Το έγκλημα του βιασμού στις ένοπλες. συγκρούσεις και η αντιμετώπιση του από τα. Διεθνή Ποινικά Δικαστήρια

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Το έγκλημα του βιασμού στις ένοπλες. συγκρούσεις και η αντιμετώπιση του από τα. Διεθνή Ποινικά Δικαστήρια"

Transcript

1 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΝΟΜΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΕΘΝΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΓΝΩΣΤΙΚΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ: ΔΗΜΟΣΙΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΔΙΚΑΙΟ Το έγκλημα του βιασμού στις ένοπλες συγκρούσεις και η αντιμετώπιση του από τα Διεθνή Ποινικά Δικαστήρια Επιβλέποντες Καθηγητές: Κ. Χατζηκωνσταντίνου (Δημόσιο Διεθνές Δίκαιο) Μ. Σαρηγιαννίδης (Δημόσιο Διεθνές Δίκαιο) Μαθήματα Β έτους σπουδών: Διεθνές Οικονομικό Δίκαιο Π. Γκλαβίνης Συγκριτικό Δίκαιο Χ. Δεληγιάννη Δημητράκου Φραγκάκη Ζαφειρώ ΑΜ: 581

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Α) Ο βιασμός σε καιρό ένοπλων συγκρούσεων 1. Τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας 2. Ιστορική αναδρομή της αναγνώρισης της απαγόρευσης του βιασμού στις ένοπλες συγκρούσεις Β) Η αντιμετώπιση του εγκλήματος του βιασμού από τα Διεθνή Ποινικά Δικαστήρια 1. Ο βιασμός ως γενοκτονία 1.1. Το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για τη Ρουάντα 1.2. Η υπόθεση Jean-Paul Akayesu 2. Ο βιασμός ως έγκλημα πολέμου 2.2. Το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για την πρώην Γιουγκοσλαβία 2.3. Η υπόθεση Delalic (The Celebici Camp Case) 2.4. Η υπόθεση Anto Furundzija 2.5. Η υπόθεση Kunarac et al 3. Το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο 3.1. Η υπόθεση Thomas Lubanga Dyilo 3.2. Η υπόθεση Jean-Pierre Bemba ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

3 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Είναι πολύ δύσκολο για μένα μα πω τι έζησα παρόλο που πρέπει να το πω τώρα, το βρίσκω δύσκολο. Δεν μπορώ να ξεχάσω, ποτέ, τι συνέβη σ εμένα ή το παιδί μου, για όσο ζω, αλλά είναι οδυνηρό να μιλώ γι αυτό. Σε όλες τις μορφές ενόπλων συγκρούσεων, είτε διεθνείς είτε εσωτερικές, οι γυναίκες συχνά πέφτουν θύματα βιασμού. Οι γυναίκες κακοποιούνται σεξουαλικώς από άνδρες όλων των μερών, όχι μόνο από τον εχθρό αλλά και από «φιλικές» δυνάμεις. Υπήρξαν αναφορές για βιασμούς και σεξουαλικές παρενοχλήσεις που διαπράχθηκαν ακόμη και από μέλη των ειρηνευτικών δυνάμεων των Ηνωμένων Εθνών για τη διατήρηση της ειρήνης. Για πολλά χρόνια τα σεξουαλικά εγκλήματα πολέμου εναντίον των γυναικών παρέμεναν αόρατα. Το διεθνές δίκαιο ασχολήθηκε αποκλειστικά με το να ρυθμίζει τις σχέσεις μεταξύ των κρατών. Επισήμανε το σεβασμό της κρατικής κυριαρχίας ως βασική αρχή, ότι δηλαδή το κράτος έχει την πρωταρχική αρμοδιότητα στις εσωτερικές υποθέσεις του, συμπεριλαμβανομένων και των πράξεων που τελούνται από τους πολίτες του. Τα τελευταία χρόνια, το διεθνές δίκαιο περιορίζει την έκταση της αποκλειστικής αρμοδιότητας των κρατών μέσω της διεύρυνσης άλλων τομέων όπως για παράδειγμα το ανθρωπιστικό δίκαιο, το δίκαιο ανθρωπίνων δικαιωμάτων κ.ά. 1 Το άτομο σήμερα ακόμη περνά μέσα από τις κρατικές διαδικασίες και ανάλογα με τις διαθέσεις της πολιτικής εξουσίας εμφανίζεται στο διεθνές προσκήνιο. Βέβαια, υπάρχει βαθμιαία εξέλιξη που τώρα παίρνει διαστάσεις: σε αρκετές περιπτώσεις τα άτομα, όταν πρόκειται λ.χ. για ενέργειες που εμπίπτουν στο διεθνές ποινικό δίκαιο, θεωρούνται υποκείμενα του διεθνούς δικαίου. 2 Καθώς η πράξη του βιασμού αποτελούσε πάντοτε ένα έγκλημα που τελείται από και κατά ιδιωτών, μέχρι πρόσφατα δεν είχε αναγνωριστεί ως έγκλημα πολέμου, 1 Ρούκουνας, 2011, Ibid., 28

4 το οποίο διαπράττεται ενάντια στους κανόνες που διέπουν τους τρόπους και τις μεθόδους που εφαρμόζουν τα κράτη κατά τη διεξαγωγή ένοπλων συγκρούσεων. Μόνο όταν, στις αρχές της δεκαετίας του 1990, οι βιαιότητες που είχαν διαπραχθεί κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου στην πρώην Γιουγκοσλαβίας και στην γενοκτονία της Ρουάντας έγιναν γνωστές από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, διάφορες ομάδες που μάχονταν για τα δικαιώματα των γυναικών υπενθύμισαν το «ξεχασμένο» θέμα του βιασμού ως έγκλημα πολέμου, ζητώντας να υπάρξει πρόβλεψη για την κάθε μορφή βίας εναντίον των γυναικών στο διεθνές δίκαιο. Από τότε ξεκίνησαν τα μέσα μαζικής ενημέρωσης να ασχολούνται με το θέμα του βιασμού ως έγκλημα πολέμου, τα περισσότερα από τα οποία υπογράμμιζαν την αυξανόμενη συστηματική χρήση του τελευταίου ως μέσο στρατηγικής στον σύγχρονο πόλεμο ότι, δηλαδή, ο βιασμός χρησιμοποιείται όχι μόνο ως όπλο του πολέμου αλλά και ως ένα εργαλείο πολιτικής καταπίεσης. Γενικότερα αναπτύχθηκε και παγιώθηκε σταδιακά η αντίληψη ότι εξαιτίας της εκμετάλλευσης των γυναικών λόγω της φυλετικής, εθνικής ή θρησκευτικής τους ταυτότητας, γεγονός που τις ενέτασσε σε ζώνη υψηλού κινδύνου, θα έπρεπε να υπάρξει η ανάλογη πρόνοια από την πλευρά της διεθνούς κοινότητας. Η διεθνής αντίδραση εστιάστηκε στους μαζικούς βιασμούς που διαπράχθηκαν στην πρώην Γιουγκοσλαβία, αλλά και στους βιασμούς εις βάρος των γυναικών στην Ρουάντα, πράξεις οι οποίες χρησιμοποιήθηκαν και ως μέσα για την συντέλεση του εγκλήματος της γενοκτονίας 3, και εν τέλει οδήγησαν στην αναγνώριση ότι ο βιασμός εις βάρος των γυναικών σε καταστάσεις ενόπλων συγκρούσεων συνιστά όχι μόνο καθαρή βία εις βάρος των τελευταίων, αλλά και επιθετική πράξη εναντίον ενός 3 Σύμφωνα με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για την Πρόληψη και την Καταστολή του Εγκλήματος της Γενοκτονίας (1948), η γενοκτονία ορίζεται ως εξής: [Γ]ενοκτονία αποτελεί οποιαδήποτε από τις ακόλουθες πράξεις η οποία διαπράττεται με σκοπό την καταστροφή, εξ ολοκλήρου ή εν μέρει, μιας εθνικής, εθνοτικής, φυλετικής ή θρησκευτικής ομάδας: (α)η δολοφονία μελών της ομάδας. (β) Η πρόκληση σοβαρής σωματικής ή διανοητικής βλάβης σε μέλη της ομάδας. (γ) Η εθελούσια επιβολή στην ομάδα συνθηκών διαβίωσης που αποσκοπούν στην ολοσχερή ή μερική φυσική εξόντωσή της. (δ) Η επιβολή μέτρων που αποσκοπούν στην παρεμπόδιση των γεννήσεων στο εσωτερικό της ομάδας. (ε) Η δια της βίας μεταφορά των παιδιών της ομάδας σε μια άλλη ομάδα.

5 ολόκληρου έθνους, κοινότητας ή και θρησκευτικής ομάδας. Κατά την διάρκεια του εμφυλίου πολέμου της Γιουγκοσλαβίας διαπιστώθηκε ότι οι Σέρβοι είχαν διαπράξει μαζικούς βιασμούς γυναικών με στοιχεία τόσο γενοκτονίας, όσο και εθνοκάθαρσης. Ο βιασμός υπηρέτησε μια εσκεμμένη μέθοδο πολέμου, ένα μέσο επίθεσης στον εχθρό, ατιμάζοντας και διαφθείροντας τις οικογένειες των αντιπάλων. Μετά τα όσα συνέβησαν στη Γιουγκοσλαβία και τη Ρουάντα το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών κατέληξε, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο Κεφάλαιο 7 του Χάρτη, ότι η δημιουργία Διεθνών Ποινικών Δικαστηρίων θα βοηθούσε στην αποκατάσταση και τη διατήρηση της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας. Τα ad hoc δικαστήρια που δημιουργήθηκαν, το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για την πρώην Γιουγκοσλαβία (ICTY) και το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για τη Ρουάντα (ICTR), είχαν δικαιοδοσία να δικάζουν τα άτομα που ήταν υπεύθυνα για τα εγκλήματα πολέμου, γενοκτονίας και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Οι μαζικοί βιασμοί που έλαβαν χώρα στην πρώην Γιουγκοσλαβία όπως και οι αντίστοιχοι της Ρουάντας συνέβαλαν στην επέλευση ριζικών αλλαγών όσων αφορά στην μεταχείριση των σεξουαλικών εγκλημάτων πολέμου που διαπράττονται κατά των γυναικών. Ο βιασμός εναντίον των γυναικών έχει καταχωρηθεί ως μια μορφή εγκληματικότητας, μετά από την κατηγορία των εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας, και στα δύο Καταστατικά των ad hoc Ποινικών Δικαστηρίων. Η παρακάτω μελέτη χωρίζεται σε δύο μέρη. Στο Α μέρος, που τιτλοφορείται Ο βιασμός σε καιρό πολέμου, γίνεται μια αναφορά στα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και έπειτα με συντομία παρατίθεται μια ιστορική αναδρομή της αναγνώρισης της απαγόρευσης του βιασμού στον πόλεμο. Στο Β μέρος, Η αντιμετώπιση του εγκλήματος του βιασμού από τα Διεθνή Ποινικά Δικαστήρια, γίνεται μια προσπάθεια ανάλυσης των αποφάσεων των διεθνών ποινικών δικαστηρίων που σχετίζονται με το βιασμό κατά τη διάρκεια των

6 ένοπλων συγκρούσεων. Ειδικότερα, αρχικά παρατίθεται μια γενική εισαγωγή για τον βιασμό ως έγκλημα γενοκτονίας και για το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για τη Ρουάντα. Στη συνέχεια παρουσιάζεται η υπόθεση Jean Paul Akayesu, η οποία επιλέχθηκε να αναφερθεί πρώτη καθότι υπήρξε οδηγός στις αποφάσεις του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου για την πρώην Γιουγκοσλαβία. Στη συνέχεια, γίνεται μια σύντομη αναφορά στο βιασμό σε καιρό πολέμου και στην ίδρυση του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου για την πρώην Γιουγκοσλαβία. Έπειτα, αναλύονται τρείς σημαντικές υποθέσεις του προαναφερθέντος δικαστηρίου (Η υπόθεση Delalic (The Celebici Camp Case), η υπόθεση Furundzija και η υπόθεση Kunarac et al) και τέλος, σχολιάζεται η ίδρυση του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου και η αρμοδιότητά του καθώς και δύο υποθέσεις (η υπόθεση Thomas Lubanga Dyilo και η υπόθεση Jean-Pierre Bemba) που αφορούν τη παρούσα μελέτη, εκ των οποίων η τελευταία βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη.

7 Α. Ο βιασμός σε καιρό ένοπλων συγκρούσεων 1) Τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας Μετά τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο, οι Σύμμαχοι δημιούργησαν, σε συνάρτηση με τη Συνθήκη των Βερσαλλιών που ιδρύθηκε το 1919, μια επιτροπή με σκοπό τη διερεύνηση των εγκλημάτων πολέμου που επικαλείτο τη Σύμβαση της Χάγης του 1907 ως εφαρμοστέο δίκαιο. 4 To 1945 οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής μαζί με άλλους Συμμάχους κατέληξαν στη συμφωνία για δίωξη και τιμωρία των μεγαλύτερων εγκληματιών πολέμου του Ευρωπαϊκού Άξονα, καθώς και στην υιοθέτηση του Χάρτη του Διεθνούς Στρατιωτικού Δικαστηρίου (Agreement for the Prosecution and Punishment of the Major War Criminals of the European Axis and Charter of the International Military Tribunal (IMT)), το οποίο εδρεύει στη Νυρεμβέργη, και στο άρθρο 6 (c) 5 του καταστατικού του διατυπώνεται ορισμός των εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας. 6 Επομένως, τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας αναγνωρίστηκαν για πρώτη φορά στα Καταστατικά του Δικαστηρίου της Νυρεμβέργης και του Τόκιο 7, καθώς και στο άρθρο 10 του Νόμου του Συμμαχικού Συμβουλίου Ελέγχου στη Γερμανία. 8 Ο βιασμός όμως δεν αναφερόταν ως έγκλημα πολέμου σε κανένα από τα παραπάνω. Παρά το γεγονός ότι για το έγκλημα του βιασμού δεν ασκήθηκε ποτέ δίωξη στα 4 Bassiouni Cherif M., Crimes against Humanity, available at < 5 Agreement for the Prosecution and Punishment of the Major War Criminals of the European Axis and Charter of the International Military Tribunal (IMT), available at < 6 Ο ορισμός αυτός χρησιμοποιείται επίσης και στο Χάρτη του Διεθνούς Στρατιωτικού Δικαστηρίου για την Απω Ανατολή available at < 7 Ο όρος «εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας» υπήρχε ήδη στη συμφωνία του Λονδίνου της 8 Αυγούστου 1945, διακρινόμενος από τα εγκλήματα πολέμου. Χατζηκωνσταντίνου Κώστας, Προσεγγίσεις στο Διεθνές Ανθρωπιστικό Δίκαιο, Εκδόσεις Ι. Σιδέρης, 2009, p Koening K. Alexa, Lincoln Ryan, Groth Lauren, The Jurisprudence of Sexual Violence - Sexual Violence & Accountability Project Working Paper Series, Human Rights Center, University of California, Barkley, May 2011, p. 2

8 εγχώρια γερμανικά δικαστήρια, το άρθρο 10 του Νόμου 9 του Συμβουλίου Ελέγχου 10, συμπεριελάμβανε τον τελευταίο στον κατάλογο των εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας. 11 Με βάση αυτό το προηγούμενο, το Καταστατικό του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου για τη Γιουγκοσλαβία, το Καταστατικό του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου για τη Ρουάντα και το Καταστατικό της Ρώμης του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου συμπεριέλαβαν στη λίστα τους το βιασμό ως έγκλημα κατά της ανθρωπότητας. Ο βιασμός δεν απαριθμούνταν ρητά ως σοβαρή παραβίαση ή ως παραβίαση των νόμων και των εθίμων του πολέμου. Ωστόσο ο βιασμός έχει ερμηνευτεί ως τέτοιο. 12 Πράξη, η οποία διαπράχθηκε ως έγκλημα κατά της ανθρωπότητας, εμπίπτει στη δικαιοδοσία ενός διεθνούς ποινικού δικαστηρίου όταν ο δράστης ή οι δράστες στοχεύουν σε έναν ορισμένο αριθμό αμάχων. Η εγκληματικότητα έτσι προκαλεί σημαντική ανησυχία στη διεθνή κοινότητα. Αυτό το βασικό στοιχείο του εγκλήματος κατά της ανθρωπότητας καθορίζει την αρμοδιότητα του Δικαστηρίου. Εάν αυτό το στοιχείο δεν υπάρχει, διότι ο αριθμός του άμαχου πληθυσμού δεν επαρκεί και δεν θεωρείται ότι υπόκειται σε επίθεση, ο κατηγορούμενος δεν μπορεί να κριθεί ένοχος για ένα έγκλημα κατά της ανθρωπότητας Χάρτης ο οποίος εγκρίθηκε στη Γερμανία από τις τέσσερις μεγάλες δυνάμεις για τις δίκες εγκλημάτων πολέμου του γερμανικού στρατιωτικού και πολιτικού προσωπικού που εκδικάζονταν στα εσωτερικά δικαστήρια της χώρας. 10 Allied Control Council Law, available at < 11 Russel Brown Sherrie, Rape as an Act of Genocide, Berkley Journal of International Law, Vol. 21, Issue 2, Ibid 13 Ibid.

9 2) Ιστορική αναδρομή της αναγνώρισης της απαγόρευσης του βιασμού στις ένοπλες συγκρούσεις Οι ένοπλες συγκρούσεις στην πρώην Γιουγκοσλαβία και στη Ρουάντα έστρεψαν την προσοχή της διεθνούς κοινότητας στην χρήση του βιασμού ως σκόπιμη στρατηγική υπονόμευση των δεσμών της κοινότητας, αποδυνάμωσης της αντίστασης στην επίθεση και στην τέλεση γενοκτονίας. 14 Όμως, ο βιασμός των γυναικών σε καιρό ενόπλων συγκρούσεων δεν ήταν νέο φαινόμενο. Οι Ιάπωνες κατά τη διάρκεια του Β Παγκοσμίου Πολέμου βίαζαν συστηματικά άμαχες γυναίκες στην Κορέα, την Κίνα και τις Φιλιππίνες. Βιασμοί αποδείχτηκαν επίσης στον πόλεμο της ανεξαρτησίας του Μπαγκλαντές, σε εμφύλιες ένοπλες συγκρούσεις όπως αυτοί στην Λιβερία και την Ουγκάντα. 15 Από τον Μεσαίωνα βέβαια ο βιασμός θεωρήθηκε ως απαγορευμένη συμπεριφορά στον πόλεμο. Μια πρώιμη κωδικοποίηση των κανόνων των ενόπλων συγκρούσεων επιβεβαίωσε την απαγόρευση του βιασμού ως κανόνα εθιμικού δικαίου. 16 Το 1785 στη Συνθήκη Φιλίας μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Πρωσίας προβλεπόταν η μη κακοποίηση των γυναικών. 17 Ο Χάρτης της Νυρεμβέργης καθόρισε τους κανόνες και τις διαδικασίες που διέπουν το Διεθνές Στρατιωτικό Δικαστήριο, μέσω του οποίου δικάστηκαν εξέχοντα μέλη του ναζιστικού κόμματος μετά τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο. 18 Ο βιασμός δεν αναφερόταν ρητά ως έγκλημα πολέμου, ούτε διώξεις για βιασμούς είχαν πραγματοποιηθεί κατά τη διάρκεια της δίκης της Νυρεμβέργης. 19 Στο άρθρο 6(c) ο Χάρτης όριζε τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και κατά συνέπεια, αποτέλεσε 14 Watts Charlotte, Zimmerman Cathy, Violence against women: global scope and magnitude, The Lancet, Vol. 359, April 6, 2002, available at < 15 Ibid 16 O Connor Vivienne, Prosecution of Rape as a War Crime, INPROL - International Network to Promote the Rule of Law, July 2012, p Treaty of Amity and Commerce, available at < 18 Koening K. Alexa, Lincoln Ryan, Groth Lauren, p Ibid.

10 πρόδρομο για τους μετέπειτα νόμους που απαγορεύουν το βιασμό και τη σεξουαλική βία. Το Διεθνές Στρατιωτικό Δικαστήριο για την Άπω Ανατολή, το οποίο επίσης δημιουργήθηκε μετά τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο, ομοίως δεν περιείχε καμία αναφορά στο βιασμό και στη σεξουαλική βία στο Καταστατικό του ως έγκλημα πολέμου. Το Καταστατικό του Δικαστηρίου αυτού περιείχε τρείς κατηγορίες εγκλημάτων: την από κοινού συνομωσία για την διεξαγωγή πολέμου, τη διάπραξη εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας και την μη αποτροπή των θηριωδιών από την πλευρά της διοίκησης. 20 Με αυτή την τελευταία κατηγορία ο Iwane Matsui, ο Shunroku Hata και ο Υπουργός Εξωτερικών Hirota κρίθηκαν ένοχοι για εγκλήματα, συμπεριλαμβανομένου του βιασμού, μέσω της θεωρίας της κάθετης ευθύνης, σύμφωνα με την οποία ένας κυβερνήτης μπορούσε να θεωρηθεί υπεύθυνος για εγκλήματα πολέμου που διαπράχθηκαν από τα στρατεύματά του, αν γνώριζε τα εγκλήματα που συνέβαιναν και είχε τη δύναμη να τα σταματήσει, αλλά απέτυχε να εμποδίσει να αποτραπούν οι θηριωδίες αυτές ή να τιμωρήσει τους δράστες. 21 Και το Δικαστήριο αυτό όμως τότε, παρά το σημαντικό βήμα που είχε κάνει για την εποχή του, απέτυχε να αναγνωρίσει τον εγκληματικό χαρακτήρα του βιασμού και της σεξουαλικής βίας. Από το 1949 και έπειτα, οι τέσσερις Συμβάσεις της Γενεύης αποτελούν τον πυρήνα του ανθρωπιστικού δικαίου ή, όπως ενίοτε ονομάζεται, του δικαίου των ενόπλων συγκρούσεων. 22 Αν και ο βιασμός έχει πια αναγνωριστεί ως έγκλημα πολέμου, δεν απαριθμείται ειδικότερα ως τέτοιο στις Συμβάσεις τις Γενεύης και στα μεταγενέστερα Πρωτόκολλα. 23 Οι Συμβάσεις της Γενεύης ρυθμίζουν τη διεξαγωγή 20 Ibid. 21 Ibid. 22 Geneva Conventions of 12 August 1949, available at < 23 Protocol Additional to the Geneva conventions of 12 August 1949, and relating to the protection of victims of international armed conflicts (Protocol I), of 8 June 1977, available at < Protocol Additional to the Geneva conventions of 12 August 1949, And relating to the protection of victims of non-international armed conflicts (Protocol II), of 8 June 1977, available at <

11 του πολέμου από ανθρωπιστική σκοπιά με την προστασία ορισμένων κατηγοριών προσώπων, όπως για παράδειγμα τραυματίες και άρρωστα μέλη των ενόπλων δυνάμεων στο πεδίο μάχης, τραυματίες, ασθενείς και ναυαγούς των ενόπλων δυνάμεων στη θάλασσα, κρατούμενους πολέμου και άμαχους σε καιρό πολέμου. Κάθε Σύμβαση απαριθμεί ειδικότερα τις παραβιάσεις που χαρακτηρίζονται ως «σοβαρές παραβιάσεις» ή εγκλήματα πολέμου. Οι σοβαρές παραβιάσεις ή τα εγκλήματα πολέμου που αναφέρονται στις ανωτέρω Συμβάσεις υπόκεινται σε οικουμενική δικαιοδοσία και τα πρόσωπα που διαπράττουν ή διατάσσουν να διαπραχθούν οποιεσδήποτε από τις παραβιάσεις αυτές υπόκεινται σε ποινικές κυρώσεις. Ο βιασμός απαγορεύεται ρητά από το άρθρο 27 της Τέταρτης Σύμβασης της Γενεύης. Ωστόσο ο βιασμός δεν αναφέρεται ως «σοβαρή παραβίαση» ή ως έγκλημα πολέμου σε καμιά από τις Τέσσερις Συμβάσεις της Γενεύης. Κατά συνέπεια ο βιασμός δεν αναφερόταν και ως σοβαρή παραβίαση του άρθρου 2 του Καταστατικού του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου για την Πρώην Γιουγκοσλαβία που αντανακλά απλά τις Συμβάσεις της Γενεύης. 24 Παρ όλα αυτά η Διεθνής Επιτροπή του Ερυθρού Σταυρού, η οποία είχε διαδραματίσει σημαίνοντα ρόλο στη σύνταξη των συμβάσεων έχει ερμηνεύσει ως σοβαρή παραβίαση και την πρόκληση «εκ προθέσεως ανείπωτου πόνου ή σοβαρού τραυματισμού στο σώμα ή την υγεία» ώστε να συμπεριλαμβάνει και τον βιασμό. 25 Παρά την απαγόρευση του βιασμού, σύμφωνα με διάφορες διεθνείς συνθήκες, δεν υπήρξαν εγχώριες ή διεθνείς ποινικές διώξεις για βιασμούς στα πλαίσια των ενόπλων συγκρούσεων μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του Ήταν το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για την Πρώην Γιουγκοσλαβία (ICTY) και το Διεθνές Ποινικό 24 Statute of the International Criminal Tribunal for the former Yugoslavia, available at < 25 International Committee of Red Cross, available at < 26 O Connor Vivienne, p.5

12 Δικαστήριο για τη Ρουάντα (ICTR) τα πρώτα διεθνή δικαστήρια που άσκησαν διώξεις για τη πράξη του βιασμού ως ένα διεθνές έγκλημα στα πλαίσια των ενόπλων συγκρούσεων, ακόμη και αν ο βιασμός δεν αναφέρεται ρητά σε κανένα κανόνα που διέπει τα δικαστήρια αυτά. 27 Ο βιασμός αρχικά διώχθηκε ως έγκλημα πολέμου «απάνθρωπης συμπεριφοράς», σύμφωνα με το άρθρο 2 του Καταστατικού του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου για την Πρώην Γιουγκοσλαβία, στην υπόθεση Prosecutor v Delalic (The Celibici Camp Case). Ο βιασμός στην υπόθεση Prosecutor v Delalic διαπιστώθηκε ότι αποτελεί βασανιστήριο και απάνθρωπη μεταχείριση. 28 Στην ίδια υπόθεση το ίδιο δικαστήριο διαπίστωσε ότι, ανεξαρτήτως των άλλων εγκλημάτων, ο βιασμός αποτελεί έγκλημα πολέμου. 29 Μια άλλη θετική εξέλιξη από τα διεθνή δικαστήρια ήταν η ανάπτυξη ενός διεθνούς ορισμού του βιασμού. Η απόφαση που εξέδωσε το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για τη Ρουάντα στην υπόθεση Prosecutor v Akayesu ήταν η πρώτη που παρείχε τον ορισμό του βιασμού. 30 Έτσι, ο βιασμός κατατάσσεται ως μια σωματική εισβολή σεξουαλικής φύσεως που διαπράττεται σε ένα πρόσωπο υπό συνθήκες καταναγκασμού. 31 Το Καταστατικό του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου προχώρησε ακόμη περισσότερο, στην αντιμετώπιση του βιασμού ως εγκλήματος πολέμου. 32 Καθόρισε το βιασμό ως έγκλημα πολέμου, ως ένα αυτόνομο έγκλημα τόσο στις διεθνείς όσο και στις εγχώριες ένοπλες συγκρούσεις Ibid. 28 Prosecutor v. Zejnil Delalic, Zdravko Mucic, Hazim Delic and Esad Landzo, Trial Judgement of 16 November 1998, No. IT T 29 Ibid. 30 O Connor Vivienne, p.5 31 Ibid. Rome Statute of the International Criminal Court, available at < 33 Ibid.

13 Β. Η αντιμετώπιση του εγκλήματος του βιασμού από τα Διεθνή Ποινικά Δικαστήρια 1. Ο βιασμός ως έγκλημα γενοκτονίας Η γενοκτονία και οι πράξεις μέσω των οποίων η γενοκτονία διαπράττεται ορίζονται στη Σύμβαση για την πρόληψη και την τιμωρία του εγκλήματος της γενοκτονίας, έναν από τους σημαντικότερους μηχανισμούς προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που έχουν εγκριθεί από τα Ηνωμένα Έθνη. 34 Η Σύμβαση για τη Γενοκτονία καταρτίστηκε στις 9 Δεκεμβρίου 1948, σε απάντηση του Β Παγκοσμίου Πολέμου και των θηριωδιών που διαπράχθηκαν από τους Ναζί. 35 Σύμφωνα με το άρθρο 1 της Σύμβασης για τη Γενοκτονία, η γενοκτονία είναι ένα διεθνές έγκλημα είτε συμβαίνει κατά τη διάρκεια του πολέμου είτε σε καιρό ειρήνης. 36 Έτσι η γενοκτονία είναι ένα έγκλημα πολέμου όταν διαπράττεται κατά τη διάρκεια του πολέμου, αλλά μπορεί επίσης να περιγραφεί ως ένα διακεκριμένο έγκλημα κατά της ανθρωπότητας. Διαφέρει ωστόσο από τα άλλα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, όπως οι μαζικές δολοφονίες ή οι φυλετικές και οι θρησκευτικές διώξεις, υπό την έννοια ότι απαιτείται μια συγκεκριμένη πρόθεση, dolus specialis, για να εξολοθρευτεί μια ομάδα. 37 Δεδομένου ότι τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας τιμωρούνται βάσει του διεθνούς εθιμικού δικαίου και ως εκ τούτου δεσμεύονται όλα τα κράτη της διεθνούς 34 Convention on the Prevention and Punishment of the Crime of Genocide. Adopted by the General Assembly of the United Nations on 9 December 1948, available at < 35 Russel Brown Sherrie, Rape as an Act of Genocide, Berkley Journal of International Law, Vol. 21, Issue 2, 2003, p Convention on the Prevention and Punishment of the Crime of Genocide, art Russel Brown Sherrie, p. 12

14 κοινότητας, η απαγόρευση της γενοκτονίας ως έγκλημα κατά της ανθρωπότητας, ισχύει και για τα κράτη που δεν έχουν επικυρώσει την εν λόγω Σύμβαση. 38 Σύμφωνα με το άρθρο 2 της Σύμβασης, απαιτείται πρόθεση για να καταστραφεί εν όλω ή εν μέρει μια εθνική, εθνοτική, φυλετική ή θρησκευτική ομάδα μέσω των πράξεων που απαριθμούνται παρακάτω: με τη δολοφονία μελών της ομάδας, με τη πρόκληση σοβαρών σωματικών ή ψυχικών βλαβών σε μέλη της ομάδας, με την αυθαίρετη επιβολή στην ομάδα συνθηκών ζωής που υπολογίζεται να επιφέρουν τη φυσική καταστροφή τους εν όλω ή εν μέρει, με τη επιβολή μέτρων που αποσκοπούν στην παρεμπόδιση των γεννήσεων εντός της ομάδας και με τη μεταφορά δια της βίας παιδιών της μιας ομάδας σε άλλη ομάδα. 39 Ο βιασμός δεν απαριθμείται ρητά ως πράξη γενοκτονίας. Ωστόσο, όπως φάνηκε στην περίπτωση της Ρουάντας, ο βιασμός και άλλες πράξεις σεξουαλικής βίας ενδέχεται να αποτελούν πράξεις γενοκτονίας. Η Ρουάντα προσχώρησε στη Σύμβαση για τη Γενοκτονία με νομοθετικό διάταγμα στις 16 Απριλίου Έτσι, η γενοκτονία αναγνωριζόταν ως έγκλημα από το 1994 όταν και έλαβε χώρα γενοκτονία σε βάρος της φυλής των Tutsi. 41 Ωστόσο, όπως προαναφέρθηκε για την στοιχειοθέτηση του εγκλήματος της γενοκτονίας απαιτείται η dolus specialis για να καταστραφεί μια εθνική, εθνοτική, φυλετική ή θρησκευτική ομάδα. 42 Πράξεις όπως ο βιασμός και η σεξουαλική βία δεν συνιστούν «πράξεις γενοκτονίας» απλώς και μόνο επειδή συμβαίνουν κατά τον ίδιο χρόνο ή στα πλαίσια μιας γενοκτονίας. 43 Ως εκ τούτου οι βιασμοί που διαπράχθηκαν στη Ρουάντα ήταν βιασμοί γενοκτονίας όχι επειδή συνέβησαν κατά τη διάρκεια γενοκτονίας στη Ρουάντα, αλλά 38 Ibid. 39 Convention on the Prevention and Punishment of the Crime of Genocide, art Genocide Convention, Status of Ratifications, Reservations and Declarations, available at < 1&chapter=4&lang=en> 41 Ibid. 42 Ibid. 43 Russel Brown Sherrie, p. 13

15 επειδή όπως αναφέρουν οι μαρτυρίες από τους επιζώντες αποδεικνύει ότι υπήρχαν εκδηλώσεις μιας συγκεκριμένης πρόθεσης να καταστρέψουν τη φυλή των Tutsi βιάζοντας τις γυναίκες Tutsi Το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για τη Ρουάντα Ως αποτέλεσμα των γεγονότων που διαδραματίστηκαν στη Ρουάντα την άνοιξη του 1994 το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών δημιούργησε, με το Ψήφισμά 955 την 8 η Νοεμβρίου 1994, το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για τη Ρουάντα (ICTR). 44 Η κυβέρνηση της Ρουάντας ζήτησε τη σύσταση του Δικαστηρίου διότι επιθυμούσε να αποφευχθεί ο κίνδυνος να κατηγορηθεί ο νικητής για επείγουσα απονομή της δικαιοσύνης. 45 Σύμφωνα με το Καταστατικό του, το ICTR έχει την εξουσία για τη δίωξη των υπευθύνων για σοβαρές παραβιάσεις του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου που διαπράχθηκαν στο έδαφος της Ρουάντα και για τη δίωξη των πολιτών της Ρουάντα που είναι υπεύθυνοι για γενοκτονία και άλλες παραβιάσεις που διαπράχθηκαν στο έδαφος άλλων γειτονικών κρατών μελών, μεταξύ της 1 ης Ιανουαρίου και της 31 ης Δεκεμβρίου Σύμφωνα με τα άρθρα 2 έως 4 του Καταστατικού σχετικά με ζητήματα της αρμοδιότητας του, το Διεθνές Δικαστήριο για τη Ρουάντα έχει την εξουσία να ασκεί δίωξη: α) κατά προσώπων που έχουν διαπράξει γενοκτονία, όπως αυτή ορίζεται στο άρθρο 2 του Καταστατικού, β) κατά των υπευθύνων για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, όπως ορίζονται στο άρθρο 3 του Καταστατικού καθώς και γ) κατά των υπευθύνων σοβαρών παραβιάσεων του άρθρου 3 όλων των Συμβάσεων της Γενεύης, για την προστασία των θυμάτων πολέμου, καθώς και του άρθρου 4 του 44 Statute of the International Criminal Tribunal for the Prosecution of Persons Responsible for Genocide and Other Serious Violations of International Humanitarian Law Committed in the Territory of Rwanda and Rwandan Citizens Responsible for Genocide and Other Such Violations Committed in the Territory of Neighbouring States, between 1 January 1994 and 31 December 1994, available at < 45 Russel Brown Sherrie, p ICTR Statute, art. 12(2)

16 Καταστατικού του II Πρόσθετου Πρωτοκόλλου. 47 Το άρθρο 8 του Καταστατικού προβλέπει ότι το Διεθνές Δικαστήριο για τη Ρουάντα έχει συντρέχουσα αρμοδιότητα με τα εθνικά δικαστήρια, επί των οποίων υπερέχει. 48 Μια από τις πιο σημαντικές υποθέσεις που προέρχεται από το Διεθνές Δικαστήριο για τη Ρουάντα είναι η υπόθεση Jean - Paul Akayesu, όπου εμπλεκόμενος είναι ο Akayesu, μια ισχυρή προσωπικότητα που χρησιμοποίησε τη θέση του τόσο για να συνηγορήσει όσο και για να αγνοήσει τις αμέτρητες πράξεις βιασμού ως πράξεων γενοκτονίας. 49 Η απόφαση Akayesu ήταν η πρώτη περίπτωση όπου ένα διεθνές ποινικό δικαστήριο αναγνώρισε το βιασμό ως έγκλημα γενοκτονίας Η υπόθεση Jean Paul Akayesu Ο Jean-Paul Akayesu κατηγορήθηκε για γενοκτονία, για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, για υποκίνηση διάπραξης γενοκτονίας, για εγκλήματα πολέμου και για «σοβαρές παραβιάσεις» του κοινού άρθρου 3 των Συμβάσεων της Γενεύης του Το κατηγορητήριο υποβλήθηκε από τον τότε Εισαγγελέα, των Δικαστηρίων για την Ρουάντα και για την πρώην Γιουγκοσλαβία, Louise Arbour στις 13 Φεβρουαρίου 1997 και επικυρώθηκε στις 16 Φεβρουαρίου του ιδίου έτους. 50 Ο εισαγγελέας τροποποίησε το κατηγορητήριο κατά την διάρκεια της δίκης, τον Ιούνιο του 1997, για να προσθέσει τρείς κατηγορίες (13 15 εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας που βασίζονται στις κατηγορίες του βιασμού και της σεξουαλικής βίας), καθώς και τρείς παραγράφους (10 Α, 12 Α και 12 Β) στις οποίες περιλαμβάνονται οι κατηγορίες του βιασμού και της σεξουαλικής βίας. 51 O Jean Paul Akayesu ήταν δήμαρχος της κοινότητας Taba, που βρίσκεται στο νομό Gitarama, από τον Απρίλιο του 1993 μέχρι τον Ιούνιο του Πριν από 47 Ibid, art. 2,3,4 48 Ibid, art Prosecutor v Jean Paul Akayesu, Trial Judgment of 2 September 1998, No. ICTR-96-4-T 50 Russel Brown Sherrie, Rape as an Act of Genocide, Berkley Journal of International Law, Vol. 21, Issue 2, Ibid.

17 αυτήν την ιδιότητα, ο Akayesu ήταν δάσκαλος και επιθεωρητής σε ένα σχολείο της Taba. Ως δήμαρχος ο Akayesu ήταν επιφορτισμένος με την εκπλήρωση των εκτελεστικών λειτουργιών και τη διατήρηση της δημόσιας τάξης της κοινότητας του. 52 Κατείχε επίσης τον αποκλειστικό έλεγχο της κοινοτικής αστυνομίας, καθώς και κάθε είδους αστυνόμευσης που θα μπορούσε να τεθεί στη διάθεση του. Ήταν υπεύθυνος για την εκτέλεση των νόμων και των κανονισμών, καθώς και για την απονομή της δικαιοσύνης. 53 Από τις 7 Απριλίου έως τα τέλη Ιουνίου του 1994 εκατοντάδες πολίτες κατέφυγαν στα κοινοτικά γραφεία της Taba. Η πλειοψηφία των πολιτών που αναζητούσαν καταφύγιο ανήκαν στη φυλή Tutsi. 54 Οι γυναίκες Tutsi υποβάλλονταν συχνά σε βιασμούς και άλλες μορφές σεξουαλικής βίας μέσα ή κοντά στα κοινοτικά γραφεία και ο άμαχος πληθυσμός συχνά δολοφονούταν ή/και ξυλοκοπούνταν μέσα ή κοντά στις κοινοτικές εγκαταστάσεις. 55 Ο Akayesu κατηγορήθηκε για γενοκτονία, εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας (εξοντώσεις, δολοφονίες, βασανιστήρια, βιασμούς και άλλες απάνθρωπες πράξεις), για υποκίνηση διάπραξης γενοκτονίας, για παραβιάσεις του κοινού άρθρου 3 των Συμβάσεων της Γενεύης και του άρθρου 4 (2) (ε) του II Πρόσθετου Πρωτοκόλλου (δολοφονίες, βάναυση μεταχείριση, προσβολή της αξιοπρέπειας του ατόμου), και ειδικότερα βιασμούς, ταπεινωτική και εξευτελιστική μεταχείριση που περιγράφονται στις παραγράφους 12 Α και 12 Β του Κατηγορητηρίου. Επίσης κατηγορήθηκε για γενοκτονία, για συνέργια σε γενοκτονία και για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. 56 Το Κατηγορητήριο επιβαρύνθηκε, σε σχέση με τις δολοφονίες, καθώς ο Akayesu ως δήμαρχος ήταν υπεύθυνος για τη διατήρηση του νόμου και της δημόσιας τάξης στην περιοχή του. Τουλάχιστον άτομα της φυλής Tutsi δολοφονήθηκαν 52 Prosecutor v Jean Paul Akayesu, par Ibid, par Ibid, par.12a 55 Ibid. 56 Russel Brown Sherrie, p. 368

18 στην Taba μεταξύ 7 Απριλίου και τέλη Ιουνίου του 1994, ενώ ο Akayesu βρισκόταν ακόμη στην εξουσία. 57 Σύμφωνα με το κατηγορητήριο οι δολοφονίες διαπράχθηκαν τόσο απροκάλυπτα και διαδόθηκαν τόσο, ώστε ο Akayesu θα έπρεπε να γνωρίζει γι αυτές. Παρά το γεγονός ότι είχε την σχετική αρμοδιότητα και ευθύνη, ο Akayesu, σύμφωνα με το Κατηγορητήριο, ποτέ δεν προσπάθησε να αποτρέψει στην περιοχή του τις δολοφονίες των Tutsi με οποιονδήποτε τρόπο και ποτέ δεν ζήτησε βοήθεια από τις περιφερειακές ή τις εθνικές αρχές για να καταστείλει τη βία. 58 Όσον αφορά στους βιασμούς και στις ενέργειες σεξουαλικής βίας, σύμφωνα με το Κατηγορητήριο ο Akayesu γνώριζε ότι είχαν διαπραχθεί τα παραπάνω, καθώς και ξυλοδαρμοί, και κάποιες φορές ήταν παρών στη διάπραξή τους. Όλα αυτά συνέβησαν κατά τη διάρκεια της θητείας του. Το Κατηγορητήριο υποστήριζε ότι λόγω της παρουσίας του, κατά τη διάρκεια της θητείας του, στα σημεία όπου συνέβαιναν οι βιαιοπραγίες, οι δολοφονίες και οι πράξεις σεξουαλικής βίας ενθάρρυνε εμμέσως τις δραστηριότητες αυτές. 59 Η υπεράσπιση του Akayesu ισχυρίστηκε ότι ποτέ δεν είχε διαπράξει ή είχε ζητήσει να διαπραχθούν ή βρισκόταν παρών κατά τη διάπραξη όλων των παραπάνω εγκλημάτων, αμφισβητώντας στην ουσία το κατηγορητήριο. 60 Ο Akayesu παραδέχτηκε ότι η γενοκτονία συνέβη στη Ρουάντα και ότι οι σφαγές των Tutsi πραγματοποιήθηκαν στην κοινότητα Taba, αλλά ο ίδιος, όπως ισχυρίστηκε, ήταν ανήμπορος να τους σταματήσει καθότι οι δυνάμεις που βρίσκονταν υπό τις διαταγές του ήταν ανεπαρκείς. 61 Υποστήριξε ακόμη ότι δεν βοηθούσε σε τίποτα το να γίνει ήρωας ή να θέσει τη ζωή του σε κίνδυνο σε μια μάταιη προσπάθεια να αποτρέψει τις δολοφονίες και τους ξυλοδαρμούς. 62 Επιπλέον ισχυρίστηκε ότι ποτέ δεν συνέβησαν πράξεις σεξουαλικής βίας στα κοινοτικά γραφεία και δήλωσε αθώος για όλες τις 57 Prosecutor v Jean Paul Akayesu, par Ibid. 59 Ibid. 60 Ibid, par 1.4.2, Ibid. 62 Ibid, par , 499

19 κατηγορίες, συμπεριλαμβανομένων των νέων που προστέθηκαν στο Κατηγορητήριο στις 17 Ιουνίου Έχει σημασία να επισημανθεί εδώ ότι πριν αποφασίσει το Δικαστήριο εάν όντως ο Akayesu είχε διαπράξει ή όχι γενοκτονία, έπρεπε να μελετήσει και να αποφασιστεί εάν οι Tutsi που προστατεύονταν από τη γενοκτονία, αποτελούσαν μια εθνική, εθνοτική, φυλετική ή θρησκευτική ομάδα. 64 Οι Tutsi και οι Hutus μοιράζονταν την ίδια εθνικότητα, την ίδια φυλή και την ίδια θρησκεία. Το Δικαστήριο όρισε μια εθνοτική ομάδα ως μια ομάδα που μοιράζεται κοινή γλώσσα ή κοινό πολιτισμό. 65 Επίσης το δικαστήριο τόνισε ότι ο πληθυσμός των Tutsi δεν έχει δική της γλώσσα ή ξεχωριστή κουλτούρα από τον υπόλοιπο πληθυσμό της Ρουάντα. 66 Το Δικαστήριο πάντως έκρινε απαραίτητο να αναζητήσει τα πρακτικά των προπαρασκευαστικών εργασιών της Σύμβασης για τη γενοκτονία ώστε να διακριθεί η πρόθεση των συντακτών. 67 Κατά την άποψη του Δικαστηρίου, η πρόθεση των συντακτών ήταν να προστατεύσει κάθε σταθερή και μόνιμη ομάδα, η οποία προσδιορίζεται με το κριτήριο της γέννησης. 68 Σύμφωνα λοιπόν με το Δικαστήριο οι Tutsi συνιστούσαν μια τέτοια σταθερή και μόνιμη ομάδα. 69 Το Δικαστήριο επεσήμανε ότι οι διακρίσεις Hutu Tutsi Twa είχαν επιβληθεί στην Ρουάντα από τις βελγικές αρχές στις αρχές τις δεκαετίας του Την εποχή εκείνη καθίστατο υποχρεωτικό από κάθε πολίτη της Ρουάντα να φέρει επάνω του ταυτότητα στην οποία αναγραφόταν η εθνότητά του. Αυτό παρέμενε σε ισχύ μέχρι και μετά τα γεγονότα που διαδραματίστηκαν την άνοιξη του Το Δικαστήριο σημείωσε επίσης ότι το σύνολο των μαρτύρων πολιτών της Ρουάντα που εμφανίστηκαν, απάντησαν αυθόρμητα και χωρίς δισταγμό σε ερωτήσεις του 63 Ibid, par Ibid, par Ibid, par Ibid, par. 5.1, Ibid, par , Ibid, par. 511, Ibid, par. 7.8, Ibid, par. 2, Ibid

20 εισαγγελέα σχετικά με την εθνική τους ταυτότητα. Επίσης το Σύνταγμα και οι νόμοι κατά τη διάρκεια του 1994 ανέφεραν τους πολίτες της Ρουάντα με την εθνική τους ταυτότητα. 72 Επιπλέον, οι εθιμικοί κανόνες που υπήρχαν στην Ρουάντα ακολουθούσαν τις πατρογονικές γραμμές της κληρονομικότητας στον προσδιορισμό των μελών σε μια εθνοτική ομάδα. Τέλος, έγινε αντιληπτό ότι οι Tutsi ήταν μια διακριτή, ξεχωριστή, σταθερή και μόνιμη ομάδα και την οποία είχαν ως στόχο την δολοφονία των μελών της. 73 Ως εκ τούτου το Δικαστήριο της Ρουάντα διαπίστωσε ότι η κατηγοριοποίηση των Hutu, Tutsi και Twa, μολονότι επιβλήθηκε στο λαό της Ρουάντα, ήταν ενσωματωμένη στον πολιτισμό της Ρουάντα και κατά την εποχή των γεγονότων της άνοιξης του Έτσι, αν και οι εθνότητες Hutu και Tutsi ήταν ως ένα βαθμό προϊόν της επιλογής και της αντίληψής τους, παρά ένα αμετάβλητο χαρακτηριστικό είτε ατομικά είτε ως ομάδα, είτε είχε επιβληθεί από ένα ξένο, το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι οι Tutsi αποτελούσαν μια ομάδα που έπρεπε να προστατευτεί από τη σε βάρος της διαπραχθείσα γενοκτονία. 75 Η δίκη του Akayesu επί της ουσίας άρχισε στις 9 Ιανουαρίου του 1997 και διεκόπη στις 26 Μαρτίου του 1998 για περαιτέρω διαβούλευση. 76 Η απόφαση στην υπόθεση Akayesu εκδόθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 1998, στην οποία το Δικαστήριο έκρινε ένοχο τον Akayesu για γενοκτονία, για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας (εξόντωση, δολοφονία, βασανιστήρια, βιασμούς και άλλες απάνθρωπες πράξεις) και την άμεση και δημόσια υποκίνηση για διάπραξη γενοκτονίας. 77 Όσον αφορά τις κατηγορίες του βιασμού και της σεξουαλικής βίας ο Akayesu κρίθηκε ένοχος για γενοκτονία και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. 78 Το Δικαστήριο έκρινε τον Akayesu ένοχο για γενοκτονία διότι βάση των άρθρων 2 (a) και (b) της Σύμβασης για 72 Ibid 73 Ibid 74 Ibid, 5.1, 170, Russel Brown Sherrie, p Prosecutor v Jean Paul Akayesu, par. 17, Ibid, par Ibid, par. 7.8, 696, 697, 707, 734

21 τη Γενοκτονία σκότωσε και προκάλεσε σωματικές και ψυχικές βλάβες στα μέλη της εν λόγω ομάδας. 79 Η απόφαση αυτή είναι μια εξαιρετικά σημαντική απόφαση του διεθνούς δικαίου για το έγκλημα του βιασμού και για πράξεις σεξουαλικής βίας στις ένοπλες συγκρούσεις, καθώς και στην αναγνώριση του βιασμού ως πράξη γενοκτονίας. 80 Αρχικά, το Δικαστήριο στην εν λόγω απόφαση αναγνώρισε μέσω του ορισμού του βιασμού, ότι τον αντιλαμβάνεται όχι μόνο ως σεξουαλικής φύσεως πράξη, αλλά και ως ένα εργαλείο του πολέμου, ως μια βίαιη πράξη που διαπράττεται εναντίον μέλους μιας ομάδας με την πρόθεση να την καταστρέψει. 81 Συγκεκριμένα το Δικαστήριο αναγνώρισε τον βιασμό ως μια μορφή επιθετικότητας και εκτίμησε ότι τα στοιχεία του βιασμού δεν μπορούσαν να αποτυπωθούν σε μια μηχανική περιγραφή των αντικειμένων και των μερών του σώματος. 82 Μελέτησε τη Σύμβαση κατά των Βασανιστηρίων και άλλων Τρόπων Σκληρής και Απάνθρωπης Μεταχείρισης ή Τιμωρίας και παρατήρησε πως δεν περιλαμβάνει με συγκεκριμένες πράξεις έναν γενικό ορισμό του βασανιστηρίου, εστιάζοντας περισσότερο στο εννοιολογικό πλαίσιο των κρατικών κυρώσεων. 83 Θεώρησε την προσέγγιση αυτή περισσότερο χρήσιμη για το διεθνές δίκαιο και ανέφερε ότι όπως το βασανιστήριο έτσι και ο βιασμός χρησιμοποιείται για σκοπούς όπως, ο εκφοβισμός, η υποβάθμιση, η ταπείνωση, οι διακρίσεις, η τιμωρία, ο έλεγχος ή η καταστροφή ενός ατόμου. Συνέχισε αναφέροντας το βιασμό, όπως και το βασανιστήριο, ως παραβίαση της προσωπικής αξιοπρέπειας που αποτελεί βασανιστήριο όταν προκαλείται ή υποκινείται ή με την συναίνεση ή την αποδοχή ενός δημοσίου λειτουργού ή άλλου που ενεργεί με την επίσημη ιδιότητα Ibid, par Russel Brown Sherrie, p. 370, Ibid, p Prosecutor v Jean Paul Akayesu, par. 6.4, Ibid. 84 Ibid.

22 Το Δικαστήριο όρισε τον βιασμό ως τη φυσική εισβολή σεξουαλικής φύσεως που διαπράττεται σε ένα πρόσωπο υπό συνθήκες καταναγκασμού. 85 Σεξουαλική βία, που περιλαμβάνει το βιασμό, θεωρείται κάθε πράξη σεξουαλικού χαρακτήρα που διαπράττεται σε ένα άτομο κάτω από συνθήκες καταναγκαστικές. Αυτή η πράξη θα πρέπει να διαπράττεται: α) ως μέρος μια ευρείας ή συστηματικής επίθεσης, β) σε έναν άμαχο πληθυσμό, γ) για συγκεκριμένους καταγεγραμμένους λόγους διακρίσεων και πιο συγκεκριμένα για εθνικό, εθνοτικό, πολιτικό, φυλετικό ή θρησκευτικό λόγο. 86 Ειδικότερα, το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για τη Ρουάντα στη συγκεκριμένη απόφαση αναγνώρισε πως η σεξουαλική επαφή λειτούργησε με σκοπό να καταστρέψει έναν λαό. Ερμηνεύοντας τις πράξεις γενοκτονίας που απαριθμούνται ως πράξεις γενοκτονίας στη Σύμβαση για τη Γενοκτονία και προκειμένου να συμπεριλάβει σε αυτές την πράξη του βιασμού, το Δικαστήριο αναγνώρισε ότι το η σεξουαλική βία μπορεί να προκαλέσει σοβαρή σωματική ή ψυχική βλάβη σε ένα άτομο και επιπλέον μπορεί να σκοτώσει ή ακόμα και να χρησιμοποιηθεί για να καταστρέψει ένα λαό. 87 Αντίθετα με τον ιστορικό ορισμό του βιασμού ως μια εσφαλμένη ενέργεια των ανδρών, του συζύγου, του πατέρα, του αδερφού ή πιο πρόσφατα με τον ορισμό της Τέταρτης Σύμβασης της Γενεύης, ως μια επίθεση κατά της τιμής της γυναίκας, το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για τη Ρουάντα, στην εν λόγω απόφαση, όρισε τον βιασμό ως μια μορφή επιθετικότητας. 88 Εξομοίωσε τον βιασμό με τα βασανιστήρια και τον χαρακτήρισε ως μια παραβίαση της αξιοπρέπειας του ατόμου. Καθόρισε επίσης τον βιασμό ως μια σωματική εισβολή σεξουαλικής φύσεως Ibid., Ibid. 87 Russel Brown Sherrie, p Ibid. 89 Ibid.

23 Σύμφωνα με τον παραπάνω ορισμό το Δικαστήριο αναγνώρισε τη βίαιη και καταστροφική φύση των πράξεων του βιασμού και της σεξουαλικής βίας που διαπράττονται κατά των γυναικών και διαπίστωσε ότι ο βιασμός και η σεξουαλική βία αποτελούν γενοκτονία κατά τον ίδιο τρόπο όπως και κάθε άλλη πράξη, εφόσον διαπράχθηκαν με συγκεκριμένη πρόθεση να καταστρέψουν εξ ολοκλήρου ή εν μέρει μια συγκεκριμένη ομάδα. Πράγματι, ο βιασμός και η σεξουαλική βία αποτελούν σίγουρα πρόκληση σοβαρών σωματικών και ψυχικών βλαβών για τα θύματα και είναι ο χειρότερος τρόπος πρόκλησης σωματικής ή ψυχικής βλάβης στο θύμα. Οι βιασμοί αυτοί οδήγησαν στην φυσική και ψυχολογική καταστροφή των γυναικών Tutsi, των οικογενειών τους και των κοινωνιών τους. Η σεξουαλική βία ήταν αναπόσπαστο κομμάτι της διαδικασίας της καταστροφής, ειδικά η στόχευση των γυναικών Tutsi και επιπλέον συνέβαλε στην καταστροφή τους και στην καταστροφή του συνόλου της ομάδας Tutsi. 90 Δεύτερον το Δικαστήριο αναγνώρισε την σύνδεση των εγκλημάτων του βιασμού και της γενοκτονίας, καθώς κατάφερε να αναδείξει ότι το γενετικό φύλο έχει κάποιο ρόλο στο έγκλημα της γενοκτονίας. Αναγνώρισε ότι οι γυναίκες Tutsi στοχοποιήθηκαν τόσο επειδή ήταν Tutsi (ακόμη και γυναίκες Hutu στοχοποιήθηκαν επειδή ήταν παντρεμένες με άνδρες Tutsi) αλλά και λόγω των απόψεων και των πεποιθήσεων που έχουν οι Hutu για τις γυναίκες Tutsi. Έγινε αντιληπτό από το Δικαστήριο ότι οι Tutsi γυναίκες βιάστηκαν γιατί οι Hutu πίστευαν ότι ήταν κατάσκοποι, εχθροί του κράτους, απρόσιτες και διότι οι ίδιες πίστευαν ότι είχαν μεγαλύτερο σεξουαλικό ενδιαφέρον από τις γυναίκες Hutu και ότι ήταν πολύ ανώτερες ώστε να παντρευτούν με έναν άνδρα της φυλής Hutu. Για όλους τους παραπάνω λόγους αποτέλεσαν στόχο, βάσει της εθνικότητας και του φύλου. 91 Έτσι το Δικαστήριο δήλωσε: Ο βιασμός των γυναικών Tutsi ήταν συστηματικός και εις βάρος όλων των Tutsi γυναικών και μόνο εναντίον τους. Μια 90 Prosecutor v Jean Paul Akayesu, par. 7.7, Russel Brown Sherrie, p. 372

24 γυναίκα, παντρεμένη με άνδρα της φυλής Hutu, δήλωσε ότι δεν είχε βιαστεί γιατί η εθνοτική καταγωγή της ήταν άγνωστη. Στα πλαίσια της εκστρατείας της προπαγάνδας με στόχο την κινητοποίηση των Hutu εναντίον των Tutsi, οι γυναίκες παρουσιάστηκαν ως σεξουαλικά αντικείμενα. 92 Η σεξουαλική βία ήταν ένα στάδιο στην διαδικασία καταστροφής (ή και εξόντωσης ακόμη) της φυλής των Tutsi, του πνεύματός τους και της θέλησης τους για ζωή. Τέλος το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για τη Ρουάντα αναγνώρισε ότι αν και η πρόθεση της πράξης του βιασμού ως έγκλημα γενοκτονίας είναι η καταστροφή μιας συγκεκριμένης ομάδας, το αποτέλεσμα της πράξης αυτής είναι η πρόκληση σοβαρού τραυματισμού και βλάβης, και επιπλέον αποτελεί έναν από τους χειρότερους τρόπους για πρόκληση βλάβης στην προσωπικότητα των γυναικών Tutsi, οδηγώντας έτσι στην καταστροφή ολόκληρης της φυλής Prosecutor v Jean Paul Akayesu, par. 7.8, Ibid, par. 733, Το Δικαστήριο ανέφερε τα εξής: Από την άποψη αυτή φαίνεται ξεκάθαρα στο Δικαστήριο ότι οι πράξεις του βιασμού και της σεξουαλικής βίας, όπως και άλλες πράξεις που προκάλεσαν σοβαρές σωματικές και ψυχικές βλάβες και διαπράχθηκαν εναντίον των Tutsi, αντανακλούσαν την αποφασιστικότητα τους για να υποφέρουν οι γυναίκες Tutsi και να τις ακρωτηριάζουν ακόμη και πριν πεθάνουν, και η πρόθεση τους να καταστρέψουν αυτή την ομάδα φαίνεται από τις πράξεις που προκαλούσαν ανείπωτο πόνο σε μεμονωμένα μέλη.

25 2. Ο βιασμός ως έγκλημα πολέμου Ο βιασμός σε περιόδους ένοπλων συγκρούσεων μπορεί να θεωρηθεί ως η απόλυτη ταπείνωση όχι μόνο των γυναικών αλλά και των ανδρών του εχθρού. Οι γυναίκες είναι πάντοτε εκτεθειμένες στις συνέπειες των ενόπλων συγκρούσεων. Επιπλέον, ο βιασμός των γυναικών φέρει και ένα μήνυμα: μια man to - man ανακοίνωση ότι η άλλη πλευρά είναι ανίκανη να προστατεύσει τον γυναικείο πληθυσμό, πληγώνοντας έτσι την αντρική υπερηφάνεια του αντιπάλου. 94 Εξαιτίας της πολιτιστικής τους θέσης και του σημαντικού ρόλου τους στο πλαίσιο της οικογενειακής δομής, οι γυναίκες είναι ο κύριος στόχος αν κάποιος σκοπεύει να καταστρέψει ένα πολιτισμό. 95 Σύμφωνα με τη θεωρία, ο ρόλος των συστηματικών βιασμών αμάχων ως μέρος μιας στρατιωτικής τακτικής είχε ήδη συζητηθεί πριν από τα γεγονότα στη Βοσνία και τη Κροατία. Για πρώτη φορά το συγκεκριμένο θέμα τέθηκε προς συζήτηση με αφορμή τους συστηματικούς μαζικούς βιασμούς που διαπράχθηκαν στο Μπαγκλαντές το Ο αριθμός των γυναικών που βιάστηκαν σε αυτή τη χώρα εκτιμήθηκε σε Υπήρξε υποψία από μελετητές ότι σκοπός ήταν να δημιουργηθεί μια νέα φυλή και να καταστραφεί η εθνική ταυτότητα Bengali. 97 Συνεπώς, σε περιόδους ένοπλων συγκρούσεων οι γυναίκες βρίσκονται σε πολύ επισφαλή θέση. Ως άμαχοι, μαζί με τα παιδιά και τους ηλικιωμένους, αποτέλεσαν πολλές φορές παράπλευρο «υλικό» στόχο κατά την διεξαγωγή των συγκρούσεων. 94 Seifert Ruth, War and Rape. Analytical Approaches, Geneva, Switzerland: Women s International League for Peace and Freedom, Ibid. 96 Ibid 97 Ibid.

26 2.1. Το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για την Πρώην Γιουγκοσλαβία Το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για την Πρώην Γιουγκοσλαβία (ICTY) είναι ένα δικαστήριο των Ηνωμένων Εθνών και ασχολείται με τα εγκλήματα πολέμου που έλαβαν χώρα κατά την διάρκεια των ενόπλων συγκρούσεων στα Βαλκάνια τη δεκαετία του Από την ίδρυσή του, το 1993, και έπειτα έχει αλλάξει το τοπίο του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου που ίσχυε μέχρι τότε. Το Μάιο του 1993 συστάθηκε από τα Ηνωμένα Έθνη το Δικαστήριο αυτό ως απάντηση στις μαζικές θηριωδίες που λάμβαναν τότε χώρα στην Κροατία, τη Βοσνία και την Ερζεγοβίνη. 99 Οι εκθέσεις απεικονίζουν αποτρόπαια εγκλήματα στα οποία χιλιάδες άμαχοι σκοτώθηκαν ή τραυματίστηκαν, βασανίστηκαν και κακοποιήθηκαν σεξουαλικά σε στρατόπεδα κράτησης και εκατοντάδες χιλιάδες εκδιώχθηκαν από τα σπίτια τους, κάτι το οποίο προκάλεσε οργή σε όλο τον κόσμο και παρακίνησε το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ να δράσει. 100 Το ICTY είναι το πρώτο δικαστήριο εγκλημάτων πολέμου που δημιουργήθηκε από τον ΟΗΕ και το πρώτο διεθνές δικαστήριο εγκλημάτων πολέμου μετά από τα δικαστήρια της Νυρεμβέργης και του Τόκιο. Ιδρύθηκε από το Συμβούλιο Ασφαλείας με το Ψήφισμα 827 (1993), σύμφωνα με το Κεφάλαιο VII του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών. 101 Βασικός στόχος του Δικαστηρίου είναι η δίκη των υπευθύνων για τις αποτρόπαιες πράξεις, όπως δολοφονίες, βασανιστήρια, βιασμοί, υποδούλωση και άλλα εγκλήματα που αναφέρονται στο Καταστατικό του, που έλαβαν χώρα κατά τη διάρκεια των ενόπλων συγκρούσεων στη Γιουγκοσλαβία. 102 Με την προσαγωγή των υπευθύνων ενώπιον της δικαιοσύνης το ICTY έχει ως στόχο να αποτρέψει μελλοντικά εγκλήματα και να παράσχει δικαιοσύνη σε χιλιάδες θύματα και τις 98 International Criminal Tribunal of the former Yugoslavia, available at < 99 Ibid. 100 Ibid. 101 Ibid. 102 Ibid.

27 οικογένειές τους, συμβάλλοντας έτσι σε μια διαρκή ειρήνη στην πρώην Γιουγκοσλαβία. 103 Για να επιτευχθεί ο ανωτέρω στόχος, το Δικαστήριο προσπαθεί να συγκεντρώσει και να διώξει τα ανώτερα ηγετικά στελέχη που εμπλέκονται σε κάποιες από τις προαναφερόμενες πράξεις, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις τα χαμηλότερα στελέχη τα παραπέμπει στα εθνικά δικαστήρια της πρώην Γιουγκοσλαβίας. Το σχέδιο αυτό, που αναφέρεται συνήθως ως στρατηγική ολοκλήρωση του Δικαστηρίου, προβλέπει ότι το ICTY βοηθά και ενισχύει την ικανότητα των εθνικών δικαστηρίων να χειριστούν υποθέσεις εγκλημάτων πολέμου. 104 Ακόμα και αν η νομολογία του ICTY είχε σημαντικό αντίκτυπο στην ανάπτυξη και στην ταξινόμηση του βιασμού για μια έγκυρη και αποφασιστική διεθνή ποινική δίωξη, αντιμετώπισε δυσκολίες στη δίωξη του βιασμού ως έγκλημα κατά της ανθρωπότητας. 105 Αυτό προκύπτει από την απουσία ενός σαφούς και σταθερού ορισμού με τα στοιχεία της αξιόποινης πράξης για το έγκλημα του βιασμού και από την ερμηνεία των στοιχείων της αξιόποινης πράξης που συνιστούν έγκλημα κατά της ανθρωπότητας όπως ορίζονται από το Καταστατικό του Δικαστηρίου. 106 Οι γενικές βασικές αρχές του εγκλήματος κατά της ανθρωπότητας στα πλαίσια του ICTY σχετικά με το βιασμό είναι ότι: α) ο βιασμός συνδέεται γεωγραφικά και χρονικά με μια ένοπλη σύγκρουση, β) διαπράττεται με εκτεταμένο ή συστηματικό τρόπο, γ) στρέφεται εναντίον άμαχου πληθυσμού, και δ) ο δράστης πρέπει να γνωρίζει ότι η δράση του ήταν μέρος μιας ευρείας ή συστηματικής επίθεσης κατά του άμαχου πληθυσμού Ibid. Ibid. Maier Nicole Brigitte, The Crime of Rape Under the Rome Statute of the ICC : with a special emphasis on the jurisprudence of the Ad Hoc Criminal Tribunals, Amsterdam Law Forum, Vol. 3:2, Ibid. 107 Ibid

28 2.2. Η υπόθεση Delalic (The Celebici Camp Case) Η απόφαση Delalic που εκδόθηκε στις 16 Νοεμβρίου 1998, είναι αξιοσημείωτη, διότι είναι η πρώτη περίπτωση από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο στην οποία ένα δικαστήριο έκρινε ένα πρόσωπο ένοχο για εγκλήματα πολέμου υπό το δόγμα της ευθύνης του διοικητή εντολέα. Το κατηγορητήριο αφορούσε μόνο σε γεγονότα που συνέβησαν σε ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης στη περιοχή Konjic στη Βοσνία Ερζεγοβίνη κατά τη διάρκεια ορισμένων μηνών του Τον Μάιο του 1992 σερβοβόσνιες δυνάμεις απέκτησαν τον έλεγχο μερικών χωριών που βρίσκονται στην κεντρική Βοσνία Ερζεγοβίνη. Οι στρατιώτες μετέφεραν τους περισσότερους άνδρες και μερικές γυναίκες σε ένα στρατόπεδο αιχμαλώτων στη Celebici όπου έζησαν για μια περίοδο 5 μηνών. 109 Κατά τη διάρκεια της πεντάμηνης φυλάκισής τους οι γυναίκες και οι άνδρες «δολοφονήθηκαν, βασανίστηκαν, δέχθηκαν σεξουαλική επίθεση και ξυλοδαρμό, ειδικότερα υποβλήθηκαν σε σκληρή και απάνθρωπη μεταχείριση». 110 Για όλα τα παραπάνω διώχθηκαν τέσσερα άτομα, μεταξύ άλλων, και για το βιασμό δύο γυναικών κρατουμένων στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Celebici. Και οι τέσσερις κατηγορούμενοι κατείχαν σημαντικές θέσεις εντός του στρατοπέδου. Ο Esad Landzo ήταν φρουρός στο στρατόπεδο, οι Zdravko Mucic και Hazim Delic ενεργούσαν ως αναπληρωτές διοικητές του στρατοπέδου, ενώ ο Zejnil Delalic ήταν η ανώτερη αρχή του στρατοπέδου, λόγω της θέσης του ως συντονιστής των Βόσνιων- Μουσουλμανικών και Βόσνιων-Κροατικών δυνάμεων. 111 Οι Esad Landzo και Hazim Delic κατηγορήθηκαν με ατομική ποινική ευθύνη, σύμφωνα με το άρθρο 7(1) του Καταστατικού, ως άμεσοι συμμετέχοντες σε δολοφονίες, βασανιστήρια και 108 Prosecutor v. Zejnil Delalic, Zdravco Mucic, Hazim Delic and Esad Landzo, Trial Chamber Judgment of 16 November 1998, No. IT T, par Ibid. 110 Ibid. 111 Ibid, par. 4

29 βιασμούς. 112 Οι Zejnil Delalic και Zdravco Mucic είχαν ευθύνη ως ανώτεροι για τις πράξεις των υφισταμένων τους, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων που φέρονταν να διαπράχθηκαν από τους Esad Landzo και Hazim Delic. 113 Σύμφωνα με το Δικαστήριο, το έγκλημα του βιασμού δεν αναφερόταν ρητά ως σοβαρή παραβίαση στις διατάξεις των Συμβάσεων της Γενεύης του 1949, ούτε στο κοινό άρθρο 3 για να θεωρηθεί ως βασανιστήριο και ως απάνθρωπη μεταχείριση. 114 Έτσι, προκειμένου να εξεταστεί το ζήτημα κατά πόσον ο βιασμός θεωρείται βασανιστήριο, έπρεπε αρχικά να ασχοληθεί με την απαγόρευση του βιασμού και της σεξουαλικής επίθεσης στο διεθνές δίκαιο, στη συνέχεια να παράσχει έναν ορισμό και εν τέλει να επικεντρωθεί η προσοχή στο εάν ο βιασμός, ως μιας μορφής σεξουαλικής επίθεσης, μπορεί να θεωρηθεί βασανιστήριο. 115 Επομένως, κάνοντας μια ανασκόπηση στους κανόνες του διεθνούς δικαίου, το Δικαστήριο ανέφερε ότι ο βιασμός και οι άλλες μορφές σεξουαλικής επίθεσης απαγορεύονται ρητά βάσει του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου. Για να καταλήξει στο συμπέρασμα αυτό, αναφέρθηκε στις εξής διατάξεις: Οι όροι του άρθρου 27 της Τέταρτης Σύμβασης της Γενεύης απαγορεύουν ρητά το βιασμό, οποιασδήποτε μορφής άσεμνη επίθεση και την καταναγκαστική πορνεία των γυναικών. Μια απαγόρευση για το βιασμό, τον εξαναγκασμό σε πορνεία και κάθε μορφή άσεμνης επίθεσης διαπιστώνεται και στο άρθρο 4(2) του II Πρόσθετου Πρωτοκόλλου, σχετικά με τις εσωτερικές ένοπλες συγκρούσεις, επίσης το παρόν Πρωτόκολλο απαγορεύει σιωπηρά το βιασμό και τη σεξουαλική επίθεση στο άρθρο 4(1). Το οποίο αναφέρει ότι όλα τα πρόσωπα δικαιούνται σεβασμό ως προς το πρόσωπό τους και την τιμή τους. Επιπλέον, το άρθρο 76 του I Πρόσθετου Πρωτοκόλλου απαιτεί ρητώς να προστατεύονται οι γυναίκες από τον βιασμό, την εξαναγκαστική πορνεία και κάθε άλλης μορφής άσεμνη επίθεση. Μια σιωπηρή απαγόρευση για το βιασμό και τη σεξουαλική επίθεση μπορεί 112 Ibid, par Ibid. 114 Ibid, par Ibid.

Γενοκτονία και Εγκλήµατα κατά της Ανθρωπότητας 23 Μαΐου Μ. Βάγιας

Γενοκτονία και Εγκλήµατα κατά της Ανθρωπότητας 23 Μαΐου Μ. Βάγιας Γενοκτονία και Εγκλήµατα κατά της Ανθρωπότητας 23 Μαΐου 2017 Μ. Βάγιας M.Vagias@hhs.nl Δοµή l Εγκλήµατα κατά της Ανθρωπότητας l Γενοκτονία Εγκλήµατα κατά της Ανθρωπότητας l Ορισµός: Δεν υπάρχει µια σύµβαση

Διαβάστε περισσότερα

Π. Νάσκου - Περράκη ΚΩΔΙΚΑΣ Πράξεων Διεθνούς Ανθρωπιστικού Δικαίου Νομολογία - Λημματικός Κατάλογος

Π. Νάσκου - Περράκη ΚΩΔΙΚΑΣ Πράξεων Διεθνούς Ανθρωπιστικού Δικαίου Νομολογία - Λημματικός Κατάλογος λευκή σελίδα λευκή σελίδα Π. Νάσκου - Περράκη ΚΩΔΙΚΑΣ Πράξεων Διεθνούς Ανθρωπιστικού Δικαίου Νομολογία - Λημματικός Κατάλογος Θεσσαλονίκη 2013 Π. Νάσκου - Περράκη & Εκδόσεις Πανεπιστημίου Μακεδονίας Θεσσαλονίκη

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΙΚΤΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΠΡΑΞΕΙΣ ΣΥΝΤΡΟΦΙΚΗΣ ΒΙΑΣ ΚΑΙ ΒΙΑΣΜΟΥ

ΔΕΙΚΤΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΠΡΑΞΕΙΣ ΣΥΝΤΡΟΦΙΚΗΣ ΒΙΑΣ ΚΑΙ ΒΙΑΣΜΟΥ ΔΕΙΚΤΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΠΡΑΞΕΙΣ ΣΥΝΤΡΟΦΙΚΗΣ ΒΙΑΣ ΚΑΙ ΒΙΑΣΜΟΥ EIGE Νοέμβριος 2017 Δείκτης 1 Ετήσιος αριθμός γυναικών (ηλικίας 18 ετών και άνω) θυμάτων συντροφικής βίας από

Διαβάστε περισσότερα

IP Chapter I. Σχετικά διεθνή νομικά πρότυπα

IP Chapter I. Σχετικά διεθνή νομικά πρότυπα Δράση: «Κατάρτιση δημοσίων λειτουργών (ιατρικών λειτουργών, ψυχολόγων κτλ) για διαπίστωση βασανιστηρίων και ανίχνευση ειδικών αναγκών σε θύματα βασανιστηρίων» Εκπαιδευτής: Dr. Thomas Wenzel Medical University

Διαβάστε περισσότερα

P7_TA(2011)0155 Η χρήση της σεξουαλικής βίας σε συγκρούσεις στη Βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή

P7_TA(2011)0155 Η χρήση της σεξουαλικής βίας σε συγκρούσεις στη Βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή P7_TA(2011)0155 Η χρήση της σεξουαλικής βίας σε συγκρούσεις στη Βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 7ης Απριλίου 2011 σχετικά με τη χρήση σεξουαλικής βίας στις συγκρούσεις

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ «ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ ΡΑΤΣΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΞΕΝΟΦΟΒΙΑΣ» Άρθρο 1. Σκοπός

ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ «ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ ΡΑΤΣΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΞΕΝΟΦΟΒΙΑΣ» Άρθρο 1. Σκοπός ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ «ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ ΡΑΤΣΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΞΕΝΟΦΟΒΙΑΣ» Άρθρο 1 Σκοπός 1. Σκοπός του νόμου είναι η καταπολέμηση ιδιαίτερα σοβαρών εκδηλώσεων ρατσισμού και ξενοφοβίας, που μπορούν να διασαλεύσουν

Διαβάστε περισσότερα

Θεωρία Δικαίου και Θεσμών 3α. Δίκαιο και Ηθική στη Δίκη της Νυρεμβέργης

Θεωρία Δικαίου και Θεσμών 3α. Δίκαιο και Ηθική στη Δίκη της Νυρεμβέργης Αριστείδης Ν. Χατζής Αναπληρωτής Καθηγητής Φιλοσοφίας Δικαίου & Θεωρίας Θεσμών Θεωρία Δικαίου και Θεσμών 3α Δίκαιο και Ηθική στη Δίκη της Νυρεμβέργης Τμήμα Μ.Ι.Θ.Ε. 17/3/2014 ΔΙΚΗ ΤΗΣ ΝΥΡΕΜΒΕΡΓΗΣ 20

Διαβάστε περισσότερα

Η ΣΥΜΒΑΣΗ ΤΩΝ ΗΝΩΜΕΝΩΝ ΕΘΝΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ. Νόμος 2101/1992. Κύρωση της Διεθνούς Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού (ΦΕΚ Α 192)

Η ΣΥΜΒΑΣΗ ΤΩΝ ΗΝΩΜΕΝΩΝ ΕΘΝΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ. Νόμος 2101/1992. Κύρωση της Διεθνούς Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού (ΦΕΚ Α 192) Η ΣΥΜΒΑΣΗ ΤΩΝ ΗΝΩΜΕΝΩΝ ΕΘΝΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ Νόμος 2101/1992. Κύρωση της Διεθνούς Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού (ΦΕΚ Α 192) [ ] Άρθρο 37 Τα Συμβαλλόμενα Κράτη επαγρυπνούν ώστε: α)

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ, ΔΙΑΦΑΝΕΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ

ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ, ΔΙΑΦΑΝΕΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ, ΔΙΑΦΑΝΕΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ «Κύρωση των τροποποιήσεων του Καταστατικού της Ρώμης του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου (ν. 3003/2002, Α 75) που υιοθετήθηκαν

Διαβάστε περισσότερα

Ποιο άτομο θεωρείται παιδί;

Ποιο άτομο θεωρείται παιδί; Ποιο άτομο θεωρείται παιδί; Παιδιά θεωρούνται όλα τα αγόρια και τα κορίτσια από 0 έως 18 ετών. Ποια είναι τα δικαιώματα του παιδιού; Σύμφωνα με την Σύμβαση για τα Δικαιώματα των παιδιών Απαγόρευση διακρίσεων

Διαβάστε περισσότερα

Ιανουαριος 2015. Κωνσταντίνα Μοσχοτά. Αντιπρόεδρος Καταφυγίου Γυναίκας

Ιανουαριος 2015. Κωνσταντίνα Μοσχοτά. Αντιπρόεδρος Καταφυγίου Γυναίκας Ιανουαριος 2015 Κωνσταντίνα Μοσχοτά Αντιπρόεδρος Καταφυγίου Γυναίκας Ανεξάρτητη, µη κυβερνητική, µη κερδοσκοπική οργάνωση. Όραµά µας η καταπολέµηση κάθε µορφής κακοποίησης εις βάρος των γυναικών. Λειτουργία

Διαβάστε περισσότερα

Τα εγκλήματα που συνιστούν γενοκτονία. Θεωρητική και. νομολογιακή επισκόπηση. Διδάσκων Διεθνούς Δικαίου, Τμήμα Γλώσσας, Φιλολογίας & Πολιτισμού

Τα εγκλήματα που συνιστούν γενοκτονία. Θεωρητική και. νομολογιακή επισκόπηση. Διδάσκων Διεθνούς Δικαίου, Τμήμα Γλώσσας, Φιλολογίας & Πολιτισμού Τα εγκλήματα που συνιστούν γενοκτονία. Θεωρητική και νομολογιακή επισκόπηση Δρ. Ιωάννης Π. Τζιβάρας Διδάκτωρ Νομικής ΔΠΘ Διδάσκων Διεθνούς Δικαίου, Τμήμα Γλώσσας, Φιλολογίας & Πολιτισμού Παρευξεινίων Χωρών

Διαβάστε περισσότερα

Β ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΟΤΕΧΝΙΚΗΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΧΕΔΙΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΝΟΜΩΝ

Β ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΟΤΕΧΝΙΚΗΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΧΕΔΙΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΝΟΜΩΝ Β ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΟΤΕΧΝΙΚΗΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΧΕΔΙΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΝΟΜΩΝ ΕΚΘΕΣΗ ΕΠΙ ΤΟΥ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟΥ «Προσαρμογή των διατάξεων του εσωτερικού δικαίου προς τις διατάξεις του Καταστατικού

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL 2014/2012(INI)

ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL 2014/2012(INI) ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Επιτροπή Ανάπτυξης 28.1.2014 2014/2012(INI) ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ που περιέχει πρόταση σύστασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου προς το Συμβούλιο σχετικά με την ανθρωπιστική δέσμευση

Διαβάστε περισσότερα

δικαίου προς τις διατάξεις του καταστατικού του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου που κυρώθηκε με τον ν. 3003/2002 (ΦΕΚ Α 75)»

δικαίου προς τις διατάξεις του καταστατικού του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου που κυρώθηκε με τον ν. 3003/2002 (ΦΕΚ Α 75)» ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ Στο σχέδιο νόμου «Προσαρμογή των διατάξεων του εσωτερικού δικαίου προς τις διατάξεις του καταστατικού του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου που κυρώθηκε με τον ν. 3003/2002 (ΦΕΚ Α 75)» Με

Διαβάστε περισσότερα

Φυλακές που μοιάζουν σαν να βγήκαν από την κόλαση. Eντός των τειχών τους οι τρόφιμοι και οι φύλακες δίνουν καθημερινό αγώνα επιβίωσης

Φυλακές που μοιάζουν σαν να βγήκαν από την κόλαση. Eντός των τειχών τους οι τρόφιμοι και οι φύλακες δίνουν καθημερινό αγώνα επιβίωσης Φυλακές που μοιάζουν σαν να βγήκαν από την κόλαση. Eντός των τειχών τους οι τρόφιμοι και οι φύλακες δίνουν καθημερινό αγώνα επιβίωσης Αυτές είναι οι φυλακές όπου συνυπάρχουν οι χειρότεροι κακοποιοί στον

Διαβάστε περισσότερα

Ανθρώπινα ικαιώματα. Ερευνητική Εργασία β Τετράμηνου Α3 Τάξη του 4 ου ΓΕ.ΛΛαμίας

Ανθρώπινα ικαιώματα. Ερευνητική Εργασία β Τετράμηνου Α3 Τάξη του 4 ου ΓΕ.ΛΛαμίας Ανθρώπινα ικαιώματα Ερευνητική Εργασία β Τετράμηνου Α3 Τάξη του 4 ου ΓΕ.ΛΛαμίας Θέματα Παρουσίασης Ιστορική ανάδρομη στα δικαιώματα Διακρίσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων Δικαιώματα του Παιδιού Δίκαιο του πολέμου

Διαβάστε περισσότερα

Άρθρο 1. Άρθρο 2. Άρθρο 3. Άρθρο 4. Επίσημα κείμενα και διδακτικό υλικό. Ορισμός του παιδιού. Παιδί θεωρείται ένα άτομο κάτω των 18 ετών.

Άρθρο 1. Άρθρο 2. Άρθρο 3. Άρθρο 4. Επίσημα κείμενα και διδακτικό υλικό. Ορισμός του παιδιού. Παιδί θεωρείται ένα άτομο κάτω των 18 ετών. Ορισμός του παιδιού Παιδί θεωρείται ένα άτομο κάτω των 18 ετών. Άρθρο 1 Απαγόρευση διακρίσεων Κάθε παιδί πρέπει να αντιμετωπίζεται χωρίς διακρίσεις λόγω χρώματος, φύλου, γλώσσας, θρησκείας, άποψης, χώρας

Διαβάστε περισσότερα

Δικαιώματα των Θυμάτων. Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Καταπολέμηση της Εμπορίας Ανθρώπων

Δικαιώματα των Θυμάτων. Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Καταπολέμηση της Εμπορίας Ανθρώπων Δικαιώματα των Θυμάτων Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Καταπολέμηση της Εμπορίας Ανθρώπων Η εμπορία ανθρώπων παραβιάζει τα δικαιώματα και επηρεάζει τις ζωές αμέτρητων ανθρώπων τόσο στην Ευρώπη

Διαβάστε περισσότερα

Εγώ έχω δικαιώματα, εσύ έχεις δικαιώματα, αυτός/αυτή έχει δικαιώματα... Εισαγωγή στα Δικαιώματα του Παιδιoύ

Εγώ έχω δικαιώματα, εσύ έχεις δικαιώματα, αυτός/αυτή έχει δικαιώματα... Εισαγωγή στα Δικαιώματα του Παιδιoύ Εγώ έχω δικαιώματα, εσύ έχεις δικαιώματα, αυτός/αυτή έχει δικαιώματα... Εισαγωγή στα Δικαιώματα του Παιδιoύ Όλοι έχουν δικαιώματα. Επιπλέον, σαν αγόρι ή κορίτσι ηλικίας κάτω των 18 ετών, έχεις ορισμένα

Διαβάστε περισσότερα

Βία κατά των γυναικών: Ένα διαχρονικό πρόβλημα, πολλές όψεις

Βία κατά των γυναικών: Ένα διαχρονικό πρόβλημα, πολλές όψεις «Βία κατά των γυναικών: Ένα πρόβλημα, πολλές όψεις» Συνέδριο ΓΓΙΦ - ΥΠΕΣ Αθήνα 25/11/2014 Βία κατά των γυναικών: Ένα διαχρονικό πρόβλημα, πολλές όψεις Θεοδώρα Κατσιβαρδάκου Προϊστάμενη Διεύθυνσης Υπηρεσιών

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΤΟΥ ΟΗΕ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΙΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΩΝ

ΣΧΕΔΙΟ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΤΟΥ ΟΗΕ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΙΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΩΝ Ημερομηνία Ανάρτησης: 25/11/2005 ΣΧΕΔΙΟ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΤΟΥ ΟΗΕ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΙΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΩΝ Κατά τη διάρκεια της Παγκόσμιας Συνάντησης για τα Ηλεκτρονικά

Διαβάστε περισσότερα

Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2014-2019 ΚΕΙΜΕΝΑ ΠΟΥ ΕΓΚΡΙΘΗΚΑΝ P8_TA(2016)0507 Ομαδικοί τάφοι στο Ιράκ Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 15ης Δεκεμβρίου 2016 σχετικά με τους ομαδικούς τάφους στο Ιράκ (2016/3028(RSP))

Διαβάστε περισσότερα

Πανευρωπαϊκή έρευνα. ΣΗΜΕΙΩΜΑ / 5 Μαρτίου 2014 Βία κατά των γυναικών

Πανευρωπαϊκή έρευνα. ΣΗΜΕΙΩΜΑ / 5 Μαρτίου 2014 Βία κατά των γυναικών ΣΗΜΕΙΩΜΑ / 5 Μαρτίου 2014 Βία κατά των γυναικών Πανευρωπαϊκή έρευνα 1. Γιατί έγινε η έρευνα για τη βία κατά των γυναικών; Παρά τον σημαντικό αντίκτυπο της βίας κατά των γυναικών, σε πολλά κράτη μέλη της

Διαβάστε περισσότερα

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ Κατάλογος της ΕΕ που περιλαμβάνει πρόσωπα, ομάδες και οντότητες στις οποίες εφαρμόζονται ειδικά μέτρα για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας 6 Φεβρουαρίου 2008 Η ΕΕ θέσπισε

Διαβάστε περισσότερα

Παγκόσμια Ιατρική Ένωση

Παγκόσμια Ιατρική Ένωση Δράση: «Κατάρτιση δημοσίων λειτουργών (ιατρικών λειτουργών, ψυχολόγων κτλ) για διαπίστωση βασανιστηρίων και ανίχνευση ειδικών αναγκών σε θύματα βασανιστηρίων» Εκπαιδευτής: Dr. Thomas Wenzel Medical University

Διαβάστε περισσότερα

Ο σεβασμός των θεμελιωδών δικαιωμάτων στην Ένωση

Ο σεβασμός των θεμελιωδών δικαιωμάτων στην Ένωση Ο σεβασμός των θεμελιωδών δικαιωμάτων στην Ένωση Για μεγάλο χρονικό διάστημα, τη νομική βάση για τα θεμελιώδη δικαιώματα σε επίπεδο ΕΕ αποτελούσε ουσιαστικά η αναφορά που γίνεται από τις Συνθήκες στην

Διαβάστε περισσότερα

ανάμειξη των παιδιών σε ένοπλη σύρραξη

ανάμειξη των παιδιών σε ένοπλη σύρραξη Προαιρετικό Πρωτόκολλο της Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού σε σχέση με την ανάμειξη των παιδιών σε ένοπλη σύρραξη Υιοθετήθηκε από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ και άνοιξε για υπογραφή, κύρωση και

Διαβάστε περισσότερα

ΝΟΜΙΚΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΟΥ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΥ 2016

ΝΟΜΙΚΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΟΥ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΥ 2016 ΝΟΜΙΚΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΟΥ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΥ 2016 ΕΛΛΑΔΑ Μέχρι σήμερα δεν υπήρχε στην Ελλάδα συγκεκριμένο νομοσχέδιο για το bullying, πράγμα το οποίο οδήγησε σε πολλά ψυχικά προβλήματα σε διαφόρους ανθρώπους, αλλά

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΕΘΝΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ

ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΕΘΝΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΕΘΝΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ «Συμμετοχή σε ιδιαίτερη κοινωνική ομάδα» στα πλαίσια του Άρθρου 1 Α (2) της Σύμβασης της Γενεύης του 1951 και / ή του Πρωτοκόλλου του 1967 για

Διαβάστε περισσότερα

ΣΎΜΒΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΊΟΥ ΤΗΣ ΕΥΡΏΠΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΌΛΗΨΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΑΤΑΠΟΛΈΜΗΣΗ ΤΗΣ ΒΊΑΣ ΚΑΤΆ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΏΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΉΣ ΒΊΑΣ

ΣΎΜΒΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΊΟΥ ΤΗΣ ΕΥΡΏΠΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΌΛΗΨΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΑΤΑΠΟΛΈΜΗΣΗ ΤΗΣ ΒΊΑΣ ΚΑΤΆ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΏΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΉΣ ΒΊΑΣ ΣΎΜΒΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΊΟΥ ΤΗΣ ΕΥΡΏΠΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΌΛΗΨΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΑΤΑΠΟΛΈΜΗΣΗ ΤΗΣ ΒΊΑΣ ΚΑΤΆ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΏΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΉΣ ΒΊΑΣ ΠΡΟΣΤΑΣIΑ ΑΠO ΠΡΟΣΤΑΣIΑ ΑΠO ΤΟΝ ΦOΒΟ ΤΗ ΒIΑ ΠΟΙΟΣ ΕΊΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΌΣ ΤΗΣ ΣΎΜΒΑΣΗΣ;

Διαβάστε περισσότερα

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΕΛΤΙΟ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΕΛΤΙΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΕΛΤΙΟ Κατάλογος της ΕΕ που περιλαµβάνει πρόσωπα, οµάδες και οντότητες στις οποίες εφαρµόζονται ειδικά µέτρα για την καταπολέµηση της τροµοκρατίας 22 εκεµβρίου 2009 Η ΕΕ θέσπισε

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΤΕΣ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ

ΚΑΡΤΕΣ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΚΑΡΤΕΣ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ Κυπριακός Σύνδεσμος Οικογενειακού Προγραμματισμού(2012). Σεξουαλικά Δικαιώματα: μια Διακήρυξη της Διεθνούς Ομοσπονδίας Οικογενειακού Προγραμματισμού(ΔΟΟΠ). Συνοπτική Έκδοση.

Διαβάστε περισσότερα

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΣΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ «ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ ΡΑΤΣΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΞΕΝΟΦΟΒΙΑΣ» Α. Γενικό μέρος

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΣΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ «ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ ΡΑΤΣΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΞΕΝΟΦΟΒΙΑΣ» Α. Γενικό μέρος 1 ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΣΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ «ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ ΡΑΤΣΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΞΕΝΟΦΟΒΙΑΣ» Α. Γενικό μέρος 1. - Αποτελεί σταθερή επιλογή της Ελληνικής δημοκρατικής Πολιτείας η ουσιαστική προώθηση της ισότητας

Διαβάστε περισσότερα

B8-0066/2014 ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ

B8-0066/2014 ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2014-2019 Έγγραφο συνόδου 15.7.2014 B8-0066/2014 ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ εν συνεχεία δήλωσης της Αντιπροέδρου της Επιτροπής/Ύπατης Εκπροσώπου της Ένωσης για θέµατα Εξωτερικής Πολιτικής

Διαβάστε περισσότερα

K. Εισαγγελέα και κ. Ανακριτή...

K. Εισαγγελέα και κ. Ανακριτή... Σας διαβεβαιώνω ότι ήδη πράττω και θα συνεχίσω να πράττω τα καθήκοντα μου και τις υποχρεώσεις που ετούτη την περίοδο κατοχής και βίαιης κατάλυσης του Συντάγματος το Άρθρο 120 του Συντάγματος επιβάλλει

Διαβάστε περισσότερα

Ο εθελοντισμός εκφράζεται με ένα πλήθος τρόπων, ο καθένας από τους οποίους έχει το δικό του κοινωνικό χαρακτήρα και μέθοδο δράσης.

Ο εθελοντισμός εκφράζεται με ένα πλήθος τρόπων, ο καθένας από τους οποίους έχει το δικό του κοινωνικό χαρακτήρα και μέθοδο δράσης. Ο εθελοντισμός εκφράζεται με ένα πλήθος τρόπων, ο καθένας από τους οποίους έχει το δικό του κοινωνικό χαρακτήρα και μέθοδο δράσης. Κοινό χαρακτηριστικό όμως όλων είναι η συμμετοχή τους στην υπεράσπιση

Διαβάστε περισσότερα

Ε.Ε. Π α ρ.ι(i), Α ρ.3828, 31/3/2004 Ο ΠΕΡΙ ΙΣΗΣ ΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΑΣΧΕΤΑ ΑΠΟ ΦΥΛΕΤΙΚΗ Ή ΕΘΝΟΤΙΚΗ ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ 2004

Ε.Ε. Π α ρ.ι(i), Α ρ.3828, 31/3/2004 Ο ΠΕΡΙ ΙΣΗΣ ΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΑΣΧΕΤΑ ΑΠΟ ΦΥΛΕΤΙΚΗ Ή ΕΘΝΟΤΙΚΗ ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ 2004 Ο ΠΕΡΙ ΙΣΗΣ ΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΑΣΧΕΤΑ ΑΠΟ ΦΥΛΕΤΙΚΗ Ή ΕΘΝΟΤΙΚΗ ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ 2004 Για σκοπούς μερικής εναρμόνισης με την πράξη της Ευρωπαϊκής Κοινότητας με τίτλο: «Οδηγία 2000/43/ΕΚ του Συμβουλίου

Διαβάστε περισσότερα

Η Διεθνής Σύμβαση για τα Δικαιώματα. του Παιδιού. με απλά λόγια

Η Διεθνής Σύμβαση για τα Δικαιώματα. του Παιδιού. με απλά λόγια Η Διεθνής Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού με απλά λόγια Όλα τα παιδιά έχουν δικαιώματα που προβλέπονται από νόμους και διεθνείς συμβάσεις. Το σημαντικότερο κείμενο για τα δικαιώματα των παιδιών,

Διαβάστε περισσότερα

Ο ρόλος του Γραφείου Επιτρόπου Διοικήσεως στην προώθηση της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών

Ο ρόλος του Γραφείου Επιτρόπου Διοικήσεως στην προώθηση της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών Ομιλία Επιτρόπου Διοικήσεως σε ημερίδα που διοργάνωσαν από κοινού η Επιτροπή Αιρετών Γυναικών της Ένωσης Δήμων Κύπρου και το Γραφείο Επιτρόπου Διοικήσεως με θέμα την Ισότητα των δύο φύλων Τετάρτη 12/09/2012

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΠΡΟΣΩΡΙΝΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ

ΣΧΕΔΙΟ ΠΡΟΣΩΡΙΝΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2014-2019 Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων Επιτροπή Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων 24.3.2017 2016/0062(NLE) ΣΧΕΔΙΟ ΠΡΟΣΩΡΙΝΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Δίκαιο των Ανηλίκων. Ενότητα 7: Ιδιαιτερότητες της ποινικής διαδικασίας ανηλίκων

Δίκαιο των Ανηλίκων. Ενότητα 7: Ιδιαιτερότητες της ποινικής διαδικασίας ανηλίκων ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 7: Ιδιαιτερότητες της ποινικής διαδικασίας ανηλίκων Αγγελική Γ. Πιτσελά, Αν. Καθηγήτρια Εγκληματολογίας - Σωφρονιστικής Άδειες

Διαβάστε περισσότερα

Δίκαιο των Ανηλίκων. Ενότητα 8: Η θέση του ανηλίκου ως κατηγορουμένου

Δίκαιο των Ανηλίκων. Ενότητα 8: Η θέση του ανηλίκου ως κατηγορουμένου ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 8: Η θέση του ανηλίκου ως κατηγορουμένου Αγγελική Γ. Πιτσελά, Αν. Καθηγήτρια Εγκληματολογίας- Σωφρονιστικής Άδειες Χρήσης Το παρόν

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ. Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ. Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ Βρυξέλλες, 23.2.2009 COM(2009)81 τελικό 2009/0023 (CNS) C6-0101/09 Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για τη σύναψη εκ µέρους της Ευρωπαϊκής Κοινότητας του πρωτοκόλλου σχετικά

Διαβάστε περισσότερα

Η ΔΙΕΘΝΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΜΕ ΑΠΛΑ ΛΟΓΙΑ

Η ΔΙΕΘΝΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΜΕ ΑΠΛΑ ΛΟΓΙΑ Η ΔΙΕΘΝΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΜΕ ΑΠΛΑ ΛΟΓΙΑ http://www.0-18.gr/gia-megaloys/dsdp Διεθνής Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού Η Διεθνής Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού με απλά

Διαβάστε περισσότερα

Η Ελλάδα γίνεται Κίνα και με την βούλα Ζήτω ο εκσυγχρονισμός!

Η Ελλάδα γίνεται Κίνα και με την βούλα Ζήτω ο εκσυγχρονισμός! Η Ελλάδα γίνεται Κίνα και με την βούλα Ζήτω ο εκσυγχρονισμός! Η «γενιά τού 73» που βροντοφώναζε «ψωμί, παιδεία, ελευθερία», αφού χόρτασε το πρώτο και διέλυσε το δεύτερο, αποφάσισε να ασχοληθεί πιο σοβαρά

Διαβάστε περισσότερα

EL Eνωµένη στην πολυµορφία EL B8-0098/7. Τροπολογία. Monika Hohlmeier, Elmar Brok εξ ονόµατος της Οµάδας PPE

EL Eνωµένη στην πολυµορφία EL B8-0098/7. Τροπολογία. Monika Hohlmeier, Elmar Brok εξ ονόµατος της Οµάδας PPE 9.2.2015 B8-0098/7 7 Παράγραφος 4 4. καλεί τις ΗΠΑ να ερευνήσουν και να απαγγείλουν διώξεις για τις πολλαπλές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωµάτων που είναι απόρροια των προγραµµάτων παραδόσεων και µυστικών

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΚΟ ΕΡΓΑΛΕΙΟ

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΚΟ ΕΡΓΑΛΕΙΟ Preventing Honour Related Violence by education and dialogue through Immigrant NGOs ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΚΟ ΕΡΓΑΛΕΙΟ Μελέτη περίπτωσης Φόνος για λόγους τιμής ΟΝΟΜΑ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ: Τhe Angelou Centre ΧΩΡΑ: Ηνωμένο Βασίλειο

Διαβάστε περισσότερα

IP Chapter II. Σχετικοί κανόνες δεοντολογίας. Συγγραφείς: Holger Furtmayr, Thomas Wenzel, Andreas Frewer

IP Chapter II. Σχετικοί κανόνες δεοντολογίας. Συγγραφείς: Holger Furtmayr, Thomas Wenzel, Andreas Frewer Δράση: «Κατάρτιση δημοσίων λειτουργών (ιατρικών λειτουργών, ψυχολόγων κτλ) για διαπίστωση βασανιστηρίων και ανίχνευση ειδικών αναγκών σε θύματα βασανιστηρίων» Εκπαιδευτής: Dr. Thomas Wenzel Medical University

Διαβάστε περισσότερα

Ναζισµός. Περιλαµβάνει έντονα στοιχεία: Ρατσισµού Αντισηµιτισµού (=κατά των Εβραίων) Δικτατορίας

Ναζισµός. Περιλαµβάνει έντονα στοιχεία: Ρατσισµού Αντισηµιτισµού (=κατά των Εβραίων) Δικτατορίας Ναζισµός Ο Β' Παγκόσµιος Πόλεµος είχε ως αποτέλεσµα την εµφάνιση µιας πολιτικής ιδεολογίας που εφαρµόστηκε στην Γερµανία, αλλά και σε κάποιες άλλες χώρες και ονοµάστηκε Ναζισµός ή Γερµανικός εθνικοσοσιαλισµός

Διαβάστε περισσότερα

«Οι Δημόσιες Πολιτικές Εναρμόνισης Οικογενειακής και Επαγγελματικής Ζωής: Μια κριτική αξιολόγηση»

«Οι Δημόσιες Πολιτικές Εναρμόνισης Οικογενειακής και Επαγγελματικής Ζωής: Μια κριτική αξιολόγηση» Ημερίδα: Ισορροπία εργασίας, οικογένειας και προσωπικής ζωής σε κρίση; Συνεδρία 4 η : Η Οικογενειακή και Επαγγελματική ζωή των γυναικών σε πίεση: Πολιτικές, Μαθήματα και Προκλήσεις Αθήνα, 29 Νοεμβρίου

Διαβάστε περισσότερα

Ο ειδικός αντιπρόσωπος της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώµατα

Ο ειδικός αντιπρόσωπος της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώµατα P7_TA(2012)0250 Ο ειδικός αντιπρόσωπος της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώµατα Σύσταση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Συµβούλιο της 13ης Ιουνίου 2012 σχετικά µε τον ειδικό εντεταλµένο της ΕΕ για τα ανθρώπινα

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ Βρυξέλλες, 6.11.2007 SEC(2007) 1425 ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ Συνοδευτικό έγγραφο Πρόταση για απόφαση πλαίσιο του Συμβουλίου σχετικά με την τροποποίηση

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ 1 η ΜΕ ΘΕΜΑ: «Η ΑΡΧΗ ΤΟΥ ΑΠΑΡΑΒΙΑΣΤΟΥ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΑΞΙΑΣ» Ι ΑΣΚΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: κ. ΑΝ ΡΕΑΣ ΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ

ΕΡΓΑΣΙΑ 1 η ΜΕ ΘΕΜΑ: «Η ΑΡΧΗ ΤΟΥ ΑΠΑΡΑΒΙΑΣΤΟΥ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΑΞΙΑΣ» Ι ΑΣΚΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: κ. ΑΝ ΡΕΑΣ ΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ, ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: «ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Διάλεξη 6 η. Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Τμήμα Νομικής ΑΠΘ

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Διάλεξη 6 η. Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Τμήμα Νομικής ΑΠΘ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Διάλεξη 6 η Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής ΑΠΘ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative

Διαβάστε περισσότερα

Βία κατά των γυναικών ένα αρχαίο ζήτηµα που ανθεί και στον 21 αιώνα. Θεοφανώ Παπαζήση

Βία κατά των γυναικών ένα αρχαίο ζήτηµα που ανθεί και στον 21 αιώνα. Θεοφανώ Παπαζήση Βία κατά των γυναικών ένα αρχαίο ζήτηµα που ανθεί και στον 21 αιώνα Θεοφανώ Παπαζήση Αναπληρώτρια καθηγήτρια ΑΠΘ Από την απελευθέρωση των σεξουαλικών σχέσεων στα τέλη της δεκαετίας του 60 αρχές 70, µετά

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 17.9.2012 COM(2012) 525 final ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ σύμφωνα με το άρθρο 2 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 552/97 του Συμβουλίου όσον αφορά την καταναγκαστική εργασία

Διαβάστε περισσότερα

Για μία Ευρώπη που σέβεται την ελευθερία όλων

Για μία Ευρώπη που σέβεται την ελευθερία όλων To Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση μιας Ευρωπαϊκής πολιτικής που αξιοποιεί εναλλακτικά μέτρα της κράτησης. Έχεις #ThePowerofVote www.thepowerofvote.eu Ήξερες ότι...

Διαβάστε περισσότερα

ΝΟΜΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΥΠΡΟΥ. (Εξετάσεις σύμφωνα με το άρθρο 5 του περί Δικηγόρων Νόμου) ΠΟΙΝΙΚΗ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑ

ΝΟΜΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΥΠΡΟΥ. (Εξετάσεις σύμφωνα με το άρθρο 5 του περί Δικηγόρων Νόμου) ΠΟΙΝΙΚΗ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑ Σ ε λ ί δ α 1 ΝΟΜΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΥΠΡΟΥ (Εξετάσεις σύμφωνα με το άρθρο 5 του περί Δικηγόρων Νόμου) ΠΟΙΝΙΚΗ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑ Φεβρουάριος 2018 (Να απαντηθούν τέσσερις από τις έξι ερωτήσεις) (Να ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΕΤΕ ΠΛΗΡΩΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΠΡΟΛΟΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΠΡΟΛΟΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΠΡΟΛΟΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ ΙΧ XVII ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Η ιστορική εξέλιξη της προστασίας των δικαιωμάτων του ανθρώπου. Από την αρχαιότητα μέχρι τη δημιουργία του ΟΗΕ. 1 1. Εισαγωγικά

Διαβάστε περισσότερα

ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2016/0062(NLE) Σχέδιο γνωμοδότησης Jiří Maštálka (PE601.

ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2016/0062(NLE) Σχέδιο γνωμοδότησης Jiří Maštálka (PE601. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2014-2019 Επιτροπή Νομικών Θεμάτων 2016/0062(NLE) 5.4.2017 ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ 1-35 Jiří Maštálka (PE601.097v01-00) σχετικά με την πρόταση απόφασης του Συμβουλίου σχετικά με τη σύναψη, από

Διαβάστε περισσότερα

EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL A8-0230/1. Τροπολογία. Jonathan Bullock, Aymeric Chauprade εξ ονόματος της Ομάδας EFDD

EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL A8-0230/1. Τροπολογία. Jonathan Bullock, Aymeric Chauprade εξ ονόματος της Ομάδας EFDD 29.6.2018 A8-0230/1 1 Παράγραφος 1 στοιχείο ζ ζ) να υπογραμμίσει τη σημασία που δίνουν τα κράτη μέλη της ΕΕ στον συντονισμό της δράσης τους στα όργανα και τους οργανισμούς του συστήματος των Ηνωμένων Εθνών

Διαβάστε περισσότερα

στήριξε το «φύλο» σου!

στήριξε το «φύλο» σου! απο την εκπαίδευση στην πρόληψη στήριξε το «φύλο» σου! Ανθρώπινα δικαιώματα και ισότητα των φύλων: από την εκπαίδευση στην πρόληψη Το Σχέδιο Δράσης με τίτλο: «Ανθρώπινα δικαιώματα και ισότητα των φύλων:

Διαβάστε περισσότερα

Τα σεξουαλικά εγκλήματα στη διεθνή ποινική δικαιοσύνη

Τα σεξουαλικά εγκλήματα στη διεθνή ποινική δικαιοσύνη Τα σεξουαλικά εγκλήματα στη διεθνή ποινική δικαιοσύνη Δρ. Ιωάννης Π. Τζιβάρας Διδάσκων Ανοικτού Πανεπιστημίου Κύπρου Αναπλ. Διευθυντής Ελληνικού Ινστιτούτου για τον ΟΗΕ jtzivaras@gmail.com ioannis.tzivaras@ouc.ac.cy

Διαβάστε περισσότερα

Το φαινόμενο της βίας

Το φαινόμενο της βίας Το φαινόμενο της βίας Στη φετινή σχολική χρονιά ασχοληθήκαμε στο μάθημα του project με το φαινόμενο της βίας και ειδικότερα με τη βία στις γυναίκες, τη ψυχολογική βία και τη βία στα video games. Εξετάσαμε

Διαβάστε περισσότερα

Έγγραφο συνόδου B7-xxxx/2013 ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ. εν συνεχεία δηλώσεως της Επιτροπής. σύμφωνα με το άρθρο 110 παράγραφος 2 του Κανονισμού

Έγγραφο συνόδου B7-xxxx/2013 ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ. εν συνεχεία δηλώσεως της Επιτροπής. σύμφωνα με το άρθρο 110 παράγραφος 2 του Κανονισμού ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Έγγραφο συνόδου 28.11.2013 B7-xxxx/2013 ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ εν συνεχεία δηλώσεως της Επιτροπής σύμφωνα με το άρθρο 110 παράγραφος 2 του Κανονισμού σχετικά με την κύρωση της

Διαβάστε περισσότερα

Εξάλειψη των διακρίσεων σε βάρος παιδιών και γονέων που βασίζονται στο σεξουαλικό προσανατολισμό ή/και την ταυτότητα φύλου.

Εξάλειψη των διακρίσεων σε βάρος παιδιών και γονέων που βασίζονται στο σεξουαλικό προσανατολισμό ή/και την ταυτότητα φύλου. Εξάλειψη των διακρίσεων σε βάρος παιδιών και γονέων που βασίζονται στο σεξουαλικό προσανατολισμό ή/και την ταυτότητα φύλου. Μετάφραση Επιμέλεια Προσαρμογή: Πολύχρωμο Σχολείο (2016) 1 Όλα τα παιδιά, ανεξάρτητα

Διαβάστε περισσότερα

TO DENY PEOPLE THEIR HUMAN RIGHTS IS TO CHALLENGE THEIR VERY HUMANITY. NELSON MANDELA

TO DENY PEOPLE THEIR HUMAN RIGHTS IS TO CHALLENGE THEIR VERY HUMANITY. NELSON MANDELA TO DENY PEOPLE THEIR HUMAN RIGHTS IS TO CHALLENGE THEIR VERY HUMANITY. NELSON MANDELA Project 2015-2016 : ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ Υπεύθυνος Project : κ.πάλλης Γιώργος Βλάχος Νικηφόρος Ιωαννίδου Ιωάννα Καραστέργιος

Διαβάστε περισσότερα

Συνέδριο για την Ισότητα. Γλωσσάριο

Συνέδριο για την Ισότητα. Γλωσσάριο 3 Συνέδριο για την Ισότητα Γλωσσάριο Φύλο Όρος Ορισμός Το φύλο αναφέρεται σε κοινωνικούς, οικονομικούς και πολιτισμικούς ρόλους που ανατίθενται σε άτομα διαφορετικού γένους. Δεν ταυτίζεται απόλυτα με τα

Διαβάστε περισσότερα

Έγγραφο συνόδου ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ. εν συνεχεία της ερώτησης με αίτημα προφορικής απάντησης B8-0361/2016

Έγγραφο συνόδου ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ. εν συνεχεία της ερώτησης με αίτημα προφορικής απάντησης B8-0361/2016 Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2014-2019 Έγγραφο συνόδου B8-0490/2016 20.4.2016 ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ εν συνεχεία της ερώτησης με αίτημα προφορικής απάντησης B8-0361/2016 σύμφωνα με το άρθρο 128 παράγραφος 5 του Κανονισμού

Διαβάστε περισσότερα

Π. Νάσκου - Περράκη ΚΩΔΙΚΑΣ Διεθνών Πράξεων Προστασίας Δικαιωμάτων του Ανθρώπου

Π. Νάσκου - Περράκη ΚΩΔΙΚΑΣ Διεθνών Πράξεων Προστασίας Δικαιωμάτων του Ανθρώπου Π. Νάσκου - Περράκη ΚΩΔΙΚΑΣ Διεθνών Πράξεων Προστασίας Δικαιωμάτων του Ανθρώπου Παγκόσμιο και Περιφερειακό Επίπεδο Θεσσαλονίκη 2012 Π. Νάσκου - Περράκη & Εκδόσεις Πανεπιστημίου Μακεδονίας Θεσσαλονίκη 2012

Διαβάστε περισσότερα

Έγγραφο συνόδου ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ. εν συνεχεία δηλώσεων του Συμβουλίου και της Επιτροπής. σύμφωνα με το άρθρο 123 παράγραφος 2 του Κανονισμού

Έγγραφο συνόδου ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ. εν συνεχεία δηλώσεων του Συμβουλίου και της Επιτροπής. σύμφωνα με το άρθρο 123 παράγραφος 2 του Κανονισμού Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2014-2019 Έγγραφο συνόδου B8-0296/2017 10.5.2017 ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ εν συνεχεία δηλώσεων του Συμβουλίου και της Επιτροπής σύμφωνα με το άρθρο 123 παράγραφος 2 του Κανονισμού σχετικά

Διαβάστε περισσότερα

Η γενική αρχή του σεβασµού και της προστασίας της ανθρώπινης αξίας

Η γενική αρχή του σεβασµού και της προστασίας της ανθρώπινης αξίας Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών Σχολή Νοµικών, Οικονοµικών και Πολιτικών Επιστηµών Τµήµα Νοµικής, Τοµέας ηµοσίου ικαίου Μεταπτυχιακό ίπλωµα ηµοσίου ικαίου Μάθηµα : Συνταγµατικό ίκαιο Καθηγητής:

Διαβάστε περισσότερα

ΓΝΩΜΗ της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Νομικών της Βουλής των Αντιπροσώπων της Κυπριακής Δημοκρατίας

ΓΝΩΜΗ της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Νομικών της Βουλής των Αντιπροσώπων της Κυπριακής Δημοκρατίας ΓΝΩΜΗ της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Νομικών της Βουλής των Αντιπροσώπων της Κυπριακής Δημοκρατίας Πρόταση Οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και

Διαβάστε περισσότερα

Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 15.6.2015 COM(2015) 292 final 2015/0131 (NLE) Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με την υπογραφή, εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ : "Το ζήτημα της ευθύνης του ανωτέρου κατά τη νομολογία του ΔΠΔΓ"

ΘΕΜΑ : Το ζήτημα της ευθύνης του ανωτέρου κατά τη νομολογία του ΔΠΔΓ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΝΟΜΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ A' ΕΠΙΠΕΔΟΥ ΤΟΜΕΑΣ ΔΙΕΘΝΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΝΩΣΤΙΚΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ : ΔΗΜΟΣΙΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΔΙΚΑΙΟ ΘΕΜΑ : "Το ζήτημα της ευθύνης του ανωτέρου

Διαβάστε περισσότερα

2ο Γυμνάσιο Χαριλάου. Σχολικό έτος Θέμα: Σχολική Διαμεσολάβηση. Ομάδα: Αγωγή Υγείας

2ο Γυμνάσιο Χαριλάου. Σχολικό έτος Θέμα: Σχολική Διαμεσολάβηση. Ομάδα: Αγωγή Υγείας 2ο Γυμνάσιο Χαριλάου Σχολικό έτος 2015-2016 Θέμα: Σχολική Διαμεσολάβηση Ομάδα: Αγωγή Υγείας Σχολικός εκφοβισμός Ο όρος «εκφοβισμός και βία στο σχολείο» χρησιμοποιείται για να περιγράψει μια κατάσταση κατά

Διαβάστε περισσότερα

Διακήρυξη για την Προστασία από την Αναγκαστική Εξαφάνιση 1

Διακήρυξη για την Προστασία από την Αναγκαστική Εξαφάνιση 1 Διακήρυξη για την Προστασία από την Αναγκαστική Εξαφάνιση 1 Υιοθετήθηκε με την από 18 Δεκεμβρίου 1992 Νο. 47/133 απόφαση της Γενικής Συνέλευσης 2 Κείμενο : Απόφαση 47/133 της Γενικής Συνέλευσης Η Γενική

Διαβάστε περισσότερα

-Ποντιακός Ελληνισμός-

-Ποντιακός Ελληνισμός- -Ποντιακός Ελληνισμός- Αναγνώριση από την βουλή των Ελλήνων. Λουτζούδης Γιώργος Ευθυμιάδης Βαγγέλης ΓΕΝΙΚΑ Ο όρος της γενοκτονίας. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Απόφαση της Ελληνικής βουλής Αποφάσεις ανά τον κόσμο Εκτιμήσεις.

Διαβάστε περισσότερα

Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 1 Φεβρουαρίου 2018 (OR. en)

Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 1 Φεβρουαρίου 2018 (OR. en) Conseil UE Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 1 Φεβρουαρίου 2018 (OR. en) 5717/18 ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ Θέμα: LIMITE PUBLIC CORLX 44 CFSP/PESC 79 RELEX 58 COAFR 20 COARM 37 CONUN 31 ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΕΚΘΕΣΕΩΝ ΠΟΥ ΥΠΟΒΛΗΘΗΚΑΝ ΑΠΟ ΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ ΔΥΝΑΜΕΙ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 40 2 ΤΟΥ ΣΥΜΦΩΝΟΥ

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΕΚΘΕΣΕΩΝ ΠΟΥ ΥΠΟΒΛΗΘΗΚΑΝ ΑΠΟ ΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ ΔΥΝΑΜΕΙ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 40 2 ΤΟΥ ΣΥΜΦΩΝΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΗΝΩΜΕΝΩΝ ΕΘΝΩΝ Διεθνές Σύμφωνο Ατομικών και Πολιτικών Δικαιωμάτων 1 Επιτροπή των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου 83 η Σύνοδος ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΕΚΘΕΣΕΩΝ ΠΟΥ ΥΠΟΒΛΗΘΗΚΑΝ ΑΠΟ ΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ ΔΥΝΑΜΕΙ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ ΤΑ ΘΕΜΕΛΙΩΔΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ ΤΑ ΘΕΜΕΛΙΩΔΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ ΤΑ ΘΕΜΕΛΙΩΔΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ 1.ΤΑ ΘΕΜΕΛΙΩΔΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ,ΓΕΝΙΚΑ Ο σύγχρονος πολιτισμός αναπτύσσεται με κέντρο και σημείο αναφοράς τον Άνθρωπο. Η έννομη τάξη, διεθνής και εγχώρια, υπάρχουν για να υπηρετούν

Διαβάστε περισσότερα

Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2014-2019 ΚΕΙΜΕΝΑ ΠΟΥ ΕΓΚΡΙΘΗΚΑΝ Προσωρινή έκδοση P8_TA-PROV(2018)0297 Έναρξη διαπραγματεύσεων για συμφωνία ΕΕ-Ισραήλ σχετικά με την ανταλλαγή δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα για την

Διαβάστε περισσότερα

Δίκαιο των Ανηλίκων. Ενότητα 1: Αυτονόμηση της αντιμετώπισης των ανηλίκων

Δίκαιο των Ανηλίκων. Ενότητα 1: Αυτονόμηση της αντιμετώπισης των ανηλίκων ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 1: Αυτονόμηση της αντιμετώπισης των ανηλίκων Αγγελική Γ. Πιτσελά, Αν. Καθηγήτρια Εγκληματολογίας-Σωφρονιστικής Άδειες Χρήσης Το

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Διάλεξη 2 η. Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Τμήμα Νομικής ΑΠΘ

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Διάλεξη 2 η. Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Τμήμα Νομικής ΑΠΘ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Διάλεξη 2 η Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής ΑΠΘ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative

Διαβάστε περισσότερα

9101/16 ΔΑ/ριτ 1 DG C 1

9101/16 ΔΑ/ριτ 1 DG C 1 Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 23 Μαΐου 2016 (OR. fr) 9101/16 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ Αποστολέας: Με ημερομηνία: 23 Μαΐου 2016 Αποδέκτης: Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου Αντιπροσωπίες αριθ.

Διαβάστε περισσότερα

ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ

ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ 1921 ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΤΕΥΧΟΣ ΠΡΩΤΟ Αρ. Φύλλου 71 5 Απριλίου 2011 ΝΟΜΟΣ ΥΠ ΑΡΙΘ. 3948 Προσαρμογή των διατάξεων του εσωτερικού δικαίου προς τις διατάξεις του Καταστατικού

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΕΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΕΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΕΕ ΕΝΑΝΤΙ ΤΡΙΤΩΝ ΧΩΡΩΝ ΟΣΟΝ ΑΦΟΡΑ ΤΑ ΒΑΣΑΝΙΣΤΗΡΙΑ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΣΚΛΗΡΗΣ, ΑΠΑΝΘΡΩΠΗΣ ΚΑΙ ΤΑΠΕΙΝΩΤΙΚΗΣ ΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΗΣ Η ΤΙΜΩΡΙΑΣ (Επικαιροποιημένες κατευθυντήριες

Διαβάστε περισσότερα

Τελευταίως παρατηρείται έξαρση του φαινομένου επιθέσεων, βιαιοπραγιών και διενέργειας ελέγχων σε αλλοδαπούς μετανάστες, σε σχέση με τη νομιμότητα της

Τελευταίως παρατηρείται έξαρση του φαινομένου επιθέσεων, βιαιοπραγιών και διενέργειας ελέγχων σε αλλοδαπούς μετανάστες, σε σχέση με τη νομιμότητα της Τελευταίως παρατηρείται έξαρση του φαινομένου επιθέσεων, βιαιοπραγιών και διενέργειας ελέγχων σε αλλοδαπούς μετανάστες, σε σχέση με τη νομιμότητα της εισόδου και διαμονής αυτών στη χώρα καθώς και της ασκήσεως

Διαβάστε περισσότερα

Η διεθνής διάσταση της πρόσβασης στο άσυλο. Αρχή της μη επαναπροώθησης. επαναπροώθησης αποτελεί τον πυρήνα του δικαιώματος στο άσυλο, δηλαδή του

Η διεθνής διάσταση της πρόσβασης στο άσυλο. Αρχή της μη επαναπροώθησης. επαναπροώθησης αποτελεί τον πυρήνα του δικαιώματος στο άσυλο, δηλαδή του Η διεθνής διάσταση της πρόσβασης στο άσυλο Αρχή της μη επαναπροώθησης Σύμβαση Γενεύης: υιοθετήθηκε το 1951. Πρώτο κείμενο προστασίας των δικαιωμάτων του ανθρώπου μετά την υιοθέτηση της Οικουμενικής Διακήρυξης.

Διαβάστε περισσότερα

Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 20.11.2012 COM(2012) 677 final 2012/0320 (NLE) Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την εξουσιοδότηση των κρατών μελών να κυρώσουν, προς το συμφέρον της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τη

Διαβάστε περισσότερα

25 Νοέμβρη: Παγκόσμια ημέρα κατά της βίας κατά των γυναικών

25 Νοέμβρη: Παγκόσμια ημέρα κατά της βίας κατά των γυναικών 25 Νοέμβρη: Παγκόσμια ημέρα κατά της βίας κατά των γυναικών 2005: Πόσες γυναίκες σκοτώθηκαν; βιάστηκαν; κακοποιήθηκαν; Ξέρετε ότι: Σύμφωνα με το Συμβούλιο της Ευρώπης, η ενδοοικογενειακή βία είναι η πρώτη

Διαβάστε περισσότερα

Διεθνής Οργανισμός είναι ένα σύνολο κρατών, που δημιουργείται με διεθνή συνθήκη, διαθέτει μόνιμα όργανα νομική προσωπικότητα διαφορετική από τα κράτη

Διεθνής Οργανισμός είναι ένα σύνολο κρατών, που δημιουργείται με διεθνή συνθήκη, διαθέτει μόνιμα όργανα νομική προσωπικότητα διαφορετική από τα κράτη Διεθνείς Οργανισμοί Περιεχόμενα Σελ.3 Τι είναι διεθνής οργανισμός; Σελ.4 Κατηγορίες διεθνών οργανισμών Σελ.5-6 Σημαντικότεροι Διεθνείς Οργανισμοί Σελ.7 Τι είναι Μη Κυβερνητικός Οργανισμός Σελ.8-11 Μ.Κ.Ο

Διαβάστε περισσότερα

Eρευνητική εργασια Β τετράμηνο Από τους μαθητες: Υπεύθυνη καθηγήτρια: Περιεχόμενα:

Eρευνητική εργασια Β τετράμηνο Από τους μαθητες: Υπεύθυνη καθηγήτρια: Περιεχόμενα: Βιασμός Eρευνητική εργασια 2015-2016 Β τετράμηνο Από τους μαθητες: Toτοσση Αναστασία Μυλωνά Ζωή Πατινιώτη Νικολέτα Παρτσαλάκη Μαρίτα Τζουνάι Αλμπης Υπεύθυνη καθηγήτρια: Μουζάκη Αννα Περιεχόμενα: 1.Βιασμός

Διαβάστε περισσότερα

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΠΡΟΛΟΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ... 9 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ... 11 ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ... 27 ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Η ιστορική εξέλιξη της προστασίας των δικαιωμάτων του ανθρώπου. Από την αρχαιότητα μέχρι τη δημιουργία

Διαβάστε περισσότερα

Έγγραφο συνόδου ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ. εν συνεχεία της ερώτησης με αίτημα προφορικής απάντησης B8-0361/2016

Έγγραφο συνόδου ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ. εν συνεχεία της ερώτησης με αίτημα προφορικής απάντησης B8-0361/2016 Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2014-2019 Έγγραφο συνόδου B8-0488/2016 20.4.2016 ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ εν συνεχεία της ερώτησης με αίτημα προφορικής απάντησης B8-0361/2016 σύμφωνα με το άρθρο 128 παράγραφος 5 του Κανονισμού

Διαβάστε περισσότερα

ΒΟΓΛΗΣ ΠΟΛΥΜΕΡΗΣ. Αναπληρωτής Καθηγητής στο Τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

ΒΟΓΛΗΣ ΠΟΛΥΜΕΡΗΣ. Αναπληρωτής Καθηγητής στο Τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Βιογραφικό σημείωμα Ο Πολυμέρης Βόγλης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1964. Σπούδασε στο Τμήμα Ιστορίας-Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και εκπόνησε τη διατριβή του στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο

Διαβάστε περισσότερα

για τα 30 χρόνια από την ίδρυση της Ένωσης των Ευρωπαίων ικαστών για τη ηµοκρατία και Ελευθερίες [MEDEL].

για τα 30 χρόνια από την ίδρυση της Ένωσης των Ευρωπαίων ικαστών για τη ηµοκρατία και Ελευθερίες [MEDEL]. ΨΗΦΙΣΜΑ για τα 30 χρόνια από την ίδρυση της Ένωσης των Ευρωπαίων ικαστών για τη ηµοκρατία και Ελευθερίες [MEDEL]. ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ- ΑΞΙΟΠΡΕΠΕΙΑ- ΙΚΑΙΟΣΥΝΗ Τον Ιούνιο 1985, µια οµάδα ευρωπαίων δικαστικών λειτουργών

Διαβάστε περισσότερα

9317/17 ΚΑΛ/ακι/ΜΙΠ 1 D 2A

9317/17 ΚΑΛ/ακι/ΜΙΠ 1 D 2A Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 19 Μαΐου 2017 (OR. en) Διοργανικός φάκελος: 2016/0190 (CNS) 9317/17 JUSTCIV 113 ΣΗΜΕΙΩΜΑ Αποστολέας: Αποδέκτης: Προεδρία αριθ. προηγ. εγγρ.: WK 5263/17 Αριθ.

Διαβάστε περισσότερα

Στρατιωτικό προσωπικό και Ανθρώπινα Δικαιώματα. Πρόσφατες Εξελίξεις στην Ελλάδα

Στρατιωτικό προσωπικό και Ανθρώπινα Δικαιώματα. Πρόσφατες Εξελίξεις στην Ελλάδα Στρατιωτικό προσωπικό και Ανθρώπινα Δικαιώματα Πρόσφατες Εξελίξεις στην Ελλάδα Τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι εννοιολογικά αδιαίρετα και ορίζουν το κοινωνικό δικαίωμα της ανθρώπινης ύπαρξης. Πράγματι, η

Διαβάστε περισσότερα