ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΚΑΡΠΕΝΗΣΙΟΥ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΥ ΦΥΣΙΚΟΥ ΚΑΛΛΟΥΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ

Transcript

1 ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΚΑΡΠΕΝΗΣΙΟΥ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΥ ΦΥΣΙΚΟΥ ΚΑΛΛΟΥΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ Πρόγραμμα Ανοικτών Περιβαλλοντικών Τάξεων «Καλλιστώ»

2 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΚΕΡΑΜΑΡΗΣ ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ ΚΛΕΙΤΣΑΣ ΒΑΣΙΛΗΣ ΛΑΓΑΡΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΟΥΛΙΩΤΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΦΑΚΙΤΣΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ

3

4 Η Ευρυτανία είναι ο πιο ορεινός νομός της χώρας, με υψόμετρο από 550 μέχρι 2315 μέτρα και δασική κάλυψη σχεδόν 50%, όταν το αντίστοιχο ποσοστό για το σύνολο της Ελλάδας είναι 19%. Βόρεια από το Καρπενήσι ορθώνεται το Βελούχι (Τυμφρηστός) και απλώνεται το εκτεταμένο ορεινό συγκρότημα των Αγράφων. Νότια εκτείνονται δυο σειρές βουνών, η πρώτη αποτελούμενη από την Καλιακούδα και την Χελιδόνα και η δεύτερη νοτιότερα, που αποτελείται από την Οξυά και το Παναιτωλικό, στα όρια με την Αιτωλοακαρνανία. Τα ποτάμια Μέγδοβας, Αγραφιώτης, Τρικεριώτης, Κρικελλοπόταμος γεννιούνται από τα χιόνια των βουνών, των Αγράφων, του Βελουχιού, της Καλιακούδας. Οργώνουν με ορμή τις πλαγιές, για να σμίξουν μετά από μια σύντομη αλλά επεισοδιακή πορεία με τον υδάτινο γίγαντα της Πίνδου, το μυθικό Αχελώο. Η ίδια διαδρομή, το ίδιο ταξίδι, η ίδια περιπέτεια εδώ και χιλιάδες χρόνια, όπως ακριβώς η φύση έχει προκαθορίσει. Οι καιροί όμως άλλαξαν. Ο άνθρωπος παίζοντας το ρόλο του μαθητευόμενου μάγου, βάλθηκε να φυλακίσει τους αρχαίους ποτάμιους θεούς πίσω από τα τσιμεντένια φράγματα. Τα βουνά γέμισαν τρύπες. Δάση, κοιλάδες και χωριά πλημμύρισαν... Και εγένετο οι λίμνες: Πλαστήρα στα βόρεια των Αγράφων και της Ευρυτανίας και η τεχνητή λίμνη των Κρεμαστών στα νοτιοανατολικά τους.

5

6 Αχελώος Σημειώνει τα δυτικά όρια της Ευρυτανίας με την Αιτωλοακαρνανία, πηγάζει από το όρος Λάκμος του Μετσόβου, (σε υψόμετρο μ. στην κεντρική Πίνδο), διανύει μία διαδρομή 200 χλμ. Είναι ο δεύτερος σε μήκος ποταμός της Ελλάδας χαράζει με την κοίτη του το σύνορο του νομού Ευρυτανίας με το νομό Αιτωλίας και Ακαρνανίας και χύνεται στη Θάλασσα εκεί που ο Πατραϊκός κόλπος συναντά το Ιόνιο πέλαγος και εκβάλλει στο Ιόνιο Πέλαγος. Το μήκος φτάνει τα 225 km, και είναι ο δεύτερος σε μήκος ποταμός της χώρας. Η λεκάνη απορροής του καλύπτει έκταση km 2, το ύψος της μέσης ετήσιας βροχόπτωσης είναι mm, ο μέσος ετήσιος όγκος υετού x 10 6 m 3, η δε μέση ετήσια απορροή του εκτιμάται σε x 10 6 m 3 νερού. Από τα νερά του ποταμού αρδεύονται περί τα στρέμματα γεωργικής γης. Έχει υποστεί ουσιαστικές αλλοιώσεις από την κατασκευή των 4 Υδροηλεκτρικών φραγμάτων για την παραγωγή ενέργειας (Κρεμαστών με x 10 6 m 3, Καστρακίου με x 10 6 m 3, Ταυρωπού με 400 x 10 6 m 3 και Στράτου με 150 x 10 6 m 3 ), αλλά και την άρδευση άλλων περιοχών, όπως αυτά της : Μεσοχώρας με ωφέλιμη χωρητικότητα 228 x 10 6 m 3 νερού, Συκιάς με 502 x 10 6 m 3, από το οποίο προβλέπεται να γίνει και η εκτροπή μέσω σήραγγας 600 x 10 6 m 3 νερού προς τη Θεσσαλία. Για τους αρχαίους Έλληνες ο Αχελώος ήταν ο πατέρας όλων των ρεόντων υδάτων. Ο ποταμός - θεός προκαλούσε δέος στους προγόνους μας, χαρίζοντας άφθονο νερό και επεκτείνοντας συνεχώς το επιβλητικό του δέλτα. Άλλωστε, η ρίζα της λέξης "Αχ" είναι σανσκριτικής καταγωγής και σημαίνει: "πολύ νερό" (ίδια ρίζα έχουν και η Αχερουσία και ο Αχέροντας και ο Άραχθος). Την ονομασία του σε Ασπροπόταμο την οφείλει στη λευκή λάσπη που μεταφέρει από τη ζώνη του φλύσχη έως τις εκβολές του.

7 Γέφυρα Τατάρνας

8 Λίμνη Κρεμαστών: η γέφυρα της Τατάρνας, όπως φαίνεται από την ομώνυμη μονή. Κατασκευαστής της γέφυρας ο Αρίσταρχος Οικονόμου. Κατασκευάσθηκε το με ανοίγματα μέτρα και απέσπασε το 1ο - 2ο και 4ο παγκόσμιο ρεκόρ της εποχής

9 ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΜΝΗΜΕΙΩΝ ΚΑΙ ΑΞΙΟΘΕΑΤΩΝ ΤΗΣ ΕΥΡΥΤΑΝΙΑΣ ΓΕΦΥΡΙΑ 1) Γεφύρι Μανώλη στο δρόμο για Παλαιοκάτουνο 2) Γεφύρι Βίνιανης με πρόσβαση και από Στένωμα 3) Γεφύρι Τέμπλας στο δρόμο από Τοπόλιανα για Λεπιανά 4) Γεφύρια Χρύσως 5) Το γεφύρι του Δεσπότη στο Καρπενήσι. 6) Ξερόλυκου ΣΠΗΛΑΙΑ 1) Σπηλιά Κατσαντώνη, κοντά στο χωριό Μοναστηράκι Αγράφων 2) Σπηλιά Αποκλείστρας κοντά στο χωριό Καστανιά 3) Σπήλαιο Μεσοκώμης, 4) Μαύρη Σπηλιά κοντά στο χωριό Προυσός ΦΥΣΙΚΕΣ ΚΑΛΛΟΝΕΣ - ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ 1) Λόφος Αγ. Δημητρίου στο Καρπενήσι 2) Κεφαλόβρυσο Καρπενησίου 3) Φαράγγι "Κλειδί" στο δρόμο για τον Προυσό 4) "Το Τύπωμα και τα Πατήματα της Παναγίας" στο δρόμο για τον Προυσό 5) Γέφυρα Επισκοπής, που συνδέει την Ευρυτανία με την Αιτωλοακαρνανία 6) Φράγμα Κρεμαστών (όγκου κ.μ.,ύψους 155μ μήκους 465μ και πλάτους 700μ στη βάση). 7) Λίμνη Αχελώου, διακλαδιζόμενη κατά μήκος της ανατολικής πλευράς του νομού. 8) Γέφυρα Τατάρνας, σημαντικό τεχνικό έργο με άνοιγμα 500μ.

10 Φαράγγι «Κλειδί» στην υπέροχη διαδρομή από Καρπενήσι προς Προυσσό.

11 Η διαδρομή από τον Ασπρόπυργο μέχρι τον Προυσσό προσφέρει φοβερή θέα στο ορεινό ανάγλυφο της περιοχής, στον ποταμό Τρικεριώτη και στο βουνό Χελιδώνα

12 Αγραφιώτης Καθαρά Ευρυτανικός παραπόταμος του Αχελώου, έχει μήκος 225 km και διαιρεί την περιοχή σε Ανατολικά και Δυτικά Άγραφα. Ελίσσει τους πολλαπλούς κλάδους του ανάμεσα στις απόκρημνες βουνοκορφές του ορεινού αυτού συγκροτήματος. Διαρρέει μια περιοχή με μεγάλες κλίσεις, που ομαλοποιούνται από το Κερασοχώρι μέχρι τη λίμνη των Κρεμαστών όπου καταλήγει. Κατά τη ροή του δέχεται τα νερά των χειμάρρων Ασπρόρεμα, Λίπας, Φτέρη, Κουφτερίδα, κλπ.

13 Καρπενησιώτης και Κρικελλοπόταμος: Καθαρά Ευρυτανικοί και οι δυο αυτοί χείμαρροι που ενώνονται στα Διπόταμα του Προυσού, συγκεντρώνοντας τα νερά της Ν. και Ν.Α. Ευρυτανίας. Γρήγορα - και με κλίση - ποτάμια, με αλπικού τύπου περάσματα. Στο μεγαλύτερο μέρος της διαδρομής τους διαβρώνουν τις απόκρημνες και αδιάβατες χαράδρες απ' όπου διέρχονται. [Εξαίρεση αποτελεί η όμορφη κοιλάδα της "Ποταμιάς" του Καρπενησιώτη μήκους 22 km, από τον Άγιο Νικόλαο (Λάσπη) μέχρι τον Γαύρο, όπου ομαλοποιούνται οι κλίσεις]. Καρπενησιώτης

14 Ταυρωπός ή Μέγδοβας ή Φειδιάρης Είναι ο μεγαλύτερος σε μήκος παραπόταμος του Αχελώου, παρά τα φράγματα, (Κρεμαστών και Ταυρωπού), που κατασκευάστηκαν αργότερα από τη ΔΕΗ και μειώνουν τη διαδρομή του. Είναι το μοναδικό ποτάμι που αποτολμά μια εγκάρσια τομή στην Πίνδο. Έχει νοτιοδυτική κατεύθυνση και σχηματίζει πολλές καμπυλότητες, στις οποίες οφείλεται και το αρχαίο του όνομα Κάμπυλος. Δέχεται τα νερά των χειμάρρων: Μπεσιώτη, Φουρνιώτικου, Μαγγανά, Γαβρενίτη, Αρωνιάδας και Φραγκίστας. Χαρακτηριστικό του ποταμιού είναι ότι στα δροσερά νερά του εκτρέφεται ντόπια πέστροφα η οποία φτάνει μέχρι τις πηγές του. Ο Μέγδοβας, προσφέρει δυνατότητες για rafting και δυνατές συγκινήσεις. Η εναλλακτική κάθοδος του ποταμού με πλωτά μέσα αποτελεί μια μοναδική εμπειρία για τα πληρώματα.

15 Τρικεριώτης Ο ποταμός Τρικεριώτης, που σχηματίζεται από τον Κρικελοπόταμο και τον Καρπενησιώτη και διέρχεται από τον Αγαλιανό (της Αιτωλοακαρνανίας, τώρα). Οι συνεχείς στροφές του και το ονομαστό rock garden δημιουργούν ένα σκηνικό υγρού σασπένς.

16 Πανταβρέχει Παρ' ότι το "Πανταβρέχει" δεν είναι κλασικό φαράγγι με την έννοια του ορισμού αλλά το στενότερο σημείο του Κρικελοπόταμου, που ρέει ανάμεσα στα βουνά Καλιακούδα (2.101 μ.) και Πλατανάκι (1.777 μ.), το θέαμα στη συγκεκριμένη θέση είναι τόσο εντυπωσιακό που όποιος δεν το έχει αντικρίσει είναι σα να μην έχει δει ποτέ στη ζωή του φαράγγι. Στη συγκεκριμένη θέση το ποτάμι στενεύει πολύ σχηματίζοντας στενό φαράγγι μήκους 100 περίπου μέτρων, με τοπίο σπάνιας ομορφιάς.

17 Το φαράγγι της Μαύρης Σπηλιάς είναι ένα βατό, σύντομο και πολύ όμορφο φαράγγι. Βρίσκεται έξω από το χωριό Προυσός στη γέφυρα της Καστανιάς. Έχει πολλά κρυστάλλινα νερά, ένα ξύλινο γεφυράκι που μαζί με την πλούσια χλωρίδα και πανίδα συνθέτουν ένα μοναδικό τοπίο. Στην αρχή του μονοπατιού υπάρχει μία πανέμορφη πέτρινη βρύση φτιαγμένη από τους ντόπιους μαστόρους. Έχει δύο τρεις μικρούς καταρράκτες που προσφέρουν κολύμπι στις "βάθρες" στης βάσης του. Καταλήγει στη Μαύρη Σπηλιά, κρησφύγετο των κατοίκων της περιοχής κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας, αλλά και άλλες μαύρες για τη χώρα μας στιγμές. Μαύρη σπηλιά

18 Φαράγγι Βόθωνα Ένα πολύ ενδιαφέρον από αθλητικής άποψης και εντυπωσιακό φαράγγι λόγω των αλλεπάλληλων και μεγάλων καταρρακτών του και των απόκρημνων πλευρών του. Βρίσκεται σχετικά κοντά στο Καρπενήσι, στον οδικό άξονα Καρπενησίου - Προυσού. Έχει 8 καταρράκτες με δύο που φτάνουν τα 25 μέτρα.

19 Στον κατάλογο των όμορφων και βατών μονοπατιών ανήκει και το φαράγγι του Κρέντη της Ευρυτανίας. Το φαράγγι αρχίζει από την εκκλησία της Αγίας Τριάδας στην επαρχιακή οδό Κρέντη - Δυτ. Φραγκίστας και τερματίζει στην ίδια οδό λίγο μετά τη θέση Φτερόλακα. Προσεγγίζεται από μονοπάτι περί τα 45'. Είναι ένα θαυμάσιο φαράγγι με σκιερά πλατάνια, καθάρια ορμητικά νερά και πολύ βλάστηση. Κατά μήκος του διαγράφεται καλογραμμένο μονοπάτι που δίνει τη δυνατότητα για διέξοδο σε αρκετά σημεία του. Στο τέλος υπάρχει ένας καταρράκτης 15μ. Φαράγγι Κρέντης

20 Μονότοξο γεφύρι Βίνιανης Το γεφύρι της Μέγδοβας ή αλλιώς γεφύρι της Βίνιανης, ένα παλιό μονότοξο γεφύρι χτισμένο επί τουρκοκρατίας σε μια εκπληκτική τοποθεσία με πυκνή βλάστηση από ψηλές βελανιδιές και πλατάνια. Εκεί, λένε, βρίσκεται ένα στοιχειωμένο μελίσσι που προφυλάσσει τους διαβάτες και δεν τους αφήνει να περάσουν αν τύχει και κατεβάσει το ποτάμι.

21 Γέφυρα Τέμπλας Η Γέφυρα της Τέμπλας, στον Αχελώο ή Ασπροπόταμο, ενώνει το νομό Ευρυτανίας με τον νομό της Αιτωλοακαρνανίας, ένα πετρόχτιστο γεφύρι σχεδιασμένο απο Ιταλούς Μηχανικούς το 1915.

22 Γεφύρι του Μανώλη Το γεφύρι του Μανώλη είναι ένα πέτρινο μονότοξο γεφύρι διαμέτρου περίπου 30 μέτρων, που κατασκεύαστηκε στην περίοδο της ύστερης τουρκοκρατίας το 1659 από πρωτομάστορες των παλιών λίθινων γεφυριών, κυρίως Ηπειρώτες κτίστες από τα χωριά Πυρσόγιαννη και Βούρμπιανη.

23 Γέφυρα Επισκοπής Μήκος 602 μέτρα

24 Φράγμα Κρεμαστών Το φράγμα των Κρεμαστών, θεωρείται ως το μεγαλύτερο γαιόφραγμα της Ευρώπης, με ύψος στάθμης νερού 153 μ., πλάτος 500 μ. Συγκεντρώνει τα νερά των ποταμιών Αχελώου, Αγραφιώτη και Ταυρωπού, δημιουργώντας μια μεγάλη τεχνητή λίμνη υδροχωρητικότητας κυβικών μέτρων. Απο τις 21 Ιουλίου 1965 λειτουργεί εδώ ο μεγαλύτερος Υδροηλεκτρικός Σταθμός της ΔΕΗ στη χώρα μας, που αποτελείται από 4 μονάδες συνολικής εγκατεστημένης ισχύος 437,2 ΜW. Όταν έγιναν όλα τα έργα και ολοκληρώθηκε η ανύψωση του φράγματος (1963), δεκάδες χωριά, γεφύρια και εκκλησίες, όλα σπουδαία μνημόνια μιας μακραίωνης πολιτιστικής κληρονομιάς, διαγράφηκαν από το χάρτη, όταν τα νερά κάλυψαν την προκαθορισμένη περιοχή. Ανάμεσα τους και ο βυζαντινός ναός της Επισκοπής, κτίσμα του 8ου αιώνα, που ήταν αφιερωμένος στην Παναγία.

25 ΑΜΒΡΑΚΙΚΟΣ ΚΟΛΠΟΣ

26 Υγρότοπος Ροδιάς

27 Υγρότοπος Ροδιάς Περιγραφή της Περιοχής Ο βόρειος τομέας της περιοχής σχηματίζεται από τα δέλτα των ποταμών Λούρο και Άραχθο. Αποτελείται από υφάλμυρες λιμνοθάλασσες, αμμώδεις λουρονησίδες, αλμυρόβαλτους, καλαμώνες (Phragmites), υγρολίβαδα, ιλύπεδα, και απομεινάρια παραποτάμιου δάσους. Οι λιμνοθάλασσες χρησιμοποιούνται ως ιχθυοτροφεία. Ενδιαιτήματα: Τεχνητά τοπία (20%: Καλλιεργήσιμη γη, Άλλες αστικές και βιομηχανικές περιοχές, Πολυετείς καλλιέργειες, δενδροκαλλιέργειες), Λιβάδια (5%: Υγρά ποολίβαδα), Θαλάσσιες περιοχές (5%: Θαλάσσιοι όρμοι και παράκτιοι σχηματισμοί), Θαμνώνες (5%: Σκληρόφυλλοι θάμνοι, γκαρίγκ και μακί), Υγρότοποι (70%: Παράκτιες λιμνοθάλασσες, Βάλτοι, μεταβατικά τέλματα και πηγές, Ποτάμια και ρέματα, Αλμυροί βάλτοι, Θίνες και αμμώδεις παραλίες, Στάσιμα υφάλμυρα και αλμυρά νερά, Στάσιμα γλυκά νερά, Παρυδάτια βλάστηση) Χρήση γης: αγροτικές χρήσεις (25%), αλιεία/υδατοκαλλιέργειες (70%), προστασία της φύσης και έρευνα, τουρισμός/αναψυχή (5%), αστικές/βιομηχανικές/μεταφορές (5%), διαχείριση νερών (συμπεριλαμβάνει διαχείριση λεκάνης απορροής) (70%)

28 Υγρότοπος Ροδιάς Καθεστώς προστασίας Εθνικό: Μερικό Διεθνές: Μερικό στρ. αποτελούν Καταφύγιο Αγριας Ζωής (Λιμνοθάλασσα Τσουκαλιό και Βάλτος Ροδιάς) στρ. αποτελούν περιοχή Ramsar (Αμβρακικός Κόλπος) στρ. της περιοχής καλύπτονται από τη Ζώνη Ειδικής Προστασίας ΑΜΒΡΑΚIΚΟΣ ΚΟΛΠΟΣ, ΛIΜΝΟΘΑΛΑΣΣΑ ΚΑΤΑΦΟΥΡΚΟ ΚΑI ΚΟΡΑΚΟΝΗΣIΑ(GR )

29 Σημαντική περιοχή για διαχειμάζουσες πάπιες και χήνες, αναπαραγόμενα, διαβατικά και διαχειμάζοντα αρπακτικά και μεταναστευτικά παρυδάτια. Είδη παγκοσμίου ενδιαφέροντος: Phalacrocorax pygmaeus (λαγγόνιες), Haliaeetus alibicilla (θαλασσαετός), Aquila heliaca (βασιλαετός), Falco naumanni (σπιτοκιρκίνεζο), Gallinago media (διπλομπεκάτσινα). Ορνιθοπανίδα

30 Ορνιθοπανίδα Λαμπροβούτια, Βουτηχτάρια, κορμοράνοι, πελεκάνοι, ερωδιοί, πελαργοί, χαλκόκοτες, χουλιαρομύτες, φοινικόπτερα, κύκνοι, χήνες, πάπια, πρίστες, αρπακτικά, ορτύκια, νεροπουλάδες, νερόκοτες, φαλαρίδες, γερανοί, χαραδριοί, στρειδοφάγοι, καλαμοκανάδες, αβοκέττες, πετροτριλίδες, σκαλίδρες, μπεκατσίνια, τουρλίδες, τρύγγες, γλάροι, γλαρόνια, αγριοπερίστερα, τρυγόνια, δεκοχτούρες, κούκοι, κουκουβάγιες, γιδοβύζια, σταχτάρες, αλκυόνες, μελισσουργοί, χαλκοκουρούνες, τσαλαπετεινοί, δρυοκολάπτες, κορυδαλλοί, χελιδόνια, κελάδες, σουσουράδες, τρυποφράκτες, αηδόνια, κοκκινούρηδες, πετρόκλες, τσιχλοκότσυφα, ψευταηδόνια, κιστικόλες, τριλιστές, ποταμίδες, στριτσίδες, τσιροβάκοι, φυλλοσκόποι, βασιλίσκοι, μυγοχάφτες, αιγίθαλοι, παπαδίτσες, τσοπανάκοι, δεντροβάτες, συκοφάγοι, κεφαλάδες, κίσσες, κοράκια, ψαρόνια, σπουργίτια, σπίνοι, τσιχλόνια.

31 Ορνιθοπανίδα Είδος Εποχή Min Max Anas penelope Σφυριχτάρι χειμώνας Anas clypeata Χουλιαρόπαπια χειμώνας Anas acuta Ψαλίδα χειμώνας Anas crecca Κιρκίρι χειμώνας Aythya ferina Γκισάρι χειμώνας Aythya nyroca Βαλτόπαπια αναπαράγεται Fulica atra Φαλαρίδα χειμώνας Numenius tenuirostris Λεπτομύτα μετανάστευση Σπάνιο Tringa totanus Κοκκινοσκέλης χειμώνας Calidris minuta Νανοσκαλίδρα μετανάστευση Calidris ferruginea Δρεπανοσκαλίδρα μετανάστευση Burhinus oedicnemus Πετροτριλίδα αναπαράγεται 8 30 Haematopus ostralegus Στρειδοφάγος αναπαράγεται 8 12 Himantopus himantopus Καλαμοκανάς αναπαράγεται Charadrius alexandrinus Θαλασσοσφυριχτής επιδημητικό Charadrius alexandrinus Θαλασσοσφυριχτής χειμώνας Glareola pratincola Νεροχελίδονο αναπαράγεται

32 Ορνιθοπανίδα Είδος Εποχή Min Max Sterna nilotica Γελογλάρονο αναπαράγεται Sterna sandvicensis Χειμωνογλάρονο επιδημητικό Sterna albifrons Νανογλάρονο αναπαράγεται Chlidonias hybridus Μουστακογλάρονο αναπαράγεται 5 6 Aquila clanga Στικταετός χειμώνας 3 4 Podiceps nigricollis Μαυροβουτηχτάρι χειμώνας Phalacrocorax carbo Κορμοράνος χειμώνας Egretta garzetta Λευκοτσικνιάς μετανάστευση Casmerodius albus Αργυροτσικνιάς αναπαράγεται Ardeola ralloides Κρυπτοτσικνιάς αναπαράγεται Nycticorax nycticorax Νυχτοκόρακας αναπαράγεται Ixobrychus minutus Μικροτσικνιάς αναπαράγεται Plegadis falcinellus Χαλκόκοτα μετανάστευση Platalea leucorodia Χουλιαρομύτα αναπαράγεται 6 10 Pelecanus crispus Αργυροπελεκάνος επιδημητικό Ciconia ciconia Πελαργός αναπαράγεται Calandrella brachydactyla Μικρογαλιάντρα αναπαράγεται Σε αφθονία

33 Θέματα διατήρησης Η περιοχή απειλείται από τα σχέδια διαχείρισης των υδάτινων πόρων, τις εργασίες για την αύξηση της ιχθυοπαραγωγής στις λιμνοθάλασσες, την εντατική γεωργία, το κυνήγι, και την αστική και βιομηχανική επέκταση. Τμήμα της περιοχής αποτελεί υποψήφια Ειδική Περιοχή Διατήρησης. Απειλές Αγροτική εντατικοποίηση (υψηλή), αλιεία/υδατοκαλλιέργειες (υψηλή), κατασκευή τάφρων/φραγμάτων (άγνωστη), ενόχληση για τα πουλιά (υψηλή), αποστραγγίσεις (μέτρια), εκβαθύνσεις και δημιουργία καναλιών (υψηλή), εξορυκτικές δραστηριότητες (μεταλλεία) (μέτρια), αντλήσεις υπόγειων υδάτων (υψηλή), βιομηχανική αστική ανάπτυξη (υψηλή), ανάπτυξη σε υποδομές (άγνωστη), τουρισμός/αναψυχή (υψηλή), μη αειφορική εκμετάλλευση (υψηλή).

34 ΥΓΡΟΤΟΠΟΣ ΡΟΔΙΑΣ

35 Λίμνη Παμβώτιδα Ιωάννινα

36 Η λίμνη Παμβώτιδα, (Παμβώτις) αρχαίο όνομα της γνωστής σήμερα και ως λίμνη των Ιωαννίνων, βρίσκεται σε ύψος 470 μέτρων από την επιφάνεια της θάλασσας. Έχει μήκος 7,5 περίπου χιλιόμετρα, πλάτος 1,5 ως 5 χιλιόμετρα, μέσο βάθος 4-5 μέτρα, μέγιστο βάθος 11 μέτρα και επιφάνεια 22,8 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Περιβάλλεται από τα όρη Μιτσικέλι και των ανατολικών αντερεισμάτων του Τομάρου (ή της Ολύτσικας), και σχηματίζεται από τα ύδατα τριών κυρίως πηγών (Ντραμπάντοβας, Σεντενίκου και Κρύας), που αναβλύζουν στους πρόποδες του Μιτσικελίου. Συνδέεται με τους θρύλους της Κυρά - Φροσύνης και του Ντουραχάν. Οι όχθες της είναι πυκνόφυτες και τα βουνά της Ηπείρου καθρεφτίζονται στα νερά της. Χρονολογείται από το π.χ. και αν και στο παρελθόν η στάθμη της είχε μειωθεί αξιοσημείωτα, σήμερα αποτελεί ένα ζωντανό κομμάτι της χλωρίδας και πανίδας της περιοχής. Η λίμνη αυτή είναι ιχθυοτρόφος, περίφημα δε είναι τα χέλια και οι καραβίδες της.

37 Σπήλαιο Περάματος Tο σπήλαιο Περάματος ανακαλύφθηκε τυχαία το 1940, κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, καθώς οι κάτοικοι του χωριού προσπαθούσαν να βρουν καταφύγιο από τους βομβαρδισμούς. Με το τέλος του πολέμου βρέθηκε στο Πέραμα ο Κωνσταντίνος Κασβίκης, γυμναστής και ερασιτέχνης σπηλαιολόγος όπου μαζί με την ομάδα του έβγαλε φωτογραφίες που δημοσιεύτηκαν στον τοπικό και αθηναικό τύπο.έτσι έμαθαν για το σπήλαιο ο Ιωάννης και η Άννα Πετροχείλου, οι οποίοι επισκέφθηκαν το Πέραμα και άρχισαν συστηματική εξερεύνηση και χαρτογράφηση του σπηλαίου, ώστε να αξιοποιηθεί τουριστικά. Οι σπηλαιολόγοι Ιωάννης & Άννα Πετροχείλου

38

39

40

41

42 Στο τέλος μιας εξαντλητικής μέρας

43 ...το σκοτάδι πέφτει και η λίμνη γαληνεύει.