ΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑ ΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2013 ÔÑÉÐÔÕ Ï

Transcript

1 ΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑ ΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2013 Ε_3.Λλ3Κ(ε) ΤΑΞΗ: Γ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ: ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΜΑΘΗΜΑ: ΛΑΤΙΝΙΚΑ Ηµεροµηνία: Κυριακή 14 Απριλίου 2013 ιάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Α. ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ Να µεταφράσετε τα παρακάτω αποσπάσµατα: Tum Camillus, qui diu apud Ardeam in exilio fuerat propter Veientanam praedam non aequo iure divisam, absens dictator est factus; is Gallos iam abeuntes secutus est: quibus interemptis aurum omne recepit. Quod illic appensum civitati nomen dedit: nam Pisaurum dicitur quod illic aurum pensatum est. Post hoc factum rediit in exilium, unde tamen rogatus reversus est. Si quid durius ei videbatur, quod imperandum militibus esset, a cerva sese monitum esse praedicabat. Ea cerva quodam die fugit et perisse credita est. Cum aliquis ÔÑÉÐÔÕ Ï Sertorio nuntiavisset cervam inventam esse, Sertorius eum iussit tacere; praeterea praecepit ut eam postero die repente in eum locum emitteret, in quo ipse cum amicis futurus esset. Postridie eius diei Sertorius, admissis amicis in cubiculum suum, dixit Í. ÓÌÕÑÍÇ eis visum in somno sibi esse cervam, quae perisset, ad se reverti. Cum cerva, emissa a servo, in cubiculum Sertorii introrupisset, admiratio magna orta est. Μονάδες 40 ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗΣ ΜΟΝΑ ΑΣ ΣΕΛΙ Α: 1 ΑΠΟ 3

2 ΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑ ΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2013 Ε_3.Λλ3Κ(ε) Β. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ: Β1. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για τις παρακάτω λέξεις: qui: την αιτιατική πληθυντικού στο ουδέτερο γένος diu: τον τύπο στον υπερθετικό βαθµό exilio: την ονοµαστική ενικού aequo: τον συγκριτικό βαθµό του επιθέτου (στο ίδιο γένος, αριθµό και πτώση) nomen: την αιτιατική του πληθυντικού hoc: την ίδια πτώση του θηλυκού γένους στον άλλο αριθµό quid: την ονοµαστική ενικού του αρσενικού durius: το επίρρηµα στον συγκριτικό βαθµό militibus: την αιτιατική του ενικού postero die: τη γενική του πληθυντικού µε το επίθετο στον υπερθετικό βαθµό aliquis: την αιτιατική ενικού του ουδετέρου της αντίστοιχης επιθετικής αντωνυµίας admiratio magna: την αιτιατική του ενικού µε το επίθετο στο συγκριτικό βαθµό Μονάδες 15 Β 2. Να γράψετε τους ζητούµενους ρηµατικούς τύπους για τα παρακάτω (για τους περιφραστικούς τύπους να ληφθεί υπόψη το υποκείµενο): absens: το απαρέµφατο µέλλοντα και παρακειµένου factus est: το β πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής του ενεστώτα στην ίδια φωνή και τη γενική ενικού του γερουνδιακού στο θηλυκό γένος. abeuntes: την αιτιατική ενικού του ουδετέρου και την αιτιατική του γερουνδίου dedit: το β ενικό πρόσωπο υποτακτικής και προστακτικής ενεστώτα στην άλλη φωνή videbatur: το απαρέµφατο του µέλλοντα στην ενεργητική φωνή (το υποκείµενο να θεωρηθεί αρσενικό πληθυντικού) praedicabat: το β ενικό της προστακτικής ενεστώτα στη φωνή που βρίσκεται fugit: το γ πληθυντικό της υποτακτικής παρατατικού στη φωνή που βρίσκεται nuntiavisset: την αφαιρετική του σουπίνου dixit: το γ πληθυντικό της οριστικής του υπερσυντελίκου στην παθητική φωνή introrupisset: την αιτιατική πληθυντικού της µετοχής του αρσενικού γένους του ενεστώτα orta est: το β ενικό της οριστικής του ενεστώτα Μονάδες 15 ÔÑÉÐÔÕ Ï Í. ÓÌÕÑÍÇ ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗΣ ΜΟΝΑ ΑΣ ΣΕΛΙ Α: 2 ΑΠΟ 3

3 ΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑ ΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2013 Ε_3.Λλ3Κ(ε) Γ 1. Γ 2. α. Si quid durius ei videbatur, a cerva sese monitum esse praedicabat : Να αναγνωρίσετε το είδος του υποθετικού λόγου και να τον µεταφέρετε στο β είδος (υπόθεση αντίθετη στην πραγµατικότητα) για το παρόν και για το παρελθόν. Μονάδες 3 β. Να αναγνωρίσετε συντακτικά τις ακόλουθες προτάσεις (είδος, εισαγωγή, συντακτικός ρόλος, εκφορά): quod illic aurum pensatum est Cum aliquis Sertorio nuntiavisset cervam inventam esse γ. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω λέξεων: aequo, dictator, rogatus, reverti, a servo, Sertorii ÔÑÉÐÔÕ Ï Μονάδες 8 Μονάδες 6 α. Στην πρώτη από τις ακόλουθες περιόδους να αντικαταστήσετε τον cum τον ιστορικό διηγηµατικό µε τον cum τον αντίστροφο, επιφέροντας τις αλλαγές που απαιτούνται, και στη δεύτερη να αντικαταστήσετε την υπογραµµισµένη λέξη µε τα ονόµατα domus, Italia και Pisaurum µε τέτοιο τρόπο, ώστε να δηλώνεται η επιρρηµατική σχέση της στάσης σε τόπο. o Cum cerva, emissa a servo, in cubiculum Sertorii introrupisset, admiratio magna orta est. o Quod illic appensum civitati nomen dedit. Μονάδες 7 β. Να µεταγράψετε την πρόταση στον πλάγιο λόγο µε εξάρτηση από τη φράση Camillus dicitur : Quibus interemptis aurum omne recepit. γ. Στην παρακάτω περίοδο να µετατρέψετε τον πλάγιο λόγο σε ευθύ: Praeterea praecepit ut eam postero die repente in eum locum emitteret, in quo ipse cum amicis futurus esset. Μονάδες 4 Í. ÓÌÕÑÍÇ ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗΣ ΜΟΝΑ ΑΣ ΣΕΛΙ Α: 3 ΑΠΟ 3

4 ΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑ ΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2012 Ε_3.Λλ3Κ(ε) ΤΑΞΗ: ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ: ΜΑΘΗΜΑ: Α. ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ Γ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΛΑΤΙΝΙΚΑ Ηµεροµηνία: Παρασκευή 20 Απριλίου 2012 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Να µεταφράσετε τα παρακάτω αποσπάσµατα: «Congrediamur, ut singularis proelii eventu cernatur, quanto miles Latinus Romano virtute antecellat». Tum adulescens, viribus suis confisus et cupiditate pugnandi permotus, iniussu consulis in certamen ruit; Et fortior hoste, hasta eum transfixit et armis spoliavit. Statim hostes fuga salutem petiverunt. Sed consul, cum in castra revertisset, adulescentem, cuius opera hostes fugati erant, morte multavit. Philosophi mundum censent regi numine deorum; Eum esse putant quasi communem urbem et civitatem hominum et deorum, et unum quemque nostrum eius mundi esse partem; Ex quo illud natura consequitur, ut communem utilitatem nostrae anteponamus.ut enim leges omnium salutem singulorum saluti anteponunt, sic vir bonus et sapiens et legibus parens consulit utilitati omnium plus quam unius alicuius aut suae. Μονάδες 40 Β. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ÈÅÌÁÔÁ 2012 Β1. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεµιά από τις παρακάτω λέξεις: singularis proelii: αιτιατική ενικού. eventu: γενική ενικού. quanto: ονοµαστική ενικού στο ίδιο γένος. viribus: αφαιρετική ενικού. fortior: το θετικό βαθµό του επιρρήµατος. cuius: αιτιατική ενικού στο θηλυκό γένος. morte: κλητική ενικού. ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗΣ ΜΟΝΑ ΑΣ ΣΕΛΙ Α: 1 ΑΠΟ 3

5 ΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑ ΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2012 Ε_3.Λλ3Κ(ε) numine: deorum: unum quemque: partem: communem: nostrae: bonus: plus: αιτιατική πληθυντικού. κλητική ενικού. γενική ενικού. γενική πληθυντικού. (να δηλωθεί η σηµασία στον πληθυντικό). αφαιρετική ενικού. αιτιατική ενικού του ίδιου γένους στο β πρόσωπο. αιτιατική πληθυντικού, συγκριτικού βαθµού στο ουδέτερο γένος. τον υπερθετικό βαθµό του επιρρήµατος. Μονάδες 15 Β2. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθέναν από τους παρακάτω ρηµατικούς τύπους (για τους περιφραστικούς τύπους να ληφθεί υπόψη το υποκείµενο): congrediamur: β ενικό πρόσωπο υποτακτικής παρατατικού στην παθητική φωνή. cernatur: το ίδιο πρόσωπο στην οριστική του υπερσυντελίκου στην ίδια φωνή. confisus: αφαιρετική ενικού της µετοχής ενεστώτα στο ίδιο γένος. permotus: γενική πληθυντικού του θηλυκού γένους του γερουνδιακού. ruit: ονοµαστική ενικού της µετοχής µέλλοντα στο ουδέτερο γένος. transfixit: β πληθυντικό πρόσωπο προστακτικής ενεστώτα στην ενεργητική φωνή. spoliavit: α πληθυντικό πρόσωπο υποτακτικής ενεστώτα στην παθητική φωνή. petiverunt: το ίδιο πρόσωπο, στον ίδιο χρόνο, έγκλιση και φωνή, στον άλλο αριθµό. revertisset: γ πληθυντικό πρόσωπο οριστικής µέλλοντα. fugati erant: γ ενικό πρόσωπο προστακτικής µέλλοντα στην ίδια φωνή. censent: β ενικό πρόσωπο οριστικής παρακειµένου στη φωνή που βρίσκεται consequitur: την αφαιρετική του σουπίνου. anteponamus: β πληθυντικό πρόσωπο της υποτακτικής παρακειµένου ενεργητικής περιφραστικής συζυγίας. parens: απαρέµφατο µέλλοντα στην παθητική φωνή. consulit: τη γενική του γερουνδίου. Μονάδες 15 ÈÅÌÁÔÁ 2012 ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗΣ ΜΟΝΑ ΑΣ ΣΕΛΙ Α: 2 ΑΠΟ 3

6 ΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑ ΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2012 Ε_3.Λλ3Κ(ε) Γ1. α. «quanto miles Latinus..antecellat», «ut communem utilitate. anteponamus»: να αναγνωρίσετε το είδος των προτάσεων (µονάδες 2), να δηλώσετε τη συντακτική τους λειτουργία (µονάδες 2) και να δικαιολογήσετε την έγκλιση εκφοράς τους (µονάδες 2). Μονάδες 6 β. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω λέξεων: Viribus, pugnandi, fortior, hasta, regi, numine, ex quo, utilitati. Μονάδες 4 γ. (Adulescens) fortior hoste, hasta eum transfixit. Να µετατραπεί η ενεργητική σύνταξη σε παθητική. Philosophi mundum censent regi numine deorum. Να µετατραπεί η παθητική σύνταξη σε ενεργητική. Μονάδες 4 Γ2 α. «sed consul, cum in castra revertisset, adulescentem, cuius opera hostes fugati erant, morte multavit»: να µεταφέρετε την πρόταση στον πλάγιο λόγο µε εξάρτηση τη φράση «Scriptor narravit» (µονάδες 3). «Unum quemque nostrum eius mundi esse partem». «Quanto miles Latinus Romano virtute antecellat». Να µετατρέψετε τις φράσεις από τον πλάγιο λόγο σε ευθύ (µονάδες 4) Μονάδες 7 β. Quasi communem urbem et civitatem hominum et deorum: Να αναλύσετε τη βραχυλογική έκφραση παραβολής στην αντίστοιχη δευτερεύουσα υποθετική παραβολική πρόταση. γ. Hoste: Να εκφράσετε το β όρο σύγκρισης µε τον εναλλακτικό τρόπο. δ. Parens: Να αναλύσετε τη µετοχή στο αντίστοιχο είδος δευτερεύουσας πρότασης. ÈÅÌÁÔÁ 2012 ε. Cum revertisset: Να γίνει σύµπτυξη της δευτερεύουσας πρότασης σε µετοχή. στ. Cuius opera: Να γραφεί ο προσδιορισµός του µέσου µε άλλο αντίστοιχο ισοδύναµο τρόπο. Μονάδες 1 ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗΣ ΜΟΝΑ ΑΣ ΣΕΛΙ Α: 3 ΑΠΟ 3

7 Επαναληπτικά Θέµατα ΟΕΦΕ Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΛΑΤΙΝΙΚΑ Α. ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Να µεταφράσετε τα παρακάτω αποσπάσµατα: Cum Africanus in Literno esset, complures praedonum duces forte salutatum ad eum venerunt. Tum Scipio, cum se ipsum captum venisse eos existimasset, praesidium domesticorum in tecto conlocavit. Quod ut praedones animadverterunt, abiectis armis ianuae appropiquaverunt et clara voce Scipioni nuntiaverunt (incredibile auditu!) virtutem eius admiratum se venisse. Curat et providet ne, intercepta epistula, nostra consilia ab hostibus cognoscantur. Quam ob rem epistulam conscriptam Graecis litteris mittit. Legatum monet ut, si adire non possit, epistulam ad amentum tragulae adliget et intra castra abiciat. In litteris scribit se cum legionibus celeriter adfore. Ea cerva quodam die fugit et perisse credita est. Cum aliquis Sertorio nuntiavisset cervam inνentam esse, Sertorius eum iussit tacere; praeterea praecepit ut eam postero die repente in eum locum emitteret, in quo ipse cum amicis futurus esset. Postridie eius diei Sertorius, admissis amicis in cubiculum suum, dixit eis visum in somno sibi esse cervam, quae perisset, ad se reverti. Μονάδες 40 Β. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ 1. α. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεµιά από τις παρακάτω λέξεις: praedones: praesidium: armis: incredibile: locum: ÈÅÌÁÔÁ 2011 ονοµαστική ενικού γενική ενικού αιτιατική πληθυντικού αφαιρετική ενικού και γενική πληθυντικού ονοµαστική πληθυντικού Μονάδες 3,5 Οµοσπονδία Εκπαιδευτικών Φροντιστών Ελλάδος (ΟΕΦΕ) 1

8 Επαναληπτικά Θέµατα ΟΕΦΕ β. Να αναγνωρίσετε το γραµµατικό είδος και να γράψετε τους ζητούµενους τύπους των αντωνυµιών: Αντωνυµία eum se aliquis ipse suum Γραµµατικό είδος Ζητούµενος τύπος γενική ενικού ίδιου γένους δοτική πληθ. στο α πρόσωπο αιτιατική εν., ουδέτερο γένος αφαιρ. πληθ., θηλυκό γένος αιτ. πληθ., αρσ. γένος, β προσώπου για πολλούς κτήτορες Απάντηση Μονάδες 5 γ. postero, clara, celeriter: να γραφούν οι άλλοι βαθµοί στον ίδιο τύπο. Μονάδες 3,5 δ. postero: να κλιθεί ο συγκριτικός βαθµός στο ουδέτερο γένος, στον ενικό αριθµό. ε. complures: να κλιθεί ο ίδιος βαθµός του επιθέτου στο θηλυκό γένος, στον πληθυντικό αριθµό. 2. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθέναν από τους παρακάτω ρηµατικούς τύπους (για τους περιφραστικούς τύπους να ληφθεί υπόψη το υποκείµενο): esset: γ πληθυντικό υποτακτικής παρακειµένου venerunt: β πληθυντικό προστακτικής µέλλοντα στην ίδια φωνή captum: α πληθυντικό υποτακτικής παρατατικού στην παθητική φωνή abiectis: β ενικό οριστικής µέλλοντα στην ενεργητική φωνή animadverterunt: αφαιρετική σουπίνου nuntiaverunt: απαρέµφατο µέλλοντα παθητικής φωνής adire: να κλιθεί η προστακτική ενεστώτα possit: το ίδιο πρόσωπο στην οριστική παρατατικού και υπερσυντέλικου adfore: γ πληθυντικό οριστικής ενεστώτα credita est: β ενικό υποτακτικής παρατατικού στην παθητική περιφραστική συζυγία praecepit: αιτιατική γερουνδίου reverti: απαρέµφατο µέλλοντα Μονάδες α. cum se ipsum venisse eos existimasset: να χαρακτηριστεί πλήρως η δευτερεύουσα πρόταση (είδος, εισαγωγή, εκφορά, δικαιολόγηση εκφοράς, συντακτική θέση). Μονάδες 4 ÈÅÌÁÔÁ 2011 Οµοσπονδία Εκπαιδευτικών Φροντιστών Ελλάδος (ΟΕΦΕ) 2

9 Επαναληπτικά Θέµατα ΟΕΦΕ β. Sertorius eum iussit tacere: να µετατρέψετε τον πλάγιο λόγο σε ευθύ. γ. Ea cerva quodam die fugit et perisse credita est: να βρείτε το υποκείµενο του απαρεµφάτου perisse και να δικαιολογήσετε την πτώση του. δ. nuntiaverunt virtutem eius admiratum se venisse: να δηλωθεί ο σκοπός µε όλους τους δυνατούς τρόπους. Μονάδες 4 4. α. Scipio praesidium domesticorum in tecto conlocavit: να µετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική. Μονάδες 3 β. admissis amicis: να αναλύσετε τη µετοχή στην αντίστοιχη δευτερεύουσα πρόταση χρησιµοποιώντας τον ιστορικό cum. Μονάδες 3 γ. Legatum monet ut, si adire non possit, epistulam ad amentum tragulae adliget et intra castra abiciat: να αναγνωρίσετε το είδος του εξαρτηµένου υποθετικού λόγου και να τον µετατρέψετε σε ανεξάρτητο (ευθύς λόγος). δ. Να αναγνωρίσετε το συντακτικό ρόλο των παρακάτω τύπων: captum είναι στο quod είναι στο ob rem είναι στο Sertorio είναι στο inventam esse είναι στο cum amicis είναι στο sibi είναι στο reverti είναι στο Μονάδες 4 Μονάδες 8 ÈÅÌÁÔÁ 2011 Οµοσπονδία Εκπαιδευτικών Φροντιστών Ελλάδος (ΟΕΦΕ) 3

10 Επαναληπτικά Θέµατα ΟΕΦΕ Γ' ΤΑΞΗ ΓΕΝ.ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΛΑΤΙΝΙΚΑ ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Α. Να µεταφράσετε στο τετράδιό σας τα παρακάτω αποσπάσµατα: In eum locum res deducta est, ut, nisi qui deus vel casus aliqui subvenerit, salvi esse nequeamus. Equidem, ut veni ad urbem, non destiti omnia et sentire et dicere et facere, quae ad concordiam pertinerent; sed tantus furor omnes invaserat, ut pugnare cuperent, etsi ego clamabam nihil esse bello civili miserius. Omnia sunt misera in bellis civilibus, sed nihil miserius quam ipsa victoria: ea victores ferociores impotentioresque reddit, ut, etiamsi natura tales non sint, necessitate esse cogantur. Caecilia, uxor Metelli, dum more prisco omen nuptiale petit filiae sororis, ipsa fecit omen. Nam in sacello quodam nocte cum sororis filia persedebat expectabatque dum aliqua vox congruens proposito audiretur. Tandem puella, longa mora standi fessa, rogavit materteram, ut sibi paulisper loco cederet. Tum Caecilia puellae dixit: ego libenter tibi mea sede cedo. Hoc dictum paulo post res ipsa confirmavit. Nam mortua est Caecilia, quam Metellus, dum vixit, multum amavit; postea is puellam in matrimonium duxit. Μονάδες 40 Β. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ 1. α. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθένα από τα παρακάτω ουσιαστικά και επίθετα: locum: deus: casus: civili: more: nuptiale: proposito: sede: res: την ίδια πτώση του άλλου αριθµού. τη γενική του πληθυντικού αριθµού. την αφαιρετική του ενικού αριθµού. την αιτιατική του πληθυντικού αριθµού στο ίδιο γένος. τη γενική του πληθυντικού αριθµού. τη γενική του πληθυντικού αριθµού στο ίδιο γένος. την ονοµαστική του πληθυντικού αριθµού. τη γενική του πληθυντικού αριθµού. την αιτιατική του ενικού αριθµού. Μονάδες 4.5 ÈÅÌÁÔÁ 2010 β. Να συµπληρώσετε τον πίνακα µε τα κατάλληλους τύπους των αντωνυµιών: Αντωνυµία Γραµµατικό είδος Ζητούµενος τύπος Απάντηση aliqui αιτιατική πληθ., ουδέτερο γένος tantus γενική εν., ίδιο γένος nihil αφαιρετική ενικού ipsa δοτική εν., ουδέτερο γένος mea τον ίδιο τύπο για πολλούς κτήτορες Μονάδες 5 1

11 Επαναληπτικά Θέµατα ΟΕΦΕ γ. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθένα από τα παρακάτω επίθετα και επιρρήµατα: miserius: την ονοµαστική του πληθυντικού αριθµού στο ίδιο γένος και στον ίδιο βαθµό. ferociores: τον ίδιο τύπο στον υπερθετικό βαθµό. impotentioresque: το επίρρηµα και στους τρεις βαθµούς. longa: τον ίδιο τύπο στους υπόλοιπους βαθµούς. multum: τη γενική του πληθυντικού αριθµού, στο συγκριτικό βαθµό, στο αρσενικό γένος. Μονάδες 4 2. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθένα από τους παρακάτω ρηµατικούς τύπους (για τους περιφραστικούς τύπους να ληφθεί υπόψη το υποκείµενο): deducta est: β πληθυντικό πρόσωπο υποτακτικής υπερσυντελίκου στην ίδια φωνή. subvenerit: γ ενικό παρατατικού στην ίδια έγκλιση και στην ίδια φωνή. sentire: τον ίδιο τύπο στο µέλλοντα στην ίδια φωνή. facere: β ενικό προστακτικής ενεστώτα και στις δύο φωνές. pertinerent: γ ενικό υποτακτικής ενεστώτα στην ενεργητική φωνή. invaserat: το απαρέµφατο µέλλοντα και παρακειµένου στην ίδια φωνή. cogantur: το απαρέµφατο παρακειµένου στην ενεργητική φωνή. persedebat: β πληθυντικό υποτακτικής παρακειµένου στην παθητική φωνή. congruens: την αφαιρετική ενικού στο αρσενικό γένος. standi: β πληθυντικό υποτακτικής ενεστώτα στην ίδια φωνή. cederet: την αφαιρετική στο σουπίνο. mortua est: β ενικό οριστικής ενεστώτα και το απαρέµφατο µέλλοντα. duxit: την αφαιρετική του πληθυντικού αριθµού του γερουνδιακού, στο θηλυκό γένος. Μονάδες 8 3. α. Να µεταφέρετε στο τετράδιό σας την παρακάτω άσκηση και να συµπληρώσετε τα κενά ώστε να φαίνεται ο συντακτικός ρόλος της κάθε λέξης: ad concordiam: είναι στο nihli: είναι στο natura: είναι στο necessitate: είναι στο aliqua: είναι στο proposito: είναι στο mora: είναι στο standi: είναι στο sibi: είναι από το loco: είναι στο paulo: είναι στο Μονάδες 5.5 ÈÅÌÁÔÁ

12 Επαναληπτικά Θέµατα ΟΕΦΕ β. Να µετατρέψετε τις παρακάτω προτάσεις σε µετοχικές: quae ad concordiam pertinerent etsi ego clamabam... Μονάδες 7 γ. Nisi qui deus vel casus aliqui subvenerit : Να µετατρέψετε τον πλάγιο εξαρτηµένο υποθετικό λόγο σε ευθύ και να γίνουν οι απαραίτητες αλλαγές ώστε να εκφράζεται η δυνατή υπόθεση στο παρόν/ µέλλον. Μονάδες 7 δ. ut sibi paulisper loco cederet : Να µεταφέρετε την πρόταση στον ευθύ λόγο. Μονάδες 3 ε. Ego libenter tibi mea sede cedo : Να µεταφέρετε την πρόταση στον πλάγιο λόγο µε εξάρτηση από το Caecilia puellae dixit. Μονάδες α. congruens: Nα αναλύσετε τη µετοχή στην αντίστοιχη δευτερεύουσα πρόταση. Μονάδες 3.5 β. ferociores impotentioresque: Να χαρακτηρίσετε συντακτικά τους τύπους και να αιτιολογήσετε το συντακτικό φαινόµενο που παρατηρείται. Μονάδες 4 γ. bello civili: Να αναγνωρίσετε το συντακτικό ρόλο του τύπου και να τον γράψετε µε ισοδύναµη µορφή. Μονάδες 3 δ. ut veni ad urbem : Να αντικαταστήσετε το σύνδεσµο ut µε τον ιστορικό/ διηγηµατικό cum και να κάνετε τις απαραίτητες αλλαγές στη δευτερεύουσα πρόταση. ÈÅÌÁÔÁ

13 Επαναληπτικά Θέµατα ΟΕΦΕ Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΛΑΤΙΝΙΚΑ Α. ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Να µεταφράσετε τα παρακάτω αποσπάσµατα : Cum P.Conelius Nasica ad Ennium poetam venisset eique ab ostio quaerenti Ennium ancilla dixisset eum domi non esse Nasica sensit illam domini iussu id dixisse et illum intus esse. Accipe nunc quid postea Nasica fecerit. Paucis post diebus cum Ennius ad Nasicam venisset et eum a ianua quaereret, exclamavit Nasica se domi non esse, etsi domi erat. Tum Ennius indignatus quod Nasica tam aperte mentiebatur: Quid? inquit Ego non cognosco vocem tuam?. Visne scire quid Nasica responderit? Homo es impudens.ego cum te quaererem ancillae tuae credidi te domi non esse; tu mihi ipsi non credis? Nonnulli sunt in hoc ordine, qui aut ea, quae imminent, non videant,aut ea, quae vident, dissimulent: qui spem Catilinae mollibus sententiis aluerunt coniurationemque nascentem non credendo confirmaverunt. Μονάδες 40 B. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ 1. α. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεµιά από τις παρακάτω λέξεις: Cornelius: κλητική ενικού. Ostio: αιτιατική πληθυντικού. vocem: αφαιρετική πληθυντικού. Impudens: ονοµαστική πληθυντικού ουδετέρου γένους. Ordine: ονοµαστική ενικού. Spem: δοτικη ενικού. Sententiis: γενική πληθυντικού. ÈÅÌÁÔÁ 2009 Μονάδες 3,5 β. Ego cum te quaererem ancillae tuae credidi. Tu mihi ipsi non credis?: Nα µεταφέρετε τους κλιτούς τύπους στον αντίθετο αριθµό.,5 1

14 Επαναληπτικά Θέµατα ΟΕΦΕ γ. Να γράψετε τους βαθµούς που ζητούνται για καθένα από τους παρακάτω τύπους: Paucis: την αφαιρετική ενικού και ονοµαστική πληθυντικού του ουδετέρου γένους στο συγκριτικό βαθµό. Aperte: τον ίδιο τύπο στους άλλους βαθµούς. Impudens: το επίρρηµα του επιθέτου στο θετικό βαθµό. mollibus: την γενική πληθυντικού του ίδιου γένους στους τρεις βαθµούς. Μονάδες 4 δ. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεµιά από τις παρακάτω αντωνυµίες: Illam: Quid: Tuam: Ipsi: Quae: Hoc: αιτιατική ενικού ουδετέρου γένους. αφαιρετική πληθυντικού αρσενικού γένους. αιτιατική πληθυντικού αρσενικού γένους α προσώπου για πολλούς κτήτορες. γενική ενικού θηλυκού γένους. ίδια πτώση στον αντίθετο αριθµό. ονοµαστική πληθυντικού στα τρία γένη. Μονάδες 4 2. α. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθένα από τους παρακάτω ρηµατικούς τύπους (για τους περιφραστικούς τύπους να λάβετε υπόψη το υποκείµενο): Sensit: γ πληθυντικό υποτακτικής ενεστώτα ενεργητικής φωνής. Dixisse: o αντίστοιχος τύπος στην άλλη φωνή. Accipe: β ενικό οριστικής µέλλοντα παθητικής φωνής. Quaereret: α πληθυντικό υποτακτικής υπερσυντέλικου ενεργητικής φωνής. Indignatus: αιτιατική πληθυντικού ουδετέρου γένους της µετοχής ενεστώτα. Mentiebatur: β ενικό οριστικής ενεστώτα. Cognosco: γ ενικό υποτακτικής παρακειµένου ενεργητικής φωνής. Vis: α ενικό υποτακτικής παρατατικού. Responderit: αφαιρετική του σουπίνου. Dissimulent: β πληθυντικό προστακτικής ενεστώτα ενεργητικής φωνής. Aluerunt: γ πληθυντικό προστακτικής µέλλοντα παθητικής φωνής. Nascentem: απαρέµφατο µέλλοντα. Credendo: α πληθυντικό οριστικής παρατατικού παθητικής φωνής. Μονάδες 13 ÈÅÌÁÔÁ 2009 β. fecerit: Να κλιθεί το γερούνδιο και η προστακτική ενεστώτα παθητικής φωνής. Μονάδες 3 2

15 Επαναληπτικά Θέµατα ΟΕΦΕ α. quod Nasica tam aperte mentiebatur, quid Nasica responderit : Nα χαρακτηριστούν πλήρως οι δευτερεύουσες προτάσεις (είδος, εισαγωγή, εκφορά, συντακτικός ρόλος). Μονάδες 4 β. Nonnulli sunt in hoc ordine..dissimulent : Να γράψετε τις δευτερεύουσες προτάσεις που υπάρχουν στο χωρίο και να δηλώσετε το είδος τους. γ. nascentem : Να αναλύσετε τη µετοχή σε αντίστοιχη δευτερεύουσα πρόταση δ. quod Nasica tam aperte mentiebatur, quae imminent : Nα µετατρέψετε τις δευτερεύουσες προτάσεις σε αντίστοιχες µετοχές Μονάδες 3 4. α. Exclamavit Nasica se domi non esse : Να µετατρέψετε τον πλάγιο λόγο σε ευθύ. β. Tu mihi ipsi non credis? : Nα µεταφέρετε τον ευθύ λόγο σε πλάγιο µε εξάρτηση Νasica interrogabat Ennium Μονάδες 4 γ. Αccipe nunc quid postea Nasica fecerit : Nα µετατρέψετε τον ευθύ λόγο σε πλάγιο µε εξάρτηση Αdhortabatur illum Μονάδες 4 δ. Ei spem Catilinae mollibus sententiis aluerunt : Nα µετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική. Μονάδες 3 ε. Να αναγνωρίσετε το συντακτικό ρόλο των παρακάτω τύπων: ÈÅÌÁÔÁ 2009 Iussu είναι.στο.. Se είναι.στο.. Tuam είναι.στο.. Ancillae είναι.στο.. Catilinae είναι.στο.. Non credendo είναι.στο.. Μονάδες 6 3

16 Επαναληπτικά Θέµατα ΟΕΦΕ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΛΑΤΙΝΙΚΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Α. Να µεταφράσετε στο τετράδιό σας τα αποσπάσµατα : «Manius Curius Dentātus maxima frugalitāte utebātur, quo facilius divitias contemnere posset. Die quodam Samnitium legāti ad eum venērunt. Ille se in scamno assidentem apud focum et ex ligneo catillo cenantem eis spectandum praebuit. Samnitium divitias contempsit et Samnītes paupertātem eius mirāti sunt. Nam cum ad eum magnum pondus auri publice missum attulissent, ut eo uterētur, vultum risu solvit et protinus dixit:» «quorum auctoritātem secūti multi, non solum improbi verum etiam imperīti, si in hunc animadvertissem, crudeliter et regie id factum esse dicerent. Nunc intellego, si iste in Manliāna castra pervenerit, quo intendit, neminem tam stultum fore, qui non videat coniuratiōnem esse factam, neminem tam improbum, qui non fateātur.» (µονάδες 40) Β. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ 1.α. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθένα από τα ουσιαστικά: divitias: δοτική πληθυντικού αριθµού scamno: κλητική πληθυντικού αριθµού pondus : ίδια πτώση στον άλλο αριθµό Manius: κλητική ενικού αριθµού vultum: δοτική ενικού αριθµού castra: αφαιρετική πληθυντικού focum: δοτική ενικού αριθµού auctoritatem: ονοµαστική ενικού αριθµού (µονάδες 4) 1.β. Να γράψετε τους βαθµούς που ζητούνται για καθένα από τους τύπους: facilius: τον ίδιο τύπο στους άλλους βαθµούς magnum: την αφαιρετική ενικού του ίδιου γένους στους τρεις βαθµούς stultum: το επίρρηµα του επιθέτου στους τρεις βαθµούς multi: το συγκριτικό του επιθέτου στο ίδιο γένος και στον ίδιο αριθµό σ όλες τις πτώσεις crudeliter: τον ίδιο τύπο στους άλλους βαθµούς (µονάδες 5) ÈÅÌÁÔÁ

17 Επαναληπτικά Θέµατα ΟΕΦΕ γ. Να αναγνωρίσετε το είδος των αντωνυµιών και να γράψετε τους τύπους που ζητούνται: quodam eo ille hunc iste neminem ΕΙ ΟΣ ΤΥΠΟΣ ΑΠΑΝΤΗΣΗ αιτιατική πληθυντικού ονοµαστική ενικού αφαιρετική πληθυντικού αιτιατική πληθυντικού γενική ενικού δοτική ενικού 1.δ. Να γράψετε τις πτώσεις που ζητούνται από τις συνεκφορές: ligneo catillo quodam die pondus missum Manliana castra ίδια πτώση στον πληθυντικό ονοµαστική ενικού γενική πληθυντικού δοτική πληθυντικού 2.α. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθέναν από τους ρηµατικούς τύπους: utebatur: attulissent: spectandum: missum: factum esse: dicerent: pervenerit: fore: animadvertissem: (µονάδες 3) (µονάδες 4) γ πληθυντικό πρόσωπο υποτακτικής µέλλοντα γ ενικό πρόσωπο υποτακτικής παρατατικού της παθητικής φωνής β πληθυντικό πρόσωπο προστακτικής ενεστώτα της ίδιας φωνής β πληθυντικό πρόσωπο οριστικής ενεστώτα προστακτική ενεστώτα και µέλλοντα ενεργητικής φωνής β ενικό πρόσωπο προστακτικής ενεστώτα ενεργητικής φωνής γενική γερουνδίου προστακτική µέλλοντα µετοχή ενεστώτα στην αιτιατική ενικού αριθµού του ουδετέρου γένους (µονάδες 9) ÈÅÌÁÔÁ

18 Επαναληπτικά Θέµατα ΟΕΦΕ β. assidentem: mirati sunt: secuti: fateatur: cenantem: απαρέµφατο µέλλοντα στην ίδια φωνή απαρέµφατο µέλλοντα και παρακείµενου (να λάβετε υπόψη του υποκείµενο του ρήµατος) να κλίνετε το σουπίνο να κλίνετε το γερούνδιο απαρέµφατο ενεστώτα και µέλλοντα παθητικής φωνής (µονάδες 5) 3.α <<quo facilius divitias contemnere posset>>, <<qui non fateatur>>:να δικαιολογήσετε τις δευτερεύουσες προτάσεις (εισαγωγή, εκφορά, συντακτικός ρόλος) σύµφωνα µε την ακολουθία των χρόνων. (µονάδες 4) 3.β. <<Nunc intellego, si iste in Manliana castra pervenerit, neminem tam stultum fore neminem tam improbum>>:να µετατρέψετε τον εξαρτηµένο υποθετικό λόγο σε ανεξάρτητο (ευθύς λόγος), να αναγνωρίσετε το είδος του και να κάνετε τις απαραίτητες αλλαγές ώστε να δηλώνει το πιθανό ή δυνατό. (µονάδες 3) 3.γ. Να συµπληρώσετε τον πίνακα: ΤΥΠΟΣ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ 1 assidentem 2 contemnere 3 missum 4 factum esse 5 secuti 6 fore 7 esse factam (µονάδες 7) ÈÅÌÁÔÁ

19 Επαναληπτικά Θέµατα ΟΕΦΕ δ. Να συµπληρώσετε το συντακτικό ρόλο των τύπων: eo: είναι στο. frugalitate: είναι στο. facilius: είναι στο. spectandum: είναι στο. risu: είναι στο. in hunc: είναι στο. regie: είναι στο. imperiti: είναι στο. neminem: είναι στο. stultum: είναι στο. (µονάδες 5) 4.α. <<ut eo uteretur>>:να εκφράσετε το σκοπό µε όλους τους υπόλοιπους δυνατούς τρόπους. (µονάδες 4) 4.β. <<Dixit>>:να εκφράσετε την απαγόρευση για το β πληθυντικό πρόσωπο µε όλους τους δυνατούς τρόπους. (µονάδες 2) 4.γ. <<Cum ad eum magnum pondus auri publice missum attulissent>>:να µετατρέψετε τη δευτερεύουσα πρόταση σε αντίστοιχη επιρρηµατική µετοχή. ÈÅÌÁÔÁ δ. Secuti, missum:να αναλύσετε τις µετοχές σε αντίστοιχες δευτερεύουσες προτάσεις. (µονάδες 2) ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ (µονάδες 3) 4

20 Επαναληπτικά Θέµατα ΟΕΦΕ 2007 Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΛΑΤΙΝΙΚΑ 1 Α. Να µεταφράσετε στο τετράδιο σας τα παρακάτω αποσπάσµατα: Caesaris multum interfuit corvum eměre; itaque viginti milibus sestertium eum ēmit. Id exemplum sutōrem quendam incitavit, ut corvum docēret parem salutatiōnem. Diu operam frustra impendēbat; quotiescumque avis non respondēbat, sutor dicere solēbat «Oleum et operam perdidi». Tandem corvus salutatiōnem didicit et sutor, cupidus pecuniae, eum Caesari attulit. Audītā salutatiōne Caesar dixit: «Domi satis salutatiōnum talium audio»... Ut enim leges omnium salūtem singulōrum salūti antepōnunt, sic vir bonus et sapiens et legibus parens consulit utilitāti omnium plus quam unīus alicuius aut suae. Nec magis vituperandus est proditor patriae quam proditor commūnis utilitātis, aut commūnis salūtis desertor propter suam utilitātem et salūtem. Ex quo fit, ut laudandus is sit, qui pro re publicā cadat, quod decet cariōrem nobis esse patriam quam nosmet ipsos. Μονάδες 40 Β. Παρατηρήσεις 1.α. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθένα από τα παρακάτω ουσιαστικά και επίθετα: milibus : γενική πληθυντικού αριθµού sestertium : αιτιατική στον ίδιο αριθµό parem : ονοµαστική και αφαιρετική ενικού αριθµού avis : αφαιρετική ενικού αριθµού utilitati : γενική πληθυντικού αριθµού communis : κλητική πληθυντικού αριθµού στο ουδέτερο γένος Μονάδες 9 ÈÅÌÁÔÁ

21 Επαναληπτικά Θέµατα ΟΕΦΕ β. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεµιά από τις παρακάτω αντωνυµίες: quendam : ονοµαστική ενικού στο ουδέτερο γένος talium : αιτιατική πληθυντικού στο ίδιο γένος unius alicuius : γενική πληθυντικού στο ίδιο γένος suae : τον ίδιο τύπο του β προσώπου στον άλλο αριθµό nosmet : τον ίδιο τύπο στον άλλο αριθµό Μονάδες 6 2.α. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθένα από τους παρακάτω ρηµατικούς τύπους (για τους περιφραστικούς τύπους να ληφθεί υπόψη το υποκείµενο). doceret impendebat solebat didicit attulit anteponunt consulit fit laudandus sit cadat : τον ίδιο τύπο στην ενεργητική περιφραστική συζυγία : δοτική γερουνδίου : β πληθυντικό πρόσωπο οριστικής παρακειµένου : γ ενικό πρόσωπο υποτακτικής παρατατικού : β ενικό πρόσωπο υποτακτικής παρατατικού της παθητικής φωνής : τον ίδιο τύπο στην παθητική περιφραστική συζυγία : µετοχή µέλλοντα στην ονοµαστική πληθυντικού : προστακτική ενεστώτα και στις δύο φωνές : β πληθυντικό πρόσωπο υποτακτικής παρακειµένου στην ίδια φωνή : απαρέµφατο µέλλοντα στην ίδια φωνή Μονάδες β. Να γράψετε τους αντίστοιχους τύπους των άλλων βαθµών. Θετικός Συγκριτικός Υπερθετικός diu satis plus magis ÈÅÌÁÔÁ

22 Επαναληπτικά Θέµατα ΟΕΦΕ γ. cupidus : Να κλίνετε το συγκριτικό του ουδετέρου στον ενικό αριθµό bonus : Να κλίνετε το συγκριτικό του θηλυκού στον πληθυντικό αριθµό 3. α. ut enim leges omnium salutem singulorum saluti anteponunt ut laudandus is sit qui pro re publica cadat Να αναγνωρίσετε το είδος των παραπάνω προτάσεων και να αιτιολογήσετε τον τρόπο εισαγωγής και εκφοράς τους. Μονάδες 6 3. β. vituperandus est proditor: Να αντικαταστήσετε τον τύπο της παθητικής περιφραστικής συζυγίας µε τον αντίστοιχο τύπο του debeo + απαρέµφατο (µετατροπή παθητικής σύνταξης σε ενεργητική), (να εννοήσετε ως δοτική ποιητικού αιτίου το nobis). Μονάδες 3 3. γ. audita salutatione (µε τον ιστορικό cum), parens : Να µετατρέψετε τις µετοχές στις αντίστοιχες δευτερεύουσες προτάσεις. Μονάδες 4 3. δ. Caesaris multum interfuit corvum emĕre : Να αντικαταστήσετε το τελικό απαρέµφατο από δευτερεύουσα ουσιαστική πρόταση. 4. α. ut corvum doceret parem salutationem : Να µεταφέρετε τον πλάγιο λόγο σε ευθύ ÈÅÌÁÔÁ 2007 Tandem corvus salutationem didicit et sutor, cupidus pecuniae, eum Caesari attulit. Με ρήµα εξάρτησης: Scriptor narrat να µεταφέρετε τον ευθύ λόγο σε πλάγιο Μονάδες 6 3

23 Επαναληπτικά Θέµατα ΟΕΦΕ β. quotiescumque avis non respondebat: Να µετατρέψετε την παραπάνω πρόταση σε µετοχική (σύµπτυξη λόγου) 4. γ. quam nosmet: Να εκφράσετε τον β όρο σύγκρισης µε τον άλλο τρόπο 4. δ. Να µεταφέρετε στο τετράδιο σας την παρακάτω άσκηση και να συµπληρώσετε τα κενά, ώστε να φαίνεται ο συντακτικός ρόλος της κάθε λέξης: milibus : είναι... στο cupidus : είναι... στο pecuniae : είναι... στο salutationum : είναι... στο singulorum : είναι... στο legibus : είναι... στο utilitati : είναι... στο nobis : είναι... στο ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ Μονάδες 5 ÈÅÌÁÔÁ

24 Επαναληπτικά Θέµατα ΟΕΦΕ Γ ΤΑΞΗ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΛΑΤΙΝΙΚΑ 1. Να µεταφράσετε στα νέα ελληνικά τα αποσπάσµατα των κειµένων: Sed paulo post filius eius castra hostium praeterequitavit et a duce hostium his verbis proelio lacessitus est: «Congrediamur, ut singularis proelii eventu cernatur, quanto miles Latinus Romano virtute antecellat». Sulla, occupata urbe, senatum armatus coegerat ut C. Marius quam celerrime hostis iudicaretur. Cuius voluntati nemo obviam ire audebat; Non tibi ingredienti fines patriae ira cecidit? Quamvis infesto et minaci animo perveneras, cur, cum in conspectu Roma fuit, tibi non succurit: «intra illa moenia domus ac penates mei sunt, mater coniunx liberique»? Ergo ego nisi peperissem, Roma non oppugnaretur. (µονάδες 40) 2.α) Να γράψετε στο τετράδιό σας τους τύπους που ζητούνται για κάθε µια από τις παρακάτω λέξεις. Domus, liberi, mater: η γενική και η αιτιατική και στους δύο αριθµούς. Penates mei, minaci animo: να κλιθούν οι συνεκφορές στον ίδιο αριθµό. Singularis proelii: η γενική πληθυντικού. His verbis: η αιτιατική ενικού. Voluntati: η κλητική ενικού. (µονάδες 8) 2.β) Nemo: να γράψετε τη γενική ενικού. Celerrime: να σχηµατίσετε τους υπόλοιπους βαθµούς. Minaci: να σχηµατίσετε το επίρρηµα σε όλους τους βαθµούς. (µονάδες 3) 3. α) Να γράψετε στο τετράδιό σας τους τύπους που ζητούνται για κάθε µια από τις παρακάτω λέξεις. Ingredienti: το β ενικό πρόσωπο στην υποτακτική του ενεστώτα, του µέλλοντα και του παρακειµένου. Peperissem: να αντικατασταθεί εγκλιτικά. Να κλιθεί η υποτακτική µέλλοντα στην ίδια φωνή. Sunt: να κλιθεί η προστακτική µέλλοντα. Oppugnaretur: να κλιθεί το γερουνδιακό στο ουδέτερο γένος. Congrediamur: το β ενικό πρόσωπο, στην οριστική ενεστώτα και µέλλοντα. Cernatur: το ίδιο πρόσωπο, στην ίδια έγκλιση, στον παρακείµενο της ίδιας φωνής. Lacessitus est: το α πληθυντικό πρόσωπο οριστικής µέλλοντα και το β πληθυντικό πρόσωπο προστακτικής ενεστώτα, στην ίδια φωνή. (µονάδες 12) ÈÅÌÁÔÁ 2006

25 Επαναληπτικά Θέµατα ΟΕΦΕ β) Congrediamur, praeterequitavit: να γράψετε τους ονοµατικούς τύπους των ρηµάτων. (µονάδες 6) Ire: να γράψετε τη γενική του γερουνδίου. (µονάδες 1) 4. α) «Non tibi ingredienti fines patriae ira cecidit?»: να µετατρέψετε την ευθεία ερώτηση σε δευτερεύουσα πλάγια ερωτηµατική µε εξάρτηση από τη φράση mater quaerebat. 4.β) «Occupata urbe»: να αναλύσετε τη µετοχή σε δευτερεύουσα πρόταση εισαγόµενη µε τον ιστορικό \ διηγηµατικό cum. (µονάδες 5) (µονάδες 5) 4.γ) «ut C. Marius quam celerrime hostis iudicaretur»: να δηλώσετε το σκοπό µε τον κατάλληλο τύπο του σουπίνου. (µονάδες 5) 4.δ) «Ergo ego nisi peperissem, Roma non oppugnaretur»: να αναγνωρίσετε το είδος του υποθετικού λόγου και να τον µετατρέψετε, ώστε να δηλώνει ανοιχτή υπόθεση στο παρόν. (µονάδες 6) 4.ε) «ut singularis proelii eventu cernatur»: να αναγνωρίσετε τη δευτερεύουσα πρόταση και να δικαιολογήσετε την εισαγωγή και την εκφορά της (έγκλιση, χρόνος). (µονάδες 5) 4.στ) Να αναγνωρίσετε συντακτικά τις λέξεις: Paulo(31), a duce(31), eventu(31), armatus(40), hostis(40), ingredienti(43), tibi(succurrit-43), mei(43). (µονάδες 4) ÈÅÌÁÔÁ 2006

26 Επαναληπτικά Θέµατα ΟΕΦΕ ε π α ν α λ η π τ ι κ ά θ έ µ α τ α ΚΕΙΜΕΝΟ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΛΑΤΙΝΙΚΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Manius Curius Dentatus maxima frugalitate utebatur, quo facilius divitias contemnere posset. Die quodam legati Samnitium ad eum venerunt. Caesar ex captivis cognoscit quae apud Ciceronem gerantur quantoque in periculo res sit. Tum cuidam ex equitibus Gallis persuadet, ut ad Ciceronem epistulam deferat. Clamore deinde ancillarum vocatus Brutus ad eam obiurgandam venit, quod tonsoris praeripuisset officium. Cui secreto Porcia non est hoc inquit temerarium factum meum sed certissimum indicium amoris mei erga te tale consilium molientem». ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ: 1. Να µεταφραστούν τα αποσπάσµατα. (40 µονάδες) 2. α) Να γραφούν οι πλάγιες πτώσεις των συνεκφορών και στους δύο αριθµούς: die quodam, equitibus Gallis, tale consilium (6 µονάδες) β) maxima: να γραφούν οι τρεις βαθµοί του επιθέτου στο γένος, τον αριθµό και την πτώση στην οποία βρίσκεται και να κλιθεί το ουδέτερο γένος του συγκριτικού βαθµού και στους δύο αριθµούς. (5 µονάδες) OEΦE ΘEMATA 2005 γ) deferat: να κλιθούν οι προστακτικές ενεστώτα και µέλλοντα του ρήµατος και στις δύο φωνές. (4 µονάδες) 3. α) Να αντικατασταθούν χρονικά οι ρηµατικοί τύποι: utebatur, posset, gerantur, praeripuisset, cognoscit, persuadet. (6 µονάδες) β) contemnere, molientem: να γραφούν τα απαρέµφατα και οι µετοχές όλων των χρόνων στη φωνή που βρίσκονται (να ληφθεί υπόψη το υποκείµενο).

27 Επαναληπτικά Θέµατα ΟΕΦΕ (6 µονάδες) γ) obiurgandam: να αναγνωριστεί γραµµατικά ο τύπος και να κλιθεί το γερούνδιο του ίδιου ρήµατος. (3 µονάδες) 4. α) να αναγνωριστούν συντακτικά οι αφαιρετικές όλων των αποσπασµάτων. (εµπρόθετες και απρόθετες) (5 µονάδες) β) quo.posset, quod tonsoris officium: να δικαιολογηθεί η εισαγωγή και η εκφορά των προτάσεων. (10 µονάδες) 5. α) non est hoc temerarium factum meum sed molientem: να µετατραπεί σε πλάγιο λόγο µε ρήµα εξάρτησης Porcia respondebat Bruti (6 µονάδες) β) ad eam obiurgandam: να δηλώσετε αν η γερουνδιακή έλξη είναι υποχρεωτική ή όχι και να γράψετε την ισοδύναµη ενεργητική σύνταξη. (6 µονάδες) γ) quae gerantur: να µετατραπεί στην αντίστοιχη ευθεία ερώτηση. (3 µονάδες) OEΦE ΘEMATA 2005

28 ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ Ο.Ε.Φ.Ε ΘΕΜΑΤΑ ΛΑΤΙΝΙΚΩΝ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Α. Μετάφραση Quod ut praedones animadverterunt, abiectis armis ianuae appropinquaverunt et clara voce Scipioni nuntiaverunt (incredibile auditu) virtutem eius admiratum se venisse. Haec postquam Scipioni rettulerunt, is fores reserari eosque intrimitti iussit. Tu autem, proinde quasi cum matre Evandri nunc loquaris, sermone abhinc multis annis iam obsoleto uteris, quod neminem scire atque intellegere vis, quae dicas. Quin, homo inepte, taces ut consequaris quod vis? Quodsi forte, ut fit plerumque, ceciderunt, tum intellegitur quam fuerint inopes amicorum. Hoc est quod Tarquinium dixisse ferunt exulantem. Tum intellexi quos fidos amicos habuissem, quos infidos cum iam neutris gratiam referre poteram. ( 40 µονάδες) Β. Παρατηρήσεις 1α) Να συµπληρώσετε τον παρακάτω πίνακα µε τους τύπους των συνεκφορών που ζητούνται: abiectis armis, homo inepte, fidos amicos ΓΕΝ. ΠΛΗΘ. ΑΙΤ. ΠΛΗΘ. ΑΦ. ΠΛΗΘ. β) Να γραφούν οι τρεις βαθµοί των επιθέτων στο ίδιο γένος, αριθµό και πτώση και των παραγόµενων επιρρηµάτων: multis, inepte, inopes ( 5 µονάδες) γ) Να δοθεί ο αντίστοιχος τύπος των αντωνυµιών στον αντίθετο αριθµό: quod, eius, neminem, quae, neutris (5 µονάδες) 2α) Να συµπληρωθεί ο τύπος των ρηµάτων που ζητείται: animadverterunt : γ πληθυντικό οριστικής ενεστώτα στην ίδια φωνή abiectis: β ενικό οριστικής ενεστώτα και µέλλοντα στην ίδια φωνή scire: β πληθυντικό προστακτικής ενεστώτα στην ίδια φωνή vis: γ ενικό υποτακτικής ενεστώτα και παρατατικού referre: β ενικό προστακτικής ενεστώτα ενεργητικής φωνής και β ενικό οριστικής ενεστώτα και µέλλοντα στην παθητική φωνή. fit : α πληθυντικό υποτακτικής παρατατικού στην ίδια φωνή (5 µονάδες) ÈÅÌÁÔÁ 2004 β) Να αντικατασταθούν χρονικά οι τύποι: loquaris, ceciderunt (5 µονάδες)

29 γ) Nα γραφούν οι ονοµατικοί τύποι (να κλιθεί το σουπίνο και το γερούνδιο) στη φωνή που βρίσκονται: exulantem, uteris (5 µονάδες) 3α) Να συµπληρώσετε τον παρακάτω πίνακα µε τη συντακτική θέση των λέξεων: ianuae: auditu: intromitti: sermone: amicorum: exulantem: είναι.... στο. είναι.... στο. είναι.... στο. είναι.... στο. είναι... στο. είναι... στο. (6 µονάδες) β) Να δικαιολογήσετε την εισαγωγή και την εκφορά των παρακάτω προτάσεων εφαρµόζοντας τους κανόνες ακολουθίας των χρόνων: proinde quasi.. loquaris, ut consequaris (8 µονάδες) γ) Να αναγνωριστεί ο υποθετικός λόγος του τελευταίου αποσπάσµατος και να µετατραπεί ώστε να δηλώνει υπόθεση δυνατή ή πιθανή (4 µονάδες) 4α) abiectis armis: να αναλυθεί σε δευτερεύουσα χρονική πρόταση εισαγόµενη µε ιστορικό διηγηµατικό cum. (3 µονάδες) β) virtutem eius admiratum : να αποδοθεί ο σκοπός µε τους ισοδύναµους τρόπους (4 µονάδες) γ) Quin taces ut consequaris quod vis? : να µετατραπεί σε πλάγιο λόγο µε ρήµα εξάρτησης Scriptor interrogavit (5 µονάδες) ÈÅÌÁÔÁ 2004

30 ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ Ο.Ε.Φ.Ε ΘΕΜΑΤΑ ΛΑΤΙΝΙΚΩΝ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Θέµα 1 ο Να µεταφράσετε τα αποσπάσµατα: In sacello quodam nocte cum sororis filia persedebat expectabatque dum aliqua vox congruens proposito audiretur. Tandem puella, longa mora standi fessa, rogavit materteram ut sibi paulisper loco cederet. Tum Caecilia puellae dixit: "ego libenter tibi mea sede cedo". «Licet mihi ostendas agmina militum, quibus curiam circumsedisti; licet mortem miniteris, numquam tamen ego hostem iudicado Marium. Etsi senex et corpore infirmo sum, semper tamen meminero urbem Romam et Italiam a Mario conservatam esse. Ergo ego nisi peperissem, Roma non oppugnaretur; nisi filium haberem, libera in libera patria mortua essem. Ego nihil iam pati possum nec diu miserrima futura sum: at contra hos, si pergis, aut immatura mors aut longa servitus manet.» (40 µονάδες) Θέµα 2 ο α. sacello quodam, mea sede, libera patria, immatura mors, aliqua vox: να γράψετε την αιτιατική ενικού και τη γενική πληθυντικού των παραπάνω συνεκφορών. (10 µονάδες) β. Να γράψετε την πτώση που ζητείται σε καθένα από τα παρακάτω ουσιαστικά: nocte: αιτιατική πληθυντικού filia: δοτική πληθυντικού agmina: ονοµαστική ενικού senex: γενική πληθυντικού servitus: γενική ενικού Θέµα 3 ο α. Να γράψετε τα παραθετικά των παρακάτω λέξεων: libera, diu, longa. (εκεί ακριβώς που βρίσκονται) (5 µονάδες) (5 µονάδες) β. Να γράψετε τους τύπους που σας ζητούνται για καθεµιά από τις παρακάτω λέξεις: Standi: γ' ενικό πρόσωπο της υποτακτικής του ενεστώτα και του παρακειµένου στην ενεργητική φωνή Miniteris: το απαρέµφατο µέλλοντα και τη µετοχή ενεστώτα (να ληφθεί υπόψη το υποκείµενο) Peperissem: β' ενικό πρόσωπο οριστικής ενεστώτα και υποτακτικής παρατατικού στην παθητική φωνή Possum:β' πληθυντικό πρόσωπο υποτακτικής ενεστώτα και υπερσυντελίκου Futura sum: να αναγνωριστεί γραµµατικά ο τύπος και να γραφεί το γ' πληθυντικό οριστικής µέλλοντα και συντελεσµένου µέλλοντα (αφού λάβετε υπόψη και το υποκείµενο αυτού του τύπου µέσα στο κείµενο) (10 µονάδες) ÈÅÌÁÔÁ 2003

31 Θέµα 4 ο α. Standi, fessa, sibi, loco, corpore, hostem, pati: να χαρακτηρίσετε συντακτικά τους παραπάνω όρους (10 µονάδες) β. Licet mihi ostendas agmina militum: να αναγνωρίσετε το είδος της δευτερεύουσας πρότασης και να αιτιολογήσετε τον τρόπο εκφοράς της (έγκλιση και χρόνο). (5 µονάδες) Θέµα 5 ο α. Να αναγνωρίσετε το είδος του υποθετικού λόγου που υπάρχει στην τελευταία περίοδο και να τον µετατρέψετε, ώστε να δηλώνει το απραγµατοποίητο στο παρελθόν. (6 µονάδες) β. Semper tamen meminero conservatam esse: να µετατρέψετε την παθητική σύνταξη σε ενεργητική. (3 µονάδες) γ. "Ego libenter tibi mea sede cedo": να µετατραπεί σε πλάγιο λόγο µε ρήµα εξάρτησης Caecilia respondit. (3 µονάδες) δ. "congruens": ν' αναλυθεί η µετοχή στην αντίστοιχη δευτερεύουσα πρόταση. (3 µονάδες) ÈÅÌÁÔÁ 2003