Εισαγωγή Βασικές Έννοιες

Transcript

1 Εισαγωγή Βασικές Έννοιες Βαγγελιώ Καβακλή Τμήμα Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας Πανεπιστήμιο Αιγαίου Παρουσίαση βασισμένη στο βιβλίο Διοίκησης, 6 η εκδ., K. Laudon, J. laudon, ΚΛΕΙΔΑΡΙΘΜΟΣ, Εαρινό Εξάμηνο Στόχοι του μαθήματος Κατανόηση των πληροφοριακών συστημάτων και του ρόλου τους στις σύγχρονες επιχειρήσεις Περιγραφή των τεχνολογιών που αποτελούν την υποδομή της τεχνολογίας της πληροφοριών Κατανόηση της διαδικασίας δημιουργίας και διαχείρισης των πληροφοριακών συστημάτων 2 Εαρινό Εξάμηνο

2 Δομή του μαθήματος Μέρος Ι: ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΠΛΑΙΣΙΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ Βασικές Έννοιες ΠΣ Είδη ΠΣ Η ψηφιακή επιχείρηση Μέρος ΙΙ: ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΠΣ Υλικό και λογισμικό Αρχιτεκτονικές και Περιβάλλοντα Μέρος ΙΙΙ: ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΠΣ 1. Ανασχεδιασμός του οργανισμού με ΠΣ 2. Μεθοδολογίες Περιβάλλοντα και Εργαλεία 3. Ασφάλεια και έλεγχος ΠΣ 3 Εαρινό Εξάμηνο Περιγραφή μαθήματος Διαλέξεις Πότε: Παρασκευή 09:00 12:00 Πού: Αίθουσα Β (κτίριο Γεωγραφίας) Διδακτικά Εγχειρίδια Διοίκησης, 8 η εκδ, K. Laudon & J. Laudon, ΚΛΕΙΔΑΡΙΘΜΟΣ, 2009 Προηγμένα : Από τη θεωρία στην πράξη, των David Avison & Guy Fitzgerald, Εκδόσεις Νέων Τεχνολογιών, 2007 Σημειώσεις διαλέξεων Αξιολόγηση Εργασία 30% (προαιρετική) Γραπτή εξέταση 70% 4 Εαρινό Εξάμηνο

3 Περιεχόμενο σημερινής διάλεξης Ποιος είναι ο ρόλος των συστημάτων πληροφοριών στο σημερινό ανταγωνιστικό επιχειρηματικό περιβάλλον; Τι ακριβώς είναι ένα πληροφοριακό σύστημα; Πως τα πληροφοριακά συστήματα μετασχηματίζουν τους οργανισμούς; Με ποιο τρόπο το Internet και η τεχνολογία του έχουν μετασχηματίσει την επιχειρηματική δραστηριότητα και τη δημόσια διοίκηση; Ποιες είναι οι κυριότερες προκλήσεις όσον αφορά την ανάπτυξη και τη χρήση πληροφοριακών συστημάτων; 5 Εαρινό Εξάμηνο ΠΣ Γιατί μας ενδιαφέρουν Οι περισσότεροι μεγάλοι οργανισμοί και επιχειρήσεις είναι σήμερα εξαρτημένοι από τα Η λειτουργία αλλά και η ίδια τους η ύπαρξη είναι απόλυτα συνδεδεμένη από τα ΠΣ που χρησιμοποιούν Η διεθνοποίηση της αγοράς και ο ανταγωνισμός σε αυτή κάνει τα παραπάνω ακόμη πιο επιτακτικά Η βιομηχανία της πληροφορίας είναι παγκοσμίως η ταχύτερα αναπτυσσόμενη Οι επενδύσεις σε ΙΤ στις ΗΠΑ ξεπερνούν τα 1,8 τρισ. Δολλάρια Λανθασμένος σχεδιασμός, εκτιμήσεις και αποφάσεις σχετικά με τη χρήση ΠΣ έχει αποδειχθεί ότι έχουν τεράστιο κόστος 6 Εαρινό Εξάμηνο

4 Η ανάπτυξη της οικονομίας της πληροφορίας Σύνθεση εργατικού δυναμικού % του εργατικού δυναμικού Επαγγελμα τίες Υπάλ. Γραφείου Εργατοτεχνίτες Αγρότες 7 Εαρινό Εξάμηνο Αύξηση των επενδύσεων στην τεχνολογία των πληροφοριών Συνολικές Επενδύσεις σε ΤΠΕ και συνολικές επιχειρηματικές επενδύσεις Δισεκατομμύρια Επιχειρηματικές επενδύσεις Επενδύσεις ΤΠΕ 8 Εαρινό Εξάμηνο

5 ΠΣ Προκλήσεις για τις Επιχειρήσεις Σημαντικοί παράγοντες που κάνουν την ανάγκη για ΠΣ επιτακτικότερη: 1. Παγκόσμια Αγορά 2. Η άνοδος της οικονομίας της πληροφορίας 3. Ο μετασχηματισμός της επιχείρησης 4. Η εμφάνιση της ψηφιακής επιχείρησης 9 Εαρινό Εξάμηνο ΠΣ - Προκλήσεις για τις Επιχειρήσεις (1) Η παγκόσμια αγορά Ανταγωνισμός εντός αλλά και εκτός συνόρων Οι πελάτες μπορούν να αγοράζουν σε μια παγκόσμια αγορά και να βρίσκουν πληροφορίες για τιμές και ποιότητα αξιόπιστα σε 24ωρη βάση Η συμμετοχή στις διεθνείς αγορές απαιτεί τη χρήση συστημάτων πληροφοριών και επικοινωνίας Ομάδες εργασίας σε όλο τον κόσμο Οι εταιρίες καταμερίζουν τις κεντρικές λειτουργίες τους (σχεδιασμός προϊόντων, παραγωγή, υποστήριξη πελατών) σε εγκαταστάσεις σε διάφορες χώρες Ο έλεγχος της επιχείρησης απαιτεί ανάλογα πληροφοριακά συστήματα για την επικοινωνία και συντονισμό των ομάδων εργασίας 10 Εαρινό Εξάμηνο

6 ΠΣ - Προκλήσεις για τις Επιχειρήσεις (2) Άνοδος της οικονομίας της πληροφορίας Από την οικονομία που βασιζόταν στη Βιομηχανία προς την οικονομία βασισμένη στη Γνώση και στην Πληροφορία Μεταφοράτηςβιομηχανικήςπαραγωγήςσεχώρεςμεχαμηλότερο κόστος Αύξησητωνεπιχειρήσεωνπαροχήςυπηρεσιών(πωλήσεις, εκπαίδευση, υπηρεσίες υγείας, τράπεζες, ασφαλιστικές εταιρίες, δικηγορικά γραφεία, αναπαραγωγή εγγράφων, υπηρεσίες πληροφορικής, παράδοση εμπορευμάτων) Νέαπροϊόντακαιυπηρεσίες Πιστωτικές κάρτες Παγκόσμια συστήματα κρατήσεων Ταχυμεταφορές Γνώση: στρατηγικός και παραγωγικός της ρόλος Ο σχεδιασμός και η παραγωγή παραδοσιακών προϊόντων στηρίζεται όλο και περισσότερο στις γνώσεις και στην τεχνολογία πληροφοριών 11 Εαρινό Εξάμηνο ΠΣ - Προκλήσεις για τις Επιχειρήσεις (3) Μετασχηματισμός της επιχείρησης Πιο επίπεδη Λιγότερο ιεραρχική Αποκεντρωμένη Ευέλικτη Ανεξαρτησία από γεωγραφική θέση Χαμηλά κόστη συναλλαγής και συντονισμού Εργασίες ομάδων και συνεργασίες 12 Εαρινό Εξάμηνο

7 Μείωση των επιπέδων ιεραρχίας διοίκησης των επιχειρήσεων 13 Εαρινό Εξάμηνο ΠΣ - Προκλήσεις για τις Επιχειρήσεις (4) Εμφάνιση της ψηφιακής επιχείρησης Μια επιχείρηση που οι βασικές λειτουργίες και σχέσεις της (π.χ. με πελάτες, με προμηθευτές, με υπαλλήλους) γίνονται ψηφιακά και ελέγχονται ψηφιακά Οι τεχνολογίες πληροφορικής δεν είναι απλά βοηθητικές αποτελούν τη βάση και τον κορμό λειτουργίας τους Ενδεικτικό παράδειγμα: CISCO Systems 14 Εαρινό Εξάμηνο

8 Παράδειγμα: Μεταφορές UPS Υπηρεσίες παράδοσης δεμάτων, 1 η παγκοσμίως, ιδρύθηκε 1907, 13,6εκ δέματα ημερησίως. Οι οδηγοί έχουν Η/Υ που χρονοσφραγίζει παραλαβές, κλπ δεμάτων και υπογράφει ο συμβαλλόμενος. Δεδομένα μεταφέρονται μέσω δικτύου κινητής τηλεφωνίας στο κεντρικό σύστημα. Καθένας που θέλει να στείλει δέμα μπορεί να βρει στο Διαδίκτυο ώρες παραλαβής, κόστος, χρόνο παράδοσης. Άλλες εταιρίες που χρησιμοποιούν τη UPS ενσωματώνουν στις ιστοσελίδεςτουςστοιχείαχρόνου και κόστους παράδοσης εμπορευμάτων. Με γραμμωτό κώδικα τα δέματα αναγνωρίζονται στα κομβικά σημεία μεταφοράς. Ανά πάσα στιγμή, πού βρίσκεται το δέμα. 15 Εαρινό Εξάμηνο Παράδειγμα: Υπολογιστές Dell 1 η σε πωλήσεις παγκοσμίως. Άμεσες πωλήσεις υπολογιστών, δεν διατίθενται σε καταστήματα. Συναρμολόγηση επί παραγγελία (Built-To-Order, BTO) όχι τυποποιημένα μοντέλα. Την μιμήθηκαν Compaq, IBM. Το 1997 έφτιαξε νέο εργοστάσιο με τη λογική του Ακριβώς-Στην-Ώρα (Just-In-Time, JIT): οι προμηθευτές φέρνουν τα υλικά όταν τα χρειάζεσαι. Η τροφοδοσία ελέγχεται από ΠΣ. Παλιότερα είχε κλασική γραμμή παραγωγής για τη συναρμολόγηση (25 άνθρωποι). Λιγότεροι άνθρωποι στην γραμμή παραγωγής. 16 Εαρινό Εξάμηνο

9 ΠΣ Τεχνικός Ορισμός Αλληλοσχετιζόμενα στοιχεία που λειτουργούν μαζί για τη συλλογή, επεξεργασία, αποθήκευση και διάδοση πληροφοριών ώστε να στηρίζουν τη λήψη αποφάσεων, το συντονισμό, τον έλεγχο, την ανάλυση και την απεικόνιση σε έναν οργανισμό Λογισμικό Άνθρωποι Είσοδος Έλεγχος Επεξεργασία Αποθήκευση Δίκτυο Δεδομένα Έξοδος Εξοπλισμός 17 Εαρινό Εξάμηνο Δεδομένα και Πληροφορία Δεδομένα: Πρωτογενή στοιχεία που αντιπροσωπεύουν γεγονότα όπως επιχειρηματικές συναλλαγές Πληροφορία: Δεδομένα που έχουν διαμορφωθεί έτσι ώστε να είναι κατανοητά και χρήσιμα στους ανθρώπους 18 Εαρινό Εξάμηνο

10 Δεδομένα και Πληροφορία οφορία: Παράδειγμα Δεδομένα Πληροφορία 19 Εαρινό Εξάμηνο Βασικές δραστηριότητες παραγωγής πληροφορίας Είσοδος Επεξεργασία Έξοδος Αναπληροφόρηση 20 Εαρινό Εξάμηνο

11 Πως λειτουργεί ένα ΠΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Προμηθευτές Πελάτες ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Είσοδος Επεξεργασία Έξοδος Αναπληροφόρηση Εποπτικές Αρχές Μέτοχοι Ανταγωνιστές 21 Εαρινό Εξάμηνο ΠΣ που βασίζεται σε υπολογιστές (Computer-based IS) Τυπικό σύστημα που βασίζεται σε σταθερούς ορισμούς δεδομένων και διαδικασιών Βασίζεται σε υλικό και λογισμικό υπολογιστών για τη συλλογή, αποθήκευση, επεξεργασία και διάδοση των πληροφοριών 22 Εαρινό Εξάμηνο

12 Η αλυσίδα αξίας των πληροφοριών σε μια επιχείρηση 23 Εαρινό Εξάμηνο Τα ΠΣ δεν είναι μόνο υπολογιστές Οργανισμοί Τεχνολογία Πληροφοριακό Σύστημα Διοίκηση 24 Εαρινό Εξάμηνο

13 Τα ΠΣ δεν είναι μόνο υπολογιστές (2) Παιδεία ΠΣ (Information systems literacy) Ευρεία κατανόηση των ΠΣ που περιλαμβάνει συμπεριφορικές γνώσεις για τους οργανισμούς και τα άτομα που χρησιμοποιούν ΠΣ, καθώς και τεχνικές γνώσεις για τους υπολογιστές Παιδεία υπολογιστών (Computer literacy) Γνώσεις για την τεχνολογία πληροφοριών που εστιάζουν στον τρόπο λειτουργίας των τεχνολογιών που βασίζονται σε υπολογιστές 25 Εαρινό Εξάμηνο Κύριες επιχειρηματικές λειτουργίες Πωλήσεις και μάρκετινγκ Πώληση των προϊόντων και υπηρεσιών του οργανισμού Παραγωγή Παραγωγή προϊόντων και υπηρεσιών Οικονομικά και λογιστήριο Διαχείριση των οικονομικών του οργανισμού, τήρηση οικονομικών καταστάσεων Ανθρώπινοι πόροι Προσέλκυση, ανάπτυξη και διατήρηση του εργατικού δυναμικού, τήρηση στοιχείων προσωπικού 26 Εαρινό Εξάμηνο

14 Επιχείρηση - Οργανισμός Άνθρωποι Μάνατζερ, στελέχη, υπάλληλοι για διαχείριση δεδομένων, για παραγωγή ή υπηρεσίες Δομή Ιεραρχία λειτουργίας, ομάδες ειδικών, προϊόντα, γεωγφραφία Διαδικασίες λειτουργίας Κανόνες δράσης Πολιτικές Δύναμη επιβολής, πως «γίνονται» τα πράγματα Κουλτούρα Τρόποι και πρακτικές συμπεριφοράς 27 Εαρινό Εξάμηνο Διοικητικά Επίπεδα Ανώτερα στελέχη (Senior managers) Παίρνουν μακροπρόθεσμες στρατηγικού τύπου αποφάσεις για προϊόντα και υπηρεσίες Μεσαία στελέχη (Middle managers) Εκτελούν τα σχέδια και τους στόχους των ανώτερων στελεχών Εκτελεστικά στελέχη (Operational managers) Παρακολουθούν τις καθημερινές δραστηριότητες της επιχείρησης 28 Εαρινό Εξάμηνο

15 Υποδομή τεχνολογίας πληροφοριών Υλικό (hardware) Λογισμικό (software) Λογισμικό συστήματος Λογισμικό εφαρμογών Αποθηκευτικά μέσα (Storage) Τεχνολογία επικοινωνιών, δίκτυα ΗΥ 29 Εαρινό Εξάμηνο Διακυμάνσεις της απόδοσης των επενδύσεων σε τεχνολογίες πληροφορίας Παραγωγικότητα Επενδύσεις σε ΠΣ 30 Εαρινό Εξάμηνο

16 Παράγοντες που επηρεάζουν την απόδοση στις επενδύσεις σε τεχνολογία πληροφοριών Οργανωσιακά στοιχεία Υποστηρικτική κουλτούρα, αποκεντρωμένη εξουσία, κατανεμημένα δικαιώματα λήψης αποφάσεων, ισχυρή ομάδα ανάπτυξης ΠΣ Διοικητικά στοιχεία Ισχυρή στήριξη των ανώτερων στελεχών, περιβάλλον ομαδικής εργασίας Κοινωνικά στοιχεία Διαδίκτυο και υποδομή τηλεπικοινωνιών, εκπαιδευτικά προγράμματα, πρότυπα, νόμοι και κανονισμοί, τεχνολογικές εταιρίες και επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών ώστε να υποβοηθείται η υλοποίηση 31 Εαρινό Εξάμηνο Σύγχρονες προσεγγίσεις στα Τεχνική προσέγγιση Δίνει έμφαση σε μαθηματικά μοντέλα για τη μελέτη των ΠΣ Γνωστικοί κλάδοι Πληροφορική: υπολογιστικές μέθοδοι Διοίκηση επιχειρήσεων: μοντέλα λήψης αποφάσεων Επιχειρησιακή έρευνα: τεχνικές βελτιστοποίησης επιλεγμένων παραμέτρων Συμπεριφορική προσέγγιση Μελετά τα θέματα που προκύπτουν κατά την ανάπτυξη και τη συντήρηση σε βάθος χρόνου των ΠΣ, όπως η στρατηγική ολοκλήρωση της επιχείρησης και η αξιοποίηση Γνωστικοί κλάδοι που συμβάλλουν Κοινωνιολογία: πως τα συστήματα επηρεάζουν τα άτομα, τις ομάδες και τους οργανισμούς Ψυχολογία: πως οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται την πληροφορία Οικονομικά: ποιο το αντίκτυπο των ΠΣ στις δομές ελέγχου και του κόστους μέσα στην επιχείρηση 32 Εαρινό Εξάμηνο

17 Κοινωνικοτεχνικά συστήματα Διοίκησης (MIS) Η τεχνολογία πρέπει να αλλάζει και να σχεδιάζεται έτσι ώστε να προσαρμόζεται στις ανάγκες του οργανισμού και των ατόμων 33 Εαρινό Εξάμηνο Αλληλεξάρτηση μεταξύ οργανισμού και ΠΣ Υλικό Στρατηγική Κανόνες Διαδικασίες Αλληλεξάρτηση Λογισμικό ΒΔ Τηλεπικοινωνίες Επιχείρηση Πληροφοριακό Σύστημα 34 Εαρινό Εξάμηνο

18 Αντικείμενο των ΠΣ - Διαχρονικά 1950s: Τεχνικές αλλαγές - Ταχύτητα 1960s-70s: Διοικητικός έλεγχος 1980s-90s: Βασικές δραστηριότητες Σήμερα: Προμηθευτές, πελάτες της επιχείρησης 35 Εαρινό Εξάμηνο Το διευρυμένο αντικείμενο των ΠΣ 36 Εαρινό Εξάμηνο

19 Δίκτυα υπολογιστών - Διαδίκτυο Το διαδίκτυο (Internet) Το δίκτυο των δικτύων Συνδέει πάνω από μισό δισ. Χρήστες Κάθε υπολογιστής μπορεί να επικοινωνεί με άλλο υπολογιστή (Universal Technology Platform) Επικοινωνία, πρόσβαση σε πληροφορία, συμμετοχή σε συζητήσεις, παροχή πληροφορίας, εύρεση διασκέδασης, ανταλλαγή αγαθών / δοσοληψίες Ο παγκόσμιος ιστός (World Wide Web) Ένα σύστημα κοινά αποδεκτών τυποποιήσεων για αποθήκευση ανακλήσεων, μορφοποιήσεων και παρουσιάσεων της πληροφορίας σε ένα δικτυακό περιβάλλον 37 Εαρινό Εξάμηνο Νέες προοπτικές στο σχεδιασμό της επιχείρησης μέσω του Internet Επιπέδωση των οργανισμών Ανεξαρτησία εργασίας από τον τόπο Αναδιοργάνωση της ροής της εργασίας Αύξηση της ευελιξία των οργανισμών Επαναπροσδιορισμός των συνόρων του οργανισμού 38 Εαρινό Εξάμηνο

20 Αναδιοργάνωση ροής εργασιών Έγκριση ασφάλισης 39 Εαρινό Εξάμηνο Η ψηφιακή επιχείρηση Ηλεκτρονικό εμπόριο Η διαδικασία της αγοράς και πώλησης αγαθών και υπηρεσιών με ηλεκτρονικό τρόπο Ηλεκτρονικό επιχειρείν Η εκτέλεση όλων των επιχειρηματικών διεργασιών της επιχείρησης με τη χρήση του διαδικτύου και της ψηφιακής τεχνολογίας Ψηφιακή αγορά Αγορά που δημιουργείται από ΤΠΕ οι οποίες συνδέουν αγοραστές και πωλητές για την ανταλλαγή πληροφοριών, προϊόντων, υπηρεσιών και πληρωμών Ενδοδίκτυο (Intranet) Ιδιωτικό, ασφαλές, εσωτερικό επιχειρηματικό δίκτυο βασισμένο στην τεχνολογία του διαδικτύου και του παγκόσμιου ιστού Εξωδίκτυο (Extranet) Επέκταση του ενδοδικτύου σε εξουσιοδοτημένους εξωτερικούς χρήστες 40 Εαρινό Εξάμηνο

21 Ηλεκτρονικό Επιχειρείν 41 Εαρινό Εξάμηνο ΠΣ Θετικές επιπτώσεις Γρηγορότεροι υπολογισμοί και επεξεργασίες Ανάλυση των προτιμήσεων και αγοραστικών συνηθειών των πελατών Πιο αποδοτικές εμπορικές υπηρεσίες Πρόοδος στην ιατρική Άμεση παγκόσμια διανομή της πληροφορίας 42 Εαρινό Εξάμηνο

22 ΠΣ Αρνητικές επιπτώσεις Αυτοματισμοί που μπορεί να καταργήσουν θέσεις εργασίας Θέματα ιδιωτικότητας Παράλυση της επιχείρησης σε περίπτωση μη λειτουργίας του συστήματος Προβλήματα υγείας, τεχνο-άγχος Παράνομη διακίνηση υλικού προστατευμένου από πνευματικά δικαιώματα 43 Εαρινό Εξάμηνο Συμπερασματικά Στο νέο επιχειρηματικό κλίμα της παγκόσμιας αγοράς τα ΠΣ είναι πολύτιμα εργαλεία για μικρές & μεγάλες επιχειρήσεις στην πραγματική και στην εικονική τους διάσταση Το ΠΣ πρέπει να σχεδιάζεται με βάση την οργανωτική δομή της επιχείρησης, την κουλτούρα, τις διαδικασίες, την πολιτική Με την εφαρμογή του, το ΠΣ επηρεάζει την επιχείρηση, που θα πρέπει να αναδιοργανωθεί εσωτερικά, αλλά και σε σχέση με το περιβάλλον της. 44 Εαρινό Εξάμηνο