Παρασκευή και μικροσκοπική παρατήρηση νωπού παρασκευάσματος αμυλόκοκκων

Transcript

1 Παρασκευή και μικροσκοπική παρατήρηση νωπού παρασκευάσματος αμυλόκοκκων Το άμυλο είναι ένας από τους πολυσακχαρίτες. Είναι σώμα λευκό, χωρίς γλυκιά γεύση, αδιάλυτο στο κρύο νερό. Στο ζεστό όμως μετατρέπεται σε μια κολλώδη μάζα, που λέγεται αμυλόκολλα και χρησιμοποιείται σαν συγκολλητική ουσία. Σχηματίζεται μέσα στα φυτά μέσω της φωτοσύνθεσης των φυτών και αποτελείται από δεκάδες χιλιάδες μόρια γλυκόζης, που ενώνονται με τον αποκαλούμενο "γλυκοζιδικό δεσμό" που σχηματίζουν σπειροειδή και διακλαδισμένη αλυσίδα. Συναντάται σε μορφή αμυλόκοκκων οι οποίοι περιλαμβάνουν την αμυλόζη (πολλά μόρια γλυκόζης σε ευθεία διάταξη, που βρίσκεται στο εσωτερικό του κόκκου και αποτελεί τα 10-20% του βάρους του) και την αμυλοπηκτίνη (πολλά μόρια γλυκόζης σε διακλαδισμένη διάταξη, που βρίσκεται στο περίβλημα και αποτελεί το 80-90% του βάρους του). Αποτελεί αποταμιευτικό πολυσακχαρίτη των φυτών, αν υπάρχει περίσσευμα αμύλου στο φυτό, τότε αυτό αποθηκεύεται στους κονδύλους και στα σπέρματα (αποταμιευτικά όργανα του φυτού), αν και είναι δυνατό να παρατηρηθούν και σε άλλους ιστούς του φυτού (ενδοδερμίδα, καλύπτρα ρίζας). Το άμυλο διασπώμενο αποδίδει μόρια γλυκόζης τα οποία το φυτό χρησιμοποιεί ως μόρια για την παραγωγή ενέργειας. Το άμυλο βρίσκεται στα διάφορα μέρη των φυτών με τη μορφή αμυλόκοκκων, που ανάλογα με το φυτό διαφέρουν και στο μέγεθος και στο σχήμα. Έτσι με το μικροσκόπιο μπορούμε να καταλάβουμε σε ποιο φυτό ανήκει ο κόκκος, όπως φαίνεται στην παρακάτω εικόνα. Αμυλόκοκκοι από σπέρματα τεσσάρων ειδών αγρωστωδών (βρώμη, καλαμπόκι, σιτάρι και ρύζι), ενός είδους ψυχανθούς (φασόλι), καθώς και από βλαστοκόνδυλο (υπόγειο βλαστό) πατατιάς. 1

2 Τροφές που περιέχουν άμυλο είναι οι τροφές φυτικής προέλευσης που δεν περιέχουν υψηλά ποσοστά νερού, όπως η πατάτα, το καρότο, το παντζάρι, το ρύζι, τα όσπρια, τα δημητριακά και κατ επέκταση το αλεύρι, το ψωμί και τα μακαρόνια. Αμυλοπλάστες Τα πλαστίδια είναι οργανίδια των φυτικών κυττάρων τα οποία είτε φωτοσυνθετούν και λέγονται χλωροπλάστες, είτε αποθηκεύουν άμυλο και ονομάζονται αμυλοπλάστες (ή λευκοπλάστες, λόγω έλλειψης χλωροφύλλης). Στους αμυλοπλάστες πραγματοποιείται η σύνθεση μεγάλων ποσοτήτων αποταμιευτικού αμύλου με την μορφή αμυλόκοκκων, δηλ. αποτελούν αποθήκες ενέργειας για την ανάπτυξη των φυτών. Τέλος, οι αμυλοπλάστες μπορούν με την επίδραση του φωτός να μεταβληθούν σε χλωροπλάστες, όπως συμβαίνει για παράδειγμα με τις πατάτες όταν αυτές εκτεθούν στο φως. Απαιτούμενα όργανα - υλικά: 1. Μικροσκόπιο 2. Κασετίνα εργαλείων μικροσκοπίας, αντικειμενοφόροι και καλυπτρίδες 3. Πατάτα, μουλιασμένα φασόλια, μουλιασμένο ρύζι 4. Ποτήρι ζέσεως των 100ml, υδροβολέας και διηθητικό χαρτί (ή χαρτί κουζίνας) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ 1) Κάντε μια τομή στον κόνδυλο της πατάτας και από την επιφάνεια που δημιουργείται πάρτε μια ελάχιστη ποσότητα υλικού (χυμού) ξύνοντας με το νυστέρι ή την ανατομική βελόνα τη νωπή επιφάνεια του βλαστοκονδύλου της πατάτας. 2) Ρίξτε, με το σταγονόμετρο, μία/ δύο σταγόνες νερού πάνω σε μια αντικειμενοφόρο πλάκα. Στη συνέχεια τοποθετήστε/ απλώστε μια ελάχιστη ποσότητα του υλικού (χυμού) στη σταγόνα του νερού με την βοήθεια της ανατομικής βελόνας (ή μιας οδοντογλυφίδας), και καλύψτε το με μία καλυπτρίδα προσέχοντας να μην δημιουργηθούν φυσαλίδες αέρα. 3) Με ένα κομμάτι διηθητικού χαρτιού (ή χαρτιού κουζίνας) προσροφήστε το τυχόν πλεόνασμα του νερού στα όρια της καλυπτρίδας. 4) Τοποθετήστε το παρασκεύασμα στην τράπεζα του μικροσκοπίου και παρατηρήστε τους αμυλόκοκκους ξεκινώντας από την μικρότερη μεγέθυνση. Επιλέξτε εκείνη την μεγέθυνση για την οποία έχετε την καλύτερη εικόνα των αμυλόκοκκων. 2

3 5) Να ταυτοποιήσετε το είδος/ σχήμα των αμυλόκοκκων της πατάτας με τη βοήθεια της παρακάτω εικόνας. 6) Να σχεδιάσετε στον παρακάτω κύκλο ό,τι παρατηρείτε στο μικροσκόπιο. Επίσης 3

4 7) Να επαναλάβετε τα βήματα 1 έως και 4 για τους αμυλόκοκκους των μουλιασμένων (για τουλάχιστον 24 ώρες) φασολιών. Να ταυτοποιήσετε το είδος/ σχήμα των αμυλόκοκκων του φασολιού με τη βοήθεια της παρακάτω εικόνας. 8) Να σχεδιάσετε στον παρακάτω κύκλο ό,τι παρατηρείτε στο μικροσκόπιο. Επίσης 4

5 9) Να επαναλάβετε τα βήματα 1 έως και 4 για τους αμυλόκοκκους του μουλιασμένου (για τουλάχιστον 1 ώρα) ρυζιού. Να ταυτοποιήσετε το είδος/ σχήμα των αμυλόκοκκων του ρυζιού με τη βοήθεια της παρακάτω εικόνας. 10) Να σχεδιάσετε στον παρακάτω κύκλο ό,τι παρατηρείτε στο μικροσκόπιο. Επίσης 5