MAPTYPIEΣ. ΕΤΟΣ 29o-ΤΕΥΧΟΣ 3o ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 TPIMHNIAIA EKΔOΣH THΣ EΛΛHNIKHΣ EΠITPOΠHΣ THΣ ΔIEΘNOYΣ AMNHΣTIAΣ115

Transcript

1 ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΜΑΝΩΛΗ ΚΥΠΡΑΙΟ ΣΥΡΙΑ: ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΘΑΝΑΤΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΚΡΑΤΗΣΗ ΘΑΝΑΤΙΚΗ ΠΟΙΝΗ TΕΡΜΑΤΙΣΤΕ ΤΙΣ ΕΠΑΧΘΕΙΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΚΡΑΤΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΝΙΚΑΡΑΓΟΥΑ: ΔΙΕΚΔΙΚΩΝΤΑΣ ΤΑ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΕΤΟΣ 29o-ΤΕΥΧΟΣ 3o ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 TPIMHNIAIA EKΔOΣH THΣ EΛΛHNIKHΣ EΠITPOΠHΣ THΣ ΔIEΘNOYΣ AMNHΣTIAΣ115

2 Επιμέλεια: ΚΛΕΛΙΑ ΑΒΑΤΑΓΓΕΛΟΥ ΜΕΞΙΚΟ - ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣ Αναζητώντας μια καλύτερη ζωή, καθημερινά δεκάδες μετανάστες χωρίς νόμιμες άδειες ταξιδεύουν δια μέσου του Μεξικού προς τα σύνορα των Ηνωμένων Πολιτειών. Πολλοί δεν θα καταφέρουν να φτάσουν στον τελικό προορισμό τους, αφού διασχίζοντας το Μεξικό πέφτουν θύματα απαγωγών, βασανισμών, ακόμα και δολοφονιών. Παρά τη δέσμευσή της ότι θα προστατεύσει τους μετανάστες, η κυβέρνηση του Μεξικού δεν έχει καταφέρει να βρει ούτε τα ίχνη των απαχθέντων ούτε τους δράστες. ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ: ΛΕΥΚΟΡΩΣΙΑ - ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ Από το Δεκέμβριο του 2010 που διεξήχθησαν προεδρικές εκλογές στη Λευκορωσία, οι πολίτες στερούνται του δικαιώματος να συμμετέχουν σε ειρηνικές διαδηλώσεις και αν το τολμήσουν διώκονται, ενώ υπάρχουν καταγγελίες για βασανιστήρια κρατουμένων, προκειμένου οι αρχές να αποσπάσουν ομολογίες. Το σύστημα δικαιοσύνης δεν είναι ανεξάρτητο και η θανατική ποινή εφαρμόζεται με τον πιο απάνθρωπο τρόπο. Τον Ιούλιο φέρονται να εκτελέστηκαν 2 άνδρες που είχαν καταδικαστεί για επίθεση και φόνο. ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ: situation-in-belarus-written-statement-to the-18th-session-of-the-un-human-rights ΒΕΝΕΖΟΥΕΛΑ - ΦΥΛΑΚΕΣ Δεκαεννέα κρατούμενοι σκοτώθηκαν τον Ιούνιο στις βίαιες συμπλοκές μεταξύ αντίπαλων συμμοριών που ξέσπασαν σε φυλακή της Βενεζουέλας. Χρειάστηκε η παρέμβαση του στρατού για να αποτραπεί περαιτέρω αιματοχυσία και οι αρχές να διατηρήσουν τον έλεγχο της φυλακής. Τέτοια περιστατικά είναι συχνά, οι συνθήκες στις φυλακές είναι δραματικές και η κυβέρνηση πρέπει να κάνει τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις, ώστε να προστατεύσει τους φυλακισμένους. περισσοτερεσ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ: prison-reform-venezuela

3 ΠEPIEXOMENA 04. Υπερβολική χρήση βίας από την αστυνομία Δικαιοσύνη για τον Μανώλη Κυπραίο 05. Συρία - Λιβύη Αποκάλυψη θανάτων κατά την κράτηση - Πρόσφυγες στην αβεβαιότητα 06. Εκστρατεία για την Κατάργηση της Θανατικής Ποινής Η περίπτωση του Troy Davis 08. Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος Ιδρυτής και σκηνοθέτης του θεάτρου του Νέου Κόσμου 10. Φτάνει πια! Τερματίστε τις επαχθείς συνθήκες κράτησης στην Ελλάδα 13. Νικαράγουα: Διεκδικώντας τα σεξουαλικά δικαιώματα των γυναικών «Eλεύθερες όπως οι πεταλούδες!» 14. Νταβίντ Γκρόσμαν Στο τέλος της γης 15. Παγκόσμιες εκκλήσεις Tριμηνιαία έκδοση της Eλληνικής Eπιτροπής της Διεθνoύς Aμνηστίας Σίνα 30, Aθήνα T: F: Ε: athens@amnesty.org.gr IΔIOKTHΣIA Eλληνική Eπιτροπή της Διεθνούς Aμνηστίας EKΔOTΡΙΑ - ΔIEYΘYNTΡΙΑ Λυδία Τρύφωνα ΣYNTAKTIKH EΠITPOΠH Κλέλια Αβαταγγέλου Ράνια Ελ Αμπάσυ Χριστίνα Λιοφάγου Δώρα Οικονόμου Κώστας Παναγιωτάκης Δήμητρα Πασχαλίδου Μάρω Σαββοπούλου Λυδία Τρύφωνα Κώστας Φόλλας ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ Μάρω Σαββοπούλου KAΛΛITEXNIKH EΠIMEΛEIA busybuilding / ΜAΚΕΤΑ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ Amnesty International (Design: Obeygiant.com/Shepard Fairey) EKTYΠΩΣH I.Ψαρρός - Λ. Mαναΐλογλου O.E. Διανέμεται δωρεάν στα μέλη του ελληνικού τμήματος της Διεθνούς Aμνηστίας. Αντιμετωπίζοντας κρίσεις «Βρισκόμαστε σε κρίση». Αυτή η διαπίστωση αντηχεί συχνά σήμερα σε κάθε μεριά του κόσμου και αυτόματα πυροδοτούνται τα συναισθήματα φόβου, απογοήτευσης και κυρίως ματαίωσης. Το όνειρο που άρχισε να πραγματοποιεί η ανθρωπότητα μετά τη λήξη του Παγκοσμίου Πολέμου και η εφαρμογή της Οικουμενικής Διακήρυξης των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων μοιάζουν να κλονίζονται σήμερα. Κλονίζονται αλήθεια; Η καταγραφή της δράσης της Διεθνούς Αμνηστίας, όπως αναγνωρίστηκε από τους αντιπροσώπους όλων των τμημάτων και δομών της οργάνωσης σε όλο τον κόσμο, δίνει ελπίδα και υποδεικνύει το δρόμο: Αν τα προβλήματα αντιμετωπιστούν με αξιοπρέπεια τότε νέες δυνατότητες γεννιούνται στην κοινωνία των πολιτών. Η ελπίδα της αξιοπρεπούς ζωής δυναμώνει. Η κοινή γνώμη πρέπει να είναι άγρυπνη και ενήμερη για τα παγκόσμια προβλήματα και πρέπει να αναγνωρίζει και να ενισχύει τα μικρά βήματα ανθρώπινης αξιοπρέπειας που γίνονται κάθε χρόνο: Παρά τον πολυετή περιορισμό της ελευθερίας έκφρασης, ένα κίνημα υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων γεννιέται και διεκδικεί ελευθερίες και δικαιοσύνη στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική. Παρά τις συνεχείς παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τους, οι γυναίκες συμμετέχουν όλο και πιο δυναμικά στα κέντρα λήψης αποφάσεων. Παρά την ακραία φτώχεια τους, κάτοικοι των παραγκουπόλεων αντιμετωπίστηκαν με περισσότερη αξιοπρέπεια. Αυτά είναι λίγα από τα σημεία που διακηρύσσονται στο ψήφισμα της φετινής Διεθνούς Γενικής Συνέλευσης. Επιπλέον, επαναβεβαιώνεται ότι: Η οικονομική κρίση μας οδήγησε να σχεδιάσουμε ένα Μηχανισμό Εντοπισμού και Διανομής Πόρων ώστε να μην μείνει κανείς πίσω, καθώς το κίνημα εξελίσσεται σε ΜΙΑ ΑΜΝΗΣΤΙΑ. Η αξιολόγηση των αποτελεσμάτων της δράσης μας υπέδειξε νέες κατευθύνσεις στην έρευνα και στην οργάνωση εκστρατειών και κατέληξε στον εντοπισμό των μονοπατιών που πρέπει να περπατήσουμε προκειμένου να έχουμε ενισχυτική επίδραση στην εφαρμογή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Τέλος καταλήξαμε στον ορισμό κοινών προτύπων λειτουργίας των τμημάτων και των δομών της οργάνωσης, ώστε το μήνυμα της Διεθνούς Αμνηστίας να φτάνει παντού ακέραιο. Το 1961, ο κόσμος ταλανιζόταν από πολιτικές κρίσεις σε όλο τον κόσμο και η Διεθνής Αμνηστία ξεκίνησε την υπεράσπιση των πολιτικών και ατομικών δικαιωμάτων. Τότε η εκστρατεία της χαρακτηρίστηκε ως η «μεγαλύτερη τρέλα της εποχής». Σήμερα, ο κόσμος πλήττεται από μια συνεχιζόμενη οικονομική και κοινωνική κρίση και η Διεθνής Αμνηστία αναζητά τους νέους τρόπους με τους οποίους θα ενεργήσει κατά της φτώχειας, κατά της εξευτελιστικής αντιμετώπισης του ανθρώπου από τον άνθρωπο, που είναι η άρνηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η Διεθνής Αμνηστία, όπως διαπιστώνει κανείς από τα πρακτικά της Διεθνούς Συνέλευσης 2011, είναι ένας ζωντανός οργανισμός που μαθαίνει πώς να αντιμετωπίζει κρίσεις, συγκρούσεις και κοινωνικές ανισότητες. EDITORIAL 3 κείμενο: ΝΤΟΡΕΤΤΑ ΑΣΤΕΡΗ ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΑΜΝΗΣΤΙΑΣ

4 4 ΔΡΑΣΗ Υπερβολική χρήση βίας από την αστυνομία _ Δικαιοσύνη για τον Μανώλη Κυπραίο Ο τραυματισμένος Μανώλης Κυπραίος αφηγείται την ιστορία του σε μια συνέντευξη Τύπου. Είναι εμφανώς συγκινημένος την ώρα που διηγείται πώς έχασε την ακοή του από μια χειροβομβίδα κρότου λάμψης. Orestis Panagiotou- Athens press agency κείμενο: ΔΗΜΗΤΡΑ ΠΑΣΧΑΛΙΔΟΥ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΩΝ ΚΑΙ AΚΤΙΒΙΣΜΟΥ ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΣΜΟΠΟΥΛΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ, ΔΙΕΘΝΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ Τ ους τελευταίους μήνες, όσο οι διαμαρτυρίες στην Ελλάδα κλιμακώνονται, έχουν παρατηρηθεί φαινόμενα εκτεταμένης και υπερβολικής αστυνομικής βίας. Η Διεθνής Αμνηστία δηλώνει κατηγορηματικά πως οι ελληνικές αστυνομικές δυνάμεις δεν πρέπει να χρησιμοποιούν υπερβολική βία, όταν διαχειρίζονται καταστάσεις βίας. Ένα τέτοιο περιστατικό είναι η περίπτωση του Μανώλη Κυπραίου. Ο Μανώλης είναι ένας έμπειρος δημοσιογράφος. Έχει ταξιδέψει για τη δουλειά του σε μερικά από τα πιο επικίνδυνα μέρη του κόσμου, για να καλύψει γεγονότα όπως η σύρραξη των 22 ημερών στη Γάζα και το νότιο Ισραήλ το Τον Ιούνιο του 2011, ενώ κάλυπτε τις διαδηλώσεις ενάντια στα μέτρα λιτότητας στην Αθήνα, έχασε την ακοή του και στα δύο αυτιά από χειροβομβίδα κρότου λάμψης. Κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων, ο δημοσιογράφος είδε αστυνομικούς να ρίχνουν χημικά και χειροβομβίδες κρότου λάμψης σε ειρηνικούς διαδηλωτές και να τους χτυπούν βίαια με γκλομπ. Όπως ανέφερε ο ίδιος, όταν είπε στον επικεφαλής της μονάδας ΜΑΤ -ο οποίος τον ρώτησε γιατί έβγαζε φωτογραφίες- ότι είναι δημοσιογράφος και παρουσίασε την δημοσιογραφική του ταυτότητα, εκείνος τον έβρισε και τον έδειξε σε έναν άλλο αστυνομικό της μονάδας του. Μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα, ο αστυνομικός έριξε μια χειροβομβίδα κρότου λάμψης μπροστά του, η οποία εξερρά- γη σε απόσταση 50 εκατοστών και ενώ εκείνος βρισκόταν σε κλειστό χώρο. Ο Μανώλης έπεσε στο έδαφος και, όταν κατάφερε να σηκωθεί με τη βοήθεια κάποιων διαδηλωτών, συνειδητοποίησε ότι δεν μπορούσε να ακούσει. Λίγο αργότερα, όταν αποφάσισε να πάει στο νοσοκομείο, στη διαδρομή είδε μια ομάδα αστυνομικών να περικυκλώνουν ειρηνικούς διαδηλωτές, να τους προκαλούν πανικό και να τους επιτίθενται με γκλομπ. Ο Μανώλης παρενέβη για να προσπαθήσει να προστατεύσει έναν έφηβο, καλύπτοντάς τον με το σώμα του. Ως αποτέλεσμα, δέχτηκε ο ίδιος αρκετά χτυπήματα. Μετά από μερικά λεπτά οι αστυνομικοί έφυγαν και ο Μανώλης προσπάθησε και πάλι να πάει στο νοσοκομείο. Όταν τα κατάφερε, οι γιατροί τον ενημέρωσαν πως και τα δύο αυτιά του έχουν υποστεί σοβαρά τραύματα και πως είχε χάσει εντελώς την ακοή του πια. Στις 9 Αυγούστου, ο Μανώλης υποβλήθηκε σε χειρουργική επέμβαση για την εγκατάσταση εμφυτευμάτων που παρέχουν μια αίσθηση ήχου σε κωφά άτομα. Σε περίπτωση επιτυχίας, θα μπορούσε να ανακτήσει ένα μικρό μέρος της ακοής του σε ένα από τα αυτιά του. Εξαιτίας της αναπηρίας του και του ψυχολογικού του τραύματος, η καριέρα του ως δημοσιογράφου έχει ουσιαστικά τερματιστεί. Η Διεθνής Αμνηστία στηρίζει την υπόθεση του Μανώλη Κυπραίου ζητώντας δικαιοσύνη. Συγκεκριμένα ζητάμε από τις ελληνικές αρχές: Η ποινική έρευνα για την υπόθεση του Μανώλη να είναι άμεση, ενδελεχής, αμερόληπτη και αποτελεσματική και να οδηγηθούν οι υπεύθυνοι ενώπιον της δικαιοσύνης, Να ληφθούν πειθαρχικά μέτρα εναντίον των αστυνομικών που χρησιμοποίησαν υπερβολική βία, Να αποζημιωθεί ο Μανώλης για τη ζημιά που υπέστη λαμβάνοντας υπόψη όλες τις συνέπειες από την απώλεια ακοής, Να τερματιστεί η χρήση δακρυγόνων ουσιών, χειροβομβίδων κρότου λάμψης και άλλων χημικών εναντίον ειρηνικών διαδηλωτών με τρόπο που παραβιάζει τα διεθνή πρότυπα, και η αστυνόμευση των διαδηλώσεων να γίνεται σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα εφαρμογής του νόμου. Μπείτε στο site μας: και υπογράψτε το γράμμα προς τις ελληνικές αρχές για να αποδοθεί δικαιοσύνη στον Μανώλη Κυπραίο.

5 Συρία - Λιβύη _ Αποκάλυψη θανάτων κατά την κράτηση - Πρόσφυγες στην αβεβαιότητα ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ 5 Τ ουλάχιστον 88 άνθρωποι πιστεύεται ότι έχουν πεθάνει κατά την κράτηση στη Συρία, κατά τη διάρκεια της πεντάμηνης αιματηρής καταστολής των διαμαρτυριών υπέρ των μεταρρυθμίσεων, σύμφωνα με την έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας «Θανάσιμη κράτηση: Θάνατοι κατά την κράτηση, εν μέσω λαϊκής διαμαρτυρίας στη Συρία». Η έκθεση τεκμηριώνει θανάτους κατά την κράτηση, από τον Απρίλιο μέχρι και τα μέσα Αυγούστου, μετά από σαρωτικές συλλήψεις. Η Διεθνής Αμνηστία έχει επίσημα καταγράψει, ότι κάθε χρόνο στη Συρία πέντε άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους κατά την κράτηση. Τα τεράστια ποσοστά τους αποτελούν επέκταση της ίδιας κτηνώδους απαξίωσης της ζωής που παρατηρείται καθημερινά στους δρόμους της Συρίας. Τα στοιχεία για βασανιστήρια που έχει λάβει η Διεθνής Αμνηστία είναι τρομακτικά. Πιστεύει ότι η συριακή κυβέρνηση διώκει συστηματικά και σε τεράστια κλίμακα το λαό της. Όλα τα θύματα πιστεύεται ότι κρατήθηκαν, επειδή ενεπλάκησαν ή θεωρήθηκαν ύποπτα για συμμετοχή στις διαμαρτυρίες υπέρ των μεταρρυθμίσεων. Λαμβάνοντας υπόψη το πλαίσιο των ευρέως διαδεδομένων και συστηματικών παραβιάσεων που διαπράττονται στη Συρία, η Διεθνής Αμνηστία πιστεύει ότι αυτοί οι θάνατοι μπορεί να αποτελούν εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Η οργάνωση έχει απευθύνει έκκληση στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών να παραπέμψει την κατάσταση στη Συρία στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο, να επιβάλει εμπάργκο όπλων στη Συρία και να εφαρμόσει δέσμευση περιουσιακών στοιχείων εναντίον του Προέδρου Bashar al Assad και των ανωτέρων συνεργατών του. Η απάντηση του Συμβουλίου Ασφαλείας υπήρξε εντελώς ανεπαρκής έως τώρα. Ωστόσο, δεν είναι αργά για να αναλάβει σταθερή και νομικά δεσμευτική δράση πρόσφυγες οι οποίοι θα υφίσταντο διώξεις ή συγκρούσεις εάν επέστρεφαν στις χώρες τους, που αυτήν την περίοδο ζουν σε άθλιες συνθήκες, στα σύνορα της Λιβύης με την Αίγυπτο και την Τυνησία. «Έχουμε γίνει μάρτυρες μιας αδιέξοδης ανταπόκρισης στη σοβαρή κατάσταση των εκτοπισμένων προσφύγων στο κατώφλι της Ευρώπης», δηλώνει ο Nicolas Beger, Διευθυντής του Γραφείου της Διεθνούς Αμνηστίας για τους Ευρωπαϊκούς Θεσμούς. «Αυτή η αποτυχία είναι ιδιαιτέρως κραυγαλέα, δεδομένου ότι μερικές ευρωπαϊκές χώρες, συμμετέχοντας στις επιχειρήσεις του ΝΑΤΟ στη Λιβύη, υπήρξαν μέρος της βαθιάς διαμάχης που αποτέλεσε και μία από τις βασικότερες αιτίες της ακούσιας κινητοποίησης του πληθυσμού.» Η Διεθνής Αμνηστία απηύθυνε έκκληση στη διεθνή κοινότητα, και συγκεκριμένα στα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, να κατανείμουν την ευθύνη της επανεγκατάστασης των προσφύγων που εγκατέλειψαν τη Λιβύη. Η οργάνωση δήλωσε ότι οι χώρες που προσφέρουν επανεγκατάσταση οφείλουν να παρέχουν τοποθεσίες πέρα και πάνω από τις υπάρχουσες ετήσιες ποσοστώσεις τους για την αντιμετώπιση αυτής της έκτακτης ανάγκης, έτσι ώστε να μην εξαντληθούν τοποθεσίες που είναι απαραίτητο να αξιοποιηθούν αλλού. Διαφεύγοντας από τη Λιβύη μέσω θαλάσσης UNHCR/F. Noy Οι ευρωπαϊκές χώρες έχουν αποτύχει να βοηθήσουν χιλιάδες από τους αφρικανούς πρόσφυγες που εγκαταλείφθηκαν αβοήθητοι στα λιβυκά σύνορα, σύμφωνα με το νέο ενημερωτικό έγγραφο της Διεθνούς Αμνηστίας «Ευρώπη, τώρα είναι η σειρά σου να δράσεις». Η Διεθνής Αμνηστία ασκεί δριμεία κριτική στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις εξαιτίας της αποτυχίας τους να προσφέρουν δυνατότητα επανεγκατάστασης στους περίπου

6 6 ΑΚΤΙΒΙΣΜΟΣ Εκστρατεία για την Κατάργηση της Θανατικής Ποινής _ Η περίπτωση του Troy Davis κείμενο: ΔΗΜΗΤΡΑ ΠΑΣΧΑΛΙΔΟΥ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΩΝ ΚΑΙ AΚΤΙΒΙΣΜΟΥ Μέχρι το 1961, έτος ίδρυσης της Διεθνούς Αμνηστίας, μόνο 9 χώρες στον κόσμο είχαν καταργήσει την θανατική ποινή για όλα τα εγκλήματα, ενώ η πρακτική αυτή δεν θεωρούνταν καν μέρος της θεματολογίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Πενήντα χρόνια αργότερα, η παγκόσμια τάση για την κατάργησή της είναι κάτι παραπάνω από εμφανής. Η συνεισφορά της Διεθνούς Αμνηστίας σε αυτήν την εξέλιξη είναι θεμελιώδης. Σήμερα 139 κράτη έχουν καταργήσει τη θανατική ποινή, όμως, μένουν άλλα 58 να πεισθούν για να κάνουν το ίδιο. Και ενώ η τάση για κατάργηση είναι εμφανής, το τελευταίο διάστημα οι εκτελέσεις σε διάφορες χώρες του κόσμου διαδέχονται η μία την άλλη. Κορύφωση για τον αγώνα της κατάργησης της θανατικής ποινής υπήρξε η περίπτωση του Troy Davis. O Troy Davis, 42 ετών, εκτελέστηκε με θανατηφόρο ένεση στη φυλακή της πολιτείας της Τζόρτζια, στο Jackson, την Τετάρτη, 21 Σεπτεμβρίου, παρά τις σοβαρές αμφιβολίες για την καταδίκη του. Είχε καταδικαστεί σε θάνατο το 1991 για το θάνατο του αστυνομικού Mark Allen Macphai, στη Σαβάνα της Τζόρτζια. Από τη δίκη του, το 1991, επτά από τους εννέα μάρτυρες ανακάλεσαν ή άλλαξαν την κατάθεσή τους, και κάποιοι από αυτούς ισχυρίστηκαν ότι είχαν αρχικά δεχτεί πιέσεις από την αστυνομία. Ο Troy, κατά τη διάρκεια των 20 χρόνων που βρισκόταν στη φυλακή, αναδείχθηκε σε σύμβολο του αγώνα κατά της θανατικής καταδίκης. Χιλιάδες ακτιβιστές της Διεθνούς Αμνηστίας έχουν αναλάβει δράση για την περίπτωσή του, στέλνοντας στις αρχές της Τζόρτζια γράμματα, και υπογραφές, αλλά και μηνύματα συμπαράστασης στον ίδιο. Όταν, στις 7 Σεπτεμβρίου, έγινε γνωστό πως ορίστηκε η ημερομηνία της εκτέλεσής του, η ανταπόκριση των ακτιβιστών της Διεθνούς Αμνηστίας παγκοσμίως ήταν άμεση και συγκινητική. Μέχρι τις 21 Σεπτεμβρίου, ημέρα της εκτέλεσης, στάλθηκαν στο Συμβούλιο Χάριτος της Πολιτείας της Τζόρτζια, πάνω από υπογραφές και . Μόνο από την Ελλάδα, το Συμβούλιο Χάριτος έλαβε Δυστυχώς, όμως, παρά την τεράστια κινητοποίηση, δεν μπορέσαμε αυτή τη φορά να αποτρέψουμε την εκτέλεσή του. Ο αγώνας εναντίον της θανατικής καταδίκης δεν τελειώνει εδώ. Ο ίδιος ο Troy είπε σε μέλος της Διεθνούς Αμνη- στίας που τον επισκέφθηκε μία ημέρα πριν την εκτέλεσή του: «Ο αγώνας για δικαιοσύνη δεν τελειώνει σε εμένα. Αυτός ο αγώνας γίνεται για όλους τους Troy Davis που υπήρξαν πριν από εμένα και για όλους όσους θα ακολουθήσουν. Είμαι σε καλή κατάσταση, προσεύχομαι και είμαι ήρεμος». Την ίδια ημέρα με τον Troy Davis, εκτελέστηκε ένας θανατοποινίτης στο Τέξας, το Ιράν απαγχόνισε δημοσίως ένα δεκαεπτάχρονο αγόρι που καταδικάστηκε για το φόνο δημοφιλούς αθλητή, παρά τις διεθνείς απαγορεύσεις εκτέλεσης ανηλίκων, ενώ η Κίνα εκτέλεσε έναν Πακιστανό, ο οποίος καταδικάστηκε για λαθρεμπόριο ναρκωτικών, παρόλο που στο διεθνές δίκαιο τα αδικήματα που σχετίζονται με ναρκωτικά δεν εντάσσονται στα «πιο σοβαρά» εγκλήματα. Η θανατική ποινή αποτελεί το σύμπτωμα μιας κουλτούρας βίας και όχι μια απάντηση στην κουλτούρα αυτή. Ο αγώνας για την κατάργησή της συνεχίζεται. Κατά το διάστημα Σεπτεμβρίου - Οκτωβρίου, η Διεθνής Αμνηστία παγκοσμίως δίνει έμφαση στην Κατάργηση της Θανατικής Ποινής στη Λευκορωσία, θέλοντας να καταστήσει την Ευρώπη ένα μέρος, όπου δεν θα εκτελείται η απάνθρωπη αυτή τιμωρία. Στη Λευκορωσία, οι φυλακισμένοι μαθαίνουν ότι θα εκτελεστούν μόνο μερικές στιγμές πριν πραγματοποιηθεί η θανατική τους καταδίκη. Σκοτώνονται με μια σφαίρα στο πίσω μέρος του κεφαλιού. Τα σώματά τους δεν παραδίδονται στις οικογένειές τους και ο τόπος ταφής κρατείται μυστικός. Τον Ιούλιο αυτού του χρόνου, δύο οικογένειες στη Λευκορωσία διάβασαν στην τοπική εφημερίδα πως οι γιοι τους εκτελέστηκαν. Μόνο στις 23 Σεπτεμβρίου οι αρχές επιβεβαίωσαν την εκτέλεση του Andrei Burdyka. Η οικογένεια του άλλου άνδρα ακόμη δεν έχει λάβει επιβεβαίωση. Οι οικογένειες ζούσαν στην αβεβαιότητα για μήνες. Η μητέρα του Andrei Burdyka είπε σε τοπική εφημερίδα πως ο γιος της πέρασε τον τελευταίο χρόνο μόνος σε ένα κελί και δεν του επιτρεπόταν ούτε η φυσική άσκηση: «του συμπεριφέρονταν ήδη σαν να μην ήταν ζωντανός... κοιμόταν, έτρωγε και πήγαινε τουαλέτα στο κελί, χωρίς καθόλου καθαρό αέρα». Όταν θα έχετε στα χέρια σας αυτό το περιοδικό, δεκάδες ακτιβιστές, τοπικές και φοιτητικές ομάδες του ελληνικού τμήματος της Διεθνούς Αμνηστίας, θα έχουν αναλάβει δράση για το θέμα, συγκεντρώνοντας υπογραφές, διοργανώνοντας εκδηλώσεις και ακτιβιστικά δρώμενα και ευαισθητοποιώντας οικογένεια, φίλους, γνωστούς και συνεργάτες.

7 ΑΚΤΙΒΙΣΜΟΣ 7 Οι υπογραφές που θα συγκεντρωθούν από τα τμήματα της Διεθνούς Αμνηστίας παγκοσμίως, θα παραδοθούν στον Πρόεδρο της Λευκορωσίας Lukashenko, με το αίτημα και την προσδοκία να αναστείλει άμεσα τις εκτελέσεις και να μετατρέψει τις ποινές όλων των θανατοποινιτών σε ισόβια κάθειρξη. Στις 10 Οκτωβρίου, Παγκόσμια Ημέρα κατά της Θανατικής Καταδίκης, η Διεθνής Αμνηστία επί 9 συναπτά έτη, από τότε δηλαδή που ορίστηκε η ημέρα αυτή ως ημέρα δράσης από την Παγκόσμια Συμμαχία Ενάντια στη Θανατική Ποινή, της οποίας είναι ιδρυτικό μέλος, έχει δεσμευτεί να αναλαμβάνει δράση και να τονίζει ξανά το θέμα δημοσίως. Φέτος, το ελληνικό τμήμα της Διεθνούς Αμνηστίας, στο πλαίσιο της ημέρας, διοργάνωσε στο Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών προβολή του γαλλικής παραγωγής ντοκιμαντέρ «Ατελείωτη θλίψη, η ζωή μετά τη θανατική καταδίκη», του David Andre, και συζήτηση με παρουσία του σκηνοθέτη, της Ντορέττας Αστέρη, προέδρου του ελληνικού τμήματος της Διεθνούς Αμνηστίας, του Νίκου Γερακάρη, του μοναδικού δημοσιογράφου που παρακολούθησε την τελευταία εκτέλεση που έγινε στην Ελλάδα, το 1972, και του Κωστή Παπαϊωάννου, προέδρου της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου. Το ντοκιμαντέρ προβλήθηκε, επίσης, στα Φεστιβάλ Ταινιών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, που διοργάνωσαν το ίδιο διάστημα οι τοπικές ομάδες της Θεσσαλονίκης και των Χανίων, αλλά και σε εκδήλωση της τοπικής ομάδας της Διεθνούς Αμνηστίας στην Κομοτηνή. Την ίδια ημέρα εγκαινιάσαμε και το νέο video game με θέμα τη θανατική ποινή, που δημιούργησε για τη Διεθνή Αμνηστία ο Πανελλήνιος Σύλλογος Δημιουργών Λογισμικού Ψυχαγωγίας. Το εγχείρημα αυτό συμβαίνει για πρώτη φορά στην Ελλάδα και αποσκοπεί, μέσα από τη χρήση ενός διαδραστικού μέσου, στην ευαισθητοποίηση για το θέμα νεαρών κυρίως ατόμων και στην εξοικείωση με τον τρόπο δράσης και λειτουργίας της οργάνωσης. Μπείτε, λοιπόν, σε αυτό το link: παίξτε και προσπαθήστε να σώσετε έξι θανατοποινίτες από την εκτέλεση. Έτσι, θα διαπιστώσετε πώς ακτιβιστές της Διεθνούς Αμνηστίας κατόρθωσαν με τη δράση τους στα 50 χρόνια ζωής της οργάνωσης, να σώσουν θανατοποινίτες από την εκτέλεση και να αλλάξουν τη γνώμη κυβερνήσεων και πολιτών σχετικά με την παραβίαση του δικαιώματος στη ζωή. Ευχαριστούμε πολύ τα μέλη του Πανελλήνιου Συλλόγου Δημιουργών Λογισμικού Ψυχαγωγίας, που εθελοντικά ασχολήθηκαν και πραγματοποίησαν το video game για τη Διεθνή Αμνηστία. Στο site του παιχνιδιού μπορείτε να δείτε όλους τους συντελεστές. Ακτιβιστικό δρώμενο για τον Troy Davis στο Κεμπέκ του Καναδά, 17 Σεπτεμβρίου Amnesty International Στιγμιότυπο από τη δράση συμπαράστασης προς τον Troy Davis που πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλες, στις 16 Σεπτεμβρίου Amnesty International

8 8 EΠΩNYMΩΣ Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος _ Ιδρυτής και σκηνοθέτης του θεάτρου του Νέου Κόσμου Συνέντευξη: Λυδία Τρύφωνα Έχει θεωρηθεί ότι το θέατρο του Νέου Κόσμου έχει έναν συγκεκριμένο χαρακτήρα. Ποιος είναι αυτός ο χαρακτήρας; Ο χαρακτήρας διαμορφώνεται συνεχώς μέσα στο χρόνο. Θα έλεγα ότι αυτό που δείχνει ένα χαρακτήρα είναι το ότι θέλουμε το πόσο το πετυχαίνουμε δεν μπορώ εγώ να το πω, επειδή είναι μια βαθύτερη ιδεολογική επιθυμία ένα θέατρο ανοιχτό στην κοινωνία, που να την αφουγκράζεται, και από αυτό να καθορίζονται και οι επιλογές των έργων και οι υπόλοιπες επιλογές μας, να συμπεριφέρεται δηλαδή μέσα από τις δράσεις του σαν ενεργός πολίτης. Βασιζόμαστε κατεξοχήν στους νέους, παρέχοντας το χώρο μας και σε νεανικές άστεγες θεατρικές ομάδες. Κάνουμε συμπαραγωγές, όπως ήταν η πραγματική ιστορία της ακτιβίστριας Ρέιτσελ Κόρι - όπου εδώ θίγεται η ισραηλοπαλαιστινιακή σύρραξη αλλά και οι κίνδυνοι που διατρέχει ο ακτιβιστής -, κάνουμε θέατρο από και για μετανάστες, θέατρο για παιδιά σε ιδρύματα με δωρεάν παραστάσεις, κάνουμε περιοδείες. Τι είδους έργα επιλέγεις συνήθως; Κυρίως σύγχρονα έργα, ελληνικά ή ξένα, έργα που έχουν τον άνθρωπο ως κέντρο, με θέματα κοινωνικά και πολιτικά, αλλά που οι ιδέες τους εκφράζονται μέσα από ανθρώπινες συμπεριφορές. Παράδειγμα Τα Ορφανά του Κέλι, που ανέβηκε πέρσι και συνεχίζεται και φέτος στην Αθήνα και στην επαρχία. Το θέμα του είναι η βία απέναντι σ έναν μετανάστη. Ασκείται από ένα παραβατικό άτομο που συναναστρέφεται με φασίστες και φτάνει να βασανίσει έναν Πακιστανό. Το ζήτημα αυτό το μεταφέρει μέσα στην οικογένεια, οπότε μπαίνει το θέμα του κατά πόσον μας επιτρέπεται να προστατεύσουμε την οικογένειά μας τινάζοντας τις αρχές μας στον αέρα. Είναι ένα από τα καλύτερα έργα που έχω πιάσει στα χέρια μου, με την έννοια ότι έχει πολύ δυνατούς χαρακτήρες με ισχυρές σχέσεις. Πέρα όμως απ αυτές υπάρχει η πολιτική σκέψη του συγγραφέα, που δε θέλει να διδάξει αλλά ν αφήσει ανοιχτά ερωτήματα. Θεωρώ ότι το θέατρο οφείλει να θέτει στο θεατή ερωτήματα για να σκεφτεί. Αν λέγαμε ότι κάνεις θέατρο που σχετίζεται άμεσα ή έμμεσα με το ζήτημα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, θα το δεχόσουν; Ναι, γιατί ο σεβασμός στα ανθρώπινα δικαιώματα σαν στάση ζωής είναι η δυσκολότερη άσκηση που μπορείς να βάζεις στον εαυτό σου. Μέσα σ αυτή τη λογική κάνουμε παραστάσεις με επαγγελματίες μετανάστες σκηνοθέτες και ηθοποιούς. Παράδειγμα αποτελούν Οι εμιγκρέδες του Μρόζεκ που παιζόταν εναλλάξ στα ελληνικά και στα αλβανικά, οπότε την παρακολουθούσαν και μετανάστες. Μια άλλη παράσταση είναι το έργο Ένας στους δέκα, που υποδηλώνει ότι ένας στους δέκα ανθρώπους είναι μετανάστης. Συμμετείχαν ένας Γεωργιανός, ένας Βούλγαρος κι ένας Αλβανός ηθοποιός. Δηλαδή είναι στη σκέψη μας αλλά και στην πράξη μας το να συμμετέχουν συνάνθρωποί μας που ζουν σ αυτή την πόλη και να μπορούν να εκφράζονται καλλιτεχνικά. Πώς αντιδρά το ελληνικό κοινό σε έργα σαν κι αυτά; Όταν το έργο είναι καλό, ο κόσμος θα έρθει. Πιστεύω στο καλό έργο, στο έργο που δεν είναι εφημερίδα και δεν κάνει καθοδήγηση ως προς το ποιο είναι το καλό και το κακό. Αυτά που μας παιδεύουν, εξουσία, βία, πόλεμος, μετανάστευση πρέπει να γίνονται με όρους απόλυτα θεατρικούς και όχι διδακτικούς. Θεωρείς ότι η μεταναστευτική πολιτική στη Ελλάδα είναι επαρκής; Έχω την αίσθηση ότι είναι παντελώς ανύπαρκτη. Διατυπώνονται δηλώσεις ότι θα γίνουν κάποια πράγματα και στη συνέχεια αναιρούνται. Δεν υπάρχει σεβασμός προς τους μετακινούμενους ανθρώπους. Ο μετανάστης είναι σαν τα αποδημητικά πουλιά. Ο άνθρωπος σ όλους τους αιώνες μετακινείται για ένα κομμάτι ψωμί κι αν είναι και γονιός θα σκάψει λαγούμια για να πάει βρει το παιδί του. Δεν κατανοώ πώς μια χώρα σαν τη δική μας, που έχει άλλον τόσο πληθυσμό έξω από τα σύνορά της, μπορεί να μη σέβεται τον άλλον. Έχεις πει ότι ο μετανάστης λειτουργεί ως καθρέφτης για τον Έλληνα. Θέλεις να μας το εξηγήσεις; Ο Έλληνας επειδή έχει περάσει και περνάει μεγάλες φτώχιες, έφευγε και φεύγει. Οπότε βλέπει στο μετανάστη το παρελθόν του. Με τρομάζει πολύ αυτή η άρνηση του παρελθόντος. Κι ας δηλώνει μ έναν ελληναράδικο θα

9 9 EΠΩNYMΩΣ λέγαμε τρόπο πως αποτελεί τη συνέχεια των σπουδαίων αρχαίων προγόνων του. Έχεις κάποια ενδιαφέρουσα εμπειρία από τις παραστάσεις σε παιδιά; Έχουν συμβεί συγκινητικά πράγματα, γιατί έχουμε παίξει και μόνο για ένα παιδί, σε περίπτωση σοβαρής αρρώστιας. Ένα παιδάκι δεν μπορούσε πια να μιλήσει και μίλησε στη διάρκεια της παράστασης! Επίσης ιδιαίτερα συγκινητική είναι η θερμή και αυθόρμητη συμπεριφορά που δείχνουν τα τσιγγανάκια που βλέπουν για πρώτη φορά θέατρο. Μια φορά που μέσα στο έργο οι ηθοποιοί πετούσαν χρυσόσκονη, αυτά τρέχανε και τη μαζεύανε. Κι επειδή στα μεγάλα νοσοκομεία παίζουμε την παράσταση από όροφο σε όροφο, έρχονται και την ξαναβλέπουν και στο τέλος τη μαθαίνουν απέξω. Σ αυτή την πολυπόθητη αλλαγή του κόσμου, το παγκόσμιο κίνημα για τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι αποτελεσματικό; Ό,τι πιέζει για το σεβασμό είναι καλό. Διαφορετικά η εξουσία δρα ανεξέλεγκτα. Τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι η αξιοπρέπεια του ανθρώπου, δηλαδή το κεντρικό θέμα της ύπαρξής μας. Σ ευχαριστώ για τη συνομιλία μας και για την όλη στήριξή σου στις δράσεις της Διεθνούς Αμνηστίας. Δράσεις όπως της Διεθνούς Αμνηστίας είναι και δικές μας, μας αφορούν. Στις 21 Σεπτεμβρίου εκτελέστηκε στην πολιτεία Τζόρτζια των ΗΠΑ ο θανατοποινίτης Troy Davis, παρά τη διεθνή πίεση, στο πλαίσιο της οποίας είχε αναπτύξει δράση και η Διεθνής Αμνηστία. Τι πιστεύεις για την ύπαρξη της θανατικής ποινής; Το βρίσκω εφιαλτικό και βάρβαρο να υπάρχει ακόμα στις μέρες μας η θανατική ποινή, και μάλιστα σε μια χώρα που θέλει να θεωρείται δημοκρατική. Η παρούσα κρίση έχει επιτρέψει μεγαλύτερη έλλειψη σεβασμού στον άνθρωπο σε σχέση με το παρελθόν; Να φέρω ένα πολύ απλό παράδειγμα: είναι προσβλητικό για τον ηλικιωμένο να παίρνει σύνταξη 600 ευρώ και να του την κάνεις 500. Είναι επίσης εφιαλτικό να κλείσει το ΚΕΘΕΑ. Ο άνθρωπος που προσπαθεί να σταθεί στα πόδια του εκμηδενίζεται, όταν του στερείς το δικαίωμα στη θεραπεία και την επανένταξη. Τελικά η κρίση θα μπορούσε να βγάλει κάτι θετικό; Είναι μια ευκαιρία τώρα με την κρίση να ξανασκεφτούμε: οι άνθρωποι του θεάτρου γιατί κάνουμε θέατρο, γιατί ανεβάζουμε τα έργα που ανεβάζουμε, με τι σχέσεις συνεργαζόμαστε με τους συνανθρώπους μας; Και γενικότερα γιατί κατεβαίνουμε στη διαδήλωση, γιατί θέλουμε ν αλλάξουμε τον κόσμο; Από αγάπη και μόνο από αγάπη.

10 10 ΔΡΑΣΗ Φτάνει πια! _ Τερματίστε τις επαχθείς συνθήκες κράτησης στην Ελλάδα Μετά από την τριήμερη επίσκεψή μας στους χώρους κράτησης του Φυλακίου, των Φερρών, του Σουφλίου και του Τυχερού στα σύνορα της Ελλάδας με την Τουρκία, γίναμε μάρτυρες των επαχθών συνθηκών στις οποίες υπόκεινται εκατοντάδες παράτυποι μετανάστες και αιτούντες άσυλο, καθώς και ασυνόδευτα παιδιά. Τα κελιά ήταν βρώμικα και οι τουαλέτες υπερχειλισμένες. Παρόμοιες συνθήκες επικρατούσαν και στους χώρους φύλαξης παιδιών, τα οποία δήλωσαν πως η κατάσταση αυτή επικρατούσε τις τελευταίες εβδομάδες. Τέτοιες συνθήκες είναι εξευτελιστικές και ενδέχεται να θέσουν σε σοβαρούς κινδύνους την υγεία των κρατουμένων. Πολλοί από τους κρατούμενους αναφέρθηκαν σε βρώμικες κουβέρτες ή έλλειψή τους, ανεπαρκή τροφή, ελλιπή πληροφόρηση για το διάστημα κράτησής τους, ενώ κάποιοι κατήγγειλαν κακομεταχείριση. Στο Τυχερό και το Σουφλί αρκετοί άνθρωποι κοιμόντουσαν στο πάτωμα και δεν προαυλίζονταν, λόγω έλλειψης προαυλίων. Στο Φυλάκιο υπάρχει προαύλιο, αλλά οι κρατούμενοι δήλωσαν ότι την ημέρα επίσκεψης των εκπροσώπων της Διεθνούς Αμνηστίας προαυλίστηκαν για πρώτη φορά μετά από εβδομάδες. Οι κρατούμενοι είναι εξαιρετικά συγχυσμένοι και αρκετοί από αυτούς οργισμένοι, ενώ αρκετοί προχώρησαν σε απεργία πείνας. Δήλωσαν πως εγκατέλειψαν τις χώρες τους σε αναζήτηση ασύλου, αλληλεγγύης και ανθρωπίνων δικαιωμάτων. «Αυτό δεν είναι η Ευρώπη;» αναρωτιούνται. Οι αιτούντες άσυλο κρατούνται για παρατεταμένες περιόδους και όσοι συναντήσαμε βρίσκονταν σε κράτηση για τρεις έως και έξι μήνες. Επιπλέον, οι δομές υποδοχής για την αναγνώριση των ευάλωτων ομάδων, συμπεριλαμβανομένων ατόμων που χρήζουν διεθνούς προστασίας, παραμένουν ανύπαρκτες. Για τους παράτυπους μετανάστες, η διάρκεια της κράτησης μπορεί να εκτείνεται από μερικές ημέρες μέχρι και έξι μήνες. Σύμφωνα με τις τοπικές αστυκείμενο: Κονδυλία Γώγου Ερευνήτρια για την Ελλάδα και την Κύπρο, Διεθνής Γραμματεία Γιώργος Κοσμόπουλος Υπεύθυνος Δράσης για την Ελλάδα και την Κύπρο, Διεθνής Γραμματεία νομικές αρχές, η διάρκεια κράτησης εξαρτάται από τις πιθανότητες απέλασής τους στις χώρες προέλευσης. Τα ασυνόδευτα παιδιά κρατούνται επίσης για παρατεταμένες περιόδους, έως ότου προκύψουν θέσεις στα ελάχιστα ειδικά κέντρα υποδοχής ανηλίκων. Κάποιοι ανήλικοι κρατούνταν για σχεδόν δύο μήνες, ενώ στο Τυχερό οι ασυνόδευτοι ανήλικοι κρατούνταν μαζί με ενήλικες. Οι σταθμοί συνοριακής φύλαξης χρησιμοποιούνται για την κράτηση ανθρώπων για παρατεταμένες περιόδους, παρόλο που έχουν σχεδιαστεί για βραχυπρόθεσμη διαμονή. Το Τυχερό είναι μια παλιά αποθήκη ακατάλληλη ως χώρος κράτησης, ενώ στο Σουφλί η κράτηση πρέπει να τερματιστεί, μέχρι να εναρμονιστούν οι συνθήκες με τα διεθνή πρότυπα. Η Ε.Ε. χρηματοδότησε την πρόσληψη στην περιοχή κινητών συνεργείων ιατρών, διερμηνέων, ψυχολόγων και κοινωνικών λειτουργών κατά τους μήνες Μάρτιο και Απρίλιο. Αλλά αυτό αποτελεί ένα βραχυπρόθεσμο μέτρο. Επίσης, αρκετοί κρατούμενοι δήλωσαν πως το αίτημά τους για ιατρική παρακολούθηση είχε αγνοηθεί. Πολύτιμες νομικές υπηρεσίες σε θέματα ασύλου παρέχονται από μηκυβερνητικές οργανώσεις, που αποτελούν επιχειρησιακούς εταίρους της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες στην περιοχή. Οι ελληνικές αρχές δηλώνουν ότι απλώς δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν τους ολοένα αυξανόμενους αριθμούς. Η Διεθνής Αμνηστία αναγνωρίζει τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ελλάδα από τις μικτές μεταναστευτικές ροές τα τελευταία χρόνια. Αλλά η συνεχιζόμενη πρακτική της συστηματικής κράτησης αιτούντων άσυλο για παρατεταμένες περιόδους, καθώς και η κράτηση ασυνόδευτων ανηλίκων υπό αυτές τις συνθήκες αποτελούν παραβίαση των διεθνών προτύπων προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Είναι επιτέλους η ώρα οι αρχές της Ελλάδας και της υπόλοιπης Ευρώπης να κάνουν περισσότερα. Φτάνει πια! ΑΝΑΛΑΒΕ ΔΡΑΣΗ ΤΩΡΑ: Υπόγραψε την έκκληση προς τις ελληνικές αρχές, εκφράζοντας την ανησυχία σου για τη μεταχείριση των αιτούντων άσυλο και των παράτυπων μεταναστών στην Ελλάδα

11 Αφίσα του ολλανδικού τμήματος της Διεθνούς Αμνηστίας, όπου αναγράφεται «Η κατάσταση έκτακτης ανάγκης στη Συρία παραβιάζει το Δίκαιο». Ανήκει στην Παγκόσμια Έκθεση Αφίσας για τα 50 χρόνια της Διεθνούς Αμνηστίας. Ολλανδικό Τμήμα Διεθνούς Αμνηστίας,

12 12 ΠΡΟΒΟΛΗ «Αναμονή» _ Η νέα τηλεοπτική καμπάνια για τα 50 Χρόνια της Διεθνούς Αμνηστίας κείμενο: ΜΑΡΩ ΣΑΒΒΟΠΟΥΛΟΥ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΤΥΠΟΥ ΚΑΙ ΠΡΟΒΟΛΗΣ Οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων δεν περιμένουν. Αυτό είναι το κεντρικό μήνυμα της νέας τηλεοπτικής καμπάνιας της Διεθνούς Αμνηστίας, η οποία δημιουργήθηκε από τη Bold Ogilvy και τη MODIANO Productions, με σκοπό να αναδείξει τρεις μεγάλες εκστρατείες της οργάνωσης, στο πλαίσιο του εορτασμού των 50 χρόνων από την ίδρυση της Διεθνούς Αμνηστίας. Κάθε μέρα, γυναίκες και κορίτσια στη Νικαράγουα υφίστανται σιωπηρά τη φρίκη της σεξουαλικής βίας, ενώ η έκτρωση απαγορεύεται στη χώρα, ακόμα και όταν είναι αποτέλεσμα βιασμού. Πενήντα-εννέα κράτη στον κόσμο, ανάμεσά τους η Κίνα, το Ιράν, η Σαουδική Αραβία και οι ΗΠΑ, συνεχίζουν να επιβάλλουν τη θανατική ποινή, αψηφώντας την παγκόσμια τάση κατάργησής της. Κάθε χρόνο, εκατοντάδες άνθρωποι φυλακίζονται ή αντιμετωπίζουν εκφοβισμό και βία, απλώς και μόνο επειδή εκφράζουν ειρηνικά τις πεποιθήσεις τους ή υπερασπίζονται τα δικαιώματα άλλων ανθρώπων. Οι παραβιάσεις αυτές αποτυπώνονται σε τρία αντίστοιχα τηλεοπτικά σποτ, υπό το γενικό τίτλο «Αναμονή». Μακάρι να ήταν δυνατόν να παγώσουμε το χρόνο, μέχρι να αποφασίσουμε αν θα αναλάβουμε δράση. Οι παραβιάσεις, όμως, δεν σταματούν, παρά μόνο αν εμείς αντιδράσουμε με αμεσότητα και προτρέψουμε τους γύρω μας να κάνουν το ίδιο. Ευχαριστούμε θερμά τη Bold Ogilvy και τη ΜODIANO Productions, που αφιλοκερδώς μας προσέφεραν τη σημαντική αυτή δουλειά. Συγκεκριμένα ευχαριστούμε θερμά τους: BOLD OGILVY: Γιάννης Σιδέρης - Executive Creative Director, Λάζαρος Νικηφορίδης - Creative Director, Βαγγέλης Τόλιας - Associate Creative Director, Γιώργος Κουβελιώτης - Copywriter, Κατερίνα Τσούμπα - Copywriter, Ρεβέκκα Σαλμόνα - Account Director, Μάγκυ Αδάμου - Account Manager, Βάσια Πιέρρου - Παραγωγός MODIANO: Μίκης Μοδιάνο - Παραγωγός, Αργύρης Παπαδημητρόπουλος - Σκηνοθέτης, Σταμάτης Χιώτης - Executive Producer, Χρήστος Καραμάνης - Δ. Φωτογραφίας, Γιώργος Γεωργίου - Art Director, Νανά Φάρκωνα - Δ. Παραγωγής, Σπυριδούλα Μπαγεώργου - Βοηθός Σκηνοθέτη, Χριστίνα Χαντζαρίδου - Stylist Δείτε τα τηλεοπτικά σποτ της Διεθνούς Αμνηστίας εδώ: «Αναμονή» - Νικαράγουα: «Αναμονή» - Θανατική Ποινή: «Αναμονή» - Ελευθερία της Έκφρασης: «Αναμονή» Θανατική Ποινή «Αναμονή» Νικαράγουα «Αναμονή» Ελευθερία της Έκφρασης

13 Νικαράγουα: Διεκδικώντας τα σεξουαλικά δικαιώματα των γυναικών _ «Eλεύθερες όπως οι πεταλούδες!» ΔΡΑΣΗ 13 Οι γυναίκες και τα κορίτσια στη Νικαράγουα κινδυνεύουν. Οι βιασμοί και η σεξουαλική κακοποίηση είναι ευρέως διαδεδομένα με θύματα κυρίως κορίτσια κάτω των 17 ετών. Το 2008 θεσπίστηκε καθολική απαγόρευση της έκτρωσης, ακόμα και για θύματα βιασμού. Ενδεικτικά, μόνο τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο του 2011, 63 κορίτσια, θύματα σεξουαλικής βίας, οδηγήθηκαν σε ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη. κείμενο: ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΛΙΟΦΑΓΟΥ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΘΕΜΑΤΑ ΔΙΑΚΡΙΣΕΩΝ «Είναι τόσο ακραίο, δύσκολα το πιστεύεις. Διαβάζω τα στοιχεία και σκέφτομαι ότι δεν μπορεί να είναι αλήθεια. Οι βιασμοί και οι ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες, όμως, είναι η ανισότητα που βιώνουμε εμείς οι γυναίκες. Αυτές είναι καταστάσεις που απαιτούν συλλογική δράση», αναφέρει ακτιβίστρια στη Νικαράγουα. Από το 2008 η Διεθνής Αμνηστία συνεργάζεται στενά με οργανώσεις που μάχονται για τα σεξουαλικά δικαιώματα των γυναικών στη χώρα και αυτή η συλλογική προσπάθεια έχει αποφέρει καρπούς. Ασκώντας θεσμική πίεση προς τον Πρόεδρο της Νικαράγουας Daniel Ortega για την αποποινικοποίηση της έκτρωσης και την εξάλειψη της σεξουαλικής κακοποίησης, συγκέντρωσε συνολικά υπογραφές. Το ελληνικό τμήμα της Διεθνούς Αμνηστίας συγκέντρωσε περίπου υπογραφές. Επιπλέον, οι προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου αποτέλεσαν ευκαιρία για να ακούσουν οι υποψήφιοι τα αιτήματα των γυναικών. Τον Ιούλιο αντιπροσωπεία της Διεθνούς Αμνηστίας επισκέφθηκε τη Νικαράγουα, συνάντησε τους υποψηφίους προέδρους και παρουσίασε δημοσίως τον εκπληκτικό αριθμό των υπογραφών. Ο μοναδικός υποψήφιος που αρνήθηκε τη συνάντηση ήταν ο σημερινός Πρόεδρος, ενώ οι υπόλοιποι υποψήφιοι, αμέσως μετά, δεσμεύτηκαν για τη λήψη όλων των απαραίτητων μέτρων για την αντιμετώπιση της σεξουαλικής βίας. Η πεταλούδα, σύμβολο ελευθερίας και ελπίδας για τη Νικαράγουα, χρησιμοποιήθηκε σε μια παγκόσμια δράση κατά την οποία συμμετείχαν ακτιβιστές από 115 χώρες και δημιούργησαν συνολικά πεταλούδες (ηλεκτρονικές και χάρτινες), ως ένδειξη αλληλεγγύης στον αγώνα των γυναικών για την προστασία των δικαιωμάτων τους. Από την κινητοποίηση του ελληνικού τμήματος δημιουργήθηκαν 1654 πεταλούδες, σε διάστημα δύο μόλις μηνών. Στις 28 Σεπτεμβρίου, Ημέρα Αποποινικοποίησης της Έκτρωσης στη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική, πραγματοποιήθηκαν διαδηλώσεις στη Νικαράγουα, όπου γυναίκες, κορίτσια, άνδρες και αγόρια με αίτημα τον τερματισμό της σεξουαλικής κακοποίησης παρέλασαν μαζί με τις χιλιάδες πεταλούδες αλληλεγγύης. Οι πεταλούδες αυτές θα διακοσμούν πλέον τους τοίχους καταφυγίων και κλινικών δίνοντας μηνύματα ελπίδας και συμπαράστασης. «Η πεταλούδα δείχνει ότι για τον καθένα μας υπάρχουν χιλιάδες άνθρωποι στον κόσμο που είναι δίπλα του στον αγώνα του. Η κινητοποίηση τόσων πολλών ανθρώπων από τη Διεθνή Αμνηστία είναι καταπληκτική και ελπίζω να συνεχιστεί και να γίνει ακόμα πιο δυνατή», είπε η Martha Munguiá, ακτιβίστρια σε συμμαχία Νικαράγουας για κέντρα γυναικών. «Κάθε μέλος της Αμνηστίας που στέλνει μια κάρτα, μια πεταλούδα, ένα γράμμα, μας δίνει δύναμη να συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε. Για εμάς είναι σημαντικό να πείτε στον κόσμο τι συμβαίνει εδώ. Τα κορίτσια χρειάζονται τις φωνές σας για να ακουστούν, ώστε και στο εσωτερικό της χώρας να γνωρίζουν πλέον ότι διεθνείς φορείς παρακολουθούν την κατάσταση», δήλωσε η Ana Maria Pizarro, διευθύντρια κέντρου για την προστασία των δικαιωμάτων των γυναικών. Γι αυτό και η εκστρατεία για τα δικαιώματα των γυναικών και των κοριτσιών στη Νικαράγουα δεν τελειώνει εδώ. Θα συνεχίσουμε μαζί με το κίνημα των γυναικών να απαιτούμε σεβασμό στα σεξουαλικά και αναπαραγωγικά δικαιώματα, καθώς οι γυναίκες στη Νικαράγουα αγωνίζονται μέσα από τη φωνή, τη δράση και την αλληλεγγύη μας.

14 14 ΒΙΒΛΙΟ Νταβίντ Γκρόσμαν _ Στο τέλος της γης κείμενο: Λυδία Τρύφωνα «Δεν έχω την πολυτέλεια της απελπισίας» «Εάν ο θεός είχε ζητήσει από τη Σάρα και όχι από τον Αβραάμ τη θυσία του Ισαάκ, εκείνη θα του είχε απαντήσει: Ούτε γι αστείο! Εξαφανίσου από μπροστά μου!» Αυτά τα λόγια βγήκαν από τα χείλη του Γκρόσμαν τον περασμένο Μάιο στη Θεσσαλονίκη, σε συζήτηση στο πλαίσιο της Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου σχετικά με το βιβλίο του Στο Τέλος της γης. Η σύγχρονη Σάρα είναι η Όρα. Ο γιος της βρίσκεται σε επικίνδυνη αποστολή του ισραηλινού στρατού κατά την ισραηλινοπαλαιστινιακή σύρραξη, κι εκείνη αρνείται να δεχτεί τον θεωρούμενο ως βέβαιο επικείμενο θάνατό του. Και για να τον ξορκίσει, αφήνεται να μπει στον κόσμο των προλήψεων και της φαντασίωσης. Η απουσία της από το σπίτι, πιστεύει, όχι μόνο θα αποτρέψει την πληροφόρησή της για το γεγονός, αλλά θα αποτρέψει οριστικά την πραγματοποίησή του. Έτσι ξεκινάει το ταξίδι της - και το ταξίδι του ίδιου του Γκρόσμαν ώστε να το αφηγηθεί -μέσα στο Ισραήλ με συνοδό της τον πατέρα του παιδιού της. Και μιλώντας συνεχώς γι αυτό, ανατρέχοντας στην ιστορία του από την ύπαρξή του μέσα στη μήτρα της μέχρι τις στιγμές της αφήγησής της, είναι σίγουρη ότι το προστατεύει. Αγάπη και Μνήμη διώχνουν την απώλεια. Η απόλυτη Μητέρα; Η Όρα, όμως, δε νοιάζεται μόνο για το παιδί της. Φρίττει όταν το ίδιο της αφηγείται -στη διάρκεια άδειας- συλλήψεις και καταστροφές εναντίον του εχθρού. Όπως λέει, «οι γιοι στην πραγματικότητα δεν ξαναγυρίζουν ποτέ απ το στρατό όπως ήταν πριν. Εκεί χάνουν και οι ίδιοι τον εαυτό τους». Ασφαλώς έχουμε να κάνουμε με βαθιά αντιπολεμικό κείμενο. Αντίποδας του πολέμου η καθημερινή ζωή. Η περιγραφή της σκηνής στην κουζίνα του σπιτιού, όπου οι συνηθισμένοι ήχοι αυτού του χώρου αναμειγνύονται με τις κουβέντες πατέρα και γιου ίσως είναι από τις πιο δυνατές: «Αυτό δεν θέλω να τελειώσει ποτέ», θα πει η Όρα. Στο επίμετρο πληροφορούμαστε ότι τον Αύγουστο του 2006, κι ενώ ο Γκρόσμαν έγραφε ακόμη το μυθιστόρημα, ο γιος του, Ούρι, σκοτώθηκε σε σύγκρουση στο Νότιο Λίβανο. «Κι είχα την ψευδαίσθηση πως το βιβλίο που έγραφα θα τον προστάτευε». Για άλλη μια φορά η πραγματικότητα ταυτίζεται ειρωνικά με τη μυθοπλασία. Η συγγραφή θα ολοκληρωθεί, ενώ ο ίδιος θα ομολογήσει ότι αυτή ήταν και η σωτηρία του. Τον Ιούνιο 2011 απονεμήθηκε στον Γκρόσμαν για τη δέσμευσή του να συμβάλει σε ειρηνική λύση του ζητήματος Ισραήλ-Παλαιστινίων η ύψιστη γερμανική λογοτεχνική διάκριση, το ετήσιο Βραβείο Ειρήνης των Γερμανών Εκδοτών. Εκδόσεις Καστανιώτη Fabrizio Silei - Maurizio Quarello Το λεωφορείο της Ρόζας Τη στιγμή που η Ρόζα, το 1955, αρνήθηκε να σηκωθεί στο λεωφορείο του Κλίβελαντ για να καθίσει ένας λευκός, η κατάργηση των διακρίσεων εις βάρος των έγχρωμων Αμερικανών - που θα πραγματοποιούνταν επίσημα ένα χρόνο αργότερα - είχε προχωρήσει ακόμη ένα βήμα. Την ιστορία της Ρόζας, που το πορτρέτο της βρίσκεται στο Μουσείο του Ντιτρόιτ, μας την αφηγούνται με λόγια, σχέδια και χρώματα οι δύο δημιουργοί του παιδικού - αλλά όχι αποκλειστικά - συγκινητικού και χαριτωμένου βιβλίου που μόλις κυκλοφόρησε. Πριν το χαρίσετε, ρίξτε του μια ματιά. Εκδόσεις Κόκκινο, 2011 Με την υποστήριξη του ελληνικού τμήματος της Διεθνούς Αμνηστίας

15 ΙΡΑΝ ΠΑΣΤΟΡΑΣ ΚΙΝΔΥΝΕΥΕΙ ΜΕ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΛΟΓΩ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΩΝ ΠΕΠΟΙΘΗΣΕΩΝ Ο 34χρονος Ιρανός πάστορας Yousef Nadarkhani, ο οποίος ασπάστηκε τον Χριστιανισμό στα 19 του, έχει καταδικαστεί σε θάνατο λόγω «αποστασίας». Τον Ιούνιο το Ανώτατο Δικαστήριο ζήτησε επανεξέταση της υπόθεσης υπογραμμίζοντας πως η καταδίκη μπορεί να ανατραπεί αν αποκηρύξει τη χριστιανική πίστη. Ωστόσο, στις 29 Σεπτεμβρίου αρνήθηκε να κάνει κάτι τέτοιο. Έκτοτε -και πιθανότατα λόγω διεθνών αντιδράσεων- οι αρχές εξαφάνισαν την κατηγορία της «αποστασίας» υποστηρίζοντας ψευδώς ότι θα εκτελεστεί -μεταξύ άλλων- για «βιασμό και διαφθορά». ΓΡΑΨΤΕ ΠΡΟΣ: Ayatollah Sayed Ali Khamenei, The Office of the Supreme Leader, Islamic Republic Street End of Shahid Keshvar Doust Street, Tehran, Islamic Republic of Iran ( Ayatollah Sadeqh Larijani, Howzeh Riyasat-e Qoveh Qazaiyeh, Number 4, 2 Azizi Street, Vali Asr Ave., above Pasteur Street intersection, Tehran , Islamic Republic of Iran ( bia.judi@yahoo.com) EKKΛHΣEIΣ 15 Your Excellency, I am writing to express my concern about the case of Pastor Yousef Nadarkhani, a Christian convert, who was sentenced to death for apostasy in September A Supreme Court verdict from June 2011 held that the sentence should be overturned if he renounced his Christian faith. He refused to do so at a court appearance on 29 September Apostasy is not recognized as a crime in Iran s penal code. In recent days and perhaps due to the international outcry over the news of the death sentence, Iranian media has suggested that the charges included rape and corruption and not apostasy. However, the Supreme Court ruling in his case makes it clear that the charge for which he was convicted was apostasy. I urge that any death sentence against Mr. Nadarkhani for choosing to peacefully express his religious faith be overturned. I also urge that he be immediately released from detention. Sincerely, επιμέλεια: ΚΩΣΤΑΣ ΦΟΛΛΑΣ ΑΖΕΡΜΠΑΪΤΖΑΝ 20ΧΡΟΝΟΣ ΦΟΙΤΗΤΗΣ ΚΡΑΤΟΥΜΕΝΟΣ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗΣ Ο 20χρονος φοιτητής και μέλος του αντιπολιτευτικού κόμματος AFP του Αζερμπαϊτζάν Jabbar Savalan καταδικάστηκε το Μάιο σε φυλάκιση 2,5 ετών με κατασκευασμένες κατηγορίες περί κατοχής ναρκωτικών. Την παραμονή της σύλληψης είχε δημοσιεύσει στο Facebook κάλεσμα για διαμαρτυρία κατά της κυβέρνησης, που έγινε την επομένη στο Μπακού. Συνελήφθη δίχως εξήγηση και χωρίς να πληροφορηθεί τα δικαιώματά του. Η αστυνομία ισχυρίστηκε ότι βρέθηκε στην κατοχή του μαριχουάνα. Ωστόσο, τα τεστ στα οποία υποβλήθηκε έδειξαν ότι δεν κάνει χρήση. Εντούτοις καταδικάστηκε, ενώ οι καταγγελίες ότι η μαριχουάνα τοποθετήθηκε στα ρούχα του από αστυνομικούς δεν διερευνήθηκαν. Η Διεθνής Αμνηστία τον θεωρεί κρατούμενο συνείδησης, εκτιμώντας ότι συνελήφθη γιατί άσκησε το δικαίωμα έκφρασης. ΓΡΑΨΤΕ ΠΡΟΣ: Ilham Heydar oglu Aliyev Office of the President of the Azerbaijan Republic 19 Istiqlaliyyat Street Baku AZ1066 Azerbaijan Dear President Aliyev, I am deeply concerned over the imprisonment of Jabbar Savalan, a 20 year old student activist. He was sentenced to 21/2 years in prison simply for exercising his right to freedom of expression by calling for protests in Baku using Facebook in February He was arrested without explanation and charged with possessing marijuana. Despite the negative blood test results, which showed that he had not used drugs, Jabbar Savalan was convicted. I respectfully urge you to recognize that the charges against him were fabricated and overturn his conviction immediately and unconditionally. Sincerely, ΚΑΜΕΡΟΥΝ ΣΤΗ ΦΥΛΑΚΗ ΛΟΓΩ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΩΝ ΠΡΟΤΙΜΗΣΕΩΝ Ο Καμερουνέζος Jean-Claude Roger Mbede καταδικάστηκε τον Απρίλιο σε τριετή φυλάκιση για ομοφυλοφιλία, η οποία στη χώρα θεωρείται έγκλημα. Μάλιστα, προβλέπεται ποινή από έξι μήνες ως πέντε χρόνια και πρόστιμο που μπορεί να φτάσει τα 350 δολάρια. Φυσικά, τα παραπάνω αντίκεινται στο διεθνές δίκαιο αλλά και σε συνθήκες ανθρωπίνων δικαιωμάτων που το Καμερούν έχει υπογράψει. Ο Jean-Claude Roger Mbede κρατείται στη φυλακή της Γιαουντέ υπό δυσχερείς συνθήκες και με τον κίνδυνο να δεχθεί επιθέσεις κρατουμένων που αποδοκιμάζουν την ομοφυλοφιλική συμπεριφορά (η οποία του αποδίδεται). ΓΡΑΨΤΕ ΠΡΟΣ: His Excellency Paul Biya, President of the Republic, Office of the President P.O. Box 100, Yaoundé, Cameroon (Fax: , cellcom@prc.cm) Your Excellency, I am writing to express my grave concern over the imprisonment of Jean-Claude Roger Mbede, who was sentenced to 3 years in prison on April 28, 2011 for homosexuality. He is currently serving his sentence at Kondengui central prison in Yaoundé and is at risk of physical attack and other forms of cruel, inhuman or degrading treatment. I respectfully urge you to immediately and unconditionally release Jean-Claude Roger Mbede, as he is a prisoner of conscience, imprisoned solely because of his perceived sexual orientation. I further call on you to ensure his physical safety while in prison. Sincerely,

16 Διεθνησ αμνηστια ελληνικο τμημα