Οικονοµία. 23 άνθρωποι της οικονοµίας γράφουν για τις προκλήσεις της νέας χρονιάς REAL ESTATE: ΕΚΑ ΕΙ ΙΚΟΙ ΜΙΛΟΥΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΤΗΜΑΤΑΓΟΡΑ

Transcript

1 Οικονοµία ΚΥΡΙΑΚΗ 28 ΕΚΕΜΒΡΙΟΥ άνθρωποι της οικονοµίας γράφουν για τις προκλήσεις της νέας χρονιάς ΓΚ. ΧΑΡΔΟΥΒΕΛΗΣ, Κ. ΣΚΡΕΚΑΣ, Θ. ΦΕΣΣΑΣ, Κ. ΜΙΧΑΛΟΣ, Δ. ΚΟΠΕΛΟΥΖΟΣ, ΤΖ. ΚΟΥΤΣΟΛΙΟΥΤΣΟΣ, Κ. ΜΠΟΤΟΠΟΥΛΟΣ, Θ. ΚΡΙΝΤΑΣ, ΑΡ. ΚΑΡΥΤΙΝΟΣ, ΑΝ. ΚΑΛΛΙΤΣΑΝΤΣΗΣ, Θ. ΚΑΛΑΝΤΩΝΗΣ, Μ. ΜΑΣΟΥΡΑΚΗΣ, Κ. ΛΟΥΡΟΠΟΥΛΟΣ, Ν. ΖΑΡΚΑΛΗΣ, ΓΛ. ΠΕΡΣΙΑΝΗΣ, Λ. ΒΡΕΤΤΑΚΟΣ, Γ. ΒΟΓΙΑΤΖΑΚΗΣ, Β. ΑΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΟΣ, Γ. ΧΗΤΟΣ, Κ. ΚΑΡΑΦΩΤΑΚΗΣ, Μ. ΜΑΥΡΙΚΑΚΗΣ, Μ. ΠΡΟΒΑΤΑΣ, Λ. ΦΙΛΙΠΣ REAL ESTATE: ΕΚΑ ΕΙ ΙΚΟΙ ΜΙΛΟΥΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΤΗΜΑΤΑΓΟΡΑ

2 Οικονομία 2 ΚΥΡΙΑΚΗ 28 Δεκεμβριου 2014 ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ Ισχυρή ανάπτυξη το 2015 αλλά με πολιτική ηρεμία Το 2015 θα είναι η δεύτερη χρονιά κατά την οποία η ελληνική οικονομία θα καταγράψει θετικό ρυθμό ανάπτυξης στο 2,9% του ΑΕΠ, ενώ δεν θεωρείται αδύνατη η υπέρβαση του επίσημου στόχου αν ξεπεράσουμε και το σκόπελο της εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας. Hδη το αποτέλεσμα του 2014 δείχνει προς την κατεύθυνση της υπέρβασης του επίσημου στόχου του 0,6% του ΑΕΠ, ακυρώνοντας προηγούμενες προβλέψεις οργανισμών και αναλυτών για μηδενική ανάπτυξη αυτή τη χρονιά. Επειτα από 6 χρόνια ύφεσης και σωρευτικής απώλειας περίπου 26% του ΑΕΠ, η Ελλάδα ξεπερνά την πολυετή κρίση, αλλά η επιτυχία της αναπτυξιακής μας πολιτικής για το 2015 θα εξαρτηθεί από τις πολιτικές εξελίξεις και την ικανότητα της οικονομίας να προσελκύσει ξένες επενδύσεις και να στραφεί προς ένα νέο, εξωστρεφές υπόδειγμα παραγωγής. Η ανεργία δεν θα μειωθεί από προσωρινές ή μόνιμες θέσεις στο δημόσιο τομέα αλλά από την Toy ΓΚΙΚΑ Α. ΧΑΡΔΟΥΒΕΛΗ Υπουργού Οικονομικών προσέλκυση κεφαλαίων που θα δημιουργήσουν νέες και ελκυστικές θέσεις εργασίας. Γι αυτό είναι κρίσιμος τόσο ο ρόλος του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων όσο και η προσέλκυση νέων ξένων άμεσων επενδύσεων στην ελληνική οικονομία. Για να γίνουν όμως όλα αυτά πραγματικότητα είναι αναγκαίο πρώτα να δημιουργήσουμε εκείνες τις συνθήκες που θα προσελκύσουν επενδυτές. Ηδη έχουν επιτευχθεί πολλά όσον αφορά στην αναβάθμιση της οικονομίας μέσω της εφαρμογής του προγράμματος των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Για παράδειγμα, έχουμε βελτιωθεί κατά 39 θέσεις -από την 100ή, περίπου, θέση το 2009 στην 61η θέση το στο δείκτη ανταγωνιστικότητας Doing Business της Παγκόσμιας Τράπεζας. Δεν πρέπει όμως να σταματήσουμε εδώ. Η μεταρρυθμιστική προσπάθεια πρέπει να συνεχιστεί και στη νέα εποχή στη σχέση μας με τους εταίρους που αναμένεται να ξεκινήσει μέσα στο 2015, μετά το τέλος του Προγράμματος Οικονομικής Προσαρμογής. Σκοπός της νέας μεταρρυθμιστικής μας προσπάθειας είναι: Η ενίσχυση των θεσμών της ελληνικής οικονομίας, με έμφαση στη Δικαιοσύνη, στο εκπαιδευτικό σύστημα και το δημόσιο τομέα. η περαιτέρω ενίσχυση του ανταγωνισμού στην εσωτερική αγορά και των δομών που θα επιτρέψουν την προσέλκυση νέων επενδύσεων. Η στροφή προς την εξωστρέφεια. Το 2014 θα είναι η δεύτερη συνεχόμενη χρονιά κατά την οποία θα καταγράψουμε δημοσιονομικό πλεόνασμα, ενώ η προσπάθεια θα συνεχιστεί και τα επόμενα χρόνια. Παράλληλα, εξασφαλίσαμε ήδη παράταση του 2ου Προγράμματος Οικονομικής Προσαρμογής για τους δύο πρώτους μήνες του 2015 για να ολοκληρώσουμε επιτυχώς την τελευταία αξιολόγηση του προγράμματος. Στη συνέχεια, αναμένεται να ενταχθούμε σε προληπτική πιστωτική γραμμή (ECCL) που θα μας επιτρέπει τον επόμενο χρόνο να δανειζόμαστε από τις αγορές, έχοντας πάντα ως εγγύηση τα διαθέσιμα κεφάλαια από τους θεσμικούς πιστωτές. Αυτή είναι μια νέα σχέση με τους Ευρωπαίους εταίρους μας. Η Ελλάδα αλλάζει. Χρειάζονται σκληρή δουλειά, επιμονή και υπομονή για να τα καταφέρουμε. «Η Ελλάδα ξεπερνά την πολυετή κρίση, αλλά η επιτυχία της αναπτυξιακής μας πολιτικής για το 2015 θα εξαρτηθεί από τις πολιτικές εξελίξεις και την ικανότητα της οικονομίας να προσελκύσει ξένες επενδύσεις και να στραφεί προς ένα νέο, εξωστρεφές υπόδειγμα παραγωγής» Οικονομία ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΡΙΑ: Ρόη Χάικου Επιμελεια Υλήσ: Κώστας Οικονομόπουλος Δημιουργικο: Σοφία Λιβιεράτου, Eιρήνη Σπινάρη

3

4 Οικονομία 4 ΚΥΡΙΑΚΗ 28 Δεκεμβριου 2014 ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ Σταθερότητα ή αστάθεια το 2015; Η ευθύνη ανήκει σε όλους Toy ΚΩΣΤΑ ΣΚΡΕΚΑ Υπουργού Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας Η Ελλάδα την περίοδο αυτή βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι. Καλείται να κάνει τις επιλογές της και να αποφασίσει εάν θα βαδίσει το δρόμο της ανάπτυξης και της σταθερότητας ή εάν θα ρισκάρει τις θυσίες ενός λαού που δοκιμάζεται, αλλά που αρχίζει να αισθάνεται ότι κάτι αλλάζει. Και είναι αλήθεια ότι το τρίτο τρίμηνο του 2014 η ελληνική οικονομία αναπτύχθηκε με ρυθμό 1,6%, που είναι ο μεγαλύτερος στην ευρωζώνη, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία. Η ανεργία τους τελευταίους 12 μήνες έχει πέσει 2,3% και για πρώτη φορά μετά το ξέσπασμα της κρίσης δημιουργήθηκαν περίπου νέες θέσεις εργασίας. Ο τουρισμός στο πρώτο οκτάμηνο του 2014 κατέγραψε αύξηση 22% και ήρθαν στη χώρα μας 24 εκατομμύρια τουρίστες. Το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης ήταν φέτος στο 1%, ενώ του χρόνου θα είναι μηδενικό. Και συνεχίζουμε. Ολα αυτά δεν ήταν δεδομένα δυόμισι χρόνια πριν όταν ανέλαβε τις τύχες της χώρας η κυβέρνηση του Αντώνη Σαμαρά. Τότε θυμίζω ότι η ύφεση ήταν 7,5%, το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης ήταν 6,3% και η ανεργία ανέβαινε με ρυθμό 1% το μήνα. Η πραγματική οικονομία υπέφερε. Η κατανάλωση βρισκόταν στο ναδίρ. Ο τουρισμός μετρούσε τις πληγές του με μόλις 14 εκατομμύρια τουρίστες. Υπήρχε γενικό απαγορευτικό στις επενδύσεις. Τα αναφέρω αυτά διότι πρέπει να θυμόμαστε πού βρισκόμασταν λίγο πριν, πού είμαστε τώρα και τι διακινδυνεύουμε για το μέλλον. Από τη μια μεριά, έχουμε την αβεβαιότητα που δημιουργεί η δημαγωγία του ΣΥΡΙΖΑ. Η αξιωματική αντιπολίτευση ποντάρει στην αναταραχή και παίζει στα ζάρια τις τύχες της χώρας εκμεταλλευόμενη την προεδρική εκλογή. Ομως, οι αγορές και οι επενδυτές είναι αμείλικτοι. Ακουσαν πρόσφατα τον κ. Σταθάκη και τον κ. Μηλιό στο Λονδίνο να παρουσιάζουν το «πρόγραμμα» της αξιωματικής αντιπολίτευσης, λίγες μέρες μετά άρχισαν να αποσύρουν τα κεφάλαιά τους από την ελληνική αγορά. Από την άλλη μεριά, υπάρχει ο δρόμος της σταθερότητας και της ανάπτυξης στον οποίο ήδη βαδίζει η χώρα. Επειτα από πέντε χρόνια συνεχούς μείωσης, το 2013 ήταν το πρώτο έτος κατά το οποίο αυξήθηκαν οι ξένες άμεσες επενδύσεις στην Ελλάδα. Οι συνολικές ακαθάριστες εισροές στην Ελλάδα το 2013 ανήλθαν σε 3,3 δισεκατομμύρια ευρώ, σε σύγκριση με μόλις 2 δισεκατομμύρια ευρώ το Μέσα σε μόλις ένα έτος είχαμε αύξηση 60% στην προσέλκυση ξένων επενδύσεων. Γίνονται άλματα για την καταπολέμηση της γραφειοκρατίας και τη δημιουργία ευνοϊκού επιχειρηματικού περιβάλλοντος. Οι επενδυτές θεωρούν ότι υπάρχουν σημαντικές ευκαιρίες στη χώρα μας. Λίγες μέρες πριν ψηφίστηκε ο νόμος για το νέο ΕΣΠΑ το οποίο θα φέρει στην Ελλάδα τα επόμενα έξι χρόνια πάνω από 26 δισ. ευρώ που θα κατευθυνθούν σε αναπτυξιακές δράσεις. Δίνουμε έμφαση στην ενίσχυση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Το 2015 μπορεί να αποδειχθεί η χρονιά κατά την οποία η ελληνική οικονομία θα κάνει το μεγάλο άλμα προς τα εμπρός. Η χρονιά κατά την οποία οι πολίτες θα αρχίσουν να δρέπουν τους καρπούς των προσπαθειών τους τα τελευταία χρόνια. Η ευθύνη της επιλογής ανήκει σε όλους μας. «Ο ΣΥΡΙΖΑ ποντάρει στην αναταραχή και παίζει στα ζάρια τις τύχες της χώρας εκμεταλλευόμενος την προεδρική εκλογή. Ομως οι αγορές και οι επενδυτές είναι αμείλικτοι»

5

6 Οικονομία 6 ΚΥΡΙΑΚΗ 28 δεκεμβριου 2014 ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ Παραγωγικό μοντέλο με νέο Σύνταγμα Ολες οι προβλέψεις για το 2015 είναι θετικές. Η οικονομία μας θα αναπτυχθεί. Ομως, η ανάπτυξη δεν βρίσκεται στον αυτόματο πιλότο. Συνδέεται άμεσα με τις πολιτικές εξελίξεις. Προϋποθέτει την αναγκαία σήμερα συνεννόηση για σταθερότητα και έξοδο από την ανασφάλεια, για να αποφύγουμε τα χειρότερα. Αν κερδίσουν οι ψύχραιμες φωνές, τότε μπορούμε, υπό τρεις προϋποθέσεις, να πάρουμε την πολυπόθητη στροφή προς ένα καλύτερο μέλλον. Η πρώτη πρόκληση αφορά στην αποσύνδεση του οικονομικού με το πολιτικό ρίσκο. Σε ένα ευρωπαϊκό περιβάλλον αναιμικής ανάπτυξης και θεσμικών αλλαγών που σχετίζονται με το συντονισμό των δημοσιονομικών πολιτικών, την ενίσχυση των επενδύσεων και την Τραπεζική Ενωση, η Ελλάδα οφείλει να κεφαλαιοποιήσει τη δημοσιονομική προσαρμογή και να διαπραγματευτεί με σύνεση την έξοδο από το πρόγραμμα στήριξης, χωρίς να διακινδυνεύσει τη σχέση της με τους εταίρους μας. Η αβεβαιότητα, που επανέρχεται κάθε φορά που εντός των συνόρων επικρατούν οι σκληρές κομματικές γραμμές, δεν υπηρετεί το εθνικό συμφέρον. Η δεύτερη πρόκληση αφορά στην επόμενη μέρα της οικονομίας μας και απαντά στην ερώτηση «Τι είδους ανάπτυξη χρειαζόμαστε;». Ο μετασχηματισμός της ελληνικής οικονομίας σε μια οικονομία παραγωγής ανταγωνιστικών εμπορεύσιμων αγαθών και υπηρεσιών δεν είναι ευχή, αλλά όρος επιβίωσής της σε μια ανταγωνιστική, παγκοσμιοποιημένη πραγματικότητα. Η Ελλάδα μπορεί να γίνει ο φάρος ενός νέου αναπτυξιακού προτύπου, που θα στηρίζεται στην παραγωγή υψηλής ποιότητας προϊόντων και υπηρεσιών, που δεν θα έχουν ως βασικό τους πλεονέκτημα το χαμηλό κόστος παραγωγής, αλλά την υψηλή προστιθέμενη αξία και τη διαφοροποίηση. Είναι σημαντικό να υιοθετήσουμε σύγχρονες κατευθύνσεις για τη βιομηχανική μας πολιτική με εστίαση στην ανάπτυξη καινοτομίας, μέσω συνεργασιών στο πλαίσιο αλυσίδων αξίας, οικοσυστημάτων και σύγχρονων υποδομών. Οι βιώσιμες επενδύσεις μπορούν να είναι σημείο αναφοράς για ένα σύνολο παραγωγικών δραστηριοτήτων, επιχειρήσεων και ιδεών, που μπορούν να ανθήσουν γύρω τους και να δώσουν προοπτική στην οικονομία. Και φυσικά, το νέο παραγωγικό μοντέλο χρειάζεται ισχυρούς, σύγχρονους θεσμούς που αναβαθμίζουν το ρόλο του κράτους και ενδυναμώνουν την πραγματική οικονομία, ώστε να στηρίξει την κοινωνική και την οικονομική ανάπτυξη. Αυτός ο στόχος μπορεί κάλλιστα να δρομολογηθεί μέσα από ένα νέο Σύνταγμα, ως μια συμβολική και ουσιαστική συνάμα τομή ανάμεσα στην Ελλάδα τού χθες και του αύριο. Toy Θεόδωρου Φέσσα Προέδρου ΣΕΒ Η τρίτη πρόκληση αφορά στο ρόλο των κοινωνικών εταίρων και τη μεγάλη ευκαιρία που έχουν μπροστά τους να αναλάβουν εθνικά ωφέλιμες πρωτοβουλίες για τη δημιουργία θέσεων εργασίας, την έμπρακτη στήριξη και την ενδυνάμωση των εργαζομένων με δεξιότητες, την ενίσχυση των επιχειρήσεων με δυναμικό ανθρώπινο κεφάλαιο. Στις χώρες όπου ο κοινωνικός διάλογος δεν είναι πεδίο άσκησης αντιπαραθέσεων αλλά συνεννόησης και αμοιβαίας συνεισφοράς, ξεπερνιούνται οι κρίσεις πολύ πιο γρήγορα. Οι επόμενοι μήνες θα είναι κρίσιμοι και είναι στο χέρι μας να μην αφήσουμε τίποτε στην τύχη, εξασφαλίζοντας τη σταθερότητα με εθνική συνεννόηση. Παρά τις εμφανείς δυσκολίες, το 2015 θα είναι μια χρονιά-ορόσημο, όπου ο καθένας μας καλείται να αποδείξει την πίστη του στην αλλαγή σελίδας για τη χώρα, με λιγότερα λόγια και περισσότερες, ουσιαστικές πράξεις για την πραγματική οικονομία και την ανάπτυξη. Ο πολιτικός κόσμος της χώρας πρέπει να δείξει υπευθυνότητα Το 2015 ξεκινά μέσα σε ένα κλίμα έντονης αβεβαιότητας και ανησυχίας στην αγορά, όσον αφορά στις πολιτικές εξελίξεις. Ωστόσο, το περιβάλλον που έχει διαμορφωθεί τις τελευταίες εβδομάδες καθιστά εξαιρετικά δύσκολη την επίτευξη αυτών των στόχων. Το ενδεχόμενο να οδηγηθεί η χώρα σε πρόωρες εκλογές έχει ήδη αρχίσει να δημιουργεί σοβαρό αντίκτυπο στην οικονομική δραστηριότητα, προκαλώντας πιέσεις ρευστότητας, διώχνοντας κεφάλαια και παγώνοντας επενδύσεις, καθηλώνοντας τη ζήτηση και δημιουργώντας προβλήματα στο εξωτερικό εμπόριο. Είναι εξίσου ανησυχητικό το γεγονός ότι αρκετά ξένα ΜΜΕ αρχίζουν να επαναφέρουν τον όρο Grexit, που μέχρι και πριν από δύο χρόνια είχε προκαλέσει τεράστια εμπόδια στην επιχειρηματική δραστηριότητα. Βασική προϋπόθεση, επομένως, για τη διατήρηση και την ενίσχυση της αναπτυξιακής δυναμικής που επιτεύχθηκε την περασμένη χρονιά είναι η διατήρηση της πολιτικής σταθερότητας και της εμπιστοσύνης των αγορών. Σήμερα, στο κρισιμότερο ίσως σημείο της πορείας εξόδου από την κρίση, ο πολιτικός κόσμος της χώρας πρέπει να δείξει τη δέουσα ψυχραιμία και υπευθυνότητα. Πρέπει να διασφαλίσει την άμεση αποκατάσταση συνθηκών ομαλότητας στην οικονομία, προκειμένου να μην προκληθεί ανεπανόρθωτη ζημιά σε κρίσιμους τομείς, όπως οι επενδύσεις, το εξωτερικό εμπόριο, ο τουρισμός κ.λπ. Toy Κωνσταντίνου Μίχαλου Προέδρου της Κεντρικής Ενωσης Επιμελητηρίων Ελλάδος και του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Αθηνών Επιπλέον, όποια κι αν είναι η κυβέρνηση της χώρας το 2015, θα πρέπει να λάβει γενναία αναπτυξιακά μέτρα, όπως η μείωση των φορολογικών συντελεστών για τις επιχειρήσεις, καθώς και των ειδικών φόρων στην ενέργεια. Κάθε περαιτέρω φορολογική αύξηση, που επιβαρύνει το λειτουργικό κόστος και την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων, θα έχει άμεσο αντίκτυπο στο ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας. Η ανάγκη να σταματήσει η πολιτική λιτότητας που έχει επιβληθεί στη χώρα τα τελευταία χρόνια είναι προφανής. Ωστόσο, αυτό θα διασφαλιστεί μόνο μέσω της ομαλής επιστροφής της Ελλάδας στις αγορές κεφαλαίου και της επίτευξης ενός διατηρήσιμου ρυθμού ανάπτυξης. Πρέπει να γίνει από όλους αντιληπτό ότι, είτε με δεξιά είτε με αριστερή κυβέρνηση, η Ελλάδα θα χρειαστεί να παραγάγει περισσότερα και πιο ανταγωνιστικά διεθνώς προϊόντα. Η ελληνική κοινωνία θα χρειαστεί περισσότερες ευκαιρίες απασχόλησης, οι οποίες θα προέλθουν από τον ιδιωτικό τομέα και όχι από ένα χρεοκοπημένο προ πολλού κράτος. Η ανάπτυξη θα χρειαστεί ισχυρές επιχειρήσεις και καταναλωτές που αισθάνονται αρκετή ασφάλεια, ώστε να συντηρήσουν ένα υγιές επίπεδο ζήτησης στην οικονομία. Θα χρειαστεί, τέλος, επενδυτές οι οποίοι θα αποφασίσουν να εμπιστευθούν τα κεφάλαιά τους στη χώρα, χωρίς να φοβούνται τι ανατροπές θα φέρει η επόμενη μέρα.

7 ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ ΚΥΡΙΑΚΗ 28 Δεκεμβριου 2014 Οικονομία 7 Με εμπιστοσύνη στην Ελλάδα, επενδύουμε στον τόπο μας Toy Δημήτρη Χρ. Κοπελούζου Προέδρου του Ομίλου Κοπελούζου Ο Αριστοτέλης έλεγε πως ελπίδα είναι το όνειρο ενός ξύπνιου. Για τους ανθρώπους που επιχειρούν, επενδύουν και καταθέτουν την ψυχή τους στη χώρα τους, βασική τους προσδοκία είναι να δουν τα σχέδιά τους να υλοποιούνται, με γνώμονα το συλλογικό συμφέρον και την κοινωνική ευημερία. Εμείς, στον Ομιλο Κοπελούζου, έχουμε καταφέρει, για περισσότερα από 40 χρόνια, να διανύσουμε μία σταθερή πορεία, χτίζοντας και σχεδιάζοντας προσεκτικά τα επόμενα βήματά μας. Το αποτέλεσμα είναι σήμερα να έχουμε οικοδομήσει ένα δυναμικό και αισιόδοξο πρότυπο παράδειγμα επιχειρηματικού, επενδυτικού οργανισμού. Σχεδιάζοντας ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα νέων επενδύσεων, συνεχίζουμε να εστιάζουμε και να αγκαλιάζουμε τη χώρα μας και τους ανθρώπους της. Οι δραστηριότητές μας στους τομείς της ενέργειας και των κατασκευών ενεργειακών έργων, των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, της διαχείρισης αεροδρομίων, των εκθεσιακών και συνεδριακών κέντρων, της ανάπτυξης ακινήτων και των υπηρεσιών εξοικονόμησης ενέργειας προσδίδουν μία συνεχώς εξελισσόμενη, γεμάτη από ευοίωνες προοπτικές, πορεία. Ενδεικτικά, θα ήθελα να αναφερθώ στις άμεσες επενδύσεις που θα υλοποιήσουμε στον τόπο μας. Στον τομέα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας σκοπεύουμε να επενδύσουμε περισσότερα από 3 δισ. ευρώ σε έργα εγκατάστασης αιολικών πάρκων, δημιουργώντας περισσότερες από νέες άμεσες θέσεις εργασίας και προσφέροντας στους κατοίκους των περιοχών, μέσω των λογαριασμών ρεύματος και των κοινωνικών δράσεων στους δήμους, περισσότερα από 18 εκατ. ευρώ ετησίως. Παράλληλα, θα κατασκευάσουμε το υποθαλάσσιο καλώδιο το οποίο θα συνδέει τις Κυκλάδες με το Ηπειρωτικό Σύστημα, ένα έργο που χρόνια βρίσκεται σε αναμονή και εμείς θα το υλοποιήσουμε, προσφέροντας φθηνή καθαρή ενέργεια σε όλη την Ελλάδα. Προσφάτως, ο όμιλός μας σε κοινοπραξία με τη Fraport ανακηρύχθηκε νικητής στο διαγωνισμό για τα 14 Περιφερειακά Αεροδρόμια της Ελλάδας. Βασική μας επιδίωξη είναι, μέσω του πλήρους εκσυγχρονισμού των αεροδρομίων, να ενισχυθεί η τοπική και εθνική οικονομία, καθώς θα αυξηθεί η διέλευση τουριστών, αλλά και να αναβαθμιστεί το τόσο σημαντικό για αυτήν τη χώρα τουριστικό προϊόν και κατ επέκταση να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας. Πρόκειται για μία πολύ σημαντική επένδυση για την Ελλάδα, αφού θα καταβάλουμε στο Ελληνικό Δημόσιο 1,23 δισ. ευρώ εφάπαξ τίμημα, 22,9 εκατ. ευρώ ετησίως για τα επόμενα 40 χρόνια και το 25% των ετήσιων κερδών της ιδιωτικής επένδυσης. Στα σχέδιά μας περιλαμβάνονται και επιπλέον επενδύσεις 330 εκατ. ευρώ για τα τέσσερα πρώτα χρόνια και 1,4 δισ. στην 40ετία. Με προσεκτικό σχεδιασμό και σκληρή δουλειά προσδοκούμε να συνεχίσουμε να συμβάλλουμε στη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης στη χώρα μας, προσφέροντας νέες θέσεις εργασίας, ενισχύοντας την εθνική οικονομία και στηρίζοντας τη χώρα μας. Με εμπιστοσύνη στην Ελλάδα, συνεχίζουμε να επενδύουμε στον τόπο μας και τους ανθρώπους του. Ο Ομιλος FF Group βρίσκεται στην αιχμή της επιχειρηματικής του δραστηριότητας τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο. Στόχος μας ήταν και παραμένει η καινοτόμος και δυναμική ανάπτυξή μας απαντώντας με αμεσότητα και υπευθυνότητα στις προκλήσεις του νέου οικονομικού τοπίου όπως αυτό διαμορφώνεται παγκοσμίως. Προσεγγίζουμε τις νέες αυτές προκλήσεις με προσεκτικά και ταυτόχρονα σταθερά βήματα επιδιώκοντας να συμβάλουμε με τον πιο αξιόπιστο τρόπο στην ανάκαμψη της οικονομικής δραστηριότητας και στη διαμόρφωση ενός αξιόπιστου και σύγχρονου οικονομικού περιβάλλοντος. Ορίζουμε νέους στόχους τόσο σε εθνικό όσο και διεθνές πλαίσιο στηριζόμενοι στην πολύχρονη εμπειρία μας και επεκτείνοντας τις δραστηριότητές μας σε νέες αγορές, αξιοποιώντας κάθε δυνατότητα και ευκαιρία που η αγορά μάς προσφέρει. Μέσα στο 2014 ο τομέας αυτός διευρύνθηκε με την ανάληψη του αποκλειστικού δικαιώματος για την αντιπροσώπευση της Juicy Couture στην ηπειρωτική Ευρώπη. Τα attica πολυκαταστήματα και τα εκπτωτικά πολυκαταστήματα Factory Outlet αποτελούν τα μεγαλύτερα ιδιόκτητα κανάλια διανομής και σημεία λιανικής πώλησης του ομίλου στην Ελλάδα, ενώ μάρκες, όπως Ermenegildo Zegna, Juicy Couture, Guess, Calvin Klein Jeans, Nike, Converse, Samsonite, G-Star Raw & Technogym, ανήκουν στο χαρτοφυλάκιο του ομίλου. Για το 2015 είμαστε προσηλωμένοι στους ίδιους στρατηγικούς στόχους που είχαμε θέσει και για την προηγούμενη χρονιά, η οποία καταγράφει αυξημένες πωλήσεις και κερδοφορία Toy τζωρτζη κουτσολιουτσου Διευθύνοντος συμβούλου του ομίλου FF Group Στρατηγικοί στόχοι ανάπτυξης σε όλους τους τομείς. Η ανάπτυξη των ιδιόκτητων brands του ομίλου (Folli Follie και Links of London), η διεθνοποίηση του χαρτοφυλακίου των μαρκών που διανέμουμε και η αξιοποίηση των στρατηγικών μας συνεργασιών εξακολουθούν να αποτελούν τις βασικές μας επιδιώξεις. Επίσης, δίνουμε ιδιαίτερη έμφαση στην επέκταση και την εδραίωση σε Ασία, Ευρώπη και Αμερική με προτεραιότητα στην αγορά της Κίνας. Με την Dufry, η οποία, μετά την εξαγορά της Nuance, έχει εξελιχθεί σε παγκόσμια ηγέτιδα στον τομέα του ταξιδιωτικού εμπορίου, μας παρουσιάζεται η δυνατότητα να επεκταθούμε σε αγορές στις οποίες δεν έχουμε ακόμη παρουσία με στόχο πάντα να τονίσουμε την αναγνωρισιμότητα των δικών μας brands. Οι συνέργειες αναμένεται να ενισχυθούν το επόμενο διάστημα, με τα πρώτα σημεία πώλησης του Ομίλου FF Group στο δίκτυο της Dufry να είναι ήδη πραγματικότητα. Φυσικά, στόχος μας είναι να ενδυναμώσουμε την ήδη ενισχυμένη μας παρουσία στον τομέα της ταξιδιωτικής λιανικής πώλησης. Ολες οι δραστηριότητές μας επιδεικνύουν προφίλ βιώσιμης ανάπτυξης. Οι ιδιόκτητες μάρκες μας -Folli Follie και Links of London- δείχνουν το δρόμο προς μια επακόλουθη ανάκαμψη των δραστηριοτήτων σε Ελλάδα και Βαλκάνια στον κλάδο κοσμημάτων, ρολογιών και αξεσουάρ, κλάδο στον οποίο ο όμιλος κατέχει ηγετική θέση σχεδιάζοντας, παράγοντας και διανέμοντας σε παγκόσμιο επίπεδο υψηλού επιπέδου προϊόντα. Ταυτόχρονα, όμως, η θετική πορεία του ομίλου συνεχίζεται σε όλους τους τομείς και τις αγορές που δραστηριοποιείται βαδίζοντας προς τη νέα χρονιά με αισιόδοξες προοπτικές.

8 Οικονομία 8 ΚΥΡΙΑΚΗ 28 δεκεμβριου 2014 ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ Χρονιά-καταλύτης για την αγορά Εδώ που φτάσαμε, το 2015 θα είναι η χρονιά της κρίσης: όλα θα κριθούν, για το καλύτερο ή για το χειρότερο. Οι δύο εναλλακτικές είναι εξίσου πιθανές. Τούτη τη στιγμή το μόνο που μπορεί να κάνει ένας θεσμικός παράγοντας είναι να τις ξεκαθαρίσει. Η «καλή» εκδοχή είναι εκείνη της πολιτικής ομαλότητας και της οικονομικής ανάκαμψης. Δεν μπορεί να θεωρείται δεδομένη, ούτε και να αποκλείεται, κάτι που ισχύει και για την αντίθετή της. Ο κρίσιμος παράγοντας δεν είναι η έκβαση του αποτελέσματος των δύο εκλογών -της επερχόμενης προεδρικής και των πιθανών βουλευτικών- αλλά οι συνέπειές τους σε δύο κυρίως επίπεδα: το πολιτειακό και της κρίσης. Ομαλότητα, έτσι νοούμενη, σημαίνει εκλογή Προέδρου και, εάν χρειαστεί, κυβέρνησης, με το συνταγματικά προβλεπόμενο τρόπο και χωρίς τέτοια τραύματα στο πολιτικό και κοινωνικό σώμα, ώστε η χώρα να μπορεί ακόμα να κυβερνηθεί. Σημαίνει επίσης δυνατότητα να ξαναρχίσουν οι διαπραγματεύσεις για τη μετα-μνημονιακή φάση -μην ξεχνάμε ότι είμαστε στο παρά πέντε- χωρίς αμφισημίες και βάρη τέτοια που θα καθιστούν αδύνατη την ευόδωσή τους και πιθανή την οπισθοχώρηση σε καταστάσεις ακόμα πιο περιορισμένης κυριαρχίας και σπασμωδικών οικονομικών κινήσεων. Στο επίπεδο της οικονομίας Toy Κώστα ΜποτόπουλοΥ Συνταγματολόγου, προέδρου της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, μέλους της Εκτελεστικής Επιτροπής της Ευρωπαϊκής Αρχής Κεφαλαιαγορών και των αγορών αυτό που διακυβεύεται είναι, με απλά λόγια, η επιστροφή στην ανάκαμψη ή η επαναβύθιση στην ύφεση. Η μακροοικονομική βελτίωση θα επιτρέψει, υπό το «ομαλό σενάριο», μια σχετικά γρήγορη επιστροφή σε μικρή αλλά σταθερή ανάπτυξη, βελτίωση της επιχειρηματικότητας και διάνοιξη ευκαιριών μέσα από τις αγορές κεφαλαίου. Οι επενδύσεις δεν έφυγαν και οι περισσότερες δεν θα φύγουν μέχρι τη στιγμή που οι ξένοι κυρίως επενδυτές θα βεβαιωθούν ποια από τις εκδοχές θα επικρατήσει. Κρίσιμο είναι επίσης ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση -στην οποία, πάντα στο σενάριο της ομαλότητας, θα έχουμε σταθεροποιήσει τη θέση μας- μπαίνει σε μια πιο πολιτική φάση, με πολλά κοινά σχέδια (Ενιαία Αγορά Κεφαλαίων, Ενεργειακή Ενωση, πιθανότατα και Δημοσιονομική Ενωση), που είναι βέβαιο ότι θα βοηθήσουν τις χώρες που παλεύουν να βγάλουν το κεφάλι από το νερό. Αν, παρ ελπίδα και με ευθύνη της πολιτικής τάξης, χάσουμε το τρένο της επανασύνδεσης με την ανάκαμψη μέσα στους πρώτους μήνες του 2015, είναι βέβαιο ότι η χώρα θα γνωρίσει μια νέα ύφεση. Και είναι πολύ πιθανό αυτή η ύφεση να αποβεί, ποσοτικά και ιδίως ποιοτικά, πολύ χειρότερη από ό,τι έχουμε ως τώρα γνωρίσει. Γιατί θα έχει τα δραματικά χαρακτηριστικά της αυτοχειρίας. Την οποία πάντως μπορούμε ακόμα να αποφύγουμε. Η επιστροφή των επενδυτών το νέο έτος Η επικεφαλίδα του σημειώματός μας έχει πέντε διαφορετικές οπτικές και σίγουρα αποτελεί ένα από τα πλέον σημαντικά στοιχεία που μεταξύ άλλων θα καθορίσουν την πορεία των αγορών στη χώρα μας τη νέα χρονιά. Σαν τίτλος από ταινία: Οι επενδυτές που δραστηριοποιούνται στη χώρα μας σήμερα, ως επί το πλείστον, είναι βραχυπρόθεσμοι και με μικρή γνώση για τις ιδιομορφίες της οικονομίας μας. Σε μερικές μάλιστα περιπτώσεις, ακόμα και η γεωγραφική της θέση προσδιορίζεται από τη συμμετοχή της σε δείκτες αναδυόμενων αγορών και «περιπλανιέται» μεταξύ Λατινικής Αμερικής και Ανατολικής Ευρώπης. Σίγουρα αυτό που αναζητά η Ελλάς είναι περισσότερο μεσοπρόθεσμους επενδυτές που άμεσα ή έμμεσα θα βοηθήσουν στην ανασυγκρότηση της οικονομίας που επλήγη σε τεράστιο βαθμό από την κρίση. Δεν θα πρέπει βέβαια να λησμονούμε ότι αυτή η κατηγορία των επενδυτών έχει μικρότερη ανοχή στον κίνδυνο και συνήθως ακολουθούν, αποτελώντας τους επόμενους αγοραστές, τους βραχυπρόθεσμους και ριψοκίνδυνους κερδοσκόπους που βλέπουμε σήμερα. Μεταξύ αυτών των δύο φάσεων της αγοράς βρίσκονται οι εγχώριοι θεσμικοί επενδυτές που όμως έχουν εξαιρετικά μειωμένη κεφαλαιακή ισχύ. Ως στόχος του κράτους: Η αναζήτηση των «κατάλληλων» επενδυτών ξεκινά με την τοποθέτηση της κρατικής μηχανής και των θεσμών της απέναντι στην παγκόσμια αγορά. Η φιλικότητα προς την έννοια των ιδιωτικών επενδύσεων, η σταθερότητα του πολιτικού και οικονομικού περιβάλλοντος και το φορολογικό πλαίσιο αποτελούν τους πυλώνες της διαμόρφωσης των απαραίτητων συνθηκών για την επίτευξη του στόχου. Από την άλλη πλευρά και πέρα από τις απαραίτητες συνθήκες, απαραίτητες είναι και οι επενδυτικές ευκαιρίες. Αν ο στόχος ενός κράτους είναι η προσέλκυση επενδυτών, η διαδρομή δεν είναι άλλη από τη δημιουργία ευκαιριών. Ευκαιρίες σημαίνουν «μυρωδιά» κέρδους, όχι κατ ανάγκην χωρίς ρίσκο, όχι εύκολου, αλλά κέρδους. Η δαιμονοποίηση της επιχειρηματικότητας και του κέρδους δεν βοηθούν Ως «εργαλείο» προόδου - ανάπτυξης: Κάθε εργαλείο χρησιμοποιείται έπειτα από μια συγκεκριμένη επιλογή. Οπως ένας μηχανικός, έτσι και ο κρατικός μηχανισμός επιλέγει τα εργαλεία ανάπτυξης και προόδου της χώρας. Αυτή η επιλογή δεν μπορεί παρά να είναι στρατηγική και μακροπρόθεσμη. Δεν γίνεται παρά να προσδιορίζει συγκεκριμένη θέση που λαμβάνει μια χώρα απέναντι στον υπόλοιπο κόσμο. Αυτή η θέση πρέπει να Toy ΘεόδωροΥ Ν. Κρίντα Διευθύνοντος συμβούλου Attica Wealth Management, αντιπροέδρου Ενωσης Θεσμικών Επενδυτών υποστηριχθεί από την κατάλληλη σηματοποίηση, ώστε να είναι εφικτό προς όλους τους ενδιαφερομένους να την αντιληφθούν. Αυτή η θέση δεν μπορεί παρά να εννοεί πως η χώρα έχει εμπιστοσύνη στις αγορές, τις ελέγχει, εξασφαλίζει ορθούς κανόνες δράσης αλλά δεν τις θεωρεί την «πέτρα όλων των σκανδάλων». Αλλωστε, πώς μπορεί να επιτευχθούν ανάπτυξη και πρόοδος μέσα από ένα μηχανισμό παραγωγής σκανδάλων; Ως μηχανισμό ιδιωτικοποιήσεων: Οι ιδιωτικοποιήσεις ως μέθοδος περιορισμού του κράτους άρχισαν να λειτουργούν τη δεκαετία του Από τότε μέχρι σήμερα έχει χυθεί πολύ μελάνι για την αποτελεσματικότητά τους και τα οφέλη που έχουν ή δεν έχουν. Για να λειτουργήσει πάντως ένας μηχανισμός, θα πρέπει να το θέλουμε. Αν είμαστε αντίθετοι σε κάθε μορφή ιδιωτικοποίησης, δεν είναι δυνατόν να έρθουν επενδυτές. Ταυτόχρονα, για να ολοκληρωθεί μια ιδιωτικοποίηση πρέπει να μπορεί να γίνει σε τιμές αγοράς. Στην αγορά που διαμορφώνεται κάθε δεδομένη χρονική στιγμή. Δεν είναι δυνατόν να αντιμετωπίζουμε το υψηλότερο επίπεδο επιτοκίων εδώ και δεκαετίες και να θεωρούμε ότι οι τιμές των περιουσιακών αγαθών έχουν παραμείνει στο καλύτερο δυνατό επίπεδο. Τέλος, οι διαδικασίες πρέπει να είναι απόλυτα διαφανείς αλλά την ίδια στιγμή και το δυνατόν σύντομες. Ο χρόνος είναι ένας από τους αποφασιστικούς παράγοντες στις επενδύσεις και ιδιαίτερα ο χρόνος που δεν συνδέεται με την επένδυση αλλά με τις λοιπές διαδικασίες που απαιτούν δεσμευμένους υψηλούς πόρους και απόρριψη εναλλακτικών επιλογών σε καθεστώς απολύτου αβεβαιότητας. Ως μετόχους και ομολογιούχους: Πρέπει να συμφωνήσουμε στο προφανές. Για να συμβεί κάτι τέτοιο προϋπόθεση είναι να υπάρχουν οι αγορές. Διαφορετικά, η προσέγγιση δεν έχει νόημα. Βέβαια, πώς είναι δυνατόν να υπάρχουν οι αγορές αν δεν υπάρχουν τα προϊόντα; Μετοχές και ομόλογα που διαπραγματεύονται καθημερινά και απρόσκοπτα είναι το προαπαιτούμενο της ενέργειας. Τελικά όμως πρέπει όλοι να προσπαθήσουμε να λειτουργήσουν με τον καλύτερο τρόπο οι ίδιες οι αγορές. Αυτή η αποτελεσματική λειτουργία είναι από μόνη της ένα προσκλητήριο για τους επενδυτές που επιθυμούν να λάβουν θέση στην οικονομία μιας χώρας. Είναι λοιπόν προφανές ότι για να ζήσουμε το 2015 την επιστροφή των επενδυτών πρέπει να λάβουμε μια σειρά από στρατηγικές αποφάσεις τόσο ως χώρα (συμπεριλαμβανομένων των πολιτών) όσο και ως κρατικός μηχανισμός. Στην παγκοσμιότητα που ζούμε ελπίζω να πάρουμε τις αποφάσεις μας. Χρόνια Πολλά. Οι επενδυτές χρειάζονται σταθερότητα για να τοποθετηθούν Toyδρος Αριστοτέλη Καρυτινού Διευθύνοντος συμβούλου στην Εθνική Πανγαία ΑΕΕΑΠ Η ΕΘΝΙΚΗ ΠΑΝΓΑΙΑ ΑΕΕΑΠ είναι η μεγαλύτερη ελληνική ΑΕΕΑΠ με ύψους ενεργητικού που ξεπερνά τα 1,6 δισ. (στις ). Δραστηριοποιούμαστε, κυρίως, στις αγορές της Ελλάδας και της Ιταλίας. Το 9μηνο 2014 η ελληνική κτηματαγορά έδειξε εμφανή σημάδια ανάκαμψης και αυξημένου επενδυτικού ενδιαφέροντος ως προς την ακίνητη περιουσία (αναφερόμαστε σε εμπορικά ακίνητα και όχι σε κατοικίες). Αυτό αποδεικνύεται και από την επενδυτική δραστηριότητα της εταιρίας μας. Το 2014 έχουμε ήδη ολοκληρώσει επενδύσεις ή συνάψει δεσμευτικές συμφωνίες συνολικού ύψους άνω των 620 εκατ., εκ των οποίων περίπου το 50% είναι στην Ελλάδα, κάτι που δείχνει τη σημαντική δυναμική της ελληνικής κτηματαγοράς. Θεωρούμε ότι, αν οι συνθήκες συνεχίσουν με την ίδια δυναμική, η αγορά θα δείξει ακόμα καλύτερα δείγματα. Αυτή τη στιγμή είμαστε στο κατώτατο σημείο του οικονομικού κύκλου, οπότε αξίζει κανείς να ερευνήσει τις δυνατότητες τοποθέτησής του στη χώρα μας. Βέβαια, είναι γεγονός ότι οι πολιτικές εξελίξεις έχουν θέσει το τελευταίο διάστημα την αγορά σε αναμονή. Οι επενδυτές χρειάζονται σταθερότητα για να τοποθετηθούν. Μόλις αυτό επιτευχθεί και επανέλθουν γενικότερες συνθήκες της οικονομίας αντίστοιχες με αυτές του πρώτου εξαμήνου 2014, θεωρούμε ότι η κτηματαγορά θα συνεχίσει τη θετική πορεία που άρχισε να διαφαίνεται το 2014.

9 ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ ΚΥΡΙΑΚΗ 28 ΔΕΚΕμβριου 2014 Οικονομία 9 Απελευθερωμένη αγορά ή εγκλωβισμένη οικονομία; Toy Αναστάσιου Καλλιτσάντση Προέδρου του Ελληνικού Συνδέσμου Ανεξάρτητων Εταιρειών Ηλεκτρικής Ενέργειας Η χώρα μας επί έξι χρόνια, παράλληλα με τη βαθύτατη οικονομική και κοινωνική κρίση, βιώνει και μία μάχη με τον εαυτό της. Μία σύγκρουση μεταξύ των πρακτικών που μας οδήγησαν στο χείλος του γκρεμού και των μεγάλων θυσιών που έχουμε κάνει από κοινού, πολίτες και επιχειρήσεις, για να ορθοποδήσουμε και να προχωρήσουμε μπροστά. Η αγορά ηλεκτρισμού αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτού του εσωτερικού διχασμού. Μία εν πολλοίς μονοπωλιακή αγορά, όπου η απελευθέρωση παραμένει κενό γράμμα του νόμου τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια. Η ΔΕΗ, διαθέτοντας αποκλειστική πρόσβαση στους φθηνούς ενεργειακούς πόρους (λιγνίτης, νερό), και προνομιακή μεταχείριση από την Πολιτεία, σε όλα τα επίπεδα (από το αδειοδοτικό μέχρι την αθέτηση των οικονομικών υποχρεώσεων προς ΑΔΜΗΕ και ΛΑΓΗΕ), αποκλείει κάθε περιθώριο ανταγωνισμού, κατορθώνοντας να ελέγχει το 97% της προμήθειας ηλεκτρισμού. Η επιμονή της Ελλάδας να κρατά την αγορά ηλεκτρισμού κλειστή, παραβλέποντας υποχρεώσεις που θέτει η ευρωπαϊκή οικογένεια στην οποία έχει επιλέξει να ανήκει, έχει ως αποτέλεσμα να μην έχουν πραγματοποιηθεί μία σειρά από μεταρρυθμίσεις και τομές, απαραίτητες για τον περιορισμό του ενεργειακού κόστους. Bασικό όχημα Την ίδια ώρα, η Ευρωπαϊκή Eνωση αναγνωρίζει τον ανταγωνισμό ως βασικό όχημα για την επίτευξη των στόχων της για μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, ενίσχυση της ασφάλειας εφοδιασμού και μείωση του κόστους ενέργειας. Παράλληλα, προωθεί ενεργά τη δημιουργία μίας ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς για την ενέργεια με κοινούς κανόνες και οφέλη. Είναι προφανές ότι απομακρυνόμαστε αντί να συγκλίνουμε. Η ασφάλεια εφοδιασμού στη χώρα μας έχει γίνει πεδίο μικροπολιτικών αντιπαραθέσεων. Αγνοώντας επιδεικτικά τις αυξημένες ενεργειακές ανάγκες που απορρέουν από τη σταδιακή ανάκαμψη της οικονομίας, τη διασύνδεση των νησιών στο ηπειρωτικό σύστημα και την απόσυρση παλαιών λιγνιτικών μονάδων, βαφτίζουμε τη συγκυριακή πτώση της κατανάλωσης ρεύματος «υπερεπάρκεια». Αχρηστεύουμε ιδιωτικές επενδύσεις 1,5 δισ. ευρώ σε σύγχρονες μονάδες παραγωγής με καύσιμο το φυσικό αέριο, παραβλέποντας τις κοσμογονικές αλλαγές που συντελούνται στην καθημερινή λειτουργία της αγοράς, λόγω της μεγάλης διείσδυσης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, και την απαίτηση για ευέλικτη ισχύ. Ξορκίζουμε ως «επιδοτήσεις» μηχανισμούς της αγοράς ηλεκτρισμού που ισχύουν σε πληθώρα ευρωπαϊκών και αμερικανικών αγορών, όπως ο Μηχανισμός Ανάκτησης Μεταβλητού Κόστους και ο Μηχανισμός Διασφάλισης Επαρκούς Ισχύος, αλλά επιτρέπουμε κατ εξακολούθηση καταχρηστικές πρακτικές με την ανοχή των αρμοδίων, αναγκάζοντας ιδιωτικές επιχειρήσεις να λειτουργούν καθημερινά επί ζημία παρέχοντας ευστάθεια στο Σύστημα. Δαιμονοποιούμε τους επενδυτές και απαρνούμαστε τις αποκρατικοποιήσεις, εμποδίζοντας την εισροή κεφαλαίων που θα επέτρεπαν τη διασύνδεση των νησιών, γεγονός που μας επιβαρύνει ετησίως με 720 εκατομμύρια ευρώ. Προτιμούμε να πληρώνουμε ως καταναλωτές 380 εκατ. ευρώ το χρόνο μόνο για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ακριβές πετρελαϊκές μονάδες στην Κρήτη, όταν το συνολικό κόστος της διασύνδεσης υπολογίζεται στο 1 δισ. ευρώ και θα μπορούσε να αποσβεστεί σε μόλις 3 χρόνια. Προασπίζουμε ως άλλη ιερή αγελάδα το κρατικό μονοπώλιο στον ηλεκτρισμό, οδηγώντας τον οποιοδήποτε σοβαρό ανταγωνιστή σε ασφυξία, μέσω μίας σειράς στρεβλώσεων. Επιδιώξεις Το 2015 δεν μπορεί να είναι ένα ακόμα έτος προσδοκιών και αθέτησης ευρωπαϊκών δεσμεύσεων. Πρέπει να είναι η χρονιά που: Οι ιδιώτες ηλεκτροπαραγωγοί θα αποκτήσουν απευθείας πρόσβαση στους εγχώριους, φθηνούς ενεργειακούς πόρους, δηλαδή το λιγνίτη και το νερό, αφού μόνο με άμεσο έλεγχο της παραγωγής μπορούν να διαμορφωθούν πλήρως καθετοποιημένες εταιρίες, οι οποίες θα μπορούν να ανταγωνιστούν επί ίσοις όροις και να προσφέρουν φθηνότερη ενέργεια. Θα μειωθεί η φορολογία στα ενεργειακά προϊόντα. Θα διευθετηθεί το πρόβλημα της συνεχούς διόγκωσης των ελλειμμάτων των κρατικών ΑΔΜΗΕ και ΛΑΓΗΕ προς τους ιδιώτες, που οδηγεί σε οικονομική ασφυξία τους ανεξάρτητους παραγωγούς. Θα ολοκληρωθεί η προαναγγελθείσα αποκρατικοποίηση του ΑΔΜΗΕ, προκειμένου να εισρεύσουν κεφάλαια που θα επιτρέψουν την υλοποίηση σημαντικών επενδύσεων σε δίκτυα και υποδομές, όπως η διασύνδεση της Κρήτης. Θα γίνει εθνική προσπάθεια για μείωση της τιμής του φυσικού αερίου που προμηθευόμαστε, ώστε να μειωθεί περαιτέρω το κόστος για την εθνική οικονομία. Η Ελλάδα θα διεκδικήσει την ανάδειξή της σε hub φυσικού αερίου του ευρωπαϊκού Νότου και θα προχωρήσει στη δημιουργία Χρηματιστηρίου Ενέργειας.

10 Οικονομία 10 ΚΥΡΙΑΚΗ 28 δεκεμβριου 2014 ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ «Δεσμεύσεις 2015» για τη στήριξη μικρομεσαίων και καινοτομίας Επειτα από μια ύφεση μεγάλης διάρκειας και έντασης, η ελληνική οικονομία επιστρέφει φέτος σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης, έστω και οριακούς, που πάντως αναμένεται να είναι μεγαλύτεροι το Για πρώτη φορά ύστερα από πολλά χρόνια φαίνεται να έχουν τιθασευτεί τα δίδυμα ελλείμματα, το δημοσιονομικό έλλειμμα και το έλλειμμα του εξωτερικού ισοζυγίου. Σε ένα σημαντικό βαθμό έχει ανακτηθεί η απώλεια ανταγωνιστικότητας των προηγούμενων ετών. Το τραπεζικό σύστημα έχει πλέον ανασυνταχθεί έπειτα από μια περίοδο μεγάλης αναδιάρθρωσης κατά την οποία ανασχεδιάστηκε γύρω από τις τέσσερις συστημικές τράπεζες. Από τον Νοέμβριο αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της νεοσύστατης Τραπεζικής Ενωσης σε ένα σύνολο 128 ευρωπαϊκών συστημικών τραπεζών υπό την ενιαία εποπτεία της Ευρωπαϊκής Toy Θεόδωρου Καλαντώνη Ανώτατου γενικού διευθυντή στο Retail Banking Eurobank Κεντρικής Τράπεζας. Μετά τις αυξήσεις κεφαλαίου της περασμένης άνοιξης και την πρόσφατη επιτυχή έκβαση των stress tests της ΕΚΤ, το ελληνικό τραπεζικό σύστημα είναι σε θέση να προχωρήσει πλέον στη σταδιακή αύξηση της χρηματοδότησης της ελληνικής οικονομίας. Ως πρώτο βήμα, στη Eurobank διπλασιάζουμε τις νέες χρηματοδοτήσεις προς επιχειρήσεις και νοικοκυριά στα 2 δισ. ευρώ το 2015, που εκτιμούμε ότι θα δράσουν πολλαπλασιαστικά στο σύνολο της ελληνικής οικονομίας. Πρόκειται για το πρόγραμμα «Δεσμεύσεις 2015», που ανακοινώσαμε πρόσφατα, το οποίο δίνει επίσης έμφαση στη στήριξη της εξωστρέφειας και της καινοτομίας. Από αυτό το ποσό θα διατεθούν 1,6 δισ. ευρώ σε επιχειρήσεις. Eμφαση δίνεται σε εξωστρεφείς κλάδους, όπως ο τουρισμός, η ναυτιλία και οι εξαγωγικές δραστηριότητες κάθε είδους. Ειδικά για τις μεσαίες και τις μικρές επιχειρήσεις, θα διοχετεύσουμε 450 εκατ. ευρώ. Παράλληλα, εγκαινιάζουμε μια νέα αντίληψη στη σχέση μας μαζί τους και διαμορφώνουμε εξατομικευμένες προτάσεις χρηματοδότησης, μέσα από την καινοτόμο υπηρεσία Business Check Up και τον Ειδικό Σύμβουλο. Με το Business Check Up καταγράφουμε και αναλύουμε τις ιδιαίτερες ανάγκες της μεσαίας και της μικρής επιχείρησης, ώστε να προσφέρουμε με ακρίβεια και υπευθυνότητα τις κατάλληλες προτάσεις χρηματοδότησης και το βέλτιστο και οικονομικότερο τρόπο διεκπεραίωσης των καθημερινών συναλλαγών. Με τον Ειδικό Σύμβουλο η μεσαία και η μικρή επιχείρηση μπορεί να έχουν συνεχή υποστήριξη από ένα εξειδικευμένο και έμπειρο στέλεχος σε όλη τη διάρκεια της συνεργασίας με τη Eurobank. Πρόκειται για υπηρεσίες που παραδοσιακά ήταν διαθέσιμες μόνο σε μεγαλύτερες επιχειρήσεις. Σε χρηματοδοτήσεις νοικοκυριών και ιδιωτών θα διατεθούν 400 εκατ. ευρώ είτε με τη μορφή στεγαστικών δανείων, για τα οποία πιστεύουμε ότι σταδιακά θα υπάρξει αυξημένη ζήτηση ακόμη και σε αυτή τη δύσκολη αγορά, είτε με τη μορφή δανείων για καταναλωτικές και άλλες ανάγκες ιδιωτών. Νέα φάση εξωστρεφούς ανάπτυξης Με τα δίδυμα πλεονάσματα στο πρωτογενές δημοσιονομικό ισοζύγιο και στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, την ανάκτηση της χαμένης διεθνούς ανταγωνιστικότητας και τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για την άρση των συνθηκών προστασίας από τον ανταγωνισμό της επιχειρηματικής δραστηριότητας, η ελληνική οικονομία εισέρχεται πλέον δυναμικά σε μια νέα φάση εξωστρεφούς ανάπτυξης. Στο νέο αναπτυξιακό πρότυπο που διαμορφώνεται, η έκθεση μιας οικονομίας στο διεθνή ανταγωνισμό είναι αναγκαία, διότι μόνον έτσι μπορούν να ενσωματώνονται και στην εγχώρια παραγωγική διαδικασία όλες οι νέες τεχνολογίες, καινοτομίες, τεχνικές διοίκησης κ.λπ. που διαθέτουν οι ξένες επιχειρήσεις με ισχυρή παρουσία στη διεθνή αγορά. Και αυτό επιτυγχάνεται μέσω του ανταγωνισμού της εγχώριας παραγωγής για εξαγωγές και υποκατάσταση εισαγωγών με τα προϊόντα των ξένων εταιριών. Ο ανταγωνισμός αυτός είναι επιθυμητός, διότι έτσι δημιουργούνται υψηλότερα εισοδήματα και πραγματικές (παραγωγικές) θέσεις εργασίας σε μονιμότερη βάση. Η παραγωγική μηχανή της χώρας είναι, έτσι, σε θέση να παρακολουθεί τις διεθνείς εξελίξεις, και στον τεχνολογικό/οικονομικό αλλά και στο θεσμικό/κοινωνικό τομέα. Και αυτό είναι με τη σειρά του απαραίτητο έτσι ώστε οι ασυνέχειες από τις αλλαγές, καθώς και τα φαινόμενα καθυστέρησης προσαρμογής στα διεθνώς τεκταινόμενα, να περιορίζονται στο ελάχιστο δυνατό. Αποφεύγεται με αυτόν τον τρόπο η εδραίωση παραγωγικών δομών χαμηλής τεχνολογικής διείσδυσης, απολιθωμένων εργασιακών σχέσεων και προστασίας από τον ανταγωνισμό προνομιούχων ομάδων εις βάρος του κοινωνικού συνόλου. Οι δομές αυτές απαιτούσαν στο παρελθόν συνεχή δανεισμό από το εξωτερικό για να καλυφθούν τα ανοίγματα που δημιουργούσαν τα δημοσιονομικά ελλείμματα στο ισοζύγιο εξωτερικών συναλλαγών, δανεισμός μάλιστα που απεδείχθη ότι ήταν αδύνατον να εξυπηρετηθεί, ιδίως επειδή τα λεφτά δεν επενδύονταν σε παραγωγικές δραστηριότητες. Είναι απαραίτητο, λοιπόν, να ενθαρρυνθούν οι επενδύσεις στους εξωστρεφείς και δυναμικούς κλάδους μέσω αποδόμησης του Toy Μιχάλη Μασουράκη Ανώτερου διευθυντή Οικονομικών Μελετών στην Alpha Bank πλέγματος προστασίας από τον ανταγωνισμό, που δημιουργεί έναν πλασματικό κύκλο εργασιών, και, συνεπώς, υψηλότερη της πραγματικής κερδοφορία, στις επιχειρήσεις των εσωστρεφών και προστατευμένων κλάδων της οικονομίας. Τα γενεσιουργά στοιχεία της υψηλής αυτής κερδοφορίας ήταν στο παρελθόν η ζήτηση με δανεικά που προκύπτει από τα μεγάλα δημοσιονομικά ελλείμματα, η φοροδιαφυγή, η αδιαφάνεια, τα κλειστά επαγγέλματα, τα χωροταξικά και αδειοδοτικά εμπόδια εισόδου νέων επιχειρήσεων στην αγορά, η προσοδοθηρία, η θεσμική υπανάπτυξη (π.χ. απονομή δικαιοσύνης) κ.ο.κ. Μια επανεξισορρόπηση της οικονομίας σημαίνει ότι στον κλάδο των επιχειρήσεων που δεν είναι εκτεθειμένες στο διεθνή ανταγωνισμό, θα ευημερούν πλέον μόνον όσες επιχειρήσεις προσφέρουν ποιότητα και εξυπηρέτηση υψηλής στάθμης, καθώς ο ανταγωνισμός θα είναι εντονότερος. Ολα τα ανωτέρω, βεβαίως, τελούν υπό την αίρεση της συνέχισης συμβατικών πολιτικών σταθερότητας και ανάπτυξης το 2015, χρονιά όπου η πολιτική αβεβαιότητα επικρέμαται ως δαμόκλειος σπάθη επάνω στις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας. Η χώρα χρειάζεται σταθερότητα και ανάπτυξη, δηλαδή πολιτική ομαλότητα και εμπιστοσύνη στο μέλλον. Και αυτό καλείται να διασφαλίσει το πολιτικό σύστημα της χώρας.

11 ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ ΚΥΡΙΑΚΗ 28 δεκεμβριου 2014 Οικονομία 11 Επένδυση στην ψηφιακή ανάκαμψη Εν όψει μίας ακόμα κρίσιμης χρονιάς για τη χώρα, η διεύρυνση και επιτάχυνση της πορείας προς την ψηφιακή οικονομία παραμένει καθοριστικός παράγοντας για την ανάκαμψη και την ανταγωνιστική ανάπτυξη. Πρώτον, διότι δημιουργεί ένα πρότυπο βιώσιμης ανάπτυξης, το οποίο αξιοποιεί την τεχνολογική καινοτομία, κινητοποιεί νέες επιχειρηματικές δράσεις, προσελκύει επενδύσεις και δημιουργεί θέσεις εργασίας υψηλής εξειδίκευσης. Δεύτερον, διότι η αξιοποίηση σύγχρονων τεχνολογικών εργαλείων είναι απαραίτητη για την ανασυγκρότηση της Δημόσιας Διοίκησης, καθώς και την προώθηση της διαφάνειας στη σχέση κράτους - πολίτη. Ταυτόχρονα, οι εξελίξεις στο ευρωπαϊκό και ελληνικό περιβάλλον των ηλεκτρονικών επικοινωνιών και ταχυδρομικών υπηρεσιών -που αποτελούν τις δύο εποπτευόμενες αγορές της ΕΕΤΤ- εκτιμάται ότι θα είναι ραγδαίες, επιβάλλοντας την ταχύτατη προσαρμογή στο σύγχρονο περιβάλλον Τηλεπικοινωνιών και Πληροφορικής και την υιοθέτηση εργαλείων e-business & e-government προς όφελος της ανάπτυξης και του πολίτηκαταναλωτή, αλλά και δημιουργώντας νέες ευκαιρίες - προκλήσεις προς ιδιώτες αλλά και δημόσιους φορείς. Η ζήτηση για συνεχώς περισσότερα δεδομένα σε υψηλότερες ταχύτητες θα είναι εκρηκτική, η εξάπλωση των διασυνδεδεμένων και κινητών συσκευών αλματώδης και οι τεχνολογικές εξελίξεις στα πανεπιστήμια, στα ερευνητικά κέντρα, στις νεοφυείς επιχειρήσεις και την αγορά καταλυτικές. Μία ιδιαίτερη εξέλιξη είναι Toy Κώστα Λουρόπουλου Προέδρου Εθνικής Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών & Ταχυδρομείων αυτή του Internet των πραγμάτων και των μηχανών (Internet of things - machine to machine), με δισεκατομμύρια συσκευών να επικοινωνούν μεταξύ τους με ελάχιστη ή καθόλου ανθρώπινη μεσολάβηση. Αυτές είναι οι τάσεις που αναμένεται να κυριαρχήσουν. Οι επιχειρήσεις και οι οργανισμοί πρέπει να σκεφτούν ξανά και να αναδομήσουν τον τρόπο που εξυπηρετούν τους πελάτες τους, τους πολίτες, όπως επίσης και τον τρόπο συναλλαγών με τους προμηθευτές, τις τράπεζες, το ΙΚΑ και τους λοιπούς συναλλασσομένους. Αν και οι αγορές κινούνται αδυσώπητα γρήγορα χωρίς να «μας περιμένουν», καλό θα ήταν να αποφασίσουμε επιτέλους στην Ελλάδα ότι για να απολαύσουμε τα μέγιστα από την ψηφιακή οικονομία χρειαζόμαστε ένα ελάχιστο πλαίσιο συμφωνίας μιας εθνικής ευρυζωνικής στρατηγικής. Αυτή θα είναι σε συμφωνία με την αγορά, τη βιομηχανία, την επενδυτική κοινότητα και τους χρήστες. Αλλωστε, είμαστε συμμέτοχοι στην πρωτοβουλία της Ε.Ε. για το «Ψηφιακό Θεματολόγιο 2020». Εξίσου σημαντική είναι η δημιουργία μόνιμης θέσης υφυπουργού στον πρωθυπουργό, για τον κλάδο ΤΠΕ, ώστε να υπάρχουν πολιτική συνέχεια και διαρκής μέριμνα. Ακόμα, απαιτείται η προώθηση του κατάλληλου θεσμικού πλαισίου που θα διασφαλίζει την αξιοπιστία και την εμπιστοσύνη στις ηλεκτρονικές συναλλαγές και θα ενσωματώνει τις ψηφιακές υπηρεσίες στην καθημερινότητα του πολίτη ή του επιχειρηματία, είτε βρίσκεται στα αστικά κέντρα είτε στην περιφέρεια. Προς αυτή την κατεύθυνση και στηρίζοντας την ψηφιακή μετάβαση, η Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (ΕΕΤΤ) δεσμεύεται να διασφαλίζει τη λειτουργία του υγιούς ανταγωνισμού και εγγυάται τη ρυθμιστική σταθερότητα στους δύο αυτούς νευραλγικούς κλάδους της ελληνικής οικονομίας με ένα νέο, συνεργατικό επιχειρηματικό οικοσύστημα Toy Νάσου Ζαρκαλή Προέδρου & διευθύνοντος συμβούλου WIND Ελλάς Εχει πολλάκις γραφτεί και ειπωθεί ότι η ελληνική αγορά πρέπει να αφομοιώσει τις δεδομένες πλέον δύσκολες εισοδηματικές και κοινωνικές συνθήκες μέσα από τολμηρές αλλαγές στην οικονομική και τη φορολογική πολιτική. Αυτές οι αλλαγές είναι, κατά τη γνώμη μου, μέρος μιας ευρύτερης αλλαγής στην επιχειρηματική μας νοοτροπία, στο παράδειγμα του επιχειρείν που θέλουμε από εδώ και πέρα να επικρατήσει στη χώρα μας. Η μέχρι σήμερα εμπειρία μας μέσα στην κρίση μάς έχει δείξει ότι, πέρα από τη χρηματοοικονομική προσαρμογή και τις λειτουργικές μεταρρυθμίσεις, οι επιχειρήσεις που σχεδιάζουν μια στρατηγική για μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα πρέπει και να ασπαστούν μια νέα νοοτροπία που θα διαπερνά όλες τις λειτουργίες τους, κάθε μέρα. Αυτή η πρόταση αγγίζει όλους τους κλάδους της οικονομίας, ακόμη και αυτούς που υπήρξαν πρότυπα υγιούς ανάπτυξης, όπως για παράδειγμα οι τηλεπικοινωνίες. Το «καλό» παρελθόν μάς εφοδίασε με τα απαραίτητα αντανακλαστικά για να προσαρμοστούμε στις νέες συνθήκες γρήγορα και με επιτυχία. Η WIND άλλαξε τάχιστα το επιχειρηματικό της μοντέλο εξορθολογίζοντας κόστη, δομές και διαδικασίες και έτσι μπόρεσε να συνεχίσει να επενδύει, μπόρεσε να εκσυγχρονίσει και να μεγαλώσει τις υποδομές της ώστε να δίνει στους καταναλωτές ποιοτικές υπηρεσίες σε πολύ ανταγωνιστικές τιμές, παρά τις αντιξοότητες στο εξωτερικό περιβάλλον. Τέτοιου είδους επιχειρηματικές κινήσεις είναι απαραίτητες αλλά δεν είναι επαρκείς από μόνες τους για να διαμορφώσουμε ένα νέο παράδειγμα στο επιχειρείν. Η οικονομία μας χρειάζεται τη δυναμική ώθηση που θα της δώσει η συνεργατικότητα. Χρειάζεται ένα νέο επιχειρηματικό παράδειγμα που θα χαρακτηρίζεται από συνέργειες και συμμαχίες ακόμη και μεταξύ ανταγωνιστών. Η παραδοσιακή ελληνική επιχείρηση που λειτουργεί ως νησί, χαράζοντας μια μοναχική πορεία προς τους στόχους της, είναι ξεπερασμένη και καταδικασμένη. Με αυτήν την πεποίθηση, προχωρήσαμε ως WIND σε συνέργειες που τάραξαν τα νερά του κλάδου μας: συνήψαμε με τη Vodafone Ελλάς συμφωνία για να δημιουργήσουμε ένα κοινό δίκτυο υποδομών κινητής τηλεφωνίας, που, παρότι αφορά ένα μέρος μόνο των δικτύων μας, κυρίως στην περιφέρεια και σε ορισμένες αστικές περιοχές, συνιστά μία δομική αλλαγή στο ελληνικό επιχειρηματικό μοντέλο. Αντίστοιχα, μέσα από συμμαχίες έχουμε τοποθετηθεί για να προωθήσουμε τη συγκέντρωση στο χώρο της σταθερής τηλεφωνίας, ώστε να δημιουργηθούν μεγαλύτερα σχήματα που θα μπορούν να αντιμετωπίσουν τις μεγάλες αλλαγές που γεννούν οι τεχνολογικές και οικονομικές εξελίξεις. Ακόμη και στη λιανική αγορά, επιλέξαμε να δυναμώσουμε τη δική μας αλυσίδα καταστημάτων και παράλληλα να συνεργαστούμε στρατηγικά με έναν ηγέτη της λιανικής (Public), ώστε να επεκτείνουμε πιο αποτελεσματικά την παρουσία μας. Η εξωστρέφεια, που τόσο έχει ανάγκη η ελληνική οικονομία, οι μεγάλες επενδύσεις, που θα έχουν άμεση θετική επίδραση στην ελληνική αγορά, μπορούν να έρθουν ως επί το πλείστον μέσα από συνέργειες και είναι ευθύνη πρωτίστως της ελληνικής επιχειρηματικής κοινότητας να προωθήσει νέα μοντέλα συνεργατικότητας. Εμφαση σε καινοτομία και σύγχρονες υπηρεσίες Το νέο έτος μπορεί να αποτελέσει ορόσημο για την έναρξη μιας περιόδου μακροοικονομικής σταθερότητας και αναπτυξιακής πορείας της οικονομίας, με τις τηλεπικοινωνίες να διαδραματίζουν ένα σημαντικό ρόλο προς αυτήν την κατεύθυνση. H επάνοδος σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης με μακροπρόθεσμη προοπτική, ύστερα από μια περίοδο ύφεσης που συνδυάστηκε με ένα ευρύ πρόγραμμα δημοσιονομικής εξυγίανσης, απαιτεί την ύπαρξη βασικών προϋποθέσεων που θα καταστήσουν την ελληνική οικονομία περισσότερο ανταγωνιστική. Η βελτίωση του επενδυτικού κλίματος στη χώρα έχει ως απαραίτητες προϋποθέσεις την απλοποίηση των διαδικασιών, τη μείωση των γραφειοκρατικών προσκομμάτων, την ομαλή λειτουργία της αγοράς, την ύπαρξη υγιούς ανταγωνισμού και τη σταθερότητα στο νομοθετικό πλαίσιο που Tου ΓλαύκοΥ Περσιάνη Προέδρου Δ.Σ. και διευθύνοντος συμβούλου Vodafone Ελλάδας άπτεται της ανάπτυξης της οικονομίας. Παράλληλα, η επανάκαμψη της οικονομίας περνάει μέσα από την καινοτομία και τις επενδύσεις. Σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη και τη δημιουργία των προϋποθέσεων εξόδου από την κρίση μπορεί να διαδραματίσουν η τεχνολογία και ο κλάδος των τηλεπικοινωνιών, ιδιαίτερα δε η κινητή επικοινωνία, με επίκεντρο την κινητή ευρυζωνικότητα. Ο κλάδος των τηλεπικοινωνιών στη χώρα μας, παρά την κρίση, είναι προσανατολισμένος στις επενδύσεις. Παραμένει ένας από τους λίγους κλάδους της ελληνικής οικονομίας που συνεχίζει να εξελίσσεται και να επενδύει συστηματικά, ακόμη και κατά τη διάρκεια της οικονομικής ύφεσης. Η Vodafone, από το 2008, έχει πραγματοποιήσει επενδύσεις στη χώρα που αγγίζουν το ενάμισι δισεκατομμύριο ευρώ με στόχο να παρέχει τις πλέον αξιόπιστες υπηρεσίες επικοινωνίας μέσα από προϊόντα και υπηρεσίες που ανταποκρίνονται στις σύγχρονες ανάγκες των συνδρομητών. Η Vodafone, με σημαντικές επενδύσεις σε υποδομές, διαθέτει σήμερα ένα πρωτοπόρο τεχνολογικά τηλεπικοινωνιακό δίκτυο που χαρακτηρίζεται από αξιοπιστία, ποιότητα και υψηλές ταχύτητες mobile internet και εκτενή κάλυψη 3G και 4G. Πρόσφατα, η Vodafone κατέβαλε 124,5 εκατ. ευρώ για την εξασφάλιση φάσματος στις ζώνες των 800 ΜHz και ΜHz, με σκοπό την περαιτέρω επέκταση της γεωγραφικής κάλυψης 4G, αλλά και την περαιτέρω βελτίωση στην ποιότητα του 4G σήματος σε εσωτερικούς χώρους. Παράλληλα, πρώτη στην Ελλάδα, η Vodafone αξιοποίησε το φάσμα στα 900 MHz και για κάλυψη 3G, προσφέροντας περαιτέρω βελτίωση της ποιότητας σήματος σε εσωτερικούς χώρους, ώστε οι συνδρομητές της να συνεχίσουν να απολαμβάνουν εξαιρετική εμπειρία mobile internet, όπου κι αν βρίσκονται. Στο πλαίσιο των σημαντικών επενδύσεων της Vodafone εντάσσεται και η συμφωνία για την εξαγορά της hellas online, μια επένδυση που αγγίζει τα 300 εκατομμύρια ευρώ. Στόχος της εξαγοράς αυτής είναι να επιταχυνθεί η στρατηγική της Vodafone για την παροχή ολοκληρωμένων υπηρεσιών επικοινωνίας, σταθερής, κινητής και PayTV, ενώ αποτελεί μια σημαντική εξέλιξη για την ελληνική αγορά με άμεσα και έμμεσα οφέλη για την οικονομία γενικότερα.

12 Οικονομία 12 ΚΥΡΙΑΚΗ 28 Δεκεμβριου 2014 ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ Η χρονιά της ελπίδας για την κτηματαγορά Δέκα ειδικοί του real estate μιλούν για τις τιμές των ακινήτων το 2015 ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΒΕΛΕΣΙΩΤΗ Σταθεροποίηση της αγοράς ακινήτων, εάν επανέλθει η ηρεμία στα πολιτικά πράγματα της χώρας και ανοίξει η «στρόφιγγα» των τραπεζών, διαβλέπουν για τη νέα χρονιά 10 παράγοντες του real estate. Παρότι οι εκτιμήσεις τους για το μέλλον της κτηματαγοράς τη νέα χρονιά είναι συγκρατημένες, δεν είναι λίγοι που θεωρούν ότι θα μπει «φρένο» στην πτώση της τελευταίας πενταετίας, τόσο σε επίπεδο τιμών όσο και ζήτησης. Τουριστικά και επαγγελματικά εμπορικά ακίνητα προβλέπεται να σύρουν το κάρο της ανάπτυξης, με απαραίτητη προϋπόθεση να υπάρξει άμβλυνση της πολιτικής αβεβαιότητας και αναθέρμανση του τραπεζικού δανεισμού. Μίλτος Επιθυμιάδης Γενικός διευθυντής Nova Real Estate με τους χειρότερους οιωνούς όσον αφορά στην πραγματική οικονομία. Εάν τα σενάρια αστάθειας και εκλογολογίας συνεχιστούν είναι βέβαιο ότι το 1ο εξάμηνο του 2015 το κλίμα οικονομικής αβεβαιότητας θα αποθαρρύνει τους περισσότερους να προχωρήσουν σε αγορές ακινήτων με τα λίγα μετρητά που τους έχουν απομείνει, όποιες και αν είναι οι ζητούμενες τιμές! Ας ευχηθούμε, λοιπόν, να μην επαληθευτούν οι Κασσάνδρες και η πολιτική ελίτ αυτής της ταλαίπωρης χώρας να συναισθανθεί το βάρος της ευθύνης της και να επιτρέψει σε όλους τους Ελληνες να αποκτήσουν επιτέλους ακίνητο, για να στεγάσουν την οικογένειά τους, χωρίς να τροφοδοτούν «φούσκες» και άλλες στρεβλώσεις της αγοράς ακινήτων και ενισχύοντας με τις οικονομίες τους τα κρατικά έσοδα. Γιάννης Ζιάβρας Ιδιοκτήτης κτηματομεσιτικών γραφείων RE/MAX ΕΠΕΝΔΥΣΗ ΑΚΙΝΗΤΩΝ Το 2015 θα είναι μία χρονιά έκπληξη για την αγορά ακινήτων. Εάν στηρίξουμε την πρόβλεψή μας στην πορεία των συναλλαγών το 2014, θα έπρεπε να αισιοδοξούμε ότι ένα μεγάλο μέρος των υποψήφιων αγοραστών, που ακόμα τηρούν στάση αναμονής, θα προχωρήσει σε αγορά κατοικίας. Με βάση την τάση που έχει δημιουργηθεί το 2014, τα μικρομεσαία νοικοκυριά, που είχαν μείνει «εκτός πάρτι ακινήτων» και δεν είχαν αγοράσει ακίνητο την τελευταία δεκαετία, είτε από επιλογή είτε από αδυναμία εξεύρεσης χρηματοδότησης, εκμεταλλεύονται τη ραγδαία πτώση τιμών, που αγγίζει το 60% στις περιοχές του κέντρου της Αθήνας και στα δυτικά προάστια, και προχωρούν σε αγορά ακινήτων. Το αισιόδοξο σενάριο, λοιπόν, είναι ότι όλο και περισσότεροι νοικοκυραίοι αποκτούν αγοραστική δύναμη χάρις στην πτώση των τιμών και τις σημερινές συνθήκες της κτηματαγοράς, απορροφούν ακίνητα που είχαν μείνει στα αζήτητα την τελευταία πενταετία και αποτελούσαν φορολογικό βάρος για τους ιδιοκτήτες τους. Παρ όλα αυτά το 2015 ξεκινάει Η χώρα μας βρίσκεται σε φάση ανάκαμψης και η ψυχολογία του κόσμου είναι καλύτερη σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Η πιθανότητα εκλογών θα ταράξει τη θετική ψυχολογία, που πάει να χτιστεί με τους κόπους όλων μας. Η αγορά των ακινήτων το 2015 θα παρουσιάζει μία τάση επιβράδυνσης στην πτώση των τιμών, σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Προβλήματα του 2014 που ταλαιπώρησαν την αγορά, όπως φόρος υπεραξίας, ΕΝΦΙΑ, λυθήκαν και δεν θα υπάρχουν το Ταυτόχρονα και οι τράπεζες παρουσιάζουν τη διάθεση να προσπαθήσουν να δώσουν δάνεια το 2015 σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Το πρόγραμμα της αγοράς ακινήτου από αλλοδαπούς, με αξία ευρώ, με τη χορήγηση άδειας παραμονής (GOLDEN VISA), περιμένουμε το 2015 στη δεύτερη πλήρη χρονιά της λειτουργίας του να φέρει πιο πολλούς αγοραστές από το εξωτερικό, καθώς θα έχει γίνει και πιο πολύ γνωστό στις χώρες του εξωτερικού. Ολα τα παραπάνω δείχνουν ότι υπάρχουν ενδείξεις ότι η αγορά το 2015 θα κινηθεί καλύτερα από το Φυσικά, βασικός παράγοντας θα είναι οι πολιτικές εξελίξεις στη χώρα μας, όπου η πολιτική αβεβαιότητα επηρεάζει και τους τοπικούς και τους διεθνείς αγοραστές ακινήτων. Δεν σημαίνει ότι το πρόβλημα λύθηκε, ίσα ίσα το πρόβλημα με χιλιάδες ακίνητα προς διάθεση παραμένει. Απλά από μεγάλο, που είναι το 2014, ελπίζουμε να γίνει κατά τι μικρότερο το Γιώργος Λίτσας Διευθύνων σύμβουλος GLP VALUES Οι λέξεις που ταιριάζουν περισσότερο στην αγορά ακινήτων για το 2015 είναι «προσδεθείτε», «ρώσικη ρουλέτα», «γρίφος» και άλλες νοηματικά παρόμοιες. Βασικό χαρακτηριστικό και παρονομαστής όλης της ανωτέρω φρασεολογίας θα είναι η περαιτέρω μείωση των αξιών των ακινήτων σε ποσοστά από 7% έως 12%, με το ενδιαφέρον να εστιάζεται σε ποιοτικά ακίνητα, σε καλές γειτονιές, προσφέροντας σημαντικές εκπτώσεις ακόμη και από τα σημερινά, ήδη μειωμένα, επίπεδα τιμών. Η έρευνα αυτή προκύπτει από ιδιωτικά χαρτοφυλάκια, ταυτόχρονα με τραπεζικά, ασφαλιστικά, νομικών προσώπων ιδιωτικού και δημόσιου δικαίου, που διαχειρίζεται η εταιρία μας. Επίσης, προβλέπεται αύξηση πάνω από 15% της προσφοράς ακίνητων, με πιο «επιθετικές κινήσεις» προώθησης από τους ιδιοκτήτες (φυσικά, νομικά πρόσωπα κ.ά.). Ακόμα και σε περίπτωση που ομαλοποιηθούν οι πολιτικέςοικονομικές συνθήκες στις αρχές του έτους, αυτό θα μπορούσε να επηρεάσει τη ζήτηση, αλλά όχι σε τέτοιο βαθμό και ένταση που να αντιστρέψει την καθοδική τάση. Δυστυχώς, και με τις τελευταίες πολιτικές εξελίξεις, το 2015 θα είναι μία ακόμα χαμένη χρονιά για το ακίνητο. Θεμιστοκλής Μπάκας Διευθύνων σύμβουλος E-Real estates Δυστυχώς, η κτηματαγορά τα τελευταία χρόνια δεν καθορίζεται από την προσφορά και ζήτηση, όπως κάθε υγιής οικονομική συναλλαγή. Ο βασικός παράγοντας που επηρεάζει σήμερα την άνοδο ή την πτώση της αξίας της ελληνικής ιδιοκτησίας είναι η εκάστοτε κυβέρνηση, τα νέα νομοθετικά πλαίσια που θεσπίζονται, καθώς και οι νεόφερτοι εισπρακτικοί μηχανισμοί. Ο φόβος των επερχόμενων πλειστηριασμών στα 2/3 των εμπορι-

13 ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ ΚΥΡΙΑΚΗ 28 Δεκεμβριου 2014 Οικονομία 13 κών τιμών θα αποτελέσει τη χαριστική βολή στο άλλοτε πολυπόθητο αγαθό για την ελληνική οικογένεια. Οι τιμές θα παρουσιάσουν άμεση πτώση της τάξεως του 10% - 15 % κατά το πρώτο εξάμηνο της έναρξης των πλειστηριασμών και θα ακολουθήσει μια διαρκής καθοδική πορεία, ανάλογα βέβαια με το πλήθος και το είδος των διαθέσιμων ακινήτων που θα προκύψουν. Εάν και είμαι πεπεισμένος ότι, από τη μέχρι σήμερα διαμορφωθείσα οικονομική συγκυρία της πλειονότητας των Ελλήνων, θα πρέπει με βεβαιότητα να παραταθεί η προστασία της πρώτης κατοικίας. Μόνον η πολιτική και φορολογική σταθερότητα, σε συνάρτηση με οργανωμένες στην πράξη και όχι στα χαρτιά ενέργειες, θα μπορέσει να δώσει στην ελληνική ιδιοκτησία την αίγλη που της αξίζει, και, ταυτόχρονα, ο εκάστοτε αλλοδαπός ή εγχώριος επενδυτής θα καταβάλει το ανάλογο τίμημα. Κάτι που σήμερα δεν υφίσταται. Η χαρτογράφηση των αξιών της ακίνητης περιουσίας και ο απεγκλωβισμός της από τον όρο «τιμή πώλησης» θα αποτελέσουν τις αρχικές βάσεις για την πολυπόθητη ανάπτυξη του κλάδου. Η ακίνητη περιουσία αποτελεί την ύπαρξη μιας αξίας για τον κάτοχό της, η οποία είναι δομημένη και δεν καθορίζεται από την τιμή πώλησης. Μάνος Μαράκης Εκτιμητής Solum Property Solutions Η αγορά ακινήτων εξακολουθεί να χαρακτηρίζεται από έλλειψη σταθερότητας και απουσία αγοραστών, γεγονός που οφείλεται σε διάφορους παράγοντες, όπως η φορολογική πολιτική στα ακίνητα (έλλειψη σταθερού φορολογικού πλαισίου, απαρχαιωμένες και άδικες αντικειμενικές αξίες, που οδηγούν στην υπέρμετρη φορολόγηση των περισσότερων κατηγοριών ακινήτων), η συνεχιζόμενη μείωση της αγοραστικής δύναμης των νοικοκυριών, η έλλειψη τραπεζικού δανεισμού, καθώς και η πεποίθηση ότι ακόμη η αγορά δεν έχει φτάσει στο κατώτατο σημείο της. Ωστόσο, το τελευταίο χρονικό διάστημα παρουσιάζονται ενδείξεις κινητικότητας, κυρίως από πλευράς θεσμικών επενδυτών, τόσο εγχώριων όσο και ξένων, οι οποίες θεωρούμε ότι θα συνεχιστούν το Η κινητικότητα εστιάζεται κυρίως στον τομέα του τουρισμού (πολυτελή ξενοδοχεία και εξοχικές κατοικίες υψηλού προφίλ), στον τομέα των logistics (ειδικά μετά τη διαχείριση του εμπορευματικού σταθμού του λιμένα Πειραιά από την COSCO), σε έργα υποδομών (πακέτο περιφερειακών αεροδρομίων), καθώς και στη συμμετοχή ξένων επενδυτών στις ελληνικές ΑΕΕΑΠ. Η περαιτέρω πορεία της κτηματαγοράς για το 2015 θα εξαρτηθεί άμεσα από τις πολιτικές εξελίξεις (πιθανές πρόωρες εκλογές), την οικονομική πολιτική που θα ακολουθηθεί σε θέματα όπως οι πιέσεις για την απελευθέρωση των πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας και φορολογίας των ακινήτων, από την πορεία των μακροοικονομικών δεικτών της χώρας (επίπεδα ανεργίας, δημοσιονομική πολιτική, λιανικές πωλήσεις) και, τέλος, από την αύξηση της ρευστότητας της αγοράς από το χώρο των τραπεζών. Θωμάς Ζιώγας Διευθυντής Ανάπτυξης NAI Hellas Τα πρώτα σημάδια σταθεροποίησης της αγοράς ακινήτων είναι πλέον εμφανή, καθώς και η διαμόρφωση μίας νέας βάσης αξιών. Το 2014 ήταν έτος σταθεροποίησης, ενώ το 2015 αναμένεται να είναι μία σημαντική χρονιά, που μπορεί να σηματοδοτήσει την ανάκαμψη της αγοράς, τουλάχιστον για επιλεγμένους τύπους ακινήτων. Η αντιστροφή του κλίματος εμφαίνεται και από την αλλαγή στάσης των διεθνών επενδυτών, οι οποίοι σταδιακά επανεντάσσουν την Ελλάδα στην επενδυτική τους λίστα. Η ύπαρξη πολιτικής σταθερότητας και η ολοκλήρωση των απαιτούμενων διαρθρωτικών και θεσμικών αλλαγών στην οικονομία μας αποτελούν τους κύριους παράγοντες, που θα καθορίσουν εάν πραγματικά το 2015 θα αποδειχθεί έτος «ανάκαμψης» ή έτος συνέχισης μείωσης των αξιών και αποεπένδυσης. Γυρίστε Σελίδα

14 Οικονομία 14 ΚΥΡΙΑΚΗ 28 Δεκεμβριου 2014 ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ Συνεχεια Απο Σελ Σταθερότητα και μείωση φόρων προϋποθέσεις για την ανάκαμψη Ζώης Μπουγονικολός Γενικός διευθυντής Intercasa Κτηματομεσιτική Η αγορά, από το καλοκαίρι που μας πέρασε και μετά, είχε αρχίσει να δείχνει κάποια θετικά σημάδια ανάκαμψης, εκμεταλλευόμενη τη μείωση των τιμών στα ακίνητα, σε πολλές περιπτώσεις κάτω από τις αντικειμενικές αξίες και με θετικό σημείο τη φορολογία μεταβίβασης, που μειώθηκε στο 3%. Τα σενάρια, όμως, των πρόωρων εκλογών ξαναέφεραν την αβεβαιότητα για την επόμενη μέρα και ανάγκασαν πάλι τους ενδιαφερόμενους αγοραστές να μαζέψουν τα χρήματα στα σπίτια τους και να αναβάλουν την αγορά ακινήτου για μετά τις εκλογές, με συνέπεια να νεκρώσει πάλι η αγορά. Εάν το 2015 ξεκινήσει με τις διαδικασίες για εκλογές, τότε είναι σίγουρο ότι μέχρι να ομαλοποιηθεί η κατάσταση η αγορά των ακινήτων θα είναι τελείως παγωμένη. Το παρελθόν μάς έχει δείξει ότι για να ξεκινήσει το ενδιαφέρον των αγοραστών, θα πρέπει να περάσουν τουλάχιστον δύο μήνες μετά τις εκλογές και η επαναλειτουργία της αγοράς είναι συνάρτηση των αποφάσεων που θα αφορούν στη φορολογία του ακινήτου. Θα πρέπει να ομαλοποιηθεί η κατάσταση στο πολιτικό σκηνικό της χώρας, ώστε να υπάρξει εμπιστοσύνη από τους Ελληνες και ξένους επενδυτές και όχι άλλες φορολογικές εκπλήξεις εις βάρος της ακίνητης περιουσίας. Βασικό ρόλο στην ανάταση της κτηματαγοράς θα παίξουν, βεβαίως, και οι τράπεζες με την πολιτική χρηματοδότησης για την αγορά κατοικίας. Μεγάλο πρόβλημα σήμερα για τη μεταβίβαση ενός ακινήτου είναι η γραφειοκρατία, η οποία έχει γίνει 10 φορές πιο πολύπλοκη από την εποχή πριν από το Μέσος χρόνος μεταβίβασης ενός ακινήτου σήμερα είναι ένας μήνας. Ο ΕΝΦΙΑ και τα άλλα πιστοποιητικά δημιουργούν μεγάλα προβλήματα και οι εφορίες δεν βοηθούν καθόλου στη γρήγορη διαδικασία έκδοσης αυτών, επαναλαμβάνοντας συνεχώς ότι δεν έχουν προσωπικό. Οι ξένοι επενδυτές, ακόμη και αυτοί που αγοράζουν ακίνητα για τη Visa, θα προβληματιστούν και θα δυσκολευτούν ακόμη περισσότερο μέσα από αυτό το κλίμα αβεβαιότητας και γραφειοκρατίας να αγοράσουν. Είναι, λοιπόν, σίγουρο ότι η κτηματαγορά για το 2015 θα κυλήσει περίπου στα ίδια υποτονικά επίπεδα με το 2014, εκτός και εάν συμβούν συγκλονιστικές θετικές εξελίξεις στην ελληνική οικονομία. Γιάννης Παρασκευόπουλος Γενικός διευθυντής Δανός/BNP Paribas H αγορά ακινήτων, ως μέρος της γενικότερης οικονομίας, τα μακροοικονομικά μεγέθη της οποίας ήταν βελτιωμένα, είχε δείξει το 2014 τα πρώτα σημάδια σταθεροποίησης, καθώς ειδικότερα στα επαγγελματικά - εμπορικά ακίνητα είχε εξαλειφθεί η περαιτέρω πτώση τιμών, ενώ είχαν φανεί και τα πρώτα σημάδια επιστροφής της ζήτησης για νέα σημεία, καθώς και για την είσοδο πρωτοεμφανιζόμενων διεθνών εταιριών. Ακόμη, υπήρχε επενδυτικό ενδιαφέρον για αγορά μισθωμένων ακινήτων, ενώ είχαν προγραμματιστεί σημαντικά επενδυτικά προγράμματα. Επίσης, και οι τράπεζες είχαν περάσει επιτυχώς τα stress tests και είχαν αρχίσει δειλά δειλά να ανακοινώνουν προγράμματα πιστωτικής επέκτασης, απαραίτητης για την επαναλειτουργία της κτηματαγοράς σε φυσιολογικές συνθήκες, ιδιαίτερα για τα οικιστικά ακίνητα (καθώς πουθενά στον κόσμο δεν λειτουργεί αγορά real estate χωρίς δανεισμό). Ακόμη, η πτώση των τιμών είχε αναθερμάνει το ενδιαφέρον και για τα τουριστικά ακίνητα, ενώ και το πρόγραμμα GΟLDEN VISA, για τη δυνατότητα αγοράς ακινήτου από ευρώ και πάνω, δημιουργούσε αισιοδοξία για την απορρόφηση κατοικιών (πρώτων και εξοχικών). Είχε, βέβαια, τονιστεί επανειλημμένα πως τα δομικά προβλήματα της ελληνικής αγοράς ακινήτων, όπως η διαρκώς μεταβαλλόμενη και μη δίκαια κατανεμημένη φορολογία ακινήτων και το ασαφές-πολύπλοκο πολεοδομικό καθεστώς, αλλά και ο κίνδυνος πολιτικής αστάθειας, θα μπορούσαν να ανατρέψουν το κλίμα συγκρατημένης αισιοδοξίας, καθώς οποιαδήποτε επίπτωση στα μακροοικονομικά μεγέθη που θα επηρέαζαν αρνητικά τη συνολική οικονομία δεν θα αργούσε να έχει την αντανάκλασή της και στην αγορά ακινήτων. Δυστυχώς, οι εξελίξεις επιβεβαίωσαν τις ανησυχίες και η χώρα βαδίζει προς εκλογές, εάν δεν καταφέρει η παρούσα Βουλή να εκλέξει Πρόεδρο της Δημοκρατίας, με αποτέλεσμα να υπάρχει πλέον ένα φρένο στα όποια επενδυτικά προγράμματα και να υπερισχύει ιδιαίτερα στους ξένους επενδυτές η επιθυμία αναμονής, μέχρι να ξεκαθαρίσει -ξανά- το τοπίο. Οποιαδήποτε πρόβλεψη, λοιπόν, για το 2015 είναι πλέον παρακινδυνευμένη και υπόκειται σε πολλές παραμέτρους. Ενα είναι όμως το απολύτως σίγουρο, πως για να επαναλειτουργήσει ομαλά η ελληνική κτηματαγορά χρειάζεται να: Επανεκκινήσει τη λειτουργία του το τραπεζικό σύστημα (αφού ξεκαθαρίσει, μεταξύ άλλων, και το τοπίο των υπερδανεισμένων ακινήτων). Σταθεροποιηθεί το φορολογικό σύστημα, χωρίς επιπλέον επιβαρύνσεις και εκπλήξεις. Απλοποιηθεί περαιτέρω και οριστικοποιηθεί ο χωροταξικός σχεδιασμός. Γίνει κατανοητό πως χωρίς την εισροή ξένων κεφαλαίων, που προϋποθέτει και το κατάλληλο, φιλικό προς τον επενδυτή, περιβάλλον, δεν θα μπορέσει η ελληνική κτηματαγορά να έχει τη θέση που της αξίζει. Φρίξος Σακελλάρης Διαχειριστής & εκτιμητής ακίνητης περιουσίας, πολιτικός μηχανικός, MRICS Ολοι οι παράγοντες που θα μπορούσαν να ενισχύσουν την κτηματαγορά κινούνται σε αρνητικά επίπεδα, αποδυναμωνοντάς τη συνεχώς. Η φορολογία αυξάνεται, το διαθέσιμο εισόδημα μειώνεται, το πλεόνασμα κτιρίων (overbuilding), η προσφορά γης μέσω της ένταξης περιοχών, καθώς και η νομιμοποίηση αυθαιρέτων (που δεν μετείχαν στην αγορά) συνεχίζονται αμείωτα, ενώ η μετανάστευση ομογενών & αλλοδαπών ταυτόχρονα με την υπογεννητικότητα μειώνουν τη ζήτηση οδηγώντας τις τιμές σε συνεχώς μικρότερα επίπεδα. Μοναδική ίσως εξαίρεση να αποτελούν τα ακίνητα που σχετίζονται με τον τουρισμό, για τα οποία σήμερα υπάρχει έντονο ενδιαφέρον από επενδυτές, που τηρούν όμως στάση αναμονής και ίσως προσδοκούν ακόμη χαμηλότερες τιμές. Ειδικά κατά τις τελευταίες ημέρες που δεσπόζει η προεδρική εκλογή, οι όποιες συμφωνίες είχαν κλειστεί αναβάλλονται για εκτέλεση επ αόριστον. Και μιλάμε για ελληνικές συμφωνίες, γιατί οι ξένες επενδυτικές εταιρίες δεν τολμούν καν να σκεφτούν επενδύσεις στην Ελλάδα με το φορολογικό καθεστώς να ξεπερνά σε μεταβλητότητα ακόμη και αυτή του Χρηματιστηρίου. Δυστυχώς, αποδεικνύεται πως το ελληνικό όνειρο της ακίνητης περιουσίας αποδείχτηκε εφιάλτης για μία νέα γενιά «εγκλωβισμένων». Κωνσταντίνος Σιδερής Αναλυτής Algean Property Η σταθεροποίηση της αγοράς κατοικίας θα αρχίσει από το Η πτώση στις τιμές αναμένεται να επιβραδυνθεί, ενώ η ζήτηση θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από τον τραπεζικό δανεισμό. Εάν οι εξαγγελίες των τραπεζών επαληθευτούν, ίσως από το τέλος του χρόνου να φανούν τα πρώτα σημάδια ανάκαμψης. Στον τομέα της εξοχικής κατοικίας, το ενδιαφέρον από ξένους επενδυτές είναι ήδη ισχυρό και προσδοκούμε σημαντική αύξηση στις συναλλαγές κατά τη διάρκεια του Η αυξημένη ζήτηση για ενοικίαση εξοχικής κατοικίας, σε συνδυασμό με τις χαμηλότερες τιμές πώλησης σε σχέση με τα προ κρίσης επίπεδα, καθιστά την εξοχική κατοικία στην Ελλάδα κατάλληλη και ως επένδυση με υψηλές αποδόσεις. Η αξιοσημείωτη επίδοση του ελληνικού τουρισμού θα οδηγήσει σε επενδύσεις στον κλάδο των τουριστικών ακινήτων και στην ανάπτυξη οργανωμένων οικιστικών συγκροτημάτων, όπου υπάρχει έλλειψη τη δεδομένη στιγμή. Η πολιτική σταθερότητα είναι αναγκαία για την επίτευξη των παραπάνω, αφού μία περίοδος παρατεταμένης πολιτικής αστάθειας μπορεί να οδηγήσει σε νέο κύκλο ύφεσης την ελληνική οικονομία και την αγορά ακινήτων.

15 ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ ΚΥΡΙΑΚΗ 28 δεκεμβριου 2014 Οικονομία 15 Aναγκαίες οι μεταρρυθμίσεις για ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας Ολοι οι κλάδοι αγορών στην Ελλάδα βρίσκονται στον έκτο χρόνο ύφεσης. Συγκεκριμένα, ο τομέας του οργανωμένου λιανεμπορίου -παρόλο που παρέχει είδη πρώτης ανάγκης-, τα τελευταία 4 χρόνια, έδειξε μια συνολική πτώση κοντά στο 9,1% ( ). Ωστόσο, τους τελευταίους 6-8 μήνες παρατηρούμε μια σταθεροποίηση του γενικότερου κλίματος, δίνοντας ελπίδες με βάση τα σημερινά δεδομένα για μια πιθανή ανοδική πορεία το Είναι γεγονός ότι υπάρχουν θετικές ενδείξεις και κάποιοι πρόδρομοι δείκτες έχουν αρχίσει να βελτιώνονται. Αναφορικά με τον κλάδο του λιανεμπορίου τροφίμων, η εικόνα που θα διαμορφωθεί έως το τέλος του 2015 θα είναι τελείως διαφορετική με λιγότερες αλυσίδες μεγαλύτερου μεγέθους, χωρίς να σημαίνει απαραίτητα ότι αυτό θα τους προσθέσει και την αντίστοιχη οικονομική υγεία. Επιπροσθέτως, μέσα στο πλαίσιο του γενικότερου οικονομικού περιβάλλοντος, ο πελάτης θα παραμείνει επιλεκτικός, θα αναζητά την καλύτερη ποιότητα στις πιο ανταγωνιστικές τιμές, θα παρακολουθεί και θα συγκρίνει ακόμα πιο επιμελώς τις εκάστοτε προσφορές. Τη χρονιά που μας πέρασε υπήρξαν κάποιες θετικές μεταρρυθμίσεις και παρεμβάσεις όσον αφορά στο πλαίσιο λειτουργίας των καταστημάτων τροφίμων, οι οποίες διευκόλυναν τη διαδικασία ανοίγματος ενός σούπερ μάρκετ, όπου παλαιότερα οι εταιρίες ήταν δέσμιες της γραφειοκρατίας και των μικροσυμφερόντων. Παράλληλα, λύθηκαν θέματα που εμπόδιζαν την πώληση έμμεσα ή άμεσα προϊόντων στα σούπερ μάρκετ, γεγονός που ενίσχυσε την ανταγωνιστικότητα και το όφελος του καταναλωτή. Toy Λεωνίδα Βρεττάκοy Chief Operating Officer της ΑΒ Βασιλόπουλος Εχουν μείνει ακόμα κάποιες ενέργειες που πρέπει να γίνουν σε αυτόν τον τομέα και που έχουν ρίζες σε ένα παρελθόν το οποίο δυσκόλευε την επιχειρηματικότητα, αλλά φιλοδοξούμε ότι θα δούμε και εκεί τις απαραίτητες παρεμβάσεις. Σε ένα τέτοιο ανταγωνιστικό κλίμα, εμείς ως πρωτοπόρος εταιρία στο χώρο του λιανεμπορίου τροφίμων προσδοκούμε το 2015 να γίνουν οι μεταρρυθμίσεις που θα μας διευκολύνουν στην υλοποίηση του φιλόδοξου επενδυτικού μας πλάνου, το οποίο θα κυμανθεί περίπου στα 100 εκατ. ευρώ. Ταυτόχρονα θα συνεχίσουμε να εστιάζουμε στους πελάτες μας, προσφέροντας πάντα τη σωστά επιλεγμένη ποιότητα και ποικιλία προϊόντων στις πιο ανταγωνιστικές τιμές, κάτι που αποτελεί μία από τις βασικότερες αξίες για την εταιρία μας. Συνοψίζοντας τα παραπάνω, θεωρώ ότι ένα σταθερό πλάνο ανάπτυξης, η ανταπόκριση και ο σεβασμός απέναντι στον καταναλωτή και τις ανάγκες του δημιουργούν τις καλύτερες βάσεις για περαιτέρω ανάπτυξη και μας κάνουν να προσδοκούμε το νέο έτος να έχει μια θετική πορεία για το λιανεμπόριο τροφίμων, έναν από τους μεγαλύτερους επενδυτές και εργοδότες στην Ελλάδα. Να παραμερίσουμε όσα εμποδίζουν τις επενδύσεις Του Γιώργου Βογιατζάκη Αναπληρωτή γενικού διευθυντή της Μαρινόπουλος Α.Ε. για Ελλάδα, Αλβανία και FYROM Η νέα χρονιά βρίσκει την Ελλάδα μπροστά σε ισχυρές προκλήσεις, μπροστά σε νέα σενάρια αποσταθεροποίησης. Η επιχειρηματική κοινότητα επιθυμεί η χώρα να κρατηθεί σε τροχιά ανάπτυξης, να μη χάσει το πρώτο μήνυμα αισιοδοξίας το οποίο έλαβε έπειτα από έξι χρόνια ύφεσης. Αλλωστε, η Ελλάδα έχει διανύσει μεγάλη απόσταση από τότε που «συνάντησε», για πρώτη φορά, τη διεθνή αμφισβήτηση για τη δημοσιονομική της εικόνα. Εχει δείξει ότι μπορεί να τα καταφέρει. Οι Ελληνες πολίτες με σκληρές θυσίες υλοποίησαν τη μεγαλύτερη δημοσιονομική προσαρμογή που έχει γίνει ποτέ σε κράτοςμέλος του ΟΟΣΑ. Αυτό οφείλουμε όλοι να το αναγνωρίσουμε. Η Ελλάδα κατάφερε σε δύσκολες κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες να αντιμετωπίσει το πρόβλημα των δίδυμων ελλειμμάτων. Η εξουδετέρωση αυτών των ανισορροπιών έγινε με μεγάλο τίμημα σε όρους εθνικού εισοδήματος, με τη σωρευτική απώλεια να προσεγγίζει το 24%, εκ του οποίου το 5% χάθηκε τα δύο χρόνια πριν από την υπογραφή του πρώτου Μνημονίου. Τα όσα προηγήθηκαν δίνουν μια ισχυρή βάση εκκίνησης. Ωστόσο, η οριστική έξοδος από την κρίση απαιτεί ένταση της προσπάθειας. Απαιτεί την ομαλή πολιτική πορεία, την περιθωριοποίηση όσων πράττουν άκριτα, μακριά από την αίσθηση της πραγματικότητας και των αρχών του πολιτικού πολιτισμού. Παράλληλα, την επόμενη μέρα για να μπορέσει και η ίδια η κοινωνία να κινητοποιηθεί είναι αναγκαία η κατάθεση ενός νέου εθνικού αφηγήματος για την οικονομία, που θα βρίσκεται μακριά από τη στενή λογική της δημοσιονομικής προσαρμογής. Θα πρέπει, για παράδειγμα, να ενισχυθεί περαιτέρω η σημασία των διαρθρωτικών αλλαγών που χρειάζεται η ελληνική δημόσια διοίκηση, να διασφαλιστεί ότι θα απελευθερωθεί η οικονομία, να δημιουργηθεί θετικό πλαίσιο προσέλκυσης επενδύσεων. «Καρδιά» σε αυτά είναι η εισαγωγή ενός αδιάβλητου συστήματος αξιολόγησης στο Δημόσιο. Δυστυχώς, μέχρι σήμερα και παρά τη σκληρή προσπάθεια και τα βήματα που έχουν γίνει, δεν έχουμε καταφέρει να λύσουμε οριστικά το γόρδιο δεσμό της γραφειοκρατίας, να ξεπεράσουμε στρεβλώσεις στη λειτουργία της κρατικής μηχανής, να διαμορφώσουμε μια «επιχειρηματική» συνείδηση στο Δημόσιο, να απλοποιήσουμε το φορολογικό σύστημα και να άρουμε τις φορολογικές στρεβλώσεις ούτε να ξεφύγουμε από νοοτροπίες και συμπεριφορές που αποτελούν εμπόδια για νέες επενδύσεις στη χώρα. Οφείλουμε, λοιπόν, όλοι να εργαστούμε ώστε η χώρα να διασφαλίσει βιώσιμους ρυθμούς ανάπτυξης μέσα από το μετασχηματισμό του παραγωγικού της προτύπου. Η ανάπτυξη στο μέλλον θα έλθει από νέες επενδύσεις, που θα επιτρέψουν την αύξηση της εγχώριας παραγωγής, την ενίσχυση των εξαγωγών, αλλά και τη σταθεροποίηση της κατανάλωσης. Η δημοσιονομική προσαρμογή θα υποβοηθηθεί από την ανάπτυξη και όχι από την επίτευξη υψηλών στόχων για πρωτογενή πλεονάσματα σε βάθος δεκαετίας. Για τη Μαρινόπουλος Α.Ε., το «κλειδί» της επιτυχίας, τόσο για την ίδια όσο και την οικονομία μας, είναι οι επενδύσεις. Μέσω αυτών προσβλέπει στην ανάπτυξη, στο καλύτερο για την κοινωνία και την οικονομία, στη νέα χρονιά και σε κάθε επόμενη.

16 Οικονομία 16 ΚΥΡΙΑΚΗ 28 δεκεμβριου 2014 ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ Nα υπάρξει μια ρεαλιστική αναπροσαρμογή των στόχων Στο ξεκίνημα της νέας χρονιάς διατηρώ την αισιοδοξία μου, παρότι όλα δείχνουν πως η χώρα μας μπαίνει σε μια νέα περίοδο δοκιμασίας. Η πολιτική ρευστότητα αποτελεί βασικό παράγοντα αστάθειας και οι απότομες μεταβολές στο ευρωπαϊκό και το ελληνικό πολιτικό τοπίο θέτουν σε κίνδυνο τα θεμέλια για μια σταθερή πολιτική ανάκαμψης και ανάπτυξης. Αναμφισβήτητα έχει γίνει πρόοδος και έχουν επιτευχθεί πλεονάσματα και δημοσιονομικοί στόχοι. Μια πρόοδος, βεβαίως, που όλοι θα θέλαμε να είναι, κατά κύριο λόγο, αποτέλεσμα ενός πραγματικού και ολοκληρωμένου σχεδίου εξόδου από την κρίση και λιγότερο πυροσβεστικών κινήσεων και «τακτικών διαχείρισης κρίσης». Πάνω, λοιπόν, που αρχίσαμε να βλέπουμε τα πρώτα σημάδια σταθεροποίησης και αντιστροφής του κλίματος, ένας νέος Toy δρος Βασίλη Γ. Αποστολόπουλου Διευθύνοντος συμβούλου του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών και προέδρου της Ελληνικής Ενωσης Επιχειρηματιών (ΕΕΝΕ) κύκλος αβεβαιότητας δείχνει να πλησιάζει απειλητικά και με υπαιτιότητα των εταίρων μας μέσω της σκλήρυνσης της στάσης τους απέναντί μας. Για το 2015 πρέπει να υπάρξει μια ρεαλιστική αναπροσαρμογή των στόχων. Είναι σαφές πως μια σειρά από δρομολογημένα έργα υποδομής πρέπει να ολοκληρωθεί, καθώς τα έργα αυτά συνεισφέρουν στην αναπτυξιακή δυναμική. Σε κάθε περίπτωση όμως το επιχειρείν, η υγιής, δυναμική, παραγωγική ιδιωτική επιχειρηματική δραστηριότητα, αποτελεί «κλειδί» για την ανάπτυξη. Στην Ελλάδα, δυστυχώς, παραμένει άκαμπτη μια σειρά από σημαντικά φράγματα στον παραγωγικό αυτό τομέα: γραφειοκρατικά, φορολογικά, πολιτικά, αλλά και κοινωνικά. Το διαρκώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον και η συνθετότητά του είναι βασικοί ανασταλτικοί παράγοντες. Χρειαζόμαστε ένα κράτος πιο φιλικό προς την ιδιωτική πρωτοβουλία, που να διευκολύνει την επιχειρηματικότητα και όχι να εγείρει προσχώματα. Για τη νέα χρονιά οι επιχειρήσεις αναμένουν τη διοχέτευση ρευστότητας στην αγορά, τη μείωση της φορολογίας και των έκτακτων φόρων, την απλούστευση του φορολογικού κώδικα και των διαδικασιών του Δημοσίου και γενικότερα επίσπευση και ολοκλήρωση διαρθρωτικών μέτρων και μεταρρυθμίσεων που θα αποκαθιστούν χρόνιες στρεβλώσεις της αγοράς. Εξωτερικά κομβικά γεγονότα, όπως η χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ με μεθόδους ποσοτικής χαλάρωσης, μπορούν να οδηγήσουν σε αύξηση της ανταγωνιστικότητας κρίσιμων κλάδων όπως ο τουρισμός και ανακοπής του φάσματος του αποπληθωρισμού που πλανάται πάνω από την Ευρώπη. Μια τέτοια εξέλιξη θα είναι πολύ σημαντική για το σύνολο της ευρωζώνης. Παράλληλα, η πτώση της τιμής του πετρελαίου αναμένεται να συνεισφέρει στη μείωση του ενεργειακού κόστους παραγωγής, μεταφοράς κ.λπ. με σχετική μετακύλιση στις τιμές λιανικής και την απελευθέρωση πόρων, που θα διοχετευτούν στην αγορά και θα συμβάλλουν στην τόνωση του ΑΕΠ. Κάτι τέτοιο σε παγκόσμιο επίπεδο αναμένεται να τονώσει το ΑΕΠ κατά δύο ποσοστιαίες μονάδες και να δημιουργήσει σχετικό θετικό κλίμα παγκοσμίως. Σημαντική παραμένει η πρόκληση για την τήρηση των οικονομικών υποχρεώσεων του Δημοσίου, με προεξέχουσα αυτή της εξόφλησης των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τον ιδιωτικό τομέα, που θα μπορούσε με την εκπλήρωσή τους να συνεισφέρει στη δραματική αύξηση της ρευστότητας στην αγορά και στη διευθέτηση μιας αλυσίδας υποχρεώσεων μεταξύ προμηθευτών, με πολλαπλασιαστικά οφέλη για το ΑΕΠ. Αν και η χρονιά ξεκινά με μια σειρά από αστάθμητους πολιτικούς παράγοντες, θα ήθελα να εκφράσω την πεποίθηση ότι θα πρυτανεύσουν η λογική, η συνεννόηση και το εθνικό συμφέρον στα κρίσιμα θέματα. Να ανοίξει ξανά ο επενδυτικός νόμος Το βασικό ζητούμενο για το 2015 είναι η αποκατάσταση της σταθερότητας, τόσο σε πολιτικό όσο και σε οικονομικό επίπεδο, και η διαμόρφωση των κατάλληλων δομών που θα την υποστηρίξουν. Παρόλο που το τελευταίο διάστημα η χώρα έδειχνε σημάδια ανάκαμψης και δυνατότητα σταθεροποίησης σε αρκετούς τομείς, γεγονός που επηρέασε θετικά και την ψυχολογία των καταναλωτών, δυστυχώς δεν είδαμε να το «εισπράττει» αυτό η πραγματική οικονομία. Οι συμφωνίες και συνενώσεις μικρότερων εταιριών σε μεγαλύτερα σχήματα, που παρατηρούνται έντονα την τελευταία περίοδο σε αρκετούς κλάδους, αποτελούν κινήσεις προς τη σωστή κατεύθυνση, ικανές να συμβάλλουν σημαντικά σε μια πιο υγιή «επόμενη μέρα». Ωστόσο, και αυτές από μόνες τους δεν φτάνουν. Θα πρέπει το συντομότερο δυνατό να ανοίξει και πάλι ο επενδυτικός νόμος, δίνοντας το σινιάλο στις αγορές και τους επιχειρηματίες ότι υπάρχει βούληση για την υιοθέτηση ενός σταθερού πλαισίου ανάπτυξης και τη δημιουργία πλάνου προσέλκυσης νέων επενδύσεων. Toy Γιάννη Χήτου Προέδρου & διευθύνοντος συμβούλου Ολυμπιακής Ζυθοποιίας Στο ίδιο πλαίσιο, η βελτίωση των δεικτών στον τομέα της απασχόλησης αποτελεί αφενός ενθαρρυντικό στοιχείο, όμως πρέπει να συνεχιστούν οι μεταρρυθμίσεις, χωρίς καθυστέρηση και με θυσία στο βωμό των πολιτικών σκοπιμοτήτων. Ο τραπεζικός τομέας στη χώρα μας σιγά σιγά σταθεροποιήθηκε, δείχνοντας την πρόθεση να συμμετέχει ενεργά και ουσιαστικά στην «επόμενη μέρα» του τόπου, με έναν πιο υγιή τρόπο και αποφεύγοντας τις υπερβολές του παρελθόντος. Αντίστοιχα, ο δημόσιος τομέας έχει συρρικνωθεί σε ένα ικανοποιητικό επίπεδο, αλλά τώρα προέχει να εκσυγχρονιστεί και να γίνει πιο παραγωγικός, καθώς υπάρχει ο κίνδυνος να καταστεί τελικά αναποτελεσματικός και ίσως χειρότερος από πριν. Το σίγουρο, πάντως, είναι ότι κυρίαρχο ζητούμενο για τη νέα χρονιά, ειδικά μετά τις τελευταίες πολιτικές εξελίξεις, είναι η εξάλειψη της αβεβαιότητας για το ποια κατεύθυνση θα πάρει η χώρα. Οσο αυτό δεν έρχεται και όσο διαιωνίζεται ο κίνδυνος πισωγυρισμάτων, τόσο διακυβεύεται να πάνε χαμένοι οι κόποι και οι θυσίες των Ελλήνων την τελευταία τετραετία. Η φορολογία «κλειδί» για την ελληνική οικονομία Τα τελευταία χρόνια ήταν αρκετά δύσκολα για τη χώρα μας σε οικονομικό, πολιτικό και κυρίως κοινωνικό επίπεδο. Κατόπιν 5 ετών άσκησης έντονης πίεσης και διαρκούς λήψης μέτρων αναπροσαρμογής, έφτασε η ώρα για την ανασύνταξη της Ελλάδας. Το τελευταίο χρονικό διάστημα -έως πριν και τον προεκλογικό πυρετό- η ελληνική αγορά έδειχνε πως αρχίζει να βρίσκει ρυθμούς σταθερότητας. Η τρέχουσα πολιτική συγκυρία του προεκλογικού κλίματος έχει συντελέσει στη δημιουργία κλίματος φόβου, μείωσης της κατανάλωσης και παγώματος των επενδύσεων από την πλευρά των ξένων κι εγχώριων επενδυτών. Είναι σημαντικό εμείς, οι εκφραστές των επιχειρήσεων, να καταθέσουμε τι προσδοκούμε για το μετασχηματισμό του τρόπου λειτουργίας της χώρας, με στόχο την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας και την ευημερία των πολιτών και τη συνολική ανασύνταξη της Ελλάδας. Τι προσδοκούμε: Είναι πολύ σημαντικό να λειτουργούμε μέσα σε ένα σταθερό και χωρίς διακυμάνσεις πολιτικό και κοινωνικό περιβάλλον. Σίγουρα η πολιτική αστάθεια που έχει δημιουργηθεί τον τελευταίο καιρό, και δη τον τελευταίο μήνα, αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδια στην πορεία για την ανάπτυξη και σημαντικό ανασταλτικό παράγοντα για την ανάληψη επενδυτικού ρίσκου από τον ιδιωτικό τομέα. Το 2015 είναι ένα έτος ορόσημο για την ανάπτυξη της σταθερότητας εκείνης που απαιτείται ώστε να μας εμπιστευθούν ξανά οι αγορές, να ενθαρρυνθούν οι επενδύσεις στην Ελλάδα, να υλοποιηθούν επιχειρηματικά σχέδια και πρωτοβουλίες και να περάσουμε σιγά σιγά Toy Κώστα Καραφωτάκη Γενικού διευθυντή του Ομίλου Εταιριών Olympia από μια περίοδο έντονης ανασφάλειας στη φάση της εμπιστοσύνης. Παράλληλα, είναι σημαντικό να μεταβούμε σε ένα πιο δίκαιο σύστημα φορολόγησης, τόσο των επιχειρήσεων όσο και των φυσικών προσώπων. Σε αυτό το πλαίσιο, η πάταξη της φοροδιαφυγής είναι υψίστης σημασίας καθώς θα οδηγήσει στην ανάπτυξη του θεμιτού ανταγωνισμού και την εξυγίανση της αγοράς. Συνολικά, το φορολογικό καθεστώς πιστεύω ότι αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα σημεία προς επίλυση εντός του 2015, καθώς ο εξορθολογισμός του θα συνεισφέρει σημαντικά στην ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας και την ενίσχυση του κοινωνικού ιστού. Επίσης, αυτό που θα περίμενε κανείς το 2015 είναι η χαλάρωση της δημοσιονομικής λιτότητας ως μια κίνηση που θα συμβάλει στην ανάταση της ψυχολογίας της αγοράς και στην αύξηση της κατανάλωσης. Μέσα από αυτή τη λογική θα οδηγηθούμε σε μια γενική βελτίωση του οικονομικού κλίματος, καθώς και στην προσέλκυση επενδύσεων. Τέλος, και εφόσον επιτευχθούν τα παραπάνω, θα πρέπει το κράτος να μπει σε μια λογική μεγαλύτερης εξωστρέφειας, ώστε να προβάλει τη χώρα μας ως παράγοντα σταθερότητας. Ο όμιλός μας και ο μέτοχός μας, Πάνος Γερμανός, μέσα από συνεχείς επενδύσεις στην ελληνική αγορά εν μέσω κρίσης -επενδύσεις που ξεπερνούν τα 160 εκατ. ευρώ- έχουν δώσει έμπρακτα την ψήφο εμπιστοσύνης τους προς τη χώρα. Πιστεύουμε επομένως ότι ήρθε η ώρα όλοι να συνειδητοποιήσουμε πως μόνο η σταθερότητα σε πολιτικο-οικονομικο-κοινωνικό επίπεδο μπορεί να λειτουργήσει υπέρ της ανάτασης της Ελλάδας.

17 ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ ΚΥΡΙΑΚΗ 28 δεκεμβριου 2014 Οικονομία 17 Σταθερότητα και ανάπτυξη τα μεγάλα ζητούμενα Κάθε καινούργια χρονιά, όλοι μας, σε ατομικό αλλά και επιχειρηματικό επίπεδο, έχουμε την ανάγκη να οραματιστούμε με αισιοδοξία το μέλλον και να θέσουμε νέους στόχους. Το 2014 στην οικονομία έγιναν βήματα προς τη σωστή κατεύθυνση, που αποτυπώνονται κυρίως στα μακροοικονομικά μεγέθη, χρειάζεται όμως να καταβάλουμε ακόμα μεγάλη προσπάθεια ώστε να δούμε τα οφέλη από τις έως τώρα προσπάθειες στην πραγματική οικονομία. Υπό το πρίσμα αυτό, το 2015 θα είναι σίγουρα ένας ακόμη σημαντικός χρόνος και το βασικό ζητούμενο του νέου έτους είναι η διατήρηση της σταθερότητας και η εμφάνιση των πρώτων σημείων ανάπτυξης. Στο πνεύμα αυτό η τόνωση της αγοραστικής δύναμης των καταναλωτών θα ήταν σίγουρα μια θετική εξέλιξη που θα δημιουργούσε θετικό αντίκτυπο σε όλη την αγορά. Ολοι όσοι εκπροσωπούμε τις υγιείς επιχειρηματικές δυνάμεις του τόπου προσβλέπουμε στις κινήσεις αυτές που θα οδηγήσουν στη βελτίωση του οικονομικού περιβάλλοντος και θα δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις της επόμενης ημέρας. Δηλαδή, στη δημιουργία ενός μοντέλου βιώσιμης ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας με πυλώνες την καινοτομία, την εξωστρέφεια και τη συνεργασία, αλλά και συγκεκριμένες λύσεις για την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας, την αύξηση της Toy ΜΗΝΑ ΜΑΥΡΙΚΑΚΗ Διευθυντή Επικοινωνίας και Εταιρικών Σχέσεων της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας απασχόλησης και την προσέλκυση επενδυτών. Ενα δεύτερο μεγάλο ζητούμενο είναι ένα σταθερό φορολογικό πλαίσιο, καθώς αυτή είναι η αναγκαία συνθήκη για να μπορέσουν οι επιχειρήσεις να σχεδιάσουν τη στρατηγική τους με μακροπρόθεσμο ορίζοντα. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα την πραγματοποίηση επενδύσεων που μπορούν να δημιουργήσουν θέσεις εργασίας που τόσο έχουμε ανάγκη και να αυξήσουν ταυτόχρονα τα έσοδα του κράτους. Παράλληλα, εξακολουθούμε πάντα να αποβλέπουμε στην προώθηση των αναγκαίων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που θα μειώσουν τη γραφειοκρατία, θα μας απαλλάξουν από στρεβλώσεις του παρελθόντος, θα δώσουν την απαραίτητη ώθηση σε νέους επιχειρηματίες να δοκιμάσουν τις δυνάμεις τους και θα αυξήσουν με τον τρόπο αυτόν την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας γενικότερα. Τέλος, σε ό,τι αφορά την αγορά της μπίρας, το 2015 ευελπιστούμε ότι θα συνεχίσει να είναι μια δυναμική χρονιά, στην οποία η αγορά μας θα παραμείνει ελκυστική και ενδιαφέρουσα, με νέες προτάσεις που θα αυξήσουν τις περιστάσεις κατανάλωσης. Πιστεύουμε ότι θα δούμε ακόμα πιο ξεκάθαρα τάσεις σταθεροποίησης και θα μπορέσουμε να προσελκύσουμε νέους καταναλωτές στον κόσμο της μπίρας, αυξάνοντας την κατά κεφαλήν κατανάλωση. Μεταρρυθμίσεις, για ενίσχυση της βιομηχανίας Toy Μάκη Προβατά Διευθύνοντος συμβούλου στη Vivechrom Οι πολιτικές εξελίξεις στη διάρκεια του 2014 πρόσθεσαν έναν επιπλέον προβληματισμό στους καταναλωτές και ήδη από τις αρχές του φθινοπώρου αυτό αποτυπώθηκε και στην αγορά. Σε κάθε περίπτωση, ατενίζουμε το μέλλον με αισιοδοξία και πιστεύουμε ότι ως χώρα θα σταθούμε στο ύψος που προστάζουν οι δύσκολοι καιροί που διατρέχουμε και θα κινηθούμε με γνώμονα το εθνικό συμφέρον και μόνο. Στο πλαίσιο αυτό, υπάρχουν αρκετά βήματα που πρέπει να υλοποιηθούν και συγκεκριμένες μεταρρυθμίσεις που θεωρούμε ότι θα εξασφαλίζουν τη βελτίωση των θεσμών, θα εγγυώνται ένα σταθερό φορολογικό καθεστώς για τη βιομηχανία και τις επιχειρήσεις και γενικότερα θα εμπνέουν σταθερότητα, προκειμένου τόσο οι Ελληνες όσο και οι ξένοι επενδυτές και επιχειρηματίες να εμπιστευτούν τις δυνατότητες της χώρας και να προχωρήσουν σε επενδύσεις. Επομένως, είναι προφανές και αποδεκτό από όλους, ανεξαρτήτως του σε ποιο χώρο ανήκουν, ότι βασικοί πυλώνες για την επιστροφή της Ελλάδας στην ανάπτυξη και τη μείωση της ανεργίας είναι η σταθερότητα και η ουσιαστική πάταξη της φοροδιαφυγής. Εάν οι προβλέψεις μας επιβεβαιωθούν, το 2015 θα είναι μια καλύτερη χρονιά που θα βοηθήσει την εγχώρια βιομηχανία να ανασάνει και θα μπορέσει να ξεπεράσει τη δύσκολη οικονομική συγκυρία. Η Vivechrom, μέλος της AkzoNobel, δραστηριοποιείται επιτυχώς στην Ελλάδα για περισσότερα από 82 χρόνια, κατέχοντας ηγετική θέση στον ελληνικό κλάδο χρωμάτων. Με κύριο στόχο μας την προσφορά προϊόντων ανώτερης ποιότητας, που ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις και τις ανάγκες των Ελλήνων καταναλωτών, η εταιρία διαθέτει σύγχρονο εργοστάσιο παραγωγής οικοδομικών χρωμάτων στη Μάνδρα Αττικής, καθώς επίσης και το μεγαλύτερο δίκτυο διανομής με περισσότερα από σημεία πώλησης σε κάθε γωνιά της ηπειρωτικής και νησιωτικής Ελλάδας. Με ένα σημαντικό ανθρώπινο δυναμικό 215 εργαζομένων, που αποτελούν τους κυρίαρχους εκπροσώπους μας και παράλληλα με σεβασμό προς τους καταναλωτές, τους εργαζομένους μας, την ευρύτερη κοινωνία και το περιβάλλον, στη Vivechrom παράγουμε μία πλήρη σειρά προϊόντων κορυφαίας ποιότητας που καλύπτουν τις ανάγκες της αγοράς σε οικοδομικά χρώματα, συνδυάζοντας εξαιρετική απόδοση, ευκολία εφαρμογής, μεγάλη αντοχή και τέλειο αισθητικό αποτέλεσμα. Ο κλάδος τροφίμων και ποτών έχει μεγάλες προοπτικές Οι προκλήσεις και οι προσκλήσεις για το 2015 θα είναι πολλές, καθώς η ελληνική επιχειρηματικότητα θα συνεχίζει να δοκιμάζεται από τις πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις, οι οποίες δεν έχουν σταθεροποιηθεί. Ο ελληνικός κλάδος τροφίμων έχει ανάγκη από ουσιώδεις δράσεις, διαρθρωτικές αλλαγές και μεταρρυθμίσεις, που θα ευνοήσουν την ανάπτυξη των επιχειρήσεων και την εξωστρέφειά τους και θα οδηγήσουν τη χώρα σε μία σταθερή πορεία ανάκαμψης, όπως είναι η υιοθέτηση ενιαίας χαμηλής φορολογίας, η ενίσχυση των επιχειρήσεων με έντονη εξαγωγική δραστηριότητα, καθώς και η εξυγίανση των δημόσιων οικονομικών της χώρας μας. Η Ελλάδα διαθέτει εταιρίες, με μοναδικά προϊόντα, ασύγκριτης ποιότητας, αξίας και γεύσης, που συνάδουν με τις τάσεις των διεθνών αγορών για υγιεινή και ισορροπημένη διατροφή. Tησ Λίλιαν Φίλιπς Υπεύθυνης Επενδυτικών Σχέσεων & Επικοινωνίας της Creta Farms Πιστεύουμε ότι ως εταιρία και ως χώρα οφείλουμε να προωθήσουμε τα προϊόντα μας και την ευρύτερη ιδέα που αυτά αντιπροσωπεύουν σε παγκόσμιο επίπεδο και μόνο αν δουλέψουμε όλοι μαζί -εταιρίες, φορείς και κυβέρνηση- προς αυτήν την κατεύθυνση θα καταφέρουμε να έχουμε έναν κλάδο τροφίμων εύρωστο και βιώσιμο. Στην Creta Farms, την κορυφαία ελληνική εταιρία αλλαντικών, συνεχίζουμε σταθερά να αναπτυσσόμαστε και να διευρύνουμε το χαρτοφυλάκιο των προϊόντων μας, ενισχύοντας την επιχειρηματική μας δραστηριότητα εντός, αλλά και εκτός συνόρων. Με βασικό μας στόχο την παροχή προϊόντων ξεχωριστής ποιότητας και υψηλής διατροφικής αξίας, δραστηριοποιούμαστε επιτυχώς στην Ελλάδα για περισσότερα από 30 χρόνια. Εχοντας ως κινητήριο δύναμη την αγάπη μας για τη δημιουργία εξαιρετικής ποιότητας προϊόντων, το τρίπτυχο της επιτυχημένης λειτουργίας μας βασίζεται στην καινοτομία, στην εμπιστοσύνη και την ποιότητα, που για εμάς είναι κυρίαρχο συστατικό υγιούς αναπτυξιακής πορείας. Το 2014 αποτελεί για εμάς μία χρονιά-ορόσημο, καθώς, παρά τις προκλήσεις που κληθήκαμε να αντιμετωπίσουμε σε ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον, επιτύχαμε σημαντική βελτίωση των αποτελεσμάτων μας και νέες συμφωνίες σε διεθνές επίπεδο. Βασική προτεραιότητα για την εταιρία αποτελούν η δημιουργία και η προσφορά premium προϊόντων, που καλύπτουν πλήρως τις ανάγκες των Ελλήνων αλλά και διεθνών καταναλωτών για ισορροπημένη και υψηλής ποιότητας διατροφή. Βασικό μας στόχο αποτελεί η στρατηγική ανάπτυξης στις διεθνείς αγορές, μέσω νέων συνεργασιών, οι οποίες προβλέπουμε να ενισχύσουν τη δραστηριότητα της εταιρίας παγκοσμίως.

18 Οικονομία 18 ΚΥΡΙΑΚΗ 28 Δεκεμβριου 2014 ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ ο κοσμοσ ΘΕΜΑ τησ διαφημισησ Πρωτοβουλία ΕΔΕΕ για το ελληνικό σήμα H Ενωση Εταιριών Διαφήμισης και Επικοινωνίας Ελλάδος (ΕΔΕΕ), ως θεσμικός φορέας που εκπροσωπεί τον κλάδο της Διαφήμισης και Επικοινωνίας στη χώρα, πήρε την πρωτοβουλία να υποστηρίξει pro bono την προσπάθεια δημιουργίας του ελληνικού σήματος, προκειμένου να συμβάλει στην εικόνα των ελληνικών προϊόντων και υπηρεσιών σε τοπικό και διεθνές επίπεδο. Στο πλαίσιο αυτό πραγματοποιήθηκε σχετική ανάθεση στη Milk Branding Professionals. «Αισθανόμαστε ότι σήμερα τα ελληνικά προϊόντα έχουν ένα σήμα άρτιο, αναγνωρίσιμο και τεχνικά σωστό. Ελπίζουμε ότι αυτό είναι ένα πρώτο βήμα για την ανάπτυξη μιας σειράς δράσεων, με επαγγελματικά κριτήρια και τεχνογνωσία, για τη βελτίωση και τον εκσυγχρονισμό της οπτικής ταυτότητας της χώρας και σε άλλα πεδία», σημειώνεται μεταξύ άλλων από την ΕΔΕΕ. Specs Ο φορεασ Διαχείρισης Δέλτα Αξιού - Λουδία - Αλιάκμονα προκηρύσσει διαγωνισμό για την ανάθεση των εξής υπηρεσιών: δημιουργία και τοποθέτηση εκθεμάτων στο Κέντρο Πληροφόρησης Υγροτόπων «Νικόλαος Κ. Γιουτίκας», δράσεις ενημέρωσης - ευαισθητοποίησης και παραγωγή ταινίας ντοκιμαντέρ και τηλεοπτικών σποτ. Ο συνολικός προϋπολογισμός του έργου ανέρχεται σε ευρώ (με ΦΠΑ) και προσφορές υποβάλλονται μόνο ηλεκτρονικά στη διαδικτυακή πύλη gr, του ΕΣΗΔΗΣ, από 15/01/2015 και ώρα 10 π.μ. έως 21/01/2015, ημέρα Τετάρτη και ώρα 10 π.μ. Ο Δήμος Λέσβου έχει προκηρύξει διαγωνισμό, αναζητώντας ανάδοχο που θα αναλάβει το έργο με αντικείμενο την τουριστική προβολή του Δήμου Λέσβου Ο προϋπολογισμός του έργου ανέρχεται σε ευρώ, συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ. Στόχος είναι η υλοποίηση του εγκεκριμένου επιχειρησιακού σχεδίου τουριστικής προβολής, το οποίο αποτελείται από επτά ενέργειες. Πιο συγκεκριμένα, η ανάδοχος που θα αναλάβει το έργο θα κληθεί, μεταξύ άλλων, να προσφέρει υπηρεσίες μελέτης branding-positioning, συμμετοχής σε τουριστικές εκθέσεις, υλοποίησης επιχειρηματικών αποστολών και εν γένει αποστολών διαμορφωτών της κοινής γνώμης, δημιουργίας διαφημιστικών μηνυμάτων στο Διαδίκτυο, δημιουργίας εντύπων και banners κ.ά. Η προθεσμία υποβολής των προσφορών λήγει στις 22 Ιανουαρίου Ο Εκτελεστικός Οργανισμός για τις Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις (EASME) προκηρύσσει διαγωνισμό για την ανάδειξη αναδόχου που θα αναλάβει την προώθηση της εικόνας των ευρωπαϊκών υποδημάτων σε νέες αναδυόμενες καταναλωτικές αγορές μέσω μιας εκστρατείας ευαισθητοποίησης και την υποστήριξη της διεθνοποίησης των ευρωπαϊκών μικρομεσαίων εταιριών υποδημάτων σε τρίτες χώρες. Για την εκστρατεία, με τίτλο «Ευρωπαϊκά υποδήματα: δεν είναι απλά μια νέα μόδα», θα διατεθούν ευρώ (χωρίς ΦΠΑ). Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να υποβάλλουν προσφορές μέχρι τις 2/2/2015. SHORT LIST ΓΙΑ ΤΗΝ BDF Short list με δύο εταιρίες υπάρχει στο τελικό στάδιο του κλειστού spec για τον PR λογαριασμό της Beiersdorf Hellas. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, πρόκειται για τη Hill+Knowlton Strategies και τη V+O, η οποία χειρίζεται αυτήν τη στιγμή το λογαριασμό. Θυμίζουμε ότι στο spec συμμετείχαν αρχικά πέντε εταιρίες. H ZΟΝIOU ΣΤΗΝ ORANGE ADVERTISING Η Orange Advertising ξεκίνησε μια νέα συνεργασία με την εταιρία αρωματοποιίας ΖΟΝΙΟU, η οποία δραστηριοποιείται στον κλάδο του αρώματος από το Στόχος της ΖΟΝΙΟU είναι η επέκταση του δικτύου της με franchise στην Ελλάδα και το εξωτερικό και η ανάπτυξη της online δραστηριότητάς της μέσω του ηλεκτρονικού της καταστήματος. Η MSPS ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΦΙΛΟΥΣ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ Η MSPS ανέλαβε τη στρατηγική, το σχεδιασμό και την ανάπτυξη της online παρουσίας του φιλανθρωπικού σωματείου «Οι Φίλοι του Παιδιού». Ειδικότερα, η MSPS σχεδίασε και υλοποίησε νέα ιστοσελίδα ( gr), δημιούργησε νέο λογαριασμό στο facebook και νέο κανάλι στο YouTube. in brief Σε Μαρινόπουλο και ΜcCann Erickson το βραβείο Retail Campaign Η Μαρινόπουλος Α.Ε. και η ΜcCann Erickson απέσπασαν το βραβείο Retail Campaign στα Lighthouse RetailBusiness Awards Πιο συγκεκριμένα, οι δύο εταιρίες διακρίθηκαν για την καμπάνια «100άρι στον Μαρινόπουλο», στην κατηγορία όπου υπήρχε ο μεγαλύτερος ανταγωνισμός από άποψη υποψηφιοτήτων. Σχετικά με τη διάκριση, ο Θοδωρής Τσεμπερούλης, Group Marketing and Sales Development Director της Μαρινόπουλος Α.Ε., μεταξύ άλλων, ανέφερε τα εξής: «Με το 100άρι, επικοινωνήσαμε λίγο διαφορετικά με τον καταναλωτή μας. Ηταν ρίσκο η επιλογή μας 100%, καθώς ξεφύγαμε από τα καθιερωμένα, αλλά είχε αποτέλεσμα στο έπακρο και ευρώ για την Κρήτη Το ποσό των ευρώ θα διαθέσει η Περιφέρεια Κρήτης για το Πρόγραμμα Τουριστικής Προβολής της για το έτος 2015, το οποίο ενέκρινε το Περιφερειακό Συμβούλιο Κρήτης και εν συνεχεία επικυρώθηκε από τον περιφερειάρχη Κρήτης, Σταύρο Αρναουτάκη. Το πρόγραμμα, που θα χρηματοδοτηθεί από ιδίους πόρους και συντάχθηκε στο πλαίσιο της συνεχούς προσπάθειας για βελτίωση της διεθνούς εικόνας και αύξηση της αναγνωρισιμότητας της Κρήτης ως τουριστικού προορισμού, στοχεύει παράλληλα και στην ανάδειξη των δυνατοτήτων των εναλλακτικών μορφών τουρισμού, μέσω εξειδικευμένων δράσεων, και στην προσέλκυση μελλοντικών επισκεπτών ειδικού ενδιαφέροντος. αισθανόμαστε δικαιωμένοι. Θέλω να ευχαριστήσω τη McCann, τη UM και τη Weber, όλο αυτό το team που μας βοηθάει να κάνουμε τη διαφορά». Από την πλευρά της, η Ελενα Τσακιρίδου, διευθύνουσα σύμβουλος της McCann Erickson, σημείωσε πως η συγκεκριμένη διάκριση αποτελεί πολύ μεγάλη χαρά και τιμή για την εταιρία και ανέφερε πως «με βάση τις συγκυρίες που επικρατούν στην ελληνική αγορά δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση η δημιουργία, πόσω μάλλον η διάκριση». Καμπάνια για τη Θεσσαλονίκη «Αυτή είναι η Θεσσαλονίκη. Μια Μεγάλη Καρδιά!» Αυτό είναι το θέμα της νέας διεθνούς καμπάνιας για τη Θεσσαλονίκη, μιας πρωτοβουλίας της Marketing Greece, που υλοποιείται σε συνεργασία με την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, το Δήμο Θεσσαλονίκης και την Ενωση Ξενοδόχων Θεσσαλονίκης. Συγκεκριμένα, έχει σχεδιαστεί η υλοποίηση ενός ολοκληρωμένου προγράμματος ψηφιακής προβολής και προώθησης, προκειμένου «να μάθουν όλοι για την πόλη που ξέρει να ζει, να αγαπά, να αγκαλιάζει ανθρώπους, κουλτούρες και διαφορετικότητες και να τα αναδεικνύει». To ADWEEK ανακήρυξε την ΒΒDO Global Agency of the Year για το Είναι η δεύτερη φορά τα τέσσερα τελευταία χρόνια που το Adweek απονέμει τη διάκριση αυτή στην BBDO. Στην ΕΕΔΕ (Ελληνική Εταιρία Διοικήσεως Επιχειρήσεων) ανέθεσε κατόπιν διαπραγμάτευσης το υπουργείο Εργασίας την υλοποίηση του έργου «Δημιουργία, υποστήριξη και υλοποίηση ενός Ολοκληρωμένου Προγράμματος Δημοσιότητας, Επικοινωνιακής Στρατηγικής και Δράσεων του εθνικού σχεδίου για την επαγγελματική εκπαίδευση, κατάρτιση και μαθητεία». Το έργο θα ολοκληρωθεί εντός δύο μηνών από την υπογραφή της σχετικής σύμβασης και το κόστος δεν θα υπερβεί τις ευρώ (πλέον ΦΠΑ). Η SOLID λανσάρει, για λογαριασμό του κλάδου εστίασης της Vivartia Goody s - Everest, το νέο website Συγκεκριμένα, η Solid είναι υπεύθυνη τόσο για το σχεδιασμό όσο και την κατασκευή του νέου website.

19 ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ ΚΥΡΙΑΚΗ 28 ΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2014 Οικονοµία 19 ΕΥΔΑΠ Πηγή Ζωής και Προσφοράς Ειδικά τιµολόγια για ευαίσθητες κοινωνικές οµάδες, διακανονισµοί οφειλών στα νοικοκυριά και διαγραφή χρεών σε κοινωφελή ιδρύµατα βρίσκονται στο επίκεντρο των δράσεων της επιχείρησης Το δυναµικό τρίπτυχο κοινωνία, άνθρωπος και φυσικό περιβάλλον αποτελεί διαχρονικά τον κατευθυντήριο άξονα στον οποίο αναπτύσσει και διευρύνει η ΕΥ ΑΠ τη δράση της, εντάσσοντας τις αρχές της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης στο σύνολο των ενεργειών της. Κυρίαρχος στόχος είναι η προαγωγή της κοινωνικής συνοχής και η προστασία του περιβάλλοντος, παράλληλα µε την εφαρµογή των αρχών της βιώσιµης ανάπτυξης. Η ΕΥ ΑΠ επιδεικνύει συστηµατικά κοινωνική υπευθυνότητα µέσα από την υλοποίηση οργανωµένων δράσεων µε γνώµονα την κοινωνική συνεισφορά. Στο πλαίσιο αυτό παρέχει ειδικά τιµολόγια χαµηλής χρέωσης σε ευαίσθητες κοινωνικά οµάδες, όπως φιλανθρωπικά ιδρύµατα, πολύτεκνες και µονογονεϊκές οικογένειες µε τρία παιδιά, καθώς και σε υπερήλικες άνω των 75 ετών µε χαµηλό εισόδηµα. Από τη συγκεκριµένη παροχή υπολογίζεται ότι θα επωφεληθούν περίπου οικογένειες. Επίσης, η ΕΥ ΑΠ θέτει σε εφαρµογή νέο πρόγραµµα διακανονισµού οφειλών καταναλωτών, που περιλαµβάνει ειδικές ρυθµίσεις κοινωνικού χαρακτήρα για την καλύτερη εξυπηρέτηση του ελληνικού νοικοκυριού το οποίο πλήττεται από την κρίση. Μεταξύ αυτών, περιλαµβάνονται: Απλούστευση της διαδικασίας διακανονισµού και γρήγορη έγκριση των αιτη- µάτων χωρίς την υποχρέωση υποβολής πλήθους δικαιολογητικών. Το πρόγραµµα των διακανονισµών γίνεται ευνοϊκότερο για τον πελάτη µε αποδεδειγµένη οικονοµική δυσκολία µε αύξηση των δόσεων µέχρι και 36. Προσωρινή αναστολή των µέτρων αναγκαστικής είσπραξης, βάσει του Κώδικα Είσπραξης ηµοσίων Εσόδων και µέχρι ποσού ευρώ, υπό την προϋπόθεση της έγκαιρης προσέλευσης των οφειλετών για το διακανονισµό της αποπληρωµής των χρεών τους σε δόσεις, σύµφωνα µε τη νέα πολιτική της Εταιρίας. Επεκτείνοντας την κοινωνική της δράση, η ΕΥ ΑΠ προβαίνει επίσης και στη διαγραφή χρεών σε κοινωφελή ιδρύµατα, όπως το Ασυλο Ανιάτων, και στηρίζει συστηµατικά κοινωφελή ιδρύµατα, φιλανθρωπικές οργανώσεις, υπηρεσίες Υγείας και Παιδείας µε αναγνωρισµένη κοινωνική προσφορά. Η Εταιρία συµβάλλει επίσης και στη διαµόρφωση µιας υπεύθυνης περιβαλλοντικής συµπεριφοράς και την υιοθέτηση προτύπων που διασφαλίζουν την προστασία του περιβάλλοντος. Η επιτυχής διεξαγωγή στην ΕΥ ΑΠ του Εκπαιδευτικού Περιβαλλοντικού Προγράµµατος αποτελεί την αιχ- µή του δόρατος της περιβαλλοντικής δράσης της και απόδειξη του πολυδιάστατου έργου που επιτελεί. Αξίζει να σηµειωθεί ότι περισσότεροι από µαθητές, κυρίως της πρωτοβάθµιας εκπαίδευσης, παρακολουθούν κάθε χρόνο το εν λόγω πρόγραµµα εντελώς δωρεάν. Οι µαθητές κατανοούν έννοιες πολύπλοκες, όπως ύδρευση, αποχέτευση, βιολογικοί σταθµοί, ερηµοποίηση και λειψυδρία, χάρη στον εύληπτο τρόπο µε τον οποίο πραγµατοποιείται το εκπαιδευτικό πρόγραµµα που είναι εξοπλισµένο µε τα πιο σύγχρονα υλικοτεχνικά και ηλεκτρονικά µέσα. Το πρόγραµµα ολοκληρώνεται µε τη διανοµή στα παιδιά εκπαιδευτικού υλικού και αναµνηστικών δώρων και τη διεξαγωγή δραστηριοτήτων, όπου οι µαθητές συµµετέχουν ενεργά. Η ανάπτυξη ενός ανθρωποκεντρικού και υπεύθυνου οργανισµού, όπου ικανοποιηµένοι και αφοσιωµένοι εργαζόµενοι λειτουργούν συλλογικά και µε ανεπτυγ- µένο το αίσθηµα της οµαδικότητας και αυτοδέσµευσης, δηµιουργώντας αξία και εξασφαλίζοντας την ανάπτυξη της Εταιρίας, αποτελεί πρωταρχικό στόχο για την ΕΥ ΑΠ. Γι αυτό η επιχείρηση εφαρµόζει σύγχρονες τεχνικές διαχείρισης και ανάπτυξης των εργαζοµένων, εστιάζοντας στην ανάπτυξη των δεξιοτήτων τους και επενδύοντας διαρκώς στο ανθρώπινο δυναµικό, στην παραγωγικότητα, όπως επίσης και σε θέµατα υγιεινής και ασφάλειας. Στόχος της ΕΥ ΑΠ είναι η συνεχής πρόοδος και ανάπτυξή της και η δηµιουργία προοπτικών ευηµερίας για ολόκληρο το κοινωνικό σύνολο. Γι αυτό καθεµία δράση και πρωτοβουλία υλοποιείται πάντοτε µε σεβασµό στον άνθρωπο, στην κοινωνία και το περιβάλλον.

20 Οικονοµία 20 ΚΥΡΙΑΚΗ 28 ΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2014 ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ ΘΕΜΑ c top 10 c bottom 10 c ιεθνή Χρηµατιστήρια c Νοµίσµατα Μετοχή Κλείσ. ιαφ. % PASAL Α.Ε. 0,125 42,05 PC SYSTEMS 0, ΕΚΤΕΡ 0,497 19,76 ΠΗΓΑΣΟΣ 0,057 18,75 ΚΥΠΡΟΥ ΤΡΑΠΕΖΑ 0,225 14,21 QUALITY 0,518 12,61 ΣΦΑΚΙΑΝΑΚΗΣ 2,58 12,17 ΡΕΒΟΪΛ 0,249 11,16 ΕΛΒΕ ΕΝ ΥΜΑΤΩΝ 0,44 10 ΚΛΩΣ/ΓΙΑ ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ 0,235 9,3 Μετοχή Κλείσ. ιαφ. % ΑΚΡΙΤΑΣ 0,076-18,28 ΑΤΤΙ - ΚΑΤ 0,02-16,67 AXON 0,02-16,67 KLEEMAN HELLAS 1,34-10,07 EPSILON NET 0,723-9,96 ΚΤΗΜΑ Κ. ΛΑΖΑΡΙ Η 0,432-9,81 MINERVA 0,25-9,42 SPACE HELLAS 1,73-9,42 ΕΛΛΑΚΤΩΡ 2,26-8,87 ΟΜΙΚΗ ΚΡΗΤΗΣ 0,301-8,79 ΕΙΚΤΗΣ ΤΙΜΗ ΕΒ. ΜΕΤΑΒ. ΜΕΤΑΒ. % ΑΠΟ 1/1 % P/E P/B DOW JONES 18022,71 1,227 8,727 16,10 3,10 S&P ,2 0,599 12,69 18,43 2,82 NASDAQ 4767,371 0,044 14,14 45,22 5,66 EURO STOXX ,77 1,221 2,272 22,50 1,47 FTSE ,12 0,703-2,337 18,83 1,85 DAX 9882,79 1,008 3,490 17,36 1,68 CAC ,69 1,394 0,113 25,71 1,41 NIKKEI ,14 0,077 8,248 34,76 2,42 HANG SENG 23333,69 0,938 0,117 9,869 1,30 ΙΣΟΤΙΜΙΑ ΑΓΟΡΑ ΠΩΛΗΣΗ ΕΥΡΩ/ ΟΛΑΡΙΟ 1,2184 1,2185 ΕΥΡΩ/ΓΕΝ 146,93 146,94 ΕΥΡΩ/ΣΤΕΡΛΙΝΑ 0, ,7859 ΕΥΡΩ/ΕΛΒΕΤΙΚΟ ΦΡ. 1, ,20232 ΟΛΑΡΙΟ/ΓΕΝ 120,58 120,59 ΟΛΑΡΙΟ/ΣΤΕΡΛΙΝΑ 0,645 0,645 ΟΛΑΡΙΟ/ΕΛΒΕΤΙΚΟ ΦΡ. 0,9867 0,9867 ΣΤΕΡΛΙΝΑ/ΓΕΝ 186,95 186,984 ΣΤΕΡΛΙΝΑ/ΕΛΒΕΤ. ΦΡ. 1,5297 1,53 ΕΛΒΕΤΙΚΟ ΦΡΑΓΚΟ/ΓΕΝ 122, ,224 Ψηλά τα οµόλογα, χαµηλά το Χ.Α. Η αδυναµία εκλογής Προέδρου της ηµοκρατίας βάρυνε το κλίµα οδηγώντας το Γενικό είκτη σε απώλειες Ανάλυση: * Κινητός Μέσος Ορος Ιαν. Φεβρ. Μάρτ. Απρ. Μάι Εντονη η ανησυχία των επενδυτών για τις πολιτικές εξελίξεις και το ενδεχόµενο πρόωρων εκλογών στις αρχές του έτους ΚΜΟ* ,08 Ιούν. Ιούλ. Αύγ. Σεπτ. Οκτ. Νοέμ. Δεκ. Την εσωτερική επικαιρότητα εξακολούθησε και αυτή την εβδοµάδα να µονοπωλεί η διαδικασία εκλογής Προέδρου της ηµοκρατίας. Η δεύτερη εκλογική αναµέτρηση εντός του Κοινοβουλίου δεν έφερε αποτελέσµατα και οι επενδυτές περιµένουν µε αγωνία το αποτέλεσµα της τελευταίας εκλογικής αναµέτρησης την 29η εκεµβρίου. Το κλίµα στο Χρηµατιστήριο βάρυνε µετά το αποτέλεσµα της Τρίτης και ο δείκτης έκλεισε στις 853,2 µονάδες και κατέγραψε απώλειες της τάξης του -1,07%, καθώς η προσπάθεια για εύρεση συναινετικής λύσης και βουλευτικές εκλογές το 3ο τρίµηνο του 2015 φαίνεται να µη βρίσκει ανταπόκριση. Η αβεβαιότητα εξακολούθησε να διατηρεί τις αποδόσεις των Οµολόγων του Ελληνικού ηµοσίου σε υψηλά επίπεδα. Συγκεκριµένα, η απόδοση του οµολόγου 10ετούς διάρκειας κυµάνθηκε στα επίπεδα του 8,4%, ενώ η απόδοση του οµολόγου λήξης του 2017 ξεπέρασε για άλλη µία φορά το 10% καταδεικνύοντας την ανησυχία των επενδυτών για τις πολιτικές εξελίξεις και τις πιθανές εκλογές στις αρχές του επόµενου έτους. Στο ελληνικό αξιόχρεο αναφέρθηκε ο διευθυντής του Ευρωπαϊκού Μηχανισµού Σταθερότητας (ESM), σηµειώνοντας ότι θα υπάρξει επανεκτίµηση στο τέλος του 2015, λαµβάνοντας υπόψη τις µέχρι τότε µεταρρυθµίσεις. Επίσης, σηµείωσε ότι το κόστος δανεισµού της Ελλάδας από το Μηχανισµό θα παραµείνει περίπου στο 1,5% για περισσότερα από 30 χρόνια. Ταυτόχρονα, η περίοδος χάριτος µέχρι το 2022 θα οδηγεί σε εξοικονόµηση ύψους 4,7% επί του ΑΕΠ για κάθε χρόνο, ενώ η ενεργοποίηση της πιστοληπτικής γραµµής πίστωσης θα πραγµατοποιηθεί µετά το τέλος των συζητήσεων για τη λήξη του τρέχοντος προγράµµατος. Στη συνέχεια της συµφωνίας της Τράπεζας Πειραιώς µε την KKR φαίνεται ότι οι ελληνικές τράπεζες είναι σε συζητήσεις για τη διαχείριση των µη εξυπηρετούµενων δανείων µε οίκους του εξωτερικού οι οποίοι εξειδικεύονται στο συγκεκριµένο τοµέα, µε απώτερο στόχο την κεφαλαιακή ενίσχυση των τραπεζικών ισολογισµών. Τα υπό διαπραγµάτευση δάνεια φαίνεται να αφορούν, κυρίως, στον τοµέα της επιχειρηµατικής πίστης. Οι διεθνείς αγορές κινήθηκαν κατά βάση θετικά στον απόηχο των θετικών ανακοινώσεων της οµοσπονδιακής τράπεζας των ΗΠΑ σχετικά µε την κατά το δυνατόν καθυστέρηση αύξησης των επιτοκίων και του χαµηλότερου εύρους πιθανής µεταβολής αυτών. Ο δείκτης S&P500 κατέγραψε νέο υψηλό έτους, ενώ οι αποδόσεις των οµολόγων των ΗΠΑ µικρής διάρκειας κινήθηκαν χαµηλότερα, καθώς το ΑΕΠ το 3ο τρίµηνο σηµείωσε εντυπωσιακή µεταβολή κατά 5%, ωθού- µενο, κυρίως, από την ιδιωτική κατανάλωση που αυξήθηκε κατά το επίσης εντυπωσιακό 3,2%. Οι ευρωπαϊκές αγορές κινήθηκαν επίσης θετικά, σε αναµονή του προγράµµατος ποσοτικής χαλάρωσης από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, ενώ το Κοινοβούλιο της Ιταλίας σχεδιάζει µείωση των φόρων σε χαµηλόµισθους και επιχειρήσεις για το ερχόµενο έτος, στο πλαίσιο της προσπάθειας για ενίσχυση της ανάπτυξης. Η ρευστότητα στην ευρωπαϊκή οικονοµία και η αναζήτηση ασφαλούς καταφυγίου στη διατήρηση µετρητών από τους επενδυτές οδήγησαν την κεντρική τράπεζα της Ελβετίας (SNB) να ανακοινώσει αρνητικό παρεµβατικό επιτόκιο ΓΕΝΙΚΟΣ ΕΙΚΤΗΣ Χ.Α , (-0,25%) για πρώτη φορά µετά τη δεκαετία του Οι αναδυόµενες αγορές εξακολουθούν να πλήττονται καθώς η ισχυροποίηση του δολαρίου, σε συνδυασµό µε τη µείωση στις τιµές των πρώτων υλών και του πετρελαίου, δυσχεραίνει την προσπάθεια ισοσκελισµένων προϋπολογισµών. Χαρακτηριστική η αύξηση των µακροχρόνιων επιτοκίων στη Βραζιλία στο 5,5%, που ανακοίνωσε η κυβέρνηση, για πρώτη φορά έπειτα από 11 χρόνια. Το ΝΤ έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου για τη ρωσική οικονοµία, καθώς η αστάθεια των τελευταίων µηνών οδηγεί σε µετακινήσεις κεφαλαίων και επανεκτίµηση του επενδυτικού κινδύνου. Οι προειδοποιήσεις του ΝΤ ση- µειώθηκαν ύστερα από κρατική ενίσχυση τοπικής τράπεζας µε $530 εκατ. προς αποφυγήν πτώχευσης. Αντίθετα, η µείωση της προβλεπό- µενης ανάπτυξης της οικονοµίας της Κίνας δεν φαίνεται να ανησυχεί την κυβέρνηση. Το οικονοµικό επιτελείο προβλέπει ότι η δύναµη της οικονοµίας είναι τέτοια, που τα επόµενα χρόνια θα σηµειώσει µεταστροφή από εξαγωγή υλικών σε εξαγωγή κεφαλαίων και θα καταστεί από τους ση- µαντικότερους επενδυτές σε παγκόσµιο επίπεδο, ενώ η µεταστροφή της οικονοµίας από την παραγωγή προς τον τριτογενή τοµέα θεωρείται δεδοµένη. Χρήστου Λαδά 2, Τηλ.: info@atticawealth.gr 853,2 ΜΟΝΑ ΕΣ ΤΟ ΚΛΕΙΣΙΜΟ ΤΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΕΙΚΤΗ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑ ΤΗΣ ΤΡΙΤΗΣ 8,4% Η ΑΠΟΔΟΣΗ ΤΟΥ ΕΚΑΕΤΟΥΣ ΟΜΟΛΟΓΟΥ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΗΜΟΣΙΟΥ 1,5% ΤΟ ΚΟΣΤΟΣ ΑΝΕΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΕΛΛΑ ΑΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ESM ΓΙΑ ΤΑ ΕΠΟΜΕΝΑ 30 ΧΡΟΝΙΑ