A. ΠΗΓΕΣ &ΜΕΛΕΤΗ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΩΝ ΤΑΣΕΩΝ ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΡΟΒΟΛΕΣ ΣΥΝΟΛΙΚΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ

Transcript

1 A. ΠΗΓΕΣ &ΜΕΛΕΤΗ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΩΝ ΤΑΣΕΩΝ ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΡΟΒΟΛΕΣ ΣΥΝΟΛΙΚΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ (πηγές) 1. ΕΛΣΤΑΤ : πληθυσμιακά μεγέθη και ηλικιακή δομή Απογραφές πληθυσμού 2001, 2011 (Σύνολο Χώρας, NUTS2-επίπεδο περιφέρειας) Ετήσιες Εκτιμήσεις Πληθυσμιακού και Δομής, στο μέσον του έτους (Σύνολο Χώρας, Περιφέρεια) EUROSTAT: φυσική κίνηση πληθυσμού Περιφέρεια Κρήτης: για την περίοδο Πληθυσμός την 1 η Ιανουαρίου κατά φύλο και ηλικία- NUTS 2 Γεννήσεις ζώντων κατά ηλικία της μητέρας σε συμπληρωμένα γενέθλια - NUTS 2 Θάνατοι κατά ηλικία σε συμπληρωμένα γενέθλια & φύλο, NUTS 2 ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΡΟΒΟΛΕΣ ΑΛΛΟΔΑΠΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ (πηγές) Αλλοδαπός πληθυσμός κατά φύλο και ηλικία για το Σύνολο Χώρας και την Περιφέρεια Κρήτης, με διάκριση πολίτες Ε.Ε. [Βούλγαροι, Ρουμάνοι, λοιποί] και όχι πολίτες Ε.Ε. 1. ΕΛΣΤΑΤ Δεδομένα Απογραφών Πληθυσμός κατά υπηκοότητα (Σύνολο Χώρας και Περιφέρεια) 2001, 2011 Αλλοδαπός Πληθυσμός κατά φύλο, ηλικία και υπηκοότητα (ομάδες χωρών) (Σύνολο Χώρας και Περιφέρεια) 2001 και 2011 Μεταναστατευτικές Ροές (Σύνολο Χώρας ) Εισροές και εκροές κατά υπηκοότητα (ομάδες χωρών), φύλο και ομάδες ηλικιών ( ) Σελίδα 1 από 19

2 Εκτιμώμενος Πληθυσμός κατά φύλο, ομάδες ηλικιών (ομάδες χωρών) την 1 η Ιανουαρίου Πληθυσμός κατά υπηκοότητα την 1 η Ιανουαρίου ( ) 2. MIMOSA PROJECT (Σύνολο Χώρας) Εκτίμηση Εισροών και εκροών κατά υπηκοότητα (ομάδες χωρών), Εισροές και εκροές από και προς την Ελλάδα κατά χώρα, Πληθυσμός κατά φύλο ηλικία και μεγάλες ομάδες υπηκοοτήτων Πληθυσμός κατά φύλο ηλικία και μεγάλες ομάδες χωρών γέννησης 3. ΕΡΕΥΝΕΣ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ (Σύνολο Χώρας και Περιφέρεια) Πληθυσμός κατά φύλο ηλικία και μεγάλες ομάδες υπηκοοτήτων Λόγω της ανομοιογένειας των πηγών και τις ελλιπείς χρονολογικές σειρές, κρίθηκε σκόπιμο να ληφθούν υπόψην όλες τις διαθέσιμες πηγές (EUROSTAT, ΕΛΣΤΑΤ), καθώς και επιπλέον σχετικές έρευνες (ΕΛΣΤΑΤ: Έρευνα Εργατικού Δυναμικού, MIMOSA Project. Και μπορείτε να δείτε εδώ τα ακριβή στοιχεία τα οποία αξιοποιήθηκαν, προκειμένου να έχουμε μία σαφή εικόνα των πρόσφατων δημογραφικών μεταβολών. Σελίδα 2 από 19

3 B. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΡΟΒΟΛΕΣ ΣΥΝΟΛΙΚΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ 1. Εφόσον δεν είναι διαθέσιμες χρονολογικές σειρές μεταναστευτικών ροών σε επίπεδο περιφερειών, ούτε στοιχεία για την διαχρονική εξέλιξη της ηλικιακής δομής των αλλοδαπών, κρίθηκε αναγκαία η συγκριτική μελέτη των διαχρονικών τάσεων των κατά φύλο και ηλικία κατανομών: Ελλάδα και Κρήτη. Μεταξύ άλλων η μελέτη των τάσεων μας επέτρεψε να εξετάσουμε κατά πόσον τα στοιχεία των μεταναστευτικών ροών σε εθνικό επίπεδο είναι κατάλληλα για την χρήση τους στην εν λόγω προβολή. Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ. Ετήσιες εκτιμήσεις πληθυσμιακού μεγέθους και ηλικιακής δομής, στο μέσον του έτους (Σύνολο Χώρας, NUTS2) Μελέτη των κατά ηλικία δεικτών Γονιμότητας Περιφέρεια Κρήτης για την περίοδο Προσδόκιμο Επιβίωσης σε ακριβή ηλικία (e x ) Περιφέρεια Κρήτης για την περίοδο ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΡΟΒΟΛΕΣ ΑΛΛΟΔΑΠΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ Μελέτη χαρακτηριστικών της μετανάστευσης 1 η Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ, MIMOSA. Εκτιμώμενες εισροές και εκροές κατά φύλο, ηλικία και μεγάλες ομάδες υπηκοοτήτων. (Σύνολο Χώρας) η Πηγή: Έρευνες Εργατικού Δυναμικού (Σύνολο Χώρας, NUTS2) Πληθυσμός κατά φύλο, ηλικία και μεγάλες ομάδες υπηκοοτήτων 3 η Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ Απογραφικά Δεδομένα για την εξέλιξη του συνολικού πληθυσμού και την χώρα προέλευσης Σελίδα 3 από 19

4 Γ. ΓΕΝΙΚΟ ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΟ ΠΡΟΦΙΛ ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΕΛΛΑΔΑ - ΚΡΗΤΗ 2001 ΚΑΙ 2011 ΕΞΕΛΙΞΗ ΣΥΝΟΛΙΚΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ Κατά την διάρκεια της πρόσφατης δεκαετίας το μέγεθος του συνολικού πληθυσμού στην Ελλάδα μειώθηκε ελαφρά. Αντιθέτως, ο πληθυσμός της Κρήτης αυξήθηκε κατά 4,8%. Η αύξηση αυτή ήταν πιο σημαντική για τις γυναίκες. ΠΥΡΑΜΙΔΕΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΛΛΑΔΑ 2001 & 2011 ΚΡΗΤΗ 2001 & 2011 Σελίδα 4 από 19

5 Ο πληθυσμός της Κρήτης παρουσιάζει μία δημογραφική φυσιογνωμία νεανικότερη, σε σύγκριση με τον εθνικό μέσο όρο. Επισημαίνεται επίσης ότι η διαδικασία γήρανσης βρίσκεται σε υστέρηση σε σύγκριση με την Ελλάδα. Σελίδα 5 από 19

6 Δ. ΜΕΛΕΤΗ ΤΑΣΕΩΝ Συγκρινόμενη με την Ελλάδα, η Κρήτη παρουσιάζει σχεδόν το ίδιο μοντέλο διαχρονικής εξέλιξης, με κάποιες ωστόσο διαφορές στα επίπεδα έντασης των παρατηρούμενων μεταβολών, οι οποίες δεν είναι πάντα στατιστικά σημαντικές. Οι διαφορές αυτές αφορούν κυρίως την πρώτη περίοδο ( ). Κατά τη διάρκεια της πρόσφατης περιόδου ( ) οι καταγραφόμενες διαφορές έντασης των μεταβολών αφορούν τις κυρίως τους ηλικιωμένους. Όπως αποδεικνύεται σαφώς από την μελέτη των συντελεστών (μέσω t-test) η εντατικοποίηση της γήρανσης είναι πιο έντονη στο σύνολο της Χώρας. Επομένως στην Κρήτη η γήρανση του πληθυσμού είναι υπαρκτή, είναι όμως λιγότερο έντονη. Σελίδα 6 από 19

7 E. ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΘΝΗΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑΣ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ Εξέλιξη της Θνησιμότητας ΑΥΞΗΣΗ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΔΟΚΩΜΕΝΗ ΖΩΗ ΚΑΤΑ ΗΛΙΚΙΑ ( ) - ΚΡΗΤΗ - ΣΥΝΟΛΟ Παρατηρείται γενικώς αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης σε όλες σχεδόν τις ηλικίες, η οποία είναι λιγότερο σημαντική κατά τη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας. Αυτή η αύξηση που αντικατοπτρίζει χαμηλότερα επίπεδα θνησιμότητας σε όλες τις ομάδες ηλικιών έως 70 ετών. ΑΥΞΗΣΗ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΔΟΚΩΜΕΝΗ ΖΩΗ ΚΑΤΑ ΗΛΙΚΙΑ ( ) ΚΡΗΤΗ - ΑΝΔΡΕΣ και ΓΥΝΑΙΚΕΣ Παρατηρούνται επίσης διαφορές μεταξύ των δύο φύλων: η αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης των γυναικών είναι χαμηλότερη σε σύγκριση με τους άνδρες, και μειώνεται ταχέως στις ηλικίες άνω των 79 ετών. Σελίδα 7 από 19

8 Λόγω της παρούσας κρίσης και τα μείζονα προβλήματα που αφορούν την επάρκεια και την ποιότητα του συστήματος υγείας, δεν αναμένεται να αυξηθεί περαιτέρω η προσδοκώμενη ζωή. Αντιθέτως, μία δυσμενής εξέλιξη είναι πολύ πιθανή. Εξέλιξη της Γονιμότητας ΚΡΗΤΗ ΣΥΝΘΕΤΙΚΟΣ ΔΕΙΚΤΗΣ ΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑΣ (μέσος αριθμός παιδιών ανά γυναίκα) Ο συνθετικός δείκτης γονιμότητας (μέσος αριθμός παιδιών ανά γυναίκα) παρουσιάζει αύξηση μετά το 2000 και μέχρι την έναρξη της σοβαρής κρίσης (2008). ΚΡΗΤΗ: ΔΙΑΚΥΜΑΝΣΗ ΤΩΝ ΚΑΤΑ ΗΛΙΚΙΑ ΔΕΙΚΤΩΝ ΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑΣ Από τη μελέτη της εξέλιξης των ποσοστών γονιμότητας κατά ηλικία, φαίνεται ότι η αύξηση αυτή οφείλεται σε αύξηση της μέσης ηλικίας τεκνοποίησης:. Παρατηρούμε μια μείωση της γονιμότητας στις γυναίκες κάτω των 24 ετών και μια σημαντική αύξηση σε εκείνες ηλικίας ετών. Μετά το 2007 η παρατηρούμενη μείωση είναι συγκριτικά σημαντικότερη στις ηλικίες υψηλής γονιμότητας. Σελίδα 8 από 19

9 ΚΡΗΤΗ: ΚΑΤΑ ΗΛΙΚΙΑ ΔΕΙΚΤΕΣ ΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΦΑΤΗ ΠΕΡΙΟΔΟ ( ) 1 η περίοδος: η περίοδος: Επίσης παρατηρείται μία ενδιαφέρουσα μεταβολή ειδικότερα μετά το 2005, με «συσσώρευση» των γεννήσεων σε ένα περιορισμένο φάσμα ηλικιών γύρω από τα 30. Δεν αναμένεται βελτίωση των επιπέδων γονιμότητας. Αντιθέτως, μία τάση επιβράδυνσης στην τεκνοποίηση θα μπορούσε να παρατηρηθεί, λόγω της οικονομικής κρίσης. (Άμεσα καταγράφεται μείωση του συνολικού αριθμού των γεννήσεων 15% 2008: 8009, 2012: 6923 γεννήσεις ζώντων). Σελίδα 9 από 19

10 ΜΕΛΕΤΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΑΛΛΟΔΑΠΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΤΙΚΕΣ ΡΟΕΣ ΕΛΛΑΔΑ & ΚΡΗΤΗ Απογραφή Μόνιμος Πληθυσμός κατά ομάδες υπηκοοτήτων. Σύνολο Χώρας και Κρήτη ΕΛΛΑΔΑ ΚΡΗΤΗ Στην Κρήτη με βάση τα αποτελέσματα της απογραφής του 2011 ο αλλοδαπός πληθυσμός ανέρχεται σε κατοίκους, ήτοι 10% του συνολικού πληθυσμού των κατοίκων. Σε σύγκριση με το σύνολο χώρας, στην Κρήτη το ποσοστό αλλοδαπών είναι υψηλότερο. Η διαφορά αυτή οφείλεται σε σημαντικό βαθμό στην παρουσία πολιτών της Ε.Ε. Ωστόσο, το ποσοστό των προερχομένων από την Ε.Ε. συνοψίζει δύο διαφορετικά φαινόμενα: αφενός, πρόκειται για την μετανάστευση συνταξιούχων από την Β.Δ. Ευρώπη, και, αφετέρου, για Βουλγάρους και Ρουμάνους και πρόκειται για οικονομικούς μετανάστες. Σελίδα 10 από 19

11 Πόσο ακριβής είναι η ανωτέρω μέτρηση; Όντως κατά την διάρκεια της πρόσφατης δεκαετίας ο αλλοδαπός πληθυσμός αυξήθηκε. Η αύξηση όμως αυτή δεν προκάλεσε σημαντικές μεταβολές στο προφίλ του αλλοδαπού πληθυσμού, ως προς την κατανομή κατά υπηκοότητα και την ηλικιακή δομή. Ωστόσο η καταγεγραμμένη αυτή αύξηση είναι επίσης συνάρτηση των κατωτέρω παραγόντων: Οργάνωση του συστήματος καταχώρησης (Θετική επίδραση) Αλλαγές στις διαδικασίες νομιμοποίησης (Θετική επίδραση) Η ανανέωση των αδειών διαμονής είναι δυσχερέστερη λόγω των μεταβολών στο νομικό καθεστώς (αρνητική επίπτωση) Αύξηση της άτυπης μετανάστευσης από χώρες της Αφρικής - Frontex πολιτικής στην Ισπανία και την Ιταλία και πολιτική κατάσταση στις χώρες αυτές. (Αρνητική επίδραση) Η εσωτερική μετανάστευση από τις αστικές μητροπολιτικές περιοχές προς στα νησιά είναι σημαντική, καθώς αυτά έχουν μέχρι τώρα αντισταθεί καλύτερα στις συνθήκες της κρίσης, συγκρατώντας το ΑΕΠ κατά κεφαλήν. (Θετική επίδραση) Σελίδα 11 από 19

12 ΚΡΗΤΗ, 2011 ΠΥΡΑΜΙΔΕΣ ΗΛΙΚΙΩΝ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ ΥΠΟΠΛΗΘΥΣΜΩΝ: Βούλγαροι και Ρουμάνοι (26%), Υπόλοιποι από Ε.Ε. (14%) και Αλβανοί (40%) Δομή κατά ηλικία του ΑΛΛΟΔΑΠΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ: ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΚΡΗΤΗ (2001 & 2011) Κατά το 2001 ο αλλοδαπός πληθυσμός της Κρήτης είναι ελαφρά νεανικότερος, με συγκριτικά υψηλότερες συγκεντρώσεις στις ηλικίες ετών περίπου Σελίδα 12 από 19

13 Βάσει της εικόνας του 2011, είναι προφανής η γήρανση του αλλοδαπού πληθυσμού. Αυτή η γήρανση είναι πολύ πιο έντονη στην περίπτωση της Κρήτης λόγω της εισροής συνταξιούχων από χώρες της Ε.Ε. Μεταβολές στην ηλικιακή δομή του ΑΛΛΟΔΑΠΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ Αναλυτικότερα διαχρονικά καταγράφηκε μείωση του ποσοστού των αλλοδαπών νεαρής ηλικίας ετών, και σημαντική αύξηση εκείνων ηλικίας ετών. Η τελευταία αυτή αύξηση αποτυπώνει την γήρανση των ήδη εγκατεστημένων αλλοδαπών και την εισροή συνταξιούχων από χώρες της Ε.Ε. Εισροές μεταναστών (ELSTAT) Επί συνόλου χώρας κατά την περίοδο διαπιστώνεται στασιμότητα στην ένταση των εισροών μέχρι και το 2008 που ακολουθείται από αξιόλογη αύξηση έως το 2011 (τελευταία διαθέσιμα στοιχεία). Η συγκεκριμένη αύξηση φαίνεται να αφορά όλες τις ηλικίες στο φάσμα ετών, η ένταση όμως μειώνεται με την αύξηση της ηλικίας. Εκροές μεταναστών (ELSTAT) Αυτές κατά την ίδια περίοδο είναι λιγότερο σημαντικές. Οι διαχρονικές τάσεις είναι παρόμοιες με εκείνες των εισροών. Μετά το 2008 διαπιστώνεται αύξηση της έντασης με την αύξηση της ηλικίας. Σελίδα 13 από 19

14 ΚΡΗΤΗ, ΕΡΕΥΝΑ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ Χώρες E.Ε. ΑΛΛΟΙ Κατά την διάρκεια των τελευταίων ετών καταγράφεται αύξηση των εργαζομένων αλλοδαπών ηλικίας ετών, που προέρχονται από την Ε.Ε., σχετιζόμενη κατά το πιθανότερο στην εισροή από Βουλγαρία και Ρουμανία. Η αύξηση των εργαζομένων στις νεότερες ηλικίες ετών αφορά αλλοδαπούς από χώρες εκτός Ε.Ε. Σελίδα 14 από 19

15 ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΚΡΗΤΗ (Έρευνα Εργατικού Δυναμικού) ΔΟΜΗ ΤΩΝ ΕΤΩΝ (κατανομή κατά ομάδα ηλικίας %) E.U. COUNTRIES OTHERS Το σύνολο των ανωτέρω μεταβολών επηρέασε την δομή κατά ηλικία των αλλοδαπών εργαζομένων ετών: Όσον αφορά τους αλλοδαπούς από χώρες Ε.Ε., έχουμε αύξηση στις ηλικίες ετών (Βούλγαροι & Ρουμάνοι), καθώς και αύξηση στις ηλικίες ετών (μετανάστευση λόγω συνταξιοδότησης). Οι αλλοδαποί από άλλες χώρες παρουσιάζουν μείωση της συμμετοχής στις νέες ηλικιακά ομάδες ετών. ΠΡΟΒΟΛΗ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΚΡΗΤΗ 2016 & 2021 ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ 1. Δεδομένα Eurostat 2. Συνοπτικοί Πίνακες 3. Για τον υπολογισμό των κατά ηλικία πιθανοτήτων επιβίωσης: μέσος όρος θανάτων κατά ηλικία για την περίοδο Για τον υπολογισμό των κατά ηλικία δεικτών γονιμότητας: μέσος όρος γεννήσεων κατά ηλικία της μητέρας για την περίοδο Μετανάστευση: 1 ο Σενάριο: κλειστός πληθυσμός (μηδενική μετανάστευση) 2 ο Σενάριο: ρυθμός μετανάστευσης βάσει της περιόδου ο Σενάριο: ρυθμός μετανάστευσης βάσει της περιόδου Σελίδα 15 από 19

16 Προκειμένου να προχωρήσουμε στην προβολή του συνολικού πληθυσμού, χρησιμοποιήθηκαν τα στοιχεία της EUROSTAT. Η συγκεκριμένη επιλογή υπαγορεύεται ουσιαστικά από την διαθεσιμότητα των χρονολογικών σειρών συμβατών μεταξύ τους, που μας παρέχουν τη δομή του πληθυσμού κατά φύλο και ηλικία, τους θανάτους ανά φύλο και ηλικία, και τις γεννήσεις ανάλογα με την ηλικία της μητέρας. Συμβατότητα αναγκαία προκειμένου να υπολογιστούν οι κατά ηλικίας δείκτες θνησιμότητας και γονιμότητας. Σε επίπεδο περιφέρειας η θνησιμότητας κατά ηλικία παρουσιάζει σημαντικές διακυμάνσεις, ιδίως στις γυναίκες. Για τον λόγο αυτό κρίθηκε ασφαλέστερο η προβολή να διενεργηθεί για πενταετείς ηλικιακές ομάδες. Επίσης η συγκεκριμένη επιλογή είναι καλύτερη εφόσον συμπεριλαμβάνονται οι αλλοδαποί. Όσον αφορά τη θνησιμότητα και λαμβάνοντας υπόψη τις επιπτώσεις της κρίσης, για τον υπολογισμό των κατά ηλικία δεικτών θνησιμότητας χρησιμοποιήθηκε ως πληθυσμός βάσης ο μέσος όρος ατόμων κατά ηλικία της περιόδου και ο μέσος όρος θανάτων κατά ηλικία για την ίδια περίοδο. Βεβαίως για τις ακραίες ηλικίες (νέων και γηραιών) χρειάστηκε ειδική αντιμετώπιση. Για τον υπολογισμό των δεικτών γονιμότητας κατά ηλικία της μητέρας, χρησιμοποιήθηκε ο μέσος όρος των γεννήσεων της περιόδου ΥΠΟΛΟΓΙΖΟΜΕΝΟΣ ΣΥΝΟΛΙΚΟΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΒΑΣΕΙ ΤΩΝ 3 ΣΕΝΑΡΙΩΝ Με βάση τα σενάρια των προβολών προβλέπεται αύξηση κατά 2,8, 3,7 και 4,8% αντιστοίχως. Η αύξηση αυτή επηρεάζεται ουσιαστικά από την προβλεπόμενη μεταβολή του αλλοδαπού πληθυσμού. Επισημαίνεται ωστόσο και πάλι ότι οι μέσοι ετήσιοι ρυθμοί μετανάστευσης όπως αυτοί προκύπτουν στο σύνολο της χώρας, δεν αποκλείεται να υπερεκτιμούν τις εισροές και να υποεκτιμούν τις εκροές. Σελίδα 16 από 19

17 Διαχρονική μεταβολή κατά μεγάλες ομάδες ηλικιών: σύγκριση σεναρίων Εξετάζοντας συγκριτικά τις προβλεπόμενες διαχρονικές μεταβολές για τις μεγάλες ομάδες ηλικιών, αναδεικνύεται μικρή αύξηση στο νεανικό του τμήμα 0-14 ετών, οφειλόμενη κυρίως στον αλλοδαπό πληθυσμό. Η αύξηση του τμήματος που αντιστοιχεί στις ηλικίες απασχόλησης είναι επίσης ευνοϊκή και αποδίδεται αποκλειστικά στους αλλοδαπούς, εφόσον για τους Έλληνες προβλέπεται ελαφρά μείωση. Τέλος σημαντική είναι η επιβάρυνση στις μεγάλες ηλικίες, ουσιαστικά λόγω εισροής συνταξιούχων από χώρες της Ε.Ε. Ωστόσο, με βάση την διεθνή εμπειρία, οι τελευταίοι όταν περάσουν στην 4 η ηλικία (85+) αποχωρούν και επιστρέφουν στην χώρα προέλευσης, ή ακόμη μετακινούνται σε ηπειρωτικές περιοχές της Νότιας Ευρώπης (Ισπανία, Γαλλία). Ενδέχεται τέλος η διαφαινόμενη αύξηση να αποτυπώνει συγκυριακή αύξηση χαρακτήρα, λόγω του σχετικά πρόσφατου χαρακτήρα του φαινομένου. Σελίδα 17 από 19

18 ΚΡΗΤΗ: ΠΥΡΑΜΙΔΑ ΗΛΙΚΙΩΝ 2021, Έλληνες & Αλλοδαποί Ευνοϊκή είναι η επίδραση της παρουσίας αλλοδαπού πληθυσμού στην βάση της πυραμίδας, που είναι ενδεικτική του βαθμού νεανικότητας και του δυναμισμού ενός πληθυσμού, καθώς και στις ηλικίες απασχόλησης. Η κορυφή της πυραμίδας επηρεάζεται -αλλά σε μικρότερο βαθμό- από την παρουσία αλλοδαπών, κρατώντας και τις επισημάνσεις που ήδη έγιναν. ΠΡΟΒΛΕΠΟΜΕΝΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΒΑΣΙΚΩΝ ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΩΝ ΔΕΙΚΤΩΝ Οι ανωτέρω διαπιστώσεις συνοψίζονται εν μέρει στην εξέλιξη των βασικών δημογραφικών δεικτών, όπως φαίνεται και στον πίνακα που βλέπετε. Επιγραμματικά θα τόνιζα ότι η αύξηση του δείκτη εξάρτησης των νέων είναι Σελίδα 18 από 19

19 ευνοϊκή εξέλιξη, αντιθέτως η αντίστοιχη και ελαφρά εντονότερη αύξηση του δείκτη εξάρτησης των ηλικιωμένων είναι μία δυσμενής εξέλιξη που χρήζει εξειδικευμένων πολιτικών, καθότι αυτός κινείται -ήδη με τα αποτελέσματα της απογραφής του σε υψηλά επίπεδα. Ο δείκτης γήρανσης αποτυπώνει συνθετικά την διαδικασία γήρανσης, εκφράζοντας την σχέση των 65+ προς τους νέους 0-15 ετών. Ο συγκεκριμένος δείκτης είναι δυσμενής ήδη το 2011, και η τιμή του καθορίζεται από τους Έλληνες. Το σύνολο των μεταβολών που περιγράφηκαν οδηγούν σε μετατόπιση προς τα πάνω της μέσης ηλικίας του συνολικού πληθυσμού, μετατόπιση εντονότερη για το αλλοδαπό τμήμα του. Σελίδα 19 από 19