ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΤΕΕ/ΤΑΚ & ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΛΑΣΙΘΙΟΥ ΓΙΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΩΝ ΟΙΚΙΣΜΩΝ ΝΟΜΟΥ ΛΑΣΙΘΙΟΥ ΟΜΑΔΑ 0.25 ΟΙΚΙΣΜΟΣ: ΣΑΝΔΑΛΙ

Transcript

1 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΤΕΕ/ΤΑΚ & ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΛΑΣΙΘΙΟΥ ΓΙΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΩΝ ΟΙΚΙΣΜΩΝ ΝΟΜΟΥ ΛΑΣΙΘΙΟΥ ΟΜΑΔΑ 0.25 ΟΙΚΙΣΜΟΣ: ΣΑΝΔΑΛΙ

2 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΤΕΕ/ΤΑΚ & ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΛΑΣΙΘΙΟΥ ΓΙΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΩΝ ΟΙΚΙΣΜΩΝ ΝΟΜΟΥ ΛΑΣΙΘΙΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 01- ΤΕΥΧΟΣ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ 02- ΧΑΡΤΕΣ 03- ΔΕΛΤΙΑ 04- ΥΛΙΚΟ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ-ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΟΙΚΙΣΜΟΣ: ΣΑΝΔΑΛΙ

3 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΤΕΕ/ΤΑΚ & ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΛΑΣΙΘΙΟΥ ΓΙΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΩΝ ΟΙΚΙΣΜΩΝ ΝΟΜΟΥ ΛΑΣΙΘΙΟΥ ΤΕΥΧΟΣ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ ΟΜΑΔΑ 0.25 ΟΙΚΙΣΜΟΣ: ΣΑΝΔΑΛΙ

4 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΤΕΕ/ΤΑΚ & ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΉΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΛΑΣΙΘΙΟΥ ΓΙΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΩΝ ΟΙΚΙΣΜΩΝ ΝΟΜΟΥ ΛΑΣΙΘΙΟΥ Ομάδα εργασίας: 0.25 ΟΙΚΙΣΜΟΣ: ΣΑΝΔΑΛΙ ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ 1.ΟΙΚΙΣΜΟΣ - ΤΟΠΟΣ ΤΟΠΙΟ ΕΥΡΥΤΕΡΗ ΠΕΡΙΟΧΗ Α.ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ - ΦΥΣΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Ο οικισμός Σανδάλι βρίσκεται στην ενδοχώρα του Ν. Λασιθίου. Πρόκειται έναν μικρό ημιορεινό οικισμό που εκτείνεται σε υψόμετρο 350 μ., με την ευρύτερη περιοχή να χαρακτηρίζεται από το όμορφο φυσικό περιβάλλον και τις γραφικές και απόκρημνες βουνοπλαγιές. Αν και δεν βρίσκεται σε κάποιο συγκεκριμένο πλαίσιο προστασίας, εντούτοις η γεωμορφία της περιοχής κατατάσσει τον οικισμό του Σανδαλίου σε ένα γενικότερο ημιορεινό σύνολο, καθώς από την μία πλευρά κυριαρχούν οι απόκρημνοι βραχώδεις ορεινοί όγκοι και από την άλλη, χαμηλότερα απλώνεται η έφορη κοιλάδα του Παντελιανού Ποταμού. Η περιοχή προσφέρεται για διάφορες διαδρομές πεζοπορίας, όπως από τον λόφο όπου σώζονται τα ερείπια της αρχαίας Πραισό, αλλά και κατά μήκος της Παντελιανής κοιλάδας, όπου απολαμβάνεις την πανοραμική θέα έως τη θάλασσα και την πόλη της Σητείας. Οι καλλιεργήσιμες περιοχές της κοιλάδας καλύπτονται κυρίως από αμπελώνες και ελαιόδεντρα, αλλά και με μεγάλη ποικιλία κηπευτικών και εσπεριδοειδών, που σε πολλά σημεία διακόπτεται από φυσική βλάστηση, κυρίως από αιωνόβιων πλατάνων. Εικ.1 Πανοραμική θέα του οικισμού. Β.ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ ΚΑΙ ΕΞΕΛΙΞΗ Ελάχιστα στοιχεία γνωρίζουμε για την Βυζαντινή περίοδο και την αραβοκρατία. Την ονομασία του Σανδάλι την οφείλει από την τούρκικη λέξη που σημαίνει κάθισμα. Κατά την περίοδο της ενετοκρατίας αποτελούσε μέρος μίας ευρύτερης περιοχής, που δέσποζε

5 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΤΕΕ/ΤΑΚ & ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΉΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΛΑΣΙΘΙΟΥ ΓΙΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΩΝ ΟΙΚΙΣΜΩΝ ΝΟΜΟΥ ΛΑΣΙΘΙΟΥ Ομάδα εργασίας: 0.25 ΟΙΚΙΣΜΟΣ: ΣΑΝΔΑΛΙ ο οικισμός της αρχαίας Πραισού. Την περίοδο της ενετοκρατίας γνώρισε αναμφίβολα μεγάλη ανάπτυξη, γεγονός που μαρτυρούν αρκετές πηγές και μνημεία που διασώθηκαν στην περιοχή, όπως είναι οι εκκλησίες της Αγ. Παρασκευής και του Αγ. Γεωργίου στο κέντρο του χωριού, αλλά και εκείνη του Αφέντη Χριστού, που στην είσοδο της σώζεται χρονολογική επιγραφή με την ένδειξη Δημογραφικά ο οικισμός παρουσιάζει πτώση, όπως και τα περισσότερα άλλα ορεινά και ημιορεινά χωριά της γύρω περιοχής που ερημώνουν, καθώς δεν δίνουν την δυνατότητα στους νέους να μένουν και να εργάζονται σε αυτά, παρά μονάχα στην πόλη της Σητείας και αυτό έχει αποτέλεσμα να μην κρατούν μια συστηματική επαφή με το χωριό τους. Κατά την απογραφή του 1981 το χωριό απαριθμούσε 42 κατοίκους, αλλά η σημερινή του φθίνουσα εικόνα διαπιστώθηκε κατά την διάρκεια της επίσκεψης μας και την συζήτηση που ακολούθησε με τους 10 ηλικιωμένους χωριανούς. Το κύμα αστυφιλίας των τελευταίων δεκαετιών οδήγησε σε κατάσταση εγκατάλειψης τον οικισμό, καθώς οι περισσότεροι κάτοικοι μετακόμισαν την Σητεία και έρχονται μονάχα αυθημερόν για την φροντίδα των διαφόρων καλλιεργειών τους. Γ.ΠΛΑΙΣΙΟ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΩΝ ΕΠΙΡΡΟΩΝ ΚΑΙ ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΜΕ ΤΟ ΤΟΠΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΔΙΑΣΥΝΔΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΠΕΛΑΣΕΙΣ- ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΗ ΚΑΙ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΑΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΕΙΣ Ο οικισμός βρίσκεται κατά μήκος του επαρχιακού οδικού άξονα Σητεία - Πισκοκέφαλο - Σταυρωμένος - Ζού - Δρύς - Σανδάλι - Κατσιδώνι. Η είσοδος του οικισμού βρίσκεται στη δεξιά διακλάδωση του επαρχιακού οδικού δικτύου, ακολουθώντας τον αγροτικό δρόμο σε απόσταση 300 μ. Ο οικισμός που παλαιότερα αποτελούσε μέρος της πρώην κοινότητας Κατσιδωνίου της επαρχίας Σητείας, πρόσφατα εντάχθηκε στον Δήμο Σητείας, καθώς απέχει περίπου 10 χλμ. από τη Σητεία. Οι μόνιμοι κάτοικοι δεν μετακινούνται πολύ, παρά μονάχα για τις αναγκαίες συναλλαγές με τις δημόσιες υπηρεσίες, ενώ το χωριό επισκέπτεται σε εβδομαδιαία βάση αγροτικός γιατρός για την φροντίδα των εναπομενόντων ηλικιωμένων. Παλαιότερα που υπήρχαν παιδιά στον οικισμό, καθημερινά πήγαιναν σχολείο στον γειτονικό οικισμό του Κατσιδωνίου. Η συγκοινωνιακή σύνδεση του οικισμού δεν είναι ικανοποιητική. Οι λιγοστοί κάτοικοι κυρίως εξυπηρετούνται με οχήματα ιδιωτικής χρήσης και όχι με τη δημόσια συγκοινωνία. Το οδικό δίκτυο βρίσκεται σε καλή κατάσταση και συντηρείται σε ικανοποιητικό επίπεδο.

6 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΤΕΕ/ΤΑΚ & ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΉΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΛΑΣΙΘΙΟΥ ΓΙΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΩΝ ΟΙΚΙΣΜΩΝ ΝΟΜΟΥ ΛΑΣΙΘΙΟΥ Ομάδα εργασίας: 0.25 ΟΙΚΙΣΜΟΣ: ΣΑΝΔΑΛΙ Δ.ΟΙΚΙΣΤΙΚΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΚΑΙ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΤΟΥ ΔΟΜΗΜΕΝΟΥ ΙΣΤΟΥ. Η δόμηση του σημερινού οικισμού από την αρχή της δημιουργίας του, πραγματοποιήθηκε κατά μήκος του κεντρικού δρόμου του οικισμού και γύρω από την κεντρική εκκλησία του Αγ. Γεωργίου, καθώς και κοντά στη παλιά βρύση, η οποία τροφοδοτούσε με νερό ολόκληρο το χωριό και που ακόμα και σήμερα ο επισκέπτης σήμερα μπορεί να δροσιστεί κάτω από τη σκιά ενός αιωνόβιου πλάτανου. Η εξέλιξη αυτή του ιστού συνεχίστηκε με τα κτίρια να χτίζονται προσθετικά το ένα σε επαφή με το άλλο και να αναπτύσσεται κατά μήκος και κατά πλάτος της πλαγιάς του βουνού. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Δήμου Σητείας, σήμερα ο οικισμός αποτελείται από 63 κατοικίες στην πλειοψηφία τους εγκαταλελειμμένες. Οι λιγοστές συντηρημένες κατοικίες βρίσκονται κατά μήκος του κεντρικού δρόμου του χωριού. Εικ.2 Η εκκλησία του Αγ. Γεωργίου στον κεντρικό δρόμο του οικισμού. Ε. Η ΑΥΤΟΝΟΜΗ ΣΥΝΙΣΤΩΣΑ ΤΟΥ ΦΥΣΙΚΟΥ ΤΟΠΙΟΥ. Το Σανδάλι αποτελεί έναν οικισμό με ένα αυθεντικό δομημένο περιβάλλον χωρίς ιδιαίτερες αλλοιώσεις στον πολεοδομικό ιστό και την αρχιτεκτονική φυσιογνωμία του. Παρουσιάζει ένα παραδοσιακό αρχιτεκτονικό σύνολο, χωρίς να υπάρχουν αυστηροί κανόνες πολεοδομικής αξονικής συμμετρίας. Τα πάντα οργανώνονται με την προσθετική λογική γύρω από ένα πυρήνα-κέντρο του οικισμού. Χαρακτηριστικό του οικισμού, όπως συμβαίνει άλλωστε και με τους περισσότερους παραδοσιακούς οικισμούς, είναι η καθαρότητα στις ασύμμετρες μορφές και τους όγκους με

7 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΤΕΕ/ΤΑΚ & ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΉΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΛΑΣΙΘΙΟΥ ΓΙΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΩΝ ΟΙΚΙΣΜΩΝ ΝΟΜΟΥ ΛΑΣΙΘΙΟΥ Ομάδα εργασίας: 0.25 ΟΙΚΙΣΜΟΣ: ΣΑΝΔΑΛΙ μια προσθετική λογική στη βάση των αυξανόμενων αναγκών στον οικιστικό πυρήνα κατά μήκος από στενά σοκάκια με περιορισμένες προοπτικές και κλιμακωτές οδούς, που πολλές φορές οδηγούν σε δώματα των κτισμάτων. Λόγω του αμφιθεατρικού τρόπου δόμησης, οι ταράτσες αυτές λειτουργούν ως κοινόχρηστοι χώροι (βεράντες-πλατείες) και προσθέτουν αίσθηση ελευθερίας που προσδίδει ο ανοιχτός ορίζοντας και η απρόσκοπτη θέα από τις θέσεις αυτές στον κάτοικο-επισκέπτη. Ίσως εξ αιτίας αυτής της αρχιτεκτονικής ιδιαιτερότητας, της λειτουργίας δηλαδή πολλών ταρατσών ως κοινόχρηστων βεραντών, να οφείλεται το γεγονός των περιορισμένων κοινόχρηστων χώρων στον οικισμό. Ο οικισμός αναπτύχθηκε κατά μήκος του κεντρικού δρόμου, αμφιθεατρικά, με βορειοδυτικό προσανατολισμό και εντάχθηκε αρμονικά στο φυσικό τοπίο με θέαση προς την Παντελιανή κοιλάδα με τις κατάφυτες καλλιεργημένες εκτάσεις, ενώ από την βόρεια πλευρά έχει οπτικές επαφή προς το κρητικό πέλαγος. 2. ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ Α. Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΤΗΣ ΕΥΡΥΤΕΡΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ Η οικονομία της ευρύτερης περιοχής της Σητείας στηρίζεται στην ελαιουργία, στην αμπελουργία, στην καλλιέργεια λαχανικών σε θερμοκήπια ή υπαίθριους χώρους, στην κτηνοτροφία ή μελισσοκομία, και στα παραθαλάσσια χωριά και την πόλη της Σητείας στην αλιεία. Η περιοχή είναι πλούσια και παράγει σταφίδα σουλτανίνα, κρασί, λάδι, πρώιμα κηπευτικά, σιτηρά, φρούτα, πατάτες και πολλά κτηνοτροφικά. Οι περισσότεροι από τους παραπάνω τομείς υπήρχαν από παλιά με μόνη διαφορά την μεγάλη έξαρση των θερμοκηπίων. Το λάδι και το κρασί διαδραματίζουν εξαιρετικά σημαντικό ρόλο στην οικονομία του Δήμου και η παραγωγή τους αποτελεί την κύρια απασχόληση και πηγή εισοδήματος. Σήμερα υπάρχει και ένα νέο τμήμα του πληθυσμού που ασχολείται με την βιολογική καλλιέργεια της ελιάς και του αμπελιού. Αξιόλογα παραδοσιακά εδέσματα επίσης είναι και τα τυροκομικά της περιοχής. Φημισμένα είναι τα τυροκομικά προϊόντα, από κατσικίσιο, αιγοπρόβειο ή και πρόβειο γάλα. Τα παραδοσιακά σητειακά εδέσματα γλυκίσματα (καλιστούνια, ξεροτήγανα, παξιμάδια) είναι ξακουστά σε όλη την Ελλάδα, με συνεταιρισμούς και μεμονωμένες επιχειρήσεις να ασχολούνται με την παραγωγή, την προώθηση και την πώλησή τους. Το ανάγλυφο του εδάφους, καθορίζει συχνά και τη χωροθέτηση των παραγωγικών δραστηριοτήτων. Έτσι, στην περιοχή τα τελευταία χρόνια αξιοποιώντας την μορφολογία των απόκρημνων ορεινών όγκων της περιοχής και τις κλιματολογικές συνθήκες έχουν κατασκευαστεί αιολικά πάρκα (ανεμογεννήτριες) που λειτουργούν ως σταθμοί παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Τέλος από την δεκαετία του 60 και μετά υπήρξε ραγδαία αύξηση των τουριστικών επιχειρήσεων, αλλά πάντοτε με σημαντική υστέρηση σε σχέση με άλλους Νομούς της Κρήτης.

8 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΤΕΕ/ΤΑΚ & ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΉΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΛΑΣΙΘΙΟΥ ΓΙΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΩΝ ΟΙΚΙΣΜΩΝ ΝΟΜΟΥ ΛΑΣΙΘΙΟΥ Ομάδα εργασίας: 0.25 ΟΙΚΙΣΜΟΣ: ΣΑΝΔΑΛΙ Β.Η ΤΟΠΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ-ΑΝΤΟΧΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ Όπως και στην ευρύτερη περιοχή έτσι και στον οικισμό κύρια ενασχόληση των κατοίκων αποτελεί η καλλιέργεια της ελιάς. Την δραστηριότητα αυτή συμπληρώνουν η καλλιέργεια των αμπελιών και η μελισσοκομία. Τέλος σε επίπεδο οικιακής οικονομίας οι κάτοικοι καλλιεργούν τα οπωροκηπευτικά τους και εκτρέφουν ένα μικρό αριθμό ζώων για της ανάγκες σίτισης της κάθε οικογένειας. Η γεωγραφική θέση του οικισμού τον καθιστά ιδανικό προορισμό για πάσης φύσεως τουρισμό όλο τον χρόνο. Η κοντινή απόσταση με την πόλη της Σητείας μπορεί να γίνει αφορμή για κοντινούς περίπατους μπορεί να αποτελέσει πόλο έλξης για φυσιολάτρες, ορειβατικούς συλλόγους, σπηλαιολόγους, προσκόπους, κ.α. Η αγροτική δραστηριότητα του οικισμού σε συνδυασμό με το φυσικό κάλος της περιοχής της περιοχής δίνει δυνατότητες ανάπτυξης αγροτουριστικών μονάδων. Γ.ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗ ΑΠΑΣΧΟΛΙΣΗ ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΚΑΙ ΟΙ ΙΔΙΩΤΕΣ Η κύρια απασχόληση των κατοίκων από παλιά ήταν η παραγωγή ελαιολάδου και αυτή έχει παραμείνει μέχρι και σήμερα στα ίδια επίπεδα. Άλλες ασχολίες που έχουν μειωθεί αισθητά είναι η κτηνοτροφία και η καλλιέργεια οπωροκηπευτικών και δημητριακών που έχει περιοριστεί στις ανάγκες του κάθε νοικοκυριού. Δ.ΤΟ ΤΟΠΙΚΟ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΚΑΙ Η ΑΕΙΦΟΡΙΚΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΣΥΝΙΣΤΩΣΑ Οι τοπικές δράσεις όπως έχουμε αναφερθεί παραπάνω περιορίζονται σε παραδοσιακά γεωργικά επαγγέλματα που ασχολούνταν ο πληθυσμός από πολύ παλιά. Γίνεται εύκολα αντιληπτό πως οι λιγοστοί ηλικιωμένοι δεν είναι δυνατό να ακολουθήσουν τις εξελίξεις για τον εκσυγχρονισμό της παραγωγής. Η ανάπτυξη με κατεύθυνση στην αειφορική και περιβαλλοντική συνιστώσα μπορεί να επιτευχθεί με την ενθάρρυνση του νέου πληθυσμού, που κατάγεται από τον οικισμό και μένει στην Σητεία, να στραφεί προς τις μεθόδους καλλιέργειας και εκτροφής για την παραγωγή βιολογικών προϊόντων υψηλής ποιότητας τα οποία θα τυποποιούνται σε σύγχρονες εγκαταστάσεις.

9 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΤΕΕ/ΤΑΚ & ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΉΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΛΑΣΙΘΙΟΥ ΓΙΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΩΝ ΟΙΚΙΣΜΩΝ ΝΟΜΟΥ ΛΑΣΙΘΙΟΥ Ομάδα εργασίας: 0.25 ΟΙΚΙΣΜΟΣ: ΣΑΝΔΑΛΙ Ε.ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΩΝ ΚΑΙ ΤΟΠΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ Όπως γίνεται κατανοητό από τα παραπάνω, η περιοχή είναι γνωστή για την παραγωγή λαδιού. Σε τοπικό επίπεδο θα πρέπει να δοθεί η ευκαιρία συνεργασίας όλων των γύρω περιοχών για την τυποποίηση και πιστοποίηση παραγωγής ελαιολάδου με συγκεκριμένη διαδικασία όπως είναι το βιολογικό ελαιόλαδο, μέσα από την αναβίωση των αγροτικών συνεταιρισμών της περιοχής, που σε παλιότερες δεκαετίες είχαν πρωταγωνιστικό ρόλο στην ανάπτυξη και καλλιέργεια της γης. Στον τομέα του τουρισμού και του αγροτουρισμού θα πρέπει να γίνουν συνεργασίες με ήδη αναπτυγμένες τουριστικά περιοχές του βόρειου παραθαλάσσιου μετώπου για την μετακίνηση του τουρισμού και πιο ψηλά, μακριά από την θάλασσα. Στο πνεύμα αυτό, αλλά σε ευρύτερο πεδίου είναι απαραίτητο απευθείας επαφές με πράκτορες του εξωτερικού για την διαφήμιση του σπάνιου φυσικού περιβάλλοντος του τόπου. 3. ΑΠΟΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΟΥ ΠΛΟΥΤΟΥ A. ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΕΣ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ ΚΙΝΗΣΗ ΠΕΖΩΝ ΚΑΙ ΤΡΟΧΟΦΟΡΩΝ Η κυκλοφοριακή οργάνωση του οικισμού Σανδαλίου περιορίζεται στον κεντρικό δρόμο του οικισμού σε συνδυασμό με την περιφερειακή κίνηση τροχοφόρων στους γύρω αγροτικούς δρόμους για την εξυπηρέτηση των γεωργικών εργασιών. Παράλληλα με τον κεντρικό δρόμο του οικισμού η κίνηση των πεζών αναπτύσσεται στο μικρό εσωτερικό δίκτυο πεζοδρόμων (στενοσόκακων), γύρω από τους οποίους αναπτύχθηκε ο οικισμός. Μεγαλύτερη κίνηση τροχοφόρων παρατηρείται - ως είναι φυσικό - στο τμήμα της επαρχιακής οδού Σητεία - Πισκοκέφαλο - Σταυρωμένος - Ζού - Δρύς - Σανδάλι - Κατσιδώνι, που διέρχεται από τις νοτιοανατολικές παρυφές του οικισμού, η οποία και εξυπηρετεί το Σανδάλι διοχετεύοντας τροχοφόρα από μικρές περιφερειακές αγροτικές οδούς προς το βόρειο τμήμα του οικισμού. Από μια και μοναδική ασφαλτοστρωμένη οδός ήπιας κυκλοφορίας, που συνδέει την επαρχιακή οδό με το κέντρο πλατεία του οικισμού, γίνεται η πρόσβαση σε όλο το κεντρικό τμήμα του οικισμού. Η αδυναμία κυκλοφοριακής πρόσβασης στο κέντρο του οικισμού δημιουργεί ίσως κάποια προβλήματα, κυρίως όσον αφορά στην πρόσβαση οχημάτων πρώτης ανάγκης (νοσοκομειακό, πυροσβεστικό κλπ), ταυτόχρονα όμως συμβάλει στη διατήρηση της παραδοσιακής πολεοδομικής φυσιογνωμίας του οικισμού. Η σημερινή εικόνα του

10 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΤΕΕ/ΤΑΚ & ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΉΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΛΑΣΙΘΙΟΥ ΓΙΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΩΝ ΟΙΚΙΣΜΩΝ ΝΟΜΟΥ ΛΑΣΙΘΙΟΥ Ομάδα εργασίας: 0.25 ΟΙΚΙΣΜΟΣ: ΣΑΝΔΑΛΙ οικισμού παραμένει στάσιμη και δεν παρουσιάζει ιδιαίτερες τάσεις επέκτασης, συνεπώς η περιφερειακή προσέγγιση των τροχοφόρων θεωρείται επαρκής. Όσον αφορά στη στάθμευση των λιγοστών οχημάτων αυτή γίνεται κατά μήκος της κεντρικής οδού, είτε επί των περιφερειακών χωμάτινων οδών που εξυπηρετούν τις παρυφές του οικισμού κατά την διάρκεια της ημέρας, που λαμβάνουν χώρα οι γεωργικές εργασίες. ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΟΥ ΙΣΤΟΥ ΚΑΙ ΡΥΜΟΤΟΜΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ Ο πολεοδομικός κάναβος του Σανδαλίου είναι ο παραδοσιακός πολεοδομικό κάναβος των μεσαιωνικών οικισμών με τις πολεοδομικές νησίδες που δημιουργούνται από ένα πυκνό και ιδιαίτερα στενό εσωτερικό δίκτυο πεζοδρόμων (στενοσόκακων). Το πυκνό αυτό εσωτερικό δίκτυο εξυπηρετούσε σε όλους τους οικισμούς αυτής της περιόδου ανάγκες κατά βάση αμυντικές (λαβύρινθος από στενοσόκακα με πολλαπλές εξόδους διαφυγής σε διάφορα επίπεδα) και κατά δεύτερο λόγο προστασίας από τα καιρικά φαινόμενα. Θεωρούμε ότι η πιο παλιές (παραδοσιακές) περιοχές του οικισμού εντοπίζονται κεντρικά καθώς και στη βορειοανατολική πλευρά του οικισμού, οπού και βρίσκεται η βρύση του οικισμού, ενώ οι μεταγενέστερες προς ανατολικά, όπου και περιορίζονται από το νεκροταφείο του οικισμού. Νέες περιοχές ιδιαίτερου οικοδομικού φόρτου δεν εντοπίσαμε, αν εξαιρέσει κανείς μερικές εξωτερικές ανακαινισμένες κατοικίες. ΔΙΚΤΥΟ ΚΟΙΝΟΧΡΗΣΤΩΝ ΧΩΡΩΝ ΚΑΙ ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΕΩΝ Οι δημόσιοι χώροι του οικισμού είναι περιορισμένοι. Η κεντρική πλατεία, κατά κύριο λόγο, όπου βρίσκεται ο ναός του Αγίου Γεωργίου, αλλά και κατά δεύτερο η πλατεία όπου βρίσκεται η βρύση, αν και είναι εξαιρετικά μικρή σε μέγεθος. Επίσης, χαρακτηριστικό στοιχείο του οικισμού αποτελούν τα δώματα των κτισμάτων που λόγω του αμφιθεατρικού τρόπου δόμησης, λειτουργούν ως κοινόχρηστοι χώροι (βεράντες-πλατείες) και προσφέρουν πανοραμική θέα προς την Παντελιανή κοιλάδα, αλλά και ως την θάλασσα. ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Στο κτιριακό απόθεμα δημόσιου χαρακτήρα του οικισμού συγκαταλέγονται ο Ι. Ν. του Αγίου Γεωργίου στο κέντρο του οικισμού, ο Ι. Ν. της Αγ. Παρασκευής, αλλά και του Αφέντη Χριστού, που στην είσοδο του σώζεται χρονολογική επιγραφή με την ένδειξη 1500.

11 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΤΕΕ/ΤΑΚ & ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΉΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΛΑΣΙΘΙΟΥ ΓΙΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΩΝ ΟΙΚΙΣΜΩΝ ΝΟΜΟΥ ΛΑΣΙΘΙΟΥ Ομάδα εργασίας: 0.25 ΟΙΚΙΣΜΟΣ: ΣΑΝΔΑΛΙ ΔΙΚΤΥΑ ΥΠΟΔΟΜΩΝ ΠΡΟΣΠΕΛΑΣΗ ΝΕΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ Ο οικισμός διαθέτει τα απολύτως απαραίτητα δίκτυα ύδρευσης και αποχέτευσης, καθώς και εναέριο δίκτυο εξυπηρέτησης υπηρεσιών ΔΕΗ και ΟΤΕ. Β. ΠΟΣΟΤΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΑ ΤΕΤΡΑΓΩΝΑ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ ΚΑΙ ΜΕΓΕΘΗ Στον οικισμό δεν εντοπίζονται οικοδομικά τετράγωνα με την αυστηρή πολεοδομική έννοια του όρου. Εντοπίζουμε πρωτογενείς γεωμετρικές οργανώσεις, τις λεγόμενες νησίδες, η μορφή και το μέγεθος των οποίων ποικίλει και ακολουθεί ένα οργανικό σχήμα με βάση την επίσης οργανική χάραξη των διελεύσεων οδών του οικισμού. ΠΥΚΝΟΤΗΤΕΣ ΠΟΛΕΟΜΙΚΟΥ ΙΣΤΟΥ ( NETO & BRUTO) Η μέση μεικτή οικιστική πυκνότητα κατοίκησης (Brutto) του οικιστικού ιστού του Σανδαλίου είναι της τάξης των 8,2 κατοίκων/ηα με βάση τον πληθυσμό του έτους 2001 των 23 κατοίκων, ενώ η μέση καθαρή οικιστική πυκνότητα (netto), είναι 15,4 κάτοικοι /Ηα. EΥΡΥΤΕΡΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ ΓΕΙΤΟΝΙΑΣ ΔΙΑΣΠΟΡΑ Η έννοια της γειτονιάς δεν γίνεται άμεσα αντιληπτή στον έξωθεν παρατηρητή. Η πυκνότητα του οικισμού είναι τέτοια ώστε να εμφανίζεται ως ενιαίο και καθ όλα συμπαγές σύνολο. Σε γενικές γραμμές ο οικισμός παρουσιάζει υψηλό επίπεδο συνεκτικότητας ενώ η τάση διασποράς του οικιστικού αποθέματος θεωρείται αμελητέα. Γ. ΠΟΙΟΤΙΚΕΣ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΦΥΣΙΟΓΝΩΜΙΑΣ ΣΥΝΟΛΟΥ ΣΧΕΣΕΙΣ ΜΟΝΑΔΩΝ ΟΙΚΙΣΜΟΥ ΜΕΤΑΞΥ ΤΟΥΣ ΟΡΓΑΝΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Το Σανδάλι αποτελεί έναν οικισμό με ένα ως επί το πλείστον «παρθένο» δομημένο περιβάλλον χωρίς ιδιαίτερες αλλοιώσεις στον πολεοδομικό ιστό και την αρχιτεκτονική φυσιογνωμία του οικισμού. Παρουσιάζει ένα ομοιογενοποιημένο σκηνικό, ένα παραδοσιακό αρχιτεκτονικό σύνολο με αντιπροσωπευτικές μορφές έκφρασης χωρίς αξονικότητες και συμμετρίες. Τα πάντα οργανώνονται με οργανικό τρόπο, τόσο σε επίπεδο κάτοψης όσο και σε επίπεδο τομής, επί του φυσικού ανάγλυφου.

12 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΤΕΕ/ΤΑΚ & ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΉΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΛΑΣΙΘΙΟΥ ΓΙΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΩΝ ΟΙΚΙΣΜΩΝ ΝΟΜΟΥ ΛΑΣΙΘΙΟΥ Ομάδα εργασίας: 0.25 ΟΙΚΙΣΜΟΣ: ΣΑΝΔΑΛΙ Ο οικισμός αναπτύχθηκε κατά μήκος του κεντρικού δρόμου, αμφιθεατρικά, με βορειοδυτικό προσανατολισμό και εντάχθηκε αρμονικά στο φυσικό τοπίο με θέαση προς τη ρεματιά και τις κατάφυτες καλλιεργημένες πλαγιές. ΤΟ ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΚΑΙ ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΩΣΜΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΛΛΗΛΟΔΙΕΙΣΔΥΣΕΙΣ Η σχέση του δημόσιου με τον ιδιωτικό χώρο στην περίπτωση του Σανδαλίου δεν είναι απόλυτα διαχωρισμένη. Υπάρχουν ωσμώσεις, αλληλοδιεισδύσεις και επικαλύψεις, συνάψεις δραστηριοτήτων και συμπλοκή κοινόχρηστων και προσωπικών χρήσεων. Συχνά το σοκάκι γίνεται αυλή ή κοινόχρηστος χώρος αντικαθιστώντας την έλλειψη της μεγάλης πλατείας. Επίσης, όπως προαναφέρθηκε, τα δώματα των κτισμάτων λόγω του αμφιθεατρικού τρόπου δόμησης, λειτουργούν ως κοινόχρηστοι χώροι (βεράντες-πλατείες) και προσθέτουν στην αίσθηση ελευθερίας που προσδίδει ο ανοιχτός ορίζοντας και η απρόσκοπτη θέα από τις θέσεις αυτές στον κάτοικο-επισκέπτη. Οι αλληλοδιεισδύσεις αυτές αποτελούν ίδιον του οικισμού και μέρος της ιστορικότητας του Τόπου. Ο ΔΗΜΟΣΙΟΣ ΧΩΡΟΣ ΚΑΙ Η ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ ΚΤΙΣΜΕΝΟΥ Οι δημόσιοι χώροι του οικισμού παρά το γεγονός ότι είναι μικροί για το μέγεθός του, παρουσιάζουν εξαιρετική ποιότητα και προσδίδουν θετικά στη διαμόρφωση της ταυτότητας του συνόλου. Στην κεντρική πλατεία του οικισμού δεσπόζει ο Ι. Ν. του Αγίου Γεωργίου. Η βρύση του χωριού δημιουργεί ένα όμορφο σύνολο που σε συνδυασμό με την κλιμακωτή μορφή του δρόμου που καταλήγει στην πλατεία της βρύσης, που σε συνδυασμό με την ύπαρξη του αιωνόβιου πλάτανου, δημιουργούν ένα μικρό πλάτωμα στην άκρη της πλατείας δημιουργούν ένα χαριτωμένο σύνολο. Η ΚΛΙΜΑΚΑ ΚΑΙ Η ΑΙΣΘΗΣΗ «ΣΥΝΟΛΟΥ» - ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ ΚΑΙ ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΟΙΚΙΣΜΟΥ Χαρακτηριστικό του οικισμού, όπως συμβαίνει άλλωστε και με τους περισσότερους παραδοσιακούς οικισμούς, είναι η καθαρότητα στις μορφές και τους όγκους με μια προσθετική λογική στη βάση των αυξανόμενων ή δορυφορικών αναγκών στον οικιστικό πυρήνα της ατομικής μονάδας κατοικίας. Η ομοιογένεια της μονάδας και η πυκνότητα παράθεσης ενισχύουν την αίσθηση του «συνόλου», ενώ οι μικρές προοπτικές και η οργανική ανάπτυξη του αστικού ιστού, με τα στενά σοκάκια, τις κλιμακωτές οδούς, ενισχύουν την αρχιτεκτονική εμπειρία. Πρόκειται για μια αρχιτεκτονική που εξυπηρετούσε μέσω της ανθρώπινης κλίμακας του κτισμένου περιβάλλοντος τις φυσικές και ψυχικές ανάγκες των ανθρώπων και οδηγεί σε πλήρη ταύτιση του ανθρώπου με το περιβάλλον. Στην ιδιαίτερη φυσιογνωμία του οικισμού προσθέτουν και τα επιμέρους αρχιτεκτονικά στοιχεία όπως τα λαξευτά θυρώματα και η λαξευτή βρύση στην πλατεία.

13 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΤΕΕ/ΤΑΚ & ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΉΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΛΑΣΙΘΙΟΥ ΓΙΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΩΝ ΟΙΚΙΣΜΩΝ ΝΟΜΟΥ ΛΑΣΙΘΙΟΥ Ομάδα εργασίας: 0.25 ΟΙΚΙΣΜΟΣ: ΣΑΝΔΑΛΙ 4. ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΦΥΣΙΟΓΝΩΜΙΑ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗ ΙΔΙΟΠΡΟΣΩΠΙΑ Α.Η ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΤΟΥ ΣΥΝΟΛΟΥ-ΤΥΠΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΙ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ-ΚΥΡΙΑΡΧΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΦΥΣΙΟΓΝΩΜΙΑ-Η ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΣΥΝΙΣΤΩΣΑ-ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΓΩΜΕΤΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΛΑΣΤΙΚΗΣ ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗΣ-ΜΕΤΑΒΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΙ-ΤΟ ΝΕΟ ΚΑΙ ΟΙ ΑΛΛΗΛΕΠΙΚΑΛΥΨΕΙΣ-ΤΟ ΣΤΑΤΙΚΟ ΚΑΙ ΤΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ-ΑΞΙΕΣ ΤΟΥ ΚΤΙΣΜΕΝΟΥ-ΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ & ΤΟ ΚΛΙΜΑ-ΤΑ ΝΕΑ ΥΛΙΚΑ ΚΑΙ ΟΙ ΝΕΟΙ ΤΡΟΠΟΙ ΔΟΜΗΣΗΣ-ΟΙ ΑΝΤΟΧΕΣ ΤΗΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΛΛΟΙΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΦΥΣΙΟΓΝΩΜΙΑΣ. Η αρχιτεκτονική φυσιογνωμία ταυτότητα του οικισμού καθορίζεται σε μεγάλο βαθμό από την πολεοδομική οργάνωση του οικιστικού ιστού. Τα πολύ στενά σοκάκια που δίνουν την αίσθηση του «λαβύρινθου», οι κλιμακωτές οδοί, οι οπτικές φυγής προς την κατάφυτη ρεματιά από τα δώματα των σπιτιών, που συχνά σχεδόν ενοποιούνται με τους κοινόχρηστους χώρους, η κλιμάκωση των όγκων που ακολουθεί το ανάγλυφο του εδάφους, όλα συμβάλλουν στην αρχιτεκτονική και πολιτισμική ιδιαιτερότητα του Σανδαλίου. Η πυκνή οργάνωση του οικιστικού ιστού προστατεύει την μονάδα - κατοικία από τις κλιματολογικές συνθήκες, προσφέροντας προστασία από τους χειμερινούς ανέμους και σκιά κατά τη θερινή περίοδο. Η γειτνίαση αποτελούσε ζητούμενο για τις παραδοσιακές κοινωνίες. Ήταν για αυτές τρόπος επιβίωσης. Οι κατοικίες «κολλούσαν» η μια πλάι στην άλλη για να προστατευθούν από τις αντιξοότητες της φύσης και ταυτόχρονα προσέφεραν και δίοδο διαφυγής η μια μέσω της άλλης στους ενοίκους τους σε περίπτωση δίωξης. Η κυρίαρχη τυπολογία του Σανδαλιανού παραδοσιακού σπιτιού είναι το καμαρόσπιτο. «Τα καμαρόσπιτα συναντιούνται σε ολόκληρη την Κρήτη και είναι ο πιο διαδομένος και αγαπητός τύπος σπιτιού. Συχνότερα συναντιέται σε μέρη όπου λείπουν τα δάση που μπορούν να προμηθεύουν μεγάλα μεσοδόκια.» Τα καμαρόσπιτα είναι ισόγεια κτίσματα με εσωτερική καμάρα και εμφανίζονται με μεγάλη συχνότητα στο κεντρικό τμήμα του οικισμού. Συνήθως συμπληρώνονται και προστίθενται και άλλα βοηθητικά κτίσματα όπως το παράσπιτο ή ο φούρνος. Σώζονται μερικά απ αυτά σε πολλή καλή κατάσταση κυρίως στο κεντρικό κομμάτι, τον πυρήνα του οικισμού. Καθώς διευρύνεται η ακτίνα γύρω από το κέντρο του οικισμού, συναντάμε μερικές πλατυμέτωπες κατά κύριο λόγο κατοικίες με περίκλειστες αυλές, που συχνά καλύπτονται από πέργολες ή κληματαριές, σαφώς μεταγενέστερες τυπολογικές μονάδες. Διώροφα κτίσματα απαντώνται προς τις παρυφές του οικισμού και είναι και αυτά μεταγενέστεροι τύποι. Συχνά δεν υπάρχει εσωτερική επικοινωνία μεταξύ των ορόφων. Η σύνδεση γίνεται είτε με εξωτερική σκάλα, είτε απλώς από άλλο επίπεδο του φυσικού ανάγλυφου. Έτσι, στο βόρειο τμήμα του οικισμού κυρίως, απαντώνται διώροφες κατοικίες όπου η πρόσβαση στο ισόγειο γίνεται από τον κάτω δρόμο, ενώ στον όροφο από τον πάνω. Η δε μεταξύ τους επικοινωνία είναι ανύπαρκτη. Τα κτίρια στην συντριπτική πλειοψηφία τους ήταν δωματοσκέπαστα. Το παραδοσιακό «πατητό δώμα» έχει αντικατασταθεί στις μέρες μας από ταράτσες. Τα ανοίγματα ήταν μικρά και οι λαξευτές «πορτέλλες», όπως και τα λαξευτά πλαίσια των παραθύρων. Τα κουφώματα ήταν ξύλινα και σώζονται σε όσες από τις κατοικίες δεν έχουν υποστεί

14 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΤΕΕ/ΤΑΚ & ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΉΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΛΑΣΙΘΙΟΥ ΓΙΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΩΝ ΟΙΚΙΣΜΩΝ ΝΟΜΟΥ ΛΑΣΙΘΙΟΥ Ομάδα εργασίας: 0.25 ΟΙΚΙΣΜΟΣ: ΣΑΝΔΑΛΙ τροποποιήσεις. Υπάρχουν δυστυχώς και αρκετές εξαιρέσεις, όπου τα παραδοσιακά ξύλινα κουφώματα έχουν αντικατασταθεί από κουφώματα αλουμινίου. Οι λιγοστές πρόσφατες αποκαταστάσεις, που έλαβαν χώρα έπειτα από ιδιωτική πρωτοβουλία στον οικισμό, κρίνονται σε γενικές γραμμές επιτυχημένες αφού σεβάστηκαν την παραδοσιακή αρχιτεκτονική φυσιογνωμία και μορφολογία του οικιστικού αποθέματος, αν εξαιρέσει κανείς κάποιες ατυχείς επιλογές στη χρωματική παλέτα (π.χ. λαχανί, γαλάζιο, κεραμιδί κλπ). Όσον αφορά στις λιγοστές «νέες κατασκευές», αυτές δυστυχώς ακολουθούν τις σύγχρονες επιταγές, δηλαδή σκελετούς από οπλισμένο σκυρόδεμα, με περιμετρικά μπαλκόνια, μεγάλα ανοίγματα, κουφώματα και κιγκλιδώματα αλουμινίου. Αποτελεί ευτύχημα το γεγονός ότι τέτοιες κατασκευές δεν εντοπίζονται οικισμού στις παρυφές του και μάλιστα σε σχετικά μικρή κλίμακα. Η παραδοσιακή οργάνωση του οικισμού είναι η ίδια που δεν επιτρέπει την ανάπτυξη νέων κατασκευών, αφού η στενότητα των δρόμων αποτελεί αποτρεπτικό παράγοντα για εργασίες κατεδάφισης ή σκυροδέτησης που απαιτούν οι σύγχρονες κατασκευές. Β. ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΟ ΚΑΝΟΝΙΣΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ To Σανδάλι είναι οριοθετημένος οικισμός (ΦΕΚ709/ ), και κατατάσσεται στην κατηγορία των αδιάφορων, στάσιμων, μεσαίων οικισμών. ΚΑΝΟΝΙΣΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΒΑΣΕΙ ΤΟΥ ΕΓΚΕΚΡΙΜΜΕΝΟΥ Γ.Π.Σ. ΔΗΜΟΥ ΣΗΤΕΙΑΣ Στoν οικισμό Σανδάλι, του Δήμου Σητείας, ο χώρος εντός του οικισμού αλλά και η ευρύτερη εκτός ορίων οικισμού έκταση προστατεύεται σύμφωνα με τα αναφερόμενα στο εγκεκριμένο «Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο Δήμου Σητείας Νομού Λασιθίου» (ΦΕΚ 277/ ) στο οποίο έχουν ενσωματωθεί υφιστάμενες αποφάσεις και απόψεις- προτάσεις όλων των συναρμόδιων υπηρεσιών. Συγκεκριμένα, ο οικισμός Σανδάλιον προτείνεται να χαρακτηριστεί ως παραδοσιακός και, από την ημερομηνία δημοσίευσης της απόφασης έγκρισης του Γ.Π.Σ. Σητείας στο Φύλλο της Εφημερίδας της Κυβέρνησης (ΦΕΚ), εφαρμόζονται οι διατάξεις του από Π.Δ. (ΦΕΚ 594 Δ), όπως αυτό τροποποιήθηκε και ισχύει σήμερα. Επίσης, σύμφωνα με την πρόταση οργάνωσης, αναβάθμισης θεσμοθετημένων οικιστικών υποδοχέων ορίζεται: «Να γίνουν αναπλάσεις σε όλους τους οικισμούς και κατά προτεραιότητα στους οικισμούς που προτείνεται να χαρακτηρισθούν ως διατηρητέοι ή παραδοσιακοί, στους μεγαλύτερους και δυναμικότερους οικισμούς (Σητεία, Σκοπή) και σε αυτούς που έχουν χαρακτηριστεί ενδιαφέροντες ή αξιόλογοι με την απόφαση οριοθέτησης τους. Στους οικισμούς αυτούς να εκπονηθούν πολεοδομικές μελέτες ή τοπικά ρυμοτομικά σχέδια (σύμφωνα με το άρθρο 19 του ν. 2508/1997) για να εξασφαλιστούν οι αναγκαίοι κοινόχρηστοι και κοινωφελείς χώροι, να καθοριστούν οι χρήσεις γης καθώς και οι γενικοί και ειδικοί όροι δόμησης στα πλαίσια ολοκληρωμένου προγράμματος διαχείρισης του χώρου.

15 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΤΕΕ/ΤΑΚ & ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΉΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΛΑΣΙΘΙΟΥ ΓΙΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΩΝ ΟΙΚΙΣΜΩΝ ΝΟΜΟΥ ΛΑΣΙΘΙΟΥ Ομάδα εργασίας: 0.25 ΟΙΚΙΣΜΟΣ: ΣΑΝΔΑΛΙ Να προσδιοριστούν οι περιβαλλοντικά συμβατές χρήσεις γης αξιολογώντας τους περιβαλλοντικούς παράγοντες και την ιδιαιτερότητα των χαρακτηριστικών του φυσικού περιβάλλοντος σε κλίμακα αντίστοιχη του κάθε οικισμού. Ο υφιστάμενος οικοδομικός όγκος να εκσυγχρονιστεί με περιβαλλοντικά κριτήρια διατηρώντας την ιδιαίτερη φυσιογνωμία της περιοχής. Τα στοιχεία της ιστορικής μνήμης να ενσωματωθούν στον αστικό ιστό. Να επαναπροσδιοριστούν οι κοινόχρηστοι χώροι και να διασφαλιστεί η προσβασιμότητα και η ποιότητα τους (κυκλοφορία, χώροι στάθμευσης, δημιουργία χώρων φύτευσης, επανάκτηση ή δημιουργία χώρων υγρών στοιχείων, χρήση υλικών επίστρωσης φιλικών προς το περιβάλλον). Να υποβαθμισθεί η σημασία των τυχόν επαρχιακών οδών που διατρέχουν τους οικισμούς με μείωση του πλάτους των λωρίδων κυκλοφορίας οχημάτων, και με αλλαγή της ποιότητας του οδοστρώματος. Οι παρόχθιες περιοχές των ρεμάτων, οι ζώνες της μισγάγγειας και του υδροκρίτη καθώς και οι ζώνες προστασίας που βρίσκονται μέσα στα όρια των οικισμών, δεν πολεοδομούνται αλλά θεωρούνται ως κοινόχρηστοι χώροι ή ζώνες πρασίνου.» Π ΖΩΝΕΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΟΠΙΟΥ (ΦΑΡΑΓΓΙΑ, ΣΠΗΛΑΙΑ, ΜΕΓΑΛΕΣ ΚΛΙΣΕΙΣ ΕΔΑΦΟΥΣ) Για την προστασία του τοπίου (φαράγγια, σπήλαια, μεγάλες κλίσεις εδάφους) ορίζονται οι ακόλουθοι περιορισμοί: Επιτρέπονται οι χρήσεις της κατηγορίας χρήσεων γης «Ελεύθεροι χώροι αστικό πράσινο» (άρθρο 9 του Π.Δ./ (ΦΕΚ 166 Δ) «Κατηγορίες και περιεχόμενο χρήσεων γης»). Το μέγιστο εμβαδόν των κτισμάτων που προσμετρώνται στον συντελεστή δόμησης να μην υπερβαίνει τα 200 μ 2. Δεν επιτρέπεται η κατασκευή θερμοκηπίων. Επιτρέπεται η διάνοιξη δρόμων, η διέλευση δικτύων υποδομής, η κατασκευή μικρών υδατοδεξαμενών, αντλιοστασίων και φρεατίων, μόνο μετά από περιβαλλοντική μελέτη με ειδικούς όρους για τον τρόπο κατασκευής τους. Τα υφιστάμενα μονοπάτια διατηρούνται, επισκευάζονται με παραδοσιακό τρόπο και διατηρείται η προσβασιμότητα για περιπατητές. Οι διαμορφώσεις μονοπατιών, οι αναβαθμοί και οι συμπαγείς περιφράξεις κατασκευάζονται από ανεπίχριστη τοπική πέτρα. Οι πρόχειρες περιφράξεις κατασκευάζονται από συρματόπλεγμα ή πλέγμα με πασσάλους. Δεν επιτρέπεται η δόμηση σε απόσταση μικρότερη των 20 μέτρων από το άνω χείλος των πρανών, των φαραγγιών και των κλίσεων για τη διατήρηση της κορυφογραμμής. Οι υφιστάμενες καλλιέργειες διατηρούνται. Οι τυχόν νέες φυτεύσεις να μην επιφέρουν σημαντική μεταβολή στο χαρακτήρα του τοπίου, ακολουθώντας την ποιότητα, τη σύσταση και τη δομή των υφισταμένων καλλιεργειών. Οι διαμορφώσεις του φυσικού εδάφους (π.χ. συνέχεια γηπέδων γκολφ) να μη μεταβάλλουν το υφιστάμενο γεωανάγλυφο. Π ΜΝΗΜΕΙΑ Τα κηρυγμένα μνημεία καθώς και οι ζώνες προστασίας τους έχουν καταγραφεί στο κείμενο και στους χάρτες της μελέτης σύμφωνα με τις οδηγίες των αρμόδιων υπηρεσιών

16 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΤΕΕ/ΤΑΚ & ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΉΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΛΑΣΙΘΙΟΥ ΓΙΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΩΝ ΟΙΚΙΣΜΩΝ ΝΟΜΟΥ ΛΑΣΙΘΙΟΥ Ομάδα εργασίας: 0.25 ΟΙΚΙΣΜΟΣ: ΣΑΝΔΑΛΙ του Υπουργείου Πολιτισμού όπως αναφέρεται και στην απόφαση με θέμα «Έγκριση Σχεδίου Χωροταξικής & Οικιστικής Οργάνωσης Ανοικτής Πόλης (Σ.Χ.Ο.Ο.Α.Π.) Δήμου Σητείας Κρήτης υπό τον όρο της κήρυξης και προσωρινής οριοθέτησης αρχαιολογικών χώρων εντός της ίδιας περιοχής» με αρ. πρωτ. ΥΠΠΟ/ΓΔΑΠΚ/ΑΡΧ/Α1/Φ24/28146/1206/2006. Η ευρύτερη, αλλά κοντινή, εκτός οικισμού Σανδαλίου έκταση, που δεν συμπεριλαμβάνεται στις προαναφερθείσες περιοχές, χαρακτηρίζεται σύμφωνα με το εγκεκριμένο Γ.Π.Σ. ως Π ΖΩΝΗ ΓΕΩΡΓΙΚΗΣ ΓΗΣ. Π ΖΩΝΗ ΓΕΩΡΓΙΚΗΣ ΓΗΣ Στην εκτός σχεδίου περιοχή γίνεται διαχωρισμός μεταξύ των εκτάσεων με γεωργικές καλλιέργειες αφενός και των δασικών εκτάσεων και βοσκοτόπων αφετέρου. Για την προστασία του γεωργικού χαρακτήρα των καλλιεργούμενων γεωργικών εκτάσεων ορίζονται οι ακόλουθοι περιορισμοί: Δεν επιτρέπονται εξορυκτικές δραστηριότητες Επιτρέπονται κτηνοτροφικές και πτηνοτροφικές εγκαταστάσεις χαμηλής και μέσης όχλησης Επιτρέπονται βιομηχανικές και βιοτεχνικές εγκαταστάσεις χαμηλής και μέσης όχλησης, εφόσον συμβάλλουν στην ανάπτυξη της ανταγωνισιμότητας του πρωτογενή τομέα, όπως αυτές καθορίζονται από το Π.Δ. 227/1987 (ΦΕΚ 100Α/ ) «χαρακτηρισμός βιοτεχνικών και βιομηχανικών επιχειρήσεων ως γεωργικών», σε συσχέτιση με την υπ αριθμ /724/ (ΦΕΚ 1087/Β/ ) κοινή υπουργική απόφαση. Επιτρέπονται οι εγκαταστάσεις παραγωγής ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. ΣΥΝΟΛΟ ΠΕΡΙΟΧΩΝ ΕΚΤΟΣ ΣΧΕΔΙΟΥ ΚΑΙ ΕΚΤΟΣ ΕΓΚΕΚΡΙΜΕΝΩΝ ΟΡΙΩΝ ΟΙΚΙΣΜΩΝ Σύμφωνα με το εγκεκριμένο Γ.Π.Σ. Σητείας, γενικά για το ΣΥΝΟΛΟ ΠΕΡΙΟΧΩΝ ΕΚΤΟΣ ΣΧΕΔΙΟΥ ΚΑΙ ΕΚΤΟΣ ΕΓΚΕΚΡΙΜΕΝΩΝ ΟΡΙΩΝ ΟΙΚΙΣΜΩΝ, ισχύουν: Το κατώτατο όριο κατάτμησης και αρτιότητας των γηπέδων ορίζεται σε 4 στρέμματα. Κατά παρέκκλιση θεωρούνται άρτια και οικοδομήσιμα τα γήπεδα εφόσον έχουν τα ελάχιστα όρια αρτιότητας κατά τις αντίστοιχες ημερομηνίες όπως ορίζονται με τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 1 του από Π.Δ. (ΦΕΚ 270 Δ). Οι υφιστάμενες νόμιμες ασύμβατες χρήσεις μπορούν να παραμείνουν μετά την έγκριση του ΓΠΣ και μπορούν να αδειοδοτούνται για εκσυγχρονισμό χωρίς επέκταση της δυναμικότητας τους με προϋπόθεση την τήρηση των περιβαλλοντικών όρων λειτουργίας τους. Εφόσον από τις ειδικές ρυθμίσεις ανά ζώνη δεν καθορίζεται διαφορετικά, για τους λοιπούς όρους και περιορισμούς δόμησης εφαρμόζονται οι διατάξεις του από (ΦΕΚ 538 Δ) Π.Δ. «Περί καθορισμού των όρων και περιορισμών δομήσεως των γηπέδων των κειμένων εκτός των ρυμοτομικών σχεδίων των πόλεων και εκτός των ορίων των νομίμως υφισταμένων προ του έτους 1923 οικισμών» και του από Π.Δ. (ΦΕΚ 270 Δ).

17 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΤΕΕ/ΤΑΚ & ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΉΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΛΑΣΙΘΙΟΥ ΓΙΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΩΝ ΟΙΚΙΣΜΩΝ ΝΟΜΟΥ ΛΑΣΙΘΙΟΥ Ομάδα εργασίας: 0.25 ΟΙΚΙΣΜΟΣ: ΣΑΝΔΑΛΙ Γ. ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΔΙΑΤΥΠΩΣΗ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΜΙΑΣ ΔΙΑΡΚΕΙΑΣ Ο οικισμός Σανδάλι διαθέτει ένα ενδιαφέρον οικιστικό απόθεμα με μικρές αλλοιώσεις όσον αφορά στον παραδοσιακό του χαρακτήρα. Ο οικισμός εμφανίζεται στάσιμος με μικρή τάση ανοικοδόμησης στα όρια του συνεκτικού του τμήματος, καθώς και μια ενδιαφέρουσα τάση αποκατάστασης του οικιστικού αποθέματος στο κέντρο του συνεκτικού τμήματος του οικισμού. Αυτή τη στιγμή πέραν του Π.Δ , ΦΕΚ 594 Δ δεν υπάρχει αξιόλογο θεσμοθετημένο κανονιστικό πλαίσιο για τον οικισμό. Για το λόγο αυτό θεωρούμε επιβεβλημένη την άμεση προώθηση και θεσμοθέτηση για την προστασία του. Προτείνουμε ο οικισμός να μην χαρακτηριστεί παραδοσιακός στο σύνολο των ορίων του, αλλά να χαρακτηριστεί παραδοσιακό το συνεκτικό τμήμα του με τις ακόλουθες κατευθυντήριες: α) ΕΝΤΟΣ ΟΡΙΩΝ ΟΙΚΙΣΜΟΥ Για τον Ι.Ν. Αφέντη Χρηστού (όπως αυτ περιγράφονται στο αρχιτεκτονικό δελτίο διατήρησης του οικισμού), προτείνουμε την διατήρηση του ως ακίνητο αρχιτεκτονικής κληρονομιάς, με ειδικό καθεστώς προστασίας των τυπολογικών και μορφολογικών του χαρακτηριστικών. Για τα ήδη ανακαινισμένα, σε περίπτωση κατεδάφισης, ή νέας παρέμβασης προτείνουμε την διερεύνηση και προσπάθεια ανάκτησης της πρωτογενούς μορφής του κτίσματος. Στα αδόμητα εντός οικισμού και εκτός συνεκτικού τμήματος, προτείνουμε μια πιο σύγχρονη στάση σε σχέση με τους περιορισμούς που επιβάλει το Π.Δ , μιας και η πυκνότητα δόμησης του συνεκτικού τμήματος εγγυάται έναν αμιγώς παραδοσιακό πυρήνα, η προσπάθεια μίμησης του οποίου στην μεγάλη έκταση που απομένει ακόμη αδόμητη και εντός ορίων οικισμού, θεωρούμε ότι μάλλον θα καταλήξει σε μια στείρα απομίμηση χωρίς ουσιαστική αξία προς την κατεύθυνση της αναβάθμισης και κυρίως ανάδειξης του αυθεντικού, παραδοσιακού οικιστικού αποθέματος του οικισμού. Με εφαλτήριο λοιπόν μια πιο σύγχρονη προσέγγιση, προτείνουμε στην εντός ορίων οικισμού Σανδαλίου αδόμητη περιοχή, συντελεστή δόμησης και μέγιστο ύψος που θα μπορούσαν ακόμη και να υπερβαίνουν το όριο του Σ.Δ. 1 και Μ.Υ. 10μ αντίστοιχα. Η επιστέγαση των κτισμάτων να είναι μόνο δώμα και να μην επιτρέπεται η τοποθέτηση ηλιακών συλλεκτών, κεραιών και δεξαμενών νερού επί του δώματος. Οι εξώστες δεν απαντώνται στα μορφολογικά χαρακτηριστικά του οικισμού και δε συνάδουν με τη φυσιογνωμία του. Προτείνουμε ως χώροι εκτόνωσης να χρησιμοποιούνται οι χώροι (δώματα) που προκύπτουν μέσω της διάσπασης των

18 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΤΕΕ/ΤΑΚ & ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΉΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΛΑΣΙΘΙΟΥ ΓΙΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΩΝ ΟΙΚΙΣΜΩΝ ΝΟΜΟΥ ΛΑΣΙΘΙΟΥ Ομάδα εργασίας: 0.25 ΟΙΚΙΣΜΟΣ: ΣΑΝΔΑΛΙ όγκων καθώς και ημιυπαίθριοι χώροι εντός του νομίμου περιγράμματος του κτίσματος. Σε σχέση με τα υλικά δόμησης προτείνουμε τη χρήση παραδοσιακών υλικών και συστημάτων δόμησης (φέρουσα λιθοδομή, ξύλινα κουφώματα κλπ), με απαγόρευση της χρήσης νέων υλικών και εφαρμογών (σκελετοί από οπλισμένο σκυρόδεμα, κουφώματα αλουμινίου κλπ) μόνο στο συνεκτικό τμήμα του οικισμού, ενώ στην υπόλοιπη έκταση εντός ορίων προτείνουμε μια πιο ελεύθερη αντιμετώπιση στη χρήση των υλικών, με λιγότερους περιορισμούς, αλλά πάντα με μορφολογικό έλεγχο της αρμόδιας Ε.Π.Α.Ε. β) ΕΚΤΟΣ ΟΡΙΩΝ ΟΙΚΙΣΜΟΥ Για την εκτός ορίων οικισμού περιοχή το καθεστώς προστασίας κρίνεται επαρκές. γ) ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΜΝΗΜΕΙΩΝ Όσον αφορά στα μνημεία και τις εκκλησίες που βρίσκονται εντός του συνεκτικού τμήματος του οικισμού, προτείνουμε την κήρυξη ως μνημείων (βλ. αρχιτεκτονικά δελτία κτιρίων) του Ι.Ν. Αγίου Γεωργίου του Αφέντη Χριστού, που στην είσοδο της σώζεται χρονολογική επιγραφή με την ένδειξη 1500.

19 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΤΕΕ/ΤΑΚ & ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΉΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΛΑΣΙΘΙΟΥ ΓΙΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΩΝ ΟΙΚΙΣΜΩΝ ΝΟΜΟΥ ΛΑΣΙΘΙΟΥ Ομάδα εργασίας: 0.25 ΟΙΚΙΣΜΟΣ: ΣΑΝΔΑΛΙ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. Gerola G., Βενετικά Μνημεία της Κρήτης, Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη, Ηράκλειο Rapoport, A., Ανώνυμη αρχιτεκτονική και πολιτιστικοί παράγοντες, μετάφραση Φιλιππίδης Δ., Μέλισσα, Αθήνα Ανδριώτης Ν., Πληθυσμός και Οικισμοί της Ανατολικής Κρήτης (16 ος -19 ος αι.), Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη, Ηράκλειο Βασιλειάδης Δ., Το Κρητικό σπίτι: Αυτό το καταφύγιο κι αυτό το ορμητήριο, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, Φιλιππίδης Δ., Ελληνική Παραδοσιακή Αρχιτεκτονική: Δωδεκάνησα- Κρήτη, Μέλισσα, Αθήνα Christian Norberg-Schulz, Genius Loci, [Tο Πνεύμα του τόπου], μετάφ.: Φραγκόπουλος Μ, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Ε.Μ.Π Δετοράκης Θ., Ιστορία της Κρήτης, Β Έκδοση, Τυποκρέτα, Ηράκλειο Κρήτης Ψιλάκης Ν., Βυζαντινές Μονές της Κρήτης, Εκδόσεις Καρμάνωρ, Ηράκλειο Σπανάκης Στ., Πόλεις και χωριά της Κρήτης στο πέρασμα των αιώνων (Τόμος B), Εκδόσεις Γ. Δετοράκης ΑΕΒΕ, Ηράκλειο ΦΕΚ 277/ ), Έγκριση Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου Γ.Π.Σ. Δήμου Σητείας Νομού Λασιθίου, Αθήνα "Λαογραφικά από την περιοχή Πραισού Σητείας και ιστορίες από την ευρύτερη περιφέρειά της" Ερρίκος Πέτρου Σκουλούδης

20 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΤΕΕ/ΤΑΚ & ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΛΑΣΙΘΙΟΥ ΓΙΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΩΝ ΟΙΚΙΣΜΩΝ ΝΟΜΟΥ ΛΑΣΙΘΙΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΧΑΡΤΩΝ [Χ.01, Χ.02, Χ.03, Χ.04α, Χ.04β, Χ.05] ΟΜΑΔΑ 0.25 ΟΙΚΙΣΜΟΣ: ΣΑΝΔΑΛΙ

21 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΤΕΕ/ΤΑΚ & ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΛΑΣΙΘΙΟΥ ΓΙΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΩΝ ΟΙΚΙΣΜΩΝ ΝΟΜΟΥ ΛΑΣΙΘΙΟΥ ΔΕΛΤΙΑ ΚΤΙΡΙΩΝ ΟΜΑΔΑ 0.25 ΟΙΚΙΣΜΟΣ: ΣΑΝΔΑΛΙ

22 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΤΕΕ/ΤΑΚ & ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΉΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΛΑΣΙΘΙΟΥ ΓΙΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΩΝ ΟΙΚΙΣΜΩΝ ΝΟΜΟΥ ΛΑΣΙΘΙΟΥ Ομάδα εργασίας: 0.25 ΔΕΛΤΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΟΥ ΚΤΙΣΜΑΤΟΣ, ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ, ΤΟΠΙΟΥ ή ΣΥΝΟΛΟΥ [που μπορεί να ενταχθεί σε καθεστώς προστασίας] Αριθμός δελτίου: 1 ημερομηνία: 15/11/10 νομός: ΛΑΣΙΘΙΟΥ δήμος: ΣΗΤΕΙΑΣ οικισμός: ΣΑΝΔΑΛΙ διεύθυνση: επωνυμία ακινήτου : ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΦΕΝΤΗ ΧΡΙΣΤΟΥ Συνοικία ή θέση ιδιοκτησία /όροφο: σημερινή χρήση /όροφο: ισογ:, 1 οροφ: - αρχική χρήση /όροφο: ισογ:, 1 οροφ: - κατάσταση κτιρίου: καλή / μέτρια / κακή κωδικός ΣΑΝΔΑΛΙ ιστορική περίοδος φωτογραφία κυρίας όψης απόσπασμα χάρτη αριθμός δελτίου 0.1 1/4

23 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΤΕΕ/ΤΑΚ & ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΉΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΛΑΣΙΘΙΟΥ ΓΙΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΩΝ ΟΙΚΙΣΜΩΝ ΝΟΜΟΥ ΛΑΣΙΘΙΟΥ Ομάδα εργασίας: 0.25 περιγραφή: Ο ναός βρίσκεται στο τέλος του χωριού και συνδέεται σχεδόν με το μικρό κοιμητήριο. Είναι κτισμενος στη σκια ενός κατακορυφου βράχου και τον ανακαλύπτεις πίσω από γραφικά «χωριατικά» σκαλιά. Έχει ένα μικρό αύλειο χώρο ο οποίος στεγάζεται από μια νεόκτιστη ξύλινη πέργκολα. σύστημα δόμησης ΦΕΡΟΥΣΑ ΤΟΙΧΟΠΟΙΙΑ αριθμός οροφών ΙΣΟΓΕΙΟ ναι όχι υπόγειο άλλο κτίριο/οικόπεδο προσθήκες-αλλοιώσεις ναι όχι κτίσμα στέγη βιτρίνα ισογείου εξώστης άλλο τι: ανοίγματα κηρυγμένο ΥΠΕΚΑ ΥΠΠΟΤ ΦΕΚ: μνημείο υπό κήρυξη νέο προτεινόμενο προτεινόμενη προστασία: χαρακτηρισμός κτιρίου τμήματος κελύφους κύριων όψεων συνοδεία ειδική ρύθμιση φωτογραφία λεπτομέρειας φωτογραφία λεπτομέρειας αριθμός δελτίου 0.1 2/4

24 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΤΕΕ/ΤΑΚ & ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΉΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΛΑΣΙΘΙΟΥ ΓΙΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΩΝ ΟΙΚΙΣΜΩΝ ΝΟΜΟΥ ΛΑΣΙΘΙΟΥ Ομάδα εργασίας: 0.25 ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ κατάσταση διατήρησης καλή μέτρια κακή 1. ΦΕΡΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ - ΚΑΤΑΚΟΡΥΦΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΛΙΘΟΔΟΜΗ x 2. ΦΕΡΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ - ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ x 3. ΣΤΕΓΑΣΗ - ΕΠΙΚΑΛΥΨΗ ΤΡΟΥΛΟΣ x 4. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΛΗΡΩΣΗΣ ΛΙΘΟΔΟΜΗ - ΕΠΙΧΡΗΣΜΕΝΟ x 5. ΔΑΠΕΔΑ ΟΡΟΦΕΣ ΜΟΝΟΚΛΙΤΗ ΘΟΛΩΤΗ ΟΡΟΦΗ 6. ΚΛΙΜΑΚΟΣΤΑΣΙΑ 7. ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΠΡΟΕΞΟΧΗ 8. ΕΞΩΣΤΗΣ 9. ΚΙΓΚΛΙΔΩΜΑΤΑ - ΣΤΗΘΑΙΑ αριθμός δελτίου 0.1 3/4

25 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΤΕΕ/ΤΑΚ & ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΉΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΛΑΣΙΘΙΟΥ ΓΙΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΩΝ ΟΙΚΙΣΜΩΝ ΝΟΜΟΥ ΛΑΣΙΘΙΟΥ Ομάδα εργασίας: ΚΟΥΦΩΜΑΤΑ - ΣΚΟΥΡΑ ΠΟΡΤΑ ΑΠΟ ΛΕΥΚΟ ΑΛΟΥΜΙΝΙΟ. ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ ΑΛΛΑΓΗ ΓΙΑ ΝΑ ΤΑΙΡΙΑΖΟΥΝ ΜΕ ΤΟ ΥΦΟΣ ΤΟΥ ΝΑΟΥ. x 11. ΧΡΩΜΑΤΙΣΜΟΙ - τοίχοι: ισογ: ΛΕΥΚΟΙ - κουφωμ: ΛΕΥΚΑ ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΥ - κιγκλιδ: 12. ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΞΥΛΙΝΗ ΠΕΡΓΚΟΛΑ ΝΕΟΚΤΙΣΤΗ ΠΟΛΥ ΟΜΟΡΦΗ ΠΡΟΣΟΨΗ ΜΕ ΕΜΦΑΝΗ ΚΑΤΑΚΟΡΥΦΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ. x παρατηρήσεις: ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΟΡΤΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΦΑΙΝΕΤΑΙ ΕΠΙΓΡΑΦΗ ΜΕ ΤΟ ΝΟΥΜΕΡΟ 1500 ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΙΔΙΟΚΤΗΤΩΝ ονομ/νυμο διευθ.: τηλ.: ονομ/νυμο: ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ διευθ.: ΣΑΝΔΑΛΙ τηλ.: ονομ/νυμο: διευθ.: τηλ.: ονομ/νυμο: διευθ.: τηλ.: ονομ/νυμο: διευθ.: τηλ.: ονομ/νυμο: διευθ.: τηλ.: ονομ/νυμο: διευθ.: τηλ.: ΥΠΟΜΝΗΜΑ αριθμός δελτίου 0.1 4/4

26 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΤΕΕ/ΤΑΚ & ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΛΑΣΙΘΙΟΥ ΓΙΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΩΝ ΟΙΚΙΣΜΩΝ ΝΟΜΟΥ ΛΑΣΙΘΙΟΥ ΥΛΙΚΟ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ-ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΟΜΑΔΑ 0.25 ΟΙΚΙΣΜΟΣ: ΣΑΝΔΑΛΙ

27 4.1- ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ

28 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ 1. ΟΙΚΙΣΜΟΣ ΤΟΠΟΣ ΤΟΠΙΟ ΕΥΡΥΤΕΡΗ ΠΕΡΙΟΧΗ 2. ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ 1. ΟΙΚΙΣΜΟΣ ΤΟΠΟΣ ΤΟΠΙΟ ΕΥΡΥΤΕΡΗ ΠΕΡΙΟΧΗ Όνομα οικισμού: Σανδάλι (Ετυμολογία της λέξης) : Ονομάζεται έτσι από την τούρκικη λέξη που σημαίνει κάθισμα. Α) ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ Οικισμός : Ορεινός Ημιορεινός Πεδινός Παράλιος Φυσικό περιβάλλον ιδιαιτερότητες: Το περιβάλλον χαρακτηρίζεται ως καλλιεργήσιμη περιοχή από ελαιόδεντρα που διακόπτεται από φυσική βλάστηση. Το έδαφος παρουσιάζει απότομη κλίσεις. Υπάρχουν στην περιοχή ιδιαίτερα στοιχεία του φυσικού περιβάλλοντος που αξίζει να αναδειχθούν ; (πχ. Οροπέδιο, σπήλαιο, φαράγγι, κλπ) Αναφέρατε : ΟΧΙ Υπάρχει κάποιο πλαίσιο προστασίας για την περιοχή? Αν όχι θεωρείται ότι χρειάζεται να προταθεί κάτι τέτοιο; Αναφέρατε : Η περιοχή δεν βρίσκεται σε κάποιο πλαίσιο προστασίας. Η περιοχή συνδέεται με κάποιο ιστορικό γεγονός ; Αναφέρατε : ΟΧΙ. Η Τουρκοκρατία ήταν οδυνηρή για τους κατοίκους που μπόρεσαν να απαλλαγούν από την τυραννία αρχές του 20ου αιώνα. Από τότε ξαναζωντάνεψαν οι οικισμοί για να οδηγηθούν στον μαρασμό με το κύμα της αστυφιλίας των τελευταίων δεκαετιών. Αναφέρεται κάποιο από τα στοιχεία του τόπου που θεωρείται ιδιαίτερο χαρακτηριστικό για τη φυσιογνωμία του. 1

29 Ο επισκέπτης σήμερα μπορεί να απολαύσει τη σκιά αιωνόβιων πλατάνων, που συνθέτουν ένα μαγευτικό τοπίο, να ξεκουραστεί πίνοντας κρύο νερό από την πηγή - βρύση που βρίσκεται στην άκρη του χωριού 1) Μεμονωμένο κτίσμα ή μνημείο: Ο Ναός του Αφέντη Χριστού 2) Παραγόμενο προϊόν : ελαιόλαδο, κηπευτικά. 3) Παραγωγική δραστηριότητα (π.χ. κτηνοτροφία, οινοποιία) 4) Έθιμο: 5) Τοπική γιορτή ή πανηγύρι ΑΓΙΑΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ, ΑΦΕΝΤΗΣ ΧΡΙΣΤΟΣ Υπάρχει κάποια ιστορική περίοδος με την οποία ο οικισμός συνδέεται περισσότερο; (π. χ. ρόλος του οικισμού σε επαναστάσεις) Αναφέρατε : Το Σανδάλι είναι ιστορικό χωριό που γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη στα χρόνια της Ενετοκρατίας, αλλά που σήμερα έχει σχεδόν εγκαταλειφθεί. Αναφέρεται (αν γνωρίζετε ) κάποιο έργο της πεζογραφίας ή της ιστορίας που αναφέρεται στον οικισμό. Αναφέρατε : ΟΧΙ Δημογραφική εξέλιξη (αναφορά στις 5 τελευταίες απογραφές). Αναφέρατε : Απογραφή κάτοικοι Απογραφή κάτοικοι Απογραφή κάτοικοι Επίσκεψη (2010) - 10 μόνιμοι κάτοικοι Μπορεί ο οικισμός να θεωρηθεί ότι ανήκει σε ένα ευρύτερο σύνολο με κοινά χαρακτηριστικά στην εξέλιξη του (π.χ. Χωριά του Οροπεδίου Λασιθίου). Αναφέρατε : Ναι, ο οικισμός Απέχει από την πόλη Σητεία 10 χλμ. και βρίσκεται στην περιοχή με τα μετόχιαοικισμούς που μέχρι πρόσφατα αποτελούσαν την πρώην Κοινότητα Κατσιδονίου επαρχίας Σητείας. Δηλαδή τα χωριά Πισκοκέφαλο, Σταυρωμένος, Ζου, Δρυς, Σανδάλι, Κατσιδώνι. Γ ) ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΜΕ ΤΟ ΤΟΠΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ - ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΕΙΣ Ποιά είναι η σχέση του οικισμού με : To τοπικό κέντρο της περιοχής : Ο οικισμός έχει σχέση με την Σητεία ή για παροχή υπηρεσιών. Τους γειτονικούς οικισμούς Οι μόνιμοι κάτοικοι εξυπηρετούνται από το Κατσιδώνι. Ύπαρξη στον οικισμό διαφόρων εξυπηρετήσεων ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ : υπάρχει στον οικισμό 2

30 Νηπιαγωγείο Δημοτικό Τα παιδία πήγαιναν στο Κατσιδώνι Γυμνάσιο Λύκειο ΥΓΕΙΑ : Υπάρχει στον οικισμό Κέντρο Υγείας Αγροτικός Ιατρός κάθε Δευτέρα Φαρμακείο Υπάρχουν στον οικισμό άλλες εξυπηρετήσεις : (π. χ. παιδικός σταθμός, πολεοδομία, Κ. Ε. Π. τράπεζα κλπ.) Αναφέρατε : ΟΧΙ δεν υπάρχει τίποτα, για όλες αυτές τις υπηρεσίες οι κάτοικοι πάνε στη Σητεία. Θεωρείται ότι η περιοχή χρειάζεται καλύτερη οδική σύνδεση με το τοπικό κέντρο; ΝΑΙ ΟΧΙ Υπάρχει συγκοινωνία με άλλες περιοχές ; ΝΑΙ ΟΧΙ Υπάρχει συγκοινωνία με άλλο τοπικό κέντρο ; ΝΑΙ ΟΧΙ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΟΔΙΚΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ α) Προς το τοπικό κέντρο ΚΑΛΗ ΜΕΤΡΙΑ ΚΑΚΗ β) Προς άλλες οικιστικές περιοχές ΚΑΛΗ ΜΕΤΡΙΑ ΚΑΚΗ Δ) ΟΙΚΙΣΤΙΚΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΤΟΥ ΔΟΜΗΜΕΝΟΥ ΙΣΤΟΥ (Αναφέρατε) 1. Χτίζονται καινούργια κτίρια ; ΝΑΙ ΟΧΙ 2. Χτίζονται τουριστικές μονάδες; ΝΑΙ ΟΧΙ 3. ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ 3

31 Α) Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΤΗΣ ΕΥΡΥΤΕΡΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ 1. Σε ποιο τομέα στηρίζεται η οικονομία της περιοχής ; ΠΡΩΤΟΓΕΝΗΣ ΤΟΜΕΑΣ κτηνοτροφία, γεωργία ( γεωργία κτηνοτροφία αλιεία ) ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΗΣ ΤΟΜΕΑΣ ( βιομηχανία - βιοτεχνία) ΤΡΙΤΟΓΕΝΗΣ ΤΟΜΕΑΣ ( υπηρεσίες και τουρισμός ) Έχει αλλάξει κάτι, στην πάροδο των χρόνων, σε σχέση με τους παραπάνω τομείς ; ΝΑΙ ΟΧΙ Αν ναι, ποιό ; ( Αναφέρατε ) Έχει μειωθεί η παραγωγή γιατί φθίνει ο πληθυσμός. 2. Υπάρχουν παραδοσιακές δραστηριότητες ; ΝΑΙ ΟΧΙ Αν ναι, ποιές ; ( Αναφέρατε ) (π. χ. υφαντουργία, κεραμική ) ΟΧΙ 3. Υπάρχει κάποιο επάγγελμα στην περιοχή που έχει σήμερα εκλείψει ; Αν ναι, ποιό ; ( Αναφέρατε ) ΝΑΙ ΟΧΙ Μυλωνάς Τσαγκάρης Μεταξουργεία 4. Νέες απασχολήσεις στην περιοχή ; ΝΑΙ ΟΧΙ Αν ναι, ποιές ; ( Αναφέρατε ) 5. Πιστεύετε ότι υπάρχουν προοπτικές εξέλιξης σ αυτές τις απασχολήσεις; Αν ναι, ποιές ; ( Αναφέρατε ) ΝΑΙ ΟΧΙ 6. Γνωρίζετε αν έχουν δοθεί επιχορηγήσεις ή κάποια οικονομική ενίσχυση για την παραγωγή τοπικών προϊόντων ή για την ενίσχυση τοπικών «παραδοσιακών» δραστηριοτήτων ; Αν ναι, σε ποιές ; ( Αναφέρατε ) Από ποια πηγή χρηματοδότησης; ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΝΑΙ ΟΧΙ 4

32 7. Υπάρχουν προβλήματα σήμερα στην κυκλοφορία των οχημάτων και των πεζών στην περιοχή σας. Αν ναι, ποιά ; ( Αναφέρατε ) ΝΑΙ ΟΧΙ 8. Για ποιους λόγους γίνονται οι μετακινήσεις σας καθημερινά ; Συναλλαγή με δημόσιες υπηρεσίες Υπηρεσίες Πρωτογενή τομέα (αγροτικά, κτηνοτροφικά) Υπηρεσίες Δευτερογενή τομέα (μεταποίηση, κατασκευές) Υπηρεσίες Τριτογενή τομέα (τουρισμός) 5

33 4.2-ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ

34

35

36

37

38

39

40 21 29

41

42 31 32

43 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑΣ Καταγραφή της πολεοδομικής και της αρχιτεκτονικής φυσιογνωμίας των αξιόλογων οικισμών του Νομού Λασιθίου για τη μελλοντική ένταξή τους σε θεσμικό πλαίσιο προστασίας ΤΜΗΜΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΚΡΗΤΗΣ Ομάδα 0.25 Κατάλογος Φωτογραφικής Τεκμηρίωσης Όνομα Αρχείου Θέμα Φωτογραφίας Διαστάσεις (σε pixels) Κάδρο Φωτογραφική Μηχανή Ημερομηνία Λήψης α/α (Όνομα και Προέκταμα) Σύντομη Περιγραφή (Λεζάντα) Οριζόντια Κατακόρυφα Landscape/Portrait Μάρκα και Μοντέλο jpg Παράκαμψη για το χωριό Landscape Canon EOS 40D 28/10/ jpg Πανοραμική θέα του χωριού από απόσταση 500 μ Landscape Canon EOS 40D 28/10/ jpg Πανοραμική θέα του χωριού από απόσταση 250 μ Landscape Nikon Coolpix S4 28/10/ jpg Πρόσοψη της Αγ. Παρασκευής στο κέντρο του χωριού Landscape Canon EOS 40D 28/10/ jpg Όψη παλαιάς πετρόκτιστης οικίας στην πλατεία Landscape Canon EOS 40D 28/10/ jpg Όψη ανακαινισμένης παλαιάς οικίας Landscape Nikon Coolpix S4 28/10/ jpg Ανάδειξη κρήνης Κατσιδονείου πηγής Σανδαλίου Portrait Nikon Coolpix S4 28/10/ jpg Άποψη του χωριού από την είσοδο του Landscape Canon EOS 40D 28/10/ jpg Σοκάκι του χωριού βορειοανατολικά Landscape Canon EOS 40D 28/10/ jpg Σοκάκι του χωριού που οδηγεί στα περβόλια Landscape Canon EOS 40D 28/10/ jpg Συνέχεια το παραπάνω σοκάκι Landscape Canon EOS 40D 28/10/ jpg Σοκάκι του χωριού βορειοανατολικά (αντίθετη Portrait Nikon Coolpix S4 28/10/2010 διεύθυνση) jpg Βαμμένη πρόσοψη παλιάς πετρόκτιστης οικίας Landscape Nikon Coolpix S4 28/10/ jpg Όψη του χωριού από τα περβόλια Landscape Nikon Coolpix S4 28/10/ jpg Μια σειρά κυπαρίσια κρατάνε τις επιχώσεις στα Landscape Nikon Coolpix S4 28/10/2010 περβόλια jpg Διαφορετικά επίπεδα πέτρινης κατασκευής στο Portrait Nikon Coolpix S4 28/10/2010 περβόλι jpg Όψη αναπαλαιομένης κατασκευής με θέα τα βράχια Landscape Nikon Coolpix S4 28/10/ jpg Θέα πάνω από τις ταράτσες του χωριού Landscape Nikon Coolpix S4 28/10/ jpg Σοκάκι στολισμένο με μπουκαβίλια βορειοανατολυκά Landscape Nikon Coolpix S4 28/10/ jpg Παλιά πέτρινα κτίσματα κάτω από τον βράχο Landscape Nikon Coolpix S4 28/10/ jpg Μεγαλοπρεπής φοίνικας 150 ετών στο κέντρο του Portrait Nikon Coolpix S4 28/10/2010 χωριού jpg Θέα πάνω από τις ταράτσες του χωριού Landscape Nikon Coolpix S4 28/10/ jpg Αφέντης Χριστός (το νεκροταφείο) Landscape Canon EOS 40D 28/10/ jpg Περιβόλια στην άκρη του χωριού Landscape Canon EOS 40D 28/10/ jpg Εκτάσεις με ελαιόδεντρα περιμετρικά του χωριού Landscape Nikon Coolpix S4 28/10/ jpg Αφέντης Χριστός (το ιερό) Landscape Canon EOS 40D 28/10/ jpg Αφέντης Χριστός (Η είσοδος) Landscape Canon EOS 40D 28/10/2010 Φύλλο 1 από 2

44 α/α ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑΣ Καταγραφή της πολεοδομικής και της αρχιτεκτονικής φυσιογνωμίας των αξιόλογων οικισμών του Νομού Λασιθίου για τη μελλοντική ένταξή τους σε θεσμικό πλαίσιο προστασίας ΤΜΗΜΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΚΡΗΤΗΣ Ομάδα 0.25 Κατάλογος Φωτογραφικής Τεκμηρίωσης Όνομα Αρχείου Θέμα Φωτογραφίας Διαστάσεις (σε pixels) Κάδρο Φωτογραφική Μηχανή (Όνομα και Προέκταμα) Σύντομη Περιγραφή (Λεζάντα) Οριζόντια Κατακόρυφα Landscape/Portrait Μάρκα και Μοντέλο Ημερομηνία Λήψης jpg Νεόδμητο κτίσμα στον Άγ. Γεώργιο Landscape Nikon Coolpix S4 28/10/ jpg Προαύλιος χώρος του Αγ. Γεωργίου Portrait Nikon Coolpix S4 28/10/ jpg Άγ. Γεώργιος στην έξοδο του χωριού Landscape Nikon Coolpix S4 28/10/ jpg Σοκάκι από την πηγή σανδαλίου Landscape Canon EOS 40D 28/10/2010 Φύλλο 2 από 2