ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΤΑΞΕΩΣ

Transcript

1 30-AUG-2012 IS:59 From:Β To: P.1'8 ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΤΑΞΕΩΣ Υ.Δ.Δ.Τ (β) Τηλ.: Φαξ: nandreou@dadd.mof.qov.cv 30 Αυγούστου ΚΑΤΕΠΕΙΓΟΥΣΑ Με τηλεουοιότυττο και ηλεκτρονικό τακυδοουείο Έφορο Ασφαλίσεων (υπόψη κυρίας Αντωνίας Φιλή) Γενική Διευθύντρια Συνδέσμου Ασφαλιστικών Εταιρειών (υπόψη κου Στέφανου Σωφρονίου) Θέμα: Οδηνία 2004/113/ΕΚ νια την coaouovn Tnc lane Μετανείοιοτκ Ανδοών και Γυναικών στην ΠοόσΒαση σε Αναβα και Υπηρεσία. Αοβοο S. τταοάνοαβχκ 2 (υπό&ιση 0*236/09 Test Achats) Σε συνέχεια της σύσκεψης που πραγματοποιήθηκε στο Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως στις 15/05/2012 για συζήτηση των μέτρων που θα πρέπει να ληφθούν για συμμόρφωση της Κυπριακής Δημοκρατίας με την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου στην υπόθεση C-236/09 Test Achats, (όσον αφορά το κύρος του άρθρου 5, παράγραφος 2 της Οδηγίας 2004/113/ΕΚ για την εφαρμογή τ ης αρχής της Ίσης Μεταχείρισης Ανδρών και Γυναικών στην Πρόσβαση σε Αγαθά και Υπηρεσίες και στην Παροχή Αυτών), σας διαβιβάζεται η Γνωμάτευση της Νομικής Υπηρεσίας ημερ.23/08/2012 (η οποία σας έχει ήδη κοινοποιηθεί), με την παράκληση όπως ληφθεί υπόψη κατά την επεξεργασία του Προσχεδίου Τροποποιητικού Νομοσχεδίου που είχατε ετοιμάσει σε προγενέστερο στάδιο. Δκύθυνοη: Λιωφβρος Αβαλάοοας 125,1401 Λευκωσία TnAttuwo Tttwt rggi(hrvgmiw.flfllflt 1

2 30-AUG :59 From:B * To: P. 2 / 8 2. Στη συνέχεια, μετά και την ετοιμασία του νέου Προσχεδίου Νομοσχεδίου, προγραμματίζεται να συγκληθεί νέα σύσκεψη μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων φορέων, περί τα τέλη Σεπτεμβρίου-αρχές Οκτωβρίου, για την ακριβή ημερομηνία της οποίας θα ειδοποιηθείτε σε κατοπινό στάδιο.

3 γιο Γενικό Διευθυντή Κοιν.: Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας (υπόψη κας Έλενας Δρυμιώτου) Επίτροπο Διοικήσεως (υπόψη κας Δέσποινας Μέρτακκα) Μόνιμο Αντιπρόσωπο της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση (υπόψη κου Γιώργου Ζωδιάτη, Αναπληρωτή Μόνιμου Αντιπροσώπου, υπόψη κας Νίκης Οδυσσέως, Ακολούθου Κοινωνικών Υποθέσεων) ΝΑ/ΝΑ/2βΟβ12

4 ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΝΟΜΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ Τομέας Δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης Γ. Ε. 50/2007/Ν.14/2 23 Αυγούστου 2012 Γενικό Διευθυντή Υπουργείου Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης (υπόψη κας Νίκης Ανδρέου) ^ Θέυα: Οδηγία 2004/113/ΕΚ για την εφαρμογή της Ίσης Μεταχείρισης Ανδρών και Γυναικών στην Πρόσβαση σε Αγαθά και Υπηρεσίες, Άρθρο 5, παράγραφος 2 (υπόθεση C-236/09 Test Achats) Αναφέρομαι στο πιο πάνω θέμα και στην επιστολή σας με Αρ. Φακ. Υ.Δ.Δ.Τ (5) και ημερομηνία 9 Ιουλίου 2012 και σας διαβιβάζω την ακόλουθη γνωμάτευση. Η απόωαση rnc 11 Μαρτίου Association belae des Consommateurs Test Achats ASBL v. Conseil des ministers. Υπόθεση C-236/09 (eoetnc η «απόφαση»). 1. Η ερμηνεία της υπό κρίση απόφασης του ΔΕΕ εγείρει πολύπλοκα ζητήματα. Δυστυχώς δεν παρέχεται αρκετή καθοδήγηση από το ΔΕΕ αφού η απόφαση έχει δημιουργήσει πολλές ασάφειες και ερωτηματικά τόσο σε κυβερνήσεις κρατών μελών (βλ. UK response to the 1 March European Court of Justice ruling that insurance benefits and premiums after 21 December 2012 should be gender-neutral: Government response, July 2012) όσο και στη θεωρία (βλ. Eugenia Caracciolo di Torella, Gender equality after Test Achats, 16 February 2012). 2. Η απόφαση κήρυξε το άρθρο 5(2) της Οδηγίας ανίσχυρο από την Δηλαδή μετά την εν λόγω ημερομηνία δεν μπορεί να γίνεται επίκληση του άρθρου Νομική Υπηρεσία της Δημοκρατίας, Τομέας Δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 1403 Λευκωσία Τηλ.: , Φαξ: , Ηλεκτρονικό Ταχυδρομείο: edrimiotou@law.gov.cy

5 5(2) της Οδηγίας. Η απόφαση δεν είναι όμως σαφής για το ποια θα είναι η επίδραση αυτής της απαγόρευσης για τα συμβόλαια ου συνάφθηκαν μετά την και πριν την Η Επιτροπή φαίνεται να θεωρεί ότι η απαγόρευση θα ισχύει για τα συμβόλαια που συνήφθηκαν μετά την Την ίδια θέση υιοθέτησε και η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου τροποποιώντας την σχετική εθνική της νομοθεσία. 4. Παρατηρώ ότι το ΔΕΕ έθεσε ανίσχυρο το άρθρο 5(2) και δεν το ακύρωσε. Ο λόγος έγκειται στο ότι το άρθρο 5(2) της Οδηγίας τέθηκε χωρίς χρονικό περιορισμό και ακριβώς λόγω αυτής της έλλειψης χρονικού περιορισμού το ΔΕΕ θεώρησε ότι μια τέτοια εξαίρεση, κατά την αντίληψη του, αντιβαίνει στην αρχή της ισότητας αφού δημιουργεί κινδύνους παρατεταμένης μεταβατικής περιόδου των παρεκκλίσεων που επιτρέπει το 5(2). Το άρθρο 5(2) παραμένει γράμμα της Οδηγίας, αλλά δεν μπορεί να γίνει επίκληση του μετά την Ενόψει των πιο πάνω καθώς και των στόχων της Οδηγίας για την προοδευτική εφαρμογή της πλήρους ισότητας χωρίς να υπάρξουν απότομες αλλαγές στην αγορά και την προστασία τυχόν κεκτημένων δικαιωμάτων και νομιμοποιημένων προσδοκιών που μπορεί να δημιουργήθηκαν στα συμβαλλόμενα μέρη πριν την , τείνω να συμφωνήσω με την άποψη της Επιτροπής ως προς την έναρξη ισχύος του κανόνα της αρχής της ισότητα χωρίς τη δυνατότητα παρεκκλίσεων σύμφωνα με το άρθρο 5(2) της Οδηγίας, ήτοι ότι μια τέτοια απαγόρευση ισχύει μόνον για τα συμβόλαια που συνήφθηκαν μετά την Οι κατευθυντήο^ voauutc mc Επποοπηχ. 5. Τονίζω ότι οι κατευθυντήριες γραμμές που εξέδωσε η Επιτροπή έχουν ως στόχο να διευκολύνουν την τήρηση της απόφασης σε εθνικό επίπεδο και η ερμηνεία που προσδίδουν στην εν λόγω απόφαση δεν είναι δεσμευτική. Η ερμηνεία της Επιτροπής τελεί υπό την επιφύλαξη τυχόν μελλοντικής ερμηνείας του άρθρου 5 της Οδηγίας από το ΔΕΕ, που θα είναι και η μόνη δεσμευτική ερμηνεία. Η ορθή εναρμόνιση της εθνικής νομοθεσίας πρέπει να βασίζεται πρώτα απ' όλα στην Οδηγία και σε αποφάσεις του ΔΕΕ και όχι σε άλλα κείμενα που την εξηγούν, χωρίς δεσμευτική ισχύ, τα οποία πρέπει φυσικά να λαμβάνονται υπόψην κατά την εφαρμογή της.

6 Οι ποοτεινόυενε τροποποιήσει στον «πεοί wc lone Μεταχείριση^ Ανδοών και Γυναικών στην Πρόσβαση σε Αναθά και Υπηρεσίες και την Παοονή Αυτών N6uoc» (εωεεής «ο N6uoc»). 6. Ενόψει των πιο πάνω παρατηρήσεων και θέσεων, απαντώ πιο κάτω στα ειδικότερα ερωτήματα που μου έχετε υποβάλει. Α. Η προτεινόμενη τροποποίηση του άρθρου 7(1) του Νόμου. (ί) Η απάλειψη της λέξης «νέα» και η χρήση του όρου «συμβάσεις» στο άρθρο 7(1) του προσχεδίου. 7. Δεν φαίνεται να υπάρχει αλλαγή στο νόημα με τη χρήση της φράσης «όλες - τις συμβάσεις που συνάπτονται μετά τις 21 Δεκεμβρίου 2007», αντί της φράσης «όλα τα νέα συμβόλαια που συνάπτονται μετά τις 21 Δεκεμβρίου 2007». Παρόλα αυτά, έχω τη γνώμη ότι το λεκτικό του Νόμου, θα ήταν καλύτερα, να παραμείνει ως έχει, για δύο λόγους: (α) είναι σύμφωνο με το γράμμα της Οδηγίας και (β) η έννοια «νέου συμβολαίου» είναι έννοια κρίσιμη και πρέπει όρος να αποτυπώνεται και να χρησιμοποιείται χωρίς αχρείαστες παραλλαγές, για σκοπούς καθαρότητας και συνοχής του νόμου. (H) Η χρήση του όρου «ασφαλιστική σύμβαση» στο άρθρο 7(1) του Νόμου. 8. Τα «συμβόλαια» που αναφέρονται στο άρθρο 7(1) του Νόμου αφορούν ασφαλιστικές και άλλες συναφείς χρηματοοικονομικές υπηρεσίες. Δεν είναι ξεκάθαρο αν με τη χρήση του όρου «ασφαλιστική σύμβαση» καλύπτεται ολόκληρο το πιο πάνω αντικείμενο των συμβολαίων, όπως τα θέλησε Ευρωπαίος νομοθέτης, στο άρθρο 5(1) της Οδηγίας. 9. Ακόμα όμως και αν καλύπτεται, η συνοχή του άρθρου και καθαρότητα του γράμματος του Νόμου καθώς και η αποφυγή συγχύσεων και περίπλοκων τυχόν ερμηνειών του θα εξυπηρετείτο καλύτερα με τη διατήρηση του υφιστάμενου λεκτικού του Νόμου. 10. Λαμβάνω υπόψην μου ότι ο όρος «ασφαλιστική σύμβαση» χρησιμοποιείται και στον περί της Άσκησης Ασφαλιστικών Εργασιών και άλλων Συναφών Θεμάτων

7 Νόμων του 2002 έως 2011 καθώς επίσης και την ανάγκη μιας συνοχής του συνόλου της εθνικής νομοθεσίας. Επειδή όμως ο εν λόγω όρος στον αμέσως προαναφερόμενο νόμο, φαίνεται να καλύπτει ένα στενότερο αντικείμενο, ήτοι μόνο και ειδικά τις ασφαλιστικές εργασίες και όχι και τις άλλες συναφείς χρηματοοικονομικές υπηρεσίες, δεν συμφωνώ στην προτεινόμενη τροποποίηση. Εξάλλου, είναι δόκιμο, για σκοπούς ασφαλέστερης ερμηνείας της εθνικής νομοθεσίας υπό το φως της Οδηγίας, το γράμμα της Οδηγίας να υιοθετείται όσο το δυνατό πιο πιστά. Β. Η χρήση του όρου «νέα ασφαλιστική σύμβαση» και ο ορισμός της. 11. Παρατηρείται πλουραλισμός όρων που χρησιμοποιούνται στο προσχέδιο, πράγμα που δεν συνίσταται για σκοπούς ασφάλειας δικαίου και συνοχής του Νόμου. Προτείνω να παραμείνει ο όρος «νέο συμβόλαιο». 12. Δεν θεωρώ σκόπιμο να ενσωματωθεί στο Νόμο η ερμηνεία του όρου «νέο συμβόλαιο» με βάση τις Κατευθυντήριες Γραμμές της Επιτροπής. Ο λόγος είναι πρώτα απ' όλα ότι δεν υπάρχει σαφήνεια και αρκετή καθοδήγηση από το ΔΕΕ γύρω από την έννοια του «νέου συμβολαίου», ώστε να εντάξουμε στην εθνική μας νομοθεσία, μια τέτοια έννοια ως έννοια ευρωπαϊκού δικαίου. Περαιτέρω, η έννοια αυτή, στο παρόν στάδιο της νομολογίας του ΔΕΕ και νομοθεσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εμπίπτει στα πλαίσια του εθνικού δικαίου των συμβάσεων. Τρίτον, η ερμηνεία της Επιτροπής δεν είναι δεσμευτική. Για λόγους όμως ασφάλειας δικαίου, εισηγούμαι την υιοθέτηση εγκυκλίου που θα υιοθετεί το περιεχόμενο του ορισμού του νέου συμβολαίου, όπως το αντιλαμβάνεται η Επιτροπή. Αναφορικά με την περίπτωση της ανανέωσης συμβολαίου μετά από άσκηση μονομερούς δικαιώματος από τον ασφαλιζόμενο, την οποία θωρείτε ότι εμπίπτει στον ορισμό του νέου συμβολαίου, εισηγούμαι ότι θα μπορούσατε να την προσθέσετε στην εγκύκλιο. Γ. Η διαγραφή της αρμοδιότητας των Εφόρων Ασφαλίσεων στο άρθρο 7(3) και 7(4) του Νόμου. 13. Συμφωνώ με την απάλειψη των ως άνω εδαφίων του άρθρου 7 του Νόμου, όπως έχετε εισηγηθεί, αφού δεν φαίνεται κάποιος λόγος ύπαρξης τους μετά την απόφαση του ΔΕΕ.

8 Δ. Προτεινόμενο Παράρτημα I. 14. Εισηγούμαι να μην ενσωματωθεί το Παράρτημα I στο Προσχέδιο για τον ίδιο λόγο που εισηγούμαι να μην εισαχθεί ούτε ο οποιοσδήποτε ορισμός του «νέου συμβολαίου», ήτοι λόγω έλλειψης σοφούς καθοδήγησης και ερμηνείας από το ΔΕΕ και της ύπαρξης του εθνικού δικαίου των συμβάσεων. Συμπέρασμα: Καταλήγω στην εισήγηση όπως γίνουν μόνον οι ακόλουθες τροποποιήσεις, στο Νόμο: (α) Τροποποίηση του άρθρου 7(2) του Νόμου όπως εισηγείστε στο πρώτο εδάφιο του προσχεδίου με τη χρήση όμως του όρου «νέα συμβόλαια» και όχι «νέες ασφαλιστικές συμβάσεις». (β) Δεν συμφωνώ με την προσθήκη του δεύτερου και του τρίτου εδαφίου του άρθρου 7(2) του Προσχεδίου. (γ) Τα άρθρα 7(3) - 7(6) του Προσχεδίου μπορούν να παραμείνουν όπως τα εισηγείστε, αν και δεν θεωρώ σκόπιμη μια τέτοια τροποποίηση. (δ) Συμφωνώ με το πνεύμα της τροποποίησης του άρθρου 7(7) του Νόμου, όπως εισηγείστε. Παραμένω στη διάθεση σας για οποιαδήποτε περαιτέρω διευκρίνιση και/ή πληροφορία χρειαστείτε. Έλενα Δρυμιώτου Δικηγόρος της Δημοκρατίας για Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας Κοιν.: - Επίτροπο Διοικήσεως

9 (υπόψη κας Δέσποινας Μέρτακκα) - Μόνιμο Αντιπρόσωπο της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση (υπόψη κου Γιώργου Ζωδιάτη, Αναπληρωτή Μόνιμου Αντιπροσώπου και κας Νίκης Οδυσσέως, Ακολούθου Κοινωνικών Υποθέσεων) - Έφορο Ασφαλίσεων (υπόψη κας Αντωνίας Φιλή) ^^/Γενική Διευθύντρια Συνδέσμου Ασφαλιστικών Εταιρειών (υπόψη κου Στέφανου Σωφρονίου) Δ37/ΕΕ/ΕΔ/γμωμάτευση περί ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών/πγπ