Νομοθεσία της ΕΕ για την Ασφάλεια και Υγεία στην Εργασία Τιμ Τρεγκένζα Ευρωπαϊκός Οργανισμός για την Ασφάλεια και Υγεία στην Εργασία

Transcript

1 Νομοθεσία της ΕΕ για την Ασφάλεια και Υγεία στην Εργασία Τιμ Τρεγκένζα Ευρωπαϊκός Οργανισμός για την Ασφάλεια και Υγεία στην Εργασία Safety and health at work is everyone s concern. It s good for you. It s good for business.

2 ΕΕ-ΕΟΑΥ Ο φορέας της ΕΕ με την ευθύνη για τη συλλογή, ανάλυση και διάχυση της σχετικής πληροφόρησης προς αυτούς που εμπλέκονται στην Άσφαλεια και Υγεία στην Εργασία 2

3 Νομοθεσία της ΕΕ για την Ασφάλεια και Υγεία: γενικό πλαίσιο Τα κράτη μέλη της ΕΕ έχουν μακρά νομοθετική ιστορία για την Ασφάλεια και Υγεία Συχνά διατυπωνόταν κατά τη διάρκεια της ραγδαίας βιομηχανοποίησης Νομοθεσία για την Ασφάλεια και Υγεία αντανακλούσε το νομικό σύστημα και πολιτισμό του κράτουςhealth and safety legislation reflected the legal system and culture of the State Σύστημα εθιμικού δικαίου στο Ηνωμένου Βασιλείου, το «Βισμαρκικό» σύστημα της Γερμανίας Νομοθεσία για την Ασφάλεια και Υγεία μπορεί να επικαλύπτεται με την νομοθεσία για την απασχόληση και την εκπροσώπηση των εργαζομένων Διορισμός εκπροσώπων Ασφάλειας και Υγείας, Πρόληψη των διακρίσεων στην Απασχόληση 3

4 Γενικό πλαίσιο: Εθνικοί καθοριστικοί παράγοντες Οικονομία Διεθνές / Πλαίσιο της ΕΕ Εργασιακές σχέσεις Δημογραφικά Νομικό σύστημα Αντίληψη για την Α&ΥΕ Σύστημα διακυβέρνησης 4

5 Γενικό πλαίσιο: Ο μεταβαλλόμενος κόσμος της εργασίας Η δομή της ευρωπαϊκής οικονομίας μεταβάλλεται Λιγότερη βιομηχανία, περισσότερες υπηρεσίες Η τεχνολογία μεταβάλλεται γρήγορα πληροφορική, νανοτεχνολογίες Πρακτικές της απασχόλησης αλλάζουν Η διά βίου απασχόληση εξαφανίζεται Ο εργαζόμενος πληθυσμός αλλάζει Γηραιότερος, πιο ποικίλος Κοινωνική και οικονομική συμπεριφορά αλλάζει Ρόλος του κράτους, προσδοκίες ζωής και ψυχαγωγίας 5

6 Σκοπός της νομοθεσίας της ΕΕ για την Να προστατεύσει τους εργαζομένους Από άμεση ή μακροχρόνια βλάβη Να διασφαλίσει ίσους όρους ανταγωνισμού για τις επιχειρήσεις στην Ευρώπη Επίτευξη της ενιαίας αγοράς Να αναπτύξει αποτελεσματικές επιχειρήσεις Ατυχήματα και ασθένειες προκαλούν έμμεσο και άμεσο κόστος στις επιχειρήσεις Να ελαχιστοποιήσει τη ζήτηση για κρατικά συστήματα κοινωνικής ασφάλισης και ασφάλισης υγείας Βραχυπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο κόστος νοσηλείας, κόστος ανεργίας / αναπηρίας, πρόωρης συνταξιοδότησης 6

7 Η προσέγγιση της ΕΕ για την Α&ΥΕ Καθολική κάλυψη Όλοι οι εργαζόμενο, όλοι οι χώροι εργασίας, όλοι οι κίνδυνοι Ελαστική νομοθεσία, προσαρμοζόμενη στο μεταβαλλόμενο κόσμο της εργασίας Μετακίνηση από την καθοδηγητική στην στοχοπροσηλωμένη νομοθεσία Χρήση νομικών εργαλείων της ΕΕ για τη θεσμοθέτηση κοινών ελάχιστων επιπέδων στα ποικιλόμορφα κράτη μέλη της ΕΕ Υποστηριζόμενη από «εμπορικές» οδηγίες για τη διασφάλιση προσφοράς ασφαλούς εργασιακού εξοπλισμού Υπάρχουν και άλλες οδηγίες που μπορεί να είναι σχετικές πχ. Οδηγίες σχετικές με τις εγκαταστάσεις μεγάλης επινδυνότητας 7

8 Καθοδηγητική νομοθεσία vs στοχοπροσηλωμένη νομοθεσία Καθοδηγητική Νόμος προσδιορίζει προβλήματα ΚΑΙ λύσεις Ανελαστική και δύσκολα προσαρμόζεται στην αλλαγή Μπορεί να απαιτεί δράση όταν δεν είναι απαραίτητη ή να προσδιορίζει ανεπαρκή δράση όταν απαιτείται περισσότερη Στοχοπροσηλωμένη Εντοπίζει ένα γενικό συνολικό Παρέχει ένα νομικό πλαίσιο για δράση Επιτρέπει διαφορετική ερμηνεία μίας κατάστασης και των απαιτούμενων λύσεων Προϋποθέτει ένα επίπεδο ικανότητας αυτών που εφαρμόζουν τη νομοθεσία Μπορεί να κάνει δύσκολη την εκτίμηση της συμμόρφωσης 8

9 Ανάγκη για ελαστικότητα: Παλαιοί νόμοι και νέοι κίνδυνοι Έγινε κάτω από την καθοδηγητική νομοθεσία της δεκαετίας του

10 Η νομική προσέγγιση της ΕΕ για την Α&ΥΕ Οδηγία 89/391/EEC η οδηγία πλαίσιο Όλοι οι επικινδυνότητες και κίνδυνοι, εργαζόμενοι, χώροι εργασίας, εργοδότες* Η οδηγία παρέχει μία κοινή δομή για την πρόληψη Εκτίμηση κινδύνου και ιεραρχία της πρόληψης Μεταφέρεται σε όλα τα κράτη μέλη Υποστηρίζεται από πιο εξειδικευμένες οδηγίες Εξοπλισμός εργασίας, περιβάλλον εργασίας, ειδικοί κίνδυνοι, ειδικές ομάδες εργαζομένων Ο Εργοδότης έχει πρωτεύων καθήκον Μπορεί να αναθέσει καθήκοντα σε άλλον, όχι όμως την ευθύνη Στόχος η εκτίμηση να γίνεται πρωταρχικά από τον εργοδότη, όχι από εξωτερικές υπηρεσίες 10

11 Συγγενικές οδηγίες Οδηγία 2013/35/EU ηλεκτρομαγνητικά παιδία Οδηγία 2003/10/EC - θόρυβοι Οδηγία 2002/44/EC - δονήσεις Οδηγία 2009/148/EC έκθεση στον αμίαντο στην εργασία Οδηγία 2004/37/EC καρκινογόνες και μεταλλαξιογόνες ουσίες στην εργασία Οδηγία 98/24/EC χημικοί παράγοντες στην εργασία Οδηγία 2009/104/EC χρήση του εξοπλισμού εργασίας Οδηγία 92/58/EEC σήμανση ασφάλειας ή/και υγείας Οδηγία 89/656/EEC χρήση ατομικού εξοπλισμού προστασίας Οδηγία 89/654/EEC απαιτήσεις στους χώρους εργασίας Οδηγία 90/270/EEC οθόνες προβολής Οδηγία 90/269/EEC χειρωνακτική διακίνηση φορτίων Οδηγία 2010/32/EU πρόληψη τραυματισμών από αιχμηρά αντικείμενα στο νοσοκομειακό και υγειονομικό τομέα Οδηγία 94/33/EC νέοι εργαζόμενοι Οδηγία 92/85/EEC έγκυες εργαζόμενες Οδηγία 92/57/EEC προσωρινά ή κινητά εργοτάξια 11

12 Οδηγία 89/391/EEC το νομικό πλαίσιο Ο εργοδότης έχει πρωτεύουσα ευθύνη Μπορεί να αναθέσει καθήκοντα, δεν απαλλάσσεται όμως από την ευθύνη Εξάλειψη κινδύνων Εάν δεν είναι δυνατόν, εκτίμηση κινδύνων και ανάληψη δράση σύμφωνα με την ιεραρχία της πρόληψης Απαίτηση για πληροφόρηση και συμμετοχή του εργατικού δυναμικού Απαίτηση για συνεργασία με άλλους εργοδότες για ανάληψη των δικών τους νομικών υποχρεώσεων Εργολάβοι, προσωρινοί εργαζόμενοι 12

13 Τι είναι η εκτίμηση κίνδυνου; Μία συστηματική προσέγγιση για τον εντοπισμό και έλεγχο επικινδυνοτήτων. Εντοπισμός στοιχείων μίας δραστηριότητας που ενδέχεται να προκαλέσει βλάβη. Αξιολόγηση κινδύνων που προκύπτουν από τέτοιες επικινδυνότητες. Εισαγωγή μέτρων που θα μειώσουν τον κίνδυνο σε ένα αποδεκτό επίπεδο. Η εκτίμηση κινδύνου δεν εξαλείφει απαραίτητα όλους τους κινδύνους Η προσπάθεια είναι να μειωθεί ο κίνδυνος τραυματισμού στο πιο χαμηλό δυνατό επίπεδο. 13

14 Εκτίμηση κινδύνου χρήση και αξία Στην ΕΕ, το 76% των επιχειρήσεων αναφέρουν ότι διεξαγάγουν εκτιμήσεις κινδύνου και 90% αναφέρουν ότι η εκτίμηση κινδύνου είναι χρήσιμη Μία πολιτική ασφάλειας ή κάτι παρόμοιο υφίσταται στο 90% των εγκαταστάσεων στην ΕΕ-28 (ομοιογένεια σ όλους τους τομείς) Ωστόσο: Υπάρχουν σημαντικές διαφορές σε ο,τι αφορά το ποσοστό των εγκαταστάσεων, στις οποίες οι εκτιμήσεις κινδύνου έγιναν από εσωτερικό προσωπικό Κύπρος Γύρω στο 50% διεξήγαγαν εκτιμήσεις, γύρω στο 25% εσωτερικά (Πηγή: ESENER II) 14

15 Η προσέγγιση της ΕΕ για την πρόληψη Ιεραρχία της πρόληψης Αποφυγή κινδύνων Αξιολόγηση κινδύνων Καταπολέμηση κινδύνων στην πηγή τους Αντικατάσταση των επικινδύνων με λιγότερο επικινδύνους Προτεραιότητα σε συλλογικά μέτρα (έναντι ατομικών μέτρων) Απαιτήσεις για τον εργοδότη Ανάπτυξη μίας συνεκτικής συνολικής πολιτικής πρόληψης Επίδοση κατάλληλων οδηγιών στους εργαζόμενους Προσαρμογή της εργασίας στο άτομο Προσαρμογή στην τεχνολογική πρόοδο 15

16 Νομοθεσία: Ουσιώδης, αλλά όχι μόνο Ευαισθητοποίηση για ζητήματα και λύσεις Επιθεώρηση και συμμόρφωση Νομοθεσία Τεχνική στήριξη και ικανότητα γι Α&ΥΕ Στρατηγική προσέγγιση (τριμερής) 16

17 Γιατί η νομοθεσία είναι σημαντική 17

18 και γιατί η νομοθεσία από μόνη της δεν είναι αρκετή 18

19 Το στρατηγικό πλαίσιο της ΕΕ για την Α&ΥΕ Προκλήσεις 1. Εφαρμογή Διάφορες προσεγγίσεις για την εφαρμογή στην ΕΕ Ιδιαίτερες προκλήσεις για μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις 2. Επαγγελματικές ασθένειες 4-8% των καρκίνων οφείλεται σε επαγγελματική έκθεση εργασιακό στρες, μυοσκελετικές διαταραχές 3. Δημογραφικές αλλαγές εργαζόμενος πληθυσμός μεταξύ προβλέπεται να αυξηθεί ηλικιωμένοι εργαζόμενοι χρειάζεται να παραμένουν υγιείς μέχρι τη συνταξιοδότησή τους 19

20 Στρατηγικό πλαίσιο της ΕΕ Οι στόχοι επικεντρώνονται σε διαρθρωτικά ζητήματα 1. Ενοποίηση των εθνικών στρατηγικών 2. Διευκόλυνση της συμμόρφωσης, ιδιαίτερα σε ΜΜΕ 3. Καλύτερη εφαρμογή από τα κράτη μέλη 4. Απλοποίηση της νομοθεσίας 5. Γήρανση, νέοι κίνδυνοι, επαγγελματικές ασθένειες 6. Βελτίωση της συλλογικής στατιστικών δεδομένων 7. Καλύτερος διεθνής συντονισμός 20

21 Περισσότερες πληροφορίες 21