Αιολική ενέργεια: Μύθοι & πραγµατικότητα

Transcript

1 Αιολική ενέργεια: Μύθοι & πραγµατικότητα Οι ανεµογεννήτριες είναι απειλή για τα πουλιά O υπ αριθµόν ένα κίνδυνος που απειλεί µε εξαφάνιση τα πουλιά, όπως και κάθε είδος της πανίδας και της χλωρίδας, είναι οι κλιµατικές αλλαγές. To 99% των θανάτων των πουλιών οφείλεται σε ανθρώπινες δραστηριότητες, και στις συνέπειες τους (κυνήγι, καταστροφή οικοσυστήµατος εξαιτίας της υπερεκµετάλλευσης φυσικών πόρων, δηµιουργία πετρελαιοκηλίδων κτλ) όπως κυνήγι, υπερεκµετάλλευση φυσικών πόρων, πετρελαιοκηλίδες, σύγκρουση µε ανθρώπινες κατασκευές (οχήµατα, κτίρια, καλώδια, κτλ), κα. Για κάθε πουλιά που σκοτώνονται από ανθρωπογενείς αιτίες, αναλογεί ένας θάνατος πουλιού από σύγκρουση µε ανεµογεννήτρια. Σύµφωνα µε στατιστικά στοιχεία, στις ΗΠΑ -όπου η αιολική ενέργεια είναι ιδιαίτερα διαδεδοµένη- µόλις το 0,01 0,02% των συνολικών θανάτων πουλιών από ανθρώπινες δραστηριότητες αποδίδεται στη σύγκρουση των πουλιών µε τις ανεµογεννήτριες. Η Βασιλική Εταιρία για την προστασία των πουλιών (Royal Society for the protection of birds) ισχυρίζεται ότι έως σήµερα δεν έχουν παρατηρηθεί αρνητικές επιπτώσεις για τα πουλιά που να σχετίζονται µε την αιολική ενέργεια. Σε κάθε περίπτωση οι σύγχρονες ανεµογεννήτριες, η σωστή χωροθέτησή τους και η δηµιουργία έργων όπως η εγκατάσταση υπόγειων καλωδίων µειώνουν σηµαντικά την πιθανότητα σύγκρουσης πουλιών µε ανεµογεννήτριες. Οι ανεµογεννήτριες προκαλούν οπτική όχληση Σύµφωνα µε όλα τα σενάρια για την εξέλιξη του φαινοµένου, µόνο ο συνδυασµός εξοικονόµησης ενέργειας και µαζικής προώθησης των ΑΠΕ, και συγκεκριµένα της αιολικής ενέργειας, µπορεί να εγγυηθεί την αντιµετώπιση των κλιµατικών αλλαγών. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο πρέπει να αντιµετωπιστεί και το θέµα της οπτικής όχλησης, το οποίο είναι ούτως ή άλλως υποκειµενικό. Με τη σωστή χωροθέτηση η πιθανότητα οπτικής επαφής από µία κατοικηµένη περιοχή και άρα οπτικής όχλησης µειώνεται ουσιαστικά. Οι σύγχρονες ανεµογεννήτριες είναι πιο αποδοτικές και έτσι εγκαθίστανται σε µεγαλύτερη απόσταση η µία από την άλλη αποφεύγοντας κατ αυτόν τον τρόπο την κατασκευή πυκνοκατοικηµένων αιολικών πάρκων. Τέλος υπάρχει µία σειρά µέτρων που εφαρµόζονται για την περαιτέρω αντιµετώπιση του προβλήµατος (υπόγεια καλώδια δικτύου, οµοιογένεια και συµµετρία κατά την εγκατάσταση, αφαίρεση µη λειτουργικών ανεµογεννητριών, κτλ). Στον αντίποδα των ανεµογεννητριών (και των υπόλοιπων ΑΠΕ) βρίσκονται οι Θερµοηλεκτρικοί (λιγνιτικοί, ανθρακικοί, πετρελαϊκοί και φυσικού αερίου) και οι πυρηνικοί σταθµοί. Είναι καιρός να επιλέξουµε.

2 Οι ανεµογεννήτριες µειώνουν την αξία των περιοχών όπου εγκαθίστανται Κατ αρχάς η εγκατάσταση ανεµογεννητριών σε κάποιο σηµείο δεν αποκλείει τη χρήση του ίδιου χώρου και για άλλους σκοπούς. Μια ανεµογεννήτρια δεν καταλαµβάνει περισσότερο από 300µ 2 (τσιµεντένια βάση) και έτσι η υπόλοιπη έκταση είναι ελεύθερη για άλλες χρήσεις, όπως καλλιέργεια, βόσκηση, περιβαλλοντικός τουρισµός. Επίσης, η κατασκευή αιολικών πάρκων µειώνει τη λειτουργία θερµοηλεκτρικών σταθµών παραγωγής ενέργειας και προσελκύει τον περιβαλλοντικό τουρισµό (πχ Σητεία). Τα παραπάνω οφέλη έχουν ιδιαίτερη σηµασία για τα νησιά του Αιγαίου, στα οποία η λειτουργία ενός πετρελαϊκού σταθµού υποβαθµίζει σηµαντικά µία µεγάλη έκταση του νησιού, η οποία δεν αξιοποιείται τουριστικά. Επίσης στην περίπτωση των µεγάλων λιγνιτικών κέντρων της χώρας (Β Μακεδονία, Μεγαλόπολη) εκτός των εκτάσεων που έχουν απαλλοτριωθεί για την κατασκευή και λειτουργία των λιγνιτικών µονάδων, ακόµα µεγαλύτερες εκτάσεις έχουν δεσµευτεί για την εξόρυξη των λιγνιτικών κοιτασµάτων. Οι ανεµογεννήτριες δε συµβάλλουν στη µείωση των αερίων του θερµοκηπίου Μία σύγχρονη ανεµογεννήτρια παράγει ετησίως περίπου 6 εκατοµµύρια κιλοβατώρες αποσοβώντας την έκλυση περίπου τόνων διοξειδίου του άνθρακα. Η αποτελεσµατική καταπολέµηση των κλιµατικών αλλαγών θα επιτευχθεί µε το συνδυασµό των ΑΠΕ και της εξοικονόµησης ενέργειας. Η κατασκευή ενός αιολικού πάρκου υποβαθµίζει την ποιότητα του φυσικού περιβάλλοντος Οποιοδήποτε κατασκευαστικό έργο επιφέρει κάποια επιβάρυνση στο φυσικό περιβάλλον. Ωστόσο, µία σωστή περιβαλλοντική µελέτη µπορεί να εκµηδενίσει ουσιαστικά τα όποια περιβαλλοντικά προβλήµατα µπορούν να δηµιουργηθούν κατά την κατασκευή ενός αιολικού πάρκου. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να λαµβάνουµε υπόψιν ότι η συµβατική παραγωγή ενέργειας µε λιγνιτικούς, πετρελαϊκούς ή σταθµούς φυσικού αερίου και οι συµπληρωµατικές εγκαταστάσεις τους (ορυχεία, δίκτυα, αγωγοί) έχουν καταστρέψει τεράστιες εκτάσεις της ελληνικής επικράτειας τα τελευταία πενήντα χρόνια, ενώ πλέον η κατασκευή νέων σταθµών απειλεί µε καταστροφή ακόµα µεγαλύτερες. Θα γεµίσει ο ορίζοντας από ανεµογεννήτριες Για να πετύχουµε τους εθνικούς στόχους σε ΑΠΕ για την αντιµετώπιση των κλιµατικών αλλαγών, µέχρι το 2010 πρέπει να έχουν εγκατασταθεί MW αιολικών σε όλη την Ελλάδα (έως σήµερα είναι εγκατεστηµένα 890 MW). Ο χώρος που απαιτείται για όλα αυτά (περίπου στρέµµατα) είναι µικρότερος από το 0,1% της έκτασης της χώρας. Για το 2020, το αντίστοιχο ποσοστό κάλυψης µε βάση τους εθνικούς στόχους για τις ΑΠΕ - δεν προβλέπεται να ξεπεράσει το 0,2%.

3 Η απαραίτητη έκταση για όλη τη χώρα (2010) είναι µόλις το 1/10 αυτής που καταλαµβάνει σήµερα το λιγνιτικό κέντρο της υτικής Μακεδονίας. Οι ανεµογεννήτριες εκπέµπουν ραδιοµαγνητική ακτινοβολία και επηρεάζουν τα επικοινωνιακά συστήµατα Οι παρεµβολές που προκαλούν οι ανεµογεννήτριες µπορούν να επηρεάσουν µόνο το τηλεοπτικό σήµα και την αεροπλοΐα στις περιπτώσεις όπου αυτές βρίσκονται πολύ κοντά σε τέτοιου είδους εγκαταστάσεις. Ακόµα και τότε όµως, το πρόβληµα εκµηδενίζεται µε τη σωστή χωροθέτηση των ανεµογεννητριών. Οι ανεµογεννήτριες είναι θορυβώδεις Οι σύγχρονες ανεµογεννήτριες έχουν πρακτικά εκµηδενίσει το µηχανικό τους θόρυβο ενώ ο αεροδυναµικός θόρυβος σχετίζεται µε παράγοντες όπως η ταχύτητα του αέρα, η υγρασία ή η ύπαρξη φυσικών εµποδίων. Ο παρακάτω πίνακας δείχνει τα επίπεδα θορύβου σε κάποιους ήχους. Πηγή Απόσταση από πηγή (m) Επίπεδα θορύβου Απογείωση αεροπλάνου Σειρήνα ασθενοφόρου Ήπια κυκλοφορία Ανεµογεννήτρια > 1MW Ψίθυρος 2 30 Σε κάθε περίπτωση πρέπει να λάβουµε υπόψιν εγκαθίστανται κατά κανόνα µακριά από κατοικηµένες περιοχές. ότι οι ανεµογεννήτριες Υπάρχουν καλύτερες λύσεις για να σταµατήσουµε τις κλιµατικές αλλαγές Είµαστε πάντα ανοικτοί στις λύσεις που προσφέρει η τεχνολογία. Αυτό βέβαια δεν πρέπει να παγώσει τη διαδικασία προς την (οδηγήσει σε αδράνεια και πάγωµα στην) εφαρµογή των ήδη ώριµων λύσεων (όπως η αιολική ενέργεια). Ένας από αυτούς που υπόσχονται «καλύτερες λύσεις» είναι το πυρηνικό λόµπι, το οποίο επιδιώκει την αναβίωση της πυρηνικής βιοµηχανίας δηµιουργώντας µία επιπλέον απειλή εκτός των κλιµατικών αλλαγών- για τον πλανήτη. Τόσο η Greenpeace όσο και η συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων πολιτών απορρίπτουν την πυρηνική ενέργεια ως επικίνδυνη εξαιτίας των περιβαλλοντικών και οικονοµικών κινδύνων που κρύβει. Ακόµα και αν εξαλειφθούν οι κίνδυνοι µε κάποιο µαγικό τρόπο, τα πυρηνικά δεν θα προλάβουν να εµποδίσουν τις κλιµατικές αλλαγές αφού ο χρόνος κατασκευής ενός σταθµού είναι πολύ µεγάλος. Επίσης οι τεχνολογίες του δήθεν καθαρού άνθρακα ή της δέσµευσης και αποθήκευσής του, είναι επικίνδυνες για το περιβάλλον, πολύ ακριβές, δεν συµβάλουν στη µείωση των αερίων του θερµοκηπίου, ενώ αντιθέτως εγγυώνται τη συνέχιση της εξάρτησης από τα ορυκτά καύσιµα.

4 Σε κάθε περιοχή θα πρέπει να εγκαθίστανται όσες ΑΠΕ χρειάζεται αυτή η περιοχή για να καλύψει τις ενεργειακές της ανάγκες Η χωροθέτηση των ΑΠΕ γίνεται εκεί όπου υπάρχουν οι διαθέσιµοι ανανεώσιµοι φυσικοί πόροι (ήλιος, αέρας, βιοµάζα, γεωθερµικό πεδίο κλπ). Κάθε περιοχή πρέπει να εκµεταλλευτεί στο έπακρο το διαθέσιµο δυναµικό. Μόνο έτσι µπορούν να διαδοθούν οι ΑΠΕ στο µέγιστο στην Ελλάδα και να µειωθούν δραµατικά οι εκποµπές διοξειδίου του άνθρακα. εν θα πρέπει να ξεχνάµε άλλωστε ότι, τα τελευταία πενήντα χρόνια, σχεδόν ολόκληρη η ηπειρωτική Ελλάδα ηλεκτροδοτείται εις βάρος δύο µόλις περιοχών: της Β Μακεδονίας και της Μεγαλόπολης, όπου υπάρχουν τα κοιτάσµατα λιγνίτη. Η αιολική ενέργεια δεν έχει οφέλη Η αιολική ενέργεια είναι η σηµαντικότερη ανανεώσιµη πηγή ενέργειας και ως τέτοια πρέπει να αντιµετωπίζεται. Σε συνδυασµό µε τις υπόλοιπες ΑΠΕ και την εξοικονόµηση ενέργειας, αποτελεί µοναδική λύση για τη µείωση των αερίων του θερµοκηπίου που ευθύνονται για τις κλιµατικές αλλαγές. Επίσης, οδηγεί στην ενεργειακή ανεξαρτησία από εισαγόµενα ορυκτά καύσιµα όπως το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, καθώς οι ΑΠΕ είναι ανεξάντλητες και εγχώριες. Τέλος, συµβάλλει στην τοπική ανάπτυξη καθώς δηµιουργεί περισσότερες θέσεις εργασίας σε σύγκριση µε ένα συµβατικό σταθµό παραγωγής ενέργειας, ενώ οι εµπλεκόµενοι ΟΤΑ έχουν και άµεσα οικονοµικά οφέλη από τη λειτουργία τους. Συµπερασµατικά, η αιολική ενέργεια και οι υπόλοιπες ΑΠΕ έχουν τεράστια περιβαλλοντικά, οικονοµικά και κοινωνικά οφέλη. Η αιολική ενέργεια είναι ακριβή Ο µοναδικός λόγος που καθιστά τα ορυκτά καύσιµα ανταγωνιστικά σε σύγκριση µε τις ΑΠΕ, είναι ότι επί δεκαετίες επιδοτούνται εις βάρος των φορολογούµενων πολιτών και των καταναλωτών ηλεκτρικής ενέργειας. Ακόµα και σε αυτήν την περίπτωση, η δραµατική αύξηση των τιµών των ορυκτών καυσίµων (πετρέλαιο, φυσικό αέριο, άνθρακας) καθιστά ανταγωνιστική την αιολική ενέργεια. Χαρακτηριστικά αναφέρουµε τις τιµές του πετρελαίου, οι οποίες εκτινάχθηκαν από 18$/ βαρέλι το 1998, σε περισσότερο από $140/ βαρέλι στα µέσα του Επιπλέον, στο κόστος παραγωγής ενέργειας δε συµπεριλαµβάνεται το εξωτερικό κόστος (περιβαλλοντική υποβάθµιση, επιβάρυνση υγείας, απώλεια εργατοωρών κτλ). Υπολογίζεται ότι η ενσωµάτωση του εξωτερικού κόστους θα διπλασίαζε το κόστος παραγωγής ενέργειας των ανθρακικών µονάδων. Τέλος, µετά το 2012 όταν κάθε εταιρία παραγωγής ενέργειας θα καλείται να αγοράζει τα δικαιώµατα ρύπανσης (συντηρητική εκτίµηση 40/ τόνος διοξειδίου του άνθρακα) το κόστος θα µεγαλώσει πολύ και θα περάσει στους καταναλωτές. Οι ΑΠΕ θα είναι µακράν η πιο ανταγωνιστικές τεχνολογίες.

5 Η αιολική ενέργεια επιδοτείται Η συµβατική παραγωγή ενέργειας µε χρήση ορυκτών καυσίµων επιδοτείται επί δεκαετίες, προκειµένου να καταστεί ανταγωνιστική. Χαρακτηριστικά αναφέρουµε ότι η ΕΗ για τη χρήση λιγνίτη σήµερα δεν πληρώνει φόρο, ενώ τα κοιτάσµατα λιγνίτη της χώρας έχουν παραχωρηθεί δωρεάν. Σύµφωνα µε στοιχεία του ΟΗΕ, η συµβατική παραγωγή ενέργειας (ορυκτά καύσιµα και πυρηνική ενέργεια) επιδοτείται µε $ εκατ. ετησίως. Σύµφωνα µε την Ευρωπαϊκή Ένωση, το 2001 οι συνολικές επιδοτήσεις στη βιοµηχανία ενέργειας ανήλθαν σε 29,2 δις. εκ των οποίων τα 23,9 δις αφορούσαν την συµβατική παραγωγή ενέργειας και µόλις 5,3 τις ανανεώσιµες πηγές ενέργειας. Η αιολική ενέργεια δεν είναι αξιόπιστη Για την εγκατάσταση ενός αιολικού πάρκου σε µία συγκεκριµένη τοποθεσία προαπαιτείται η µέτρηση του αιολικού δυναµικού της περιοχής για τουλάχιστον δώδεκα µήνες. Κατ αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνεται η µέγιστη δυνατή απόδοση του αιολικού πάρκου. Οι προβλέψεις για την ένταση και τη διάρκεια του ανέµου γίνονται πλέον µε µεγάλη ακρίβεια ακόµα και 24 ώρες νωρίτερα. Πηγές: Έκθεση Greenpeace Αιολική Ενέργεια ή Κλιµατικές Αλλαγές Έκθεση Greenpeace και Global Wind Energy Association Global Wind Energy Outlook