ΗΜΕΡΙΔΑ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΡΙΣΑΣ Πέμπτη 10 Οκτωβρίου 2013, Αίθουσα Συνελεύσεων ΕΚΝΛ ΘΕΜΑ: «Οι θέσεις του ΕΚΝΛ για την Κοινωνική Ασφάλιση»

Transcript

1 1 ΗΜΕΡΙΔΑ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΡΙΣΑΣ Πέμπτη 10 Οκτωβρίου 2013, Αίθουσα Συνελεύσεων ΕΚΝΛ ΘΕΜΑ: «Οι θέσεις του ΕΚΝΛ για την Κοινωνική Ασφάλιση» Εισηγητής Θωμάς Κακαβάς: Οι εξελίξεις στο κοινωνικοασφαλιστικό σύστημα Το ζήτημα της Κοινωνικής Ασφάλισης αφορά όλες τις εργατικές, λαϊκές οικογένειες, ιδιαίτερα σήμερα που η ανεργία καλπάζει. Η επερχόμενη νέα επίθεση μας αφορά γιατί, στοχεύει τις συντάξεις, την Ασφάλιση και την Υγεία την περίθαλψη με τις παροχές σε είδος καί σε χρήμα, την ιατρική αγωγή και τα φάρμακα, την Υγιεινή και Ασφάλεια, την προστασία από εργατικό ατύχημα, την Πρόνοια, κ.λ.π. Τα μέτρα αφορούν όλους τους συνταξιούχους αλλά ιδιαίτερα τους νέους εργαζόμενους, αυτούς που θα βγουν στη σύνταξη τα επόμενα χρόνια.. Οι τσεκουρωμένες συντάξεις και οι παροχές που έχουν μείνει στην Υγεία και στην Πρόνοια βρίσκονται μπροστά στον κίνδυνο ενός νέου σφαγιασμού. Η σημερινή κατάσταση του ασφαλιστικού συστήματος είναι αποτέλεσμα απανωτών χτυπημάτων από τη δεκαετία του '70, και επιταχύνθηκε τα τελευταία χρόνια της κρίσης. Δεν γίνεται μόνο στην Ελλάδα,ούτε για «νοικοκύρεμα» όπως ισχυρίζονται. Οι ανατροπές προωθούνται σ' όλα τα κράτη - μέλη της ΕΕ, με συγκεκριμένες αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με βασικό στόχο την εξασφάλιση μεγαλύτερης κερδοφορίας-ανταγωνιστικότητας των μονοπωλιακών ομίλων. ΧΑΡΙΣΤΙΚΗ ΒΟΛΗ ΣΕ ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ ΠΑΡΟΧΕΣ Ανατροπές σε συντάξεις, κύριες και επικουρικές, διαδοχική ασφάλιση, τσάκισμα παροχών με ενιαιοποίηση προς τα κάτω, αλλά και συγχωνεύσεις Ταμείων, μειώσεις σε εφάπαξ, εισφορές των εργοδοτών, παράδοση της ακίνητης περιουσίας των ασφαλιστικών ταμείων στον τζόγο του χρηματιστηρίου, μεγαλύτερη εσκεμμένη καθυστέρηση απονομής των συντάξεων, και κρίσεων από τις επιτροπές αναπηρίας, τσάκισμα προνοιακών επιδομάτων και αναπηρικών συντάξεων προετοιμάζει η κυβέρνηση. Από την θα διακοπεί η καταβολή του επιδόματος ΕΚΑΣ για όσους είναι κάτω των 65 ετών, δηλαδή σε περισσότερους από συνταξιούχους. Το ΕΚΑΣ θα χορηγείται από το 65ο έτος με εισοδηματικά κριτήρια. Ο στόχος τους είναι η απαλλαγή του κράτους και των εργοδοτών από τη χρηματοδότηση του ασφαλιστικού συστήματος η δημιουργία ενός συστήματος που η «δημόσια» σύνταξη θα είναι μια «βασική» προνοιακού χαρακτήρα μέχρι 360 ευρώ, και όπου η «αναλογική» θα εξαρτάται από τις εισφορές των εργαζομένων, που θα είναι η «βασική πηγή χρηματοδότησης» της Κοινωνικής Ασφάλισης. Δε χωράνε σύγχρονα δικαιώματα σε Ασφάλιση, Υγεία, Πρόνοια, τα θεωρούν τροχοπέδη της «ανάπτυξής τους» που υπόσχονται. Τσάκισμα της κύριας και επικουρικής σύνταξης 1. Κύρια σύνταξη Για όσους θεμελιώνουν δικαίωμα συνταξιοδότησης μετά την , η μείωση στις κύριες συντάξεις θα επιδιωχθεί με την εξειδίκευση των άρθρων 2, 3, 4 των νόμων 3863/10 και 3865/10, τον τρόπο εφαρμογής της εγγυημένης «βασικής» σύνταξης των 360 ευρώ και της «αναλογικής» έτσι ώστε τα Ταμεία, χωρίς ουσιαστική κρατική συμμετοχή ή εγγύηση και με ρημαγμένα έσοδα, να «πληρώνουν» ό,τι μπορούν για την «αναλογική» σύνταξη. Η «αναλογική» 1

2 2 θα εξαρτάται από τις εισφορές - έσοδα του Ταμείου. Χάνεται κάθε έννοια κοινωνικής ασφάλισης, θα χορηγείται με τα κριτήρια που χρησιμοποιούν οι ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες (ακόμη και για το τμήμα που αφορά το χρόνο ασφάλισης μέχρι ). Χαρακτηριστικά το άρθρο 4 αναφέρει ότι αυτό το τμήμα υπολογίζεται με βάση τα ποσοστά και τις συντάξιμες αποδοχές, όπως ισχύουν κατά το χρόνο συνταξιοδότησης. Θεσμοθετούνται η λεγόμενη αναλογική σύνταξη, τα μειωμένα ποσοστά αναπλήρωσης ανά έτος και ο υπολογισμός των συντάξιμων αποδοχών με βάση το σύνολο όλου του ασφαλιστικού βίου, αντί της καλύτερης 5ετίας στην τελευταία δεκαετία που ισχύει σήμερα, ή αυτό που ισχύει στο Δημόσιο και στις πρώην ΔΕΚΟ. Ο νέος τρόπος ρίχνει τις συντάξεις στο 60%, ενώ από το 2020 πέφτουν στο 48% του βασικού μισθού (από το 70% που είναι σήμερα). Αυτό θα επιδιωχθεί να γενικευθεί σε όλους τους εργαζόμενους, ιδιωτικού και δημόσιου τομέα, και με την ενοποίηση των ασφαλιστικών ταμείων σε ένα για όλους. Αφήνουν τους αγρότες εκτός βασικής σύνταξης, ενώ από η σημερινή προνοιακή σύνταξη μηδενίζεται. Μεγάλα πλήγματα θα υποστούν και οι σημερινοί συνταξιούχοι. Ανοίγει διάπλατα ο δρόμος για τη δημιουργία επαγγελματικών Ταμείων και διευκολύνεται η είσοδος των ιδιωτικών ασφαλιστικών εταιρειών. Εκείνο που εξετάζεται είναι αν ο νέος τρόπος υπολογισμού θα ισχύει από το 2015 ή θα έρθει από το 2014 και κυρίως αν θα εξακολουθήσει να ισχύει ο διαφορετικός - ανά Ταμείο - υπολογισμός της σύνταξης για τα χρόνια ασφάλισης μέχρι το Με βάση το προσχέδιο του Κρατικού Προϋπολογισμού oι άγριες περικοπές των δαπανών για Κοινωνική Ασφάλιση και περίθαλψη αποτελούν την αιχμή του δόρατος της αντιλαϊκής πολιτικής για το Το σχετικό κονδύλι συμπιέζεται παραπέρα, στα 13,3 δισ. ευρώ (από 15,9 δισ. ευρώ που διαμορφώνεται για το 2013). Σε απόλυτα μεγέθη συρρικνώνεται κατά 2,6 δισ. ευρώ και ποσοστιαία πάνω από 16% σε σχέση με τα ήδη διαλυμένα κονδύλια του Περαιτέρω «εξειδικεύσεις» αναμένονται με το τελικό σχέδιο του προϋπολογισμού. Σύμφωνα με τις πληροφορίες, τα 2,6 δισ. ευρώ επιμερίζονται στην καρατόμηση των κρατικών επιχορηγήσεων προς τα ασφαλιστικά ταμεία κατά 1,7 δισ. ευρώ και προς τον ΕΟΠΥΥ κατά 900 εκατ. ευρώ. Τα έσοδα των Ταμείων μειώνονται, όσο μειώνονται οι εργοδοτικές εισφορές και όσο η ανασφάλιστη εργασία και η εισφοροδιαφυγή από το μεγάλο κεφάλαιο αυξάνονται. Η κατακρεούργηση των αποθεματικών, η μη απόδοση από την εργοδοσία και το κράτος δεκάδων δισ. ευρώ, οι απολύσεις, οι ελαστικές σχέσεις εργασίας και οι μειώσεις των μισθών με το τσάκισμα των ΣΣΕ, η μαύρη αδήλωτη εργασία θα μεγαλώσουν ακόμα περισσότερο τις απώλειες στα έσοδα. Αυτό σημαίνει ότι τα Ταμεία δεν θα μπορούν να πληρώσουν και θα μειώσουν τις συντάξεις - παροχές. Τι θα γίνεται αν τα έσοδα δεν καλύπτουν την πληρωμή της κύριας σύνταξης; Είναι καθαρό. Αυτό που έγινε και μέχρι τώρα, συνεχής μείωση συντάξεων. Στόχος είναι ό,τι ισχύει για τις επικουρικές συντάξεις να επεκταθεί και στην κύρια σύνταξη, να μην υπάρχει καμία ουσιαστική συμμετοχή και εγγύηση του κράτους. Ο υπουργός Εργασίας ανέφερε ότι η αναζήτηση των χρημάτων για την καταβολή συντάξεων δεν είναι εύκολη υπόθεση, αφήνοντας ανοιχτά όλα τα ενδεχόμενα, ακόμα και αυτό της μερικής ή ολικής παύσης πληρωμών και σε παλιότερες δηλώσεις ότι δεν μπορεί να είναι οι μισθοί 586 ευρώ (θα προσθέταμε 400 και πιο κάτω) και οι συντάξεις να είναι μεγαλύτερες. Η έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδας καταλήγει ότι «το συνολικό ποσοστό αναπλήρωσης εκτιμάται ότι θα περιοριστεί κατά μέσο όρο σε 48,5% την περίοδο , έναντι 95,7% πριν από την ασφαλιστική μεταρρύθμιση»! Δηλαδή, 2

3 3 μείωση τουλάχιστον κατά 50% των αποδιδόμενων συντάξεων σε σχέση με αυτές που δίνονταν. Ενδεικτικό της συντριβής των ασφαλιστικών και συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων στην Ελλάδα είναι το ότι ενώ ο στόχος κεφαλαίου, συγκυβέρνησης και τρόικας ήταν η αύξηση των «ασφαλιστικών δαπανών» να μην υπερβαίνει το 2,5%, η έκθεση της «Ageing Report» για το 2012 αναφέρει ότι οι δαπάνες για συντάξεις θα αυξηθούν κατά 1% του ΑΕΠ την περίοδο Βασική σύνταξη Ολόκληρη τη βασική σύνταξη θα πάρουν μόνο οι ασφαλισμένοι από , οι οποίοι θ' αρχίσουν να βγαίνουν στη σύνταξη από το 2026, ενώ τα πρώτα χρόνια μετά το 2015 θα μιλάμε για ασήμαντα ποσά μπροστά στην τεράστια περικοπή που θα γίνει στην αναλογική σύνταξη. Η βασική σύνταξη υπολογίζεται αναλογικά με βάση τα έτη ασφάλισης από την 1/1/2011 και μετά προς το συνολικό χρόνο ασφάλισης, π.χ. ασφαλισμένος που θα συνταξιοδοτηθεί το 2016 θα λάβει τα 5/35 των 360 ευρώ (όσα είναι τα έτη ασφάλισής του από το 2011 μέχρι το 2016), που είναι 51,43 ευρώ, δηλαδή δεν θα πάρει ολόκληρη τη βασική των 360 ευρώ, αλλά πέντε τριακοστά πέμπτα. Το ποσό αυτό μειώνεται αναλογικά για όσους δεν έχουν 35 χρόνια διαμονή στην Ελλάδα από ηλικία 15 έως 65 ετών, π.χ. αν έχει 30 χρόνια διαμονής στην Ελλάδα θα έχει επιπλέον μείωση 5/35. Στις περιπτώσεις μειωμένης συνταξιοδότησης ισχύουν οι αντίστοιχες μειώσεις που ισχύουν για την κύρια σύνταξη 6% ετησίως για τη μειωμένη σύνταξη γήρατος, τα αντίστοιχα μειωμένα ποσοστά των συντάξεων αναπηρίας και τα αντίστοιχα ποσοστά σύνταξης θανάτου. Αν δηλαδή βγεις 5 χρόνια νωρίτερα η βασική (όπως και η αναλογική) θα μειωθεί επιπλέον 30%. Ακόμα και αυτή όμως η σύνταξη θα εξαρτάται από το ύψος των εισφορών όλων των εργαζομένων στα ασφαλιστικά ταμεία. Η νομοθεσία προβλέπει αυτοματοποίηση της μείωσης των συντάξεων από το 2014 κατ' έτος από τη μεταβολή του ΑΕΠ και του δείκτη τιμών καταναλωτή (άρ. 11), η οποία θα επηρεάζεται από ένα συντελεστή που θα διαμορφώνεται κατά 50% από το ΑΕΠ και κατά 50% από το δείκτη τιμών καταναλωτή. 3. Κατώτατη συνολική σύνταξη Από το 2015 καταργείται η κατώτατη σύνταξη, η οποία σήμερα ανέρχεται στα 486 ευρώ για το ΙΚΑ και φτάνει μέχρι και τα 900 ευρώ, ανάλογα με το Ταμείο. Κατώτατη σύνταξη, βασική και αναλογική μαζί, ορίζονται τα 15 ημερομίσθια του ανειδίκευτου εργάτη όπως θα ορίζονται από την ΕΓΣΣΕ του 2015 και χορηγούνται στους έχοντες ασφάλιση 15 χρόνια και άνω, στους έχοντες αναπηρία άνω του 80% και στους συνταξιούχους λόγω εργατικού ατυχήματος. Σήμερα το ημερομίσθιο ανειδίκευτου εργάτη, όπως καθορίζεται από την Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας, είναι 26,18 (33 ευρώ το 2010), άρα η κατώτατη σύνταξη θα είναι 15 χ 26,18=392,7 ευρώ, ενώ έχουν έρθει στο φως σενάρια να δίνεται με 20 έτη ασφάλισης. Το κεφάλαιο ζητάει νέα μείωση στο ημερομίσθιο του ανειδίκευτου εργάτη και από το 2017 επομένως... θα μιλάμε για νέα μειωμένη κατώτατη αν δεν ανατραπεί η εξουσία των μονοπωλίων. Η κατώτατη αυτή σύνταξη θα μειώνεται σε περίπτωση μειωμένης σύνταξης λόγω γήρατος ή αναπηρίας. 4. Επικουρική σύνταξη Οι επικουρικές συντάξεις θα υποστούν νέες μειώσεις - στα εναπομείναντα ποσά μετά τις μειώσεις έως 60% που έχουν γίνει - που θα υπερβαίνουν το 20%. Η 3

4 4 επανεξέταση των ποσοστών αναπλήρωσης στις επικουρικές συντάξεις, με εφαρμογή του νέου τρόπου υπολογισμού τους, θα γίνει από τον Ιούνη του Το ενιαίο Ταμείο επικουρικής ασφάλισης και με το νόμο πλέον θα χορηγεί συντάξεις που θα μειώνονται ακόμη και κάθε τρίμηνο «για να μην υπάρχουν ελλείμματα». Καταργήθηκε τελείως η συμμετοχή και εγγύηση της κρατικής χρηματοδότησης επί των επικουρικών συντάξεων (άρ. 42 παρ. 1 Ν. 4052/2012). Η επικουρική σύνταξη συνειδητά διαλύεται, σταματάει η εγγύηση του κράτους για να επιτευχθεί ο στόχος τους. Η κατεύθυνση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι η αντικατάσταση των επικουρικών ταμείων από τα επαγγελματικά ταμεία (Ε.Τ.). Η εδραίωση και επέκταση των επαγγελματικών ταμείων προϋποθέτει το πετσόκομμα των επικουρικών. 5. Το εφάπαξ Είναι σε εξέλιξη συρρίκνωση με αλλαγή στον τρόπο υπολογισμού του. Έχει ετοιμαστεί νέα πρόταση από το υπουργείο Εργασίας που προβλέπει νέο τρόπο υπολογισμού του εφάπαξ, που οδηγεί σε μειώσεις άνω του 25%. Οι μειώσεις, για κλάδους Πρόνοιας του Δημοσίου, μπορεί να φτάσουν ακόμη και το 30%. Στην ίδια κατηγορία είναι και οι ασφαλισμένοι των ΔΕΚΟ που είναι σε λίστα αναμονής, ενώ τις μεγαλύτερες περικοπές - ίσως και άνω του 30% - θα έχουν οι τραπεζοϋπάλληλοι που θα πάρουν εφάπαξ εντός του Οι ασφαλιστικές εισφορές Προωθείται ψήφιση νόμου το Νοέμβρη με απόφαση τη σταδιακή μείωση κατά 3,9 ποσοστιαίες μονάδες των εργοδοτικών εισφορών στην τριετία , συνέχεια της μείωσης κατά 1,1 μονάδα - αρχής γενομένης από την 1η Γενάρη Επανέρχεται - σύμφωνα με «διαρροές» από το υπουργείο Εργασίας - σχέδιο του ΔΝΤ που προτείνει: Η βάση για τις εισφορές να περιοριστεί στους μισθούς που υπερβαίνουν το όριο 100, 200, 300, 400 ευρώ. Δηλαδή, σε έναν μισθωτό των 800 ευρώ ο εργοδότης να έχει απαλλαγή εισφορών μέχρι τα 300 ή τα 400 ευρώ και να πληρώνει εισφορές (28%) μόνο για τα υπόλοιπα 500 ή τα 400 ευρώ. Οι εκτιμήσεις που έχουν γίνει στο υπουργείο Εργασίας είναι ότι η μείωση των εισφορών κατά 3,9 ποσοστιαίες μονάδες θα οδηγήσει σε απώλεια στα έσοδα πάνω από ένα δισ. ευρώ. Υπάρχει πρόταση για «κάλυψη της απώλειας των εσόδων για το ασφαλιστικό σύστημα» με αύξηση της φορολογίας, που θα πλήξει κυρίως εργαζόμενους και λαϊκά στρώματα, είτε στα εισοδήματα είτε στην ακίνητη περιουσία, σύμφωνα με δημοσίευμα εφημερίδας. Την ίδια στιγμή υπάρχουν διαρροές για αύξηση ασφαλιστικών εισφορών των εργαζομένων. Τα προγράμματα μαθητείας που επεκτείνονται και επιμηκύνονται θα έχουν επιπτώσεις στα έσοδα των ασφαλιστικών ταμείων. Επιβάλλουν μια πιο «ταχεία προσαρμογή» εισφορών με στόχο ενιαία εισφορά και ενιαίο σύστημα παροχών και συντάξεων προς τα κάτω. Ο νέος υπολογισμός των συντάξεων είναι σε άμεση σύνδεση με το ύψος των καταβαλλόμενων εισφορών, στο σύνολο του εργασιακού βίου του ασφαλισμένου. Προωθείται ψήφιση νόμου το Δεκέμβρη για να μειωθούν οι εισφορές, συντάξεις και παροχές για τους εργαζόμενους σε ΟΤΕ, ΟΣΕ, ΗΣΑΠ, ΕΛΤΑ, Εθνική Ασφαλιστική, ΕΤΕ, πρώην ΕΤΒΑ και ΤτΕ στα επίπεδα του ΙΚΑ, μετά και τη γενική μείωση κατά 3,9 ποσοστιαίες μονάδες. Οι μειώσεις των εισφορών που ξεκίνησαν την 1/1/2013 θα περιορίσουν τα ασφάλιστρα των παραπάνω επιχειρήσεων από 24-26,5% στο 13,33% και των εργαζομένων από 10-11% στο 6,67%. Με τον τρόπο αυτό οι κεφαλαιοκράτες θα εξασφαλίσουν νέα κέρδη για τις επιχειρήσεις τους. 4

5 5 Σοβαρό ζήτημα αποτελεί το ενδεχόμενο διαγραφής υποχρεώσεων κράτους και εργοδοσίας, π.χ. ΔΕΗ («επιχορήγηση» έναντι περιουσίας που είχαν οι εργαζόμενοι στην επιχείρηση), ΟΤΕ («επιχορήγηση» ΤΑΠ-ΟΤΕ που ανέλαβε το κράτος για να κάνει πιο φτηνή την αξία της επιχείρησης για τους μεγαλομετόχους) κ.ά. Κατάργηση με νόμο, το Νοέμβρη, των κοινωνικών πόρων. Θα πλήξει ιδιαίτερα τα έσοδα Ταμείων όπως δικηγόρων, μηχανικών, γιατρών, εργαζομένων στον Τύπο και τα νεοσύστατα ταμεία ΝΠΙΔ - επαγγελματικά (π.χ., το Ταμείο των βενζινοπωλών - με βάση στοιχεία του ΟΑΕΕ - το 2012 είχε έσοδα 45 εκατ. ευρώ από τον κοινωνικό πόρο, τα οποία θα χάσει). 7. Ενοποιήσεις συγχωνεύσεις Απόφαση του υπουργείου είναι να θεσπιστούν ενιαίοι κανόνες λειτουργίας του ασφαλιστικού συστήματος, οι οποίοι ενιαία θα οδηγήσουν προς το χειρότερο τα εναπομείναντα ασφαλιστικά δικαιώματα εργαζομένων και συνταξιούχων. Από ενοποιούνται εντός των συγχωνευμένων Ταμείων οι παροχές σε είδος και χρήμα. Η ενοποίηση θα γίνει «προς τα κάτω», ώστε όλοι οι ασφαλισμένοι να έχουν τις ίδιες παροχές και μεταχείριση, που σήμερα διαφέρουν από Ταμείο σε Ταμείο, καθώς οι συγχωνεύσεις έγιναν, αλλά τα Ταμεία λειτουργούν ως ξεχωριστοί λογαριασμοί. Η κατάργηση όσων έχουν ενταχθεί σε μεγαλύτερα Ταμεία κύριας και επικουρικής ασφάλισης (92 Ταμεία περίπου) θα προετοιμάσει το έδαφος για τη συνένωση των Ταμείων κύριας ασφάλισης σε τρεις μεγάλους φορείς: α) ΙΚΑ για όλους τους μισθωτούς, β) ΟΑΕΕ για τους ελεύθερους επαγγελματίες και τους ανεξάρτητα απασχολουμένους και γ) ΟΓΑ για τους αγρότες. Η στόχευση είναι (μετά το 2016) να δημιουργηθεί ένα και μόνο Ταμείο κοινωνικής ασφάλισης στο οποίο θα λειτουργούν ως κλάδοι ο ΟΑΕΕ και ο ΟΓΑ με μετατροπή του ΙΚΑ σε Εθνικό Οργανισμό Ασφάλισης, στον οποίο θα ενταχθούν όλα τα Ταμεία κύριας και επικουρικής ασφάλισης. Οι επικουρικές θα ενσωματωθούν και το ποσό θα είναι ενιαίο και προς τα κάτω για όλα τα Ταμεία. Στην κατεύθυνση αυτή κινείται η δημιουργία Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών. Όποιο σενάριο ενοποίησης και να επιλεγεί η στόχευση είναι η ίδια. Η αρνητική εμπειρία από τα αποτελέσματα όλων των ενοποιήσεων είναι συσσωρευμένη. Όλες οι ενοποιήσεις που έχουν γίνει και αυτές που ετοιμάζονται είχαν και έχουν ως στόχο την απαλλαγή των νέων μετόχων σε τράπεζες, ΟΤΕ, ΔΕΗ κ.λπ., την αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, τη μείωση όλων των παροχών. Όλα κατέληξαν σε όφελος του κεφαλαίου. 8. «Μαύρη» - ανασφάλιστη εργασία Το ποσοστό των ανασφάλιστων εργατών σε ελέγχους της ΕΥΠΕΑ φτάνει το 38,5% στο ΙΚΑ στερώντας του ετήσια έσοδα 6,5 δισ. ευρώ. Οι λεονταρισμοί για τα βαριά πρόστιμα που θα επιβληθούν, δεν πρόκειται να έχουν ουσιαστικά αποτελέσματα με ασφαλιστική κάλυψη του εργαζόμενου παρά μόνο ένα λογιστικό πρόστιμο, όσο συνεχίζεται η ίδια πολιτική. Εκτιμούμε ότι είναι συνειδητή πολιτική η υποστελέχωση των ελεγκτικών μηχανισμών. Οι επιτόπιοι έλεγχοι των μηχανισμών του ΙΚΑ αντί να αυξηθούν, μειώνονται δραματικά. Από επιτόπιους ελέγχους σε επιχειρήσεις το που και αυτοί υπολείπονταν των πραγματικών αναγκών - αυτοί μειώθηκαν σε ελέγχους το 2012 (μείωση κατά 56%)! Ανύπαρκτος ο ελεγκτικός μηχανισμός του ΙΚΑ, ενώ στην ΕΥΠΕΑ (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Γιάννενα) υπηρετούν 25 ελεγκτές πανελλαδικά. 5

6 6 Τα τεράστια κέρδη που αποκομίζουν οι εργοδότες από τη «μαύρη» και ανασφάλιστη εργασία θα κληθούν να πληρώσουν με νέες αιματηρές περικοπές οι εργαζόμενοι και οι συνταξιούχοι σύμφωνα με τους κυβερνητικούς σχεδιασμούς. 9. Στον «τζόγο» τα ακίνητα των ασφαλιστικών ταμείων Η υπό σύσταση εταιρεία «αξιοποίησης ακινήτων» - με τη νομική μορφή της Ανώνυμης Εταιρείας Επενδύσεων Ακίνητης Περιουσίας - θα εισαχθεί μελλοντικά στο χρηματιστήριο, βγάζοντας στο σφυρί και την ακίνητη περιουσία μετά την κινητή. Η «προίκα» των ασφαλιστικών ταμείων θεωρείται ανεκμετάλλευτος θησαυρός. Οι ασφαλιστικές εταιρείες έχουν πάρει θέση μάχης στο σύστημα της ασφάλισης, και θα παίξουν ενεργό ρόλο στη διαχείριση των ασφαλιστικών ταμείων. Έχει υποβληθεί σχέδιο με το οποίο ο κλάδος των ασφαλιστικών εταιρειών (πολυεθνικά κυρίως μονοπώλια) θα μπορούσε να αναλάβει τη διαχείριση επαγγελματικών ταμείων σύμφωνα με τις ενισχυμένες απαιτήσεις βάσει του νομοθετικού πλαισίου της ΕΕ. Το θέμα αυτό οι ασφαλιστικές εταιρείες είχαν συζητήσει εδώ και πολλά χρόνια και ήταν ένας από τους λόγους για τους οποίους πολυεθνικοί όμιλοι είχαν αποφασίσει να επενδύσουν στην ελληνική αγορά. Τονίζουν ότι «έχουν επενδύσει πολλά λεφτά στην Ελλάδα και μάλιστα στήριξαν πρόσφατα τη χώρα, επανακεφαλαιοποιώντας με εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ τις ελληνικές θυγατρικές τους, προκειμένου οι τελευταίες να καλύψουν τις απώλειες από το "κούρεμα" των ελληνικών κρατικών ομολόγων». Τα αποθεματικά των Ταμείων στο όνομα της ανάπτυξης από το 1950 έχουν καταληστευτεί από το μεγάλο κεφάλαιο με τις πολιτικές όλων των κυβερνήσεων. Για την περίοδο οι απώλειες υπολογίζονται σε 58 δισ. ευρώ. Πάνω από 3,5 δισ. ευρώ ήταν οι ζημιές των ασφαλιστικών ταμείων στο χρηματιστήριο την περίοδο και πάνω από 13 δισ. με το τελευταίο «κούρεμα». Σε όλη την ιστορική διαδρομή οι μορφές άλλαζαν. Οι μόνιμα χαμένοι ήταν τα ασφαλιστικά ταμεία των εργαζομένων και συνεπώς οι εργαζόμενοι και οι συνταξιούχοι, οι μόνιμα κερδισμένοι από αυτήν την πολιτική ήταν οι μεγάλες επιχειρήσεις, το μεγάλο κεφάλαιο. 10. Εσκεμμένη καθυστέρηση απονομής των συντάξεων Οι ίδιοι δηλώνουν ότι είναι «ένα πραγματικά δύσκολο ζήτημα, ιδίως εν μέσω της γενικότερης διαδικασίας αναδιοργάνωσης των δημόσιων υπηρεσιών». Συνειδητή είναι η τεράστια έλλειψη προσωπικού και του απαιτούμενου εξοπλισμού του και η μεγάλη καθυστέρηση (ουσιαστικά πρόκειται για πολύ μεγάλο έμμεσο δανεισμό του Ταμείου από τους συνταξιούχους) στην έκδοση συντάξεων. Ταυτόχρονα, πατώντας στην αγανάχτηση για την καθυστέρηση, γίνεται προετοιμασία για την ιδιωτικοποίηση - εμπορευματοποίηση με την ανάθεση σε επιχειρηματικά συμφέροντα της έκδοσης συντάξεων κ.λπ. Οι απολύσεις θα χειροτερεύσουν την άσχημη κατάσταση. Το ποσό που δίνεται για τις αναπηρικές συντάξεις είναι μόλις 6,18% του συνόλου, οι περικοπές σ' αυτές έχουν φτάσει σε τέτοιο σημείο που ο αριθμός τους έχει πέσει στο 7,20% του συνόλου των συντάξεων, ενώ ο στόχος που έβαζε το ίδιο το μνημόνιο ήταν να αποτελούν το 10% (προηγούμενο μνημόνιο). 11.Διαδοχική ασφάλιση Προωθείται η εκ βάθρων αλλαγή των προϋποθέσεων συνταξιοδότησης με διαδοχική ασφάλιση. Το υπουργείο προετοιμάζει σαρωτικές αλλαγές κάνοντας πιο αυστηρές τις ηλικιακές προϋποθέσεις για συνταξιοδότηση. 6

7 7 Σύμφωνα με την ισχύουσα μέχρι και σήμερα νομοθεσία, εάν το τελευταίο ασφαλιστικό ταμείο δεν απονέμει μειωμένες συντάξεις (π.χ. ΟΑΕΕ) και ο ασφαλισμένος διαθέτει την ανάλογη ηλικία για μειωμένη σύνταξη και ταυτόχρονα διαθέτει σε άλλο ασφαλιστικό ταμείο ασφάλιση (π.χ. ΙΚΑ), απορρίπτεται το δικαίωμα και ο φάκελος διαβιβάζεται στο συμμετέχον Ταμείο το οποίο απονέμει μειωμένη σύνταξη (ΙΚΑ στο παράδειγμα αυτό). Καταργείται το δικαίωμα απονομής μειωμένης σύνταξης στο 60ό έτος της ηλικίας για όσους το είχαν αποκτήσει στις 31/12/2012, καταργείται και το δικαίωμα μειωμένης σύνταξης με τις ίδιες προϋποθέσεις όταν θα συμπληρώσουν το 60ό έτος της ηλικίας και δεν θα απονέμεται μειωμένη σύνταξη με συμμετοχή του ΟΑΕΕ πριν το 67ο έτος της ηλικίας στο οποίο θα χορηγείται πλήρης αναλογική σύνταξη. Έχουν ως στόχο την απαλλαγή των μονοπωλίων και του κράτους από την όποια συμμετοχή είχαν στη χρηματοδότηση του ασφαλιστικού συστήματος. Είναι δηλωμένη επιδίωξη κεφαλαίου, κυβέρνησης, αλλά και Ευρωπαϊκής Ένωσης, η εισαγωγή στο σύστημα τριών πυλώνων και να υποκαταστήσουν τη δημόσια Κοινωνική Ασφάλιση με σχήματα και φορείς της ιδιωτικής ασφάλισης. Στην κατεύθυνση αυτή θα είναι διαρκής η επιτήρηση και η έγκριση όλων των αναλογιστικών μελετών για κύριες και επικουρικές συντάξεις από την επιτροπή οικονομικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Αυτό αποδεικνύουν και οι τελευταίες εξελίξεις-πολύ μεγάλες μειώσεις συντάξεωνστα ταμεία που μετατράπηκαν σε επαγγελματικά ΝΠΙΔ και είναι ένα μήνυμα για τους ασφαλισμένους και τους συνταξιούχους όλων των ταμείων. Αυτό είναι το μέλλον που ετοιμάζουν στη σημερινή νεολαία για την οποία κλαίνε με μαύρο δάκρυ Σε αυτή την εξέλιξη για λογαριασμό του κεφαλαίου ήταν μαζί οι δυνάμεις του ΠΑΣΟΚ της ΝΔ φυσικά. Οι δυνάμεις του ΣΥΡΙΖΑ πρωτοστάτησαν σε αυτές τις εξελίξεις και στα τέσσερα επαγγελματικά ταμεία. Συναγερμός για το Ασφαλιστικό Οι αντιασφαλιστικές μεταβολές υπαγορεύονται από τις ανάγκες του κεφαλαίου, αγκαλιάζοντας σταδιακά όλες τις χώρες της ΕΕ, είτε με κεντροδεξιές κυβερνήσεις είτε με κεντροαριστερές,γι' αυτό και καμιά δύναμη, όπου κι αν κατατάσσει τον εαυτό της στον πολιτικό χάρτη - δεξιά, κεντρώα ή αριστερά - δεν μπορεί ούτε θέλει να δεσμευτεί στην άμεση κατάργηση του συνόλου των αντιασφαλιστικών νόμων σε περίπτωση εκλογής της στην κυβέρνηση σήμερα ή αύριο. Όλες υποκλίνονται στις ευρωενωσιακές, κοινοτικές οδηγίες και υποχρεώσεις που αφορούν το σύνολο των κρατών - μελών της ΕΕ, είτε έχουν είτε δεν έχουν μνημόνιο και τρόικα. Όλες θεωρούν ηγεμόνα στην ανάπτυξη τις επενδυτικές επιλογές των μονοπωλιακών ομίλων. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει μεγάλες ευθύνες, όταν στο όνομα του εκσυγχρονισμού συμφωνούσε να μετατρέπονται τα ασφαλιστικά ταμεία σε μετόχους τραπεζών, με τη συμμετοχή στους ονομαζόμενους «κοινωνικούς διαλόγους», όπου συμμετείχαν όλοι τους δίνοντας άλλοθι στο πέρασμα των μέτρων με «κοινωνική συναίνεση», όπως και οι συμβιβασμένες συνδικαλιστικές ηγεσίες, οι οποίες όχι μόνο απλά δεν στάθηκαν στο ύψος των περιστάσεων, αλλά έγιναν και ο «δούρειος ίππος» μέσα στο κίνημα για όλα τα αντιλαϊκά, αντιασφαλιστικά. Δεν μπορούν και δεν θέλουν ούτε να δεσμευτούν στην άμεση κατάργηση του συνόλου των αντιασφαλιστικών νόμων σε περίπτωση εκλογής της στην κυβέρνηση γιατί έχουν οδηγό τους τις αποφάσεις και δεσμεύσεις της ΕΕ που περιλαμβάνει η στρατηγική «Ευρώπη 2020» και η «Λευκή Βίβλος» για τις συντάξεις. Δε χωράνε σύγχρονα δικαιώματα σε Ασφάλιση, Υγεία, Πρόνοια, στην πολιτική της «ανάπτυξης» που υπόσχονται, τα θεωρούν τροχοπέδη της «ανάπτυξής τους».γι' αυτούς, το Ασφαλιστικό πρέπει να «λυθεί» με τρόπο που θα οδηγεί στην «ανάπτυξη», στο τσάκισμα όλων των δικαιωμάτων και σε ένα «δίκτυ» ελάχιστης ασφάλισης, που 7

8 8 θα απευθύνεται στα πιο εξαθλιωμένα τμήματα εργαζομένων και συνταξιούχων με αύξηση ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, μείωση συντάξεων. Εκεί οδηγούν οι αποφάσεις και οι δεσμεύσεις της ΕΕ που περιλαμβάνει η στρατηγική «Ευρώπη 2020» και η «Λευκή Βίβλος» για τις συντάξεις, οι στόχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης από το 2001 Η ΕΕ απαιτεί να επιταχυνθεί και να γενικευτεί η αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης στις γυναίκες, σε όλα τα κράτη μέλη Όλες οι στρατηγικές αντιασφαλιστικών αναδιαρθρώσεων που έχει ανάγκη το κεφάλαιο για να αυξήσει την εκμετάλλευση της εργατικής τάξης θα καθοδηγούνται από την ΕΕ και θα εφαρμόζονται από τις αστικές κυβερνήσεις σε κάθε κράτος - μέλος, με ενιαίο τρόπο και σιδερένια υλοποίηση. ΥΠΟΘΕΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ-ΛΑΪΚΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ Η ΥΠΕΡΑΣΠΙΣΗ ΤΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ Χρειάζεται προετοιμασία των ταξικών συνδικάτων, ενημέρωση της εργατικής τάξης αλλά και όλων των λαϊκών στρωμάτων, χρειάζεται δυνάμωμα της ενότητας σε αντιμονοπωλιακή κατεύθυνση, ενίσχυση της κοινωνικής συμμαχίας. Σε αυτήν τη βάση, υπερασπίζουμε καλύτερα ότι έχει απομείνει από τις συντάξεις, τις παροχές Υγείας κ.ά., συγκεντρώνουμε δυνάμεις για να διεκδικήσουμε όλα όσα μας ανήκουν, με κριτήριο την ικανοποίηση των αναγκών του λαού και όχι τα κέρδη των λίγων. Να ανατρέψουμε την εξουσία των μονοπωλίων, για να αλλάξει τάξη στην εξουσία, να κάνει κουμάντο η εργατική τάξη. Εμπόδιο είναι η καπιταλιστική ιδιοκτησία στις μεγάλες επιχειρήσεις. Για να έχει ο αγώνας μας αποτελέσματα, πρέπει να στρέφεται ενάντια στην εξουσία της πλουτοκρατίας και των κομμάτων της. Έξω από την Ευρωπαϊκή Ένωση, με μονομερή διαγραφή του χρέους και κατέχοντας τα συγκεντρωμένα μέσα παραγωγής». Σκέψου και βγάλε συμπεράσματα. Παραμερίζοντας συμβιβασμένους και εργοδοτικούς συνδικαλιστές, κάνοντας δική μας υπόθεση την πάλη για το «μεροκάματο», την ασφάλιση, τη σύνταξη, την υγεία, την παιδεία με τη δράση της λαϊκής συμμαχίας όλων όσοι θίγονται απ' αυτήν. Προχωρούμε με αισιοδοξία και εμπιστοσύνη στην εργατική τάξη, στη δύναμη της λαϊκής συμμαχίας. 10/10/2013 Κακκαβάς Θωμάς, στέλεχος του ΠΑΜΕ 8