Κρατούμενοι Επικοινωνία στην καθημερινή ζωή (Α2)

Transcript

1 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ Κρατούμενοι Επικοινωνία στην καθημερινή ζωή (Α2) ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΓΙΑ ΤΑ ΚΕΝΤΡΑ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ

2

3 Συγγραφέας Άννα Ζωάκου Υπεύθυνος διαμόρφωσης επιστημονικών προδιαγραφών του εκπαιδευτικού υλικού Αργύρης Κυρίδης ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ ΑΠΟ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Επιστημονικός Υπεύθυνος για τις εκπαιδευτικές προδιαγραφές του υλικού Αλέξης Κόκκος Αναπληρωτής Επιστημονικός Υπεύθυνος Μάνος Παυλάκης Επιμέλεια Κειμένων Έφη Κωσταρά Το παρόν δημιουργήθηκε στο πλαίσιο του υποέργου 8 με τίτλο «Συγγραφή και αξιολόγηση και αξιοποίηση υφιστάμενων εκπαιδευτικών υλικών προγραμμάτων εθνικής και τοπικής εμβέλειας» των πράξεων «Κέντρα Δια Βίου Μάθησης-Προγράμματα Εθνικής Εμβέλειας & Προγράμματα Τοπικής Εμβέλειας ΑΠ7» και «Κέντρα Δια Βίου Μάθησης-Προγράμματα Εθνικής Εμβέλειας & Προγράμματα Τοπικής Εμβέλειας ΑΠ8» οι οποίες έχουν ενταχθεί στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» (ΕΠΕΔΒΜ) του ΕΣΠΑ ( ), Άξονας Προτεραιότητας 7: «Ενίσχυση της Δια Βίου Εκπαίδευσης Ενήλικων στις 8 Περιφέρειες Σύγκλισης» με κωδικό MIS και Άξονας Προτεραιότητας 8: «Ενίσχυση της δια βίου εκπαίδευσης ενηλίκων στις 3 Περιφέρειες σταδιακής εξόδου» με κωδικό MIS και οι οποίες συγχρηματοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο - ΕΚΤ) και από εθνικούς πόρους, μέσω του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων.

4

5 Περιεχόμενα Σκοπός... 5 Προσδοκώμενα Αποτελέσματα... 5 Λέξεις Κλειδιά... 5 Εισαγωγικές Παρατηρήσεις Γνωρίζομαι με την ομάδα μου Μιλάω για τον εαυτό μου και γνωρίζω τους άλλους εκπαιδευόμενους Επανάληψη στην Ενεργητική Φωνή Επανάληψη στην κλίση των ουσιαστικών και των επιθέτων Αναζήτηση εργασίας: Βιογραφικό σημείωμα και συνέντευξη Κείμενο: Ρωτώ πληροφορίες για μια δουλειά και ετοιμάζομαι για τη συνέντευξη Γραμματική Μεσοπαθητική Φωνή: Ενεστώτας Μεσοπαθητική Φωνή: Μέλλοντας Διαρκείας και Εξακολουθητική Υποτακτική Σύνταξη Ρήματα με δυο αντικείμενα (άμεσο- έμμεσο) Η προσωπική αντωνυμία ως άμεσο και έμμεσο αντικείμενο Συνοδευτική επιστολή και βιογραφικό σημείωμα Υπόδειγμα συνοδευτικής επιστολής Υπόδειγμα βιογραφικού σημειώματος Πρόσθετο λεξιλόγιο Επίσκεψη στον Ο.Α.Ε.Δ Κείμενο: Παίρνω πληροφορίες για τα προγράμματα εκπαίδευσης και επαγγελματικής υποστήριξης για πρώην φυλακισμένους Γραμματική Μεσοπαθητική Φωνή: Παρατατικός Η κλίση των ουσιαστικών (θηλυκά σε η, η πόλη, η απόφαση) Η κλίση των ουσιαστικών (ουδέτερα σε ος, -μα) Συντακτικό Προτάσεις με το ότι, πως Ζητώ πληροφορίες για ένα πρόγραμμα επαγγελματικής κατάρτισης Πρόσθετο λεξιλόγιο

6 4 Εύρεση εργασίας: πρώτη μέρα στη δουλειά Κείμενο: Μιλάω με τους φίλους μου για τη νέα μου εργασία Γραμματική Μεσοπαθητική Φωνή: Αόριστος Μεσοπαθητική Φωνή: Στιγμιαίος Μέλλοντας και Συνοπτική Υποτακτική Σύνταξη Προτάσεις που δηλώνουν το αποτέλεσμα και το σκοπό (τελικές, αποτελεσματικές προτάσεις) Ζητώ πληροφορίες για να εγγραφώ στο μητρώο ΙΚΑ και να αποκτήσω βιβλιάριο υγείας Πρόσθετο λεξιλόγιο Οργανώνω τη ζωή μου: πηγαίνω για ψώνια Κείμενο: Αγοράζω είδη ένδυσης και υπόδησης Γραμματική Ενεργητική Φωνή, β Συζυγία: Παρατατικός Αναφορικές Αντωνυμίες Σύνταξη Προτάσεις που δηλώνουν την αιτία και το χρόνο (αιτιολογικές, χρονικές προτάσεις) Βγαίνω για ψώνια: Περιγράφω τι θα ήθελα να αγοράσω Πρόσθετο Λεξιλόγιο Διασκέδαση και ελεύθερος χρόνος Κείμενο: Μιλάω με τους φίλους μου για τα πράγματα που μου αρέσουν και με ενδιαφέρουν Γραμματική Ενεργητική Φωνή, β Συζυγία: Αόριστος, Στιγμιαίος Μέλλοντας Στιγμιαίος Μέλλοντας και Συνοπτική Υποτακτική Σύνταξη Χρονικά, τοπικά, τροπικά, ποσοτικά επιρρήματα Μιλάω για τον εαυτό μου και τα ενδιαφέροντά μου Πρόσθετο Λεξιλόγιο Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης (ΜΜΕ) Κείμενο: Μιλάω με τους φίλους μου για την τηλεόραση, το ραδιόφωνο και τις εφημερίδες Γραμματική

7 7.2.1 Ενεργητική Φωνή, β Συζυγία: Εξακολουθητική και Συνοπτική Προστακτική Σύνταξη Προσδιορισμοί σε γενική πτώση Μιλάω με τους φίλους μου για τα ΜΜΕ Πρόσθετο Λεξιλόγιο Σύνοψη Οδηγίες προς τον εκπαιδευτή Παράρτημα I. Έντυπο υπεύθυνης δήλωσης II. Έντυπο αίτησης III. Το νομικό πλαίσιο πρόσβασης στην εκπαίδευση, την εργασία και την υγεία εντός φυλακής IV. Τα Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας (ΣΔΕ) Βιβλιογραφία

8 4

9 Σκοπός Σκοπός της ενότητας είναι να προσφέρει στους εκπαιδευόμενους κρατούμενους βασικές πληροφορίες, επικοινωνιακές δεξιότητες και βοήθεια για την επιλογή και υιοθέτηση στρατηγικών που θα τους βοηθήσουν να αντεπεξέλθουν στις επικοινωνιακές συνθήκες διαβίωσης στην φυλακή, αλλά και στις επικοινωνιακές συνθήκες διαβίωσης στον «έξω κόσμο». Κύριος στόχος είναι να μπορούν να χρησιμοποιούν οι εκπαιδευόμενοι κρατούμενοι την ελληνική γλώσσα σε ορισμένες και συγκεκριμένες καταστάσεις σε ένα ευρύ φάσμα γλωσσικών λειτουργιών, με πολύ απλό τρόπο. Προσδοκώμενα Αποτελέσματα Ολοκληρώνοντας τη μελέτη της ενότητας αυτής, οι εκπαιδευόμενοι θα είναι σε θέση να: κατανοούν προτάσεις και εκφράσεις, οι οποίες εμφανίζονται συχνά και συνδέονται με προσωπικές και οικογενειακές πληροφορίες, την αγορά, την ψυχαγωγία, την Αγορά Εργασίας, κτλ., μπορούν να επικοινωνούν χρησιμοποιώντας βασικές γλωσσικές δεξιότητες σε καθημερινές καταστάσεις/συνθήκες, που απαιτούν απλή και άμεση ανταλλαγή πληροφοριών γύρω από οικεία θέματα με απλό τρόπο, να χρησιμοποιούν την ελληνική γλώσσα και να μπορούν να ανταποκρίνονται σε βασικές ανάγκες και καθημερινές καταστάσεις επικοινωνίας που διδάχτηκαν στην ενότητα Α1 (π.χ. κατοικία, διαμονή, ελεύθερος χρόνος, κοινωνικές σχέσεις, διατροφή, αγορά, εκπαίδευση, δημόσιες υπηρεσίες, κ.ά.), εμπλουτίζοντας όμως το λεξιλόγιο και τις βασικές δομές της γλώσσας και συστηματοποιώντας τες με τη γραμματική και το συντακτικό. Λέξεις Κλειδιά Κατανόηση και παραγωγή προφορικού λόγου και γραπτού λόγου Επικοινωνιακή χρήση της γλώσσας και ενίσχυση επικοινωνιακών δεξιοτήτων 5

10 Βασική γνώση κοινωνιογλωσσικών στοιχείων: διάκριση ύφους στις διαπροσωπικές επαφές και στις κοινωνικές/ επαγγελματικές σχέσεις Αυτοβελτίωση Θετική αυτό-εικόνα Εισαγωγικές Παρατηρήσεις Η ενότητα Α2 (βασική γνώση) απευθύνεται σε εκπαιδευόμενους κρατούμενους που επιθυμούν να βελτιώσουν τη ζωή και την καθημερινότητά τους μέσα και στο μέλλον έξω από τη φυλακή σε ό,τι αφορά τις επικοινωνιακές δεξιότητες στην ελληνική γλώσσα. Αποτελεί συνέχεια της ενότητας Α1 (στοιχειώδης γνώση) και σε αυτό το επίπεδο ο εκπαιδευόμενος κρατούμενος πρέπει να έχει τη βασική επικοινωνιακή ικανότητα, δηλαδή να μπορεί να χρησιμοποιεί την ελληνική γλώσσα στον προφορικό και στο γραπτό λόγο, τυπικό ή φιλικό, για να ανταποκρίνεται σε καθημερινές ανάγκες και καταστάσεις επικοινωνίας. Η ιδιαιτερότητα αυτού του εγχειριδίου έγκειται κυρίως στην ανομοιογένεια των εκπαιδευόμενων κρατουμένων, των οποίων τις ανάγκες έρχεται να καλύψει, δηλαδή ελληνόγλωσσοι και αλλόγλωσσοι κρατούμενοι χωρίς συγκεκριμένο επίπεδο εκπαίδευσης, ή συγκεκριμένο επίπεδο γνώσης Ελληνικών, που επιθυμούν όμως όλοι να βελτιώσουν το γνωστικό τους επίπεδο, ξεκινώντας ο καθένας από διαφορετική αφετηρία. Κοινός στόχος όλων η διάθεση αυτοβελτίωσης, στην προκειμένη περίπτωση μέσω της ελληνικής γλώσσας, που ο καθένας γνωρίζει ή / και έχει διδαχτεί περισσότερο, λιγότερο ή και καθόλου. Με βάση τα παραπάνω δεδομένα η ενότητα που ακολουθεί βασίζεται κατά κύριο λόγο στην επικοινωνιακή προσέγγιση της γλώσσας, με αναφορά σε συνθήκες επικοινωνίας που ο εκπαιδευόμενος κρατούμενος θα συναντήσει εντός και εκτός του πλαισίου της φυλακής. Ταυτόχρονα, επιχειρείται η παροχή και ο συνεχής εμπλουτισμός ενός θεματικού λεξιλογίου και η συστηματοποίηση της γνώσης με τη διδασκαλία γραμματικής και συντακτικού, προκειμένου τόσο ο αλλόγλωσσος όσο και ο φυσικός ομιλητής της Ελληνικής να μπορέσουν να δομήσουν και σταδιακά να «χτίσουν» τις γνώσεις τους πάνω σε γερά θεμέλια. Σε ό,τι αφορά στη δομή της ενότητας, ξεκινά με ένα επαναληπτικό κεφάλαιο, ούτως ώστε οι εκπαιδευόμενοι να κάνουν μια σύντομη επανάληψη όσων διδάχτηκαν στην Α1 και ο εκπαιδευτής να αντιληφθεί το γνωστικό τους επίπεδο, τα όποια κενά και ελλείψεις και να διαμορφώσει το μάθημά του ανάλογα. 6

11 1 Γνωρίζομαι με την ομάδα μου Το 1 ο κεφάλαιο έχει ως στόχο να δημιουργήσει ένα κλίμα συνεργασίας ανάμεσα στα μέλη της ομάδας, περιλαμβάνει δραστηριότητες γνωριμίας και μια σειρά από επαναληπτικές ασκήσεις, που συνοψίζουν τα βασικά σημεία της ενότητας Α1, ό,τι δηλαδή οι εκπαιδευόμενοι έχουν ήδη διδαχτεί στην προηγούμενη σειρά συναντήσεων, αλλά και ό,τι οι εκπαιδευόμενοι που αρχίζουν με την Α2 πρέπει να γνωρίζουν για να αντεπεξέλθουν με επιτυχία στα κεφάλαια που ακολουθούν. 1.1 Μιλάω για τον εαυτό μου και γνωρίζω τους άλλους εκπαιδευόμενους. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 1: Ας γνωριστούμε. Οι εκπαιδευόμενοι χωρίζονται σε ομάδες των 4-5 ατόμων, μιλάνε για τον εαυτό τους και γνωρίζουν τα μέλη της ομάδας τους (ενδεικτικές ερωτήσεις: Πώς σε λένε; Από πού είσαι; Έχεις παρακολουθήσει άλλα μαθήματα; Τι περιμένεις να μάθεις συμμετέχοντας σ αυτό το εκπαιδευτικό πρόγραμμα; Τι σου αρέσει να κάνεις;). Κρατάνε σημειώσεις και παρουσιάζουν τα μέλη της ομάδας τους στους υπόλοιπους εκπαιδευόμενους και στον εκπαιδευτή

12 Ο κάθε εκπαιδευόμενος γράφει ένα μικρό κείμενο για να παρουσιάσει τον εαυτό του Επανάληψη στην Ενεργητική Φωνή ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 2: Κάνω επανάληψη στους χρόνους. Χρησιμοποιώ τον ενεστώτα για να μιλήσω για το παρόν, τον παρατατικό και τον αόριστο για το παρελθόν και τον μέλλοντα για να περιγράψω κάτι που θα γίνει στο μέλλον. 1. Να συμπληρώσεις στον παρακάτω πίνακα τους τύπους των ρημάτων στα κατάλληλα πρόσωπα: ενεστώτας παρατατικός συνοπτικός μέλλοντας αόριστος χάνει νιώθεις αγοράζουμε πλέκετε οδηγείς ενοχλούμε διδάσκουμε αγαπάτε 8

13 ανοίγουν προσέχεις ακολουθούν φτιάχνετε κοιτάζουν λείπεις κρύβω γράφω δουλεύετε 2. Ο Γιώργος γράφει τα νέα του στον φίλο του τον Γιάννη. Διηγείται τι έκανε το προηγούμενο Σαββατοκύριακο και τι θα κάνει τις επόμενες μέρες. Διάβασε στις κάρτες που ακολουθούν το πρόγραμμά του και γράψε το στον φίλο του. Σάββατο 8.00: πρωινό Κυριακή Δεύτερα : δουλειές στο σπίτι : ψώνια στη λαϊκή αγορά και το σούπερ μάρκετ : γεύμα με τη Μαρία : μπάσκετ με τους φίλους 20.00: επιστροφή : βραδινό φαγητό με φίλους στο σπίτι, πλύσιμο πιάτων 24.00: ραδιόφωνο, ύπνος 9.00: πρωινό : για μπάνιο στη θάλασσα με τον Πέτρο και τη Μαρία 14.00: επιστροφή στο σπίτι και φαγητό : μπάνιο και ύπνος : Η/Υ, τηλεόραση 21.00: βραδινό φαγητό 22.00: διάβασμα βιβλίου, ύπνος : ξύπνημα, προετοιμασία για τη δουλειά : διαδρομή για τη δουλειά : εργασία στο εστιατόριο : επιστροφή στο σπίτι, φαγητό, ξεκούραση : μάθημα οδήγησης : φαγητό με φίλους 21.00: τηλεόραση, ύπνος Πέμπτη : ξύπνημα, προετοιμασία για τη δουλειά : διαδρομή για τη δουλειά : οργάνωση ψώνια κουζίνας, : επιστροφή στο σπίτι, φαγητό, ξεκούραση : αγώνας μπάσκετ, ύπνος, ξεκούραση 9

14 Δεύτερα 5 Αυγούστου 2013 Γεια σου Γιάννη! τι κάνεις; Έχω φοβερά νέα! Πέρασα πολύ ωραία το Σαββατοκύριακο και την προηγούμενη εβδομάδα βρήκα δουλειά σε ένα εστιατόριο! Είμαι πολύ χαρούμενος. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Το Σάββατο Την Κυριακή Τη Δευτέρα Την Πέμπτη Περιμένω σύντομα και τα δικά σου νέα, με φιλικούς χαιρετισμούς, Γιώργος 10

15 3. Να περιγράψεις το δικό πρόγραμμα στην ομάδα και στον εκπαιδευτή σου: τι έκανες την προηγούμενη εβδομάδα, τι κάνεις σήμερα, τι θα κάνεις τις επόμενες μέρες. Η διήγησή σου μπορεί να είναι τελείως φανταστική, δεν χρειάζεται να αναφέρεις τα πραγματικά στοιχεία, αν δεν το θέλεις, σημασία δεν έχουν τα γεγονότα, αλλά η εξάσκηση στους χρόνους και το λεξιλόγιο Επανάληψη στην κλίση των ουσιαστικών και των επιθέτων ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 3: Κάνω επανάληψη στα ουσιαστικά. 1. Να γράψεις την αντίστοιχη πτώση στον άλλο αριθμό: π.χ. τον πίνακα => τους πίνακες, οι φύλακες => ο φύλακας οι πόρτες => τους σκύλους => τις αυλές => τη βροχή => του παιδιού => των σχολείων => το δάσκαλο => το νερό => του μαθητή => του γείτονα => την οδό => τον πατέρα => τα τηλέφωνα => τα λάθη => τις δασκάλες => 2. Σχημάτισε προτάσεις με τα ουσιαστικά στην παρένθεση: βάλε το πρώτο ουσιαστικό στον πληθυντικό. π.χ. Μαθαίνω... (η χώρα, η Ευρώπη). => Μαθαίνω τις χώρες της 11

16 Ευρώπης. 1. Μαθαίνουμε... (ημέρα, εβδομάδα). 2. Αλλάζουν... (πόρτα, πολυκατοικία). 3. Το παιδί κρατά... (χέρι, μητέρα). 4. Δε βλέπουμε καθαρά... (τίτλος, εφημερίδα). 5. Δεν αντέχει άλλο... (φωνή, παιδί). 6. Η δασκάλα ανοίγει...(παράθυρο, σχολείο). 7. Η Μαρία έχασε... (κλειδί, γραφείο). 8. Η Ελένη ζωγράφισε όλες...(σελίδα, βιβλίο). 9. Ο Γιώργος έβαψε μόνος του όλους...(τοίχος, σπίτι). 10. Η Μαρία ετοιμάζει... (φαγητό, μαθήτρια). 3. Να συμπληρώσεις τις προτάσεις με το ουσιαστικό και επίθετο της παρένθεσης, π.χ. Ο κηπουρός σκουπίζει τα... (κίτρινος, φύλλο). => Ο κηπουρός σκουπίζει τα κίτρινα φύλλα. 1. Ο Γιώργος βάφει τους... (ξύλινος, φράκτης). 2. Η Ελένη πλένει το... (καινούργιος, αυτοκίνητο). 3. Ο τεχνικός επισκευάζει τον... (παλιός, υπολογιστής). 4. Βάλε τα... (κόκκινος, βιβλίο) στα... (πράσινος, κουτί). 5. Ο Κώστας πούλησε το... (ακριβός, σπίτι) και νοικιάζει ένα... (μικρός, διαμέρισμα). 6. Ο αδερφός μου φοράει ένα... (μαύρος, παντελόνι) και ένα... (γαλάζιος, πουκάμισο). 12

17 2 Αναζήτηση εργασίας: Βιογραφικό σημείωμα και συνέντευξη 2.1 Κείμενο: Ρωτώ πληροφορίες για μια δουλειά και ετοιμάζομαι για τη συνέντευξη (τηλεφωνική συνομιλία) Γιώργος: Καλημέρα σας. Ονομάζομαι Γιώργος Πέτρου. Διάβασα την αγγελία στην εφημερίδα και ενδιαφέρομαι για τη θέση εργασίας στο βιβλιοπωλείο. Θα μπορούσατε να μου δώσετε περισσότερες πληροφορίες; Μαρία: Καλημέρα. Εγώ είμαι η Μαρία Νικολάου και μαζί με τον σύζυγό μου έχουμε αυτό το βιβλιοπωλείο. Χρειαζόμαστε έναν υπάλληλο, ευγενικό με τους πελάτες και εργατικό. Γιώργος: Τι θα κάνει; Ποιο είναι το αντικείμενο εργασίας; Μαρία: Επικοινωνία με τους προμηθευτές, οργάνωση της αποθήκης και του βιβλιοπωλείου. Γιώργος: Μάλιστα. Ποιο είναι το ωράριο εργασίας; Μαρία: Δουλεύουμε 6 μέρες την εβδομάδα, Δευτέρα με Σάββατο, Οι εργαζόμενοι δουλεύουν σε βάρδιες 5 μέρες την εβδομάδα 8 ώρες την ημέρα. Οι υπερωρίες πληρώνονται επιπλέον. Γιώργος: Ωραία, σας ευχαριστώ πολύ. Θα μπορούσα να σας στείλω το βιογραφικό μου; Μαρία: Βεβαίως, μπορείτε να στείλετε το βιογραφικό σημείωμα σας στη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που βλέπετε στην αγγελία και θα επικοινωνήσουμε μαζί σας. Γιώργος: Σας ευχαριστώ πολύ. Ελπίζω να έχω νέα σας. Γεια σας. (συνέντευξη) Μαρία: Κύριε Πέτρου είδαμε το βιογραφικό σας και αποφασίσαμε να σας καλέσουμε σε συνέντευξη. Γιώργος: Σας ευχαριστώ πολύ. Μαρία: Θα ήθελα να μάθω κάποια πράγματα για εσάς. Ποια είναι η προϋπηρεσία σας; Έχετε εργαστεί ξανά σε βιβλιοπωλείο; Γιώργος: Όχι, πριν εργαζόμουν σε εστιατόριο, ζαχαροπλαστείο και φούρνο. Είχα όμως πάντα επικοινωνία με τους πελάτες και τους προμηθευτές. 13

18 Μαρία: Ωραία. Θα αρχίσουμε δοκιμαστικά και βλέπουμε. Ο μισθός είναι 600 ευρώ το μήνα καθαρά και 900 ευρώ μικτά, μαζί με τα ένσημα. Γιώργος: Σας ευχαριστώ πολύ. Πότε μπορώ να αρχίσω; Μαρία: Σας περιμένω αύριο στις Να έχετε μαζί σας μια φωτοτυπία της ταυτότητάς σας. Γιώργος: Είμαστε σύμφωνοι. Αύριο στις 9.00 είμαι εδώ. Γεια σας. Πίνακας 1: Λεξιλόγιο 14

19 ρήματα αρχίζω η αποθήκη η ταυτότητα ρωτώ περιμένω ο εργαζόμενος επίθετα διαβάζω έχω το ωράριο ο τηλεφωνικός- ή ό ενδιαφέρομαι ουσιαστικά η μέρα ο περισσότερος- η-ο μπορώ η εργασία η βάρδια ο ευγενικός- ή- ό δίνω είμαι έχω χρειάζομαι κάνω δουλεύω πληρώνομαι στέλνω βλέπω (είδα) αποφασίζω καλώ ευχαριστώ θέλω μαθαίνω (μάθω) εργάζομαι το βιογραφικό (σημείωμα) η πληροφορία η δουλειά η συνέντευξη η συνομιλία η αγγελία η εφημερίδα η θέση εργασίας το βιβλιοπωλείο ο/ η υπάλληλος ο πελάτης/ η πελάτισσα η επικοινωνία ο προμηθευτής η εβδομάδα η ώρα η υπερωρία η διεύθυνση το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο η προϋπηρεσία το πράγμα το εστιατόριο το ζαχαροπλαστείο ο φούρνος ο προμηθευτής ο μισθός το ένσημο η φωτοτυπία ο εργατικός- ή- ό καλός- ή- ό σύμφωνος- η- ο επιρρήματα μαζί μάλιστα επιπλέον ωραία πολύ βεβαίως πάντα δοκιμαστικά καθαρά μικτά πότε ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 4: Κατανόηση κειμένου. Να απαντήσεις τις παρακάτω ερωτήσεις επιλέγοντας Σωστό (Σ) ή Λάθος (Λ) 1. Ο Γιώργος διάβασε την αγγελία στο διαδίκτυο. 2. Το βιβλιοπωλείο ανήκει στη Μαρία και τον άνδρα της. 3. Το βιβλιοπωλείο είναι ανοιχτό όλες τις μέρες της εβδομάδας. 4. Ο Γιώργος έχει δουλέψει πριν σε εστιατόριο, φούρνο και καθαριστήριο. 5. Ο μισθός που δίνουν είναι 900 ευρώ με ασφάλιση. 6. Ο Γιώργος θα αρχίσει να δουλεύει την επόμενη μέρα το πρωί. 15

20 2.2 Γραμματική Μεσοπαθητική Φωνή: Ενεστώτας Η μεσοπαθητική φωνή δηλώνει: α. αυτοπάθεια, δηλαδή μια ενέργεια που επιστρέφει στο ίδιο το πρόσωπο, π.χ. Η Μαρία χτενίζεται κάθε μέρα. Ο Γιώργος ντύνεται με βαριά ρούχα. Ο Κώστας ξυρίζεται. Η Ελένη πλένεται με κρύο νερό. β. αλληλοπάθεια, δηλαδή μια ενέργεια ανάμεσα σε δυο ή περισσότερα πρόσωπα, π.χ. Βλέπεστε συχνά; Παντρεύονται την επόμενη Κυριακή. και γ. παθητική διάθεση, όταν το πρόσωπο παθαίνει κάτι από κάποιον άλλον, π.χ. Η Μαρία χτενίζεται από την κομμώτρια. Ο Γιώργος εξετάζεται από το γιατρό. Πίνακας 2: Σχηματισμός μεσοπαθητικής φωνής χρόνου ενεστώτα (εγώ) πλένομαι (εσύ) πλένεσαι (αυτός-ή-ό) πλένεται (εμείς) πλενόμαστε (εσείς) πλένεστε (αυτοί- ές- ά) πλένονται (εγώ) ντύν- ομαι (εσύ) ντύν- εσαι (αυτός-ή-ό) ντύν-εται (εμείς) ντυν-όμαστε (εσείς) ντύν- εστε (αυτοί- ές- ά) ντύν- ονται ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 5: Μαθαίνω το σχηματισμό και τη χρήση του μεσοπαθητικού ενεστώτα. 1. Να γράψεις όλα τα πρόσωπα των παρακάτω ρημάτων στον Ενεστώτα. γυμνάζομαι χτενίζομαι παντρεύομαι λέγομαι Να γράψεις τα ρήματα από την ενεργητική στη μεσοπαθητική φωνή ενεστώτα, π.χ. λούζεις => λούζεσαι. 16

21 εξετάζεις=> ντύνω => γυμνάζουν => καθαρίζεις => κρύβετε => παντρεύει => σηκώνουμε => ποτίζει => Να γράψεις τα ρήματα από τη μεσοπαθητική στην ενεργητική φωνή ενεστώτα, π.χ. χτενιζόμαστε => χτενίζουμε. ετοιμάζεστε => ντύνεσαι => πληρώνεται => βλέπεστε => παντρευόμαστε => πλένομαι => φωτίζονται => καθαρίζονται => Να συμπληρώσεις τα κενά, όπως στο παράδειγμα, π.χ. Η Μαρία... (σηκώνω) στις => Η Μαρία σηκώνεται στις Σήμερα έχει απεργία και...(αναγκάζω, εμείς) να πάρουμε ταξί. 2. Όταν... (ζεσταίνω, εσύ), άνοιγε το παράθυρο. 3. Οι δύο φίλοι...(βλέπω, αυτοί) πολύ συχνά. 4. Οι λογαριασμοί... (πληρώνω) στο τέλος του μήνα. 5. Η Ελένη... (εξετάζω) από τον γιατρό. 6. Το πάτωμα δεν... (καθαρίζω) εύκολα. 7. Κάθε μέρα ο Γιώργος και ο Κώστας... (σηκώνω) εσείς 6.30,... (πλένω)... (ξυρίζω) και... (ετοιμάζω) για τη δουλειά. 8. Εμείς... (γυμνάζω) τρεις φορές την εβδομάδα. 9. Η Κατερίνα και ο Γιώργος... (παντρεύω) στις 30 Σεπτεμβρίου. 10. Οι δρόμοι του χωριού δεν... (φωτίζω) τη νύχτα Μεσοπαθητική Φωνή: Μέλλοντας Διαρκείας και Εξακολουθητική Υποτακτική Μέλλοντας Διαρκείας Εξακολουθητική Υποτακτική 17

22 Θα σηκώνεται κάθε μέρα στις Το καλοκαίρι θα γυμναζόμαστε. Το έργο θα παίζεται σε όλα τα θέατρα. Πρέπει να σηκώνεται κάθε μέρα στις Το καλοκαίρι μπορούμε να γυμναζόμαστε. Το έργο θα αρχίσει να παίζεται σε όλα τα θέατρα. Πίνακας 3: Σχηματισμός μεσοπαθητικού μέλλοντα και εξακολουθητικής υποτακτικής εγώ) θα πλένομαι (εσύ) θα πλένεσαι (αυτός-ή-ό) θα πλένεται (εμείς) θα πλενόμαστε (εσείς) θα πλένεστε (αυτοί- ές- ά) θα πλένονται συνηθίζω θέλεις πρέπει συνεχίζουμε αρχίζετε μπορούνε να πλένομαι να πλένεσαι να πλένεται να πλενόμαστε να πλένεστε να πλένονται ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 6: Χρησιμοποιώ τον μέλλοντα διαρκείας και την υποτακτική ενεστώτα. 1. Να συνεχίσεις όπως στο παράδειγμα, π.χ. Οι λογαριασμοί... (πληρώνω) στο τέλος το μήνα. => Οι λογαριασμοί θα πληρώνονται (πληρώνω) στο τέλος το μήνα. 1. Η Ελένη και ο Γιώργος... (βλέπω) δυο φορές το μήνα. 2. Τα δωμάτια... (σκουπίζω) και... (καθαρίζω) κάθε εβδομάδα. 3. Τα μαθήματα... (διδάσκω) από καλούς εκπαιδευτές. 4. Εμείς... (σηκώνω) πολύ νωρίς,... (ετοιμάζω) πολύ γρήγορα και... (γυμνάζω) τρεις φορές την εβδομάδα. 2. Να συνεχίσεις όπως στο παράδειγμα, π.χ. Οι λογαριασμοί πρέπει... (πληρώνω) στο τέλος το μήνα. => Οι λογαριασμοί πρέπει να πληρώνονται (πληρώνω) στο τέλος του μήνα. 1. Η Ελένη και ο Γιώργος μπορούν... (βλέπω) δυο φορές το μήνα. 2. Τα δωμάτια πρέπει... (σκουπίζω) και... (καθαρίζω) κάθε εβδομάδα. 3. Τα μαθήματα πρέπει... (διδάσκω) από καλούς εκπαιδευτές. 4. Εμείς αποφασίσαμε να... (σηκώνω) πολύ νωρίς,... (ετοιμάζω) πολύ γρήγορα και... (γυμνάζω) τρεις φορές την εβδομάδα. 18

23 2.3 Σύνταξη Ρήματα με δυο αντικείμενα (άμεσο- έμμεσο) Δείχνω το βιβλίο στον Νίκο. Τι δείχνω στον Νίκο; Το βιβλίο. Σε ποιον δείχνω το βιβλίο; Στον Νίκο Αγοράζετε παιχνίδια του παιδιού. Τι αγοράζετε του παιδιού; Παιχνίδια. Ποιανού αγοράζετε παιχνίδια; Του παιδιού. Δείχνω ρήμα το βιβλίο άμεσο αντικείμενο (αντικείμενο) στον Νίκο/ του Νίκου έμμεσο αντικείμενο (πρόσωπο) Προσοχή! Το έμμεσο αντικείμενο εμφανίζεται με τρεις τρόπους: Α. με εσείς προθέσεις σε, από, για + ουσιαστικό σε αιτιατική, π.χ. Η Ελένη πήρε το μολύβι από τον Νίκο. Β. με το ουσιαστικό σε γενική, π.χ. Η Ελένη πήρε του Νίκου το μολύβι. Γ. με την προσωπική αντωνυμία σε γενική (βλ ). ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 7: Κάνω εξάσκηση στη χρήση του άμεσου και έμμεσου αντικειμένου. 1. Σχημάτισε τις προτάσεις ακολουθώντας το παράδειγμα: Αγοράζω/ δώρο/ Μαρία => Αγοράζω το δώρο στη Μαρία. 1. Δίνουμε/ εφημερίδα/ γείτονας Δείχνετε / φωτογραφίες/ φίλοι Χαρίζεις/ τετράδιο/ φίλη Γράφετε/ γράμμα/ θείος, θεία Στέλνει/ λουλούδια/ μητέρα... 19

24 6. Δίνει/ μολύβια/ μαθητές Χαρίζει/ παντελόνι/ Γιώργος Η προσωπική αντωνυμία ως άμεσο και έμμεσο αντικείμενο Έχουμε ήδη δει την κλίση και τη χρήση της προσωπικής αντωνυμίας σε ονομαστική και αιτιατική ως αντικείμενο, π.χ. Αυτή είναι η Ελένη. Πώς σε λένε; Με λένε Αλεξάνδρα. Εμείς είμαστε από την Ισπανία. Γνωρίζεις τους γονείς μου; Ναι, τους γνωρίζω. Φώναξες το παιδί; Όχι, δεν το φώναξα. Πλήρωσες τις εφημερίδες; Ναι, τις πλήρωσα. Αλλά: Έδωσες το βιβλίο του Γιώργου; => Όχι, δεν του έδωσα το βιβλίο. => Όχι, δεν του το έδωσα. Αγόρασες των παιδιών τα βιβλία; => Ναι, τους αγόρασα τα βιβλία. => Ναι, τους τα αγόρασα. Ας θυμηθούμε την κλίση της προσωπικής αντωνυμίας: ονομαστική αιτιατική γενική προσοχή! βρίσκουμε το αντικείμενο του εγώ εσύ με σε μου σου ρήματος σε αιτιατική (άμεσο αντικείμενο), όταν όμως το ρήμα έχει δυο αντικείμενα και το ένα είναι ενικός αριθμός αυτός- ή- ό τον/ τη (ν)/ το του/ του της/ πρόσωπο, τότε το πρόσωπο είναι σε γενική (έμμεσο αντικείμενο), π.χ. Ο πληθυντικός αριθμός εμείς εσείς αυτοί- ές- ά μας σας τους/ τις/ τα μας σας τους Κώστας δείχνει στους εκπαιδευόμενους τις φωτογραφίες => Ο Κώστας τους δείχνει τις φωτογραφίες => Ο Κώστας τους τις δείχνει 20

25 ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 8: Κάνω εξάσκηση στη χρήση και την κλίση της προσωπικής αντωνυμίας. 1. Να αντικαταστήσεις την τονισμένη λέξη με την κατάλληλη προσωπική αντωνυμία, π.χ. Ο εκπαιδευτής φωνάζει τη Μαρία => Ο εκπαιδευτής τη φωνάζει. 1. Ποιος θα καθαρίσει το σπίτι; Βλέπουμε τον Γιώργο και τη Μαρία Περιμένουμε τους γείτονες Λέει της Αλεξάνδρας να είναι ήσυχη. 5. Έδωσες στην Ελένη χρήματα; Λέει στα παιδιά ένα τραγούδι Η μητέρα δίνει του Κώστα το γράμμα Δίνει τα ρέστα της Ελένης Συνοδευτική επιστολή και βιογραφικό σημείωμα Η συνοδευτική επιστολή και το βιογραφικό σημείωμα είναι απαραίτητα για την εύρεση εργασίας. Στις παρακάτω υποενότητες είναι διαθέσιμα παραδείγματα συνοδευτικής επιστολής και βιογραφικού σημειώματος. Να τα δείτε προσεκτικά μαζί με τον εκπαιδευτή σας και να προχωρήσετε στις ομαδικές δραστηριότητες που ακολουθούν Υπόδειγμα συνοδευτικής επιστολής Προς: (Επωνυμία της εταιρείας που απευθύνεστε) Υπόψιν: (Αναφέρετε το όνομα του υπευθύνου, αν το γνωρίζετε και αν όχι γράψτε: Προς το Διευθυντή Προσωπικού) Ημερομηνία: Αξιότιμε κύριε/κυρία, Επικοινωνώ μαζί σας για να εκφράσω το ενδιαφέρον μου για τη θέση με κωδικό ΧΧΧΧ (ή για να εκφράσω το ενδιαφέρον μου να εργαστώ στην εταιρεία σας, σε περίπτωση που δεν απαντάτε σε κάποια συγκεκριμένη αγγελία). 21

26 Θεωρώ ότι οι γνώσεις μου, αλλά και η επαγγελματική μου εμπειρία έχουν άμεση σχέση με τη θέση που επιθυμείτε να καλύψετε. Στο βιογραφικό μου θα δείτε τις λεπτομέρειες από την επαγγελματική μου εμπειρία, τις σπουδές και τα ενδιαφέροντά μου. Πιστεύω ότι το προφίλ της εταιρείας σας ταιριάζει με τις ικανότητές μου και θα με ενδιέφερε πολύ μια συνεργασία μαζί σας. Είμαι στη διάθεσή σας για περισσότερες πληροφορίες και ελπίζω να σας συναντήσω σύντομα. Με εκτίμηση, (το ονοματεπώνυμό σας) Υπόδειγμα βιογραφικού σημειώματος ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Επώνυμο: Φωτίου Όνομα: Αργυρώ Ημερομηνία γέννησης: 25 Μαρτίου 1980 Διεύθυνση: Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη 4, Νέα Ιωνία, Αθήνα Τηλέφωνο: ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Απολυτήριο Λυκείου, 5 ο Λύκειο Εσείς Ιωνίας, βαθμός 16, 5 ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Σεμινάριο χρήσης Η/Υ, διάρκειας 125 ωρών, Ο.Α.Ε.Δ. Σεμινάριο «Διοίκηση και Οργάνωση γραφείου», διάρκειας 80 ωρών, Ο.Α.Ε.Δ. ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ 01/ 2009-σήμερα: γραμματέας φροντιστηρίου ξένων γλωσσών «Νέοι Ορίζοντες» (επικοινωνία με γονείς, μαθητές και καθηγητές, οργάνωση φροντιστηρίου). 10/ /2008: υπεύθυνη βιβλιοπωλείου (επικοινωνία με τους προμηθευτές, επαφή με τους πελάτες, οργάνωση του βιβλιοπωλείου). ΕΙΔΙΚΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ Γνώσεις Η/Υ ΞΕΝΕΣ ΓΛΩΣΣΕΣ Αγγλικά (καλή γνώση) ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 9: Προετοιμάζομαι για την Αγορά Εργασίας. 1. Να χωριστείτε σε ομάδες των 3-4 εκπαιδευόμενων και να ετοιμάσετε μια συνοδευτική επιστολή και ένα βιογραφικό σημείωμα για μια από τις παρακάτω αγγελίες εργασίας: Ζητείται έμπειρος πωλητής ως 35 ετών, ευγενικός και εργατικός για εργασία σε κατάστημα πώλησης ανδρικών ρούχων. Βασικός μισθός και ασφάλιση. Πληροφορίες στο τηλέφωνο , βιογραφικά στο ergasia@ergasia.gr. 22

27 Μεγάλο ξενοδοχείο στη Σαντορίνη ζητά για τη θέση της υποδοχής κύριο/ κυρία ως 40 ετών, με προϋπηρεσία στη θέση εργασίας, ευγένεια και γνώση Αγγλικών απαραίτητα. Προσφέρεται διαμονή, βασικός μισθός και ασφάλιση. Πληροφορίες στο τηλέφωνο , βιογραφικά στο Μεγάλο εστιατόριο ζητά βοηθό μάγειρα ως 30 ετών. Ευγένεια και εργατικότητα απαραίτητα. Προσφέρεται συνεχής εκπαίδευση και δυνατότητα μόνιμης απασχόλησης. Πληροφορίες στο τηλέφωνο , βιογραφικά στο 2. «Παιχνίδι ρόλων»: Αφού διαβάσετε τις παραπάνω αγγελίες, να επιλέξετε μια και δουλεύοντας σε ζευγάρια να φανταστείτε πιθανούς διάλογους για τις παρακάτω επικοινωνιακές καταστάσεις: α. τηλεφωνική επικοινωνία ανάμεσα στον υποψήφιο εργαζόμενο και στον εργοδότη για περισσότερες πληροφορίες, β. πρόσκληση σε συνέντευξη. Στο τέλος της συνέντευξης θα πρέπει να έχετε τις παρακάτω πληροφορίες: αντικείμενο εργασίας, ωράριο, σύμβαση εργασίας (ορισμένου- αορίστου χρόνου), μισθός, ασφάλιση. 2.5 Πρόσθετο λεξιλόγιο το βιβλιάριο ενσήμων η εργασία- η ανεργία το ταμείο ανεργίας- το επίδομα ανεργίας Ο. Α. Ε. Δ: Οργανισμός Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού Γραφείο εύρεσης εργασίας Ο μισθός η αμοιβή- ιδιωτικός υπάλληλος- ελεύθερος επαγγελματίας Μόνιμος υπάλληλος έκτακτος υπάλληλος, με σύμβαση Έχω πλήρες ωράριο/ ολική απασχόληση έχω μειωμένο ωράριο/ μερική απασχόληση Δουλεύω περιστασιακά 23

28 24

29 3 Επίσκεψη στον Ο.Α.Ε.Δ 3.1 Κείμενο: Παίρνω πληροφορίες για τα προγράμματα εκπαίδευσης και επαγγελματικής υποστήριξης για πρώην φυλακισμένους Ελένη: Γεια σας! Υπάλληλος: Καλημέρα, πώς θα μπορούσα να σας βοηθήσω; Ελένη: Θα ήθελα κάποιες πληροφορίες για τα επιδόματα και τις ευκαιρίες απασχόλησης για πρώην φυλακισμένους. Υπάλληλος: Λοιπόν, δίνεται ένα βοήθημα σε αποφυλακισμένους μέσα σε τρεις μήνες από την αποφυλάκισή τους, εφόσον δεν έχουν διαπράξει κάποιο αδίκημα. Ελένη: Ποιο είναι το ποσό; Υπάλληλος: Το ποσό καλύπτει 15 βασικά ημερήσια επιδόματα ανεργίας, δηλαδή 26,18 ευρώ την ημέρα. Ελένη: Ποια δικαιολογητικά πρέπει να καταθέσω για να πάρω το βοήθημα; Υπάλληλος: Χρειάζονται 3 δικαιολογητικά: α. το Αποφυλακιστήριο, β. η έκθεση της κοινωνικής λειτουργού ή του Διευθυντή των Φυλακών και γ. το εκκαθαριστικό σημείωμα της εφορίας ή αντίγραφο φορολογικής δήλωσης. Ελένη: Ωραία, σας ευχαριστώ. Θα μπορούσατε να με ενημερώσετε για τα προγράμματα εργασίας και απασχόλησης για πρώην φυλακισμένους; Υπάλληλος: Βέβαια, υπάρχουν προγράμματα για Ευάλωτες Κοινωνικά Ομάδες, στις οποίες ανήκετε και εσείς. Αυτό που πρέπει να κάνετε είναι να δείτε τις θέσεις εργασίας που προσφέρει το πρόγραμμα και να υποβάλετε αίτηση για όποια ενδιαφέρεστε. Στη συνέχεια ο εργοδότης επικοινωνεί μαζί εσείς και σας προσλαμβάνει, αν είστε η πιο κατάλληλη. Σε αυτό το φυλλάδιο υπάρχουν όλες οι πληροφορίες. Ελένη: Δεν καταλαβαίνω, πώς γίνεται αυτό; Υπάλληλος: Ο Ο.Α.Ε.Δ (Οργανισμός Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού) επιχορηγεί, δίνει δηλαδή στον εργοδότη το ποσό που καλύπτει την ασφάλιση του εργαζόμενου και το υπόλοιπο ποσό από το μισθό, το καταβάλει, το πληρώνει δηλαδή ο ίδιος ο εργοδότης. Αυτό 25

30 σημαίνει ότι και ο εργαζόμενος και εργοδότης είναι κερδισμένοι: ο πρώτος γιατί βρίσκει δουλειά και δεύτερος γιατί βρίσκει έναν υπάλληλο με λιγότερα χρήματα για την εταιρεία του. Επιπλέον βοηθά με την πράξη του στην κοινωνική επανένταξη των ευάλωτων ομάδων. Ελένη: Πόσο διάστημα διαρκεί η επιχορήγηση; Υπάλληλος: Η διάρκεια της επιχορήγησης ορίζεται στους 36 μήνες. Μετά το τέλος της περιόδου, ο εργοδότης είναι υποχρεωμένος να κρατήσει το προσωπικό στην εταιρία ή επιχείρηση για 12 μήνες ακόμα. Η εργασία που προσφέρεται μπορεί να πλήρους ή μερικής απασχόλησης. Ελένη: Να ρωτήσω κάτι ακόμα; Υπάρχουν κάποια δικαιολογητικά για να κάνω αίτηση; Υπάλληλος: Ναι βέβαια, το αποφυλακιστήριο, η θετική έκθεση της κοινωνικού λειτουργού στη φυλακή και η ποινή φυλάκισης να είχε τουλάχιστον 6 μήνες διάρκεια. Ελένη: Ωραία, ευχαριστώ πολύ. Πώς μπορώ να κάνω αίτηση; Υπάλληλος: Εδώ είναι οι διαθέσιμες θέσεις και ορίστε το έντυπο. Καλή επιτυχία! Ελένη: Σας ευχαριστώ πολύ! Υπάλληλος: Γεια σας! 26

31 Πίνακας 4: Λεξιλόγιο ρήματα παίρνω διαπράττω καλύπτω καταθέτω ανήκω προσφέρω υποβάλλω ενδιαφέρομαι προσλαμβάνω επιχορηγώ καλύπτω καταβάλλω σημαίνει ουσιαστικά η πληροφορία το πρόγραμμα η εκπαίδευση το επίδομα η ευκαιρία η απασχόληση το βοήθημα το αδίκημα το ποσό το επίδομα ανεργίας το δικαιολογητικό το αποφυλακιστήριο η έκθεση ο κοινωνικός λειτουργός ο διευθυντής η φυλακή το εκκαθαριστικό σημείωμα η εφορία η ευάλωτη κοινωνική ομάδα η αίτηση ο εργοδότης το φυλλάδιο το χρήμα η εταιρία η επανένταξη το διάστημα η επιχορήγηση η διάρκεια η περίοδος το προσωπικό η επιχείρηση η ασφάλιση ο εργαζόμενος το ποσό ο μισθός η δουλειά ο υπάλληλος η ποινή η θέση το έντυπο ο κοινωνικός λειτουργός ο διευθυντής η φυλακή το εκκαθαριστικό σημείωμα η εφορία η ευάλωτη κοινωνική ομάδα η αίτηση επίθετα ο επαγγελματικός- ή ο ο φυλακισμένος- η- ο ο αποφυλακισμένος- η- ο ο βασικός- ή ό ο ημερήσιος- α- ο ο κατάλληλος- η ο ο κερδισμένος- η ο ο θετικός ή ό ο διαθέσιμος- η ο ο ευάλωτος- η ο ο κοινωνικός- ή ό επιρρήματα πρώην ωραία βέβαια τουλάχιστον εδώ 27

32 ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 10: Κατανόηση κειμένου. Να διαβάσεις προσεκτικά το κείμενο και να απαντήσεις τις παρακάτω ερωτήσεις: 1. Για ποιο λόγο πηγαίνει η Ελένη στα γραφεία του Ο.Α.Ε.Δ; 2. Υπάρχει κάποιο βοήθημα για τους αποφυλακισμένους και πώς μπορείς να το πάρεις; Ποια είναι τα δικαιολογητικά που χρειάζονται για να κάνεις αίτηση; 3. Ποια είναι τα προγράμματα απασχόλησης για πρώην φυλακισμένους; Ποια είναι τα δικαιολογητικά που χρειάζονται για να κάνεις αίτηση και πόση είναι η διάρκεια του προγράμματος; 4. Τι αποφασίζει στο τέλος του διάλογου η Ελένη; 3.2 Γραμματική Μεσοπαθητική Φωνή: Παρατατικός Παλιά βλεπόμασταν πιο συχνά, σήμερα δεν έχουμε όμως χρόνο. Οι εργάτες ντύνονταν/ ντυνόντουσαν με ειδικές φόρμες. Όλο το καλοκαίρι γυμναζόταν και ετοιμαζόταν για τους Ολυμπιακούς αγώνες. Εσείς σηκωνόσασταν πολύ νωρίς, πλενόσασταν και φεύγατε για τη δουλειά. Όπως στην ενεργητική φωνή έτσι και στη μεσοπαθητική, όταν θέλουμε να μιλήσουμε για μια δραστηριότητα ή κατάσταση που βρισκόταν σε εξέλιξη ή που επαναλαμβανόταν τακτικά στο παρελθόν, χρησιμοποιούμε τον παρατατικό. Πίνακας 5: Σχηματισμός Μεσοπαθητικού Παρατατικού (εγώ) πλενόμουν (εσύ) πλενόσουν (αυτός-ή-ό) πλενόταν (εμείς) πλενόμασταν (εσείς) πλενόσασταν (αυτοί- ές- ά) πλενόντουσαν/ πλένονταν (εγώ) ντυν- όμουν (εσύ) ντυν- όσουν (αυτός-ή-ό) ντυν-όταν (εμείς) ντυν-όμασταν (εσείς) ντυν- όσασταν (αυτοί- ες- ά) ντυν- όντουσαν/ ντύν- ονταν 28

33 ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 11: Μαθαίνω το σχηματισμό και τη χρήση του μεσοπαθητικού παρατατικού. 1. Να γράψεις όλα τα πρόσωπα των παρακάτω ρημάτων στον Παρατατικό. Τα ρήματα εξετάζομαι δίνονται στον Ενεστώτα. πληρώνομαι ετοιμάζομαι δανείζομαι Να γράψεις τα ρήματα από την ενεργητική στη μεσοπαθητική φωνή παρατατικού. 1. έπλενε γράφαμε σήκωναν έντυνες έδενες ετοιμάζατε πάντρευα.. 8. ανοίγατε 3. Να γράψεις τα ρήματα από τη μεσοπαθητική στην ενεργητική φωνή παρατατικού. 1. ανοιγόσουν κρυβόμασταν πληρωνόσουν ξυριζόταν κουρευόταν δανειζόμασταν γυμναζόσασταν.. 8. χτενιζόταν 4. Να συμπληρώσεις τα κενά με τα ρήματα στον παρατατικό. 1. Όταν παίζαμε κρυφτό,. (κρύβομαι) τόσο καλά που δεν μας έβρισκε κανείς. 2. Εγώ.... (φοβάμαι) το σκοτάδι! Εσείς.. (φοβάμαι); 3. Μήπως.. (σκέφτομαι, εμείς) το ίδιο πράγμα; 4. Μήπως.. (χρειάζομαι, εσύ) βοήθεια; 5. Χτες δεν (αισθάνομαι, αυτοί) καλά και... 29

34 (δυσκολεύομαι, αυτοί) να παρακολουθήσουν το μάθημα. 6. Ο Γιάννης.. (κάθομαι) στην καρέκλα. Ο Κώστας (απλώνομαι) στον καναπέ! 7. Ο Γιώργος.... (σηκώνομαι) κάθε μέρα στις 7.00,.... (πλένομαι),... (ετοιμάζομαι) και έφευγε για τη δουλειά Η κλίση των ουσιαστικών (θηλυκά σε η, η πόλη, η απόφαση) Όλες οι τάξεις πηγαίνουν σήμερα εκδρομή. Έχουμε 5 αισθήσεις: την όραση, την αφή, την όσφρηση, τη γεύση και την ακοή. Ο αριθμός των γεννήσεων έχει μειωθεί πολύ τελευταία. Σκέψου καλά τις πράξεις σου. ονομαστική γενική αιτιατική ονομαστική γενική αιτιατική ενικός αριθμός η σκέψη η πρόσθεση της σκέψης/ εως της πρόσθεσης/ εως τη σκέψη την πρόσθεση πληθυντικός αριθμός οι σκέψεις οι προσθέσεις των σκέψεων των προσθέσεων τις σκέψεις τις προσθέσεις Τα ανισοσύλλαβα θηλυκά σε η τελειώνουν συνήθως σε -ση,-ξη ή -ψη. Τα ουσιαστικά αυτά χωρίζονται σε δύο ομάδες: α. σε αυτά που κλίνονται όπως το σκέψη: π.χ. η γνώση, η τάξη, η λέξη, η πράξη, η φράση, η σκέψη, η στάση, η σχέση, β. σε όσα κλίνονται όπως πρόσθεση: π.χ. η αφαίρεση, η διαίρεση, η γέννηση, η κίνηση, η όρεξη, η παράσταση, η ποίηση. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 12: Εξάσκηση στα θηλυκά ουσιαστικά. 1. Να γράψεις τις άλλες πτώσεις στα ουσιαστικά, π.χ. της διαίρεσης => των διαιρέσεων. 1. την υπόθεση => των πράξεων => τις λέξεις => την παράσταση => των κινήσεων => της είδησης => την αφαίρεση => οι σκέψεις => της γνώσης => την πόλη => Να συμπληρώσεις τα κενά με το ουσιαστικό στο σωστό αριθμό και πτώση. 30

35 1. Ο Κώστας παρακολουθεί... (η είδηση) στην τηλεόραση και ενημερώνεται για την πολιτική... (η κατάσταση). 2. Όλες... (η σύνταξη) πληρώνονται στο τέλος κάθε μήνα και τελευταία υπάρχουν... (η καθυστέρηση) και... (η μείωση). 3. Έφυγαν από την... (η τάξη) και περίμεναν στη... (η στάση) του λεωφορείου. 4. Δεν είχε... (η όρεξη) για φαγητό και δεν έλεγε... (η λέξη) σε κανέναν. 5. Έδωσαν... (η εξήγηση) για τη... (η στάση) τους απέναντι στους γείτονες Η κλίση των ουσιαστικών (ουδέτερα σε ος, -μα). Οι άνθρωποι πρέπει να μαθαίνουν από τα λάθη τους. Έβαλε τα πράγματά του πάνω στο κρεβάτι. Δεν ήταν εύκολος ο υπολογισμός του μεγέθους. Η διάρκεια του διαλείμματος είναι 15 λεπτά. Πίνακας 6: Σχηματισμός ουδέτερων σε ος, -μα ενικός αριθμός ονομαστική το λάθος το μέγεθος το πράγμα το διάλειμμα γενική του λάθους του μεγέθους του πράγματος του διαλείμματος αιτιατική το λάθος το μέγεθος το πράγμα το διάλειμμα πληθυντικός αριθμός ονομαστική τα λάθη τα μεγέθη τα πράγματα τα διαλείμματα γενική των λαθών των μεγεθών των πραγμάτων των διαλειμμάτων αιτιατική τα λάθη τα μεγέθη τα πράγματα τα διαλείμματα όπως το λάθος κλίνονται: το δάσος, το μέρος, το μήκος, το τέλος, το κράτος, το έθνος, το είδος, το γένος, το τέλος, το έτος, κ.ά. όπως το μέγεθος κλίνονται: το στέλεχος, το έδαφος, κ.ά. όπως το πράγμα κλίνονται: το γράμμα, το βήμα, το άρωμα, το χρώμα, το κύμα, το δέμα, το ψέμα, κ.ά. 31

36 όπως το διάλειμμα κλίνονται: το όνομα, το πρόβλημα, το πρόγραμμα, το μάθημα, το διαμέρισμα, το επίδομα, το βοήθημα, το ύφασμα, το βάδισμα, το νόμισμα, κ.ά. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 13: Εξάσκηση στα ουδέτερα ουσιαστικά. 1. Συνέχισε όπως στο παράδειγμα: το πρόβλημα => του προβλήματος, των προβλημάτων 1. το διαμέρισμα το γράμμα το είδος το πλήθος το μάθημα το πρόγραμμα το χρώμα το κράτος το όνομα το έδαφος το άρωμα το δέμα Να συνδυάσεις τα επίθετα της στήλης Α με τα ουσιαστικά της στήλης Β και σχηματίσεις προτάσεις: Α άνετο γρήγορο δύσκολο εύκολο σοβαρό Β βάδισμα διαμέρισμα λάθος μάθημα πρόβλημα

37 3.3 Συντακτικό Προτάσεις με το ότι, πως. Μου είπε πως θα περάσει αύριο το απόγευμα. Νομίζω ότι κάνεις λάθος. Ξέρουμε πως αύριο φεύγουμε για Θεσσαλονίκη. Πιστεύει ότι δεν θα γυρίσει ξανά. Ρήματα με το «ότι/ πως»: λέω, νομίζω, πιστεύω, ξέρω, γνωρίζω, βλέπω, φαίνεται, υποθέτω, υποστηρίζω, είναι σίγουρο, είναι βέβαιο, είναι γνωστό. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 14: Εξάσκηση στις προτάσεις με «ότι/ πως». 1. Να συμπληρώσεις τις προτάσεις ελεύθερα, όπως στο παράδειγμα: Ξέρει... => Ξέρει ότι αύριο θα πάνε εκδρομή. 1. Πιστεύω Είναι βέβαιο Είπαν Φαίνεται Νομίζουμε Γνωρίζετε Να συμπληρώσεις τις προτάσεις με ό,τι λείπει, όπως στο παράδειγμα:... ότι της αρέσει να ακούει μουσική. => Έλεγε ότι της αρέσει να ακούει μουσική ότι πρέπει να λύσετε όλες τις ασκήσεις πως δεν πήγε στη δουλειά σήμερα.... ότι είναι άρρωστος ότι πρέπει φτάσετε συνάντηση μισή ώρα νωρίτερα ότι το ξέχασε το ραντεβού μας....ότι πρέπει να τον πάρεις τηλέφωνο πως της αρέσει να διαβάζει τον ελεύθερο χρόνο της.... πως με τα βιβλία ταξιδεύεις παντού. 33

38 3.4 Ζητώ πληροφορίες για ένα πρόγραμμα επαγγελματικής κατάρτισης Ο O.Α.Ε.Δ οργανώνει προγράμματα κατάρτισης που απευθύνονται σε ευάλωτες κοινωνικά ομάδες, στις οποίες ανήκουν και οι φυλακισμένοι. Η αγγελία προγράμματος που ακολουθεί αποτελεί ένα παράδειγμα ενός τέτοιου προγράμματος που προετοιμάζει τους εκπαιδευόμενους για την ένταξή τους στην Αγορά Εργασίας. Διάβασε προσεκτικά την παρακάτω αγγελία και ζήτα από τον εκπαιδευτή σου να σου εξηγήσει όσα σημεία χρειάζονται διευκρινίσεις. Πρόγραμμα κατάρτισης κοινωνικά ευπαθών ομάδων Το πρόγραμμα αποτελεί εξειδικευμένη αντιμετώπιση για την καταπολέμηση του επαγγελματικού και κοινωνικού αποκλεισμού, συμβάλλει στην εξασφάλιση ίσων ευκαιριών πρόσβασης στην αγορά εργασίας και στην ενσωμάτωση των ατόμων στην κοινωνία. Στόχος του έργου: Μέσω των Ολοκληρωμένων Παρεμβάσεων επιδιώκεται: Η ανάπτυξη γνώσεων, δεξιοτήτων και συμπεριφορών κατάλληλων για τη διευκόλυνση της ένταξης των ωφελούμενων στην αγορά εργασίας, Η ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων καθώς και δεξιοτήτων ανεύρεσης εργασίας, Η συμβουλευτική και ψυχοκοινωνική υποστήριξη των ωφελούμενων, Η άρση των διακρίσεων. Εκπαιδευτικό επίδομα: οι συμμετέχοντες στα Σχέδια Ολοκληρωμένων Παρεμβάσεων, με ή χωρίς δικαίωμα τακτικού επιδόματος ανεργίας, λαμβάνουν εκπαιδευτικό επίδομα 5 μικτά, ανά ώρα. Πληροφορίες - υποβολή αιτήσεων: οι ενδιαφερόμενοι που εντάσσονται στις ομάδες στόχου "Μακροχρόνια άνεργοι άνω των 45 ετών" έχουν τη δυνατότητα να απευθύνονται: στις κατά τόπους Υπηρεσίες Απασχόλησης του Ο.Α.Ε.Δ., στα κατά τόπους Κέντρα Προώθησης Απασχόλησης του Ο.Α.Ε.Δ., στους Φορείς Υλοποίησης των Σχεδίων Ολοκληρωμένων Παρεμβάσεων (Πιστοποιημένα Κ.Ε.Κ.), η ενημέρωση της ομάδας στόχου "Φυλακισμένοι" γίνεται από το Σωφρονιστικό Κατάστημα. 34

39 ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 15: Εξάσκηση στην Επικοινωνία. 1. Να χωριστείτε σε ομάδες των 3-4 ατόμων και να ετοιμάσετε ένα διάλογο ανάμεσα σε έναν ενδιαφερόμενο και έναν υπάλληλο για το παραπάνω πρόγραμμα. Να συζητήσετε μεταξύ σας τι θα έπρεπε να ρωτήσετε και ποιες είναι οι πιθανές απαντήσεις που θα λαμβάνατε. 2. Να συζητήσετε με τον εκπαιδευτή και τους άλλους εκπαιδευόμενους της ομάδας σας τα παρακάτω θέματα: σε ποιες θεματικές θα θέλατε να παρακολουθήσετε κάποια σεμινάρια; με τι θα σας ενδιέφερε να ασχοληθείτε επαγγελματικά; 3.5 Πρόσθετο λεξιλόγιο Επαγγελματική Κατάρτιση κάνω/ καταθέτω/ υποβάλλω αίτηση συγκεντρώνω τα δικαιολογητικά η αίτηση είναι εντός προθεσμίας η αίτηση είναι εκτός προθεσμίας επικυρώνω τα δικαιολογητικά συμπληρώνω μια αίτηση (για το έντυπο δες στο παράρτημα) υπογράφω την υπεύθυνη δήλωση (για το έντυπο δες στο παράρτημα) εγγράφομαι στο μητρώο ανέργων του Ο.Α.Ε.Δ 35

40 4 Εύρεση εργασίας: πρώτη μέρα στη δουλειά 4.1 Κείμενο: Μιλάω με τους φίλους μου για τη νέα μου εργασία (συνομιλία στην καφετέρια) Ακράμ: Λοιπόν Βασίλη πες μας τα νέα σου, χτες ξεκίνησες στη νέα δουλειά; Βασίλης: Ναι χτες ήταν η πρώτη μου μέρα. Ξεκίνησα δοκιμαστικά για 3 μήνες και αν όλα πάνε καλά θα υπογράψω σύμβαση αορίστου χρόνου. Ελένη: Αυτό είναι καταπληκτικό μπράβο! Πώς τα κατάφερες; Ακράμ: Ναι, αλήθεια, δυσκολεύτηκες να βρεις δουλειά; Βασίλης: Ήταν αρκετά δύσκολο. Η οικονομική κρίση δημιουργεί πολλά προβλήματα και η ανεργία είναι πολύ μεγάλη. Έψαχνα 3-4 μήνες και έστειλα πολλά βιογραφικά, πήγα σε πολλές συνεντεύξεις, μίλησα με πολλούς ανθρώπους, αλλά δεν απογοητεύτηκα. Τελικά τα κατάφερα! Ελένη: Πώς όμως βρήκες τη δουλειά; Από μικρές αγγελίες, από τον Ο.Α.Ε.Δ ή μέσω κάποιου γνωστού; Βασίλης: Κοιτάξτε, πήγα αρχικά σε κάποια προγράμματα κατάρτισης και εκπαίδευσης του Ο.Α.Ε.Δ και έμαθα να χρησιμοποιώ τον ηλεκτρονικό υπολογιστή, είναι πολύ σημαντικό αυτό. Μετά έψαξα στο διαδίκτυο διάφορες αγγελίες και έπαιρνα τηλέφωνο για πληροφορίες σε όσες με ενδιέφεραν. Ακράμ: Και πού βρήκες τελικά δουλειά; Βασίλης: Δουλεύω σε μια εκδοτική εταιρεία και κάνω τη διανομή των φυλλαδίων. Όταν τελειώσω με τις διανομές βοηθάω στην αποθήκη. Ελένη: Α μάλιστα! Πες μας τώρα για τη πρώτη σου μέρα χτες! Βασίλης: Χτες ξεκίνησα, στις 8.30 το πρωί έφτασα στη εταιρεία, βρίσκεται στο κέντρο της Αθήνας. Οι συνάδελφοι ήταν ευγενικοί και ο υπεύθυνος μου έδειξε τι πρέπει να κάνω, ποιο δρομολόγιο θα ακολουθήσω. Θα κυκλοφορώ με ποδήλατο, γιατί οι αποστάσεις είναι κοντινές. Επέστρεψα από τις διανομές γύρω στις και μέχρι τις 4.30 ήμουν στην αποθήκη. Είχα πολύ άγχος, αλλά νομίζω ότι όλα πήγαν καλά. 36

41 Ελένη: Είμαι σίγουρη! Όλα θα πάνε καλά. Ακράμ: Θα δουλεύεις 5 μέρες την εβδομάδα; Τι συμφωνία έχετε; Βασίλης: Θα δουλεύω και Σάββατα κάποιες φορές, αλλά θα πληρώνομαι με επιπλέον αμοιβή και ένσημα, αφού είμαι ασφαλισμένος. Ελένη: Με τα χρήματα είσαι ευχαριστημένος; Βασίλης: Ναι είμαι, ο μισθός είναι 650 ευρώ καθαρά και θα πληρώνομαι κάθε 15 μέρες. Ακράμ: Μπράβο, πολύ καλά! Μπορείς να τους ρωτήσεις αν χρειάζονται άλλον υπάλληλο; Έχω πολύ μεγάλη ανάγκη για δουλειά, ψάχνω πολύ καιρό και δεν βρίσκω τίποτε. Βασίλης: Ναι, βέβαια, θα τους ρωτήσω, μείνε ήσυχος! Ελένη: Καλή αρχή και καλή επιτυχία! Πίνακας 7: Λεξιλόγιο ρήματα κυκλοφορώ το διαδίκτυο επίθετα λέω επιστρέφω η εταιρία ο νέος- α- ο ξεκινώ νομίζω η διανομή ο πρώτος- η ο υπογράφω πληρώνομαι το φυλλάδιο ο καταπληκτικός- ή -ο δυσκολεύομαι ουσιαστικά η αποθήκη ο δύσκολος- η ο δημιουργώ η καφετέρια ο συνάδελφος ο σημαντικός- ή ό ψάχνω η δουλειά ο υπεύθυνος ο εκδοτικός- ή ό στέλνω μιλάω απογοητεύομαι καταφέρνω βρίσκω χρησιμοποιώ ενδιαφέρω βοηθάω φτάνω βρίσκομαι δείχνω ακολουθώ η σύμβαση αορίστου χρόνου η οικονομική κρίση το πρόβλημα η ανεργία το βιογραφικό η συνέντευξη οι μικρές αγγελίες η κατάρτιση η εκπαίδευση ο ηλεκτρονικός υπολογιστής το δρομολόγιο η απόσταση το άγχος η εβδομάδα η συμφωνία η αμοιβή τα ένσημα ο μισθός ο υπάλληλος η ανάγκη η επιτυχία ο κοντινός- ή ό ο σίγουρος η-ο επιρρήματα χτες δοκιμαστικά αρκετά αρχικά τώρα πολύ καλά επιπλέον κάθε 37

42 ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 16 Κατανόηση κειμένου. Να διαβάσεις προσεκτικά το κείμενο και να απαντήσεις τις παρακάτω ερωτήσεις: 1. Πότε ξεκίνησε ο Βασίλης την καινούργια του δουλειά; 2. Πώς κατάφερε να βρει τη δουλειά; 3. Πού δουλεύει; να περιγράψεις την πρώτη του μέρα στη νέα του εργασία. 4. Ο Βασίλης είναι ευχαριστημένος με την αμοιβή του; 5. Τι ζητάει ο Ακράμ από τον Βασίλη; 4.2 Γραμματική Μεσοπαθητική Φωνή: Αόριστος Τα παιδιά ντύθηκαν πολύ ζεστά γιατί έκανε κρύο. Το πρόβλημα λύθηκε μετά από μεγάλη προσπάθεια. ντύνομαι λύνομαι -νομαι - θηκα Ο Νίκος αισθάνθηκε άσχημα για τις πράξεις του. Ζεστάθηκαν πολύ και άνοιξαν τα παράθυρα. Ετοιμάστηκε γρήγορα και μπήκε στο αυτοκίνητο. αισθάνομαι ζεσταίνομαι ετοιμάζομαι -άνομαι -αίνομαι -ζομαι -άνθηκα -άθηκα Η Μαρία δεν πείστηκε από τη δικαιολογία σου. Πιάστηκε από το χερούλι για να μην πέσει. πείθομαι πιάνομαι -θομαι -νομαι -στηκα Η ζακέτα πλέχτηκε από τη γιαγιά. πλέκομαι -κομαι Ανοίχτηκαν όλα τα κουτιά μετά τη μετακόμιση. ανοίγομαι -γομαι Δέχτηκαν να πάνε μαζί τους εκδρομή. Διδαχτήκαμε όλα τα κεφάλαια του βιβλίου. δέχομαι διδάσκομαι -χομαι -σκομαι -χτηκα Μόλις επέστρεψε ρίχτηκε αμέσως στη δουλειά. ρίχνομαι -χνομαι Κοιτάχτηκε στον καθρέφτη και βγήκε έξω. κοιτάζομαι -ζομαι Τα παιδιά κρύφτηκαν πίσω από το δέντρο. κρύβομαι -βομαι Οι τοίχοι βάφτηκαν πέρσι. βάφομαι -φομαι -φτηκα Σκεφτήκατε να πάρετε τηλέφωνο, πριν ξεκινήσετε; σκέφτομαι -φτομαι Παντρεύτηκαν πέρσι το καλοκαίρι. παντρεύομαι -εύομαι -εύτηκα 38

43 Πίνακας 8: Σχηματισμός μεσοπαθητικού αορίστου -θηκα -στηκα -χτηκα -φτηκα λύθηκα ετοιμάστηκα διδάχτηκα σκέφτηκα λύθηκες ετοιμάστηκες διδάχτηκες σκέφτηκες λύθηκε ετοιμάστηκε διδάχτηκε σκέφτηκε λυθήκαμε ετοιμαστήκαμε διδαχτήκαμε σκεφτήκαμε λυθήκατε ετοιμαστήκατε διδαχτήκατε σκεφτήκατε λύθηκαν ετοιμάστηκαν διδάχτηκαν σκέφτηκαν Όπως και στον αόριστο της ενεργητικής φωνής, έτσι και στον αόριστο της παθητικής φωνής ο τόνος βρίσκεται πάντα στην τρίτη από το τέλος συλλαβή. Προσοχή! Μου φάνηκε ότι είδα τον Γιώργο χτες. Χάρηκα πολύ για τη γνωριμία. Το ποτήρι έσπασε και κόπηκε από το γυαλί. Δεν είχε πάρει ομπρέλα και βράχηκε. Το βιβλίο δόθηκε στον Γιάννη. Πώς βρέθηκες στην Πάτρα; Στεναχωρήθηκα με πολύ όλα αυτά που έγιναν. Πνίγηκε πριν 2 χρόνια σε ένα ατύχημα. Ήρθαμε στη Θεσσαλονίκη πριν 5 χρόνια. Κλείστηκε στο σπίτι και τον περίμενε να έρθει. Έπιασε το ζεστό ταψί και κάηκε. Σηκώθηκε, πλύθηκε και ετοιμάστηκε να φύγει. Καθίσαμε σε μια βεράντα με υπέροχη θέα. Ντράπηκε πολύ για τη συμπεριφορά του. φαίνομαι χαίρομαι κόβομαι βρέχομαι δίνομαι βρίσκομαι στεναχωριέμαι γίνομαι πνίγομαι έρχομαι κλείνομαι καίομαι πλένομαι σηκώνομαι κάθομαι ντρέπομαι φάνηκα χάρηκα κόπηκα βράχηκα δόθηκα βρέθηκα στεναχωρήθηκα έγινα πνίγηκα ήρθα κλείστηκα κάηκα πλύθηκα σηκώθηκα κάθισα ντράπηκα 39

44 ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 17: Εξάσκηση στον μεσοπαθητικό αόριστο. 1. Να κλίνεις τα παρακάτω ρήματα στον αόριστο. Τα ρήματα δίνονται στον ενεστώτα. κάθομαι φαίνομαι δέχομαι κόβομαι ζεσταίνομαι Συνέχισε όπως στο παράδειγμα: εξετάζεται => εξετάστηκε εξετάστηκαν. 1. χάνεται 2. φέρεται 3. πλένεται 4. κλειδώνεται 5. σκέφτεται 6. κοιτάζεται 7. δέχεται 8. κόβεται 9. σηκώνεται 10. αισθάνεται 3. Να βάλεις τα ρήματα των παρακάτω προτάσεων από τον Ενεστώτα στον Αόριστο, π.χ. Το παιδί ντύνεται => Το παιδί ντύθηκε. 1. Η αδελφή μου σηκώνεται στις 7.00, πλένεται, ντύνεται και ετοιμάζεται για το γραφείο. 2. Ο εκπαιδευόμενος βρίσκεται στην Πάτρα και εργάζεται σε μια εταιρία. 3. Η πελάτισσα λούζεται και χτενίζεται από την κομμώτρια. 4. Το διαγώνισμα διορθώνεται, ανακοινώνεται ο βαθμός και μετά ενημερώνεται ο μαθητής. 40

45 5. Αισθάνεται άσχημα και ντρέπεται για την πράξη του. 4. Να μεταφέρεις τις προτάσεις τις άσκησης 2 από τον ενικό στον πληθυντικό αριθμό, π.χ. Το παιδί ντύθηκε => Τα παιδιά ντύθηκαν Μεσοπαθητική Φωνή: Στιγμιαίος Μέλλοντας και Συνοπτική Υποτακτική Θα σηκωθούν νωρίς αύριο το πρωί. Θα παντρευτείτε φέτος ή του χρόνου. Θα ντυθείς με επίσημα ρούχα; Πρέπει να σηκωθείτε αύριο το πρωί στις Αποφάσισαν να παντρευτούν το καλοκαίρι. Πρέπει να ντυθείς με επίσημα ρούχα. Πίνακας 9: Σχηματισμός στιγμιαίου μέλλοντα και συνοπτικής υποτακτικής στιγμιαίος μέλλοντας θα λυθώ θα κρυφτώ θα λυθείς θα κρυφτείς θα λυθεί θα κρυφτεί Ο στιγμιαίος μέλλοντας αποτελείται από α. το μόριο θα, β. έναν ρηματικό τύπο, με το θέμα του αορίστου και τις ακόλουθες καταλήξεις: -ώ, -είς, -εί, -ούμεν, -είτε, ούν. συνοπτική υποτακτική να δεχτώ να σκεφτώ να δεχτείς να σκεφτείς να δεχτεί να σκεφτεί θα λυθούμε θα λυθείτε θα λυθούν θα κρυφτούμε θα κρυφτείτε θα κρυφτούν Η συνοπτική υποτακτική αποτελείται από α. το μόριο να, β. έναν ρηματικό τύπο, με το θέμα του αορίστου και τις ακόλουθες καταλήξεις: -ώ, -είς, -εί, -ούμεν, -είτε, -ούν. να δεχτούμε να δεχτείτε να δεχτούν να σκεφτούμε να σκεφτείτε να σκεφτούν 41

46 Προσοχή! Η συνοπτική υποτακτική χρησιμοποιείται όταν θέλουμε να μιλήσουμε για μια δραστηριότητα στο σύνολό της, χωρίς να μας ενδιαφέρει η διάρκειά της, ή όταν η επανάληψη της δραστηριότητας είναι ορισμένη. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 18: Εξάσκηση στο στιγμιαίο μέλλοντα και τη συνοπτική υποτακτική. 1. Να συμπληρώσεις τις προτάσεις με τα ρήματα στον σωστό τύπο, όπως στο παράδειγμα:... (εσείς, παντρεύομαι) το καλοκαίρι; => Θα παντρευτείτε το καλοκαίρι; 1. Οι εκπαιδευόμενοι... (διδάσκομαι) το κεφάλαιο 5; Ναι, και... (εξετάζομαι) στο επόμενο διαγώνισμα. 2. Εμείς... (λούζομαι) και... (ετοιμάζομαι) για την εκδρομή. 3. Αύριο... (ανακοινώνομαι) τα αποτελέσματα και τα ονόματα... (δίνονται) στη δημοσιότητα (δέχομαι, αυτοί) την πρόσκληση; Δεν νομίζω,... (κοιμάμαι) πολύ νωρίς, είμαι κουρασμένοι (ντύνομαι, εσείς) επίσημα;... το... (σκέφτομαι, εμείς) και θα σας πούμε. 2. Να διαλέξεις τα σωστά ρήματα και να τα συμπληρώσεις στη συνοπτική υποτακτική: ετοιμάζομαι, κρύβομαι, δέχομαι, λούζομαι, δίνομαι, διορθώνομαι, ανοίγομαι. 1. Πρέπει να... όλα τα παράθυρα, για να μπει καθαρός αέρας. 2. Μπορείτε να... λίγο πιο γρήγορα; Έχουμε καθυστερήσει πολύ! 3. Δεν είναι ευγενικό να μην... (εμείς) την πρόταση. 4. Δεν πρόκειται να... η κατάσταση. 5. Μπορείτε να...(εσείς) μέσα στη ντουλάπα. Δεν θα σας βρει κανείς. 6. Αποκλείεται να... άδεια για οικοδομή. 7. Ο θερμοσίφωνας χάλασε, πρέπει να...(αυτές) με κρύο νερό. 4.3 Σύνταξη Προτάσεις που δηλώνουν το αποτέλεσμα και το σκοπό (τελικές, αποτελεσματικές προτάσεις) Η άσκηση ήταν τόσο εύκολη, ώστε την έλυσα σε 5 λεπτά. Το γλυκό ήταν τόσο νόστιμο, που το φάγαμε αμέσως. Σταμάτησε στο περίπτερο να αγοράσει εισιτήρια. Έτρεχε για να προλάβει το λεωφορείο. 42

47 Τελικές ονομάζονται οι προτάσεις που φανερώνουν σκοπό και εισάγονται με τους τελικούς συνδέσμους να, για να. Αποτελεσματικές ονομάζονται οι προτάσεις που δηλώνουν αποτέλεσμα και εισάγονται με τους αποτελεσματικούς συνδέσμους ώστε, που. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 19: Εξάσκηση στις τελικές και αποτελεσματικές προτάσεις. 1. Συμπλήρωσε ελεύθερα τα κενά με τελικές προτάσεις, π.χ. Πήγε στο φούρνο... => Πήγε στο φούρνο να αγοράσει ψωμί. 1. Δεν είχε χρήματα Ξεκινήσαμε μαθήματα Ελληνικών Φόρεσε τη ζακέτα σου Έφυγαν νωρίς Πήγαν από διαφορετικό δρόμο Κάνει 3 ώρες προπόνηση την ημέρα Συμπλήρωσε ελεύθερα τα κενά με αποτελεσματικές προτάσεις, π.χ. Θύμωσε τόσο... => Θύμωσε τόσο που έκλεισε δυνατά την πόρτα πίσω του. 1. Ήταν τόσο κουρασμένοι Τους άρεσε τόσο πολύ το φαγητό Φώναξε τόσο δυνατά Έκανε τόσο πολύ κρύο Η ταινία ήταν τόσο βαρετή Χιόνισε τόσο πολύ Ζητώ πληροφορίες για να εγγραφώ στο μητρώο ΙΚΑ και να αποκτήσω βιβλιάριο υγείας. Όταν κάποιος ξεκινήσει να εργάζεται πρέπει να επισκεφτεί το υποκατάστημα ΙΚΑ που ανήκει, έτσι ώστε να εγγραφεί στο μητρώο ασφαλισμένων του ΙΚΑ και να αποκτήσει βιβλιάριο υγείας. Ακολουθούν παρακάτω κάποιες προϋποθέσεις και δικαιολογητικά για τους ωφελούμενους, όπως δίνονται από την αρμόδια υπηρεσία του ΙΚΑ. Ο εκπαιδευτής σας θα σας εξηγήσει όλες τις λεπτομέρειες που παρουσιάζονται παρακάτω, έτσι ώστε να έχετε μια γενική εικόνα. 43

48 ΑΠΟΓΡΑΦΗ ΑΜΕΣΑ ΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΟΥ- ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΙΚΑ 1. Συμπληρωμένη αίτηση με κεφαλαία γράμματα σύμφωνα με τα στοιχεία της ταυτότητας. 2. Φωτοτυπία των δυο όψεων της αστυνομικής ταυτότητας, η οποία επικυρώνεται στο ΙΚΑ με την επίδειξη του πρωτοτύπου (σε περίπτωση αλλοδαπού, χρειάζεται φωτοτυπία του διαβατηρίου σε ισχύ και επικύρωση στο ΙΚΑ). 3. Φωτοτυπία Φορολογικής Δήλωσης, ή Εκκαθαριστικό της Εφορίας ή Απόδοσης Α.Φ.Μ (δεν απαιτείται επικύρωση). 4. Βεβαίωση πρόσληψης εργοδότη. ΕΚΔΟΣΗ ΑΤΟΜΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΑΡΙΟΥ ΥΓΕΙΑΣ ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΙΚΑ 1. Μια (Ι) φωτογραφία. 2. Υπεύθυνη Δήλωση Ν. 1599/86 ότι δεν είναι ασφαλισμένος σε άλλο Ταμείο (διατίθεται από το ΙΚΑ). 3. Στοιχείο από το οποίο να προκύπτει η Δ/νση Κατοικίας του ασφαλισμένου (Λογαριασμός ΔΕΗ / ΟΤΕ/ κινητού τηλεφώνου κ.λπ.), ή ελλείψει αυτών Υπεύθυνη Δήλωση Ν. 1599/ Αστυνομική Ταυτότητα. 5. Ετικέτα ασφαλιστικής ικανότητας, εάν έχει αποσταλεί από το ΙΚΑ. Σε περίπτωση που δεν έχει αποσταλεί απαιτούνται: Ασφαλιστικά Βιβλιάρια (Αποσπάσματα Ατομικού Λογαριασμού Ασφάλισης ή ΔΑΤΕ) από τα οποία να προκύπτουν οι απαιτούμενες ημέρες ασφάλισης που αναφέρονται παρακάτω. Αν δεν έχει εκδοθεί Απόσπασμα Λογαριασμού και οι Ημέρες Ασφάλισης που αναγράφονται στα Ασφαλιστικά Βιβλιάρια δεν επαρκούν για τη συμπλήρωση των απαιτούμενων, προσκομίζεται Βεβαίωση Εργοδότη «θεωρημένη» από το Υποκατάστημα ΙΚΑ Τμήμα Εσόδων- που ελέγχει την έδρα ή απογεγραμμένο παράρτημα του εργοδότη. ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ: 50 μέρες ασφάλισης το προηγούμενο έτος, ή 50 Ημέρες Ασφάλισης το προηγούμενο 15μηνο. Για τους απασχολούμενους στην οικία του Εργοδότη (π.χ. οικιακές βοηθοί), χρειάζονται 80-ημέρες Ασφάλισης το προηγούμενο έτος ή ένα 15μηνο κατά τα παραπάνω. 44

49 ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 20: Εξάσκηση στην Επικοινωνία. 1. Να χωριστείτε σε ομάδες των 3-4 ατόμων και να ετοιμάσετε ένα διάλογο ανάμεσα σε έναν ενδιαφερόμενο να εγγραφεί στο ΙΚΑ και να αποκτήσει βιβλιάριο υγείας και έναν υπάλληλο. Να συζητήσετε μεταξύ σας τι θα έπρεπε να ρωτήσετε και ποιες είναι οι πιθανές απαντήσεις που θα λαμβάνατε. 2. Τι άλλο θα σας ενδιέφερε να συζητήσετε για το θέμα «Εργασία και Ασφάλιση». Κάντε μια λίστα και συζητήσετε με τους εκπαιδευόμενους και τον εκπαιδευτή σας. 4.5 Πρόσθετο λεξιλόγιο Αγορά εργασίας- Ασφάλιση το βιβλιάριο ενσήμων το βιβλιάριο υγείας συγκεντρώνω τα δικαιολογητικά καταθέτω τα δικαιολογητικά επικυρώνω τα έγγραφα η ασφάλιση το ημερομίσθιο εργασία πλήρους απασχόλησης εργασία μερικής απασχόλησης ο εργαζόμενος => ο μισθός πιάνω δουλειά προσλαμβάνομαι => η πρόσληψη παραιτούμαι => η παραίτηση απολύομαι => η απόλυση η άδεια το επίδομα άδειας ο άνεργος => το επίδομα ανεργίας η σύνταξη => ο συνταξιούχος 45

50 5 Οργανώνω τη ζωή μου: πηγαίνω για ψώνια 5.1 Κείμενο: Αγοράζω είδη ένδυσης και υπόδησης Η Μαρία και η Ελένη έχουν κανονίσει να πάνε για ψώνια σε ένα γειτονικό πολυκατάστημα. Κοιτάζουν τις βιτρίνες και συζητούν για τα πράγματα που θέλουν να αγοράσουν. (σε ένα εμπορικό κέντρο) Ελένη: Αυτό το κατάστημα έχει πολύ καλές τιμές! Βλέπω έχει ωραία ρούχα και κάποια είναι σε προσφορά. Μαρία: Ωραία, πάμε μέσα να δούμε! Πωλήτρια: Καλημέρα σας, σε τι θα μπορούσα να σας βοηθήσω; Ελένη: Ψάχνω ένα παντελόνι για μένα και θέλω να το συνδυάσω με ένα πουκάμισο ή μια μπλούζα. Πωλήτρια: Εδώ μπροστά σας βλέπετε τα παντελόνια, έχουμε σε μπλε, γκρι, καφέ και μαύρο, σε όλα νούμερα. Στο απέναντι ράφι μπορείτε να δείτε τα πουκάμισα και τις μπλούζες σε μεγάλη ποικιλία χρωμάτων και σχεδίων. Επίσης μπορώ να σας προτείνω και κάποια σακάκια, ζακέτες ή πανωφόρια που μπορείτε να συνδυάσετε. Δείτε τα με την ησυχία σας και, αν θέλετε να δοκιμάσετε κάτι, μου λέτε να σας βοηθήσω με τα νούμερα. Ελένη: Σας ευχαριστώ πολύ! Μαρία, αυτό το μαύρο παντελόνι φαίνεται ωραίο, το ύφασμα είναι πολύ καλή ποιότητα. Μαρία: Ταιριάζει ωραία με αυτή τη μπλούζα. Δοκίμασέ τα να δούμε αν σου κάνουν. Πωλήτρια: Μισό λεπτό να δώσω το κατάλληλο νούμερο. Ορίστε, περάστε στο δοκιμαστήριο στο βάθος αριστερά. Πωλήτρια: Εσείς θα θέλατε να δείτε κάτι; Μαρία: Ναι θα ήθελα να αγοράσω ένα δώρο για τον άνδρα μου, έχει γενέθλια την επόμενη εβδομάδα. Χρειάζεται ένα ζευγάρι αθλητικά παπούτσια και μια φόρμα γυμναστικής. Πωλήτρια: Στο βάθος δεξιά έχουμε τις φόρμες και απέναντι τα παπούτσια. Σήμερα έχουμε έκπτωση σε όλα τα αθλητικά 20%. Μαρία: Πολύ ωραία, πάνω να ρίξω μια ματιά. 46

51 Ελένη: Τα δοκίμασα, τα νούμερα είναι εντάξει, θα τα αγοράσω. Πωλήτρια: Ωραία, θα τα πάω στο ταμείο. Εσείς βρήκατε κάτι στα αθλητικά είδη; Μαρία: Ναι, θα του πάρω αυτή τη φόρμα, υπάρχει όμως δικαίωμα αλλαγής; Πωλήτρια: Ναι, βέβαια θα βάλω κάρτα αλλαγής. Περάστε στο ταμείο, σας ευχαριστώ πολύ. Ταμίας: Η φόρμα κοστίζει 40 ευρώ, το πουκάμισο και το παντελόνι 50 ευρώ. Θα πληρώσετε με μετρητά ή πιστωτική κάρτα; Μαρία: Με μετρητά. Ορίστε. Ελένη: Ορίστε και από μένα. Ταμίας: Τα ρέστα και οι αποδείξεις σας, σας ευχαριστώ πολύ. Καλή σας μέρα. Ελένη: Και εμείς, γεια σας. 47

52 Πίνακας 10: Λεξιλόγιο ρήματα βάζω το ράφι η έκπτωση αγοράζω περνάω η ποικιλία η ματιά κανονίζω κοστίζω το χρώμα το ταμείο κοιτάζω πληρώνω το σχέδιο το δικαίωμα αλλαγής συζητώ ουσιαστικά το σακάκι τα μετρητά αγοράζω το είδος η ζακέτα η πιστωτική κάρτα μπορώ η ένδυση το πανωφόρι τα ρέστα βοηθώ η υπόδηση η ησυχία η απόδειξη ψάχνω το πολυκατάστημα το νούμερο επίθετα θέλω η βιτρίνα το ύφασμα ο γειτονικός- ή-ό συνδυάζω το εμπορικό κέντρο η ποιότητα ο εμπορικός- ή- ό βλέπω το ρούχο το δοκιμαστήριο ο μαύρος- η- ο προτείνω η προσφορά το δώρο ο μισός- ή ό δοκιμάζω το παντελόνι τα γενέθλια ο κατάλληλος- ή ο ρίχνω το πουκάμισο το ζευγάρι ο αθλητικός- ή ό πηγαίνω η μπλούζα το παπούτσι επιρρήματα παίρνω το νούμερο η γυμναστικής φόρμα απέναντι 48

53 ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 21: Κατανόηση κειμένου. Να διαβάσεις προσεκτικά το κείμενο και να απαντήσεις τις παρακάτω ερωτήσεις: 1. Πού βρίσκονται η Μαρία και η Ελένη; Τι κάνουν εκεί; 2. Τι θέλει να αγοράσει η Μαρία και τι Ελένη; Τι αγοράζουν τελικά; 3. Το κατάστημα προσφέρει μεγάλη ποικιλία σε ρούχα και παπούτσια; να δικαιολογήσεις την απάντησή σου. 4. Πόσο κοστίζουν αυτά που αγοράζουν και πώς τα πληρώνουν; 5.2 Γραμματική Ενεργητική Φωνή, β Συζυγία: Παρατατικός Στο σχολείο φορούσαμε (φοράγαμε) φόρμες. Οδηγούσαμε όλη τη νύχτα και φτάσαμε το πρωί. Μελετούσε (μελέταγε) όλο το βράδυ. Παλιά επικοινωνούσαμε πιο συχνά. Πίνακας 11: Σχηματισμός παρατατικού ρημάτων Β συζυγίας ρήματα 1 ης ομάδας ρήματα 2 ης ομάδας καταλήξεις 1 ης ομάδας καταλήξεις 2 ης ομάδας ρωτούσα ή ρώταγα προσπαθούσα -ούσα / -αγα -ούσα ρωτούσες ή ρώταγες προσπαθούσες -ούσες / -αγες -ούσες ρωτούσε ή ρώταγε προσπαθούσε -ούσε / -αγε -ούσε ρωτούσαμε ή ρωτάγαμε προσπαθούσαμε -ούσαμε / -άγαμε -ούσαμε ρωτούσατε ή ρωτάγατε προσπαθούσατε -ούσατε / -άγατε -ούσατε ρωτούσαν ή ρώταγαν προσπαθούσαν -ούσαν / -αγαν -ούσαν 49

54 ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 22: Εξάσκηση στον Παρατατικό. 1. Να συμπληρώσεις τα κενά με τα ρήματα στον Παρατατικό, π.χ.:... (ρωτώ) να μάθει τι έγινε. => Ρωτούσε να μάθει τι έγινε. 1. Η Ελένη και ο Γιώργος... (μελετώ) και... (συζητώ) για τις εξετάσεις (σταματώ, αυτοί) και... (χτυπώ) την πόρτα. 3. Κάθε μέρα... (περνώ, εμείς) και... (χαιρετώ) τους παλιούς συναδέλφους. 4. Δεν... (μπορώ, εσείς) να περιμένετε άλλο; 5. Μου... (τηλεφωνώ, αυτή) όλη τη μέρα, άλλα το τηλέφωνο δεν... (λειτουργώ) (ξεκινώ, εσύ) για τη δουλειά στις 8.00,... (οδηγώ, εσύ) περίπου 1 ώρα, αλλά ποτέ δεν... (αργώ, εσύ). 1. Να μεταφέρεις τις προτάσεις από τον Ενεστώτα στον Παρατατικό, π.χ. Συζητάμε τα προβλήματα => Συζητούσαμε/ συζητάγαμε τα προβλήματα. 1. Καλούν τους φίλους τους Τηλεφωνεί στους γονείς του Μετράμε τα χρήματα Εξηγούμε το πρόβλημα Προτιμά το βουνό από την θάλασσα Επικοινωνούν πολύ συχνά Συχνά αργείτε στα ραντεβού Βοηθάμε τον Κώστα στα μαθήματα Πονάει το κεφάλι μου Μπορεί να λύσει μόνη της άσκηση Αναφορικές Αντωνυμίες Αγόρασε όποιο παντελόνι σου αρέσει. Θα απαντήσω σε όποιες ερωτήσεις έχετε. Όσοι συμφωνούν να σηκώσουν το χέρι τους. Πάρε όσα χρήματα θέλεις. Κάνε ό,τι θέλεις. όποιος α ον (κλίνεται σαν επίθετο) όσος- η ο (κλίνεται σαν επίθετο) (άκλιτο) ό, τι 50

55 Αποφάσισε ό,τι νομίζεις. Γνωρίζω μια κυρία που ξέρει πολύ καλά Γερμανικά. Ο κύριος που κάθεται στο παγκάκι είναι ο πατέρας μου. που (άκλιτο) ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 23: Εξάσκηση στις αναφορικές αντωνυμίες. 1. Να συμπληρώσεις τα κενά με όποια αναφορική αντωνυμία ταιριάζει, π.χ. Θα περιμένουμε... ώρα χρειάζεται => Θα περιμένουμε όση ώρα χρειάζεται. 1. Άνοιξε το ντουλάπι και πάρε... θέλεις. 2. Ρίξε... ζάχαρη θες θέλει, μπορεί να φύγει. 4. Κάλεσε στο γάμο... θέλεις. 5. Μόνο... είναι ενήλικοι μπορούν να καταναλώσουν ποτά. 6. Τα βιβλία... μου έδωσες είναι πάνω στο τραπέζι. 7. Θέλω να μου δώσεις... χρήματα σου δάνεισα. 8. Έλα... ώρα μπορείς. 9. Πάρε... τρόφιμα θέλεις τον γνωρίζει καταλαβαίνει πόσο καλός άνθρωπος είναι. 5.3 Σύνταξη Προτάσεις που δηλώνουν την αιτία και το χρόνο (αιτιολογικές, χρονικές προτάσεις) Όταν έχει χρόνο, καλεί τους φίλους του σπίτι. Πριν (να) αρχίσει το φαγητό, πλένει τα χέρια του. Ενώ διάβαζε, άκουγε μουσική. Μόλις τελείωσε το μάθημα, έκλεισε τα βιβλία του και έφυγε. Αφού έφαγαν, μάζεψαν το τραπέζι και έπλυναν τα πιάτα. Απέτυχε στις εξετάσεις, γιατί δεν είχε προετοιμαστεί καλά. Επειδή τον συμπαθεί, τον κάλεσε στη γιορτή. Αφού δεν τον συμπαθείς, γιατί του είπες να πάτε για καφέ; 51

56 Οι χρονικές προτάσεις δείχνουν ένα γεγονός που έγινε πριν, μετά ή κατά τη διάρκεια ενός άλλου γεγονότος. Οι προτάσεις αυτές αρχίζουν με χρονικούς συνδέσμους: όταν, μόλις, πριν, αφού, ώσπου, μέχρι, ενώ, καθώς, τώρα που, την ώρα που, κ.ά. Οι αιτιολογικές προτάσεις δείχνουν ένα γεγονός που αποτελεί την αιτία ή την προϋπόθεση για να πραγματοποιηθεί ένα γεγονός. Οι προτάσεις αυτές εισάγονται με τους συνδέσμους επειδή, γιατί, αφού. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 24: Εξάσκηση στις χρονικές και τις αιτιολογικές προτάσεις. 1. Συμπλήρωσε τις προτάσεις με τον κατάλληλο χρονικό σύνδεσμο, π.χ.... τέλειωσε το διάβασμα, έπεσε για ύπνο. => Μόλις τέλειωσε το διάβασμα, έπεσε για ύπνο έμαθε τα νέα, έβαλε τα κλάματα τον είδε, έτρεξε αμέσως κοντά του μιλούσε στον αδερφό του, άκουσε έναν περίεργο θόρυβο κοιμηθώ, πίνω ένα γάλα. 3. Η οικογένεια Παπαδόπουλου πηγαίνει τρώω μεγάλη ποσότητα εκδρομές,... βρίσκει ευκαιρία. 4. Τηλεφώνησέ μου αμέσως... φτάσεις. φαγητού, νιώθω δυσφορία μπήκε στο σπίτι, κλείδωσε την πόρτα. 2. Συμπλήρωσε ελεύθερα με αιτιολογικές προτάσεις, όπως στο παράδειγμα: Έτρεχε γρήγορα... => Έτρεχε γρήγορα γιατί είχε αργήσει. 1. Έπρεπε να φύγει νωρίτερα από τη δουλειά Δεν πήγε φέτος διακοπές Δεν πήγε στο εργοστάσιο σήμερα Πήρε ταξί σήμερα Πρέπει να τελειώσει γρήγορα τις δουλειές τις Γυμνάζονται καθημερινά

57 5.4 Βγαίνω για ψώνια: Περιγράφω τι θα ήθελα να αγοράσω ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 25: Εξάσκηση στην Επικοινωνία. 1. Να χωριστείτε σε ομάδες των 2-3 ατόμων και να ετοιμάσετε διάλογους για τις παρακάτω περιπτώσεις: Θέλεις να αγοράσεις ένα παντελόνι και ένα φόρεμα: να φανταστείς το διάλογο ανάμεσα στον πωλητή και σε σένα. Έχεις αγοράσει ένα ζευγάρι παπούτσια και μετά από μια εβδομάδα τα επιστρέφεις γιατί τελικά σου πέφτουν μικρά: να φανταστείς το διάλογο ανάμεσα στον πωλητή και σε σένα. 5.5 Πρόσθετο Λεξιλόγιο είδη ένδυσης τα παπούτσια - πράσινος-η-ο - καρό τα ενδύματα τα ρούχα το φόρεμα η φούστα το πουκάμισο το πουλόβερ η μπλούζα η ζώνη η γραβάτα το παλτό το αδιάβροχο οι πιτζάμες οι παντόφλες τα εσώρουχα οι κάλτσες τα χρώματα - κόκκινος-η-0 - κίτρινος-η-ο - μπλε - άσπρος- λευκός - καφέ - μαύρος-η-ο κοντός-η-ό φαρδύς-ά-ύ στενός-ή-ό μακρύς-ά-ύ τα σχέδια - ριγέ - εμπριμέ - πουά σκούρος ανοιχτός μονόχρωμος πολύχρωμος μου πέφτει μεγάλο μου πέφτει μικρό 53

58 6 Διασκέδαση και ελεύθερος χρόνος 6.1 Κείμενο: Μιλάω με τους φίλους μου για τα πράγματα που μου αρέσουν και με ενδιαφέρουν (σε μια καφετέρια) Γιώργος: Καλησπέρα. Σερβιτόρος: Γεια σας. Τι θα πάρετε; Αλέξανδρος: Μπορείτε να μας φέρετε έναν κατάλογο; Σερβιτόρος: Βέβαια, ορίστε. Κατερίνα: Λοιπόν Γιώργο, πώς πας με τα μαθήματα κιθάρας; Έχεις χρόνο να τα παρακολουθείς; Γιώργος: Έχω, ναι. Πηγαίνω δυο φορές την εβδομάδα, το κάθε μάθημα διαρκεί 45 λεπτά, αλλά μετά θέλει αρκετό διάβασμα. Εσένα Αλέξανδρε, τι σου αρέσει να κάνεις τον ελεύθερο χρόνο σου; Αλέξανδρος: Μου αρέσει πολύ ο αθλητισμός και ειδικά οι αγώνες στίβου: κάνω προπόνηση στο τρέξιμο 2 φορές την εβδομάδα. Επίσης μου αρέσει να παίζω μπάσκετ και ποδόσφαιρο. Σερβιτόρος: Είστε έτοιμοι να παραγγείλετε; Κατερίνα: Ναι, εγώ θα πάρω έναν χυμό πορτοκάλι. Γιώργος: Εμένα θα μου φέρετε έναν ελληνικό καφέ σκέτο. Αλέξανδρος: Εγώ θα ήθελα μια μηλόπιτα με παγωτό. Σερβιτόρος: Ωραία, σας ευχαριστώ. Γιώργος: Εσένα Κατερίνα ποια είναι τα πράγματα που σου αρέσει να κάνεις περισσότερο; Κατερίνα: Μου αρέσει πολύ η ζωγραφική και ο κινηματογράφος. Επίσης όταν προλαβαίνω, μου αρέσει πολύ να μαγειρεύω και να δοκιμάζω νέες συνταγές. Αλέξανδρος: Και ποιες ταινίες σου αρέσουν πιο πολύ; 54

59 Κατερίνα: Οι περιπέτειες, τα αστυνομικά έργα και οι κωμωδίες. Δεν μου αρέσουν οι ταινίες τρόμου και επιστημονικής φαντασίας. Επίσης, όταν έχω χρόνο, πηγαίνω σε συναυλίες, ειδικά το καλοκαίρι σε χώρους έξω από την Αθήνα. Γιώργος: Αυτό είναι το καλύτερο, γιατί μπορείς να οργανώσεις και εκδρομές στη φύση! Αλέξανδρος: Υπάρχει κάτι ωραιότερο να κάνεις τον ελεύθερο χρόνο σου; Παίρνεις τους φίλους σου και ταξιδεύεις, γνωρίζεις νέους τόπους, χαίρεσαι τον ήλιο και τη θάλασσα. Κατερίνα: Είναι πολύ όμορφα! Μπορείς να ταξιδέψεις με το αυτοκίνητο ή ακόμα καλύτερα με το τρένο ή το λεωφορείο που είναι πιο οικονομικά. Ειδικά το καλοκαίρι υπάρχουν με τα πλοία πολλά δρομολόγια σε όλα τα νησιά και μπορείς να οργανώσεις τις διακοπές σου εύκολα και φτηνά. Γιώργος: Αν έχεις καλή παρέα, όπου και να πας, είναι ωραία! Αλέξανδρος: Βλέπεις τους φίλους σου, βγαίνεις για καφέ ή φαγητό και περνάς υπέροχα. Σερβιτόρος: Ο καφές για εσάς, η μηλόπιτα και ο χυμός. Ορίστε και η απόδειξή σας. Στην υγειά σας! Κατερίνα: Ευχαριστούμε πολύ! Γιώργος: Να σας πληρώσουμε τώρα; Σερβιτόρος: Όχι, όχι αργότερα, θα περάσω σε λίγο. Αλέξανδρος: Παιδιά, θέλετε να δοκιμάσετε μηλόπιτα; 55

60 Πίνακας 12: Λεξιλόγιο ρήματα το μάθημα το έργο το φαγητό παίρνω η κιθάρα η κωμωδία ο χυμός παρακολουθώ ο χρόνος ο τρόμος η απόδειξη πηγαίνω η εβδομάδα η φαντασία επίθετα διαρκώ το διάβασμα η συναυλία ο ελεύθερος- η- ο παίζω ο ελεύθερος χρόνος ο χώρος ο ελληνικός- ή-ό παραγγέλνω ο αθλητισμός η εκδρομή ο σκέτος η- ο προλαβαίνω ο αγώνας η φύση ο νέος α-ο μαγειρεύω ο στίβος ο φίλος ο αστυνομικός- ή ό δοκιμάζω η προπόνηση ο ήλιος ο επιστημονικός- ή ό οργανώνω το τρέξιμο η θάλασσα επιρρήματα ταξιδεύω ο καφές το αυτοκίνητο ειδικά γνωρίζω η μηλόπιτα το τρένο ωραία χαίρομαι το παγωτό το λεωφορείο περισσότερο πληρώνω το πράγμα το πλοίο καλύτερο δοκιμάζω η ζωγραφική το δρομολόγιο όμορφα ουσιαστικά ο κινηματογράφος το νησί εύκολα η καφετέρια η συνταγή οι διακοπές φτηνά ο κατάλογος η περιπέτεια η παρέα υπέροχα ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 26: Κατανόηση κειμένου. Να διαβάσεις προσεκτικά το κείμενο να απαντήσεις τις παρακάτω ερωτήσεις επιλέγοντας σωστό (Σ) ή λάθος (Λ): 1. Ο Γιώργος στον ελεύθερο χρόνο του ασχολείται με τη μουσική. Σ Λ 2. Στην Κατερίνα αρέσουν το θέατρο και τα ταξίδια. Σ Λ 3. Ο Αλέξανδρος ασχολείται με τον αθλητισμό. Σ Λ 4. Η Κατερίνα παραγγέλνει έναν καφέ και ο Γιώργος ένα χυμό πορτοκάλι. Σ Λ 56

61 6.2 Γραμματική Ενεργητική Φωνή, β Συζυγία: Αόριστος, Στιγμιαίος Μέλλοντας Οδήγησε πολλές ώρες μέσα στη νύχτα. Χαιρέτησε τους καλεσμένους και μίλησε με τους φίλους του. Ξαφνικά φύσηξε πολύ δυνατός αέρας. Δεν μπόρεσε να έρθει στο πάρτι, γιατί ήταν άρρωστος. Γελάσαμε πολύ με τα αστεία του. Κοίταξε προσεκτικά και πέρασε τον δρόμο. Πίνακας 13: Σχηματισμός αορίστου β συζυγίας χαιρέτησα οδήγησα μπόρεσα γέλασα κοίταξα φύσηξα χαιρέτησες οδήγησες μπόρεσες γέλασες κοίταξες φύσηξες χαιρέτησε οδήγησε μπόρεσε γέλασε κοίταξε φύσηξε χαιρετήσαμε οδηγήσαμε μπορέσαμε γελάσαμε κοιτάξαμε φυσήξαμε χαιρετήσατε οδηγήσατε μπορέσατε γελάσατε κοιτάξατε φυσήξατε χαιρέτησαν οδήγησαν μπόρεσαν γέλασαν κοίταξαν φύσηξαν όπως το χαιρετώ κλίνονται: απαντώ, πουλώ, χτυπώ, προτιμώ, ρωτώ, ξεκινώ, τραγουδώ όπως το οδηγώ κλίνονται: ανησυχώ, τηλεφωνώ, προσπαθώ, ζω, στεναχωρώ, κατηγορώ όπως το μπορώ κλίνονται: πονώ, φορώ, παρακαλώ, χωρώ, αφαιρώ, εκτελώ όπως το γελώ κλίνονται: διψώ, πεινώ, κρεμώ, χαλώ όπως το κοιτώ κλίνονται: πετώ, φυλάω όπως το φυσώ κλίνονται: πηδώ, τραβώ, βουτώ 57

62 ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 27: Εξάσκηση στον Αόριστο. 1. Να συμπληρώσεις αυτό που λείπει σύμφωνα με το παράδειγμα, γράφοντας το ίδιο πρόσωπο στον άλλο αριθμό: φύλαξε =>..., φύλαξε => φύλαξαν 1. στεναχώρησες => έζησαν => βουτήξαμε => χτύπησα => δίψασα => ρωτήσαμε => τηλεφώνησες => πόνεσαν => αφαιρέσατε => πήδηξε => Συνέχισε όπως στο παράδειγμα, αλλάζοντας τα ρήματα από τον αόριστο στον ενεστώτα: Μελέτησε πολύ για τις εξετάσεις => Μελετά πολύ για τις εξετάσεις. 1. Ξέχασε να ποτίσει τα λουλούδια. => Όταν πείνασαν, σταμάτησαν σε ένα εστιατόριο. => Πονούσε το κεφάλι της και πήρε ένα παυσίπονο => Φορούσαν ζεστά ρούχα, γιατί έκανε κρύο. => Όταν ήρθε, χαιρέτησε και φίλησε τους φίλους του. => Ανησύχησε πολύ, γιατί ούτε επικοινώνησες, ούτε τηλεφώνησες => Κρεμάσατε τον πίνακα στον τοίχο και χτυπήσατε το δάκτυλό σας. => Στο πάρτι τραγουδήσαμε και γελάσαμε. => Κοιτάξαμε τις αγγελίες και ξεκινήσαμε τα τηλέφωνα. => Πέταξε τα χαρτιά στο καλάθι. =>... 58

63 6.2.2 Στιγμιαίος Μέλλοντας και Συνοπτική Υποτακτική Θα ξυπνήσω αύριο νωρίς το πρωί. Θα σας τηλεφωνήσουν μόλις φτάσουν. Πρέπει να ξυπνήσω νωρίς αύριο το πρωί. Υπόσχομαι να σας τηλεφωνήσω μόλις φτάσω. Πίνακας 14: Σχηματισμός στιγμιαίου μέλλοντα και συνοπτικής υποτακτικής στιγμιαίος μέλλοντας θα χαιρετήσω θα χαιρετήσεις θα χαιρετήσει θα χαιρετήσουμε θα χαιρετήσετε θα χαιρετήσουν συνοπτική υποτακτική να τηλεφωνήσω να τηλεφωνήσεις να τηλεφωνήσει να τηλεφωνήσουμε να τηλεφωνήσετε να τηλεφωνήσουν προσοχή! θα/ να μπορέσω θα/ να διψάσω θα/να πηδήξω θα/ να πετάξω 59

64 ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 28: Εξάσκηση στο στιγμιαίο μέλλοντα και τη συνοπτική υποτακτική. 1. Συνέχισε όπως στο παράδειγμα: Πρέπει... (μελετήσω, αυτός) για τις εξετάσεις.=> Πρέπει να μελετήσει για τις εξετάσεις. 1. Μπορείτε... (οδηγώ, εσείς) για τόσες πολλές ώρες; 2. Πρέπει... (κοιτάζω, εσύ) προσεκτικά τις μικρές αγγελίες. 3. Προτιμούν... (ξυπνώ, αυτές) νωρίς το πρωί και... (αναχωρώ, αυτές) με το τρένο των Ελπίζω... με (συγχωρώ, εσύ) και... (μπορώ, εμείς) να είμαστε φίλοι ξανά. 5. Είναι πιθανό... (τηλεφωνώ, εσείς) και... (ειδοποιώ, εσείς) ότι έφτασαν. 2. Γράψε τις προτάσεις στο στιγμιαίο μέλλοντα, σύμφωνα με το παράδειγμα: Χτες τηλεφώνησα στον Κώστα. => Αύριο θα τηλεφωνήσω στον Βασίλη. 1. Καλέσαμε χτες του φίλους μας για φαγητό. => Αύριο Τραγούδησε και γέλασε πολύ στο πάρτι. => Αύριο Μελέτησε για τις εξετάσεις. => Αύριο Προσπαθήσαμε να κάνουμε οικονομία. => Χτες συνάντησαν τον Κώστα και τη Νίκη. => Αύριο Ρώτησε όλες τις απορίες του και συζητήσαμε όλα τα προβλήματα. => Αύριο Πούλησαν το σπίτι και έζησαν στην εξοχή. => Χτες αργήσαμε να γυρίσουμε. => Αύριο... 60

65 6.3 Σύνταξη Χρονικά, τοπικά, τροπικά, ποσοτικά επιρρήματα Άλλοτε βλεπόμασταν πιο συχνά, τώρα όμως συναντιόμαστε πολύ σπάνια. Ήρθαν πάνω- κάτω 15 άτομα. Στρίψε δεξιά και στο πρώτο στενό αριστερά. Η Μαρία κάθισε ανάμεσα στον Κώστα και την Ελένη. χρονικά: πότε; ποτέ, κάποτε, κάπου- κάπου, πότε- πότε, άλλοτε, τώρα, ύστερα, πρώτα, αμέσως, άλλοτε, μετά, πέρσι, πρόπερσι, φέτος, του χρόνου, αύριο, σήμερα, απόψε, το βράδυ, χτες, προχτές, νωρίς, αργά, συχνά. τοπικά: πού; πουθενά, αλλού, εδώ, εκεί, παντού, όπου, πάνω κάτω, μέσα έξω, μπροστά πίσω, δεξιά αριστερά, χαμηλά ψηλά, κοντά μακριά, ανάμεσα, βόρεια, νότια, ανατολικά, δυτικά, γύρω, πλάι. τροπικά: πώς; κάπως, έτσι μαζί χωριστά, καλά κακά, ωραία άσχημα, διαρκώς, συνέχεια, ευτυχώς δυστυχώς, απαίσια, ακριβώς, σπάνια. ποσοτικά: πόσο; τόσο, όσο, πολύ, λίγο, αρκετά, μάλλον, τουλάχιστον, σχεδόν, πάνω- κάτω, περίπου, ελάχιστα, μόλις. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 29: Εξάσκηση στα επιρρήματα. 9. Να συμπληρώσεις τις παρακάτω προτάσεις με τα επιρρήματα που ακολουθούν. Κάθε επίρρημα χρησιμοποιείται μια φορά: σιωπηλά, νωρίς, σήμερα, αργότερα, ποτέ, κατόπιν, συχνά, σωστά, εντελώς, εκτάκτως, υπέροχα, ακριβώς, καθόλου, σκληρά, φρόνιμα, φέτος, προσεκτικά, καταπληκτικά, καθαρά, δυνατά, γρήγορα, μακριά, απέναντι, κάπου αλλού, ελάχιστα φυσάει πάρα πολύ. 2. Απάντησα... σ όλες τις ερωτήσεις. 3. Δε θα ξαναργήσω Δεν της αρέσει να μένει από το κέντρο. 5. Η αίθουσα ήταν... άδεια! 6. Η μητέρα μαγειρεύει Ο δάσκαλος μιλάει... και... για να τον ακούμε όλοι. 14. Εμείς ακούμε... και... το μάθημα. 15. Ο πατέρας δουλεύει...για να τα βγάλει πέρα. Εμείς τα παιδιά καθόμαστε...για να μην τον κουράζουμε περισσότερο. 61

66 7. Θα αρχίσω το γράψιμο Μπήκε... για εξετάσεις στο νοσοκομείο. 9. Ο Γιώργος τρέχει... για να πει τα νέα στο χωριό. 10. Δεν είναι... ευχαριστημένη από τη δουλειά, γιατί πληρώνεται Το κατάστημα βρίσκεται 12. Το χειμώνα νυχτώνει Πάω...κινηματογράφο, γιατί μου αρέσει πολύ. 17. Περάσαμε... στις διακοπές μας φέτος. 18. Πιστεύω και εγώ. τα ίδια πράγματα. 19. Πλένουμε τις πατάτες και...τις κόβουμε κομματάκια θέλω να περάσω τις διακοπές μου όχι στο βουνό, αλλά Μιλάω για τον εαυτό μου και τα ενδιαφέροντά μου ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 30: Συζητώ για τα χόμπι μου και πράγματα που με ενδιαφέρουν. 1. Να χωριστείτε σε ομάδες των 2-3 ατόμων και να συζητήσετε τα παρακάτω: τα πράγματα που σας ενδιαφέρουν ή θα θέλατε να ασχοληθείτε και για ποιο λόγο; στη συνέχεια να παρουσιάσετε σε όλους τους άλλους εκπαιδευόμενους τα μέλη της ομάδας σας και τι τα ενδιαφέρει να κάνουν. 2. Να γράψετε ένα μικρό κείμενο (5-7 γραμμές) για το αγαπημένο σας σπορ. 3. Διακοπές: βουνό ή θάλασσα και γιατί; 62

67 6.5 Πρόσθετο Λεξιλόγιο ψυχαγωγία ελεύθερος χρόνος- διακοπές το θέατρο: το πρόγραμμα του θεάτρου, η παράσταση, τα εισιτήρια, η σκηνή, ο ηθοποιός, η κωμωδία, το δράμα. ο κινηματογράφος: ο ταμίας, η αίθουσα προβολής, η ταξιθέτρια, ο θεατής, η οθόνη. το μουσείο: επίσκεψη στο μουσείο, η έκθεση, ο τουρίστας, ο αρχαιολόγος. τα χόμπι: το διάβασμα, το ψάρεμα, η ζωγραφική, τα επιτραπέζια παιχνίδια, η μουσική, η φωτογραφία. ο αθλητισμός: τα ατομικά και ομαδικά αθλήματα. το ποδόσφαιρο: ο αγώνας, ο παίκτης, ο διαιτητής, ο τερματοφύλακας, βάζω γκολ. το μπάσκετ/ η καλαθοσφαίριση: βάζω καλάθι, το τρίποντο, ο μπασκετμπολίστας. το βόλεϊ, η πετοσφαίριση, κάνω σερβίς, η βολεϊμπολίστας, η νίκη, η ήττα. τα αθλήματα στίβου: ο δρόμος ταχύτητας, ο δρόμος μετ εμποδίων, η σκυταλοδρομία, το βάδην, ο μαραθώνιος, το άλμα εις ύψος, το άλμα εις μήκος, το άλμα επί κοντώ, ο ακοντισμός, η σφαιροβολία, κ.ά. διακοπές στο βουνό: η κατασκήνωση, η σκηνή, ο υπνόσακος, ο φακός, η πυξίδα, η λάμπα πετρελαίου, το παγούρι, το φορητό ψυγείο, κ.ά. διακοπές στη θάλασσα: κολυμπάω, κάνω βουτιές, παίζω ρακέτες, το μπαλάκι, η ομπρέλα, βάζω αντηλιακό, η ξαπλώστρα, τα γυαλιά ηλίου, κ.ά. 63

68 7 Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης (ΜΜΕ) 7.1 Κείμενο: Μιλάω με τους φίλους μου για την τηλεόραση, το ραδιόφωνο και τις εφημερίδες (1 η τηλεφωνική συζήτηση) Ελένη: Καλησπέρα Κώστα, τι κάνεις; η Ελένη είμαι. Κώστας: Γεια σου Ελένη, τι κάνεις; Ελένη: Σκέφτομαι αύριο το απόγευμα να οργανώσω μια μικρή συγκέντρωση στο σπίτι. Μπορούμε να ακούσουμε μουσική ή να δούμε μαζί κάποια ταινία στην τηλεόραση. Θα μαγειρέψουμε και θα παίξουμε επιτραπέζια παιχνίδια. Κώστας: Παίζει καμιά ωραία ταινία αύριο; Μισό λεπτό να φέρω την εφημερίδα, έχει κριτικές για τις ταινίες που παίζονται σήμερα. Ελένη: Βλέπω το πρόγραμμα τώρα, μετά τις ειδήσεις έχει μια ωραία συνέντευξη και μετά μια ταινία, κωμωδία είναι νομίζω. Κώστας: Αύριο βράδυ έχει ένας φίλος μου, είναι μουσικός παραγωγός, μια εκπομπή στο ραδιόφωνο με χορευτικά τραγούδια. Μπορούμε να φάμε και να χορέψουμε. Ελένη: Ωραία, σκέψου το και πάρε αργότερα να κανονίσουμε. Εγώ θα πάρω και τα άλλα παιδιά να το κανονίσουμε. (2 η τηλεφωνική συζήτηση) Ελένη: Γεια σου Αλέξανδρε! Αλέξανδρος: Καλησπέρα Ελένη! Τι κάνεις; όλα καλά; Ελένη: Ναι μια χαρά, σε παίρνω για αύριο το βράδυ. Πώς σου φαίνεται να συγκεντρωθούμε αύριο στο σπίτι μου και να καθίσουμε όλοι μαζί; Αλέξανδρος: Πολύ ωραία ιδέα! Αύριο παίζει η εθνική ομάδα ποδοσφαίρου και μπορούμε να δούμε το παιχνίδι σπίτι σου. Η τηλεόραση το μεταδίδει σε απευθείας μετάδοση. Ελένη: Σκεφτόμουνα να δούμε κάποια τηλεοπτική σειρά μαζί, έχει κάποιες κωμωδίες αλλά και περιπέτειες. 64

69 Αλέξανδρος: Όχι, όχι, τον αγώνα να δούμε. Να παρακολουθήσουμε πρώτα τις ειδήσεις, για να ενημερωθούμε για την επικαιρότητα και μετά να δούμε τον αγώνα. Ελένη: Εγώ τις ειδήσεις τις διαβάζω από το διαδίκτυο. Οι διαδικτυακές εφημερίδες είναι καλύτερες και μπορώ να ενημερώνομαι καλύτερα. Αλέξανδρος: Εντάξει, θα παρακολουθήσουμε μαζί με τον αγώνα ποδοσφαίρου και θα μαγειρέψουμε. Ελένη: Σύμφωνοι, ειδοποίησε τα υπόλοιπα παιδιά και σας περιμένω αύριο κατά τις Αλέξανδρος: Τέλεια, τα λέμε αύριο. Καλό βράδυ! Ελένη: Καλό βράδυ! Πίνακας 15: Λεξιλόγιο ρήματα παρακολουθώ η κριτική η εκπομπή σκέφτομαι ενημερώνομαι το πρόγραμμα το ραδιόφωνο οργανώνω ειδοποιώ οι ειδήσεις το τραγούδι ακούω περιμένω η συνέντευξη επίθετα βλέπω ουσιαστικά η κωμωδία ο τηλεφωνικός- ή ό μαγειρεύω η συζήτηση ο παραγωγός ο ωραίος- α- ο παίζω το βράδυ η ιδέα ο μισός- ή ό φέρνω η συγκέντρωση η ομάδα ο μουσικός ή ό τρώω το σπίτι το ποδόσφαιρο ο χορευτικός ή ό χορεύω η μουσική η μετάδοση ο εθνικός ή ό σκέφτομαι η ταινία η σειρά ο τηλεοπτικός ή- ό κανονίζω η τηλεόραση η περιπέτεια επιρρήματα φαίνομαι κάθομαι μεταδίδω το επιτραπέζιο παιχνίδι η εφημερίδα ο αγώνας η επικαιρότητα το διαδίκτυο αργότερα ωραία απευθείας 65

70 ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 31: Κατανόηση κειμένου. Να διαβάσεις προσεκτικά το κείμενο να απαντήσεις τις παρακάτω ερωτήσεις επιλέγοντας σωστό (Σ) ή λάθος (Λ): 1. Η Ελένη τηλεφωνεί στον Κώστα για να τον καλέσει στο σπίτι της. Σ Λ 2. Ο Κώστας προτείνει να δουν κάποια σειρά στην τηλεόραση. Σ Λ 3. Στον Αλέξανδρο θα άρεσε να δούνε όλοι μαζί τον αγώνα ποδοσφαίρου της εθνικής. 4. Η Ελένη θα τηλεφωνήσει στους υπόλοιπους φίλους να συγκεντρωθούν στο σπίτι της. Σ Σ Λ Λ 7.2 Γραμματική Ενεργητική Φωνή, β Συζυγία: Εξακολουθητική και Συνοπτική Προστακτική εξακολουθητική προστακτική: ζητάμε από κάποιον να κάνει κάτι συνέχεια ή πολλές φορές. Σταμάτα στο φανάρι. (εσύ) μίλα μη μιλάς Μη μιλάτε τόσο δυνατά. Να οδηγείς πιο προσεκτικά. Μην ενοχλείτε τον οδηγό. (εσείς) μιλάτε μη μιλάτε (εσύ) οδηγείς- μην οδηγείς (εσείς) οδηγείτε μην οδηγείτε συνοπτική προστακτική: ζητάμε από κάποιον να κάνει κάτι αυτή τη στιγμή ή για ορισμένες φορές. Οδήγησε πιο προσεκτικά. (εσύ) μίλησε μη μιλήσεις Μην ξεχάσεις να με πάρεις τηλέφωνο. Προχωρήστε ευθεία μπροστά. Μην περπατήσετε μακριά. (εσείς) μιλήσετε- μη μιλήσετε (εσύ) οδήγησε- μην οδηγήσεις (εσείς) οδηγήστε μην οδηγήσετε Προσοχή! φόρεσε μη φορέσεις φορέστε φορέσετε τράβηξε- μην τραβήξεις τραβήξτε- μην τραβήξετε ξέχασε μην ξεχάσεις ξεχάστε μην ξεχάσετε πέταξε μην πετάξεις πετάξτε- μην πετάξετε 66

71 ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 32: Εξάσκηση στη συνοπτική και εξακολουθητική προστακτική. 1. Συνέχισε όπως στο παράδειγμα, χρησιμοποιώντας την εξακολουθητική προστακτική: (φορώ τη ζακέτα, εσύ) => φόρα τη ζακέτα => μη φοράς τη ζακέτα. 1. (σταματώ το λεωφορείο, εσείς): (πετώ τα σκουπίδια, εσύ): (παρακολουθώ τις ειδήσεις, εσείς): (ενοχλώ τον οδηγό, εσύ): (τηλεφωνώ στον Κώστα, εσείς): (ζητώ την άδεις, εσύ): Να μεταφέρεις τα παραδείγματα των παραπάνω προτάσεων στη συνοπτική προστακτική ακολουθώντας το παράδειγμα: φορώ τη ζακέτα, εσύ) => φόρεσε τη ζακέτα => μη φορέσεις τη ζακέτα Σύνταξη Προσδιορισμοί σε γενική πτώση Το αυτοκίνητο του πατέρα μου. => Δηλώνει τον ιδιοκτήτη, σε ποιον δηλ. ανήκει το αυτοκίνητο. Πρέπει να διαβάσετε τις 5 σελίδες του βιβλίου. => Δείχνει τη σχέση του όλου σε σχέση με το μέρος. Η Ελένη είναι η καλύτερη μαθήτρια της τάξης. => Δηλώνει τη σύγκριση. Ο αέρας της θάλασσας είναι δροσερός. => Δηλώνει μια συγκεκριμένη ιδιότητα του ουσιαστικού. Η Ελένη έχει τη φροντίδα του κήπου. => Δείχνει το αντικείμενο μιας ενέργειας, δηλ. ότι η Ελένη φροντίζει τον κήπο. Ακούγεται η φωνή της μητέρας. => Δείχνει το υποκείμενο μιας ενέργειας, δηλ. ότι ακούγεται η μητέρα. 67

72 ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 33: Εξάσκηση στον προσδιορισμό της γενικής. 1. Να συμπληρώσεις τις προτάσεις ελεύθερα με ό,τι νομίζεις ότι ταιριάζει, σύμφωνα με το παράδειγμα: Το σπίτι... => Το σπίτι του δασκάλου. 1. Το νερό της... είναι αλμυρό. 2. Ο Κώστας είναι ο πιο εργατικός υπάλληλος της Από όλες τις εποχές του... μου αρέσει το καλοκαίρι. 4. Ακούγεται από πολύ μακριά το σφύριγμα του Ο δάσκαλος έχει την ευθύνη των Το χρώμα της... είναι πράσινο. 7. Το πότισμα των Τα γράμματα του... είναι πολύ μικρά. 7.4 Μιλάω με τους φίλους μου για τα ΜΜΕ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 34: Συζητώ για τα ΜΜΕ. 1. Να χωριστείτε σε ομάδες των 2-3 ατόμων και να συζητήσετε τα παρακάτω: Ποια είναι τα ΜΜΕ και ποιος είναι ο ρόλος τους; Τι μουσική σας αρέσει να ακούτε; Τι σας αρέσει να παρακολουθείτε στην τηλεόραση; 2. Να γράψετε ένα μικρό κείμενο (5-7 γραμμές) για την αγαπημένη σας ταινία ή τηλεοπτική σειρά. 68