Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Δυτικής Μακεδονίας Παράρτημα Φλώρινας Σχολή Τεχνολογίας Γεωπονίας Τμήμα Φυτικής Παραγωγής

Transcript

1 Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Δυτικής Μακεδονίας Παράρτημα Φλώρινας Σχολή Τεχνολογίας Γεωπονίας Τμήμα Φυτικής Παραγωγής Ειδικής Εντομολογία Δενδροκομίας και Αμπέλου Εργαστήριο (I Γιγαρτόκαρπα) Δρ. Πέτρος Δάμος Φλώρινα 2010

2 Σχολή Τεχνολογίας Γεωπονίας, Τμήμα Φυτικής Παραγωγής Το περιεχόμενο των σημειώσεων αυτών καλύπτει μέρος του εργαστηρίου της Ειδικής Εντομολογίας Οπωροκηπευτικών και Αμπέλου. Οι σημειώσεις απευθύνονται στους σπουδαστές της Σχολής Τεχνολογίας Γεωπονίας του τμήματος Φυτικής Παραγωγής του ΤΕΙ Φλώρινας που παρακολουθούν το εργαστήριο και που διδάσκεται κατά την διάρκεια του 4 ου έτους. Το περιεχόμενο των διαφανειών έχει καταρτιστεί σύμφωνα με τις διδακτικές σημειώσεις καθώς και την σχετική βιβλιογραφία που παρατίθεται, ενώ ένα μέρος και που αφορά στα μορφολογικά χαρακτηριστικά των ειδών που εξετάζονται (έντομα ακάρεα και νηματώδεις), έχει προέλθει από ιστοσελίδες ελεύθερης πρόσβασης που έχουν αναρτηθεί στο διαδίκτυο και που προέρχονταιαπόέγκυρα Πανεπιστήμια του Εξωτερικού. Το περιεχόμενο αποτελεί απλά ένα συμπληρωματικό βοήθημα για τους σπουδαστές που παρακολουθούν το Εργαστήριο και σε καμία μια περίπτωση δεν αντικαθιστά την επιτόπου παρατήρηση των ειδών και των σημαντικότερων προσβολών που προκαλούν στους ξενιστές τους κατά την διάρκεια των εργαστηρίων. ΟδιδάσκονΔρ. Πέτρος Δάμος

3

4 Γενικά για την βιολογία των αφίδων: Έχουν Πολύπλοκο βιολογικό κύκλο που χαρακτηρίζεται από: α) εναλλαγή παρθενογενετικών και έμφυλων γενεών β) παρουσία άπτερων και πτερωτών ατόμων γ) εναλλαγή ξενιστών

5 Διαφορετικά στάδια αφίδων (α, β ενήλικα θηλυκά, β,c) προνύμφες, ε) αβγά

6

7

8

9 Eriosoma lanigerum (Hemiptera: Eriosomatidae), (Βαμβακάδα της Μηλιάς, Αιματόψειρα) Ενήλικο: Σχήμα ωοειδές και καλύπτεται από μακρά λευκά κηρώδη νημάτια Διαχειμάζει: ως παρθενοτόκο θηλυκό σε ρίζες βλαστούς κλαδιά μηλιάς και άλλων ξενιστών Γενεές: πολλές στον αριθμό (μέχρι και 10 παρθενοτόκες γενεές)

10 Eriosoma lanigerum (Hemiptera: Eriosomatidae), Ζημιές: νύξη και απομύζηση φυτικών ιστών που δημιουργούν παραμορφώσεις και υπερπλασίες στους ιστούς του φυτού Εξογκώματα και παραμορφώσεις παρατηρούνται και στις ρίζες των δένδρων

11 Eriosoma lanigerum (Hemiptera: Eriosomatidae), Καταπολέμηση: α) θερινά λάδια τέλος χειμώνα και ψεκασμός την άνοιξη με εγκεκριμένα σκαυάσματα β) Φυσικοί εχθροί αφίδων (μελίγκρας): Cocinella septenpunctata (Coleoptera: Coccinelidae)

12 Eriosoma lanigerum (Hemiptera: Eriosomatidae), a) Φυσικοί εχθροί αφίδων (μελίγκρας): Aphelinus mali (Hymenopter) Παρασιτισμένη αφίδα

13 Τυπικός βιολογικός Κύκλος Παρασιτοιδούς

14 Aphis pomi (Hemiptera: Aphididae) (Αφίδα, Μελίγκρα, Ψείρα) Μορφολογία: Άπτερο (παρθενοτόκο) θηλυκό: Πρασινοκίτρινο - σκοτεινοπράσινο Μαύροι σίφωνες Πτερωτό (παρθενοτόκο) θηλυκό: Κεφαλή και Θώρακα Μαύρα και Κοιλία πράσινη

15 Aphis pomi (Hemiptera: Aphididae) Βιολογία: Μονόοικο είδος (μη μεταναστευτικό) με κυκλική παρθενογένεση Δειαχείμαση: ως χειμερινό αβγό στους βλαστούς και κλάδους της Μηλιάς Γενεές: Πολλές (ως και 15) Ευνοείται από υγρό καιρό και μέσες θερμοκρασίες (20-25 ο C)

16 Aphis pomi (Hemiptera: Aphididae) Ζημιά: απομύζηση χυμών καρούλιασμα νεαρής βλάστησης μελιτώδη αποχωρήματα δευτερογενώς ανάπτυξη καπνιάς (έμεση ζημια)

17 Aphis pomi (Hemiptera: Aphididae) Καταπολέμηση: Α)Βιολογική: δράση φυσικών εχθρών 1. Αρπακτικά (οικ. Coccinelidae) 2. Παρασιτοιδή Υμενόπτερα (οικ. Braconidae) Β)Χημική: διασυστηματικά σκευάσματα νωρίς την άνοιξη όταν υπάρχουν υψηλοί πληθυσμοί

18 Aphis pomi (Hemiptera: Aphididae)

19 Aphis pomi (Hemiptera: Aphididae)

20 Aphis pomi (Hemiptera: Aphididae) ΦυσικοίΕχθροίΑφίδων: Παρασιτοϊδή Υμενόπτερα

21 Aphis pomi (Hemiptera: Aphididae)

22 Aphis pomi (Hemiptera: Aphididae)

23 Psylla pyricola pyricola (Hemiptera: Psylidae) (Ψύλα της Αχλαδιάς) Μορφολογία: Χρώμα υποκίτρινο με καστανές κηλίδες στην κεφαλή ταινίες στο θώρακα τα νεύρα των πτερύγων είναι κίτρινα

24 Psylla pyricola (Hemiptera: Psylidae) Βιολογία: Δειαχείμαση: ως Ενήλικό σε διάφορα καταφύγια των δένδρων την άνοιξη τα ενήλικα νύσσουν και μυζούν φυτικούς χυμούς (κλαδιά) Μετά την σύζευξη αποθέτουν τα αβγά τους στις μασχάλες τωνοφθαλμώνκαιτα φύλλα Γενεές: Πολλές (5-10)

25 Ζημιές: Άμεσες: Πολύ σημαντικές, μπορεί να προκαλέσει και ολική ξήρανση νεαρών φυτών Έμμεσες: Μελιτώδη αποχωρήματα και Ανάπτυξη καπνιάς Μετάδωση ιών Καταπολέμηση: Χημική (Οργανοφωσφορικά κ.α.) ξεκίνόντας από την διόγκωση των οφθαλμών και επανάληψη ανά 10 ημέρες

26 Stephanitis (Tingis) pyri (Hemiptera: Tyngidae) Μορφολογία: Ενήλικο: - Χρώμα καστανό, -Πτέρυγες μεμβρανοειδείς με μελανές κηλίδες και δικτυοτήεπιφάνεια -Έχει μικρό μέγεθος ( cm)

27 Stephanitis (Tingis) pyri (Hemiptera: Tyngidae) Βιολογία: Διαχείμαση: ως Ενήλικο στο έδαφος σε ρωγμές του φλοιού ή Δραστηριοποίηση την άνοιξη και μύζηση φυτικών χυμών (κυρίως αχλαδιά) Ωοτοκία στην κάτω επιφάνεια των φύλλων (τα αβγά καλύπτονται από έκκριμα) Γενεές: 3-4/έτος

28 Stephanitis (Tingis) pyri (Hemiptera: Tyngidae) Ζημιά: Προσβάλη συνήθως τα φύλλα και τους μικρούς καρπούς Πάνω επιφάνεια του φύλου υπόλευκή Κάτω επιφάνεια του φύλου έχει χαρακτηριστικά μαύρα στίγματα

29 Stephanitis (Tingis) pyri (Hemiptera: Tyngidae)

30 Anthonomus pomorum (Coleoptera: Curculionidae) Ανθονόμοι Μορφολογία: Ενήλικό: Αντιπροσωπευτικό της οικογένειας Curculionidae με επίμηκες ρύγχος Χρώμα Γκρί με μία Καστανή επίμηκής Ταινία Ο θώρακας και τα έλυτρα καλύπτονται από λευκό υποκίτρινο χνούδι Προνύμφη: ευκέφαλη άποδη, λευκού χρώματος με μαύρηκεφαλικήκάψα

31 Anthonomus pomorum (Coleoptera: Curculionidae) Βιολογία: Διαχείμαση: ως Ενήλικο σε σχισμές του φλοιού και στο Έδαφος Δραστηριοποίηση: την άνοιξη τα Ενήλικα αρχίζουν να τρέφονται με τους διογκωμένους οφθαλμούς (πριν την άνθηση) Ωοτοκούν: πάνω στο άνθος και με το οποίο διατρέφονται οι νεοεκολαπτόμενες προνύμφες και εξέρχονται όταν ενοιλικιωθού Γενεές: 1/έτος (θερινή)

32 Anthonomus pomorum (Coleoptera: Curculionidae)

33 Anthonomus pomorum (Coleoptera: Curculionidae) Καταπολέμηση: Ανκαιοιπληθυσμοί περιορίζονται από την δράση φυσικών εχθρών, αν υπάρχει υψηλή προσβολή την άνοιξη: 1-2 ψεκασμούς στο στάδιο της ρόδινη και πράσινη κορυφής

34 Ruguloscolytus rugulosus (Coleoptera: Scolitidae) Σκολύτες Μορφολογία: Ενήλικο: Σκούρο καστανόμαυρο μικρό Σκαθάρι Προθώρακας και έλυτρα με μικρά στίγματα και μικρά τριχίδια Προνύμφη: λευκού χρώματος, ευκέφαλη - άποδη

35 Ruguloscolytus rugulosus (Coleoptera: Scolitidae)

36 Ruguloscolytus rugulosus (Coleoptera: Scolitidae)

37 Ruguloscolytus rugulosus (Coleoptera: Scolitidae) Βιολογία: Διαχείμαση: Ως αναπτυγμένη προνύμφη μέσα σε στοά που ορίσει μεταξύ φλοιού και καμβίου Οι προνύμφες νυμφώνονται την άνοιξη και τα ενήλικα εξέρχονται από την στοά ανοίγοντας χαρακτηριστική μικρή οπή που διακρίνεται από την έκκριση κόμεος Τα θηλυκά ακολούθως ορίσουν μητρική στοά και εναποθέτουν τα αβγά τους σε κάθετες μικρές στοές Γενεές: 2/έτος

38 Ruguloscolytus rugulosus (Coleoptera: Scolitidae) Ζημιά: Προκαλεί σημαντικές ζημιές, διότι καταστρέφοντας το φλοιό το φυτό δεν μπορεί να διατραφεί φυσιολογικά και παρατηρούνται ξηράνσεις Καταπολέμηση: Δύσκολη, συνήθως ψεκασμοί κατά των ακμαίων Σημαντικό είναι να διατηρούνται σε καλή κατάσταση οι οπωρώνες εφαρμόζοντας καλλιεργητικά μέτρα (κλάδεμα και απομάκρυνση προσβολής)

39 Lyonetia clarcella (Lepidoptera: Lyonetidae) (Φυλλοκνίστες) Ενήλικο: Μορφολογία: Μικρή πεταλουδίτσα πτέρυγες υπό λευκές με μια ελειψοειδή καστανή κηλίδα και εγγάρσια σκούρη γραμμή Προνύμφη: πράσινου χρώματος, ευκέφαλη με 4 ζεύγη κοιλιακών ψευδοπόδων

40 Lyonetia clarcella (Lepidoptera: Lyonetidae) Βιολογία: Διαχείμαση: Ως ενήλικο σε διάφορα μέρη του δένδρου Την άνοιξη συζευγνύονται τα ενήλικα και εναποθέτουν μετά την γονιμοποίηση τα αβγά πάνω στα φύλλα της μηλιάς Ηπρονύμφηεισέρχεταιστο μεσόφυλλο όπου τρέφεται, σχηματίζοντας οφιοειδή στοά αφήνοντα άθικτες τις επιδερμίδες Γενεές: 2-3/έτος

41 Leucoptera (malifoliella) scytella (Lepidoptera: Lyonetidae) (Φυλλοκνίστες, Μηλιά, Αχλαδιά, Πυρηνόκαρπα) Ενήλικο: Μορφολογία: Μικρή πεταλουδίτσα πτέρυγες υπό λευκές με χαρακτηριστικές κίτρινες ταινίες Προνύμφη: κίτρινου- καστανού χρώματος, ευκέφαλη με 4 ζεύγη κοιλιακών ψευδοπόδων

42 Leucoptera scytella (Lepidoptera: Lyonetidae) (Φυλλοκνίστες, Ξενιστές: Μηλιά, Αχλαδιά, Πυρηνόκαρπα) Ηπρονύμφηεισέρχεταιστο μεσόφυλλο όπου τρέφεται, σχηματίζοντας Κυκλικές στοές

43 Leucoptera scytella (Lepidoptera: Lyonetidae)

44 Phyllonorycter blancardella (Lepidoptera: Gracillaridae) (Φυλλορύκτης Μηλοιδών) Ενήλικο: Μορφολογία: Phyllonorycter blancardella Μικρή πεταλουδίτσα πτέρυγες υπό λευκές με χαρακτηριστικές κίτρινες ταινίες Προνύμφη: κίτρινου- φαιό χρώματος, ευκέφαλη με 4 ζεύγη κοιλιακών ψευδοπόδων

45 Phyllonorycter blancardella (Lepidoptera: Gracillaridae) Διαχειμάζει ως χρυσαλλίδα εντός βομβικίου Ηπρονύμφηεισέρχεταιστομεσόφυλλο όπου τρέφεται, σχηματίζοντας Νευροειδές ή Κυκλικές στοές Το φύλο εμφανίζεται διάτρητο από την κάτω επιφάνεια 2 γενεές/έτος

46 Phyllonorycter corylifoliella (Lepidoptera: Gracillaridae) Ενήλικο: Μορφολογία: Μικρή πεταλουδίτσα πτέρυγες καφέ πορτοκαλί, με λευκές γραμμές και σκοτινοχρωμη γραμμή σχήματος Y Προνύμφη: Κίτρινο πράσινη χρώματος, ευκέφαλη με 4 ζεύγη κοιλιακών ψευδοπόδων

47 Phyllonorycter corylifoliella (Lepidoptera: Gracillaridae) Διαχειμάζει ως αναπτυγμένη προνύμφη εντός της στοάς και σε φύλλα πεσμένα στο έδαφος Ηπρονύμφηεισέρχεταιστομεσόφυλλο όπου τρέφεται, σχηματίζοντας αρχικά μια κεντρική στοά συνήθως στην βάση του φύλου και ακολούθως περισσότερες ακλουθώντας τις νευρώσεις του φύλου. Γενεές: 3-4 γενεές/έτος

48 Phyllonorycter corylifoliella (Lepidoptera: Gracillaridae) Καταπολέμηση: Όπου εφαρμόζονται προγράμματα ολοκληρωμένης διαχείρισης εχθρών των καλλιεργειών συνήθως δεν χρειάζονται ιδιαίτερες επεμβάσεις αφού καλύπτονται με τις επεμβάσεις που αφορούν τους εχθρούς κλειδιά Αν υπάρχει ανάγκη χρησιμοποιούνται εντομοκτόνα με έγκριση (http//:minagric.gr)

49 Cydia (Carpocapsa) pomonella (Lepidoptera: Tortricidae) Ενήλικο: Μορφολογία: Μικρή πεταλούδα με άνυγμα πτερύγων 15-24mm και χρώμα γκρίζο κάστανο Χαρακτηριστική είναι η μεγάλη σκοτεινή κηλίδα, σαν οφθαλμός, στηνεξωτερικήπαρυφήκάθε πρόσθιας πτέρυγας

50 Cydia (Carpocapsa) pomonella (Lepidoptera: Tortricidae) Μορφολογία: Προνύμφη: Υπόλευκη που σε πλήρη ανάπτυξη γίνεται ρόδινη με την κεφαλή και το πρόνωτο καστανόχροα (1-2cm)

51 Cydia (Carpocapsa) pomonella (Lepidoptera: Tortricidae) Βιολογία: Διαχειμάζει ως προ-πλαγγόνα (pre-pupa), μέσα σε βομβύκιο το οποίο υφαίνει η ώριμη κάμπια σε κλαδιά, στον κορμό και σε άλλα οπωροφόρα δέντρα. Τα ενήλικα εμφανίζονται στα μέσα με τέλη Απριλίου. Τα ενήλικα πετούν το σούρουπο και τρέφονται με σακχαρούχες ουσίες Για την γονιμοποίηση απαιτούνται θερμοκρασίες μεγαλύτερες των 15 0 C Ωοτοκούν πάνω στα φύλλα και στα μικρά καρπίδια Γενεές: 3-4 γενεές/έτος

52 Cydia (Carpocapsa) pomonella (Lepidoptera: Tortricidae) Βιολογία: Η νεαρές προνύμφες εισδύουν στα γονιμοποιημένα άνθη ή τους νεαρούς καρπούς όπου ορύσσουν στοά Συνήθως η οπή εισόδου επουλώνεται όποτε η προνύμφη ανοίγει νέα στοά για τη έξοδο των αποχωρημάτων της Η αναπτυγμένη προνύμφη εξέρχεται και με την βοήθεια μετάξινων νημάτων έρχεται σε επαφή με τους κλάδους ή τον κορμό και νυμφώνεται. Κάποιες από τις προνύμφες της 1 ης γενεάς μπορεί να προσβάλουν με τον τρόπο αυτό περίσσοτερους από ένα καρπούς Γενεές: 2 (φορές και 3) γενεές/έτος

53 Εποχική εμφάνιση διαφορετικών σταδίων της καρπόκαψας της Μηλιάς Αθροιστικοί ημεροβαθμοί Προνύμφες (διαχειμάζουσες) Προνύμφες Προνύμφες Νύμφες Νύμφες Νύμφες Παρακολούθηση πτήσεων Ενήλικα Ενήλικα Ενήλικα Παρακολούθηση πορείας ωοτοκίας Αβγά Αβγά Αβγά Μάρτιος Απριλ. Μαϊος Ιούνιος Ιούλιος Αυγ. Σεπτ.

54 Cydia (Carpocapsa) pomonella (Lepidoptera: Tortricidae) Ζημιές: Ο σημαντικότερος εχθρός των μηλοειδών Υψηλή καρπόπτωση όταν οι καρποί είναι νεαροί Ποιοτική υποβάθμιση των ώριμων καρπών, ακατάλληλοι για εμπορία Προσβεβλημένοι καρποί κατά την αποθήκευσή τους σαπίζουν

55 Cydia (Carpocapsa) pomonella (Lepidoptera: Tortricidae)

56 Cydia (Carpocapsa) pomonella (Lepidoptera: Tortricidae) Καταπολέμηση: Α) Βιολογική Γενικά αν και έχει πολλούς φυσικούς εχθρούς, όπως πτηνά, παρασιτοειδή Ημενόπτερα των γενών Chalcis, Ascogaster και των οικογενειών Braconidae κ.α. απαιτούνται συνήθως και άλλα μέτρα Β) Συμβατική Χειμερινοί ψεκασμοί (Φεβρουάριο Μάρτιο) με θερινούς πολτούς (1-1.5%) Κατά την περίοδο της βλάστησης και καρποφορίας συνιστώνται 4-6 ψεκασμοί, ξεκινώντας τον 1 ο κυρίως με την πτώση του 80% πετάλων, επαναλαμβάνοντας τον 2 ο και τον τρίτο μετά από 10 ημέρες Ακολουθούν ψεκασμοί κάλυψης κατά περίπτωση

57 Cydia (Carpocapsa) pomonella (Lepidoptera: Tortricidae) Γ. Αντιμετώπιση στα πλαίσια της Ολοκληρωμένης Διαχείρισης (IPM: Integrated Pest Management) Απόφαση για το αν πρέπει να γίνει κάποια επέμβαση ή όχι Η απόφαση αυτή θα ληφθεί με βάση: Α. παρατηρήσεις οπτικές, Β. παρακολούθηση των συλλήψεων ενηλίκων αρσενικών ατόμων σε φερομονικές παγίδες (monitoring) που τοποθετούμε νωρίς την άνοιξη (Μάρτιο) στους οπωρώνες. Τουλάχιστον 2 παγίδες πρέπει να υπάρχουν σε κάθε οπωρώνα, 1 τουλάχιστον στο κέντρο και μία στην περιφέρεια και να ελέγχονται ανά 1-2 ημέρες μέχρι την έναρξη των πτήσεων και στη συνέχεια σε αραιότερα χρονικά διαστήματα. Γ. Φαινολογικά μοντέλα πρόβλεψης Δ. συστηματική δειγματοληψία Ε. χρήση Ορίων Ανεκτής Πυκνότητας (ΟΑΠ) του κάθε είδους.

58 Tοποθέτηση και δράση φερομονικής παγίδας Διάχυση φερομόνης Πορεία ανέμου 1-2m Πορεία πτήσης αρσενικών

59 Αντιπροσωπευτικές κατηγορίες σκευασμάτων, με διαφορετικό τρόπο δράσης, για εναλλαγή σκευασμάτων (rotation), σε προγράμματα ΙPM ( Anonymous 1995: Pest Management Guide for Field Crops, Virginia Cooperative Extension, Publication ) Νεονικοτινοειδή Βιολογικά Acedamiprid ( Cry1Ab δ-endotoxin (Alzate et al. 2009) ds DNA CpGV (Max Plannck Soc. 2007) Ρυθμιστές ανάπτυξης methoxifenozide σκευάσματα 3 ης γενιάς Φυτικής προέλευσης Rotenone Permethrin

60 Σκευάσματα που έχουν έγκριση για τη Χώρα μας για τον έλεγχο της καρπόκαψας της μηλιάς και αχλαδιάς (www. minagric.gr) Συνθετικά εντομοκτόνα Κατηγορία Δραστική Εμπορική* Κατηγορία Δραστική Εμπορική* Νεονικοτινοειδή acetamiprid (Assail) (Χλωρονικοτίλια) clothianidin (Clutch) Έλαια 1 Parafin Oil (Summer Oil) thiacloprid (Calypso) azadirachtin (Aza-Direct) azadirachtin (Aza-Direct, Azatin) methoxyfenozide (Interprid) methoxyfenozide (Interprid) novaluron (Rimon) novaluron (Rimon) Ρυθμιστές ανάπτυξης pyriproxyfen (Esteem) Ρυθμιστές ανάπτυξης pyriproxyfen (Esteem) fenoxycarb (25%) (Insegar 25G) fenoxycarb (25%) (Insegar 25G) buprofezin (25%) (Aplaud WP) buprofezin (25%) (Aplaud WP) tebufenozide (Confirm) tebufenozide (Confirm) 3ης γενεάς Abemectin 1.8% Vertimec 18EC Abemectin 1.8% Vertimec 18EC 3ης γενεάς Spinosad Laser 480 SC Spinosad Laser 480 SC azinphosmethyl (Guthion) (Dipel) chloropyriphos (Losban) Bacillus thuregiensis (Bactospeine 32 WG) diazinon (Diazinon) Βιολογικά (Agrec) Οργανοφωσφορικά** dimethoate (Dimethoate) Granulovirus (CpGV) Cyd-X malathion (Malathion) phosmet (Imidan) rotenone Καρβαμιδικά** Carbaryl (Sevin) pyrethrum Φυτικής Προέλευσης 2 indoxacarb (Avount) ryana esfenvalerate (Asana) Πυρεθροειδή*** fenopropathrin (Danitol) Ουσίες επικάλυψης Kaolin clay Surround cypermethrin (Delear, Assist 10EC) 1 Σημαντικές αναφορές για αρνητικές επ ιδράσεις κατά την άνθηση * Όλα τα σκευάσματα είναι αντιπ ροσωπ ευτικά σκευάσματα με έγκριση για την καταπολέμηση της καρπ όκαψας στις ΗΠΑ. και δεν απ οτελούν άμεση ή έμμεση πρόταση επ ιλογής. **Συνιστώνται για προγράμματα ολοκληρωμένης διαχείρισης υπ ό όρους ***Δεν συνιστώνται για προγράμματα ολοκληρωμένης διαχείρισης και ωρίμαση των καρπών Μικρής τοξικότητας εντομοκτόνα 2 Αποτελεσματικότητα σε χαμηλούς π ληθυσμούς και με συζητήσιμη τοξικότητα-επίδραση σε π ληθυσμούς ωφέλιμων οργανισμών μη-στόχων

61 Zeuzera pyrina (Lepidoptera: Cossidae) Μορφολογία: Ενήλικο: είναι μεγάλη πεταλούδα με πρόσθιες και οπίσθιες πτέρυγες λευκές με πολλές μαύρες κηλίδες ωοειδείς-κυκλικές οι κεραίες στο θηλυκό είναι νηματοειδείς ενώ στο αρσενικό αμφικτενοειδείς Η κοιλία είναι τεφρόμαυρη Προνύμφη: Υπόλευκη-κίτρινη με χαρακτηριστικά μαύρα τριχοφόρα φυμάτια

62 Zeuzera pyrina (Lepidoptera: Cossidae) Βιολογία: Τα ενήλικα εμφανίζονται από τον Μάιο έως τον Αύγουστο, ανάλογα με την περιοχή και πετούν την νύχτα Τα θηλυκά εναποθέτουν κάτω από την επιφάνεια του φλοιού αβγά

63 Zeuzera pyrina (Lepidoptera: Cossidae) Βιολογία: Οι νεοεκαλοπτόμενες προνύμφες κατευθύνονται προς τους νεαρούς κλάδους, αλλά και τον κορμό, και κατά το πρώτο χρόνο ορίσουν στοές στον φλοιό, ενώ το δεύτερο χρόνο εισέρχονται στο ξύλο. Νυμφώνονται το 2 ο ή 3 ο έτος και η χρυσαλλίδα εξέχει λίγο από το προσβαβλημένο κλαδί. Ο πλήρης βιολογικός κύκλος συμπληρώνεται το τρίτο έτος (είδη μεροκυκλικά: 1 γενεά/ 2 ή 3 έτη)

64 Zeuzera pyrina (Lepidoptera: Cossidae) Ζημιές: Προσβάλει πολλά είδη (μηλιά, αχλαδιά, ελιά, κυδωνιά, καστανιά κ.α.) Η προσβολή μπορεί να αρχίζει από τα φυτώρια (προτιμά δένδρα σε νεαρή βλάστηση) Προκαλεί ξηράνσεις κλάδων και βραχιόνων (το σημείο προσβολής διακρίνεται από την υγρασία και τα πριονίδια)

65 Zeuzera pyrina (Lepidoptera: Cossidae) Καταπολέμηση Γενικά δύσκολη και χρονοβόρα Στοχεύουμε στην εξόντωση των προνυμφών που βρίσκονται μέσα στους κλάδους, με ασφυκτικά μέσα Εισαγωγή εντός της στοάς εμποτισμένο βαμβάκι με διθειάνθρακα και φράξιμο της οπής με πυλό Εισαγωγή φωσφίνης ( σπίρτα φωσφίνης ) Θανάτωση προνυμφών με σκληρό σύρμα Ψεκασμοί με οργανοφωσφορικά από τον Ιούνιο ως τον Αύγουστο και με διαστήματα 15ημερών

66 Cossus cossus (Lepidoptera: Cossidae) Μορφολογία Το ενήλικο είναι μεγάλη πεταλούδα με άνοιγμα πτερύγων 7-10cm, χρώμα φαιότεφρο και με μαύρες εγκάρσιες ραβδώσει στις πτέρυγες Η νωτιαία πλευρά της προνύμφης έχει χρώμα ρόδινο και στις πλευρές και την κοιλιακή επιφάνεια είναι κιτρινωπή με μηκός (0.8-1cm) Νύμφη έχει χρώμα καστανό σκουριάς και δυο εγκάρσιες σειρές από αγκάθια στους 20 έως 7 ο κοιλιακό δακτύλιο και έχει μήκος cm

67 Cossus cossus (Lepidoptera: Cossidae) Βιολογία Διαχειμάζει ως αναπτυγμένη προνύμφη και νυμφώνεται την άνοιξη Τα ενήλικα εμφανίζονται Ιούνιο-Ιούλιο και πετούν την νύχτα. Ωοτοκούν αβγά κατά ομάδες στις διάφορες σχισμές των δένδρων Προσβάλει συνήθως μεγάλης ηλικίας και εξασθενημένα δένδρα Είναι μεροκυκλικό είδος και συμπληρώνει συνήθως 1γενεά/3 έτη Καταπολέμηση ανάλογη του Zeuzera

68 Synanthedon myopiformis (Aegeriidae) Μορφολογία Το ενήλικο έχει μεμβρανοειδείς πτέρυγες-υαλώδεις Έχει κυανόμαυρο χρώμα με κίτρινη ταινία στο ουρονότο Στα αρσενικά άτομα η κοιλία καταλήγει σε ουριαίο θύσανο από μαύρες τρίχες Στο σημείο προσβολής παρατηρείται χαρακτηριστικό νυμφικό έκδυμα που εξέχει από το σημείο εξόδου του ενηλίκου

69 Synanthedon myopiformis (Aegeriidae) Βιολογία Διαχειμάζει ως αναπτυγμένη προνύμφη κάτω από τον φλοίο του δένδρου (μηλιάς, αχλαδιάς, ροδακινιάς) Τα θηλυκά αποθέτουν τα αβγά τους στις σχισμές του φλοιού και οι εκολαπτόμενες κάμπιες ορίσουν ακανόνιστες στοές, αρχικά στο φλοιό και αργότερα στο ξύλο Η προσβολήεντοπίζεταιαπότην ανύψωση του φλοιού και τα ρινίσματα του ξύλου Το είδος έχει μια γενεά/2 έτη Καταπολέμηση ανάλογη με των υπολοίπων ξυλοφάγων

70 Blastodacna putripenella Zeller (Lepidoptera: Cosmopterigidae) Cacoecia rosana (Lepidoptera: Tortricidae) Eriocampoides limacina (Hymenoptera: Tenthredinidae)

71 Hoplocampa brevis (Hymenoptera: Tenthredinidae) (οπλοκάμπη της αχλαδιάς) Το ενήλικο έχει μήκος 5 cm περίπου, με καφαλή και θώρακα κίτρινο-υπερυθρο ή κίτρινο καστανόμαυρο Οι πτέρυγες είναι διάφανες, υαλώδεις με ωχρόφαια νεύρα Ηπρονύμφηέχειχρώμα υποκίτρινο ως κόκκινο ελαφρά κεκαμμένο τοξοειδώς με καστανόχρωμη κεφαλική κάψα με καστανή κηλίδα στο μέσο της Φέρει συνολικά 20 πόδια και έχει μήκος περίπου 0.2 cm

72 Hoplocampa brevis (Hymenoptera: Tenthredinidae) (οπλοκάμπη της αχλαδιάς) Βιολογία Διαχειμάζει ως αναπτυγμένη προνύμφη (prepupa) μέσα σε μετάξινο βομβύκιο που κατασκευάζει στο έδαφος Τα ενήλικα εμφανίζονται την άνοιξη και τρέφονται με γύρη ανθέων της αχλαδιάς Η αναπαραγωγή είναι συνήθως παρθενογγενετική Τα θηλυκά ωοτοκούν πάνω στην βάση του κάλυκα ανοίγοντας πρώτα μια μικρή σχησμή εναποθέτοντας 1-3 αβγά Η ψευδοκάμπιες, διεισδύουν εντός της επιδερμίδας των καρπών και αργότερα κατευθύνονται προς τα γίγαρτα (σπόρους) Το είδος έχει μια γενιά το έτος Προσβάλει άνθη και μικρούς καρπούς

73

74 Hoplocampa brevis (Hymenoptera: Tenthredinidae) (οπλοκάμπη της αχλαδιάς) Καταπολέμηση Ψεκασμός των δέντρων μόλις αρχίσει η πτώση των πετάλων των ανθέων (μετά την γονιμοποίηση) Ο ψεκασμός επαναλαμβάνεται μετά από 1 βδομάδα εφόσων κριθεί σκόπιμο Εφαρμογή κοκκοδών σκευασμάτων εδάφους με στόχο τις ώριμες προνύμφες που πέφτουν στο έδαφος για διαχείμαση

75 Hoplocampa testudinea (Hymenoptera: Tenthredinidae) (οπλοκάμπη της μηλιάς)

76 Contarinia pyrivora (Diptera: Ceidomyiidae) (Κηκιδόμυγα των αχλαδιών)

77 Contarinia pyrivora Βιολογία: Διαχείμαση: διαχειμάζει ως νύμφη μέσασε βομβύκιο. Τα ενήλικα εμφανίζονται Μάρτιο-Απρίλιο Τα θηλυκά ωοτοκούν στα κλειστά άνθη της αχλαδιάς Με την βοήθεια του ωοθέτη εναποθέτουν κοντά στους στήμονες 10-30αβγά Οι προνύμφες τρέφονται με τις ωοθήκες και παραμορφώνουν τους καρπούς Γενεές: 1/έτος Καταπολέμηση: ψεκασμός των δένδρων κατά την διόγκωση των οφθαλμών και επανάληψη σε 7-10ημέρες

78 Blastodacna putripenella Μορφολογία: Ενήλικο: Μικρολεπιδόπτερο γκρίζου χρώματος με υπόλευκες κηλίδες Προνύμφη: πρασινοκίτρινου χρώματος Βιολογία: Διαχείμαση: ως προνύμφη στους βλαστούς του έτους εντός κελιού, τα ενήλικα εμφανίζονται άνοιξη και ωοτοκούν στη νεαρή βλάστηση

79 Blastodacna putripenella Καταπολέμηση: Διαχείμαση: Αφαίρεση προσβεβλημένων φυτικών οργάνων Ψεκασμοί τέλος χειμώνα με θερινούς πολτούς Και κατά των ενηλίκων με εντομοκτόνο σκεύασμα μετά την εμφάνισή τους

80 Ceratitis capitata (Diptera: Tephritidae) (Μύγα της μεσογείου) Μορφολογία Μικρού μεγέθους μύγα με χαρακτηριστικούς χρωματισμούς, με καφαλή υποκίτρινη Οι πτέρυγες έχουν τρείς εγκάρσιες καστανόχρωμες ταινίες ταινίες Το αρσενικό έχει στο μέτωπο δυο έμμισχα ροπαλοειδή εξαρτήματα Το θηλυκό έχει προεξέχοντα ωοθέτη

81 Ceratitis capitata (Diptera: Tephritidae) (Μύγα της μεσογείου) Βιολογία Διαχειμάζεικυρίωςωςπρονύμφη εντός καρπών που παραμένουν στο δένδρο ή έδαφος και ως νύμφη στο έδαφος Τα ενήλικα εμφανίζονται την άνοιξη και ωοτοκούν σε καρπούς που έχουν καρποφορία εκείνη την περίοδο (βερικοκιά και μουσμουλιά) ενώ αυτά της 2 ης γενεάς των Ιούνιο ωοτοκώντας σε ροδακινιά, όψιμες ποικιλίες βερικοκιάς ΑπότιςαρχέςΑύγουστοέωςκαι μέσα φθινοπώρου έχουμε συνεχείς αλληλοεπικαλύψεις γενεών και στο χρονικό αυτό σημείο παρατηρούνται και οι σημαντικότερες ζημιές σε μηλιές και εσπεριδοειδή Θεωρείται ότι έχει 3-7 γενεές/έτος

82 Ceratitis capitata (Diptera: Tephritidae) (Μύγα της μεσογείου) Παγίδα τύπου McPhail

83 Ceratitis capitata (Diptera: Tephritidae) (Μύγα της μεσογείου) Ζημιές: Πρόκειται για το σημαντικότερο εχθρό κυρίως των εσπεριδοειδών, αλλά προκαλεί και σημαντικές ζημιές και σε μηλίες Οι καρποί υποβαθμίζονται από τα χαρακτηριστικά στίγματα που αφήνουν τα θηλυκά όταν ωοτοκούν Οι καρποί στην συνέχει καταστρέφονται και από τις προνύμφες και το σάπισμα που προκαλούν Πρόωρη καρπόπτωση

84 Ceratitis capitata (Diptera: Tephritidae) (Μύγα της μεσογείου) Καταπολέμηση: Γίνεται συνήθως με ψεκασμούς κάλυψης με χημικά μέσα Με δολωματικούς ψεκασμούς με εντομοκτόνο και ελκυστική ουσία εδάφους (κάθε 2 ο ή 3 ο δένδρο) Η ελκυστική δράση των ουσιών οφείλεται κυρίως στην έκλυση αμμωνίας Διακρίνουμε τα ελκυστικά όσφρησης όπως: Singlure, Trimedlure, Mdelure και τα ελκυστικά γεύσεις (υδρολυθείσες πρωτεΐνες: Stanley, Zitan, Atropaz + βόρακα ως σηντιριτικό) Τα πρωτεινούχα δολώματα αποτελούνται από αναλογία πρωτείνης 2% και οργανοφωσφορικού εντομοκτόνου %

85 Ceratitis capitata (Diptera: Tephritidae) (Μύγα της μεσογείου) Καταπολέμηση: Ο χρόνος εφαρμογής προσδιορίζεται χρησιμοποιόντας παγίδες τύπου McPhail ή φερομονικές παγίδες τύπου Jackson Προληπτικοί δωλοματικοί ψεκασμοί (χωρίς παρακολούθηση) αρχίζοντας δυο περίπου εβδομάδες πριν την ωρίμανση και επαναλαμβάνονται ανά 7 περίπου μέρες Ψεκασμοί κάλυψης. Ο 1 ος γίνεται όταν αρχίζει η ωρίμανση των καρπών και επαναλαμβάνεται ανά 20 περίπου ημέρες (μειονέκτημα ελάττωση φυσικών εχθρών και έξαρση δευτερογενών εχθρών)

86 Myzus persicae (Hemoptera: Aphididae) (Πράσινη Αφίδα της ροδακινιάς, ψείρα, μελίγκρα)

87 Κύρια μορφολογικά χαρακτηριστικά των αφίδων: Μορφολογία: Πράσινο- πρασινοκίτρινο χρώμα, σχεδόν όλα τα στάδια α)cauda, ουρίτσα β) κέρκοι, cornicle

88 Myzus persicae (Hemoptera: Aphididae) Βιολογία: Διαχειμάζει ως χειμερινό αβγό στους κλάδους της ροδακινιάς Την άνοιξη εμφανίζονται τα θεμελιωτικά άτομα και ακολουθεί παρθενογένεση (Απρίλιο-Μάιο) με 2-3 γενεές (άπτερες) Αργότερα (Ιούλιο) εμφανίζονται και πτερωτά άτομα που μεταναστεύουν σε άλλους ξενιστές (τομάτα, καπνό, τεύτλα κ.α.) εκεί συνεχίζουν νέες παρθενογενετικές γενεές. Τον Άγουστο-Σεπτέμβριο εμφανίζονται τα έμφυλα άτομα (άπτερα) και γενούν τα διαπαύοντα αβγά.

89 Γενικά έχουν σύνθετο-πολύπλοκο βιολογικό κύκλο που χαρακτηρίζεται από εναλλαγή ξενιστών, παρθενογενετικών και έμφυλων γενεών, παρουσία πτερωτών και άπτερων ατόμων

90 Myzus persicae (Hemoptera: Aphididae) Ζημιές - Καταπολέμηση: Σύμπτωματα: Κιτρίνισμα και καρούλιασμα των φύλων, μελιτώδη αποχωρήματα Πρωτογενώς: Μύζηση χυμών, Δευτερογενώς: ανάπτυξη σαπρόφυτων μυκήτων-καπνιά, φορείς ιώσεων Καταπολέμηση: εκτός από φυσικούς εχθρούς ψεκασμοί με διασυστηματικά εντομοκτόνα νωρίς την άνοιξη

91 Φυσικοί Εχθροί: Hymenoptera

92 Τυπικός βιολογικός Κύκλος Παρασιτοϊδούς

93 Δράση δευτερογενών μεταβολιτών φυτών στην προσέλκυση φυσικών εχθρών

94 Βιολογικός κύκλος Diaspididae

95 η πρώτου σταδίου προνύμφη είναι ανοιχτοκίτρινή και διαφανής και καλείται έρπουσα (crawler) είναι αρκετά πεπλατυσμένη διαφανής και έχει τρία ζεύγη ποδιών και συχνά προεξέχοντα ομματίδια αφού εγκατασταθούν σε μόνιμες θέσεις, θα ακολουθήσει έκδυση και η ανάπτυξη του δευτέρου σταδίου χαρακτηρίζεται από σεξουαλικό ΦΥΛΕΤΙΚΟ ΔΙΜΟΡΦΙΣΜΟ

96 Υπεροικ.: Coccoidea τα θηλυκά άτομα τείνουν να γίνουν κυκλικά ενώ τα αρσενικά επιμήκη (σε κάποια είδη) Το ενήλικο αρσενικό δεν έχει λειτουργικά στοματικά μόρια ούτε άλλο στοματικό ή πεπτικό εξάρτημα και φέρει ένα ζευγάρι μεμβρανωδών πτερύγων ζει 3-4 ημέρες

97 Οικ: Diaspididae Στο πίσω μέρος της κοιλίας υπαρχουν οι κηρογόνοι αδένες που με το έκκριμα τους σχηματίζεται το ασπίδιο Το ασπίδιο των ανήλικων σταδίων διακρίνεται πάνω στο ασπίδιο του ενήλικου στο κέντρο ή έκκεντρα σαν ένα κουμπί

98 Pseudaulacaspis pentagona

99 Ασπίδιο αρσενικούατρακτοειδές Ασπίδιο θηλυκού ατόμου κυκλικό

100 Quadrasidiotus perniciosus Ασπίδιο θηλυκού ατόμου κυκλικό Ασπίδιο αρσενικούατρακτοειδές Σώμα θηλυκού (στερεοσκόπιο Πηγίδιο

101 Καταπολέμηση Diaspididae: Αφαίρεση προσβεβλημένων βλαστών κατά το χειμερινό κλάδεμα Χειμερινά Έλαια Θερινά Έλαια Δράση φυσικών εχθρών Ψεκασμοί σε υψηλούς πληθυσμούς νωρίς την άνοιξη στο στάδιο της έρπουσας προνύμφης για κάθε γενεά, παρακολούθηση με κολλητικές παγίδες

102 Capnodis tenebrionis (Buprestidae) Ενήλικό: μεγάλο σε μέγεθος μαύρου χρώματος και θώρακα με λευκές αποχρώσεις Προνύμφη: λευκή με σκούρα κεφαλή δυσανάλογα μεγάλου μεγέθους

103 Capnodis tenebrionis (Buprestidae) Βιολογία: Διαχείμαση ως προνύμφη σε στοές του κορμού ή ως ενήλικο στο έδαφος Τα ενήλικα τρέφονται με βλαστούς νωρίς την άνοιξη και ωοτοκούν αβγά Οι νεαρές προνύμφες εισέρχονται στον κορμό από τον λαιμό του κορμού και ανοίγουν στοά κατευθυνόμενες αρχικά προς την ρίζα και νυμφώνεται στην κορυφή του κορμού Ζημιές: προκαλεί απφλοίωση των δένδρων και ξηράνσεις Καταπολέμηση: κατά των ακμαίων νωρίς την άνοιξη πριν ωοτοκήσουν και με περιμετρικά του κορμού ριζοποτίσματα κατά των προνυμφών

104 Anthonomus amygdalis (ξενιστής Αμυγδαλιά και ανάλογα με τους ανθονόμους των γιγαρτικάρπων στοιχεία) Προνύμφη Ενήλικο

105 Ruguloscolitus amygdalis (Ανάλογα των Σκολυτών

106 Adoxophyes orana (Tortricidae) Φυλλοδέτης Ενήλικα: Κίτρινου χρώματος και με σκουρόχρωμα καφέ σχήματα Τα θηλυκά είναι μεγαλύτερα σε μέγεθος Προνύμφες: πράσινου χρώματος με καστανή κεφαλική κάψα

107 Adoxophyes orana (Tortricidae) Φυλλοδέτης Αβγά: Με την μορφή ωόπλακας

108 Adoxophyes orana (Tortricidae) Φυλλοδέτης Βιολογία: Διαχείμαση ως προνύμφη τρίτου σταδίου σε μετάξινες φωλιές που υφαίνει στους βλαστούς και κορμούς του δένδρου Τα ενήλικα εμφανίζονται την άνοιξη και οι νεαρές προνύμφες τρέφονται με νεαρά φύλλα που τα τυλίγουν με χαρακτηριστικό τρόπο, ενώνοντάς τα με μετάξινα νήματα, και αργότερα με τους καρπούς Γενεές: 3-4/έτος Καταπολέμηση: κατά της διαχειμάζουσας γενεές και κατά την διάρκεια της βλαστικής περιόδου στα πλαίσια της ολοκληρωμένης αντιμετώπισης

109 Graholitha molesta (Tortricidae) Καρπόκαψα της Ροδακινιάς Ενήλικα: Γκρίζο-μαυρο Προνύμφες: ρόδινου χρώματος με μαύρη κεφαλική κάψα Αβγά: κυκλικά και επίπεδα

110 Graholitha molesta orana (Tortricidae) Καρπόκαψα της Ροδακινιάς Βιολογία: Διαχείμαση ως προ-πλαγγόνα (prepupa) σε μετάξινο βομβύκιο σε ρωγμές του φλοιού ή σε άλλα καταφύγια Τα ενήλικα δραστηριοποιούνται την άνοιξη και οι προνύμφες που προήλθαν από τα αβγά που ωοτόκησαν ορύσουν στοές στους νεαρούς βλαστούς ενώ αυτές των θερινών γενεών προσβάλουν τους καρπούς Γενεές: 4-5/έτος Καταπολέμηση: κατά της διαχειμάζουσας γενεές και κατά την διάρκεια της βλαστικής περιόδου στα πλαίσια της ολοκληρωμένης αντιμετώπισης

111 Anarsia lineatella (Gelechiidae) (Ανάρσια, σοκολατή σκουλήκι) Ενήλικα: μικρολεπιδόπτερο γκρίζου χρώματος Προνύμφες: καστανόχρωμες-σοκολατί χρώμα με μαύρη κεφαλική κάψα

112 οι προνύμφες δραστηριοποιούνται κατά την διάρκεια της άνοιξης και ορύσσουν στοές στους νέους βλαστούς αλλά και νεαρούς καρπούς οι προνύμφες των επόμενων γενεών προκαλούν σημαντική ζημιά στην παραγωγή προσβάλλοντας κυρίως καρπούς

113 Anarsia lineatella (Gelechiidae) (Ανάρσια) στην Βόρεια Ελλάδα το είδος έχει 3-4 γενεές/έτος διαχειμάζει ως προνύμφη 2 ης ή 3 ης ηλικίας σε στοές που ορύσσει σε μασχάλες των κλάδων (hibernaculum), εξωτερικά σχηματίζεται χαρακτηριστική καπνοδόχος 80 Mean moth captured /04/07 06/05/07 23/05/07 09/06/07 26/06/07 13/07/07 30/07/07 16/08/07 Date

114 Anarsia lineatella (Gelechiidae) (Ανάρσια) Καταπολέμηση: κατά της διαχειμάζουσας γενεές και κατά την διάρκεια της βλαστικής περιόδου στα πλαίσια της ολοκληρωμένης αντιμετώπισης

115 Για την Καταπολέμηση Λεπιδοπτέρων γίνεται MONITORING: Παρακολούθηση με παγίδες φερομόνης Τοποθέτηση παγίδων Τοποθέτηση νωρίς την άνοιξη Τουλάχιστον μια παγίδα στα όρια και μια στο κέντρο του οπωρώνα Έλεγχος κάθε 1-2 ημέρες μέχρι την έναρξη των πτήσεων Ουσίες (Ψεκασμοί) που χρησιμοποιούνται σε προγράμματα ολοκληρωμένης αντιμετώπισης: ρυθμιστές αύξησης (Insect Growth Regulators) κατά ανήλικών σταδίων Bacilus thuringiensis κατά προνυμφών

116 Φερομονικές Παγίδες Παγίδα τύπου ΕxοSex για παρεμπόδιση σύζευξης

117 Ragoletis cerasi (Μύγα των κερασιών ή σκουλήκι των κερασιών) Μικρό δίπτερο με κύριο μορφολογικό χαρακτηριστικό τις 4 καστανόμαυρες ταινίες στις πτέρυγες

118 Ragoletis cerasi (Μύγα των κερασιών ή σκουλήκι των κερασιών) Μικρό δίπτερο με κύριο μορφολογικό χαρακτηριστικό τις 4 καστανόμαυρες ταινίες στις πτέρυγες Προνύμφη ακέφαλη άποδη λευκού χρώματος

119 Ragoletis cerasi (Μύγα των κερασιών ή σκουλήκι των κερασιών) Βιολογία: Διαχειμάζει ως pupa στο έδαφος Τα ενήλικα εμφανίζονται Απρίλιο- Μάιο και τρέφονται με διάφορες ζαχαρούχες ουσίες Το θηλυκό ωοτοκεί στα ώριμα κεράσια και εναποθέτει από ένα αβγό με την βοήθεια του ωοθέτη Η προνύμφη καταστρέφει το καρπό και εξέρχεται για να νυμφωθεί Γενεές: 1/έτος

120 Ragoletis cerasi (Μύγα των κερασιών ή σκουλήκι των κερασιών) Καταπολέμηση: Ο σημαντικότερος εχθρός της κερασιάς, οι καρποί σαπίζουν και γενικά υπάρχει πρόβλημα λόγο κατάργησης σκευασμάτων που είχαν έγκριση Παρακολούθηση της εμφάνισης των ενηλίκων με κίτρινες κολλητικές παγίδες τύπου Rebel Ψεκασμός (πρώτος) στοστάδιοπου τα κεράσια αλλάζουν χρώμα και ακολουθεί δεύτερος μετά από 10 ημέρες Δολωματικοί ψεκασμοί

121

122 Aunidiela auranthi (κόκκινη ψώρα εσπεριδοειδών) Μορφολογία: Ασπίδιο θηλυκού κυκλικό με χρώμα κίτρινο-πορτοκαλί (τα ασπίδια των διαφορετικών σταδίων σχηματίζουν ομόκεντρους κύκλους) Το ασπίδιο του αρσενικού είναι επίμηκες

123 Aunidiela auranthi (κόκκινη ψώρα εσπεριδοειδών) Ενήλικο αρσενικό άτομο (φυλετικός διμορφισμός)

124 Aunidiela auranthi (κόκκινη ψώρα εσπεριδοειδών) Βιολογία: Διαχειμάζει ως νύμφη διαφορετικών σταδίων κάτω από το ασπίδιο Την άνοιξη οι νύμφες αρχίζουν να τρέφονται και τα ενήλικα γενούν αβγά Οι έρπουσες προνύμφες είναι τομόνοκινητόστάδιοκαι διασπείρονται στο κύριο ξενιστή Έχει 3-4 γενεές/έτος

125 Aunidiela auranthi (κόκκινη ψώρα εσπεριδοειδών)

126 Aunidiela auranthi (κόκκινη ψώρα εσπεριδοειδών) Ζημιά: Προσβάλει όλα σχεδόν τα είδη εσπεριδοειδών ακόμη και καλλωπιστικά φυτά Τα ασπίδα βρίσκονται σχεδόν σε όλα τα σημεία του ξενιστή (φύλα, κλαδιά, καρποί) Εκτός από ποιοτική υποβάθμιση του προϊόντος μπορεί να προκαλέσει ξηράνσεις κλάδων κ.α.

127 Lepidosaphes bekii (μυτιλόμορφη ψώρα) Μορφολογία: Το ενήλικο θηλυκό έχει ασπίδιο ερυθροκάστανο και στενόμακρο (σαν μύδι) Το ασπίδιο του αρσενικού είναι όπως το θηλυκού αλλά μικρότερο σε μέγεθος

128 Lepidosaphes bekii (μυτιλόμορφη ψώρα) Ασπίδιο ενήλικου θηλυκού L2 L3 L1

129 Lepidosaphes bekii (μυτιλόμορφη ψώρα) Το σώμα του εντόμου είναι επίμηκες, απιοειδές με χρώμα λευκοκίτρινο και σκούρο κίτρινο πυγίδιο

130 Lepidosaphes bekii (μυτιλόμορφη ψώρα) Βιολογία: Αντιπροσωπευτική των ειδών της οικογένειας Diaspididae Παρατηρούνται συνήθως 2-3 γενεές/έτος Διαχειμάζει συνήθως ως προνύμφη διαφορετικών σταδίων προφυλαγμένη κάτωαπότοασπίδιοτης Διασπείρεται στο στάδιο της έρπουσας προνύμφης Ευνοείται από συνθήκες υψηλής θερμοκρασίας και υγρασίας

131 Lepidosaphes bekii (μυτιλόμορφη ψώρα) Ζημιά: Προσβάλειόλασχεδόνταείδη εσπεριδοειδών ακόμη και καλλωπιστικά φυτά Τα ασπίδα βρίσκονται σχεδόν σε όλα τα σημεία του ξενιστή (φύλα, κλαδιά, καρποί) Εκτός από ποιοτική υποβάθμιση του προϊόντος μπορεί να προκαλέσει ξηράνσεις κλάδων κ.α.

132 Parlatoria zizyphi (Μαύρη ψώρα των εσπεριδοειδών) Μορφολογία: Το ασπίδιο του θηλυκού είναι σχεδόν είναι μαύρου χρώματος και τετράγωνο και επίμηκες Το απίδιο του αρσενικού είναι λευκό ωοειδές και φέρει τρείς τρόπιδες

133 Parlatoria zizyphi (Μαύρη ψώρα των εσπεριδοειδών) Βιολογία: Αντιπροσωπευτική των ειδών της οικογένειας Diaspididae Παρατηρούνται συνήθως 2-3 γενεές/έτος Διαχειμάζει συνήθως ως προνύμφη διαφορετικών σταδίων προφυλαγμένη κάτωαπότοασπίδιοτης Διασπείρεται στο στάδιο της έρπουσας προνύμφης Ευνοείται από συνθήκες υψηλής θερμοκρασίας και υγρασίας

134 Καταπολέμηση Diaspididae (Ψώρες) Α. Καλλιεργητικά μέσα: Φροντίζουμε στην καλή υγιεινή του δένδρου όπως και κλάδεμα για μείωση της σχετικής υγρασίας και καλού φωτισμού και αερισμού όλης της κόμης του δένδρου Β. Βιολογική καταπολέμηση: Η ορθή υγεινή επιτρέπει την δράση πολλών φυσικών εχθρών όπως τα αρπακτικά: Chilocorus bipustulatus, Exochomus quadripustulatus και παρασιτοειδών: Aphytis chrysomphali, Aphitis melinus Γ. Χημικά μέσα: Ψεκασμοί κάλυψης με θερινά έλαια (επιτρέπουν την δράση ωφέλιμων) από μόνα ή σε συνδυασμό με εντομοκτόνο, στοχεύουμε στο στάδιο των ερπουσών προνυμφών μετά από απευθείας παρατήρηση της παρουσίας τους στα φύλλα (μεγεθυντικός φακός) ή με την βοήθεια κολλητικών παγίδων

135 Έρπουσα προνύμφη Diaspididae Chilocorus bipustulatus ( Αρπακτικό κολεόπτερο )

136 Icerya purchasi (Ισέρυα ή σακόμορφη ψώρα των εσπεριδοειδών ή βαμβακάδα των εσπεριδοειδών) Ενήλικο αρσενικό Χαρακτηριστικές κεραίες προνύμφης Προνύμφη Ενήλικο θηλυκό Ωόσακκος θηλυκό

137 Icerya purchasi (Ισέρυα ή σακόμορφη ψώρα των εσπεριδοειδών ή βαμβακάδα των εσπεριδοειδών) Η νεοεκολαφθείσα προνύμφη, έχει χρώμα ερυθρό μίνιου καιείναι χαρακτηριστική γιατί έχει μακριές κεραίες σκούρου χρώματος με 6 άρθρα Πριν τον σχηματισμό του ωόσακκου το άτομο μπορεί και κινείται ελεύθερα πάνω στην επιφάνεια του φυτού ξενιστή Τα πόδια και οι κεραίες είναι μαύρα

138 Icerya purchasi (Ισέρυα ή σακόμορφη ψώρα των εσπεριδοειδών ή βαμβακάδα των εσπεριδοειδών) Ηπρονύμφη2 ου και 3 ου σταδίου, έχει σχήμα επίμηκες και φέρει στα νώτα και πλευρικά κηρώδεις λευκές μάζες Στο πίσω άκρο της φέρει μακρύ λευκό κηρώδη σωληνίσκο, από τον οποίο και εξέρχονται σταγονίδια μελιτώδους υγρού Κηρώδεις πλευρικές μάζες

139 Icerya purchasi (Ισέρυα ή σακόμορφη ψώρα των εσπεριδοειδών ή βαμβακάδα των εσπεριδοειδών) Το ενήλικο αρσενικό είναι χαρακτηριστικό διότι έχει σύνθετους οφθαλμούς και μακριές κεραίες που τα άρθρα τους είναι εφοδιασμένα με μακριές τρίχες και φέρει σκοτεινόχρωμες πτέρυγες

140 Icerya purchasi (Ισέρυα ή σακόμορφη ψώρα των εσπεριδοειδών ή βαμβακάδα των εσπεριδοειδών) Παρθενογένεση: το είδος έχει αρσενικά και θηλυκά αναπαραγωγικά όργανα Κατά την περίοδο της ωοτοκίας το θηλυκό σχηματίζει στο άκρο της κοιλίας ωόσακκο μήκους ως και 10 mm και πλάτους 2 3 mm Ο ωόσακκος αυτός είναι λευκός και πολύ εμφανής και διακρίνονται παράλληλες αυλακώσεις

141 Icerya purchasi (Ισέρυα ή σακόμορφη ψώρα των εσπεριδοειδών ή βαμβακάδα των εσπεριδοειδών) Ζημιά: Υποβαθμίζει σημαντικά την ποιότητα του προϊόντος λόγω της παρουσίας των οώσακων και δευτερογενώς λόγω της έκκρισης μελιτωδών αποχωρημάτων και την ανάπτυξη καπνιάς

142 Icerya purchasi (Ισέρυα ή σακόμορφη ψώρα των εσπεριδοειδών ή βαμβακάδα των εσπεριδοειδών) Καταπολέμηση: A. Βιολογική με το είδος Rodolia cardinalis, είναι η πρώτη ιστορικά αναφορά για επιτυχή βιολογική καταπολέμηση ενός βλαβερού εχθρού από άλλο είδος εντόμου B. Χημική: ανάλογη των Diaspididae με θερινα έλαια

143 Προνύμφη του Rodolia cardinalis που τρέφεται με το Icerya purchasi Ενήλικο του Rodolia cardinalis που τρέφεται με το Icerya purchasi

144 Aleyrothrixus floccosus (Εριώδης αλευρώδης) Μορφολογία: το ενήλικο άτομο έχει λευκές πτέρυγες ενώ τα προνυμφικά στάδια είναι ανοιχτοπράσινες Σχεδόν όλλα τα άτομα σκεπάζονται με εριόμορφα κηρώδη νήματα και από σταγόνες μελιτωδών απεκκριμάτων

145 Aleyrothrixus floccosus (Εριώδης αλευρώδης) Βιολογία: το είδος ωοτοκεί στην κάτω επιφάνεια των φύλλων όπου και δραστηριοποιείται εμφανίζει 4-5γενεές/έτος διαχειμάζει κυρίως ως προνύμφη 3 ου και 4 ου σταδίου

146 Aleyrothrixus floccosus (Εριώδης αλευρώδης) Ζημιές: αφαίρεση θρεπτικών ουσιών από τα φύλλα Σημαντική υποβάθμιση του προϊόντος διότι εκκρίνουν άφθονα μελιτώδη αποχωρήματα προνυμφών και ενηλίκων που ευνοούν την εγκατάσταση μυκήτων και περιορίζουν την φωτοσυνθετική ικανότητα

147 Aleyrothrixus floccosus (Εριώδης αλευρώδης) Καταπολέμηση: Βιολογική: Παρασιτοειδές Cales noacki μετά από παρακολούθηση της εμφάνισης των ενηλίκων με κολλητικές παγίδες Χημική: ανάλογη των Diaspididae

148 Coccus hesperidum Μορφολογία - Βιολογία: Παρθενογενετικό θηλυκό με σώμα ωοειδές κιτρινοκάστανο με μαύρες κηλίδες και στίγματα 3-4/γενεές

149 Coccus hesperidum

150 Coccus hesperidum Ζημιά - Καταπολέμηση: Εγκαθιστάτε σε διάφορα σημεία του δένδρου (κλαδιά, φύλλα καρποί) Εκκρίνει μελιτώδη αποχωρήματα Καταπολέμηση βιολογική με είδη Cocophagus sp. Και με έλαια κατά αναλογία με τα περισσότερα είδη από ψώρες

151 Prays citri (Hyponomeutidae) Μορφολογία: Μικρή πεταλούδα καστανόχρωμη λευκή-γκρίζα Προνύμφες υπόλευκες με καστανή κεφαλική κάψα

152 Prays citri (Hyponomeutidae) Βιολογία: την άνοιξη εμφανίζονται τα ενήλικα και τα θηλυκά αφού γονιμοποιηθούν ωοτοκούν πάνω στην επιφάνεια των ανθέων Οι εκκολαπτόμενες προνύμφες εμφανίζονται και τρέφονται εντός του κάλυκα καταστρέφοντάς τον Συνδέουν τα άνθη με μετάξινα νήματα και στην συνέχεια νυμφώνονται Οι προνύμφες των επόμενων γενεών τρέφονται και στα φύλλα

153 Prays citri (Hyponomeutidae) Ζημιά : Οι προνύμφες καταστρέφουν τα άνθη και παρεμποδίζουν το σχηματισμό καρπών, μειώνοντας την παραγωγή Οι προνύμφες προσβάλουν επίσης τους νεαρούς καρπούς και τα εμβόλια προκαλώντας εξογκώματα

154 Prays citri (Hyponomeutidae) Καταπολέμηση: Παρακολούθηση της εμφάνισης των πτήσεων των ενηλίκων με φερομονικές παγίδες και σύσταση ψεκασμών Βιολογική με την χρήση του Bacillus thurengiensis κατά των προνυμφών

155 Viteus vitifolii (Hemiptera: Phyloxeridae) (Φυλλοξήρα) Μορφολογία: Το ενήλικο, εμφανίζεται με 4 διάφορες βιολογικές μορφές: a) Κηκιδόβιος φυλλόβιος (gallicola) b) Κηκιδόβιος ριζόβιος (radicicola) c) Φυλογόνος πτερωτή (sexupara) d) Έμφυλος άπτερος (sexuales)

156 Viteus vitifolii (Hemiptera: Phyloxeridae) (Φυλλοξήρα) Βιολογία φυλλοξήρας στο αμερικανικό Αμπέλι: Αρχίζει με την εκκόλαψη του χειμερινού αβγού, και την εμφάνιση του νεαρού αφιδόμορφου ατόμου, το οποίο που νήσει την πάνω επιφάνεια του φύλλου, σχηματίζοντας χαρακτηριστικά εξογκώματα στην κάτω επιφάνεια των φύλλων με την μορφή κηλίδας εντός της οποίας βρίσκεται το νεαρό άτομο. Ακολουθούν παρθενογενετικές κηκιδόβιες γενεές που ονομάζονται θεμελιωγενείς

157 Viteus vitifolii (Hemiptera: Phyloxeridae) (Φυλλοξήρα) Βιολογία φυλλοξήρας στο αμερικανικό Αμπέλι: Το καλοκαίρι εμφανίζονται οι νεοκικιδόβιες ριζόβιες γενεές της φυλλοξήρας και αρχίζει μια σειρά παρθενογενετικών ριζόβιων γενεών Το φθινόπωρο εμφανίζονται άτομα που φέρουν στον θώρακά τους τις καταβολές των πτερύγων, τα άτομα αυτά εξελίσσονται σε πτερωτά και διασπείρονται. Τα φυλλογόνα είναι θηλυκά, γενούν παρθενογενετικά αβγά, τα οποία θα εκκολαφτούν σε έμφυλα αρσενικά και θηλυκά άτομα που μετακινούνται στο υπέργειο μέρος της αμερικανικής αμπέλου και αποθέτουν τα αβγά τους

158

159 Viteus vitifolii (Hemiptera: Phyloxeridae) (Φυλλοξήρα) Βιολογία φυλλοξήρας στο Ευρωπαϊκό Αμπέλι: Παρατηρούνται μόνο οι ριζόβιες μορφές οι οποίες είναι όλες παρθενογενετικές και τα άτομα αυτών μετακινούνται από πρέμνο σε πρέμνο Δεν υπάρχει δηλαδή εγγενής αναπαραγωγή Δεν παρατηρείται επίσης προσβολή στα φύλλα τα οποία είναι ανθεκτικά σε αντίθεση με τις ρίζες (που είναι ανθεκτικές στις Αμερικάνικες ποικιλίες)

160 Viteus vitifolii (Hemiptera: Phyloxeridae) (Φυλλοξήρα) Ζημιές: Παρατηρείται στα φύλλα, με κλήματα με κίτρινα φύλλα και ημίξηρα που πέφτουν πρόωρα. Το φυτό εμφανίζει περιορισμένη ανάπτυξη και είναι καχεκτικό Τα ασθενή διάσπαρτα κλίματα στον αμπελώνα, εμφανίζονται με τη μορφή φυλλοξηρικών κηλίδων ΟιρίζεςτηςΕυρωπαϊκήςαμπέλου είναι ευαίσθητες σε αντίθεση με τις Αμερικανικές Στις ρίζες της Ευρωπαϊκής Αμπέλου εμφανίζονται χαρακτηριστικά εξογκώματα Το είδος εκχέει τοξίνες ενώ έμμεσα αναπτύσσονται δευτερογενή παθογόνα

161 Viteus vitifolii (Hemiptera: Phyloxeridae) (Φυλλοξήρα) Καταπολέμηση: Χρήση ανθεκτικών ποικιλιών Αμπέλου

162 Pulvinaria vitis (Lecanidae) Μορφολογία: Σχηματίζει ογκώδη ωόσακκο, ο οποίος σχηματίζεται στο πίσω μέρος του σώματος του θηλυκού και αποτελείται από λευκή-κίτρινη βαμβακώδη ουσία (εκκρίματα αδένων) Εντός του ωόσακου υπάρχουν 1500 περίπου αβγά

163 Pulvinaria vitis (Lecanidae) Βιολογία: Διαχειμάζει ως προνύμφη 2 ου σταδίου πάνω στις κλιματίδες Την άνοιξη είναι δραστήρια και απομυζά χυμούς από την νέα βλάστηση Τα ενήλικα εμφανίζονται Μάιο- Ιούνιο Πολλαπλασιάζεται παρθενογενετικά και έχει μια γενεά το έτος

164 Pulvinaria sp. (Lecanidae) Προνύμφη

165 Pulvinaria vitis (Lecanidae)

166 Pulvinaria vitis (Lecanidae) Ζημιές: Απομύζηση χυμών από τα φύλλα και κλάδους και δευτερογενής ζημιά από την ανάπτυξη καπνιάς Καταπολέμηση: Ψεκασμός πρέμνων με θερινό πολτό, μόλις εμφανιστούν οι νεαρές προνύμφες (Μάιο-Ιούνιο) Σε υψηλούς πληθυσμούς γίνονται ψεκασμοί και με χειμερινούς πολτούς Φυσικοί εχθροί: κολεόπτερα της οικογέειας Coccinelidae

167 Planoccus citri (Pseudococidae) Μορφολογία: Το θηλυκό έχει σχήμα ωοειδές, είναι ερυθροκίτρινο και καλυμμένο από λευκή κηρώδη σκόνη, με 34 λευκές, κέρινες χαρακτηριστικές προεξοχές στην περίμετρο του σώματος

168

169 Planoccus citri (Pseudococidae)

170 Μικροσκοπικό παρασκεύασμα Planococcus minor

171 Planoccus citri (Pseudococidae) Βιολογία: Διαχειμάζει σε όλα τα στάδια (νύμφες, ενήλικο), σε ρωγμές τουφλοιούκαισε προφυλαγμένεςθέσειςστο υπέργειο μέρος του πρέμνου, αλλά και ρίζες. Την άνοιξη είναι δραστήριο, πολλαπλασιάζεται άφθονα και έχει 3-4 γενεές

172 Planoccus citri (Pseudococidae) Cryptolaemus montrouzieri Ζημιές: Το έντομο νύσσει και απομυζά χυμόαπόταφυτικάμέρητα οποία κιτρινίζουν, γίνονται καχεκτικά και πέφτουν Πάνω στ εκκρίματα αναπτύσσεται δευτερογενώς καπνιά (είναι επίσης εχθρός και των εσπεριδοειδών) Καταπολέμηση: Ψεκασμοί τέλος χειμώνα με θερινό πολτό κατά των διαχειμαζουσών προνυμφών Σε περίπτωση ψεκασμών συνιστώνται ψεκασμοί των δένδρων Ιούνιο Ιούλιο με οργανοφωσφορικά εντομοκτόνα Έχει αρκετούς φυσικούς εχθρούς (Cryptolaemus montrouzieri)

173 Drepanothrips reuteri (Thripidae) Μορφολογία: Μικρού μεγέθους Κιτρινωπά άτομα Βιολογία: Διαχειμάζει ως ενήλικο κάτω από τον ξηρό φλοιό των πρέμνων και σε άλλα καταφύγια, συμπληρώνει 2-6γεννεές Ζημιές: στους εκπτυσόμενους οφθαλμούς, ανθοταξίες και γενικά τρυφερή βλάστηση, όπου και προκαλεί διαβρώσεις, παραμορφώσεις κ.α. Καταπολέμηση: Αρκεί συνήθως ένας ψεκασμός με κατάλληλο εντομοκτόνο, όταν το αμπέλι βρίσκεται στα πρώτα βλαστικά στάδια

174 Otiorrynchus excellens (Curculionidae) ( Σκαθάρι της Αμπέλου ) Μορφολογία: Το ενήλικο έχει μήκος 8-9cm χρώμα μελανό, η προνύμφη είναι λευκού χρώματος και ευκέφαλη άποδη Βιολογία: Διαχειμάζει ως προνύμφη μέσα στοέδαφοςστιςρίζεςτης Αμπέλου και νωρίς την άνοιξη εμφανίζονται τα πρώτα Ενήλικα τα οποία και είναι νυκτόβια ενώ την ημέρα κρύβονται κοντά στο έδαφος Τρέφονται με τους νεαρούς βλαστούς και μπορούν εντός μιας βδομάδας να καταστρέψου την αναμενόμενη παραγωγή της χρονιάς Έχει μια γενεά το έτος

175 Otiorrynchus excellens (Curculionidae) ( Σκαθάρι της Αμπέλου ) Ζημιές: Με την διατροφή του εντόμου καταστρέφονται οι οφθαλμοί, τα φύλλα και η νεαρή βλάστηση με αποτέλεσμα σημαντική μείωση της παραγωγής Καταπολέμηση: Ψεκασμοί κυρίως με οργανοφωσφορικά ετομοκτόνα

176 Bystiscus betulae ( Τσιγαρολόγος ή τσιγαρά της Αμπέλου ) Μορφολογία: Το ενήλικο έχει χρώμα κυανο-πράσινο με μεταλλική λάμψη. Προνυμφη ευκέφαλη άποδη και υπόλευκου χρώματος Βιολογία: Διαχειμάζει ως ενήλικο στο έδαφος ή στους φλοιούς Τον Απρίλιο εμφανίζονται τα ενήλικα που τρέφονται από τα φύλλα και τους νεαρούς βλαστούς Τα θηλυκά συζευγνύονται και ακολούθως περιστρέφουν με χαρακτηριστικό τρόπο 2-3 φύλλα με την μορφή πούρου όπου και ωοτοκούν Οι νεαρές προνύμφες τρέφονται με το πούρο και μετά νυμφώνονται Έχει μια γενεά το έτος

177 Bystiscus betulae ( Τσιγαρολόγος ή τσιγαρά της Αμπέλου ) Ζημιές: Μπορεί να είναι σημαντικές κυρίως όταν το εννοούν οι συνθήκες περιβάλλοντος Τα άτομα κόβουν το μίσχο και τις νευρώσεις των φύλλων, με συνέπεια να μαραίνονται Καταπολέμηση: Ψεκασμοί εάν κριθεί σκόπιμο Τοείδοςέχειφυσικούςεχθρούςτης οικογένειας Ichneumonidae (παρασιτοιδή)

178 Bystiscus betulae ( Τσιγαρολόγος ή τσιγαρά της Αμπέλου ) Ζημιές: Μπορεί να είναι σημαντικές κυρίως όταν το εννοούν οι συνθήκες περιβάλλοντος Τα άτομα κόβουν το μίσχο και τις νευρώσεις των φύλλων, με συνέπεια να μαραίνονται Καταπολέμηση: Ψεκασμοί εάν κριθεί σκόπιμο Τοείδοςέχειφυσικούςεχθρούςτης οικογένειας Ichneumonidae (παρασιτοιδή)

179 Anomala vitis ( Σκουλήκι της Αμπέλου ) Μορφολογία: Το ενήλικο έχει σχήμα ωοειδές και χρώμα μεταλλικό, λαμπερό πράσινο Οι οπίσθιοι ταρσοί έχουν δύο νύχια Βιολογία: Διαχειμάζει ως προνύμφη στις ρίζες της Αμπέλου και σε αυτοφυή φυτά. Την άνοιξη νυμφώνεται εντός νυμφικού κελιού και τα ενήλικα εμφανίζονται Μαιο-Ιούνιο Τα ενήλικα πετούν την ημέρα και τρέφονται από τα φύλλα της Αμπέλου και άλλων φυτών Τα θηλυκά γενούν 30-50αβγά εντός του εδάφους και οι εκκολαπτόμενες προνύμφες τρέφονται από την ρίζα όπου και διαχειμάζουν Έχει μια γενεά το έτος

180 Anomala vitis ( Σκουλήκι της Αμπέλου ) Ζημιές: Το έντομο καταστρέφει τα φύλλα των φυτών και μπορεί να αποβεί επικίνδυνο σε υψηλούς πληθυσμούς Καταπολέμηση: Όταν διαπιστωθεί προσβολή, συνιστάται εφαρμογή οργανικού συνθετικού εντομοκτόνου με επίπαση ή ψεκασμό του φυλλώματος

181 Bromius obscurus ( Βρώμιος της Αμπέλου ή Γραφιάς ) Σώμα ωοειδές, και χρώμα ερυθροκάστανο Τα ενήλικα εμφανίζονται Μάιο-Ιούνιο και τρέφονται από τα φύλλα, τους τρυφερούς βλαστούς και τους οφθαλμούς της Αμπέλου (φυλοφάγα) Το θηλυκό γεννά αβγά στο φλοιό των πρέμνων και εκκολαπτόμενες προνύμφες κατευθύνονται στις ρίζες όπου τρέφονται προκαλώντας αυλακώσεις (ριζοφάγες) Προβλήματα συνήθως σε φυτώρια Ψεκασμοί εφόσον απαιτηθεί

182 Bromius obscurus ( Βρώμιος της Αμπέλου ή Γραφιάς ) Σώμα ωοειδές, και χρώμα ερυθροκάστανο Τα ενήλικα εμφανίζονται Μάιο-Ιούνιο και τρέφονται από τα φύλλα, τους τρυφερούς βλαστούς και τους οφθαλμούς της Αμπέλου (φυλοφάγα) Το θηλυκό γεννά αβγά στο φλοιό των πρέμνων και εκκολαπτόμενες προνύμφες κατευθύνονται στις ρίζες όπου τρέφονται προκαλώντας αυλακώσεις (ριζοφάγες) Προβλήματα συνήθως σε φυτώρια Ψεκασμοί εφόσον απαιτηθεί

183 Sparganothis pilleriana ( Πυραλίδα της Αμπέλου ) Μορφολογία: Το ενήλικο έχει κεφαλή καστανή με δυο μακριές χειλικές προσακτρίδες, που σχηματίζουν χαρακτηριστικό ρύγχος Οι πρόσθιες πτέρυγες έχουν σχήμα τραπεζοειδές και έχουν χρωματισμό κίτρινο αχυρώδη με τρείς εγκάρσιες ταινίες χρώματος υπέρυθρου καστασνού Προνύμφη πράσινη-υποκίτρινη με κεφαλή μελανή και θώρακα ερυθρό

184 Haltica lythri

185 Synoxylon sexdentatum

186 Sparganothis pilleriana ( Πυραλίδα της Αμπέλου ) Βιολογία: Διαχειμάζει ως προνύμφη σε βομβύκιο σε προφυλαγμένες θέσεις του πρέπμνου Οι νεαρές προνύμφες συναθροίζονται κατά ομάδες 3-5 ατόμων νωρίς την άνοιξη και συνδέουν-περιτυλίγουν με μετάξινα νήματα τα νεαρά φύλλα και τρέφονται με αυτά Τα ενήλικα ωοτοκούν αβγά στην επάνω επιφάνεια των φύλλων και οι κάμπιες προκαλούν σημαντική ζημιά στα φύλλα

187 Sparganothis pilleriana ( Πυραλίδα της Αμπέλου ) Ζημιές: Καταστρέφει αρχικά τους οφθαλμούς και στην συνέχεια το τρυφερό φύλλωμα που καλύπτουν με μετάξινα νήματα, αργότερα προσβάλουν και τους βότρυς Καταπολέμηση: Γίνεται με ψεκασμό με χειμερινό πολτό και την άνοιξη με οργανοφωσφορικό Έχει αρκετά παρασιτοιδη

188 Eupoecilia (=Clysia=Conchylis) ambiguella ( Κοχυλίδα της Αμπέλου ) Μορφολογία: Το ενήλικο έχει αχυρόχρωμο-κίτρινο χρώμα με πλατιά βελούδινη, μελανή, εγκάρσια ταινία στο μέσο των πρόσθιων πτερύγων Προνύμφη φαίο χρώμα στα πρώτα στάδια ενώ αργότερα αποκτά χρώμα πράσινο ελαιώδες

189 Eupoecilia (=Clysia=Conchylis) ambiguella ( Κοχυλίδα της Αμπέλου ) Βιολογία: Διαχειμάζει ως χρυσαλίδα στα πρέμνα ή σε κοντινά καταφύγια, τα ενήλικα εμφανίζονται την άνοιξη και εναποθέτουν αβγά επί των κλειστών ανθέων ή επί των ράχεων των ταξιανθιών Οι νεοεκολαπτόμενηες προνύμφες τρέφονται με τα όργανα των κλειστών ανθέων και ακολούθως νυμφώνονται συνήθως στο βότρυ Το Ιούλιο-Αύγουστο εμφανίζονται τα ενήλικα της δεύτερης γενεάς και εναποθέτουν τα αβγά τους πάνω στις ρώγες. Οι προνύμφες τρέφονται με αυτές και τις συγκολλούν με μετάξινα νημάτια

190 Eupoecilia (=Clysia=Conchylis) ambiguella ( Κοχυλίδα της Αμπέλου ) Ζημιές: Παρατηρούνται τόσο από την 1 η όσο και από την 2 η γενεά, όπου δεν παράγεται καρπός ή καταστρέφονται οι βοτρυες Καταπολέμηση: Χρήση βιολογικών εντομοκτόνων: Bacillus thurengiensis Χρήση συνθετικών εντομοκτόνων

191 Lobesia botrana ( Εθδεμίδα της Αμπέλου ) Μορφολογία: Χρώμα φαίο, υποκύανο με μελανά στίγματα,οι πρόσθιες πτέρυγες καταλήγουν σε κροσσούς Μέγεθος 1-2cm Προνύμφη: χρώμα πράσινουπόφαιο, με σκούρα κεφαλική κάψα και τριχοφώρα φυμάτια

192 Lobesia botrana ( Εθδεμίδα της Αμπέλου ) Βιολογία: Διαχειμάζει ως νύμφη στο φλοιό και τα ρυτιδώματα των πρέμνων και στο έδαφος

193 Lobesia botrana ( Εθδεμίδα της Αμπέλου ) Βιολογία: Τα ενήλικα εμφανίζονται την άνοιξη και εναποθέτουν τα αβγά τους πάνω στα κλειστά άνθη Οι νεαρές προνύμφες ανοίγουν οπή στα άνθη και τρέφονται με τους στήμονες και την ωοθήκη. Αφού καταστρέψουν αρχικά ένα άνθος στην συνέχεια καταστρέφουν και τα γειτνιάζοντα Νυμφώνονται στα υπολείμματα της διατροφής τους Τα ενήλικά της επόμενης γενεάς αποθέτουν τα αβγά τους πάνω στις άγουρες ρώγες με το εσωτερικό των οποίων τρέφονται οι προνύμφες Τον Αύγουστο παρατηρείται ζημιά από προνύμφες της τρίτης γενεάς (Αύγουστος Σεπτέμβριος)