ΕΙΔΙΚΗ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

Transcript

1 ΕΙΔΙΚΗ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΦΥΤΟΚΑΛΥΨΗ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΠΑΝΙΔΑ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΔΕΟΥΣΑ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΣΤΟΧΟΙ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗΣ ΤΗΣ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΠΟΙΟΤΙΚΑ ΚΑΙ ΠΟΣΟΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΩΝ ΤΥΠΩΝ ΟΙΚΟΤΟΠΩΝ ΠΟΙΟΤΙΚΑ ΚΑΙ ΠΟΣΟΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΩΝ ΕΙΔΩΝ ΧΛΩΡΙΔΑΣ & ΠΑΝΙΔΑΣ ΠΟΙΟΤΙΚΑ ΚΑΙ ΠΟΣΟΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΩΝ ΕΙΔΩΝ ΟΡΝΙΘΟΠΑΝΙΔΑΣ Κριτήριο 5: Π: Πελαργοί, Α: Aρπακτικά, Γ: Γερανοί, Σ: Στρουθιόμορφα (Κατά τον υπολογισμό του πληθυσμού λαμβάνονται υπόψη όλα τα είδη των μεταναστευτικών στρουθιόμορφων). Τα σκιασμένα κελιά δείχνουν το κριτήριο που πληροί κάθε είδος ΠΟΙΟΤΙΚΑ ΚΑΙ ΠΟΣΟΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΑΚΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ Σελ.2

3 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η παρούσα μελέτη με τίτλο «Σταθμός Κινητής Τηλεφωνίας ΑΝΑΜΕΤΑΔΟΤΗΣ ΖΑΓΟΡΑΣ» της εταιρείας VODAFONE Α.Ε. με κωδική ονομασία θέσης: αφορά στην ειδική οικολογική αξιολόγηση του Φακέλου Τροποποίησης του έργου, σύμφωνα με τα απαιτούμενα στο Άρθρο 10, παράγραφο 1 του Νόμου 4014/2011 (Φ.Ε.Κ. 209/Α/ ). Η Διεύθυνση του Σ.Β.Κ.Τ. είναι : ΥΨΩΜΑ "ΛΕΥΚΟ ΚΟΤΡΩΝΙ", Δ.Κ. ΖΑΓΟΡΑΣ. Η παρούσα μελέτη αφορά στην περιβαλλοντική αδειοδότηση υφιστάμενου έργου στερούμενων περιβαλλοντικών όρων και εγκατεστημένου Σταθμού Βάσης Κινητής Τηλεφωνίας (Σ.Β.Κ.Τ.) της εταιρείας, της Δημοτικής Κοινότητας (Δ.Κ.) Ζαγοράς, της ομώνυμης Δημοτικής Ενότητας (Δ.Ε.), του Δήμου Ζαγοράς - Μουρεσίου, του Νομού Μαγνησίας και διοικητικά υπάγεται στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση Θεσσαλίας Στερεάς Ελλάδας. Ο υπό μελέτη σταθμός είναι εγκατεστημένος σε οικόπεδο 417,0m 2 και αποτελεί νομίμως λειτουργών σταθμό. Σύμφωνα με την αρ. πρωτ / αίτηση της εταιρείας προς την Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (ΕΕΤΤ), ο υπό μελέτη Σ.Β.Κ.Τ. αποτελείται από τα κάτωθι έργα: - Ένα (1) σωληνωτό ιστό στήριξης των κεραιοδιατάξεων, ύψους 31,50 (συμπεριλαμβανομένου του αλεξικέραυνου ύψους 1,50m). - Ένα (1) μεταλλικό οικίσκο τύπου container, στέγασης των μηχανημάτων της εταιρείας VODAFONE. - Κεραίες κινητής τηλεφωνίας: Τρεις (3) κεραίες, που εκπέμπουν στα 900MHz, 1.800MHz και 2.100MHz Τρία (3) μικροκυματικά κάτοπτρα - Ένα (1) ειδικό ερμάριο (Pillar) όπου στεγάζονται οι ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις του σταθμού - Μία (1) περίφραξη περιμετρικά του οικοπέδου εγκατάστασης του Σ.Β.Κ.Τ. Η παρούσα ΜΠΕ συντάσσεται στα πλαίσια περιβαλλοντικής αδειοδότησης του Σ.Β.Κ.Τ. ΑΝΑΜΕΤΑΔΟΤΗΣ ΖΑΓΟΡΑΣ, όπου προτείνεται αναβάθμιση και επέκταση των κεραιοδιατάξεων του συστήματος, χωρίς να πραγματοποιούνται αλλαγές στις δομικές κατασκευές του Σ.Β.Κ.Τ. Σελ.3

4 Ειδικότερα, η αιτούμενη τροποποίηση αφορά στην αντικατάσταση των υφιστάμενων τριών (3) κεραιοδιατάξεων από τρεις (3) νέας τεχνολογίας (3G & 4G) μετά του απαραίτητου ηλεκτρομηχανολογικού τους εξοπλισμού. Ο Σ.Β.Κ.Τ. θα περιλαμβάνει και έως είκοσι εννέα (29) μικροκυματικές κεραίες. Το έργο είναι προς την κατεύθυνση της ανάπτυξης των τηλεπικοινωνιών. Σύμφωνα με την νομοθεσία την κατάταξης των έργων και δραστηριοτήτων, ήτοι την Υ.Α. 1958/2012 (Φ.Ε.Κ. 21/Β/ ) «Κατάταξη δημοσίων και ιδιωτικών έργων και δραστηριοτήτων σε κατηγορίες και υποκατηγορίες σύμφωνα με το άρθρο 1 παράγραφος 4 του Ν. 4014/ (ΦΕΚ 209/Α/2011)», όπως αυτή τροποποιήθηκε από την Απόφαση 20741/ Φ.Ε.Κ. 1565Β/ ), το υπό μελέτη έργο κατατάσσεται στην 12η Ομάδα ΕΙΔΙΚΑ ΕΡΓΑ ΚΑΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ και στον κωδικό α/α 6 «Σταθμοί βάσης κινητής και ασύρματης σταθερής τηλεφωνίας (δεν περιλαμβάνονται συστήματα μικροκυψελών, femtocells, τυποποιημένες κατασκευές κεραιών των ΥΑ 17734/390/ και Κ.Υ.Α /261/ και εγκαταστάσεις μικρών σταθμών και κατασκευών κεραιών χαμηλής ηλεκτρομαγνητικής περιβαλλοντικής όχλησης, όπως ορίζονται στην ΚΥΑ 13913/319/2012)» στην Κατηγορία Α της Δεύτερης Υποκατηγορίας 2 (Α2), όπου κατατάσσονται τα έργα του ανωτέρω α/α όταν περιλαμβάνουν συνοδά έργα οδοποιίας ή/και όταν θεμελιώνονται επί του εδάφους περιοχής Natura Ειδικότερα, ο υπό μελέτη σταθμός θεμελιώνεται επί εδάφους Natura και εμπίπτει εντός δύο (2) τη προστατευόμενων περιοχών του δικτύου Natura, όπως παρατίθενται κάτωθι: - της περιοχής με κωδικό GR Όρος Πήλιο & παράκτια θαλάσσια ζώνη, η οποία έχει χαρακτηριστεί ως Ειδική Ζώνη Διατήρησης (Ε.Ζ.Δ. ή S.A.C.). - της περιοχής με κωδικό GR Όρος Πήλιο, η οποία έχει χαρακτηριστεί ως Ζώνη Ειδικής Προστασίας (Ζ.Ε.Π. ή S.P.A.). Σύμφωνα με τα απαιτούμενα στο Άρθρο 10, παράγραφο 1 του Νόμου 4014/2011 (Φ.Ε.Κ.209Α 21/09/2011) απαιτείται η εκπόνηση ειδικής οικολογικής αξιολόγησης. Καθώς μέχρι σήμερα δεν έχουν εκδοθεί οι προδιαγραφές της ειδικής οικολογικής μελέτης, η παρούσα συντάχθηκε με ενδεικτικά περιεχόμενα σύμφωνα με τα απαιτούμενα στο Άρθρο 11, Σελ.4

5 παράγραφο 9 του Νόμου 4014/2011 και περιλαμβάνεται ως αναπόσπαστο παράρτημα του παρόν Φακέλου Τροποποίησης. Σελ.5

6 2. ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Ο Σ.Β.Κ.Τ. χωροθετείται σε απόσταση περί τα 500 ανατολικά του οικισμού Ζαγορά. Ακολουθεί αποσπάσματα Φ.Χ. «ΖΑΓΟΡΑ» όπου εμφαίνεται η θέση του έργου. Σχήμα 2.1: Απόσπασμα αποσπάσματα Φ.Χ. «ΖΑΓΟΡΑ» όπου με κόκκινη βούλα εμφαίνεται η θέση του έργου. Το υψόμετρο της θέσης του έργου είναι +733,90m. Η χωροθέτηση του Σ.Β.Κ.Τ. πραγματοποιήθηκε λαμβάνοντας υπόψη την κάλυψη των αναγκαίων προϋποθέσεων που θέτει η εταιρεία όσον αφορά τη διασύνδεση με άλλους σταθμούς τηλεφωνίας, την τεχνική καταλληλότητα, την ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων σε επίπεδο εδάφους, αλλά και περιβαλλοντικά κριτήρια. Σελ.6

7 2.1. ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ Στην ευρύτερη περιοχή μελέτης εντοπίζονται προστατευόμενες περιοχές -οι οποίες υπόκεινται στις διατάξεις του Ευρωπαϊκού Οικολογικού Δικτύου Natura Η περιοχή εκτέλεσης του προτεινόμενου έργου εμπίπτει εντός των ορίων των προστατευόμενων περιοχών με κωδικό GR Όρος Πήλιο & παράκτια θαλάσσια ζώνη, η οποία έχει χαρακτηριστεί ως Ειδική Ζώνη Διατήρησης (Ε.Ζ.Δ. ή S.A.C.) & με κωδικό GR Όρος Πήλιο, η οποία έχει χαρακτηριστεί ως Ζώνη Ειδικής Προστασίας (Ζ.Ε.Π. ή S.P.A.). Ακόμη, η περιοχή αποτελεί Σημαντική Περιοχή για τα Πουλιά (ΣΠΠ) «GR064 Όρος Πήλιον», σύμφωνα με την έκδοση «Important Bird Areas in Europe» (Bourdakis & Vareltzidou 2000) τουbirdlife International. Η θέση των ανωτέρω προστατευόμενων περιοχών εμφαίνεται στο σχήμα 2.2 που ακολουθεί. Το όρος Πήλιο (μέγιστο υψόμετρο m, Πουριανός Σταυρός) βρίσκεται στην ανατολική Θεσσαλία και εκτείνεται με κατεύθυνση ΒΔ προς ΝΑ μεταξύ του Αιγαίου πελάγους ανατολικά και του Παγασητικού κόλπου προς το νότο. Το Πήλιο έχει έντονο ανάγλυφο και η μορφολογία του χαρακτηρίζεται και από τη γειτνίασή του με το Αιγαίο. Τα πετρώματα του μεγαλύτερου τμήματος της περιοχής (περίπου το 70%) είναι σχιστόλιθοι (φυλλίτες και γνεύσιοι), ενώ στο νοτιοανατολικό τμήμα υπάρχουν σερπεντίνες και τρεις θέσεις με ασβεστόλιθους (περίπου 30% της περιοχής). Στο κεντρικό τμήμα του ορεινού όγκου εκτείνεται πυκνό δάσος οξυάς (Fagus moesiaca), με άριστη δομή και κατάσταση διατήρησης, που αποτελεί την επικρατούσα βλάστηση στα μεγαλύτερα υψόμετρα. Υπάρχουν επίσης σχηματισμοί με λεύκες (Populus tremula) και ιτιές (Salix caprea). Τα παράλια στο Αιγαίο είναι δαντελωτά και σχηματίζουν πολλούς κολπίσκους και όρμους. Οι βραχώδεις ακτές, συχνά γκρεμνώδεις ή με θαλάσσια σπήλαια, εναλλάσσονται με τις αμμώδεις παραλίες. Η ανθρώπινη παρουσία είναι φανερή σε όλη την προτεινόμενη περιοχή, με εξαίρεση τον κεντρικό ορεινό όγκο στα μεγάλα υψόμετρα και τις απότομες ακτές στο Αιγαίο, αλλά είναι πιο έντονη στο εύκολα προσπελάσιμο νότιο τμήμα. Υπάρχουν γραφικά χωριά που συνδέονται με αραιό οδικό δίκτυο (σε πολλά τμήματα υποτυπώδες) και έχουν ποικίλες καλλιέργειες. Οι πιο εκτεταμένες καλλιεργούμενες περιοχές βρίσκονται κυρίως πάνω από τον Παγασητικό και στις πλαγιές που βλέπουν στο Αιγαίο, ενώ μικρότερες στο κεντρικό τμήμα αλλά πάντα σε εντοπισμένες περιοχές ανάμεσα στη φυσική βλάστηση. Κυρίως καλλιεργούνται οπωροφόρα, μηλιές (που αποτελούν μία κύρια πηγή εισοδήματος), αχλαδιές, κερασιές, ροδακινιές, καρυδιές και αμυγδαλιές και, τα τελευταία χρόνια, ακτινίδια. Απαντούν επιπλέον Σελ.7

8 αμπέλια και ελαιώνες. Η χρήση της γης ακολουθεί βασικά τον παραδοσιακό τρόπο, ακόμη και όταν είναι εντατική και εφαρμόζονται σύγχρονες μέθοδοι καλλιέργειας, λόγω του αναγλύφου της περιοχής. Η ποιότητα και η σημασία της περιοχής καθορίζονται από οικολογικές, οικονομικές, ιστορικές και αισθητικές παραμέτρους. Η οικολογική αξία έγκειται στην ποικιλία βιοτόπων με καλή έως άριστη δομή και κατάσταση διατήρησης που υποστηρίζουν πλούσιες σε είδη κοινωνίες. Η περιοχή συνδυάζει την πυκνή δασική βλάστηση -φυλλοβόλα και παραποτάμια δάση- και την αναπτυγμένη μακκία, με τους παράκτιους και θαλάσσιους βιοτόπους του Αιγαίου. Η χλωρίδα του Πηλίου είναι πλούσια σε κοινά είδη (γεγονός γνωστό από την αρχαιότητα, ιδιαίτερα όσον αφορά στα φαρμακευτικά βότανα και κατά τη μυθολογία στο Πήλιο ζούσε ο σοφός θεραπευτής Κένταυρος Χείρων), αλλά περιλαμβάνει και ενδημικά και σπάνια είδη. Η πανίδα είναι επίσης ενδιαφέρουσα. Έχουν καταγραφεί πολλά είδη ασπονδύλων, μεταξύ αυτών ενδημικά και σπάνια είδη, όπως τα Lucanus cervus και Cordulegaster heros. Επιπλέον, η περιοχή φιλοξενεί σπάνια και προστατευόμενα είδη αμφιβίων και ερπετών. Τέλος, τα θαλάσσια σπήλαια στο Αιγαίο αποτελούν καταφύγια και τόπο αναπαραγωγής για έναν σημαντικό πληθυσμό της μεσογειακής φώκιας (Monachus monachus). Η οικονομική αξία της περιοχής συνίσταται σε δύο πλουτοπαραγωγικές πηγές, τον τουρισμό και την καλλιέργεια, κυρίως ελιάς, μήλων και άλλων οπωροφόρων, καθώς και ανθών. Οι δύο αυτές δραστηριότητες ενισχύουν τα χωριά και τις τοπικές κοινότητες και αποτελούν πόλο έλξης για τους νέους. Το Πήλιο και η γύρω περιοχή κατοικούνται συνεχώς από τα αρχαία χρόνια. Η ιστορία και η πολιτιστική τους παράδοση, με ρίζες που κρατάνε από πολύ παλιά και τα ίχνη τους βρίσκονται στη μυθολογία, εξελίσσονται ενεργά μέχρι σήμερα. Στα γραφικά χωριά διατηρείται η τοπική παραδοσιακή αρχιτεκτονική που αποτελεί κομμάτι του φυσικού περιβάλλοντος. Η σπάνια αισθητική αξία της περιοχής συνίσταται σε αυτή την αρμονία ανθρώπινης παρουσίας και περιβάλλοντος και στον συνδυασμό του καταπράσινου βουνού με τα γαλανά αιγαιακά παράλια. Συμπερασματικά, η περιοχή είναι ένας τόπος όπου διατηρείται σε καλή κατάσταση το φυσικό περιβάλλον και ταυτόχρονα συντηρείται ένας σημαντικός αριθμός κατοίκων. Για τον λόγο αυτό αποτελεί ιδανικό υποψήφιο για την εφαρμογή της αειφόρου ανάπτυξης. Χρειάζεται σφαιρικός σχεδιασμός, με ευαισθησία στη διατήρηση της φύσης, που θα λαμβάνει ωστόσο υπόψη τον άνθρωπο ως μέρος του περιβάλλοντος, για να εξασφαλιστεί η συνέχεια της ζωής στο Πήλιο. Σελ.8

9 Ο δρυομυγοχάφτης (Ficedula semitorquata) είναι το είδος της ορνιθοπανίδας για το οποίο η Σημαντική Περιοχή για τα Πουλιά «GR064 Όρος Πήλιον» αξιολογήθηκε από το BirdLife International (Heath & Evans 2000) ότι πληροί τα κριτήρια για ένταξη στο δίκτυο των Ζωνών Ειδικής Προστασίας ΦΥΤΟΚΑΛΥΨΗ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ Η χλωριδική σύνθεση της ευρύτερης περιοχής μελέτης κατατάσσεται στην υποζώνη Quercion confertae (ξηρόφιλα φυλλοβόλα δάση) της Παραμεσογειακής ζώνης βλάστησης Quercetalia pubescentis (λοφώδης, υποορεινή) και στην υποζώνη Fagion moesiacae της ζώνης δασών Οξυάς Ελάτης και ορεινών παραμεσόγειων κωνοφόρων Fagetalia (ορεινή - υπαλπική), σύμφωνα με την ταξινόμηση των φυτοκοινωνικών μονάδων κατά Braun Blanquet (Σχήμα 2.3). Η υποζώνη Quercion confertae συναντάται σε υψόμετρα από +700m έως m και περιγράφεται ως υποηπειρωτική ζώνη των φυλλοβόλων πλατύφυλλων. Στη ζώνη αυτή διακρίνονται τρεις (3) αυξητικοί χώροι, του Cuercetum confertae, του Tilio-Castanetum και του Quercetum montanum. Η φυτοκάλυψη της ζώνης αυτής καταλαμβάνεται από μικτά δάση φυλλοβόλων πλατύφυλλων με κυριότερα δασοπονικά είδη τα ακόλουθα είδη δρυός: Quercus conferta (πλατύφυλλη δρυς), Quercus sessiliflora (απόδισκος δρυς), Quercus pubescens (χνοώδης δρυς), Quercus macedonica (μακεδονική δρυς) και Quercus cerris (ευθύφλοια δρυς). Μερικά από τα χαρακτηριστικά είδη της υποζώνης αυτής είναι επίσης τα: Tilia tomentosa (φλαμουριά), Cornus sanguinea (αγριοκρανιά), Ulmus campestris (φτελιά πεδινή), Ostrya carpinifolia (όστρια), ενώ στις υγρότερες και γονιμότερες περιοχές απαντάται το είδος Castanea sativa (καστανιά). Ακόμη, στη χλωριδική σύνθεση της ζώνης αυτής απαντώνται και μερικά είδη με περιορισμένη εξάπλωση όπως το Acer platanoides (σφενδάμι πλατανοειδές), Fagus moesiaca (μοισιακή οξιά), Sorbus torminalis (σορβιά), Castanea και Celtis australis (μελικοκκιά). Στην Υποζώνη Fagion moesiacae της ζώνης των δασών οξιάς-ελάτης και ορεινών παραμεσόγειων κωνοφόρων, οι εμφανίσεις των δασών οξιάς είναι σε ασυνεχείς ζώνες, κατά νησίδες σε Β, ΒΑ και ΒΔ εκθέσεις και αποκλειστικά σε πυριτικά πετρώματα, με χαρακτηριστικές εμφανίσεις του είδους Fagus silvatica. Στη χλωριδική σύνθεση των δασών αυτών συμμετέχουν και άλλα είδη, όπως Carpinus orientalis (γαύρος) και Fagus silvatica (οξυά) καθώς και σκληρόφυλλα είδη όπως Σελ.9

10 Juniperus communis (κέδροι). Επίσης, στην περιοχή απαντώνται μερικές διαπλάσεις των ειδών Coryllus avelana (ήμερη φουντουκιά), Cornus (κρανιά) και Fraxinus (φράξος). Σχήμα 2.3: Φυτοκοινωνικός χάρτης της Ελλάδας κατά Σ. Ντάφη (ταξινόμηση μονάδων σύμφωνα με το σύστημα Braun Blanquet). Οι δασοσκεπείς εκτάσεις διακόπτονται από καταλήψεις εδαφών με ποώδη σύνθεση από αγρωστώδη και ψυχανθή. Σε χαμηλότερο υπερθαλάσσιο ύψος απαντώνται διαπλάσεις Σελ.10

11 αγρωστωδών των ειδών Thimus (θυμάρι), Phleum, Phalaris, Melica lolium, Hordeum, Cynosurus και Bromus (βρώμη), ενώ σε μεγάλες υψομετρικές θέσεις απαντώνται ποικιλίες του είδους Festuca ovina. Τα ψυχανθή είδη της περιοχής συντίθενται κυρίως από αναπτύξεις ειδών Trifolium (τριφυλλιού). Η περιοχή χαρακτηρίζεται από μεγάλη βιοποικιλότητα οικοσυστημάτων, που εκφράζεται με το μεγάλο εύρος τύπων οικοτόπων που απαντώνται σε αυτή. Ειδικότερα, στην περιοχή μελέτης συναντώνται: - αμμοσύρσεις που καλύπτονται διαρκώς από θαλασσινό νερό μικρού βάθους, - εκτάσεις θαλάσσιου βυθού με βλάστηση (Ποσειδώνιες), - ύφαλοι, μονοετής βλάστηση μεταξύ των ορίων πλημμυρίδας και αμπώτιδας, - απόκρημνες βραχώδεις ακτές με βλάστηση στη Μεσόγειο (με ενδημικά Limonium spp.), - οι ποταμοί της Μεσογείου με μόνιμη ροή: Paspalo-Agrostidion και πυκνή βλάστηση με μορφή παραπετάσματος από Salix και Populus alba κατά μήκος των ακτών τους, - ποταμοί της Μεσογείου με περιοδική ροή, διαπλάσεις με Juniperus communis σε ασβεστούχους χερσότοπους ή λειμώνες, - συστάδες δάφνης, - χαμηλές διαπλάσεις με Euphorbia κοντά σε απόκρημνες βραχώδεις ακτές, - διάσπαρτοι υποβαθμισμένοι πουρναρότοποι (garrigues), - φρύγανα Sarcopoterium spinosum, - δάση σκληρόφυλλων που χρησιμοποιούνται για βοσκή (dehesas) με Quercus ilex, - θαλάσσια σπήλαια εξολοκλήρου ή κατά το ήμισυ κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, - δάση οξυάς της φυτοκοινωνίας Luzulo-Fagetum, - δάση καστανιάς, - δάση με Quercus frainetto, - δάση πλάτανου της Ανατολής (Platanion orientalis), - δάση με Quercus ilex ΠΑΝΙΔΑ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ Το οικοσύστημα των προστατευόμενων περιοχών GR Όρος Πήλιο & παράκτια θαλάσσια ζώνη, (Ε.Ζ.Δ. ή S.A.C.) & GR Όρος Πήλιο, (Ζ.Ε.Π. ή S.P.A.) συντηρεί ποικίλη πανίδα, όπως αναλυτικά καταγράφεται κάτωθι. Σημειώνεται ότι και οι δύο προστατευόμενες περιοχές είναι σημαντικές κυρίως για την ορνιθοπανίδα που διαβιεί στους βιοτόπους της περιοχής. Σελ.11

12 Σπονδυλωτά (εκτός της ορνιθοπανίδας) Η υπό μελέτη προστατευόμενη περιοχή δεν περιλαμβάνει τόσο στο Τυποποιημένο Δελτίο Δεδομένων της, όσο και στις σχετικές εργασίες για τη ΖΕΠ σημαντικά επαπειλούμενα θηλαστικά. Παρόλα αυτά από βιβλιογραφικές αναφορές της περιοχής καταγράφεται κάτωθι κατάλογος σπονδυλωτών (Ιχθύες, Αμφίβια, Ερπετά, Θηλαστικά της περιοχής, εκτός πουλιών) Πίνακας 2.1. Κατάλογος σπονδυλωτών (Ιχθύες, Αμφίβια,Ερπετά, Θηλαστικά της περιοχής, εκτός πουλιών). ΕΙΔΟΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΟΝΟΜΑ ΚΟΙΝΟ ΟΝΟΜΑ Πηγή Οδηγία 92/43 Π.Δ. 67/81 Σύμβαση Βέρνης Κόκκινο Βιβλίο Α Bombina Μπομπίνα 3 II/IV II variegata Α Rana graeca Γραικοβάτραχος 3 IV + III Α Rana ridibunda Λιμνοβάτραχος 2 Μπάκακας R Testudo graeca Γραικοχελώνα 3 II/IV + II R Testudo hermani Ονυχοχελώνα 3 II/IV + II R Testudo marginata Χελώνα Κρασπαδωτή 3 II/IV + II R Emys orbicularis Στικτόλαιμη 3 II/IV + II χελώνα R Coluber najadum Σαίτα 3 IV + II R Coluber laurenti Δεντρογαλιά 3 + II R Ophisaurusapodus Τυφλίτης 3 R Malpolon Σαπίτης 2 monspessulanus R Vipera Οχιά 2 IV II ammodytes R Ablepharus Αβλέφαρος 3,4 + II kitaibelii R Telescopus fallax Αγιόφιδο 3,4 IV + II R Elaphe Λαφιάτης 3 II/IV + II quatuorlineata R Elaphe situla Σπιτόφιδο 2 II/IV + II R Lacerta graeca Σαύρα Ελληνική 2 R Podarcis muralis Γουστέρα Κοινή 2 M(LA) Lepus europaeus Λαγός 2 III M(RO) Citellus citellus Λαγόγυρος 3 + Σελ.12

13 Μ(RO) Rattus norvegicus Κοινός 2 Αρουραίος M(RO) Mus musculus Σπιτοπόντικο 2 M(CA) Mustela nivalis Νυφίτσα 2 + III M(CA) Meles meles Ασβός 2 M(CA) Martes foina Κουνάβι 2 M(CA) Vulpes vulpes Αλεπού 2 M (IN) Erinaceus concolor Μ(CH) Pipistrellus nathusii Υπόμνημα ΠΗΓΗ: Σκαντζόχοιρος 2 + Νυχτερίδα 3 1: Το είδος παρατηρήθηκε στα πλαίσια αυτής της μελέτης στην περιοχή του έργου. 2: Το είδος παρατηρήθηκε στο παρελθόν στην ευρύτερη περιοχή του έργου. 3: Το είδος δεν παρατηρήθηκε αλλά η ύπαρξη του θεωρείται βέβαιη τουλάχιστον για μια συγκεκριμένη περίοδο του έτου Καθεστώς Προστασίας ETS (European Threat Status):Βαθμός απειλής σε ευρωπαϊκό επίπεδο όπου: E: το είδος κινδυνεύει με εξαφάνιση λόγω μικρών πληθυσμών ή σοβαρής μείωσης των πληθυσμών του. V: το είδος θεωρείται τρωτό, λόγω σοβαρής μείωσης των πληθυσμών του ή λόγωσχετικά μικρών πληθυσμών R: το είδος θεωρείται σπάνιο στην Ευρώπη, με απειλούμενους πληθυσμούς D: οι πληθυσμοί του είδους έχουν υποστεί μέτρια μείωση στην Ευρώπη S: το είδος θεωρείται ασφαλές στην Ευρώπη ( ): ο χαρακτηρισμός είναι προσωρινός SPEC (Species of European Conservation Concern) - Κατηγορίες σπανιότητας σε Ευρωπαϊκό επίπεδο. 1 Απειλείται με εξαφάνιση παγκοσμίως, 2: Πληθυσμός συγκεντρωμένος στην Ευρώπη, σε δυσμενές καθεστώς διατήρησης, 3: Πληθυσμός μη συγκεντρωμένος στην Ευρώπη, σε δυσμενές καθεστώς διατήρησης, 4: Πληθυσμός συγκεντρωμένος στην Ευρώπη σε ικανοποιητικό καθεστώςδιατήρησης. Είδος Α : Αμφίβια R: Ερπετά Μ (Mammals): Θηλαστικά ΙΝ (Insectivora): Εντομοφάγα CH (Chiroptera): Χειρόπτερα LA (Lagomorpha): Λαγόμορφα RO (Rodentia): Τρωκτικά CA (Carnivora): Σαρκοφάγα PE (Perissodaktyla): Περισσοδάκτυλα Σελ.13

14 ΚΡΙΤΗΡΙΟ 1 ΚΡΙΤΗΡΙΟ 2 ΚΡΙΤΗΡΙΟ 3 ΚΡΙΤΗΡΙΟ 4 ΚΡΙΤΗΡΙΟ 5 ΚΡΙΤΗΡΙΟ 6 ΕΙΔΙΚΗ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΑΞΙΚΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ: AR (Artiodaktyla): Αρτιοδάκτυλα Οδηγίες, Νόμοι και Συμβάσεις +: αναφορά του είδους στη συγκεκριμένη σύμβαση *: είδος προτεραιότητας I, ΙΙ, ΙΙΙ, ΙV, V : αντίστοιχο παράρτημα Κόκκινο Βιβλίο (Κόκκινο Βιβλίο των απειλούμενων σπονδυλόζωων της Ελλάδας) Ε: το είδος κινδυνεύει με εξαφάνιση στη χώρα μας (Ε1 υπό άμεση εξαφάνιση, Ε2 ο κίνδυνος εξαφάνισης θεωρείται λιγότερο άμεσος) V: το είδος θεωρείται τρωτό στη χώρα μας, με πληθυσμούς που εάν δεν τύχουν προστασίας θα περάσουν στην κατάσταση Ε R: το είδος θεωρείται σπάνιο στη χώρα μας, με μικρούς αναπαραγωγικούς πληθυσμούς, ευάλωτους στην ανθρώπινη πίεση I: το είδος εκτιμάται ότι κινδυνεύει στη χώρα μας χωρίς όμως να υπάρχουν επαρκή πληθυσμιακά δεδομένα για την κατάταξή του σε μία από τις παραπάνω κατηγορίες K: το είδος δεν αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα στη χώρα μας, διατηρεί όμως σχετικά μικρούς πληθυσμούς οι οποίοι χρήζουν παρακολούθησης για πιθανή ανάγκη λήψης μέτρων προστασίας Ορνιθοπανίδα Σύμφωνα με το «Πρόγραμμα επαναξιολόγησης 69 Σημαντικών Περιοχών για τα Πουλιά για τον χαρακτηρισμό τους ως Ζωνών Ειδικής Προστασίας της ορνιθοπανίδας. Σύνταξη σχεδίων δράσης για την προστασία των ειδών προτεραιότητας» και την Ορνιθολογική Έκθεση που έχει συνταχθεί για την περιοχή GR Όρος Πήλιο, τα είδη χαρακτηρισμού της περιοχής και τα είδη οριοθέτησης της περιοχής παρατίθενται ακολούθως στους Πίνακες 2.2 και 2.3 που ακολουθούν. Πίνακας 2.2: Είδη χαρακτηρισμού για την περιοχή GR Όρος Πήλιο, η οποία έχει χαρακτηριστεί ως Ζώνη Ειδικής Προστασίας (Ζ.Ε.Π. ή S.P.A.) ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΚΟΙΝΗ ΟΝΟΜΑΣΙΑ >1% ελάχ. αναπαραγ. Falco biarmicus Χρυσογέρακο πληθ. Ε.Ε Hieraaetus fasciatus Σπιζαετός Ισχύει * παγκος. απειλ. Ficedula semitorquat Δρυομυγοχάφτης ειδ. * Η περιοχή είναι για το είδος μια από τις πέντε (5) σημαντικότερες περιοχές στην γεωγραφική περιφέρειά της και φιλοξενεί >1% του εθνικού πληθυσμού. Γεωγραφικές περιφέρειες: 1) Θράκη Μακεδονία - Θεσσαλία, 2) Ήπειρος-Δυτική Ελλάδα-Στερεά Ελλάδα-Πελοπόννησος, 3) Νησιά Αιγαίου Σελ.14

15 Πίνακας 2.3: Είδη οριοθέτησης για την περιοχή GR Όρος Πήλιο. ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΚΟΙΝΗ ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΚΡΙΤΗΡΙΟ Ciconia nigra Μαυροπελαργός 1% ελ. αν. πληθ. Ελλάδα Pernis apivorus Σφηκιάρης 1% ελ. αν. πληθ. Ελλάδα Circaetus gallicus Φιδαετός 1% ελ. αν. πληθ. Ελλάδα Apus melba Βουνοσταχτάρα 1% ελ. αν. πληθ. Ελλάδα Sylvia nisoria Γερακοτσιροβάκος 1% ελ. αν. πληθ. Ελλάδα Ακολούθως καταγράφονται το καθεστώς και οικολογικές απαιτήσεις των κύριων προστατευόμενων ειδών χαρακτηρισμού & οριοθέτησης της περιοχής GR Όρος Πήλιο, σύμφωνα με «Πρόγραμμα επαναξιολόγησης 69 Σημαντικών Περιοχών για τα Πουλιά για το χαρακτηρισμό τους ως Ζωνών Ειδικής Προστασίας Ορνιθοπανίδας». Falco biarmicus (Χρυσογέρακο) Καθεστώς παρουσίας πληθυσμός Ο συνολικός ευρωπαϊκός πληθυσμός του υποείδους feldeggii είναι ζευγάρια τα οποία φωλιάζουν σε 7 χώρες. Το56% του ευρωπαϊκού πληθυσμού φωλιάζει στην Ιταλία. Ο συνολικός πληθυσμός του είδους στην Ελλάδα εκτιμάται σε38-53 ζευγάρια. Οικολογία Η οικολογία του είδους δεν είναι επαρκώς γνωστή. Φωλιάζει απομονωμένο από άλλα ζευγάρια, σε απόκρημνες βραχοπλαγιές σε υψόμετρα από50 έως και πάνω από1000 μέτρα αλλά συνήθως σε χαμηλά υψόμετρα, σπανιότατα όμως σε παράκτια βράχια. Τυπικός του βιότοπος είναι οι ξηρές ανοικτές, λοφώδεις, υποορεινές περιοχές, οι κοιλάδες με πολύ χαμηλή και αραιή βλάστηση, λιβάδια, βοσκότοποι ή περιοχές με μη αρδευόμενες καλλιέργειες. Κυνηγά σε περιοχές με αραιή βλάστηση διάσπαρτες από βράχια και αποφεύγει τις δασωμένες περιοχές(tucker and Heath 1994). Είναι είδος μονογαμικό και η περίοδος ζευγαρώματος ξεκινά τον Δεκέμβριο- Ιανουάριο. Γεννά3-4 αυγά(σπανιότερα2) στα τέλη Φεβρουαρίου με μέσα Μαρτίου, τα οποία κλωσσούν και τα δύο φύλλα. Τα αυγά εκκολάπτονται στα μέσα Απριλίου και τους νεοσσούς τρέφει κυρίως το θηλυκό. Οι νεοσσοί πτερώνονται στα μέσα Μαΐου. Είναι είδος επιδημητικό και πραγματοποιεί περιορισμένες μετακινήσεις κυρίως τον χειμώνα, όταν κατεβαίνει σε χαμηλότερα υψόμετρα. Οι περιοχές τροφοληψίας του χρυσογέρακου συχνά επικαλύπτονται με αντίστοιχες άλλων αρπακτικών και νυκτόβιων ειδών όπως η κουκουβάγια, η πεπλόγλαυκα, ο γκιώνης, το κιρκινέζι, το βραχοκιρκίνεζο και άλλα. Η τροφή του εξαρτάται από την περιοχή αλλά Σελ.15

16 αποτελείται κυρίως από μικρά ή μεσαίου μεγέθους πουλιά(περιστέρια, κορακοειδή όπως καρακάξες, κουρούνες, ψαρόνια) που ζυγίζουν κατά μέσο όρο γραμμάρια. Επίσης κυνηγά ερπετά, έντομα και σπανιότερα μικρά θηλαστικά(νυχτερίδες, τρωκτικά κ.λ.π). Απειλές Ο πληθυσμός του είδους μειώνεται στην Ευρώπη ήδη από την δεκαετία του 50 και αυτό οφείλεται κυρίως στις παρακάτω αιτίες: παράνομο κυνήγι, αλλαγή του κύριου ενδιαιτήματός του που προκαλείται από την εντατικοποίηση των καλλιεργειών και την μετατροπή άγονων ή ξηρικών εκτάσεων σε αρόσιμες εντατικές καλλιέργειες, τα εκτενή προγράμματα αναδάσωσης στεπικών και ξηρικών ηπειρωτικών περιοχών, αλλά επίσης και από αστικοποίηση και ανάπτυξη υποδομών, παράνομη συλλογή αυγών και νεοσσών, ανθρώπινη ενόχληση στους τόπους αναπαραγωγής, θανάτωση λόγω σύγκρουσης με δίκτυα μεταφοράς ρεύματος, απειλή που τοπικά μπορεί να είναι πολύ υψηλή. Hieraaetus fasciatus (Σπιζαετός) Καθεστώς παρουσίας πληθυσμός Ο ευρωπαϊκός πληθυσμός του εκτιμάται σε ζευγάρια από τα οποία στην Ελλάδα φωλιάζουν ζευγάρια(birdlife International 2004). Περισσότερο από το50% του πληθυσμού της χώρας μας αναπαράγεται στα νησιά και την Κρήτη (γεγονός που αποτελεί μια ιδιαιτερότητα της Ελλάδας σε σχέση με την Δ. Ευρώπη), ενώ το υπόλοιπο κατανέμεται στο μεγαλύτερο τμήμα της ηπειρωτικής χώρας και συγκεκριμένα στη παράκτια μεσογειακή ζώνη της ηπειρωτικής χώρας. Υπάρχουν ενδείξεις μικρής μείωσης (πιθανώς τοπικής εξαφάνισης) αλλά η κατανομή του Σπιζαετού στην Ελλάδα φαίνεται να παραμένει σταθερή εκτός της Β. και Κ. ηπειρωτικής Ελλάδας όπου μειώνεται. Στο Όρος Πήλιο ο Σπιζαετός φωλιάζει στις βραχώδεις απόκρημνες ακτές στην νοτιοανατολική πλευρά της ΖΕΠ. Οικολογία Ο Σπιζαετός ζει σε χαμηλού και μεσαίου υψομέτρου περιοχές έως τα1500 μ. και σπανίως ψηλότερα. Απαντάται κυρίως σε θερμές βραχώδεις ορεινές περιοχές με εκτεταμένους θαμνώνες(μακί, φρύγανα), και λιγότερο συχνά σε δάση, αλλά και σε γυμνές πλαγιές χωρίς καθόλου βλάστηση. Βρίσκεται επίσης σε ενδιαιτήματα με μωσαϊκό οικοτόπων όπως μη εντατικές καλλιέργειες, λόχμες δάσους και λιβάδια, αρκεί αυτά τα ενδιαιτήματα να είναι γενικώς ανοιχτά σε δομή(birdlife International 1997). Κυνηγάει στα πιο πολλά είδη βιοτόπων, εκτός του κλειστού Σελ.16

17 δάσους και της ερήμου και φωλιάζει σε απόκρημνα βράχια και σπανίως σε δέντρα. επικράτειες του είναι μικρές (40-60Km²) σε σύγκριση με αυτές άλλων αετών (Cramp and Simmons 1986). Το κάθε ζευγάρι φτιάχνει περισσότερες από μία φωλιές μέσα στο όρια της επικράτειάς του ή ακόμα και στον ίδιο βράχο, που τις χρησιμοποιεί διαδοχικά. Με τα χρόνια οι φωλιές γίνονται τεράστιες σε μέγεθος και φτάνουν τα180εκ. σε ύψος και τα 2μ. σε διάμετρο. Φωλιάζει σε απότομα βράχια και σπανιότερα σε δέντρα από τις αρχές Ιανουαρίου έως και τα μέσα Απριλίου, αλλά κυρίως στα μέσα Φεβρουαρίου με μέσα Μαρτίου. Τα αναπαραγόμενα πουλιά παραμένουν όλο τον χρόνο μέσα στα όρια της επικράτειάςτους, ενώ τα νεαρά και τα ανήλικα, τουλάχιστον στην ΝΔ Ευρώπη, διασπείρονται σε αρκετά μεγάλες αποστάσεις και προτιμούν χαμηλού υψομέτρου περιοχές με μεγάλη πυκνότητα τροφής, όπου συνήθως δεν υπάρχουν ενήλικα άτομα. Τρέφεται με μεσαίου μεγέθους θηλαστικά και πουλιά και σπανιότερα με ερπετά. Τα πιο συχνά θηράματά του είναι κουνέλια (κυριότερη τροφή του στα ελληνικά νησιά), πέρδικες, λαγοί, σκίουροι, τρωκτικά, περιστέρια, κορακοειδή γλάρους, σαύρες και διάφορα άλλα ερπετά. Τα τελευταία χρόνια η μείωση της πέρδικας και του λαγού έχουν προκαλέσει αλλαγή στις τροφικές συνήθειες του σπιζαετού. Σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις τρέφεται και με πτώματα(birdlife International 1997). Κυνηγά κυρίως στο έδαφος, αλλά πιάνει τη λεία του και στον αέρα. Απειλές Είναι είδος σπάνιο, με ακανόνιστη κατανομή στη Μεσόγειο. Ο πληθυσμός του σπιζαετού στην Ευρώπη, έχει υποστεί δραστική μείωση της τάξης του25% κατά τη δεκαετία Το μεγαλύτερο μέρος της μείωσης έχει παρατηρηθεί στην Ισπανία όπου και βρίσκεται το75% του Ευρωπαϊκού πληθυσμού. Οι βασικότερες απειλές που αντιμετωπίζει ο Σπιζαετός κι έχουν σαν αποτέλεσμα τη συρρίκνωση τόσο του πληθυσμού του όσο και της κατανομής του, είναι: ¾ λαθροθηρία,καταστροφή βιοτόπων φωλιάσματος και τροφοληψίας (αλλαγή χρήσεων γης στο μεσογειακό αγροτικό τοπίο, λατομία, δασικοί δρόμοι κ.λ.π.), ¾ πρόσκρουση σε ηλεκτροφόρα σύρματα των νεαρών και ανήλικων ατόμων, ¾ ανθρώπινη ενόχληση, ¾ μείωση της τροφής του. Η αλλαγή των χρήσεων γης και η εγκατάλειψη των παραδοσιακών αγροτικών εκμεταλλεύσεων, έχει αρνητικές επιπτώσεις στην διατήρηση του τυπικού μεσογιακού αγροτικού τοπίου που αποτελούνταν από μωσαϊκό οικοτόπων. Έτσι η εγκατάλειψη εκτάσεων οδηγεί στην φυσική αναγέννηση και στην απώλεια των ανοικτών εκτάσεων, ενώ η αλλαγή στο πρότυπο γεωργικής παραγωγής, οδηγεί στην συνένωση των μικρών καλλιεργειών σε μεγάλες και ομοιογενώς καλλιεργούμενες εκτάσεις. Άμεσο αποτέλεσμα είναι η μείωση των ειδών που αποτελούν την τροφική βάση του Σπιζαετού (όπως εδαφόβια πουλιά, λαγός, ερπετά) και κατά συνέπεια η Οι Σελ.17

18 έλλειψη διαθέσιμης τροφής. Επιπλέον καταστροφές του ενδιαιτήματος φωλιάσματος προκαλούνται από την διάνοιξη δασικών δρόμων, τη λειτουργία λατομείων και την ανάπτυξη άλλων υποδομώ ν(κτίρια, διάφορες εγκαταστάσεις κ.λ.π.) καθώς και την ενόχληση στις φωλιές λόγω αυξημένης δυνατότητας πρόσβασης. Η λαθροθηρία είναι ένα πρόβλημα που έχει πολύ δυσμενείς επιπτώσεις στο είδος και οφείλεται είτε σε τυχαία θανάτωση είτε σε σκόπιμη θανάτωση λόγω της αδικαιολόγητης προκατάληψης ότι ο σπιζαετός προκαλεί ζημιές στην κτηνοτροφία. Τα περιστατικά ηλεκτροπληξίας είναι κρίσιμης σημασίας για ορισμένους πληθυσμούς καθώς έχει βρεθεί ότι επηρεάζουν κυρίως τα νεαρά και ανήλικα άτομα και αποτελεί την κύρια αιτία θνησιμότητας σε χώρες όπως η Γαλλία και η Ισπανία (Arroyo et al. 1995; Cheylan et al. 1996). Ficedula semitorquat (Δρυομυγοχάφτης) Καθεστώς παρουσίας πληθυσμός Ο δρυομυγοχάφτης είναι είδος με μικρή και κατακερματισμένη κατανομή στην χώρα μας κι έχει παρατηρηθεί σποραδικά στην βόρειο Ελλάδα και Θεσσαλία. (Handrinos and Akriotis 1997). Αναπαράγεται στην νοτιοανατολική Ευρώπη(Αρμενία, Αλβανία, Βουλγαρία, Γεωργία, Ελλάδα, F.Y.R.O.M., Ρωσία, Τουρκία και Ελλάδα) καθώς και στην Μέση Ανατολή(ειδικά στο Ιράν) και ξεχειμωνιάζει σε μία περιορισμένη σε έκταση περιοχή από το νότιο Σουδάν έως τη δυτική Ουγκάντα και την Τανζανία. Κατά τις δεκαετίες σημειώθηκε μεγάλη μείωση του είδους η οποία ακόμη συνεχίζεται ενώ σήμερα ο πληθυσμός του δρυομυγοχάφτη στην Ευρώπη των 25 υπολογίζεται σε μόνο ζευγάρια (Birdlife 2004 καιbirdlife 2008). Οι πληροφορίες για το είδος είναι εξαιρετικά περιορισμένες κάνοντας έτσι δυσκολότερη την αποτίμηση της πραγματικής κατάστασης των πληθυσμών Akriotis 1997). του (IUCN 2007, Handrinos and Οικολογία Φωλιάζει σε υψόμετρο έως 2000 μ. σε ώριμα δάση κυρίως δρυός και γαύρου. Σε πεδινές περιοχές φωλιάζει σε ώριμα υδροχαρή δάση πλατάνου αλλά και σε οπωρώνες και κήπους με ώριμα δέντρα. Φωλιάζει σε κοιλότητες δέντρων που δημιουργούνται από δρυοκολάπτες αλλά μπορεί να φωλιάσει και σε τεχνητές φωλιές (IUCN 2007). Σημαντικός παράγοντας στην βιολογία του είδους είναι ο ανταγωνισμός για χώρους φωλεοποίησης με άλλα είδη όπως καρβουνιάρης Phoenicurus phoenicurus, καλόγεροι και παπαδίτσες arussp, δεντροβάτες Certhiasp.και τον δεντροτσοπανάκο Sitta europea (Hogner 2008). Οι δρυομυγοχάφτες όπως και τα άλλα είδη μυγοχαφτών ζουν μοναχικά και σχηματίζουν μικρές επικράτειες γύρω από τη φωλιά τους. Σελ.18

19 Φωλιάζουν σε κοιλότητες των δέντρων ή σε τεχνητές φωλιές. Η επικράτειά τους χρησιμεύει για την ερωτοτροπία, το φώλιασμα και το τάϊσμα των νεοσσών, ενώ περιλαμβάνει και μερικά προτιμώμενα σημεία κελαηδίσματος. Στην Ελλάδα αναφέρεται ότι προτιμά ώριμα δάση οξιάς, καστανιάς ή και πλατάνου σε χαμηλότερα υψόμετρα. Ψηλά δάση με κλειστή κωμοστέγη, χωρίς υπόροφο και μεγάλο αριθμό δρυοκολαπτών που παρέχουν κατάλληλες θέσεις φωλεοποίησης (Handrinos and Akriotis 1997). Απειλές Το είδος απειλείται από την καταστροφή του ενδιαιτήματός του κυρίως λόγω της κοπής μεγάλων υπέργηρων δέντρων. Επιπλέον οι αλλαγές στις καλλιεργητικές πρακτικές έχουν επιφέρει την καταστροφή των μεμονωμένων μεγάλων δέντρων στα οποία φωλιάζει ο δρυομυγοχάφτης. Ενώ οι εντατικές πρακτικές στην ασοπονία (αποψιλωτικές υλοτομίες, διάνοιξη πυκνού οδικού δικτύου) καθώς και οι πυρκαγιές αποτελούν ακόμη έναν δυσμενή παράγοντα για το είδος. Οι ελλιπείς πληροφορίες για την οικολογία του είδους αποτελούν ένα ακόμη πρόβλημα, καθώς δεν είναι γνωστές οι απαιτήσεις του και οι ακριβείς παράγοντες που το οδηγούν σε μείωση με αποτέλεσμα να μην μπορούν να καθοριστούν αποτελεσματικά μέτρα προστασίας. Σελ.19

20 3. ΔΕΟΥΣΑ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ Η δέουσα εκτίμηση επιπτώσεων εστιάζεται και περιορίζεται σύμφωνα με το Νόμο 4014/2011 στο να διασφαλίζεται η ακεραιότητα της προστατευόμενης περιοχής από την κατασκευή και λειτουργία του έργου, σύμφωνα με στους στόχους διατήρησης της προστατευόμενης περιοχής ΣΤΟΧΟΙ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗΣ ΤΗΣ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ Όπως έχει προαναφερθεί η προστατευόμενη περιοχή αποτελεί Ζώνη Ειδικής Προστασίας και Ζώνη Ειδικής Προστασίας της ορνιθοπανίδας και Σημαντική Περιοχή για τα Πουλιά. Οι κύριοι στόχοι διατήρησης της ευρύτερης περιοχής εστιάζονται στην προστασία της ορνιθοπανίδας της περιοχής και των βιοτόπων αυτής. Τα κύρια προστατευόμενα είδη είναι αυτά της ορνιθοπανίδας που διαβιούν στην περιοχή και αποτελούν τα είδη χαρακτηρισμού της: είναι Falco biarmicus (Χρυσογέρακο), Hieraaetus fasciatus (Σπιζαετός) και Ficedula semitorquat (Δρυομυγοχάφτης). Σύμφωνα με το «Πρόγραμμα επαναξιολόγησης 69 Σημαντικών Περιοχών για τα Πουλιά για τον χαρακτηρισμό τους ως Ζωνών Ειδικής Προστασίας της ορνιθοπανίδας. Σύνταξη σχεδίων δράσης για την προστασία των ειδών προτεραιότητας» και το Σχέδιο Δράσης που συντάχθηκε για την περιοχή οι κίνδυνοι απειλές για την περιοχή είναι οι κάτωθι: Οικιστική ανάπτυξη Καταδίωξη από συγκεκριμένους χρήστες ως επιβλαβή Δραστηριότητες που προκαλούν όχληση (κυνήγι, υλοτομία, αλιεία, συλλογή φυτών και καυσόξυλων Επέκταση εντατικοποίηση ετήσιων καλλιεργειών Υποδομες τουρισμού - αναψυχής (χιονοδρονικά, γκόλφ, γήπεδα, κατασκηνώσεις) Εξορυκτικές δραστηριότητες, όπως λατομεία, ορυχεία Ανανεώσιμες μορφές ενέργειας: Αιολικά Πάρκα Αποψιλωτικές υλοτομίες Ακατάλληλη διαχείριση δασών Εγκατάλειψη παραδοσιακών αγροτικών πρακτικών και χρήσεων γης, συμπεριλαμβανομένης της εγκατάλειψης της εκτατικής γεωργίας και κτηνοτροφίας Ρύπανση από αγροχημικά που απορρέουν στους υδάτινους αποδέκτες, υφαλμύρωση αποδεκτών Σελ.20

21 Το υπό μελέτη έργο αφορά σε αδειοδότηση υφιστάμενου Σ.Β.Κ.Τ. και σύμφωνα με τα παραπάνω, η εκτέλεση του παρόντος έργου είναι στα πλαίσια της προστασίας του περιβάλλοντος και της βιώσιμη ανάπτυξη. Ακόνη, η λειτουργία του έργου δεν συμπεριλαμβάνεται στους κίνδυνους απειλές της ορνιθοπανίδας των υπό μελέτη προστατευόμενων περιοχών που εμπίπτει το έργο GR Όρος Πήλιο & παράκτια θαλάσσια ζώνη, (Ε.Ζ.Δ. ή S.A.C.) & GR Όρος Πήλιο, (Ζ.Ε.Π. ή S.P.A.). Συνεπώς, το υπό μελέτη έργο συνάδει και με τους στόχους διατήρησης της προστατευόμενης περιοχής ΠΟΙΟΤΙΚΑ ΚΑΙ ΠΟΣΟΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΩΝ ΤΥΠΩΝ ΟΙΚΟΤΟΠΩΝ Σύμφωνα με το «Πρόγραμμα επαναξιολόγησης 69 Σημαντικών Περιοχών για τα Πουλιά για τον χαρακτηρισμό τους ως Ζωνών Ειδικής Προστασίας της ορνιθοπανίδας. Σύνταξη σχεδίων δράσης για την προστασία των ειδών προτεραιότητας» και την Ορνιθολογική Έκθεση που έχει παραδοθεί στα πλαίσια του Προγράμματος, η περιοχή είναι σημαντική γιατί περιλαμβάνει το σύνολο του πληθυσμού του δρυομυγοχάφτη που έχει καταγραφεί στην περιοχή, καθώς και τα κρίσιμα ενδιαιτήματα του σπιζαετού και του χρυσογέρακου, και ορίζονται επίσης από την παρουσία και τους πληθυσμούς των ειδών οριοθέτησης που είναι τα: μαυροπελαργός, σφηκιάρης, φιδαετός, βουνοσταχτάρα και γερακοτσιροβάκος. Επιπλέον, παρατίθενται κάτωθι σημαντικοί οικότοποι της προστατευόμενης περιοχής: Η περιοχή Νεοχωρίου έως την ακτή, αποτελεί ενδιαίτημα φωλιάσματος και τροφοληψίας του σπιζαετού Πλατώματα ανατολικά και βόρεια του οικισμού Φυτώκο, αποτελούν μέρος του ενδιαιτήματος τροφοληψίας του χρυσογέρακου κι επιπλέον αποτελούν ενδιαίτημα των ειδών οριοθέτησης: φιδαετός, σφηκιάρης και γερακοτσιροβάκος. Σύμφωνα με τα ανωτέρω ενδιαιτήματα και τους οικοτόπους που απαντώνται τα προστατευόμενα είδη της περιοχής αυτά δεν αφορούν την άμεση περιοχή επέμβασης του υπό μελέτη έργου. Ακόμη, η περιοχή μελέτης, δεν εμπίπτει σε οικότοπο προτεραιότητας του Παραρτήματος Ι της Κ.Υ.Α /853/Ε103/4/04/2008 (Φ.Ε.Κ. Β 645). Σελ.21

22 3.3. ΠΟΙΟΤΙΚΑ ΚΑΙ ΠΟΣΟΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΩΝ ΕΙΔΩΝ ΧΛΩΡΙΔΑΣ & ΠΑΝΙΔΑΣ Η αξιολόγηση των συνεπειών του έργου στη χλωρίδα, την πανίδα και τα οικοσυστήματα, συνίσταται στην αποτίμηση των μεταβολών που θα προέλθουν από το υπό εξέταση έργο σε προστατευτέους οργανισμούς, τα οποία είναι τα είδη της αυτοφυούς χλωρίδας και της άγριας πανίδας. Συνίσταται ακόμη από τις χωρικές ενότητες που αποτελούν τα ενδιαιτήματα των προαναφερόμενων ειδών από κατάληψη εδάφους ή ακόμη από τους παράγοντες που θα δημιουργήσει το υπό εξέταση έργο. Λαμβάνοντας υπόψη τις αρχές (βάσει του Ν.1650/1986) προστασίας και διατήρησης της αυτοφυούς χλωρίδας και άγριας πανίδας, ελέγχονται όλες οι επιπτώσεις του υπό μελέτη έργου στην πανίδα και τους βιότοπούς της. Αξιολογούνται έτσι καταστάσεις ή φαινόμενα που επηρεάζουν γενικά τη βλάστηση και την πανίδα και ειδικά τα είδη φυτών και ζώων που κυριαρχούν, καθώς και αυτά που ρυθμίζουν την οικολογική ισορροπία. Στην περιοχή δεν καταγράφονται είδη ή άτομα χλωρίδας ευαίσθητα, απειλούμενα ή σπάνια. Στην άμεση περιοχή εγκατάστασης δεν παρατηρούνται σπάνια ή απειλούμενα είδη χλωρίδας και πανίδας που θα μπορούσαν να επηρεαστούν αρνητικά από τις εργασίες λειτουργίας του έργου. Το έργο είναι υφιστάμενο, οπότε δεν εξετάζεται η φάση κατασκευής του και από τη λειτουργία του δεν υπάρχουν επιπτώσεις στη βλάστηση της περιοχής. Αλλαγή στη σύνθεση της φυσικής βλάστησης στην περιοχή δεν προβλέπεται από τη λειτουργία του έργου. Ο θόρυβος κατά τη διάρκεια των εργασιών συντήρησης του Σ.Β.Κ.Τ., αναμένεται να αποτελέσει βραχυχρόνια όχληση για την πανίδα. Επιπλέον επειδή τα ζώα σε αντίθεση με τα φυτά έχουν το πλεονέκτημα της κίνησης, μπορούν να αποφεύγουν περιοχές με αυξημένη όχληση. Για το λόγο αυτό είναι πιθανό να παρατηρηθεί μια "τοπική" μετακίνηση κάποιων ειδών γύρω από την περιοχή κατά τη συντήρηση του έργου, η οποία και αναμένεται να επανέλθει με το πέρας των εργασιών συντήρησης. Σύμφωνα με τα ανωτέρω, δεν αναμένονται μεταβολές στο φυσικό περιβάλλον της περιοχής του έργου κατά τη διάρκεια λειτουργίας του. Σελ.22

23 Προληπτικά και για την ελαχιστοποίηση της όχλησης της χλωρίδας και της πανίδας της περιοχής προτείνεται η διάρκεια εκτέλεσης των εργασιών συντήρησης να είναι όσο το δυνατόν πιο σύντομη για αποφυγή παρατεταμένης όχλησης στην πανίδα. Ορνιθοπανίδα Κατά τη φάση λειτουργίας του Σ.Β.Κ.Τ. δεν αναμένονται επιπτώσεις στους πληθυσμούς της πανίδας της περιοχής. Ο μόνος θόρυβος που παράγεται και δυνητικά θα μπορούσε να προκαλέσει όχληση στην πανίδα της περιοχής είναι από τη λειτουργία των κλιματιστικών μηχανημάτων, ο οποίος σε κάθε περίπτωση είναι αμελητέος. Επιπλέον, τα κλιματιστικά δεν λειτουργούν επί 24ώρου βάσεως, ενώ το γεγονός ότι είναι τοποθετημένα εντός κλειστών οικίσκων τα καθιστούν αθόρυβα. Ακόμη, ο Σ.Β.Κ.Τ. δεν απαιτεί ανθρώπινη παρουσία, πέραν των προγραμματισμένων συντηρήσεων αυτού και κατά τις οποίες δεν δύναται να επηρεάσουν τη πανίδα της περιοχής λόγω της μικρής χρονικής διάρκειας που λαμβάνει χώρα η εκάστοτε συντήρηση, όσο και της φύσης του έργου. Σε κάθε περίπτωση, ακόμα και κατά τις συντηρήσεις η όποια όχληση στους πληθυσμούς της πανίδας θα είναι σημειακή και μικρής έντασης και έκτασης. Ακόμη, τα ζώα έχουν το πλεονέκτημα της κίνησης και η όποια απομάκρυνσή τους κατά τα διαστήματα αυτά είναι αναστρέψιμη. Καθώς η περιοχή που εμπίπτει το έργο αποτελεί και Ζώνη Προστασίας της Ορνιθοπανίδας ακολούθως αποτιμούνται οι όποιες επιπτώσεις που δύναται να έχει το έργο στην ορνιθοπανίδα της περιοχής. Ορνιθοπανίδα Οι επιπτώσεις όσον αφορά τα πτηνά μελετώνται παρακάτω και αφορούν σε: - Κίνδυνο πρόσκρουσης των πουλιών με τον πυλώνα - ιστό. - Διατάραξη των πουλιών (από τον θόρυβο, την παρουσία των οχημάτων κατά την λειτουργία). - Κίνδυνο διατάραξης των ζωνών διέλευσης των κυριότερων μεταναστευτικών περασμάτων της ορνιθοπανίδας. Σελ.23

24 Αναφέρεται ότι οι ανωτέρω επιπτώσεις στα πτηνά θεωρούνται πολύ μικρές και ο κίνδυνος είτε για την πρόσκρουση των πουλιών με τον πυλώνα-ιστό είναι πολύ μικρός και αποδεικνύεται από τα στοιχεία που παρατίθενται στη συνέχεια. Κίνδυνος πρόσκρουσης των πουλιών με τις Α/Γ. Η ταχύτητα του ανέμου, η θερμοκρασία, η υγρασία, όπως και η συμπεριφορά, η ηλικία και η φάση στον ετήσιο κύκλο του πουλιού, επηρεάζουν τον κίνδυνο πρόσκρουσης. Ο κίνδυνος είναι μεγαλύτερος σε δυνατούς ανέμους, οι οποίοι επηρεάζουν την ικανότητα των πουλιών να ελέγξουν την κίνησή τους, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις βροχής, ομίχλης ή σε σκοτεινές νύχτες. Διατάραξη των πουλιών Όσον αφορά την διατάραξη των πουλιών, ενώ υπάρχουν ορισμένες αναφορές ότι υπάρχει ένας βαθμός διατάραξης αυτών, ένας μεγαλύτερος αριθμός αsναφορών καταλήγει στο συμπέρασμα ότι δεν υφίσταται καμία επίδραση. Σε κάθε περίπτωση η μετακίνηση ενός πληθυσμού πουλιών κατά τη διάρκεια κατασκευής είναι προσωρινή. Επιπλέον μία πιθανή επίπτωση είναι και ο αποπροσανατολισμός των πουλιών. Ορισμένες μελέτες έχουν δείξει ότι μερικά είδη αλλάζουν την πορεία τους προκειμένω να αποφύγουν τους Σ.Β.Κ.Τ. Το γεγονός όμως αυτό, έχει τη θετική επίπτωση της αποφυγής της πρόσκρουσης των πουλιών στους πυλώνες - ιστούς. Στον σχήμα 2.1 παρατίθενται ενδεικτικά οι κυριότεροι μεταναστευτικοί διάδρομοι πάνω από την Ελλάδα, σύμφωνα με στοιχεία της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρίας. Η περιοχή έδρασης του Σ.Β.Κ.Τ. δεν εμπίπτει σε κάποιο μεταναστευτικό πέρασμα. Κρίνεται ότι η όποια ενόχληση στην ορνιθοπανίδα είναι μεγαλύτερη κατά τη φάση κατασκευής εγκατάστασης του Σ.Β.Κ.Τ. απ' ότι κατά τη φάση λειτουργίας του έργου. Το παρόν έργο είναι υφιστάμενος σταθμός και συνεπώς αποτιμούνται οι επιπτώσεις μόνο κατά τη φάση λειτουργίας του. Η σπουδαιότητα μιας επίπτωσης δεν μπορεί να κωδικοποιηθεί εύκολα, καθώς ποικίλει ανάλογα με τα χαρακτηριστικά της: - το μέγεθος της, - τον τύπο της, - τη διάρκειά της, Σελ.24

25 - την έντασή της, - το χρόνο στον οποίο συμβαίνει και την - πιθανότητα να συμβεί Η σπουδαιότητα της επίπτωσης εξαρτάται επίσης και από το δέκτη της επίπτωσης, όπου στην προκειμένη περίπτωση είναι το είδος των πουλιών (τον αριθμό του πληθυσμού τους, την κατανομή τους, την αναπαραγωγή τους κτλ). Επειδή το μέγεθος του υπό μελέτη έργου είναι πολύ μικρό και υφιστάμενο εκτιμάται, ότι οι επιπτώσεις στον πληθυσμό των ζώων και των πουλιών κατά τη φάση λειτουργίας τους είναι αμελητέες. ΠΕΡΙΟΧΗ ΜΕΛΕΤΗΣ Σχήμα 3.1: Κυριότεροι μεταναστευτικοί διάδρομοι στον Ελλαδικό Χώρο. Σελ.25

26 3.4. ΠΟΙΟΤΙΚΑ ΚΑΙ ΠΟΣΟΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΩΝ ΕΙΔΩΝ ΟΡΝΙΘΟΠΑΝΙΔΑΣ Όπως έχει προαναφερθεί σύμφωνα με τα στοιχεία του Προγράμματος επαναξιολόγησης 69 Σημαντικών Περιοχών για τα Πουλιά για το χαρακτηρισμό τους ως Ζωνών Ειδικής Προστασίας Ορνιθοπανίδας, τα είδη χαρακτηρισμού και οριοθέτησης που απαντώνται στην περιοχή είναι τα κάτωθι: Falco biarmicus (Χρυσογέρακο), Hieraaetus fasciatus (Σπιζαετός), Ficedula semitorquat (Δρυομυγοχάφτης), Ciconia nigra (Μαυροπελαργός), Pernis apivorus (Σφηκιάρης), Circaetus gallicus (Φιδαετός), Apus melba (Βουνοσταχτάρα), Sylvia nisoria (Γερακοτσιροβάκος). Ακολούθως παρατίθεται Πίνακας με ποσοτική και ποιοτική αξιολόγηση των ειδών χαρακτηρισμού και οριοθέτησης της προστατευόμενης περιοχής τ σύμφωνα με την Ορνιθολογική Έκθεση του ανωτέρω Προγράμματος. Σελ.26

27 Πίνακας 3.1: Αξιολόγηση ειδών χαρακτηρισμού και οριοθέτησης για την περιοχή Σελ.27

28 Σελ.28

29 Σελ.29

30 Σελ.30

31 Σελ.31

32 Σελ.32

33 Σελ.33

34 Σελ.34

35 Επιστημονική ονομασία: Με έντονα στοιχεία φαίνονται τα είδη που χρησιμοποιούνται για το χαρακτηρισμό ΖΕΠ ενώ με κανονικά στοιχεία φαίνονται τα είδη οριοθέτησης. Καθεστώς παρουσίας στην περιοχή μελέτης: Όπως αναφέρονται στο Τυποποιημένο Δελτίο Δεδομένων Res: βρίσκεται στον τόπο καθ όλη τη διάρκεια του έτους Br: χρησιμοποιεί τον τόπο για να φωλιάζει και να ανατρέφει τους νεοσσούς Win: το είδος χρησιμοποιεί τον τόπο κατά τη διάρκεια του χειμώνα Stage: Τόπος που χρησιμοποιείται στη μετανάστευση ή για την πτερόρροια εκτός των περιοχών αναπαραγωγής Κριτήριο 4: Υ: είδος που περιλαμβάνεται στα μεταναστευτικά υδρόβια είδη Θ: είδος που περιλαμβάνεται στα αποδημητικά θαλασσοπούλια Κριτήριο 5: Π: Πελαργοί, Α: Aρπακτικά, Γ: Γερανοί, Σ: Στρουθιόμορφα (Κατά τον υπολογισμό του πληθυσμού λαμβάνονται υπόψη όλα τα είδη των μεταναστευτικών στρουθιόμορφων). Τα σκιασμένα κελιά δείχνουν το κριτήριο που πληροί κάθε είδος Σελ.35

36 3.5. ΠΟΙΟΤΙΚΑ ΚΑΙ ΠΟΣΟΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΑΚΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ Σύμφωνα με το «Πρόγραμμα επαναξιολόγησης 69 Σημαντικών Περιοχών για τα Πουλιά για τον χαρακτηρισμό τους ως Ζωνών Ειδικής Προστασίας της ορνιθοπανίδας. Σύνταξη σχεδίων δράσης για την προστασία των ειδών προτεραιότητας» και το Σχέδιο Δράσης που συντάχθηκε για την περιοχή τα Ειδικά Μέτρα για την περιοχή είναι οι κάτωθι: Εκπόνηση Σχεδίου Διαχείριση για τη ΖΕΠ: Υψηλής Προτεραιότητας Θεσμοθέτηση Καταφυγίου Άγριας Ζωής για την αποτελεσματική προστασία των ειδών χαρακτηρισμού. Μέτρα για την αύξηση των πληθυσμών των θηραμάτων Υψηλής Προτεραιότητας του σπιζαετού και έλεγχος της κυνηγετικής πίεσης που ασκείται σε αυτά. Επέκταση του Καταφυγίου Άγριας Ζωής «Άγιος Δημήτριος, Ίταμος των Δήμων Μηλετών, Αφετών, Μηλεσίου» προς τα βόρεια ώστε να περιλαμβάνει τα Ενδιάμεση Προτεραιότητας ενδιαιτήματα τροφοληψίας του σπιζαετού. Επικαιροποίηση της Ειδικής Περιβαλλοντικής Μελέτης για την περιοχή Υψηλής Προτεραιότητας Αποκλεισμός εγκατάστασης εναέριων γραμμών μεταφοράς ρεύματος εντός των επικρατειών του σπιζαετού καθώς και σε περιοχές που αποτελούν Ενδιάμεση Προτεραιότητας περάσματα για τα νεαρά πουλιά Αποτελεσματική πρόληψη των πυρκαγιών Ενδιάμεση Προτεραιότητας Αποτελεσματική εφαρμογή των απαγορευτικών διατάξεων θήρας, ενίσχυση του ελέγχου της Ενδιάμεση Προτεραιότητας λαθροθηρίας Υλοποίηση αγροπεριβαλλοντικών μέτρων για τη διατήρηση και βελτίωση του παραδοσιακού αγροτικού Ενδιάμεση Προτεραιότητας μεσογειακού τοπίου Έλεγχος της πρόσβασης, επόπτευση- φύλαξη των θέσεων φωλεοποίησης των μεγάλων αρπακτικών: Υψηλής Προτεραιότητας Απαγόρευση παρεμβάσεων όπως διάνοιξη δασικών Σελ.36

37 δρόμων, εγκατάσταση και λειτουργία λατομείων, δόμηση σε ακτίνα έως από1 χλμ. γύρω από τις θέσεις φωλεοποίησης του χρυσογέρακου και του σπιζαετού & Προστασία των φωλιών Χρυσογέρακου από την κλοπή αυγών και νεοσσών. Υιοθέτηση φιλικών για τη βιοποικιλότητα και τα είδη χαρακτηρισμού πρακτικών δασοκομικής διαχείρισης: Διατήρηση μεγάλων ώριμων δέντρων σε ικανό αριθμό για την διατήρηση του τοπικού πληθυσμού δρυομυγοχάφτη & Τοποθέτηση τεχνητών φωλιών για δρυομυγοχάφτη σε κατάλληλο ενδιαίτημα και παρακολούθησή τους. Έρευνα της οικολογίας του δρυομυγοχάφτη και παρακολούθηση του πληθυσμού του στο Όρος Πήλιο. Υψηλής Προτεραιότητας Ενδιάμεση Προτεραιότητας Συνεπώς, σύμφωνα με τις προτεινόμενες ανωτέρω ενέργειες που καταγράφονται για την περιοχή, συνάγεται ότι το υπό μελέτη έργο δε σχετίζεται με τα ανωτέρω. Η περιοχή μελέτης δεν διέρχεται από οικότοπο προτεραιότητας του Παραρτήματος Ι της Κ.Υ.Α /853/Ε103/4/04/2008 (Φ.Ε.Κ. Β 645). Το υπό αδειοδότηση έργο αποτελεί υφιστάμενο Σ.Β.Κ.Τ. το οποίο δεν έχει επιπτώσεις κατά τη λειτουργία του στο φυσικό περιβάλλον της περιοχής. Σκοπός του έργου είναι η ανάπτυξη της τηλεπικοινωνίας, με την παράλληλη αναβάθμιση και κατασκευή νέων σταθμών λήψης και εκπομπής σήματος και παράλληλη χρήση μηχανημάτων νέας τεχνολογίας, μεγαλύτερης χωρητικότητας και ποιοτικότερης ανάλυσης σήματος. Η εταιρεία VODAFONE Α.Ε. με το εν λόγω σταθμό πυκνώνει το δίκτυό της, μεταφέροντας δεδομένα σε γειτονικούς σταθμούς μέσω των κεραίων και καθιστά εφικτή την επικοινωνία των συνδρομητών της τόσο μεταξύ τους, όσο και με τους συνδρομητές των άλλων δικτύων. Συνεπώς, το έργο είναι στα πλαίσια της προστασίας του περιβάλλοντος και της ανάπτυξης. Επιπλέον η άμεση περιοχή επέμβασης δεν αποτελεί βιότοπο των προστατευόμενων ειδών της ορνιθοπανίδας της περιοχής. Ακόμη, το υπό μελέτη έργο δεν συμπεριλαμβάνεται στους Σελ.37

38 κίνδυνους απειλές των προστατευόμενων περιοχών που εμπίπτει το έργο GR Όρος Πήλιο & παράκτια θαλάσσια ζώνη, (Ε.Ζ.Δ. ή S.A.C.) & GR Όρος Πήλιο, (Ζ.Ε.Π. ή S.P.A.).. Συνεπώς, το υπό μελέτη έργο συνάδει με τους στόχους διατήρησης της προστατευόμενης περιοχής. Αλλαγή στη σύνθεση της φυσικής βλάστησης στην περιοχή δεν προβλέπεται κατά τη λειτουργία του έργου. Συνεπώς δεν αναμένονται επιπτώσεις στην προστατευόμενη ορνιθοπανίδα της περιοχής και στους βιότοπούς της από τη λειτουργία του έργου. -O- Επιστημονικά Υπεύθυνος Μελετητής Σελ.38

39 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ - Αθανασιάδης Ν., "Δασική Βοτανική", Εκδόσεις Γιαχούδη Γιαπούλη, Θεσσαλονίκη. - Αθανασιάδης Ν., "Δασική Φυτοκοινωνιολογία", Εκδόσεις Γιαχούδη Γιαπούλη, Θεσσαλονίκη. - Παπαγεωργίου Νικ., "Βιολογία Άγριας Πανίδας", Εκδόσεις Univercity Studio Press, Θεσσαλονίκη. - Παπαγεωργίου Νικ., "Οικολογία και Διαχείριση Άγριας Πανίδας", Εκδόσεις Univercity Studio Press, Θεσσαλονίκη Βλάχος Χρ. & Μπακαλούδης Δημ., "Διαχείριση Άγριας Πανίδας: Θεωρία και Εφαρμογές", Εκδόσεις Τζιόλα, Θεσσαλονίκη Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, "Τα πουλιά της Ελλέδας", Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, "Συνοπτικός Οδηγός: Επιπτώσεις Έργων και Δραστηριοτήτων στα πτηνά και στους βιοτόπους τους", Εκδόσεις Ε.Ο.Ε., Αθήνα. - Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, "Σημαντικές Περιοχές για τα πουλιά της Ελλάδας", Εκδόσεις Ε.Ο.Ε., Αθήνα Βασίλης Γκούτνερ, "Ορνιθολογία", ", Εκδόσεις Univercity Studio Press, Θεσσαλονίκη Ελληνική Ζωολογική Εταιρεία, "Το κόκκινο βιβλίο των απειλούμενων ζώων της Ελλάδας", Εκδόσεις Α.Λεγάκις Π. Μαραγκού, Αθήνα Σφήκα Γ., 1998, "Δέντρα και Θάμνοι της Ελλάδας", Αθήνα. - Δημαλέξης Τ. - Μπούσμπουρας Δ., "Πρόγραμμα επαναξιολόγησης 69 Σημαντικών Περιοχών για τα Πουλιά για τον χαρακτηρισμό τους ως Ζωνών Ειδικής Προστασίας της ορνιθοπανίδας. Σύνταξη σχεδίων δράσης για την προστασία των ειδών προτεραιότητας", ΥΠΕΧΩΔΕ, Αθήνα. - Δημαλέξης Τ. - Μπούσμπουρας Δ., "Πρόγραμμα επαναξιολόγησης 69 Σημαντικών Περιοχών για τα Πουλιά για τον χαρακτηρισμό τους ως Ζωνών Ειδικής Προστασίας της ορνιθοπανίδας. Σύνταξη σχεδίων δράσης για την προστασία των ειδών προτεραιότητας", Ορνιθλογική Έκθεση και Τυποποιημένο Δελτίο Δεδομένων. ΥΠΕΧΩΔΕ, Αθήνα. ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ - N. 1650/86 (ΦΕΚ 160/Α/ ), "Για την προστασία του Περιβάλλοντος". - Ν.3937/2011 (ΦΕΚ 60/Α/ ), "Διατήρηση της Βιοποικιλότητας και άλλες Διατάξεις". - Ν. 4014/2011 (ΦΕΚ 209/Α/ ), "Περιβαλλοντική αδειοδότηση έργων και δραστηριοτήτων, ρύθμιση αυθαιρέτων σε συνάρτηση με δημιουργία περιβαλλοντικού ισοζυγίου και άλλες διατάξεις αρμοδιότητας Υπουργείου Περιβάλλοντος". Σελ.39

40 - Αποφ- 1958/2012 (ΦΕΚ 21/Β/ ), "Κατάταξη δημόσιων και ιδιωτικών έργων και δραστηριοτήτων σε κατηγορίες και υποκατηγορίες σύμφωνα με το Άρθρο 1, παράγραφος 4, του Ν. 4014/ Αποφ (ΦΕΚ 1077/Β/ ), "Εξειδίκευση διαδικασιών γι την ενσωμάτωση στις Αποφάσεις Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων ή Πρότυπες Περιβαλλοντικές Δεσμεύσεις της προβλεπόμενης από τις διατάξεις της Δασικής Νομοθεσίας έγκρισης επέμβασης, για έργα και δραστηριότητες κατηγοριών Α και Β της υπουργικής απόφασης με αριθμ. 1958/2012 (ΦΕΚ 21/Β / ), σύμφωνα με το Άρθρο 12 του Ν. 4014/2011". Σελ.40