Τα Αίτια και οι Επιπτώσεις της Διεθνούς Μετανάστευσης. Πραγματικοί Μισθοί, Παγκόσμια Παραγωγή, Ωφελημένοι και Ζημιωμένοι

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Τα Αίτια και οι Επιπτώσεις της Διεθνούς Μετανάστευσης. Πραγματικοί Μισθοί, Παγκόσμια Παραγωγή, Ωφελημένοι και Ζημιωμένοι"

Νῶε Χατζηιωάννου
8 χρόνια πριν
Προβολές:

1 Τα Αίτια και οι Επιπτώσεις της Διεθνούς Μετανάστευσης Πραγματικοί Μισθοί, Παγκόσμια Παραγωγή, Ωφελημένοι και Ζημιωμένοι Καθ. Γ. Αλογοσκούφης, Διεθνής Οικονομική και Παγκόσμια Οικονομία, 2014

2 Η Παγκόσµια Μετανάστευση Το 2010, 214 εκατομμύρια άνθρωποι ήταν μετανάστες, κατοικούσαν δηλαδή σε χώρες άλλες από αυτές στις οποίες είχαν γεννηθεί. Οι μετανάστες αντιπροσώπευαν το 3,1% του παγκόσμιου πληθυσμού. Από αυτούς, το 57% ζούσαν σε χώρες υψηλού εισοδήματος, και αντιστοιχούσαν στο 10% περίπου του συνολικού πληθυσμού αυτών των χωρών. Οι ΗΠΑ αποτελούν τη χώρα υποδοχής του μεγαλύτερου αριθμού μεταναστών από οποιαδήποτε άλλη χώρα, ενώ έξι από τις δέκα χώρες με το μεγαλύτερο αριθμό μεταναστών βρίσκονται στην Ευρώπη (Γαλλία, Γερμανία, Ρωσία, Ισπανία, Ουκρανία και Ηνωμένο Βασίλειο). Σε ορισμένες μικρές χώρες υψηλού εισοδήματος, οι μετανάστες αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το μισό συνολικό πληθυσμό (Κατάρ 86,5%, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα 70% και Κουβέϊτ 68,8%). Καθ. Γ. Αλογοσκούφης, Διεθνής Οικονομική και Παγκόσμια Οικονομία,

3 Ένα Απλό Υπόδειγµα Μετανάστευσης Δύο χώρες παράγουν ένα πανοµοιότυπο διεθνώς εµπορεύσιµο αγαθό. Τεχνολογία παραγωγής εξαρτάται από την εργασία και ένα εξειδικευµένο συντελεστή που δεν µπορεί να µεταφερθεί από χώρα σε χώρα (κεφάλαιο ή γη). Χωρίς µετανάστευση υπάρχουν διαφορές στους πραγµατικούς µισθούς, είτε λόγω διαφορών στην τεχνολογία, είτε λόγω διαφορών στη διαθεσιµότητα της γής σε σχέση µε την εργασία. Καθ. Γ. Αλογοσκούφης, Διεθνής Οικονομική και Παγκόσμια Οικονομία,

4 Αίτια και Επιπτώσεις της Μετανάστευσης MPL MPL* B A MPL* C MPL 0 Απασχόληση Ημεδαπής Απασχόληση Αλλοδαπής 0* L 2 Μετανάστευση L 1 Καθ. Γ. Αλογοσκούφης, Διεθνής Οικονομική και Παγκόσμια Οικονομία,

5 Επιπτώσεις της Μετανάστευσης Οδηγεί σε σύγκλιση των πραγµατικών µισθών. Οι µισθοί ανεβαίνουν στην χώρα προέλευσης και πέφτουν στη χώρα υποδοχής. Οδηγεί σε αύξηση της παγκόσµιας παραγωγής (η χρωµατισµένη επιφάνεια στο διάγραµµα). Κάποιοι ωφελούνται και κάποιοι ζηµιώνονται. Οι µετανάστες και οι υπόλοιποι εργαζόµενοι στην χώρα προέλευσης ωφελούνται. Οι εργαζόµενοι στη χώρα υποδοχής ζηµιώνονται. Οι ιδιοκτήτες του κεφαλαίου (γης) στη χώρα υποδοχής ωφελούνται. Οι ιδιοκτήτες του κεφαλαίου (γης) στη χώρα προέλευσης ζηµιώνονται. Καθ. Γ. Αλογοσκούφης, Διεθνής Οικονομική και Παγκόσμια Οικονομία,

6 Επιπτώσεις Περιορισµών της Μετανάστευσης Καθ. Γ. Αλογοσκούφης, Διεθνής Οικονομική και Παγκόσμια Οικονομία,

7 Επιπτώσεις Περιορισµών της Μετανάστευσης Περιορισμένη σύγκλιση των πραγµατικών µισθών. Οι µισθοί ανεβαίνουν στην χώρα προέλευσης και πέφτουν στη χώρα υποδοχής, αλλά δεν εξισώνονται. Οδηγεί σε αύξηση της παγκόσµιας παραγωγής (η χρωµατισµένη επιφάνεια στο διάγραµµα), η οποία όµως είναι µικρότερη από ότι αν δεν υπήρχαν περιορισµοί. Κάποιοι ωφελούνται και κάποιοι ζηµιώνονται. Οι µετανάστες και οι υπόλοιποι εργαζόµενοι στην χώρα προέλευσης ωφελούνται. Οι εργαζόµενοι στη χώρα υποδοχής ζηµιώνονται. Οι ιδιοκτήτες του κεφαλαίου (γης) στη χώρα υποδοχής ωφελούνται. Οι ιδιοκτήτες του κεφαλαίου (γης) στη χώρα προέλευσης ζηµιώνονται. Ωστόσο οι επιπτώσεις είναι ποσοτικά µικρότερες. Καθ. Γ. Αλογοσκούφης, Διεθνής Οικονομική και Παγκόσμια Οικονομία,

8 Η Διεθνής Μετανάστευση στους Δύο Τελευταίους Αιώνες Δύο μεγάλα παγκόσμια μεταναστευτικά ρεύματα. Το πρώτο διήρκεσε, από το 1820 μέχρι την έναρξη του Α Παγκοσμίου Πολέμου, όταν η μετανάστευση ήταν σε μεγάλο βαθμό χωρίς περιορισμούς. Το δεύτερο ξεκίνησε από το 1950, όταν η μαζική μετανάστευση αυξήθηκε ξανά παρά τους περιορισμούς και τα εμπόδια των χωρών υποδοχής. Καθ. Γ. Αλογοσκούφης, Διεθνής Οικονομική και Παγκόσμια Οικονομία,

9 Το Πρώτο Μεταναστευτικό Ρεύµα Περίπου 60 εκατομμύρια Ευρωπαίοι μετακινήθηκαν στον πλούσιο σε πόρους και φτωχό σε πληθυσμό Νέο Κόσμο μεταξύ του 1820 και του Τα τρία πέμπτα κατευθύνθηκαν στις ΗΠΑ. Αιτία αυτής της μετανάστευσης ήταν οι μεγάλες διαφορές των πραγματικών μισθών και η μείωση του κόστους και των κινδύνων των μεγάλων ταξιδιών, σε συνδυασμό με την απουσία περιορισμών στη μετανάστευση από τις χώρες του Νέου Κόσμου. Το 1870 οι πραγματικοί μισθοί στο Νέο Κόσμο ήταν περίπου τριπλάσιοι σε σχέση με την Ευρώπη. Το 1913, λόγω της σύγκλισης που επιτεύχθηκε, ήταν διπλάσιοι. Στα 40 χρόνια μεταξύ 1870 και 1910 οι πραγματικοί μισθοί στο Νέο Κόσμο αυξήθηκαν κατά περίπου 33%, ενώ στην Ευρώπη κατά 88% (βλ. Taylor and Williamson 1997). Καθ. Γ. Αλογοσκούφης, Διεθνής Οικονομική και Παγκόσμια Οικονομία,

10 Το Μεγάλο Κύµα της Μετανάστευσης Σωρρευτική Επίπτωση στον Πληθυσµό Πραγµατικός Μισθός 1870 (ΗΠΑ=100) Σωρρευτική Επίπτωση στους Πραγµατικούς Μισθούς Χώρες Υποδοχής Αργεντινή 60% % Αυστραλία 30% % Καναδάς 32% % ΗΠΑ 17% % Χώρες Προέλευσης Ιρλανδία -36% % Ιταλία -31% % Νορβηγία -15% % Σουηδία -19% % Καθ. Γ. Αλογοσκούφης, Διεθνής Οικονομική και Παγκόσμια Οικονομία,

11 Το Δεύτερο Μεταναστευτικό Ρεύµα Το ρεύμα της μετανάστευσης σταμάτησε με την κήρυξη του Α Παγκοσμίου Πολέμου και η τάση για μετανάστευση δεν επανήλθε παρά μετά το τέλος τους Β Παγκοσμίου Πολέμου. Στις δεκαετίες μετά το 1950 άρχισε ένα νέο κύμα μετανάστευσης, παρά το γεγονός ότι οι περισσότερες χώρες υποδοχής είχαν εγείρει εμπόδια και επιβάλλει ελέγχους. Στη δεκαετία του 1960 και του 1970 το μεγαλύτερο κύμα μετανάστευσης ήταν από τις χώρες του Ευρωπαϊκού νότου και την Τουρκία προς τη Δυτική Γερμανία, την Αυστραλία και λιγότερο τις ΗΠΑ. Υπολογίζεται ότι το 1994 η Γερμανία φιλοξενούσε περίπου 2 εκατομμύρια τέτοιους μετανάστες. Υπήρξε επίσης μεγάλο κύμα μετανάστευσης προς τη Μεγάλη Βρεταννία, κυρίως από χώρες της Βρεταννικής Κοινοπολιτείας. Καθ. Γ. Αλογοσκούφης, Διεθνής Οικονομική και Παγκόσμια Οικονομία,

12 Πρόσφατες Εξελίξεις στη Διεθνή Μετανάστευση Η διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ενωσης το 2004 επίσης οδήγησε σε μεγάλες μετακινήσεις, από τις χώρες της πρώην Ανατολικής Ευρώπης προς τις πιο αναπτυγμένες παλαιές χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Το κύμα αυτό έχει όμως εν μέρει ανακοπεί μετά την κρίση του Ενα μεγάλο μέρος της μετανάστευσης σήμερα είναι η λεγόμενη παράνομη μετανάστευση, από φτωχές οικονομίες της Ασίας και της Βορείου Αφρικής προς την Ευρώπη, αλλά και από χώρες της Λατινικής και Κεντρικής Αμερικής προς τις ΗΠΑ. Τα αίτια των σημερινών μεταναστευτικών ρευμάτων, που συνεχίζονται παρά τα εμπόδια και τις απαγορεύσεις, είναι τα ίδια που οδήγησαν και σε προηγούμενα μεταναστευτικά ρεύματα. Οι μεγάλες διαφορές των πραγματικών μισθών μεταξύ χωρών υποδοχής και χωρών προέλευσης των μεταναστών Καθ. Γ. Αλογοσκούφης, Διεθνής Οικονομική και Παγκόσμια Οικονομία,

13 Άρση ή ενίσχυση των εµποδίων στη Διεθνή Μετανάστευση; η πλήρης κινητικότητα του εργατικού δυναμικού θα μπορούσε να αυξήσει την παγκόσμια παραγωγή έως και 122%, The Economist, Νοέμβριος 2012 Ολοι συμφωνούν ότι τα οφέλη για την παγκόσμια οικονομία από μία αύξηση των μεταναστευτικών ροών θα είναι τεράστια. Ωστόσο, τα πολιτικά εμπόδια στην εισδοχή μεταναστών παραμένουν στις περισσότερες αναπτυγμένες οικονομίες, κυρίως λόγω των επιπτώσεων της μετανάστευσης στη διανομή του εισοδήματος. Καθ. Γ. Αλογοσκούφης, Διεθνής Οικονομική και Παγκόσμια Οικονομία,

14 Επιπτώσεις της Διεθνούς Μετανάστευσης στη Διανοµή του Εισοδήµατος Οι μετανάστες και οι υπόλοιποι εργαζόμενοι στη χώρα προέλευσης μεταναστών ωφελούνται, διότι αυξάνεται ο πραγματικός μισθός τους. Οι εργαζόμενοι στη χώρα υποδοχής ζημιώνονται, καθώς ο πραγματικός μισθός τους μειώνεται, ή, στην περίπτωση που υπάρχει τεχνολογική πρόοδος, δεν αυξάνεται όσο θα αυξανόταν χωρίς τη μετανάστευση. Οι κάτοχοι του εξειδικευμένου συντελεστή (γή ή κεφάλαιο) στη χώρα υποδοχής μεταναστών ωφελούνται, καθώς η οριακή παραγωγικότητα και η πρόσοδος του συντελεστή αυτού αυξάνεται, λόγω της αύξησης του αριθμού των εργαζομένων. Οι κάτοχοι του εξειδικευμένου συντελεστή στη χώρα προέλευσης μεταναστών ζημιώνονται, καθώς η οριακή παραγωγικότητα και η πρόσοδος του εξειδικευμένου συντελεστή στη χώρα αυτή μειώνεται. Καθ. Γ. Αλογοσκούφης, Διεθνής Οικονομική και Παγκόσμια Οικονομία,

15 Συμπεράσματα για τα Αίτια και τις Επιπτώσεις της Διεθνούς Μετανάστευσης Η µετανάστευση είναι υποκατάστατο του διεθνούς εµπορίου και έχει παρόµοια αίτια και επιπτώσεις. Η εργασία µετακινείται από χώρες στις οποίες ευρίσκεται σε σχετική αφθονία, σε χώρες στις οποίες υπάρχει στενότητα. Οι µετακινήσεις αυτές οδηγούν σε αύξηση της παγκόσµιας παραγωγής, αλλά δηµιουργούν και έντονη αναδιανοµή του εισοδήµατος. Οι περισσότερες χώρες σήµερα θέτουν σηµαντικούς περιορισµούς στην υποδοχή µεταναστών. Καθ. Γ. Αλογοσκούφης, Διεθνής Οικονομική και Παγκόσμια Οικονομία,

Σχετικά έγγραφα

Τα Αίτια και οι Επιπτώσεις της Διεθνούς Μετανάστευσης. Πραγματικοί Μισθοί, Παγκόσμια Παραγωγή, Ωφελημένοι και Ζημιωμένοι

Τα Αίτια και οι Επιπτώσεις της Διεθνούς Μετανάστευσης Πραγματικοί Μισθοί, Παγκόσμια Παραγωγή, Ωφελημένοι και Ζημιωμένοι Η Παγκόσµια Μετανάστευση Το 2010, 214 εκατομμύρια άνθρωποι ήταν μετανάστες, κατοικούσαν