ΛΑΤΙΝΙΚΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ. Α. Να μεταφράσετε τα παρακάτω αποσπάσματα:

Transcript

1 ΛΑΤΙΝΙΚΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Α. Να μεταφράσετε τα παρακάτω αποσπάσματα: Paucis post diebus cum Ennius ad Nasicam venisset et eum a ianua quaereret, exclamavit Nasica se domi non esse, etsi domi erat. Tum Ennius indignatus quod Nasica tam aperte mentiebatur: «Quid?» inquit «Εgo non cognosco vocem tuam?» Visne scire quid Nasica responderit?... Is cum aliquando castris abiret, edixit ut omnes pugna abstinerent. Sed paulo post filius eius castra hostium praeterequitavit et a duce hostium his verbis proelio lacessitus est: «Congrediamur, ut singularis proelii eventu cernatur, quanto miles Latinus Romano virtute antecellat». Τum adulescens, viribus suis confisus et cupiditate pugnandi permotus, iniussu consulis in certamen ruit; et fortior hoste hasta eum transfixit et armis spoliavit. Μονάδες 40 Β. Παρατηρήσεις: 1.α. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: vocem την αφαιρετική ενικού his verbis την ονομαστική πληθυντικού viribus suis την αφαιρετική ενικού και τη γενική πληθυντικού singularis proelii την αιτιατική ενικού adulescens τη γενική πληθυντικού Μονάδες 10 β. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: paucis τον ίδιο τύπο στους άλλους βαθμούς aperte το συγκριτικό βαθμό quanto την αιτιατική πληθυντικού στο ίδιο γένος tuam την ίδια πτώση και αριθμό στο αρσενικό γένος για πολλούς κτήτορες Μονάδες 5

2 2.α. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθένα από τα παρακάτω ρήματα: venisset vis responderit abiret edixit cernatur transfixit ruit γενική πληθυντικού μετοχής ενεστώτα ουδετέρου γένους β πληθυντικό πρόσωπο υποτακτικής παρατατικού τον ίδιο τύπο της παθητικής φωνής σε α πληθυντικό πρόσωπο αιτιατική γερουνδίου β ενικό πρόσωπο προστακτικής ενεστώτα ενεργητικής φωνής γ πληθυντικό πρόσωπο οριστικής συντελεσμένου μέλλοντα στην ίδια φωνή γενική πληθυντικού γερουνδιακού θηλυκού γένους και απαρέμφατο μέλλοντα παθητικής φωνής β ενικό οριστικής και υποτακτικής μέλλοντα της ίδιας φωνής Μονάδες 10 β. indignatus να γράψετε το γ πληθυντικό πρόσωπο στην υποτακτική όλων των χρόνων confisus να γράψετε τις μετοχές όλων των χρόνων στην ονομαστική ενικού του ουδετέρου Μονάδες 5 3.α. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω λέξεων: diebus, se, castra, viribus, pugnandi, consulis, in certamen, fortior Moνάδες 8 β. ut singularis proelii eventu cernatur: Να αναγνωρίσετε το είδος και το συντακτικό ρόλο της πρότασης και να αιτιολογήσετε την έγκλιση και το χρόνο εκφοράς της. Μονάδες 4 4.α. Visne scire quid Nasica responderit?

3 Να μετατρέψετε τον ευθύ λόγο σε πλάγιο αφού τον εξαρτήσετε από το Scriptor te rogavit Μονάδες 6 β. Edixit ut omnes pugna abstinerent Nα μετατρέψετε τον πλάγιο λόγο σε ευθύ. Μονάδες 4 γ. paucis post diebus Nα ξαναδιατυπώσετε την παραπάνω φράση με άλλο ισοδύναμο τρόπο. Μονάδες 2 δ. Adulescens a duce hostium his verbis proelio lacessitus est. Να μετατρέψετε την παθητική σύνταξη σε ενεργητική. Μονάδες 3 ε. Tum adulesens, viribus suis confisus, in certamen ruit: Να αναλυθεί η μετοχή σε αντίστοιχη δευτερεύουσα πρόταση. Μονάδες 3

4 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ Α. Μετάφραση: Mετά από λίγες μέρες, όταν ο Έννιος είχε έρθει στον Νασικά και τον ζητούσε από την πόρτα, φώναξε ο Νασικάς ότι δεν ήταν στο σπίτι, αν και ήταν στο σπίτι. Τότε ο Έννιος αγανακτισμένος που ο Νασικάς έλεγε ψέματα τόσο φανερά: «Τι;» είπε «Εγώ δεν αναγνωρίζω τη φωνή σου;» Θες να μάθεις τι απάντησε ο Νασικάς; Αυτός, όταν κάποτε έφευγε από το στρατόπεδο, διέταξε να απέχουν όλοι από τη μάχη. Μετά από λίγο ο γιος του πέρασε έφιππος μπροστά από το στρατόπεδο των εχθρών και προκλήθηκε σε μάχη από τον αρχηγό των εχθρών με αυτά τα λόγια: «Ας συγκρουστούμε, για να φανεί από την έκβαση της μονομαχίας πόσο ο Λατίνος στρατιώτης ξεπερνά τον Ρωμαίο σε ανδρεία». Τότε ο νεαρός επειδή είχε εμπιστοσύνη στις δυνάμεις του και επειδή παρακινήθηκε από την επιθυμία του για μάχη όρμησε στον αγώνα αντίθετα από τη διαταγή του υπάτου και όντας δυνατότερος από τον εχθρό, τον διαπέρασε με το δόρυ και τον γύμνωσε από τα όπλα. Β. Παρατηρήσεις: 1.α. voce, haec verba, vi sua- virium suarum, singulare proelium, αdulescentium (-um) β. paucioribus- paucissimis, apertius, quanta, vestrum 2.α. venientium, velletis, responsi-ae-a simus, (ad / in) abeundum, edic, conspecti- ae- a erunt, transfigendarum- transfixum iri, rues- ruiturus-a-um sis β. indignentur, indignarentur, indignaturi-ae-a sint, indignati-ae-a sint, indignati-ae-a essent confidens, confisurum, confisum 3.α. αφαιρετική οργανική ως επιρρηματικός προσδιορισμός του μέτρου ή της διαφοράς στο επίρρημα post -υποκείμενο του ειδικού απαρεμφάτου esse (ταυτοπροσωπία) -αντικείμενο του ρήματος praeterequitavit -αφαιρετική οργανική ως επιρρηματικός προσδιορισμός του μέσου στη μετοχή. confisus - γενική του γερουνδίου ως συμπλήρωμα στο ουσιαστικό cupiditate -γενική υποκειμενική ως ετερόπτωτος ονοματικός προσδιορισμός στο ουσιαστικό iniussu - εμπρόθετος επιρρηματικός προσδιορισμός του σκοπού στο

5 ρήμα ruit - επιρρηματικό κατηγορούμενο του τρόπου στο εννοούμενο υποκείμενο adulescens, μέσω του ρήματος transfixit β. Δευτερεύουσα επιρρηματική τελική πρόταση που λειτουργεί συντακτικά ως επιρρηματικός προσδιορισμός του σκοπού στο ρήμα της κύριας πρότασης congrediamur. Εκφέρεται με υποτακτική ενεστώτα (cernatur) λόγω εξάρτησης από αρκτικό χρόνο, (congrediamur : ενεστώτας) και δηλώνει το σύγχρονο στο παρόν σε σχέση μ αυτόν. Παρατηρείται ιδιομορφία ως προς την ακολουθία των χρόνων δηλώνεται το σύγχρονο και πάντα το σύγχρονο αφού ο σκοπός είναι ιδωμένος τη στιγμή που εμφανίζεται στο μυαλό του ομιλητή (συγχρονισμός της κύριας με τη δευτερεύουσα πρόταση) κι όχι τη στιγμή της πιθανής πραγματοποίησής του. Η υποτακτική δηλώνει ότι ο σκοπός θεωρείται υποκειμενικός. 4.α. Scriptor te rogavit vellesne (: num velles) scire quid Nasica respondisset. β. Οmnes pugna abstinete. γ. post paucos dies δ. Dux hostium his verbis proelio adulescentem lacessivit. ε. cum confisus esset ή quod confisus erat