Τμήμα Οικονομικών Επιστημών, Πανεπιστημίου Πατρών ξενοδοχείο ΑΣΤΗΡ

Transcript

1 1 Η φυγή του εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού: Μύθοι και πραγματικότητες Γέφυρες Γνώσης & Συνεργασίας: Μια εθνική πρωτοβουλία για τη δικτύωση των Ελλήνων Τμήμα Οικονομικών Επιστημών, Πανεπιστημίου Πατρών ξενοδοχείο ΑΣΤΗΡ

2 Η Πρωτοβουλία 2

3 45% 40% Διαχρονική εξέλιξη της εξωτερικής μετανάστευσης με βάση το εκπαιδευτικό επίπεδο των μεταναστών 3 35% 30% ISCED 0-2 ISCED 3-4 ISCED % 20% 15% 10% 5% 0% Source: Labrianidis & Pratisnakis (2016) Greece s new Emigration at times of Crisis, GreeSE, 99 survey was compiled during March-April 2015 by telephone interviewing,. A structured questionnaire was addressed to a total of 1,237 households comprising 3,970 people and generated information for 248 emigrants

4 4 Καταγράφοντας την «διαρροή» εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού - Ο εκτιμώμενος συνολικός αριθμός των Ελλήνων επιστημόνων 1 ης γενιάς που εργάζονταν στο εξωτερικό στα τέλη του 2016 είναι λίγο παραπάνω από Ειδικότερα ο εκτιμώμενος αριθμός των Ελλήνων επιστημόνων που έφυγαν μετά το 2010 είναι Πηγές: Λ. Λαμπριανίδης: Επενδύοντας στη φυγή: Η διαρροή επιστημόνων από την Ελλάδα την εποχή παγκοσμιοποίησης (2011) -L. Labrianidis, Manolis Pratsinakis: Outward migration from Greece during the crisis LSE (2014) - Λαμπριανίδης Λ., Καλογερέσης Θ., Καυκαλάς Γρ. (επιμ.).:χωρική ανάπτυξη και ανθρώπινο δυναμικό, Κριτική (2016)

5 Πηγή: Πηγή: 5 Πληθυσμός ηλικίας με πτυχίο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (%),

6 Πηγή: Πηγή: 6 Πληθυσμός ηλικίας με πτυχίο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (%), Τουρκία Ρουμανία Ιταλία ΠΓΔΜ Τσεχία Κροατία Σλοβακία Αυστρία Μάλτα Γερμανία Πορτογαλία Ουγγαρία Βουλγαρία Ελλάδα ΕΕ-28 Σλοβενία Λεττονία Ισλανδία Πολωνία Εσθονία Φιλανδία Δανία Ελβετία Ισπανία Ολλανδία Η.Β. Γαλλία Βέλγιο Σουηδία Λουξεμβούργο Νορβηγία Λιθουανία Ιρλανδία Κύπρος M.O.: 34,7 0,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,

7 Πηγή: Πηγή: 7 Πληθυσμός ηλικίας με πτυχίο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (%), 2016 Ρουμανία Ιταλία Τουρκία Ουγγαρία Γερμανία ΠΓΔΜ Τσεχία Κροατία Βουλγαρία Σλοβακία Μάλτα Πορτογαλία ΕΕ-28 Αυστρία Φιλανδία Ισπανία Ελλάδα Εσθονία Λεττονία Σλοβενία Ισλανδία Πολωνία Γαλλία Βέλγιο Ολλανδία Δανία Η.Β. Σουηδία Ελβετία Νορβηγία Λουξεμβούργο Ιρλανδία Λιθουανία Κύπρος 38.2 M.O.: 40, ,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0

8 8 Συμμετοχή σε Ευρωπαϊκά προγράμματα Θέση Ελλάδας 1 η όσον αφορά το ΑΕΠ 4 η σε ευρωπαϊκή χρηματοδότηση ανά ερευνητές (Ισοδύναμα Πλήρους Απασχόλησης-ΙΠΕ) 3 η σε αριθμό συμμετόχών ανά ερευνητές (ΙΠΕ) Η Ελλάδα είναι στην 5 η θέση στις Δράσεις Marie Skłodowska Curie με 729 υποτρόφους ανά εθνικότητα μέχρι τώρα Πηγή: Ευρωπαϊκή Επιτροπή (ecorda) - EKT (2017, 2018) Περισσότερα από 80 εκ. ευρώ Η Ελλάδα στη 12 η θέση (2017) με συμμετέχοντες και 571 εκ. ευρώ προϋπολογισμό 21 χρηματοδοτούμενα σχέδια με ελληνικά ιδρύματα υποδοχής 51 χρηματοδοτούμενα σχέδια με Έλληνα κύριο ερευνητή στο εξωτερικό 90% των Κύριων Ερευνητών έχουν πάρει το πρώτο πτυχίο στην Ελλάδα

9 Τουρκία ΠΓΔΜ Ρουμανία Λιθουανία Ελλάδα Πορτογαλία Κύπρος Πολωνία Κροατία Λεττονία Βουλγαρία Ιταλία Ισπανία Αυστρία Νορβηγία Σλοβακία Ολλανδία ΕΕ-28 Λουξεμβούργο Γαλλία Εσθονία Γερμανία Τσεχία Βέλγιο Η.Β. Σουηδία Ουγγαρία Σλοβενία Ισλανδία Δανία Ελβετία Φιλανδία Μάλτα Ιρλανδία Ποσοστά απασχολούμενων σε κλάδους υψηλής τεχνολογίας στο σύνολο απασχολούμενων ( ) 2,3 Πηγή: 0 0,0 1,0 2,0 3,0 4,0 5,0 6,0 7,0 3,9 3,9

10 25% Εξαγωγές αγαθών υψηλής τεχνολογίας, μέσος όρος περιόδου (% επί του συνόλου των εξαγωγών) Πηγή: Eurostat 20% 15% 10% 5% 4,2% 0%

11 Ποσοστά ανεργίας στις ηλικίες ανά εκπαιδευτικό επίπεδο (μ.ό ) 18,00 ΕΕ-28 Ελλάδα 16,00 14,00 12,00 10,00 8,00 6,00 4,00 2,00 0,00 Χαμηλό Μεσαίο Υψηλό Πηγή: Πηγή:

12 12 Ετήσιες Μεικτές Αμοιβές Ελλήνων πτυχιούχων που εργάζονται στο εξωτερικό + αυτών που εργάστηκαν και επέστρεψαν στην Ελλάδα ανά επίπεδο σπουδών, 2011 (Λαμπριανίδης Λ Επενδύοντας στη φυγή, Κριτική) Ύψος μεικτών αμοιβών Επίπεδο εκπαίδευσης < > ΣΥΝΟΛΟ % Αμοιβή στο εξωτερικό Πτυχίο πανεπιστημίου 7,4 11,7 24,1 25,3 31,5 100,0 Μεταπτυχιακό 3,6 9,1 28,5 16,7 42,2 100,0 Διδακτορικό 2,1 2,7 18,2 24,7 52,3 100,0 ΣΥΝΟΛΟ 3,3 5,9 22,4 22,0 46,4 100,0 Αμοιβή στην Ελλάδα Πτυχίο πανεπιστημίου 26,1 17,4 21,7 30,4 4,3 100,0 Μεταπτυχιακό 17,3 23,6 15,7 18,1 25,2 100,0 Διδακτορικό 7,9 28,9 38,6 13,2 11,4 100,0 ΣΥΝΟΛΟ 14,0 25,4 26,1 17,0 17,4 100,0

13 13 % Επιχειρήσεων που συνεργάζονται με Πανεπιστήμια 23,0 22,7 20,4 19,9 18,9 15,4 15,3 14,6 14,5 14,5 14,1 12,8 12,3 12,2 12,2 12,2 11,0 11,0 10,9 10,6 9,9 9,2 8,0 8,0 7,3 7,0 6,0 Πηγή: Eurostat

14 14 % Ατόμων που ΔΕΝ αναζήτησαν εργασία στην Ελλάδα, 2011 Μ.Ο. 60,9% Όλα τα πτυχία εκτός Ελλάδας 91,1 Ορισμένα πτυχία από την Ελλάδα 58,9 Όλα τα πτυχία από την Ελλάδα 47,3 Πηγή: Λαμπριανίδης Λ Επενδύοντας στη φυγή, Κριτική)

15 15 Συσχέτιση μεταξύ της εθνικότητας του/της συντρόφου και της απόφασης για επιστροφή στην Ελλάδα, 2011 Εθνικότητα Συντρόφου Επιστροφή στην Ελλάδα NAI ΣΥΝΟΛΟ Έλληνας/-ίδα 86,3 53,5 Άλλης εθνικότητας Σύνολο % 13,7 46,5 100,0 100,0 Πηγή: Λαμπριανίδης Λ Επενδύοντας στη φυγή, Κριτική

16 Πώς αντιμετωπίζει η κυβέρνηση την φυγή εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού Μεσο μακροπρόθεσμα: αλλαγή αναπτυξιακού υποδείγματος μετατόπιση προς την «οικονομία της γνώσης» (Εθνική Αναπτυξιακή Στρατηγική) Βραχυπρόθεσμα π.χ.: 1. Αναπτυξιακός νόμος στροφή σε έντασης γνώσης (προηγούενοι 95% σε κλάδους χαμήλης και μέσης τεχνολογίας)/ ΕΣΠΑ 2. ενίσχυση αυτοπασχόλησης πτυχιούχων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης 3. Στήριξη της Ακαδημαϊκής και Ερευνητικής Αριστείας 4. Στήριξη της απασχολησης, της επιχειρηματικότητας και της καινοτομίας- Bραχυπρόθεσμα αλλά και μεσομακροπρόθεσμα: ΓΕΦΥΡΕΣ δικτύωση ενώ παραμένουν στο εξωτερικό virtual return

17 17 Δράσεις ενδυνάμωσης ανθρώπινου ερευνητικού δυναμικού στην Ελλάδα I Δράσεις ενδυνάμωσης ανθρώπινου ερευνητικού δυναμικού στην Ελλάδα (ΕΛΙΔΕΚ) Χρηματοδότηση Ωφελούμενοι Μελλοντικές προκηρύξεις Υποτροφίες υπ. Διδακτόρων (1 η προκήρυξη) Υποτροφίες υπ. Διδακτόρων (2 η προκήρυξη) 13,5 εκατ. 10 εκατ. Σύνολο Υποβληθεισών Αιτήσεων: Στάδιο Υλοποίησης: Χρηματοδότηση Σύνολο Χρηματοδοτούμενων Προτάσεων: 539 Σύνολο Αριθμού Υποβληθεισών Αιτήσεων: Στάδιο Υλοποίησης: Σε εξέλιξη η αξιολόγηση 8 εκατ. (2019) Υποτροφίες μεταδιδακτορικών ερευνητών (1 η προκήρυξη) 34 εκατ. Σύνολο Αριθμού Υποβληθεισών Προτάσεων: 1671 Στάδιο Υλοποίησης: Κατάθεση και έλεγχος δικαιολογητικών Σύνολο Χρηματοδοτούμενων Προτάσεων: 192 Οι 37 προτάσεις προέρχονται από Έλληνες του εξωτερικού για να υλοποιήσουν την έρευνα τους σε ελληνικά Πανεπιστήμια και Ερευνητικά Κέντρα Υποτροφίες μεταδιδακτορικών ερευνητών (2 η προκήρυξη) 16 εκατ. Στάδιο Υλοποίησης: Υποβολή προτάσεων: Ερευνητικά έργα για ενίσχυση μελών ΔΕΠ και Ερευνητών & προμήθεια ερευνητικού εξοπλισμού μεγάλης αξίας 33 εκατ. 20 εκατ. Σύνολο Αριθμού Υποβληθεισών Προτάσεων: Στάδιο Υλοποίησης: Αξιολόγηση B Φάσης 24,5 εκατ. (2019) 14,5 εκατ. «Επιστήμη και Κοινωνία» 1 εκατ. Σύνολο Αριθμού Υποβληθεισών Προτάσεων: 79 Στάδιο Υλοποίησης: Αξιολόγηση Α Φάσης 3 εκατ. (2019)

18 Δράσεις ενδυνάμωσης ανθρώπινου ερευνητικού δυναμικού στην Ελλάδα II 18 Δράσεις ενδυνάμωσης ανθρώπινου ερευνητικού δυναμικού στην Ελλάδα (Ειδική Γραμματεία/ ΙΚΥ) Χρηματοδότηση Ωφελούμενοι Μελλοντικές προκηρύξεις Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Τομεακών Ε.Π. του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου Υποτροφίες υπ. Διδακτόρων IKY 31 εκατ. 422 έως τώρα υπό αξιολόγηση 9,7 εκατ. / 330 ωφελούμενοι (2019) Υποτροφίες μεταδιδακτορικών ερευνητών ΙΚΥ 7,5 εκατ. 289 έως τώρα 15,8 εκατ. / 600 ωφελούμενοι (Φεβρουάριος- Μάρτιος 2019) 9,9 εκατ. / 380 ωφελούμενοι (2020) Απόκτηση ακαδημαϊκής διδακτικής εμπειρίας 14 εκατ θέσεις (το 2017/18 δεν έχει ολοκληρωθεί) 19,9 εκατ. / ωφελούμενοι (2018/19) Στήριξη νέων ερευνητών μέσω της συγκρότησης μικρών ερευνητικών ομάδων- Α κύκλος Στήριξη νέων ερευνητών μέσω της συγκρότησης μικρών ερευνητικών ομάδων- B κύκλος Υποτροφίες ΙΚΥ για σπουδές επιπέδου μάστερ και παράλληλη πρακτική άσκηση στην Εθνική Τράπεζα 14 εκατ. 245 ερευνητικές ομάδες/ 900 ερευνητές 20 εκατ. 444 ερευνητικές ομάδες Στάδιο Υλοποίησης: Έναρξη Υποβολών: 16 Ιανουαρίου 2019 Λήξη Υποβολών: 10 Φεβρουαρίου 2019 Α κύκλος 2014/ υπότροφοι Στάδιο Υλοποίησης: Ολοκληρώθηκε Α κύκλος 2018/ θέσεις υποτροφιών διάρκειας μηνών και παράλληλη πρακτική άσκηση στην ΕΤΕ Στάδιο Υλοποίησης: Αξιολόγηση προτάσεων

19 19 Στήριξη της απασχολησης, της επιχειρηματικότητας και της καινοτομίας- Προϋπολογισμός και Δικαιούχοι (κατά προσέγγιση) Καταπολέμηση της ανεργίας μέσα από την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας Προϋπολογισμός (κατά προσέγγιση) Δικαιούχοι (κατά προσέγγιση) Περισσότερα από 900 εκ ευρώ ήδη χρηματοδοτούνται Προγράμματα Ενίσχυση της αυτοαπασχόλησης των πτυχιούχων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης Ενίσχυση Νεοφυών Επιχειρήσεων «Επιχειρούμε Έξω" (ενίσχυση της εξωστρέφειας των ελληνικών μεταποιητικών επιχειρήσεων μέσω της συμμετοχής τους σε διεθνείς εκθέσεις) Ενίσχυση R & D σε επιχειρήσεις- Ερευνώ- Δημιουργώ- Καινοτομώ (νέες θέσεις εργασίας) Δράσεις για την ενίσχυση της καινοτομίας και της Επιχειρηματικότας στα Πανεπιστήμια Υπεύθυνοι Φορείς Υπουργείο Οικονομίας & Ανάπτυξης Υπουργείο Οικονομίας & Ανάπτυξης Υπουργείο Οικονομίας & Ανάπτυξης Υπουργείο Παιδείας Υπουργείο Παιδείας

20 Η Πρωτοβουλία 20

21 Βραβεία «ΓΕΦΥΡΕΣ ΔΙΚΤΥΩΣΗΣ» Βράβευση συνεργασιών επιστημονικούερευνητικού δυναμικού Ελλήνων που ζουν και εργάζονται στο εξωτερικό με Έλληνες που ζουν και εργάζονται στην Ελλάδα ΣΤΟΧΟΣ Βραβεία «ΓΕΦΥΡΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ» Βράβευση επενδυτικών σχεδίων που στηρίζονται στη δικτύωση Ελλήνων ή ελληνικής καταγωγής επιστημόνων και επιχειρηματιών που διαμένουν στο εξωτερικό για την παραγωγή συγκεκριμένων προϊόντων ή υπηρεσιών στην Ελλάδα 21 ΑΡΙΘΜΟΣ 15 δίκτυα ανά έτος για 3 χρόνια ΕΠΩΦΕΛΟΥΜΕΝΩΝ 15 δίκτυα ανά έτος για 3 χρόνια ευρώ ανά βραβείο ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ευρώ ανά βραβείο ΦΟΡΕΙΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ - Γενική Γραμματεία Στρατηγικών & Ιδιωτικών Επενδύσεων, Υπουργείο Οικονομίας & Ανάπτυξης - Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης ΕΝΑΡΞΗ ΘΕΣΜΟΥ ΕΠΙΒΡΑΒΕΥΣΗΣ Α' τρίμηνο 2019

22 22

23 23

24 24 Horizon 2020: Fields with top Greek performance (ICT Intelligent Transport Advanced Materials) EKT based on ecorda data, 2018

25 Επιχειρήσεις: Δαπάνες Ε&Α και καινοτομία Υπηρεσίες Ενημέρωση και επικοινωνία 25 56,5% 48,0% 51,8% 62,5% 59,7% 62,9% Top R&D sectors (% of BERD, 2016) 0,0% 10,0% 20,0% 30,0% K Financial and Insurance Activities (64-66) 24,5% Επαγγελματικές, επιστημονικές και τεχνικές δραστηριότητες Χονδρικό εμπόριο, εκτός από το εμπόριο μηχανοκίνητων Χρηματοπιστωτικές και ασφαλιστικές δραστηριότητες Μεταφορά και αποθήκευση 35,3% 36,4% 50,4% 51,7% 49,6% 55,0% 49,0% 44,0% 44,4% 60,0% 59,9% 57,4% CIS CIS CIS J Information and Communication (58-63) 12,9% 0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% G Wholesale and Retail Trade (45-47) 12,0% Βιομηχανία 54,5% 52,8% 59,5% Manufacture of of fabricated metal products (except machinery and equipment), computer, electronic and optical products, electrical equipment, motor vehicles and other transport equipment (25-30) M Professional, Scientific and Technical Activities (69-75) B Mining and Quarrying (05-09) 8,7% 7,9% 7,1% Παροχή νερού - επεξεργασία λυμάτων, διαχείριση αποβλήτων και δραστηριότητες εξυγίανσης Μεταποίηση Ορυχεία και λατομεία 29,1% 27,0% 57,0% 46,3% 55,1% 53,6% 50,0% 62,5% 59,5% CIS CIS CIS Παροχή ηλεκτρικού ρεύματος, φυσικού αερίου, ατμού και κλιματισμού 39,1% 39,1% 50,0% 0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0%

26 Έλληνες στο Βερολίνο, τη Στοκχόλμη, το Άμστερνταμ και τις Βρυξέλλες συναντούν τις Γέφυρες Γνώσης και Συνεργασίας 26