«ΑΝΑΚΡΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ»

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "«ΑΝΑΚΡΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ»"

Ξανθίππη Καραμανλής
7 χρόνια πριν
Προβολές:

1 ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΔΙΗΜΕΡΙΔΑ Η ΙΑΤΡΟΔΙΚΑΣΤΙΚΗ ΚΑΙ Η ΝΟΜΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΣΤΗΝ ΑΠΟΝΟΜΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ ΣΆΒΒΑΤΟ 6 ΚΑΙ ΚΥΡΙΑΚΉ 7 ΜΑΪΟΥ 2017 ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΑΜΦΙΘΕΑΤΡΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΕΙΡΑΙΩΣ «ΑΝΑΚΡΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ» ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΖΑΡΑΦΩΝΙΤΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ & ΤΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΑΣΤΕΑΚΗΣ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ ΠΑΝΤΕΙΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ

2 Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ Πανεπιστήμιο Αθηνών (1930): Κωνσταντίνος Γαρδίκας Πάντειος Σχολή Πολιτικών Επιστημών (1932): Κωνσταντίνος Γαρδίκας, όπου δημιουργήθηκε Έδρα Ανακριτικής και Εγκληματολογίας μετά στοιχείων Ιατροδικαστικής στην Πάντειο Σχολή Πολιτικών επιστημών 1986 και εντεύθεν: Τομέας Εγκληματολογίας στο Τμήμα Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου 1984: Μεταπτυχιακό Σεμινάριο Εγκληματολογίας 2003: Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών Εγκληματολογίας Ελληνικό Κέντρο Εγκληματολογίας Εργαστήριο Αστεακής Εγκληματολογίας ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΖΑΡΑΦΩΝΙΤΟΥ (7-5-17), "ΑΝΑΚΡΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ", ΔΙΗΜΕΡΙΔΑ ΙΑΤΡΟΔΙΚΑΣΤΩΝ ΠΕΙΡΑΙΩΣ 2

3 Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ Ενταγμένη στους Τομείς Ποινικών Επιστημών των Νομικών Σχολών (ΕΚΠΑ, ΑΠΘ, ΔΠΘ) Κατεύθυνση στα ΠΜΣ των άνω Σχολών ΕΚΠΑ: Εργαστήριο Ποινικών και Εγκληματολογικών Ερευνών ΔΠΘ: Εργαστήριο Εγκληματολογικών Επιστημών Κλπ Ενταγμένη στα προγράμματα σπουδών των Σχολών Αξιωματικών και Αστυφυλάκων της ΕΛ.ΑΣ. Ομοίως στα προγράμματα σπουδών Κοινωνιολογίας πανεπιστημίων Αιγαίου και Κρήτης ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΖΑΡΑΦΩΝΙΤΟΥ (7-5-17), "ΑΝΑΚΡΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ", ΔΙΗΜΕΡΙΔΑ ΙΑΤΡΟΔΙΚΑΣΤΩΝ ΠΕΙΡΑΙΩΣ 3

Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΗ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΓΑΡΔΙΚΑ Ο Καθηγητής Γαρδίκας: ίδρυσε την Υπηρεσία Εγκληματολογικών Υπηρεσιών Χωροφυλακής (νυν Υπηρεσία Εγκληματολογικών

Πανεπιστήμιο της Γενεύης ένας από τους τέσσερις «σοφούς» στους οποίους η Κοινωνία των Εθνών είχε αναθέσει την σύνταξη του Καταστατικού της Διεθνούς Επιτροπής Αστυνομίας καταδίωξης

4 Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΗ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΓΑΡΔΙΚΑ Ο Καθηγητής Γαρδίκας: ίδρυσε την Υπηρεσία Εγκληματολογικών Υπηρεσιών Χωροφυλακής (νυν Υπηρεσία Εγκληματολογικών Ερευνών της Ελληνικής Αστυνομίας), η οποία από το 1929 δραστηριοποιήθηκε στην επιστημονική διερεύνηση των εγκλημάτων διετέλεσε ο πρώτος διευθυντής της ήταν μέχρι τότε Υφηγητής στο Πανεπιστήμιο της Γενεύης ένας από τους τέσσερις «σοφούς» στους οποίους η Κοινωνία των Εθνών είχε αναθέσει την σύνταξη του Καταστατικού της Διεθνούς Επιτροπής Αστυνομίας καταδίωξης που μετεξελίχθηκε στη συνέχεια στη Διεθνή Οργάνωση Εγκληματολογικής Αστυνομίας ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΖΑΡΑΦΩΝΙΤΟΥ (7-5-17), "ΑΝΑΚΡΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ", ΔΙΗΜΕΡΙΔΑ ΙΑΤΡΟΔΙΚΑΣΤΩΝ ΠΕΙΡΑΙΩΣ 4

5 ΣΧΕΣΗ ΑΝΑΚΡΙΤΙΚΗΣ - ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ Εγκληματολογία: Η επιστήμη που έχει ως αντικείμενο το συνολικό εγκληματικό φαινόμενο, οριοθετούμενο μέσα από τα τρία στοιχεία του [κανόνας-παράβαση-κοινωνική αντίδραση] Ανακριτική: «ασχολείται με τη θεωρητική διατύπωση και την εξέταση της εφαρμογής στην πράξη των γενικών αρχών πάνω στις οποίες (πρέπει να) βασίζεται η ανακριτική διαδικασία» (Ιάκ.Φαρσεδάκης, «Ανακριτική, δικαιώματα του ανθρώπου και εγκληματογένεση») ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΖΑΡΑΦΩΝΙΤΟΥ (7-5-17), "ΑΝΑΚΡΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ", ΔΙΗΜΕΡΙΔΑ ΙΑΤΡΟΔΙΚΑΣΤΩΝ ΠΕΙΡΑΙΩΣ 5

6 ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ-ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΑΝΑΚΡΙΤΙΚΗΣ Η διαδικασία για την εκμετάλλευση των διαφόρων ιχνών, βασίζεται σε δύο αρχές: α) της ταυτότητας/ομοιότητας, (ποιοτική): βασίζεται στο αξίωμα πως τα ίδια αποτελέσματα βασίζονται σε κοινό αίτιο (πχ. οι ίδιες απολύτως ραβδώσεις στους κάλυκες = το ίδιο όπλο) και β) της πιθανότητας (ποσοτική): προσφέρει έναν αριθμό υποθέσεων- μία απ αυτές οδηγεί στη βεβαιότητα. Οι αρχές αυτές, στην εφαρμογή τους, λειτουργούν ακολουθώντας τα στάδια: της κατάταξης: προκαταρκτικής εργασίας με την οποία επιλέγονται και ταξινομούνται όλες οι ενέργειες και τα αποτελέσματά τους, της παρατήρησης: περιγραφικής, αντικειμενικής και αμερόληπτης εξέτασης των στοιχείων, της υπόθεσης: στηριγμένης πάνω στα γεγονότα και τα πράγματα, της έρευνας: εργαστηριακής και άλλης εργασίας για την ξεκάθαρη ανάλυση των δεδομένων της παρατήρησης, με σκοπό την επαλήθευση μίας από τις υποθέσεις, και του συλλογισμού: που γίνεται στο τέλος της έρευνας [Ιάκ.Φαρσεδάκης, «Ανακριτική, δικαιώματα του ανθρώπου και εγκληματογένεση»] ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΖΑΡΑΦΩΝΙΤΟΥ (7-5-17), "ΑΝΑΚΡΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ", ΔΙΗΜΕΡΙΔΑ ΙΑΤΡΟΔΙΚΑΣΤΩΝ ΠΕΙΡΑΙΩΣ 6

7 ΑΝΑΚΡΙΤΙΚΗ: ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΕΝΌΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΥ ΚΛΑΔΟΥ Αφετηρία: 1893: η έκδοση του βιβλίου του αυστριακού εγκληματολόγου Hans Gross, το οποίο «συστηματοποίησε τις μέχρι τότε γνώσεις και εκμεταλλεύθηκε, για τους σκοπούς της ανάκρισης, τις κατακτήσεις της επιστήμης και της τεχνικής» Εξέλιξη: 19 ος αιώνας: Το σκέλος της Ανακριτικής που αφορά την εξιχνίαση των εγκλημάτων ακολούθησε την πρόοδο των θετικών επιστημών (όπως η φυσική, χημεία, βιολογία, κλπ) η μεγάλη ανάπτυξή του αποτυπώνεται μέσα από τις πραγματογνωμοσύνες, οδήγησε σε μια αποσχιστική τάση από την Εγκληματολογία. Κατά τα στάδια αυτά υιοθετήθηκαν, μάλιστα, ονομασίες όπως «Πρακτική Εγκληματολογία», «Αστυνομική», «Επιστημονική Αστυνομία», «Τεχνική Αστυνομία» κλπ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΖΑΡΑΦΩΝΙΤΟΥ (7-5-17), "ΑΝΑΚΡΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ", ΔΙΗΜΕΡΙΔΑ ΙΑΤΡΟΔΙΚΑΣΤΩΝ ΠΕΙΡΑΙΩΣ 7

8 ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΠΕΔΙΟ ΑΝΑΚΡΤΙΚΗΣ Η Ανακριτική δεν εξαντλείται στο σκέλος της αστυνομικής διερεύνησης του εγκλήματος Ασχολείται με «τον παραβάτη του ποινικού νόμου από τη στιγμή που θα διαπράξει το έγκλημα μέχρι και τη δικαστική του κρίση» Συνδέεται και αλληλεπιδρά με συναφείς επιστήμες του ποινικού δικαίου (ποινικό δίκαιο/ποινική δικονομία), την εγκληματολογία, την ιατροδικαστική κλπ Ανάγκη προστασίας των δικαιωμάτων του κατηγορουμένου και υπόπτου στα παραπάνω στάδια εφαρμογής ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΖΑΡΑΦΩΝΙΤΟΥ (7-5-17), "ΑΝΑΚΡΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ", ΔΙΗΜΕΡΙΔΑ ΙΑΤΡΟΔΙΚΑΣΤΩΝ ΠΕΙΡΑΙΩΣ 8

9 FORENSIC SCIENCES «Εστιάζουν στη συλλογή υλικών ιχνών στη σκηνή του εγκλήματος ή αλλού» (Newburn, 2007, 605) Τα ίχνη αυτά αφορούν είτε σε υλικά είτε σε βιολογικά στοιχεία; Δακτυλοσκοπία (Herschel, Galton, Henry Vucetich), Ανάλυση DNA Λοιπές μέθοδοι εξακρίβωσης ταυτότητας ατόμων, όπλων, εγγράφων και λοιπών ιχνών, Στις forensic sciences εντάσσονται ενίοτε και οι παρεμφερείς επιστημονικοί κλάδοι της δικαστικής ψυχολογίας ή ανθρωπολογίας αλλά και η ιατροδικαστική και η δικαστική γραφολογία. ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΖΑΡΑΦΩΝΙΤΟΥ (7-5-17), "ΑΝΑΚΡΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ", ΔΙΗΜΕΡΙΔΑ ΙΑΤΡΟΔΙΚΑΣΤΩΝ ΠΕΙΡΑΙΩΣ 9

10 Η ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΗ ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΚΛΑΔΟΥ ΤΗΣ ΑΝΑΚΡΙΤΙΚΗΣ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΑ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΜΕΡΕΣ ΜΑΣ Στο όνομα της απόδειξης της «αλήθειας» διαπράχθηκαν βάναυσα εγκλήματα ο νομικός μας πολιτισμός επηρεασμένος από πολιτικές εκτροπές ολοκληρωτικών καθεστώτων και εμπόλεμων καταστάσεων- γνώρισε περιόδους έντονων κρίσεων των θεσμών και προσβολών των δικαιωμάτων του ανθρώπου Εκεί ο ρόλος των συνταγματικών δικαιωμάτων του κατηγορουμένου υποχώρησε προς όφελος της όποιας «αποτελεσματικότητας» της εφαρμογής του νόμου. Στο σημείο αυτό έγινε ακόμα εμφανέστερη η αναγκαιότητα της ανακριτικής επιστήμης και η συνεισφορά της στο επίπεδο ισορροπίας μεταξύ κράτους και πολίτη. ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΖΑΡΑΦΩΝΙΤΟΥ (7-5-17), "ΑΝΑΚΡΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ", ΔΙΗΜΕΡΙΔΑ ΙΑΤΡΟΔΙΚΑΣΤΩΝ ΠΕΙΡΑΙΩΣ 10

11 Η ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΗ ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΚΛΑΔΟΥ ΤΗΣ ΑΝΑΚΡΙΤΙΚΗΣ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΑ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΜΕΡΕΣ ΜΑΣ Σήμερα, η αρχή της νομιμότητας μοιάζει περισσότερο έως λιγότερο ευάλωτη έναντι της αρχής της σκοπιμότητας εκδηλούμενης μέσα από κριτήρια που δεν έχουν πάντα τη δέουσα επιστημονική νομιμοποίηση Οι πολίτες αμφισβητούν την αμερόληπτη απονομή της δικαιοσύνης και διατυπώνουν απόψεις περί ισχύος πολιτικο-οικονομικών και προσωπικών κριτηρίων που κάθε άλλο παρά προασπίζουν τις προαναφερθείσες αρχές μιας νόμιμης και δίκαιης διαδικασίας απόδειξης και απονομής της ποινικής δικαιοσύνης ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΖΑΡΑΦΩΝΙΤΟΥ (7-5-17), "ΑΝΑΚΡΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ", ΔΙΗΜΕΡΙΔΑ ΙΑΤΡΟΔΙΚΑΣΤΩΝ ΠΕΙΡΑΙΩΣ 11

12 ΠΡΟΚΥΠΤΕΙ: Η ανάγκη ενίσχυσης της ανακριτικής επιστήμης και ενδυνάμωσης της ένταξής της στο ευρύτερο πεδίο της Εγκληματολογίας ώστε να θεμελιωθεί και να ενισχυθεί περαιτέρω μια επιστημονική και ορθολογική αντεγκληματική πολιτική, η οποία θα συμβάλει στην ασφάλεια των πολιτών και στη διασφάλιση των ατομικών τους ελευθεριών ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΖΑΡΑΦΩΝΙΤΟΥ (7-5-17), "ΑΝΑΚΡΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ", ΔΙΗΜΕΡΙΔΑ ΙΑΤΡΟΔΙΚΑΣΤΩΝ ΠΕΙΡΑΙΩΣ 12

Σχετικά έγγραφα

ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΤΜΗΜΑ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΜΕΑΣ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Η ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ Η ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ

ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΤΜΗΜΑ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΜΕΑΣ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Η ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ Η ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟΥ ΕΤΟΥΣ 2011-2012 ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ Α. Τα γνωστικά