ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΥΠΟΜΝΗΜΑ

Transcript

1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΥΠΟΜΝΗΜΑ Βρυξέλλες, 4 Απριλίου 2018 Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απαντά στις συμπληρωματικές ερωτήσεις της Επιτροπής Ελέγχου του Προϋπολογισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με τον διορισμό του νέου γενικού γραμματέα της Ερωτήσεις και απαντήσεις Σήμερα, ο επίτροπος κ. Έτινγκερ, αρμόδιος για τον Προϋπολογισμό και τους Ανθρώπινους Πόρους, σε συμφωνία με τον πρόεδρο κ. Γιούνκερ, απέστειλε τις απαντήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στις συμπληρωματικές ερωτήσεις της Επιτροπής Ελέγχου του Προϋπολογισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με τον διορισμό του νέου γενικού γραμματέα της, τις οποίες έλαβε στις 28 Μαρτίου. Όλες οι απαντήσεις συντάχθηκαν υπό την εποπτεία του επιτρόπου κ. Έτινγκερ σε συμφωνία με τον πρόεδρο κ. Γιούνκερ και με την υποστήριξη της Γενικής Διεύθυνσης Ανθρωπίνων Πόρων και Ασφάλειας, της Νομικής Υπηρεσίας της Επιτροπής και του γραφείου του προέδρου. Οι απαντήσεις αυτές, οι οποίες ακολουθούν εκείνες που υποβλήθηκαν ήδη από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 24 Μαρτίου, συνοψίζονται κατωτέρω. 1. Ποια διαδικασία ακολουθήθηκε για τον διορισμό του γενικού γραμματέα και γιατί; Στον κανονισμό υπηρεσιακής κατάστασης των υπαλλήλων της ΕΕ, που έχει εκδοθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, προβλέπονται δύο εναλλακτικοί τρόποι διορισμού στη θέση του γενικού διευθυντή / αναπληρωτή γενικού διευθυντή (βαθμού AD15 ή AD16, σύμφωνα με το παράρτημα I του κανονισμού υπηρεσιακής κατάστασης). Οι εν λόγω δύο τρόποι είναι: 1) διορισμός από το Σώμα των Επιτρόπων μετά τη δημοσίευση της θέσης και τη διαδικασία επιλογής, σύμφωνα με το άρθρο 29 του κανονισμού υπηρεσιακής κατάστασης, ή 2) μετάθεση προς το συμφέρον της υπηρεσίας, σύμφωνα με το άρθρο 7 του κανονισμού υπηρεσιακής κατάστασης. Σύμφωνα με την τελευταία αυτή διάταξη, οι υπάλληλοι στους βαθμούς AD15 ή AD16 που κατέχουν θέση ή ασκούν καθήκοντα σε ανώτερο διευθυντικό επίπεδο είναι επιλέξιμοι για μετάθεση σε άλλη θέση ανώτερου διευθυντικού επιπέδου στην Επιτροπή, εάν αυτό θεωρηθεί από το Σώμα των Επιτρόπων ότι είναι προς το συμφέρον της υπηρεσίας και εφόσον βρίσκονται στην ίδια ομάδα καθηκόντων και στον ίδιο βαθμό. Σύμφωνα με τον κανονισμό υπηρεσιακής κατάστασης, για τον διορισμό του κ. Σελμάιρ ως νέου γενικού γραμματέα της Επιτροπής στις 21 Φεβρουαρίου 2018 χρησιμοποιήθηκε η διαδικασία του άρθρου 7 μετάθεση προς το συμφέρον της υπηρεσίας. Η ίδια διαδικασία είχε χρησιμοποιηθεί για τον διορισμό των τριών προηγούμενων γενικών γραμματέων της Επιτροπής. Υπάρχουν διάφορα είδη μετάθεσης κατά το άρθρο 7 και ποιες είναι οι προϋποθέσεις; Ναι, σύμφωνα με τη νομολογία των δικαστηρίων της ΕΕ, υπάρχουν δύο είδη μετάθεσης δυνάμει του άρθρου 7. Το πρώτο είδος γνωστό με τη γαλλική ονομασία «mutation» είναι απλώς ένας τρόπος πλήρωσης κενής θέσης έπειτα από δημοσίευση και διαδικασία επιλογής [άρθρο 4 παράγραφος 3 και άρθρο 29 παράγραφος 1 στοιχείο α) σημείο i) του κανονισμού υπηρεσιακής κατάστασης]. Το δεύτερο είδος που αναφέρεται ως «νέα τοποθέτηση του υπαλλήλου με τη θέση του» ή ως «αυτόνομη» έννοια μετάθεσης (άρθρο

2 MEMO/18/2822

3 7 παράγραφος 1 του κανονισμού υπηρεσιακής κατάστασης) δεν συνεπάγεται κατ αρχάς κενή θέση, γι αυτό και δεν είναι αναγκαία η δημοσίευση. Ούτε ο κανονισμός υπηρεσιακής κατάστασης ούτε η ενωσιακή νομολογία καθορίζουν σειρά προτεραιότητας μεταξύ των δύο ειδών μετάθεσης. Η αρμόδια για τους διορισμούς αρχή στην προκειμένη περίπτωση, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαθέτει ευρεία διακριτική ευχέρεια όσον αφορά την οργάνωση των τμημάτων της κατά τον πλέον αποδοτικό τρόπο. Ως εκ τούτου, διαθέτει ευρεία διακριτική ευχέρεια να αποφασίζει, σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση, ποιο είδος μετάθεσης διασφαλίζει με τον καλύτερο τρόπο το συμφέρον της υπηρεσίας, λαμβάνοντας υπόψη τις ειδικές απαιτήσεις της εν λόγω θέσης. Και τα δύο είδη μετάθεσης χρησιμοποιούνται ευρέως στην πρακτική της Επιτροπής. Θα πρέπει να επισημανθεί ότι, χωρίς τη δυνατότητα των «αυτόνομων μεταθέσεων» που προβλέπεται στο άρθρο 7, δεν θα μπορούσε να εφαρμοστεί η πολιτική της Επιτροπής για τη διασφάλιση της κινητικότητας των ανώτερων διευθυντικών στελεχών. Και για τα δύο είδη μετάθεσης του άρθρου 7 πρέπει να πληρούνται δύο προϋποθέσεις: Πρώτον, πρέπει να γίνονται προς το συμφέρον της υπηρεσίας και, δεύτερον, η εν λόγω θέση πρέπει να αντιστοιχεί στον βαθμό του υπαλλήλου. Τι σημαίνει «συμφέρον της υπηρεσίας»; Είναι αναγκαίο να προηγηθεί η δημοσίευση κενής θέσης; Τα δικαστήρια της ΕΕ έχουν αποφανθεί ότι η έννοια του συμφέροντος της υπηρεσίας σχετίζεται κυρίως με την ομαλή λειτουργία του θεσμικού οργάνου. Αυτό συνεπάγεται απαραίτητα μια ανάλυση κατά περίπτωση ανάλογα με τις περιστάσεις κάθε περίπτωσης και τις ειδικές απαιτήσεις της προς πλήρωση θέσης. Στο πλαίσιο αυτό, η αρμόδια για τους διορισμούς αρχή στην προκειμένη περίπτωση, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ευρεία διακριτική ευχέρεια, και ούτε ο κανονισμός υπηρεσιακής κατάστασης ούτε η νομολογία απαιτούν τη δημοσίευση κενής θέσης για την εκπλήρωση του κριτηρίου του συμφέροντος της υπηρεσίας. Εξάλλου, η ύπαρξη «σοβαρής και επείγουσας κατάστασης» είναι επαρκής αλλά, σε καμία περίπτωση, αναγκαία για να αποδειχθεί το συμφέρον της υπηρεσίας. Η πρακτική της Επιτροπής βασίζεται ακριβώς σ αυτές τις αρχές. Κατά τη διάρκεια της θητείας της παρούσας Επιτροπής, σχεδόν οι μισοί διορισμοί (50,6 %) στο επίπεδο γενικού διευθυντή / αναπληρωτή γενικού διευθυντή / συμβούλου εκτός κατάταξης αφορούσαν στην πραγματικότητα μεταθέσεις δυνάμει του άρθρου 7 του είδους «νέα τοποθέτηση του υπαλλήλου με τη θέση του» και, συνεπώς, έγιναν χωρίς προηγούμενη δημοσίευση. Ποιο ήταν το «συμφέρον της υπηρεσίας» στην περίπτωση της μετάθεσης του κ. Σελμάιρ στη θέση του γενικού γραμματέα; Η Επιτροπή, χρησιμοποιώντας το ευρύ περιθώριο εκτίμησης που διαθέτει σύμφωνα με την ενωσιακή νομολογία, αποφάσισε να ακολουθήσει τη διαδικασία της «νέας τοποθέτησης του υπαλλήλου με τη θέση του» χωρίς προηγούμενη δημοσίευση της θέσης του γενικού γραμματέα δυνάμει του άρθρου 7 (βλ. ανωτέρω). Προς το συμφέρον του θεσμικού οργάνου, κρίνεται ότι θέση τόσο σημαντική όσο εκείνη του γενικού γραμματέα δεν πρέπει να μένει κενή, ώστε να διασφαλίζεται η πλήρης συνέχεια και η αδιάλειπτη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Μετά τον διορισμό, το 1958, του πρώτου γενικού γραμματέα της Επιτροπής, κ. Emile Noël, η θέση του γενικού γραμματέα δεν έχει μείνει ποτέ κενή. Ο ρόλος του γενικού γραμματέα δεν είναι ένας συνήθης ρόλος σε επίπεδο γενικού διευθυντή. Τα καθήκοντα του γενικού γραμματέα περιγράφονται λεπτομερώς στο 2

4 άρθρο 20 του 3

5 εσωτερικού κανονισμού της Επιτροπής 1 και η επιτυχής άσκηση των εν λόγω καθηκόντων απαιτεί κυρίως την εμπιστοσύνη του προέδρου (ο οποίος είναι ο μόνος που μπορεί να προτείνει νέο γενικό γραμματέα). Ελάχιστα ανώτερα διευθυντικά στελέχη της Επιτροπής διαθέτουν όλες τις αναγκαίες ικανότητες για τον εν λόγω ρόλο και είναι πρόθυμα να αναλάβουν τη θέση αυτή (η οποία θεωρείται γενικά μια από τις πλέον απαιτητικές στην Επιτροπή) και ταυτόχρονα απολαμβάνουν την εμπιστοσύνη του Προέδρου. Ακριβώς για τον λόγο αυτό, αποτελεί κοινή πρακτική για τις τρεις προηγούμενες αποφάσεις της Επιτροπής σχετικά με τον διορισμό γενικού γραμματέα της Επιτροπής η μετάθεση ανώτερου διευθυντικού στελέχους, βάσει του άρθρου 7 του κανονισμού υπηρεσιακής κατάστασης, το οποίο ανώτερο διευθυντικό στέλεχος ο πρόεδρος γνωρίζει καλά και εμπιστεύεται. Λαμβανομένων υπόψη των ανωτέρω, ήταν σαφής η προτίμηση του προέδρου κ. Γιούνκερ να παραμείνει ο κ. Ιταλιάνερ ως γενικός γραμματέας πέραν της 1ης Μαρτίου 2018 και μέχρι το τέλος της θητείας. Ο ίδιος και ο επικεφαλής του ιδιαίτερου γραφείου του κατέβαλαν, μέχρι τα μέσα Φεβρουαρίου, πολλές προσπάθειες για να πείσουν τον γενικό γραμματέα να συνεχίσει να ασκεί τα καθήκοντά του. Όταν κατέστη σαφές ότι ο κ. Ιταλιάνερ δεν επιθυμούσε να συνεχίσει να ασκεί τα καθήκοντα αυτά, η Επιτροπή αναγκάστηκε να ενεργήσει χωρίς καθυστέρηση, λαμβάνοντας υπόψη τις σημαντικές εσωτερικές και εξωτερικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ΕΕ στην παρούσα χρονική συγκυρία. Για να αναφέρουμε μόνο τις σημαντικότερες από αυτές τις προκλήσεις, η Επιτροπή πρέπει να υποβάλει τις τελικές προτάσεις της στο πλαίσιο των πολιτικών κατευθυντήριων γραμμών έως το τέλος του Μαΐου, όπως προβλέπεται από το πρόγραμμα εργασίας της Επιτροπής πρέπει να προτείνει, έως τις αρχές Μαΐου 2018, το επόμενο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο και να το διαπραγματευθεί πρέπει να αντιμετωπίσει το Brexit (με μόνο ένα έτος να απομένει), καθώς και καθημερινές προκλήσεις που άπτονται κυρίως της διεθνούς έννομης τάξης η οποία βασίζεται σε πολυμερείς κανόνες. Κατά συνέπεια, η Επιτροπή δεν μπορούσε να επιτρέψει καμία διακοπή στο έργο της, αλλά έπρεπε να εξασφαλίσει ομαλή και ταχεία μετάβαση σε κάποιον ο οποίος είναι ήδη πλήρως εξοικειωμένος με τις πολιτικές προτεραιότητες του προέδρου και τις μεθόδους εργασίας του θεσμικού οργάνου. Για τους λόγους αυτούς, ο προϊστάμενος του ιδιαίτερου γραφείου του προέδρου ήταν προφανής επιλογή του προέδρου για τη θέση του γενικού γραμματέα, διότι γνωρίζει όλους τους σχετικούς φακέλους και μπορεί να συνεχίσει αμέσως το έργο. Αφού εξασφάλισε τη συμφωνία του επιτρόπου κ. Έτινγκερ και του πρώτου αντιπροέδρου κ. Τίμερμανς, πρότεινε στη συνέχεια την επιλογή του στο Σώμα των Επιτρόπων, το οποίο, λαμβάνοντας υπόψη το συμφέρον της υπηρεσίας, αποφάσισε ομόφωνα τη μετάθεση του κ. Σελμάιρ στη θέση του γενικού γραμματέα. Όπως προαναφέρθηκε, υπάρχει μια δεύτερη προϋπόθεση για μια τέτοια «νέα τοποθέτηση του υπαλλήλου με τη θέση του» δυνάμει του άρθρου 7 του κανονισμού υπηρεσιακής κατάστασης: η θέση πρέπει να αντιστοιχεί στην ομάδα καθηκόντων και στον βαθμό του υποψηφίου. Και αυτή η προϋπόθεση πληρούται, εφόσον ο κ. Σελμάιρ ήταν (από τον Ιανουάριο του 2017) υπάλληλος βαθμού AD15 με προϋπηρεσία οκτώ ετών σε ανώτερα διευθυντικά καθήκοντα στην Επιτροπή. 2. Θα μπορούσε ο κ. Σελμάιρ να έχει διοριστεί στη θέση του γενικού γραμματέα χωρίς να έχει προηγουμένως διοριστεί στη θέση του αναπληρωτή γενικού γραμματέα; Ναι. Ως υπάλληλος με βαθμό AD15 που κατέχει ανώτερη διευθυντική θέση και με οκταετή προϋπηρεσία σε ανώτερα διευθυντικά καθήκοντα, ο κ. Σελμάιρ ήταν επιλέξιμος για τη θέση του γενικού γραμματέα και θα μπορούσε να έχει μετατεθεί απευθείας με απόφαση του Σώματος, σύμφωνα με τη διαδικασία του άρθρου 7. Ωστόσο, στην προκειμένη περίπτωση, δεν θα ήταν υποχρεωμένος να περάσει μία ολόκληρη ημέρα σε κέντρο 4

6 αξιολόγησης και να κληθεί σε συνέντευξη, καθώς και να υποβληθεί σε πρόσθετη αξιολόγηση και γνωμοδότηση από τη συμβουλευτική επιτροπή διορισμών. 1 Δυνάμει του άρθρου 20 παράγραφος 1 του εσωτερικού κανονισμού της Επιτροπής, ο γενικός γραμματέας έχει τη νομική εντολή να «επικουρεί τον πρόεδρο ούτως ώστε η Επιτροπή να πραγματοποιεί τις προτεραιότητες που έχει θέσει στο πλαίσιο των πολιτικών προσανατολισμών που καθορίζει ο πρόεδρος.» 5

7 3. Πότε έμαθε ο κ. Σελμάιρ ότι θα μπορούσε να γίνει ο νέος γενικός γραμματέας; Ποιες ήταν οι επιλογές που εξετάστηκαν για την αντικατάσταση του κ. Ιταλιάνερ και πότε; Καταρχάς, αξίζει να υπομνησθεί ότι ήταν σαφής προτίμηση του προέδρου κ. Γιούνκερ και του επικεφαλής του ιδιαίτερου γραφείου του να παραμείνει ο κ. Ιταλιάνερ ως γενικός γραμματέας πέραν της 1ης Μαρτίου 2018 και μέχρι το τέλος της θητείας. Ο ίδιος και ο επικεφαλής του ιδιαίτερου γραφείου του κατέβαλαν, μέχρι τα μέσα Φεβρουαρίου, πολλές προσπάθειες για να πείσουν τον γενικό γραμματέα να συνεχίσει να ασκεί τα καθήκοντά του. Ωστόσο, παράλληλα, ο πρόεδρος είχε εύλογο συμφέρον να διασφαλίσει την ομαλή λειτουργία του θεσμικού οργάνου, ιδίως στην περίπτωση που ο κ. Ιταλιάνερ αποφάσιζε να συνταξιοδοτηθεί τον Μάρτιο. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο, κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2017 και, με περισσότερες λεπτομέρειες, στις αρχές του 2018 συζητήθηκε επανειλημμένα μεταξύ του προέδρου, του κ. Σελμάιρ και του κ. Ιταλιάνερ η πιθανή διαδοχή του κ. Ιταλιάνερ. Η μετάθεση του κ. Σελμάιρ, ανώτερου διευθυντικού στελέχους με τον απαιτούμενο βαθμό και προϋπηρεσία οκτώ ετών σε ανώτερα διευθυντικά καθήκοντα στην Επιτροπή και ο οποίος απολάμβανε την απαραίτητη εμπιστοσύνη του προέδρου, στη θέση του γενικού γραμματέα, διαφάνηκε ως πιθανή λύση από τις αρχές του Παρά το γεγονός ότι πληροί όλες τις τυπικές απαιτήσεις, η επιλογή αυτή έγινε απτή μόνο όταν τόσο ο πρώτος αντιπρόεδρος κ. Τίμερμανς όσο και ο επίτροπος κ. Έτινγκερ έδωσαν τη συγκατάθεσή τους στον πρόεδρο στις 20 Φεβρουαρίου 2018 και όταν ο κ. Ιταλιάνερ, στις 21 Φεβρουαρίου, έστειλε την επιστολή συνταξιοδότησής του και ανακοίνωσε στο Σώμα των Επιτρόπων ότι θα συνταξιοδοτηθεί στις 31 Μαρτίου. Αν ο επίτροπος κ. Έτινγκερ ή ο πρώτος αντιπρόεδρος κ. Τίμερμανς είχε απορρίψει την πρόταση του προέδρου κ. Γιούνκερ, ο κ. Σελμάιρ δεν θα είχε προταθεί στο Σώμα των Επιτρόπων ως νέος γενικός γραμματέας. Ο διορισμός του γενικού γραμματέα ήταν και παραμένει απόφαση που προορίζεται για το Σώμα των Επιτρόπων, ως αρμόδιας για τους διορισμούς αρχής. Το Σώμα των Επιτρόπων αποφάσισε ομόφωνα τον διορισμό του κ. Σελμάιρ ως γενικού γραμματέα στις 21 Φεβρουαρίου. 4. Υπάρχει διαφορά στη διαδικασία για τον διορισμό του γενικού γραμματέα / γενικού διευθυντή σε σύγκριση με την αντίστοιχη για τον αναπληρωτή γενικό γραμματέα / αναπληρωτή γενικό διευθυντή; Όχι. σύμφωνα με τον κανονισμό υπηρεσιακής κατάστασης και τους κανόνες της Επιτροπής, οι διαδικασίες για τον διορισμό γενικού γραμματέα / γενικού διευθυντή και για τον διορισμό αναπληρωτή γενικού γραμματέα / αναπληρωτή γενικού διευθυντή είναι πανομοιότυπες. Αυτό ισχύει τόσο για τους διορισμούς έπειτα από διαδικασία επιλογής όσο και για τις άμεσες μεταθέσεις. 6