυσικής γης σε επιφάνειες (ή αστική γή ) αποτελεί αιτία απώλειας βιοποικιλότητας, καθώς και μείωσης φυσικών πόρων. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΚΤΙΜΗΣΗ Στο παρόν Δελτίο Αποτελεσμάτων παρουσιάζονται τα βασικά αποτελέσματα του δείκτη για 15 περιοχές πέριξ των παρακάτω κόμβων της Εγνατίας Οδο: Α/Κ01 Ηγουμενίτσας, Α/Κ09 Γρεβενών, Α/Κ11 Καλαμιάς, Α/Κ12 Κοζάνης, Α/Κ12 Βέροιας, Α/Κ21 Καλοχωρίου, Α/Κ22 Ιωνίας-Διαβατών και Α/Κ23-23Α Ευκαρπίας- Γηροκομείου, Α/Κ24 Λαγκαδά, Α/Κ31 Άγιου Σύλλα, Α/Κ32 Λευκής Άμμου, Α/Κ34 Βανιάνου, Α/Κ35 Βαφαίικα, Α/Κ37 Δυτ. Κομοτηνής, Α/Κ41 Αλεξανδρούπολης. Οι βασικές κατηγορίες χρήσεων γης που καταγράφονται είναι οι εξής: Τεχνητές επιφάνειες: η δομημένη γη που εντοπίζεται στην εξεταζόμενη περιοχή. Αγροτική γη: γη η οποία καλλιεργείται ή βρίσκεται σε αγρανάπαυση στην εξεταζόμενη περιοχή. Φυσική γη: Δασικές εκτάσεις, εκτάσεις ρεμάτων, άγονες εκτάσεις κλπ. Πρακτικά, στην κατηγορία αυτή εντάχθηκαν όλες οι εκτάσεις της εξεταζόμενης περιοχής που δεν αποτελούν αστική ή αγροτική γη.

2 Ομαδοποιώντας τους κόμβους με βάση τα αποτελέσματα του δείκτη, αυτοί κατατάσσονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες ανάλογα με την κύρια μεταβολή χρήσης γης που παρουσιάζεται στην περιοχή τους: α. Κόμβοι στους οποίους η κύρια μεταβολή αφορά στην μετατροπή αγροτικής γης σε επιφάνειες: Α/Κ01 Ηγουμενίτσας, Α/Κ11 Καλαμιάς, Α/Κ12 Κοζάνης, Α/Κ12 Βέροιας, Α/Κ21 Καλοχωρίου, Α/Κ22 Ιωνίας-Διαβατών και Α/Κ23-23Α Ευκαρπίας-Γηροκομείου, Α/Κ24 Λαγκαδά, Α/Κ34 Βανιάνου (Αν. Ξάνθης), Α/Κ35 Βαφαίικα (Δυτ. Ξάνθης), Α/Κ37 Δυτ. Κομοτηνής, Α/Κ41 Αλεξανδρούπολης. β. Κόμβοι στους οποίους η κύρια μεταβολή αφορά στην μετατροπή φυσικής γης σε επιφάνειες: Α/Κ09 Γρεβενών, Α/Κ31 Άγιου Σύλλα, Α/Κ32 Λευκής Άμμου. Α. ΚΟΜΒΟΙ ΣΤΟΥΣ ΟΠΟΙΟΥΣ Η ΚΥΡΙΑ ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΧΡΗΣΕΩΝ ΓΗΣ ΑΦΟΡΑ ΣΤΗΝ ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΓΗΣ ΣΕ ΤΕΧΝΗΤΕΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙΕΣ 1. ΠΕΡΙΟΧΗ ΚΟΜΒΟΥ Α/Κ 01 ΗΓΟΥΜΕΝΙΤΣΑΣ Κατά την περίοδο παρατηρήθηκε αύξηση των τεχνητών επιφανειών, κάτι που οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι το έτος βάσης 1998 δεν είχε ξεκινήσει η κατασκευή της Εγνατίας Οδού στην περιοχή. Με την ολοκλήρωση του τμήματος και του κόμβου της Εγνατίας Οδού το 2007, η περιοχή φιλοξενεί στο έδαφός της την είσοδο άμεσης πρόσβασης στον λιμένα Ηγουμενίτσας, γεγονός που χαρακτηρίζει και τα αποτελέσματα μέτρησης των μεταβολών χρήσεων γης. Συγκεκριμένα, οι επιφάνειες αυξήθηκαν λίγο περισσότερο από 120 στρέμματα (αύξηση κατά 7.96%) και κατά το μεγαλύτερο ποσοστό τους αφορούν την κατασκευή των έργων της Εγνατίας Οδού, κυρίως πάνω σε έδαφος αγροτικής γης. Η μη δομημένη επιφάνεια (σύνολο αγροτικής και φυσικής γης) μειώθηκε κατά 2,31%. Στην συγκεκριμένη περιοχή, περίπου 118 στρέμματα αγροτικής γης μετατράπηκαν σε επιφάνειες, ενώ μόνο 3 περίπου στρέμματα φυσικής γης 2. ΠΕΡΙΟΧΗ ΚΟΜΒΟΥ Α/Κ 11 ΚΑΛΑΜΙΑΣ Ο κόμβος της Καλαμιάς (ΑΚ 11) βρίσκεται εντός των διοικητικών ορίων του οικισμού Καλαμιάς σε μια καθαρά αγροτική προς το παρόν περιοχή, επτά χιλιόμετρα από τον οικισμό της Κοζάνης (Δυτική είσοδος). Στην περιοχή μελέτης του κόμβου δεν υπάρχει κάποιου είδους θεσμοθετημένος χωροταξικός ή πολεοδομικός σχεδιασμός, ο οποίος να καθορίζει τις χρήσεις γης. Κατά την περίοδο , στην περιοχή αυτή, παρατηρήθηκε μια σημαντική αύξηση των τεχνητών επιφανειών. Αξίζει να σημειωθεί ότι δεν παρατηρήθηκε ιδιαίτερη αύξηση στη δόμηση της περιοχής, και το 2

3 ποσοστό αυτό αύξησης των τεχνητών επιφανειών οφείλεται κατά κύριο λόγο από την διέλευση της Εγνατίας. Συγκεκριμένα, οι επιφάνειες αυξήθηκαν λίγο περισσότερο από 70 στρέμματα (σε ποσοστό 57.81%). Στην συγκεκριμένη περιοχή, περίπου 73 στρέμματα αγροτικής γης μετατράπηκαν σε επιφάνειες, ενώ μόνο 0,11 περίπου στρέμματα φυσικής γης 3. ΠΕΡΙΟΧΗ ΚΟΜΒΟΥ Α/Κ 12 ΚΟΖΑΝΗΣ Ο κόμβος της Κοζάνης (ΑΚ 12) βρίσκεται στην ανατολική είσοδο αυτής, σε απόσταση τεσσάρων χιλιομέτρων από τον οικισμό της Κοζάνης και ενός χιλιομέτρου από τους οικισμούς Δρεπάνου και Κοίλων. Κατά την περίοδο , στην περιοχή του Α/Κ 12 παρατηρήθηκε αύξηση των τεχνητών επιφανειών όχι τόσο κατά μήκος της Εγνατίας οδού όσο κατά μήκος των καθέτων αξόνων που τη διασχίζουν και ένα μεγάλο ποσοστό αυτών αφορά τον κόμβο που δεν ήταν έτοιμος το Συγκεκριμένα, οι επιφάνειες αυξήθηκαν λίγο περισσότερο από 350 στρέμματα (σε ποσοστό 30.57%) ενώ η φυσική και η αγροτική γη μειώθηκε κατά 4.05%. Στην συγκεκριμένη περιοχή, περίπου 280 στρέμματα αγροτικής γης μετατράπηκαν σε επιφάνειες, ενώ 76 περίπου στρέμματα φυσικής γης μετατράπηκαν σε επιφάνειες. 4. ΠΕΡΙΟΧΗ ΚΟΜΒΟΥ Α/Κ 14 ΒΕΡΟΙΑΣ Ο κόμβος της Βέροιας (ΑΚ 14) βρίσκεται σε απόσταση 2 χιλιομέτρων από τον οικισμό της Βέροιας και η περιοχή μελέτης βρίσκεται εντός των διοικητικών ορίων των οικισμών Αγία Βαρβάρα, Ασώματα, Βέροια, Προφήτης Ηλίας και Κυδωνοχώρι του Δήμου Βέροιας. Επιπλέον τμήμα της περιοχής μελέτης είναι εντός Ζ.Ο.Ε. Στην περιοχή μελέτης λόγω διαφόρων συνθηκών που επικρατούν (ύπαρξη Ζ.Ο.Ε. υψομετρική διαφορά κτλ) κατά την περίοδο παρατηρήθηκε αύξηση των τεχνητών επιφανειών, αρκετά μεγάλο ποσοστό όμως των οποίων αφορά τον κόμβο και το τμήμα του άξονα της Εγνατίας που δεν είχε ολοκληρωθεί το Συγκεκριμένα, οι επιφάνειες αυξήθηκαν λίγο περισσότερο από 380 στρέμματα (σε ποσοστό 18.05%) ενώ η φυσική και η αγροτική γη μειώθηκε κατά 4.33%. Στην συγκεκριμένη περιοχή, περίπου 380 στρέμματα αγροτικής γης μετατράπηκαν σε επιφάνειες, ενώ 15 περίπου στρέμματα φυσικής γης μετατράπηκαν σε επιφάνειες. 3

4 5. ΠΕΡΙΟΧΗ ΚΟΜΒΟΥ Α/Κ 21 ΚΑΛΟΧΩΡΙΟΥ Ο κόμβος του Καλοχωρίου (ΑΚ 21) είναι ο κόμβος που συνδέει την νέα χάραξη της Εγνατίας με τον ΠΑΘΕ. Στα όρια της υπό μελέτη περιοχής περιέχεται και ο κόμβος Σίνδου (ΠΑΘΕ). Δυτικά του κόμβου της Σίνδου υπάρχει καθαρά αγροτική περιοχή. Στην περιοχή του κόμβου υπάρχει επίσης το Δέλτα Γαλλικού (προστατευόμενη περιοχή). Τμήματα της περιοχής μελέτης είναι εντός της βιομηχανικής περιοχής του Καλοχωρίου και της Σίνδου, άλλα είναι πάνω στον ΠΑΘΕ και άλλα τμήματα είναι αμιγώς αγροτικά. Κατά την περίοδο , στην περιοχή αυτή, παρατηρήθηκε αύξηση των τεχνητών επιφανειών. Οι νέες περιοχές των τεχνητών επιφανειών εντοπίζονται κυρίως στην περιοχή κοντά στον οικισμό του Καλοχωρίου στον δήμο Εχεδώρου, ενώ παράλληλα στον άξονα της Εγνατίας δεν εντοπίζεται ιδιαίτερη αύξηση τεχνητών επιφανειών. Συγκεκριμένα, οι επιφάνειες αυξήθηκαν πάνω από 1200 στρέμματα (σε ποσοστό 16.09%) ενώ η φυσική και η αγροτική γη μειώθηκε κατά 4.95%. Στην συγκεκριμένη περιοχή, περίπου 1296 στρέμματα αγροτικής γης μετατράπηκαν σε επιφάνειες, ενώ 164 περίπου στρέμματα φυσικής γης μετατράπηκαν σε επιφάνειες. Στην περιοχή παρατηρείται και μια μεταβολή 100 στρεμμάτων φυσικής γης σε αγροτική σε ποσοστό 1.19%. 6. ΠΕΡΙΟΧΗ ΚΟΜΒΟΥ Α/Κ 22 ΔΙΑΒΑΤΩΝ Ο κόμβος της Ιωνίας - Διαβατών (ΑΚ 22) βρίσκεται σε μικρή απόσταση από τον οικισμό της Μαγνησίας και τον οικισμό των Διαβατών (Δήμου Εχεδώρου). Τμήμα της περιοχής μελέτης εντοπίζεται και στην ΒΙΠΕ Σίνδου, ενώ από την περιοχή μελέτης διέρχεται και ο δρόμος Θεσσαλονίκης- Έδεσσας. Κατά την περίοδο , στην περιοχή του Α/Κ 22 των Διαβατών δεν παρατηρήθηκαν ιδιαίτερα μεγάλες αλλαγές. Από τις καινούριες περιοχές των τεχνητών επιφανειών, το μεγαλύτερο κομμάτι αφορά τον κόμβο και το τμήμα του άξονα της Εγνατίας που δεν είχε ολοκληρωθεί το Συγκεκριμένα, οι επιφάνειες αυξήθηκαν γύρω στα 550 στρέμματα (σε ποσοστό 4.15%) ενώ η φυσική και η αγροτική γη μειώθηκε κατά 2.80%. Στην συγκεκριμένη περιοχή, περίπου 430 στρέμματα αγροτικής γης μετατράπηκαν σε επιφάνειες, ενώ 122 περίπου στρέμματα φυσικής γης μετατράπηκαν σε επιφάνειες. 7. ΠΕΡΙΟΧΗ ΚΟΜΒΟΥ Α/Κ 23-23Α ΕΥΚΑΡΠΙΑΣ ΓΗΡΟΚΟΜΕΙΟΥ Ο κόμβος της Ευκαρπίας (ΑΚ 23) βρίσκεται σε μικρή απόσταση από τον οικισμό της Ευκαρπίας. Ο κόμβος του Γηροκομείου (ΑΚ 23Α) είναι σε μικρή απόσταση βορειότερα από τον κόμβο ΑΚ 23 και χρησιμοποιείται κυρίως για τη εξυπηρέτηση παρόδιων εγκαταστάσεων. Στην περιοχή υπάρχουν βιοτεχνικές και βιομηχανικές 4

5 συγκεντρώσεις και προβλέπονται αναμορφώσεις των Γ.Π.Σ. και της Ζ.Ο.Ε. Κατά την περίοδο , στην περιοχή του Α/Κ 23 παρατηρείται αύξηση των τεχνητών επιφανειών, κυρίως κοντά στη συμμαχική οδό και στην οδό Φιλύρας που συνδέει το Ωραιόκαστρο με την οδό Λαγκαδά. Συγκεκριμένα, οι επιφάνειες αυξήθηκαν γύρω στα 1290 στρέμματα (σε ποσοστό 9.23%) ενώ η φυσική και η αγροτική γη μειώθηκε κατά 3.51%. Στην συγκεκριμένη περιοχή, περίπου 820 στρέμματα αγροτικής γης μετατράπηκαν σε επιφάνειες, ενώ 468 στρέμματα φυσικής γης μετατράπηκαν σε επιφάνειες. 8. ΠΕΡΙΟΧΗ ΚΟΜΒΟΥ Α/Κ 24 ΛΑΓΚΑΔΑ Ο κόμβος Λαγκαδά - Σερρών (ΑΚ 24) βρίσκεται σε αγροτική περιοχή κυρίως κοντά στους οικισμούς Λαγυνά και Λητή του Δήμου Λαγκαδά. Ο κόμβος συνδέει την Εγνατία οδό με τις Εθνικές οδούς προς Σέρρες, Κιλκίς και Λαγκαδά. Κατά την περίοδο , στην περιοχή του Α/Κ 24 Λαγκαδά παρατηρείται μεγάλη αύξηση των τεχνητών επιφανειών, το μεγαλύτερο κομμάτι όμως αφορά τον άξονα και τον κόμβο της Εγνατίας, καθώς το 1998 δεν υπήρχε στην περιοχή η Εγνατία Οδός. Συγκεκριμένα, οι επιφάνειες αυξήθηκαν γύρω στα 460 στρέμματα (σε ποσοστό 53.82%) ενώ η φυσική και η αγροτική γη μειώθηκε κατά 7.78%. Αξίζει να σημειωθεί η αύξηση της φυσικής γης που παρατηρείται κατά 18.66% οφείλεται από την αναγκαστική μετατροπή αγροτικών εκτάσεων γύρω από τον κόμβο της Εγνατίας σε φυσική γη. Στην συγκεκριμένη περιοχή, περίπου 450 στρέμματα αγροτικής γης μετατράπηκαν σε επιφάνειες, ενώ μόνο 13 περίπου στρέμματα φυσικής γης 9. ΠΕΡΙΟΧΗ ΚΟΜΒΟΥ Α/Κ 34 ΒΑΝΙΑΝΟΥ Ο κόμβος του Βανιάνου (ΑΚ 34) βρίσκεται σε απόσταση 8 χιλιομέτρων από τον οικισμό της Ξάνθης και αποτελεί τη δυτική είσοδο στην πόλη. Η περιοχή μελέτης βρίσκεται εντός των διοικητικών ορίων των οικισμών Βανιάνου και Πετροχωρίου σε μια καθαρά αγροτική προς το παρόν περιοχή. Κατά την περίοδο , στην περιοχή του Α/Κ 34 παρατηρείται αύξηση των τεχνητών επιφανειών το μεγαλύτερο κομμάτι όμως αφορά τον άξονα και τον κόμβο της Εγνατίας καθώς δεν υπήρχε το 1998 και ο κόμβος πρόσφατα δόθηκε στην κυκλοφορία. Συγκεκριμένα, οι επιφάνειες αυξήθηκαν γύρω στα 170 στρέμματα (σε ποσοστό 80.48%) ενώ η φυσική και η αγροτική γη μειώθηκε κατά 4.42%. Ταυτόχρονα παρατηρείται και μια αύξηση της αγροτικής γης κατά 150 στρέμματα σε ποσοστό 5.39% που προέρχεται κυρίως από μεταβολή της φυσικής γης σε αγροτική. 5

6 Στην συγκεκριμένη περιοχή, περίπου 140 στρέμματα αγροτικής γης μετατράπηκαν σε επιφάνειες, ενώ μόνο 30 περίπου στρέμματα φυσικής γης 10. ΠΕΡΙΟΧΗ ΚΟΜΒΟΥ Α/Κ 35 ΒΑΦΑΙΙΚΑ Ο κόμβος των Βαφαίϊκων (ΑΚ 34) βρίσκεται σε απόσταση 5 χιλιομέτρων από τον οικισμό της Ξάνθης και αποτελεί τη ανατολική είσοδο στην πόλη. Η περιοχή μελέτης βρίσκεται εντός των διοικητικών ορίων των οικισμών Φελώνη και Βαφαίικα του δήμου Βιστωνίδας καθώς και σε τμήμα της ευρύτερης περιοχής του οικισμού των Πηγαδιών σε μια αγροτική, αν και όχι μόνο περιοχή. Κατά την περίοδο , στην περιοχή του Α/Κ 35, παρατηρείται αύξηση των τεχνητών επιφανειών όπου και εδώ όμως το μεγαλύτερο κομμάτι αφορά τον άξονα και τον κόμβο της Εγνατίας καθώς δεν υπήρχαν το Συγκεκριμένα, οι επιφάνειες αυξήθηκαν γύρω στα 127 στρέμματα (σε ποσοστό 29.90%) ενώ η φυσική και η αγροτική γη μειώθηκε κατά 3.56%. Στην συγκεκριμένη περιοχή, περίπου 108 στρέμματα αγροτικής γης μετατράπηκαν σε επιφάνειες, ενώ μόνο 18 περίπου στρέμματα φυσικής γης 11. ΠΕΡΙΟΧΗ ΚΟΜΒΟΥ Α/Κ 37 ΔΥΤ. ΚΟΜΟΤΗΝΗΣ Ο Κόμβος της Κομοτηνής (ΑΚ 37) βρίσκεται σε απόσταση 3 χιλιομέτρων από τον οικισμό της Κομοτηνής και αποτελεί την δυτική είσοδο στην πόλη. Η περιοχή μελέτης βρίσκεται εντός των διοικητικών ορίων των οικισμών Υφαντές, Ιτέα και Μεσοχώριο του Δήμου Κομοτηνής. Ο κόμβος βρίσκεται σε μια αμιγώς αγροτική περιοχή. Κατά την περίοδο , στην περιοχή του Α/Κ 37, παρατηρείται αύξηση των τεχνητών επιφανειών, όπου και εδώ όμως το μεγαλύτερο κομμάτι αφορά τον άξονα και τον κόμβο της Εγνατίας, ενώ το υπόλοιπο εντοπίζεται κυρίως κατά μήκος της παλιάς Οδού Ξάνθης-Κομοτηνής. Συγκεκριμένα, οι επιφάνειες αυξήθηκαν γύρω στα 257 στρέμματα (σε ποσοστό 22.05%) ενώ η φυσική και η αγροτική γη μειώθηκε κατά 2.86%. Στην συγκεκριμένη περιοχή, περίπου 255 στρέμματα αγροτικής γης μετατράπηκαν σε επιφάνειες, ενώ μόνο 1.7 περίπου στρέμματα φυσικής γης 12. ΠΕΡΙΟΧΗ ΚΟΜΒΟΥ Α/Κ 41 ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗΣ Ο κόμβος της Αλεξανδρούπολης (ΑΚ 41) βρίσκεται σε απόσταση περίπου 2 χιλιομέτρων από τον οικισμό της Αλεξανδρούπολης και αποτελεί την δεύτερη έξοδο για την πόλη της Αλεξανδρούπολης. Ο κόμβος βρίσκεται σε αγροτική περιοχή και μεταξύ του κόμβου και της πόλης παρεμβάλλονται εκτάσεις στρατοπέδων. Κατά την 6

7 περίοδο , στην περιοχή του Α/Κ, παρατηρείται αύξηση των τεχνητών επιφανειών όπου και εδώ όμως το μεγαλύτερο κομμάτι αφορά τον άξονα και τον κόμβο της Εγνατίας, ενώ το υπόλοιπο εντοπίζεται κυρίως κατά μήκος του δρόμου που οδηγεί στον οικισμό Παλαγία. Συγκεκριμένα, οι επιφάνειες αυξήθηκαν γύρω στα 136 στρέμματα (σε ποσοστό 26.15%) ενώ η φυσική και η αγροτική γη μειώθηκε κατά 3.91%. Στην συγκεκριμένη περιοχή, περίπου 132 στρέμματα αγροτικής γης μετατράπηκαν σε επιφάνειες, ενώ μόνο 4.4 περίπου στρέμματα φυσικής γης Β. ΚΟΜΒΟΙ ΜΕ ΚΥΡΙΑ ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΧΡΗΣΗΣ ΓΗΣ ΤΗ ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΦΥΣΙΚΗΣ ΓΗΣ ΣΕ ΤΕΧΝΗΤΕΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙΕΣ 1. ΠΕΡΙΟΧΗ ΚΟΜΒΟΥ Α/Κ 09 ΓΡΕΒΕΝΩΝ Ο κόμβος είναι κυρίως μέσα στα όρια Δημοτικών και Δημόσιων εκτάσεων. Στην περιοχή μελέτης του κόμβου δεν υπάρχει κάποιου είδους θεσμοθετημένος χωροταξικός ή πολεοδομικός σχεδιασμός, ο οποίος να καθορίζει τις χρήσεις γης, καθώς ο κόμβος βρίσκεται σε αγροτική περιοχή και απέχει από το όριο του οικισμού των Γρεβενών τρία χιλιόμετρα. Κατά την περίοδο , στην περιοχή του Α/Κ09 στα Γρεβενά παρατηρήθηκε μια σημαντική αύξηση των τεχνητών επιφανειών, κάτι που οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι το έτος βάσης 1998 δεν είχε ολοκληρωθεί η κατασκευή της Εγνατίας Οδού στην περιοχή. Συγκεκριμένα, οι επιφάνειες αυξήθηκαν λίγο περισσότερο από 80 στρέμματα (σε ποσοστό 40.17%), ενώ η μη αστική γη (σύνολο αγροτικής και φυσικής γης) μειώθηκε κατά 2.24%. Στην συγκεκριμένη περιοχή, περίπου 112 στρέμματα φυσικής γης μετατράπηκαν σε επιφάνειες, ενώ 30 περίπου στρέμματα αγροτικής γης μετατράπηκαν σε επιφάνειες. Αξίζει να σημειωθεί ότι στον κόμβο παρατηρείται και μία αύξηση της αγροτικής γης, που προέρχεται από μετατροπή φυσικής γης σε αγροτική (περίπου 330 στρέμματα) που δικαιολογείται από το γεγονός ότι κατά το έτος βάσης υπήρχαν χώροι γυμνού εδάφους γύρω από την Εγνατία λόγω των εργασιών που βρισκόταν σε εξέλιξη, ενώ το 2007 οι χώροι αυτοί απέκτησαν αγροτική χρήση. 2. ΠΕΡΙΟΧΗ ΚΟΜΒΟΥ Α/Κ 31 ΑΓ. ΣΥΛΛΑΣ Ο κόμβος του Αγ. Σύλλα (ΑΚ 31) συνδέει την πόλη της Καβάλας (Δυτική είσοδος) με την Εγνατία οδό καθώς και την Εθνική οδό Καβάλας - Δράμας. Μεγάλο τμήμα της περιοχής μελέτης βρίσκεται εντός δασικής περιοχής και επιπλέον τμήμα της περιοχής μελέτης είναι και σε περιοχή προστασίας. Κατά την περίοδο , 7

8 στην περιοχή του Α/Κ 31 παρατηρείται αύξηση των τεχνητών επιφανειών οπού μεγάλο κομμάτι αφορά το τμήμα του άξονα της Εγνατίας που δεν ήταν έτοιμο το Συγκεκριμένα, οι επιφάνειες αυξήθηκαν γύρω στα 140 στρέμματα (σε ποσοστό 16.48%) ενώ η φυσική και η αγροτική γη μειώθηκε κατά 4.47%. Στην συγκεκριμένη περιοχή, περίπου 143 στρέμματα φυσικής γης μετατράπηκαν σε επιφάνειες, ενώ μόνο 3.5 περίπου στρέμματα αγροτικής γης 3. ΠΕΡΙΟΧΗ ΚΟΜΒΟΥ Α/Κ 32 ΛΕΥΚΗΣ ΑΜΜΟΥ Ο κόμβος της Λευκής Άμμου (ΑΚ 32) συνδέει την πόλη της Καβάλας (Ανατολική είσοδος) με την Εγνατία οδό καθώς και την παλιά Εθνική οδό Καβάλας - Ξάνθης. Όπως συμβαίνει και στον κόμβο του Αγ. Σύλλα έτσι και σε αυτό τον κόμβο της Καβάλας μεγάλο τμήμα της περιοχής μελέτης βρίσκεται εντός δασικής περιοχής. Κατά την περίοδο , στην περιοχή του Α/Κ 32 παρατηρείται αύξηση των τεχνητών επιφανειών οπού μεγάλο κομμάτι αφορά το τμήμα του άξονα της Εγνατίας που δεν ήταν έτοιμο το 1998, ενώ το οι υπόλοιπες καινούριες περιοχές εντοπίζονται στην περιοχή του δρόμου που οδηγεί προς Χαλκερό και Παλαιά Καβάλα. Συγκεκριμένα, οι επιφάνειες αυξήθηκαν γύρω στα 160 στρέμματα (σε ποσοστό 7.05%) ενώ η φυσική και η αγροτική γη μειώθηκε κατά 2.09%. Η αύξηση των τεχνητών επιφανειών στην περιοχή του κόμβου Α/Κ 32 της Λευκής Άμμου, προέρχεται κυρίως από τη μεταβολή φυσικής γης σε επιφάνειες. Περίπου 123 στρέμματα φυσικής γης μετατράπηκαν σε επιφάνειες, ενώ 42 περίπου στρέμματα αγροτικής γης ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ - ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Από το σύνολο των στρεμμάτων που καλύπτουν όλες οι περιοχές μελέτης κατά μήκος της Εγνατίας οδού, παρατηρήθηκε ότι: 1. Η έκταση της Αγροτικής γης μειώθηκε από ,28 στρέμματα σε ,55 με μείωση της τάξεως του 4.10% 2. Η έκταση της Φυσικής γης μειώθηκε από ,42 στρέμματα σε ,75 με μείωση της τάξεως του 3.22% 3. Η έκταση των Τεχνητών επιφανειών αυξήθηκε από ,60 στρέμματα σε ,33 με αύξηση της τάξεως του 11.95%. Από το σύνολο των στρεμμάτων που άλλαξαν κατηγορία χρήσης γης έχουμε 4.416,8 (αντιστοιχούν σε ποσοστό 5.03%) στρέμματα που από αγροτική γη μετατράπηκαν σε επιφάνειες, 1.297,33 στρέμματα (αντιστοιχούν σε ποσοστό 2.11%) που από φυσική γη μετατράπηκαν σε επιφάνειες και 1.707,97(αντιστοιχούν σε ποσοστό 2.78%) στρέμματα που από φυσική γη μετατράπηκαν σε αγροτική γη. 8

9 Α/Α κόμβου Όνομα κόμβου ΠΙΝΑΚΑΣ1:Συνολικά Αποτελέσματα για την Αγροτική γη Συνολική έκταση περιοχής μελέτης (στρέμματα) Αγροτικής γης 1998 (στρέμματα) Αγροτικής γης 2007 (στρέμματα) Ποσοστό μεταβολής Αγροτικής γης 1 Ηγουμενίτσας , ,84-2,30% 9 Ανατ. Γρεβενών ,56 980,80 0,23% 11 Καλαμιάς , ,16-4,25% 12 Κοζάνης , ,92-9,38% 14 Βέροιας , ,02-4,58% 21 Καλοχωρίου Κ , , ,49-5,83% 22 Ιωνίας Διαβατών Κ , , ,13-2,82% 23-23Α Ευκαρπίας Κ4- Γηροκομείου , , ,05-2,67% 24 Λαγκαδά Σερρών 6.822, , ,28-13,45% 31 Αγ. Σύλλα 4.172,90 121,21 113,11-6,68% 32 Λευκής Αμμου , , ,10-4,72% 34 Βανιάνου (Δυτ. Ξάνθης) 4.000, , ,18 5,39% 35 Βαφαίικα (Ανατ. Ξάνθης) , ,66-3,07% 37 Δυτ. Κομοτηνής , ,53-2,11% 41 Αλεξανδρούπολης , ,28-1,04% Συνολικά Συγκεντρωτικά Αποτελέσματα κατά μήκος της Εγνατίας οδού: , ,55-4,10% Α/Α κόμβου ΠΙΝΑΚΑΣ 2. Συνολικά Αποτελέσματα για την Φυσική γη Συνολική έκταση Φυσικής Φυσικής Όνομα κόμβου περιοχής γης γης μελέτης 1998(στρέμματα) 2007(στρέμματα) (στρέμματα) Ποσοστό μεταβολής Φυσικής γης 1 Ηγουμενίτσας , ,71-2,31% 9 Ανατ. Γρεβενών , ,85-3,10% 11 Καλαμιάς , ,93 0,57% 12 Κοζάνης , ,00 1,79% 14 Βέροιας , ,66-3,10% 21 Καλοχωρίου Κ , , ,92-3,12% 22 Ιωνίας Διαβατών Κ , , ,39-2,76% 23-23Α Ευκαρπίας Κ4- Γηροκομείου 50811, , ,97-4,16% 24 Λαγκαδά Σερρών 6822, , ,93 18,66% 31 Αγ. Σύλλα 4172, , ,98-4,39% 32 Λευκής Αμμου , , ,35-1,62% 34 Βανιάνου (Δυτ. Ξάνθης) 4.000,04 964,16 644,39-33,17% 35 Βαφαίικα (Ανατ. Ξάνθης) ,02 643,52-5,65% 37 Δυτ. Κομοτηνής ,69 589,08-12,04% 41 Αλεξανδρούπολης ,94 381,07-21,58% Συνολικά Συγκεντρωτικά Αποτελέσματα κατά μήκος της Εγνατίας οδού: , ,75-3,22% 9

10 Α/Α κόμβου ΠΙΝΑΚΑΣ 3:Συνολικά Αποτελέσματα για τις Τεχνητές Επιφάνειες Κατά μήκος της Εγνατίας Οδού Όνομα κόμβου Συνολική έκταση περιοχής μελέτης (στρέμματα) Τεχνητών Επιφανειών 1998(στρέμματα) Τεχνητών Επιφανειών 2007(στρέμματα) Ποσοστό μεταβολής Τεχνητών Επιφανειών 1 Ηγουμενίτσας , ,85 7,96% 9 Ανατ. Γρεβενών ,39 296,31 40,17% 11 Καλαμιάς ,05 198,92 57,81% 12 Κοζάνης , ,98 30,57% 14 Βέροιας , ,73 18,05% 21 Καλοχωρίου Κ , , ,02 16,09% 22 Ιωνίας Διαβατών Κ , , ,45 4,15% 23-23Α Ευκαρπίας Κ4- Γηροκομείου 50811, , ,61 9,23% 24 Λαγκαδά Σερρών 6822,40 865, ,19 53,21% 31 Αγ. Σύλλα 4172,90 891, ,83 16,48% 32 Λευκής Άμμου , , ,61 7,05% 34 Βανιάνου (Δυτ. Ξάνθης) 4.000,04 208,02 375,44 80,48% 35 Βαφαίικα (Ανατ. Ξάνθης) ,57 552,83 29,90% 37 Δυτ. Κομοτηνής , ,38 22,05% 41 Αλεξανδρούπολης ,74 658,19 26,15% Συνολικά Συγκεντρωτικά Αποτελέσματα κατά μήκος της Εγνατίας οδού: , ,33 11,95% Αξίζει να σημειωθεί ότι στο σύνολο των 16 κόμβων το μεγαλύτερο κομμάτι των τεχνητών επιφανειών που εντοπίστηκε το έτος ελέγχου 2007, στο οποίο οφείλεται και η αύξηση αυτής της κατηγορίας χρήσης γης εις βάρος των δύο υπολοίπων (αγροτική & φυσική γη), αφορά τον άξονα και τους κόμβους της Εγνατίας Οδού. 10

11 ΠΙΝΑΚΑΣ 4: Συγκεντρωτικός πίνακας αποτελεσμάτων ανάλογα με την κύρια μεταβολή χρήσης γης Κατηγορία κόμβου ανάλογα με κύρια μεταβολή χρήσης γης Μεταβολή αγροτικής γης σε επιφάνειες Α/Α κόμβου Όνομα κόμβου αγροτικής γης που μεταβλήθηκε σε επιφ. (στρ.) Ποσοστό αγροτικής γης που μεταβλήθηκε σε επιφ. φυσικής γης που μεταβλήθηκε σε επιφ. (στρ.) Ποσοστό φυσικής γης που μεταβλήθηκε σε επιφ. φυσικής γης που μεταβλήθηκε σε αγροτική γη (στρ.) Ποσοστό φυσικής γης που μεταβλήθηκε σε αγροτική γη 01 Ηγουμενίτσας % % % 11 Καλαμιάς % % % 12 Κοζάνης % % % 14 Βέροιας % % % 21 Καλοχωρίου Κ % % % 22 Ιωνίας Διαβατών Κ % % % 23-23Α Ευκαρπίας Κ4- Γηροκομείου % % % 24 Λαγκαδά Σερρών % % % 34 Βανιάνου (Δυτ. Ξάνθης) % % % 35 Βαφαίικα (Ανατ. Ξάνθης) % % % 37 Δυτ. Κομοτηνής % % % 41 Αλεξανδρούπολης % % % Σύνολο % ,49% ,16% Μεταβολή φυσικής γης σε επιφάνειες 09 Ανατ. Γρεβενών % % % 31 Αγ. Σύλλα % % % 32 Λευκής Άμμου (Καβάλας) % % % Σύνολο % % % ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ % % % Οι κόμβοι ταξινομούνται στις εξής τύπους με βάση την εκτίμηση του πλήθους των μεταβολών και των εγκατεστημένων επιχειρήσεων : 1. Έντονης δραστηριότητας 2. Μέσης Δραστηριότητας 3. Χαμηλής δραστηριότητας 11

12 ΠΙΝΑΚΑΣ 5:Συγκεντρωτικός πίνακας αποτελεσμάτων ανάλογα με την κατηγορία κόμβου Κατηγορία κόμβου Α/Α κόμβου Όνομα κόμβου φυσικής& αγροτικής γης που μεταβλήθηκε σε επιφάνειες (στρέμματα) Ποσοστό φυσικής& αγροτικής γης που μεταβλήθηκε σε επιφάνειες 21 Καλοχωρίου Κ % Κατηγορία 1 22 Ιωνίας Διαβατών Κ % 23-23Α Ευκαρπίας Κ4- Γηροκομείου % Σύνολο κατηγορίας % 01 Ηγουμενίτσας % 12 Κοζάνης % 14 Βέροιας % Κατηγορία 2 Λευκής Άμμου 32 (Καβάλας) % 37 Δυτ. Κομοτηνής % Σύνολο κατηγορίας % 11 Καλαμιάς % 09 Ανατ. Γρεβενών % 24 Λαγκαδά Σερρών % Κατηγορία 3 31 Αγ. Σύλλα % 34 Βανιάνου (Δυτ. Ξάνθης) % 35 Βαφαίικα (Ανατ. Ξάνθης) % 41 Αλεξανδρούπολης % Σύνολο κατηγορίας % ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ % Από τους Πίνακες 4 & 5 εξάγονται τα εξής συμπεράσματα: Ανάλογα με την κατηγορία των κόμβων, συμπεραίνεται ότι οι κόμβοι έντονης δραστηριότητας(κατ. 1) έχουν μεταβολή της τάξεως από 550 έως 1300 στρέμματα σε επιφάνειες. Αξιοσημείωτος είναι κόμβος των Διαβατών, που ενώ έχει χαρακτηριστεί κόμβος έντονης δραστηριότητας έχει χαμηλότερη από την αναμενόμενη μεταβολή σε στρέμματα σε σύγκριση με τους υπόλοιπους της κατηγορίας αυτής. Στους κόμβους μέσης δραστηριότητας (κατ. 2) παρουσιάζεται μεταβολή της τάξεως από 160 έως 450 στρέμματα σε επιφάνειες. Στην κατηγορία αυτή ανήκει και ο κόμβος της Ηγουμενίτσας, που παρουσιάζει όμως χαμηλότερη μεταβολή από 12

13 τους υπόλοιπους (120 στρέμματα) που είναι πιο κοντά στη μεταβολή που παρουσιάζουν οι κόμβοι χαμηλής δραστηριότητας. Οι κόμβοι χαμηλής δραστηριότητας (κατ. 3) παρουσιάζουν μεταβολή της τάξεως από 70 έως 150 στρέμματα σε επιφάνειες. Ο κόμβος Λαγκαδά ενώ έχει αρχικά χαρακτηριστεί ως χαμηλής δραστηριότητας, παρουσιάζει αρκετά μεγάλη μεταβολή σε επιφάνειες της τάξεως των 465 στρεμμάτων, που είναι πιο κοντά στη μεταβολή που έχουν οι κόμβοι κατηγορίας 2. ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΑ Περιοχές μελέτης Για τον προσδιορισμό του δείκτη ορίζονται οι εξής περιοχές μελέτης: Α/Α κόμβου Όνομα κόμβου Πλάτος ζώνης (μέτρα) Μήκος ζώνης (μέτρα) 01 Ηγουμενίτσας Ανατ. Γρεβενών Καλαμιάς Κοζάνης Βέροιας Καλοχωρίου Κ Ιωνίας Διαβατών Κ Α Ευκαρπίας Κ4- Γηροκομείου Λαγκαδά Σερρών Αγ. Σύλλα Άσπρης Άμμου (Καβάλας) Βανιάνου (Δυτ. Ξάνθης) Βαφαίικα (Ανατ. Ξάνθης) Δυτ. Κομοτηνής Αλεξανδρούπολης : με κατεύθυνση προς την Σίνδο ζώνη μήκους 5000μ. και με κατεύθυνση προς τα Διαβατά ζώνη μήκους 2200μ 2: με κατεύθυνση προς το Καλοχώρι ζώνη μήκους 3000μ. και με κατεύθυνση προς την Ευκαρπία ζώνη μήκους 3500μ 3: με αρχή τον κόμβο Κ4 και κατεύθυνση προς τον Κ24 Λαγκαδά ενιαία ζώνη μήκους 5000μ (1900μ. είναι ανάμεσα στους δύο κόμβους Κ4 και Κ23Α, και 3100μ. από τον Κ23Α προς τον Κ24 Λαγκαδά). Η ζώνη μήκους 5000μ. με αρχή τον Κ4 και κατεύθυνση προς τον κόμβο Κ2 Διαβατών έχει μελετηθεί στην πιλοτική μελέτη. 4: με κατεύθυνση προς την Ευκαρπία ζώνη μήκους 2400μ. και με κατεύθυνση προς τον Κ25 Προφήτη ζώνη μήκους 1000μ. 13

14 Πηγές Τα αποτελέσματα του δείκτη προέρχονται από τη «μελέτη μεταβολών χρήσεων και αξιών γης σε επιλεγμένες περιοχές της άμεσης ζώνης επιρροής της Εγνατίας Οδού» που εκπονήθηκε το 2009, μετά από διεθνή διαγωνισμό, από την σύμπραξη των γραφείων μελετών ΧΩΡΟΤΕΧΝΙΚΗ Α.Ε. & ΑΚΚΤ-ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΜΗΧΑΝΙΚΟΙ Ο.Ε., υπό την επίβλεψη των στελεχών (Β. Φούρκας και Αθ. Γιαννακού) του Παρατηρητηρίου της ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟΣ Α.Ε. Για την καταγραφή της κάλυψης γης χρησιμοποιήθηκαν: Για το έτος βάσης: ορθοεικόνες SPOT, χωρικής διακριτότητας 20m, προβολής ΤΜ και datum EGSA 87. Προέρχονται από πολυφασματικές ορθοεικόνες SPOT Xs/ Xi, κάλυψης 60Χ60 χλμ, 3/4 διαύλους, προβολής ΤΜ και datum EGSA 87, έτους λήψης Για το έτος ελέγχου: ορθοεικεικόνες IKONOS χωρικής διακριτότητας 1m και ακρίβειας 5m, προβολής ΤΜ και datum EGSA 87. Προέρχονται από Συνθετικές Pansharpened (Panchromatic 1m resol. + Multispectral 4m resol.) Δορυφορικές εικόνες με 4 διαύλους (red, green, blue, near infrared), προβολής UTM, χωρικής διακριτότητας 1m, έτους λήψης Θεσμοθετημένα όρια οικισμών, ΒΙΠΕ κτλ. Μεθοδολογία Τα βήματα που ακολουθήθηκαν για τον υπολογισμό του δείκτη είναι: 1. Παραγωγή Ορθοεικόνων έτους Ελέγχου. 2. Ταξινόμηση των ορθοεικόνων έτους Βάσης και Ελέγχου με βάση την φυσική/αγροτική γη και επιφάνειες. 3. Προσαρμογή των θεσμοθετημένων ορίων οικισμών, ΒΙΠΕ. Αφαίρεση των παραπάνω περιοχών από τη συνολική έκταση της περιοχής. Δημιουργία έκτασης αναφοράς. 4. Εισαγωγή δεδομένων στο σύστημα GIS. 5. Επιλογή από την εκτός οικισμών περιοχή μελέτης, και εξαγωγή σε νέο αρχείο, των χωρικών δεδομένων που αντιπροσωπεύουν κάθε κατηγορία χρήσης γης. 6. Ένωση της έκτασης των οικισμών με την έκταση αστικής γης που προέκυψε με βάση το βήμα Τομή μεταξύ των χωρικών χαρακτηριστικών του έτους βάσης και του έτους ελέγχου για κάθε κατηγορία χρήσης γης. 8. Υπολογισμός ζητούμενων εκτάσεων και ποσοστών μεταβολής χρήσεων γης. 14

15 Χάρτης 1: ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΗΣ ΓΗΣ ΣΕ ΤΕΧΝΗΤΕΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙΕΣ, ΣΤΗ ΖΩΝΗ ΔΙΕΛΕΥΣΗΣ ΤΗΣ ΕΓΝΑΤΙΑΣ ΟΔΟΥ ΜΕΤΑΞΎ ΤΩΝ ΚΟΜΒΩΝ Α/Κ ΚΑΛΟΧΩΡΊΟΥ ΚΑΙ Α/Κ ΛΑΓΚΑΔΑ/ΣΕΡΡΩΝ ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ ENV07 :ΠΙΕΣΕΙΣ ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ ΧΡΗΣΕΩΝ ΓΗΣ 15