25 Νοέμβρη: Παγκόσμια ημέρα κατά της βίας κατά των γυναικών

Transcript

1 25 Νοέμβρη: Παγκόσμια ημέρα κατά της βίας κατά των γυναικών 2005: Πόσες γυναίκες σκοτώθηκαν; βιάστηκαν; κακοποιήθηκαν; Ξέρετε ότι: Σύμφωνα με το Συμβούλιο της Ευρώπης, η ενδοοικογενειακή βία είναι η πρώτη αιτία θανάτου ή/και αναπηρίας για τις Ευρωπαίες γυναίκες ηλικίας 16 έως 44 ετών, ξεπερνώντας τα αυτοκινητιστικά δυστυχήματα και τον καρκίνο Ανάλογα με τη χώρα, το 25% έως 50% των γυναικών έχουν υπάρξει θύματα βίας Σε εμπόλεμες περιοχές ή/και σε περιοχές με αυξημένη παρουσία «ειρηνευτικών» στρατευμάτων, οι βιασμοί και η εμπορία γυναικών είναι καθημερινή πραγματικότητα. Στην Ελλάδα: Μόνο το φετινό καλοκαίρι, δολοφονήθηκαν τουλάχιστον 4 γυναίκες. «Τουλάχιστον» επειδή μόνο τόσες εδέησαν να αναφέρουν τα ΜΜΕ. Κάθε χρόνο υπολογίζεται ότι γίνονται περίπου 4500 βιασμοί, το 34% εξ αυτών σε ανήλικα κορίτσια, 270 καταγγέλλονται στην αστυνομία, 183 καταλήγουν σε σύλληψη κάποιου υπόπτου και ΜΟΝΟ 47 φτάνουν στο ακροατήριο. Το 56% των γυναικών έχει υποστεί κάποιας μορφής κακοποίηση (λεκτική, ψυχολογική, σωματική). Το 65% των εργαζόμενων γυναικών έχει υποστεί σεξουαλική παρενόχληση στο χώρο εργασίας. Μόνο κατά το έτος 2000, γυναίκες προωθήθηκαν με εξαναγκασμό, εξαπάτηση ή εξαγορά στην πορνεία στη χώρα μας. Η βία κατά των γυναικών είναι η πλέον διαδεδομένη και πιο «αποδεκτή» μορφή βίας Για να σπάσουμε τη σιωπή, Για να κάνουμε ορατό το «αθέατο» και «προσωπικό» αυτό θέμα ΟΛΕΣ ΣΤΗΝ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ/ΠΟΡΕΙΑ ΚΑΜΙΑ ΑΝΟΧΗ

2 ΜΥΘΟΙ ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΕΣ Μύθος: Η βία κατά των γυναικών- και ιδιαίτερα η ενδοοικογενειακή βία- είναι υπόθεση ιδιωτική και αφορά κυρίως τα φτωχότερα και λιγότερο μορφωμένα κοινωνικά στρώματα. Πραγματικότητα: Η βία κατά των γυναικών αφορά εν δυνάμει ΟΛΕΣ τις γυναίκες: ασκείται στο σπίτι, στο δρόμο, στη δουλειά, στο σχολείο, τη μέρα και τη νύχτα, σε ανήλικες, ενήλικες και ηλικιωμένες, πλούσιες και φτωχές. Αποτελεί ένα φαινόμενο διαδεδομένο σε όλες τις κοινωνίες και σε όλες τις κοινωνικές τάξεις, ανεξάρτητα από το επίπεδο ανάπτυξης, το βαθμό πολιτικής σταθερότητας, τον πολιτισμό ή τη θρησκεία. Είναι διαχρονική, διαφυλετική, διαπολιτισμική, διαταξική. Μύθος: Οι δράστες είναι άτομα με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά: φτωχοί, αμόρφωτοι, αλκοολικοί, με ψυχολογικά προβλήματα. Πραγματικότητα: Οι δράστες είναι οι άνδρες οι καθημερινοί. Μπορεί να είναι ο άνδρας, ο εραστής, ο συνάδελφος, ο γείτονας, ο περαστικός Συχνά έχει καλή δουλειά και σχεδόν πάντα θεωρείται καθόλα ευυπόληπτος πολίτης.

3 Οι πρόσφατες βάναυσες δολοφονίες και βιασμοί νεαρών κοριτσιών σοκάρισαν την ελληνική κοινωνία. Πολλά άρθρα, πολλές τηλεοπτικές ώρες αφιερώθηκαν στο θέμα. Και όμως, τόσο οι δολοφονίες όσο και οι βιασμοί αντιμετωπίστηκαν ως ακραία, μεμονωμένα γεγονότα υποκρύπτοντας τόσο την έκταση όσο και τις πραγματικές αιτίες του φαινομένου. Η βία κατά των γυναικών, παρότι παγκόσμιο και πανάρχαιο φαινόμενο, έγινε «ορατή» τις τελευταίες δεκαετίες χάρη στους αγώνες και τις έρευνες των φεμινιστριών. Είναι πλέον γνωστό ότι, ανάλογα με τη χώρα, το 25% - 50% των γυναικών έχουν υποστεί κάποιας μορφής βία λεκτική, ψυχολογική ή/και σωματική. Αναρωτιόμαστε λοιπόν μήπως η δίκαιη κατά τα άλλα αγανάκτηση για αυτά τα εγκλήματα λειτουργεί απλώς ως άλλοθι για να συνεχίζεται η «κανονική» και «συνηθισμένη» πρακτική της βίας ηπιότερων μορφών και τόνων, που ενδημεί παντού. Η βία κατά των γυναικών έχει τις ρίζες της στις ιστορικά διαμορφωμένες άνισες σχέσεις, στις σχέσεις εξουσίας ανάμεσα στα φύλα, οι οποίες οδήγησαν στην κυριαρχία των ανδρών και στις διακρίσεις κατά των γυναικών. Εκφράζεται τόσο στην ιδιωτική (συζυγικός βιασμός, ξυλοδαρμός, ψυχολογικός έλεγχος, εγκλήματα τιμής) όσο και στη δημόσια σφαίρα (σεξουαλική παρενόχληση στην εργασία, επιθέσεις στο δρόμο, συλλογικοί βιασμοί, εξαναγκασμός σε πορνεία). Η ταπεινωτική αναπαράσταση των γυναικών στα ΜΜΕ ως σεξουαλικών αντικειμένων και η ταυτόχρονη προώθηση του προτύπου του «μάτσο» άνδρα ενισχύουν και τελικά νομιμοποιούν στη συνείδηση, ειδικά των νέων, τη βίαιη συμπεριφορά κατά των γυναικών. Οι βιασμοί και οι δολοφονίες γυναικών αποτελούν ακραία έκφραση του «δικαιώματος» που έχουν οι άνδρες πάνω στο γυναικείο κορμί, ακραία επίδειξη φυλετικής κυριαρχίας. Η ομολογία του νεαρού οπλίτη που χτύπησε μέχρι θανάτου την άτυχη 22χρονη Α.Ν. στην Κόρινθο «δεν μπορούσα να δεχτώ ότι ένα άτομο 45 κιλών τα έβαλε με ένα άτομο 99 κιλών» είναι αποκαλυπτική. Η διεθνής κοινότητα έχει αναγνωρίσει ότι η βία λόγω φύλου συνιστά παραβίαση των θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Το Ευρωπαϊκό κοινοβούλιο προβλέπει τη λειτουργία ενός κέντρου υποδοχής κακοποιημένων γυναικών ανά κατοίκους. Ήδη από το 1995, η Παγκόσμια Διάσκεψη για τις γυναίκες στο Πεκίνο καλούσε τα κράτη/μέλη «να διασφαλίσουν ειδικότερα το δικαίωμα στην ψυχική, σωματική και σεξουαλική ακεραιότητα όλων των ατόμων, λαμβάνοντας μέτρα πρόληψης, τιμωρίας

4 και εξάλειψης όλων των μορφών βίας». Δέκα χρόνια μετά, σύμφωνα με όλα τα στοιχεία, η βία κατά των γυναικών βρίσκεται σε ανοδική πορεία. Η νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση και η επακόλουθη διεύρυνση της φτώχειας και των ανισοτήτων καθώς και η αποδιάρθρωση του κράτους πρόνοιας φαίνεται να αποτελεί σημαντικό παράγοντα. Εξάλλου, όσο υπάρχει και διογκώνεται η ανεργία των γυναικών τόσο αυξάνεται η ανασφάλεια, η εξάρτηση και η παγίδευσή τους σε σχέσεις υποτέλειας και βίας. Τι πράττει η πολιτεία στην Ελλάδα; Παρά τις συστάσεις διεθνών οργανισμών και παρά την έκταση του φαινομένου, νόμος για την ενδοοικογενειακή βία και τη βία λόγω φύλου ΔΕΝ υπάρχει στην Ελλάδα. Ο υπουργός Δικαιοσύνης κ. Παπαληγούρας μπορεί σε μία επίδειξη ευαισθησίας να παραβρέθηκε στη κηδεία της κοπέλας που δολοφονήθηκε στην Κόρινθο, δεν εξήγησε όμως γιατί η Ελλάδα είναι η μοναδική Ευρωπαϊκή χώρα που δεν διαθέτει ειδικό νόμο. ούτε γιατί απέρριψε ακόμα και αυτή τη πρόταση νόμου των βουλευτίνων του κόμματος του. ούτε εξήγησε γιατί δεν υπάρχουν υποδομές στήριξης γυναικών που έχουν υποστεί βία. Εξάλλου, αν κρίνουμε και από τις παρεμβάσεις στο Κέντρο Ερευνών για Θέματα Ισότητας (απολύσεις εργαζομένων, συρρίκνωση αντί της διεύρυνσης ή και κλείσιμο των συμβουλευτικών κέντρων) καμία πρόθεση για δημιουργία τέτοιων υποδομών δεν υπάρχει. Ούτε συζήτηση βεβαίως για τη διαμόρφωση και υλοποίηση κατάλληλων εκπαιδευτικών προγραμμάτων. Καμία ευαισθησία του υπουργείου Παιδείας για τη διαπαιδαγώγηση των νέων στην αποδοχή της προσωπικότητας, της αυτονομίας και της αυτοδιάθεσης των γυναικών. Αυτή επαφίεται στις «ευεργετικές» επιδράσεις των σεξιστικών προτύπων που προβάλλονται από τα ΜΜΕ. Ένας νόμος για την ενδοοικογενειακή βία και τη βία λόγω φύλου είναι βασική προϋπόθεση για την καταπολέμηση του φαινομένου. Δεν αρκεί όμως. Για την ανατροπή των σχέσεων εξουσίας που γεννούν το φαινόμενο, για την απελευθέρωση των γυναικών και ολόκληρης της κοινωνίας, απαιτείται η αυτοοργάνωση μας και η αντίσταση μας σε κάθε φαινόμενο βίας, σε κάθε έκφραση των διακρίσεων με βάση το φύλο.

5 Τι κάνουμε; Σπάμε τη σιωπή. Κάνουμε ορατή την «αθέατη» καθημερινή ενδοοικογενειακή βία και τη βία λόγω φύλου. Στηρίζουμε όλες τις γυναίκες που τολμούν να την καταγγείλουν. Δεν επιτρέπουμε την ενοχοποίηση και την περιθωριοποίησή τους. Αυτοοργανωνόμαστε, γνωρίζοντας ότι η αυτοοργάνωση και η αλληλεγγύη είναι προϋπόθεση για την κοινωνική απελευθέρωση. Διεκδικούμε το δικαίωμα στο όνειρο. Παλεύουμε για την κατάργηση των σχέσεων εξουσίας, για μια κοινωνία χωρίς φόβο, φτώχεια και βία, χωρίς αποκλεισμούς και διακρίσεις, με σεβασμό στη διαφορά. Διεκδικούμε από την πολιτεία: ΑΜΕΣΗ νομοθέτηση για την αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας και της βίας λόγω φύλου Δημιουργία κατάλληλα διαμορφωμένων δομών και χώρων υποδοχής/στήριξης γυναικών που έχουν υποστεί βία. Πρόβλεψη κοινωνικών δαπανών για τη στήριξη αυτών των δομών Εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση αστυνομικών, δικαστικών, ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού για την υποδοχή και αντιμετώπιση γυναικών που έχουν υποστεί βία Δημιουργία κατάλληλων προγραμμάτων για όλες τις βαθμίδες της δημόσιας εκπαίδευσης για θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων και βίας κατά των γυναικών Να εφαρμοστεί η οδηγία της Ε.Ε. για τη σεξουαλική παρενόχληση στους χώρους εργασίας και να ψηφιστεί σχετικός νόμος Καμία ανοχή στη διαιώνιση της βίας και στον εξευτελισμό των θυμάτων σε κοινωνικούς θεσμούς: σχολείο, οικογένεια, ΜΜΕ ΚΑΜΙΑ ΑΝΟΧΗ ΣΤΗ ΒΙΑ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΝΑ ΣΠΑΣΟΥΜΕ ΤΗ ΣΙΩΠΗ ΠΟΥ ΜΑΣ ΕΠΙΒΑΛΟΥΝ ΤΟ ΣΩΜΑ ΜΑΣ ΜΑΣ ΑΝΗΚΕΙ