ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Ο.Π. ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ / Β Λ Γ Λ ΓΚΥΡΤΗ ΜΑΡΙΑ

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Ο.Π. ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ / Β Λ Γ Λ ΓΚΥΡΤΗ ΜΑΡΙΑ"

Ἀγαυή Σπηλιωτόπουλος
5 χρόνια πριν
Προβολές:

1 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Ο.Π. ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ / Β Λ Γ Λ 17/03/2019 ΓΚΥΡΤΗ ΜΑΡΙΑ ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ Λυσίου Ὑπὲρ Μαντιθέου ( 9-11) ΚΕΙΜΕΝΟ [9] Περὶ μὲν τοίνυν αὐτῆς τῆς αἰτίας οὐκ οἶδ ὅ τι δεῖ πλείω λέγειν δοκεῖ δέ μοι, ὦ βουλή, ἐν μὲν τοῖς ἄλλοις ἀγῶσι περὶ αὐτῶν μόνων τῶν κατηγορημένων προσήκειν ἀπολογεῖσθαι, ἐν δὲ ταῖς δοκιμασίαις δίκαιον εἶναι παντὸς τοῦ βίου λόγον διδόναι. δέομαι οὖν ὑμῶν μετ εὐνοίας ἀκροάσασθαί μου. ποιήσομαι δὲ τὴν ἀπολογίαν ὡς ἂν δύνωμαι διὰ βραχυτάτων. [10] Ἐγὼ γὰρ πρῶτον μέν, οὐσίας μοι οὐ πολλῆς καταλειφθείσης διὰ τὰς συμφορὰς καὶ τὰς τοῦ πατρὸς καὶ τὰς τῆς πόλεως, δύο μὲν ἀδελφὰς ἐξέδωκα ἐπιδοὺς τριάκοντα μνᾶς ἑκατέρᾳ, πρὸς τὸν ἀδελφὸν δ οὕτως ἐνειμάμην ὥστ ἐκεῖνον πλέον ὁμολογεῖν ἔχειν ἐμοῦ τῶν πατρῴων, καὶ πρὸς τοὺς ἄλλους ἅπαντας οὕτως βεβίωκα ὥστε μηδεπώποτέ μοι μηδὲ πρὸς ἕνα μηδὲν ἔγκλημα γενέσθαι. [11] καὶ τὰ μὲν ἴδια οὕτως διῴκηκα περὶ δὲ τῶν κοινῶν μοι μέγιστον ἡγοῦμαι τεκμήριον εἶναι τῆς ἐμῆς ἐπιεικείας, ὅτι τῶν νεωτέρων ὅσοι περὶ κύβους ἢ πότους ἢ [περί] τὰς τοιαύτας ἀκολασίας τυγχάνουσι τὰς διατριβὰς ποιούμενοι, πάντας αὐτοὺς ὄψεσθέ μοι διαφόρους ὄντας, καὶ πλεῖστα τούτους περὶ ἐμοῦ λογοποιοῦντας καὶ ψευδομένους. καίτοι δῆλον ὅτι, εἰ τῶν αὐτῶν ἐπεθυμοῦμεν, οὐκ ἂν τοιαύτην γνώμην εἶχον περὶ ἐμοῦ. Α1. ἐν τοῖς ἄλλοις ἀγῶσι - ἐν ταῖς δοκιμασίαις: Ποια είναι η διαφορά των εκφράσεων αυτών σύμφωνα με το παραπάνω απόσπασμα; Α2. Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω προτάσεις ως σωστές (Σ) ή λανθασμένες (Λ): α. Ο Μαντίθεος θεωρεί ότι όσα έχει αναφέρει στις προηγούμενες παραγράφους είναι αρκετά, για να ανασκευάσει το κατηγορητήριο που του αποδόθηκε. β. Ο Μαντίθεος υπόσχεται ότι θα είναι όσο το δυνατόν πιο σύντομος στην απολογία του, για να κεντρίσει το ενδιαφέρον των δικαστών. γ. Στις δίκες δοκιμασίας πρέπει ο δοκιμαζόμενος να παρουσιάσει την άμεμπτη και κόσμια διαγωγή του μόνο στην ιδιωτική του ζωή. δ. Ο πατέρας του Μαντίθεου κληροδότησε μεγάλη περιουσία στα παιδιά του. 1

2 ε. Σύμφωνα με τον Μαντίθεο οι ανήθικοι άνθρωποι εκδηλώνονται αντικοινωνικά σε βάρος έντιμων συμπολιτών τους. Β1. Γιατί ο Μαντίθεος παραθέτει λεπτομερώς οικονομικά στοιχεία που αφορούν τη σχέση του προς τα μέλη της οικογένειάς του; Β2. Να περιγράψετε τα ρητορικά ήθη του Μαντίθεου και των κατηγόρων του τα οποία αναφέρονται στην κοινωνική τους ζωή. Β3. Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω προτάσεις ως σωστές (Σ) ή λανθασμένες (Λ): α. Ο Αριστοτέλης διέκρινε τους ρητορικούς λόγους σε συμβουλευτικούς, δικανικούς και επιδεικτικούς. β. Στις συνελεύσεις της Εκκλησίας του Δήμου συμμετείχαν όλοι οι γνήσιοι Αθηναίοι πολίτες από το τριακοστό έτος της ηλικίας τους. γ. Σύμφωνα με τον Πλάτωνα η ρητορική δεν είναι ούτε επιστήμη ούτε τέχνη. δ. Ένα από τα κυριότερα θέματα συζήτησης στην Εκκλησία του Δήμου ήταν η κήρυξη πολέμου. ε. Οι δικανικοί λόγοι αναφέρονταν σε πράξεις που είχαν γίνει στο παρελθόν. Β4.α. Να γράψετε μία λέξη του αρχαίου κειμένου με την οποία σχετίζεται ετυμολογικά καθεμιά από τις ακόλουθες λέξεις που σας δίνονται: υπόλοιπο, δόγμα, ρήτορας, ζωντάνια, αχρησιμοποίητος. Β4.β. Να σχηματίσετε για καθεμία από τις λέξεις της Α στήλης ένα παράγωγο ουσιαστικό (απλό ή σύνθετο) της νέας ελληνικής γλώσσας με την κατάληξη που σας δίνεται στην Β στήλη: Α ΣΤΗΛΗ λέγειν Β ΣΤΗΛΗ Κατάληξη -ος διδόναι -η δέομαι -εια Γ ΣΤΗΛΗ Ουσιαστικό ποιήσομαι ὁμολογεῖν -ής -ία 2

3 Β5. α) Να προσδιορίσετε από το παρακάτω απόσπασμα σε ποιους αναφέρεται ο όρος «ἐπιεικής» και τι πετυχαίνει ο ρήτορας όταν τον χρησιμοποιεί (μονάδες 3), β) να εντοπίσετε αν ο όρος «τῆς ἐμῆς ἐπιεικείας» που αποδίδεται στον Μαντίθεο ( 11) χρησιμοποιείται με την ίδια σημασία (μονάδες 4) και γ) αν επιτυγχάνεται από τον Λυσία ο επιδιωκόμενος σκοπός, όπως προσδιορίζεται από τον Αριστοτέλη (μονάδες 3). (Ἀριστοτέλους Ρητορική, 1356a1-1356a13): «τῶν δὲ διὰ τοῦ λόγου ποριζομένων πίστεων τρία εἴδη ἔστιν: αἱ μὲν γάρ εἰσιν ἐν τῷ ἤθει τοῦ λέγοντος, αἱ δὲ ἐν τῷ τὸν ἀκροατὴν διαθεῖναί πως, αἱ δὲ ἐν αὐτῷ τῷ λόγῳ διὰ τοῦ δεικνύναι ἢ φαίνεσθαι δεικνύναι. διὰ μὲν οὖν τοῦ ἤθους, ὅταν οὕτω λεχθῇ ὁ λόγος ὥστε ἀξιόπιστον ποιῆσαι τὸν λέγοντα: τοῖς γὰρ ἐπιεικέσι πιστεύομεν μᾶλλον καὶ θᾶττον, περὶ πάντων μὲν ἁπλῶς, ἐν οἷς δὲ τὸ ἀκριβὲς μὴ ἔστιν ἀλλὰ τὸ ἀμφιδοξεῖν, καὶ παντελῶς. δεῖ δὲ καὶ τοῦτο συμβαίνειν διὰ τοῦ λόγου, ἀλλὰ μὴ διὰ τοῦ προδεδοξάσθαι ποιόν τινα εἶναι τὸν λέγοντα: οὐ γάρ, ὥσπερ ἔνιοι τῶν τεχνολογούντων, οὐ τίθεμεν ἐν τῇ τέχνῃ καὶ τὴν ἐπιείκειαν τοῦ λέγοντος, ὡς οὐδὲν συμβαλλομένην πρὸς τὸ πιθανόν, ἀλλὰ σχεδὸν ὡς εἰπεῖν κυριωτάτην ἔχει πίστιν τὸ ἦθος» (μετάφραση): «Ο ρητορικός λόγος λειτουργεί πειστικά με τρεις τρόπους: άλλοτε μέσω του χαρακτήρα του ρήτορα, άλλοτε μέσω της συγκεκριμένης διάθεσης που δημιουργεί στην ψυχή του ακροατή και άλλοτε με τα αποδεικτικά ή φαινομενικά αποδεικτικά επιχειρήματα που περιέχει ο ίδιος. Με τον χαρακτήρα του ο ρήτορας πείθει όταν μιλάει με τέτοιον τρόπο, ώστε ο λόγος του να τον κάνει αξιόπιστο γιατί στους έντιμους ανθρώπους χαρίζουμε σε μεγαλύτερο βαθμό και με περισσότερη προθυμία την εμπιστοσύνη μας για όλα, βέβαια, εν γένει, τα θέματα, κατά τρόπο όμως απόλυτο για τα θέματα στα οποία δεν υπάρχει βεβαιότητα και μας αφήνουν περιθώρια αμφιβολίας. Και αυτό όμως πρέπει να προκύπτει από τον λόγο και όχι να είναι το αποτέλεσμα μιας καλής ιδέας που έχουμε από πριν για τον ρήτορα: εγώ δεν δέχομαι, όπως το δέχονται κάποιοι συγγραφείς εγχειριδίων ρητορικής, ότι η εντιμότητα του ρήτορα δεν αποτελεί στοιχείο της ρητορικής τέχνης, γιατί δήθεν δεν συντελεί καθόλου στο να πειστεί ο ακροατής ίσα ίσα θα έλεγα ότι ο χαρακτήρας του ρήτορα είναι σημαντικότατο μέσο πειθούς». ΑΔΙΔΑΚΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ 3 Πολλοί Αθηναίοι πολιτικοί, επειδή υπήρχε η φήμη ότι ο βασιλιάς των Περσών Αρταξέρξης ο Γ (359/8 335 π.χ.) ετοίμαζε εκστρατεία εναντίον της Ελλάδας, πίστευαν ότι η Αθήνα έπρεπε να κινηθεί πρώτη, να προλάβει ενδεχόμενη επίθεσή του και να του κηρύξει τον πόλεμο. Αντίθετη άποψη είχε ο Δημοσθένης, ο οποίος, ωστόσο, θεωρούσε τη συγκυρία κατάλληλη για την ενίσχυση του αθηναϊκού στόλου με την αναδιοργάνωση των συμμοριῶν, δηλαδή των φορολογικών συλλόγων που αποτελούνταν από 1200 πλούσιους Αθηναίους πολίτες και είχαν ως σκοπό την κατανομή των εξόδων για τον εξοπλισμό του στόλου. Ἐγὼ δ, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, νομίζω τὸν μὲν πόλεμον τὸν πρὸς βασιλέα χαλεπὸν τῇ πόλει, τὸν δ ἀγῶνα τὸν ἐκ τοῦ πολέμου ῥᾴδιον ἂν συμβῆναι. διὰ τί; ὅτι τοὺς μὲν πολέμους ἅπαντας ἀναγκαίως ἡγοῦμαι τριήρων καὶ χρημάτων καὶ τόπων δεῖσθαι, ταῦτα δὲ πάντ ἀφθονώτερ ἐκεῖνον ἔχονθ ἡμῶν εὑρίσκω τοὺς δ ἀγῶνας οὐδενὸς οὕτω τῶν ἄλλων ὁρῶ δεομένους ὡς ἀνδρῶν ἀγαθῶν, τούτους δ ἡμῖν καὶ τοῖς μεθ ἡμῶν κινδυνεύουσι πλείους ὑπάρχειν νομίζω. τὸν μὲν δὴ πόλεμον διὰ ταῦτα παραινῶ μηδ ἐξ ἑνὸς τρόπου προτέρους ἀνελέσθαι, ἐπὶ δὲ τὸν ἀγῶνα ὀρθῶς φημι

4 παρεσκευασμένους ὑπάρχειν χρῆναι. εἰ μὲν οὖν ἕτερος μὲν ἦν τις τρόπος δυνάμεως ᾗ τοὺς βαρβάρους οἷόν τ ἦν ἀμύνασθαι, ἕτερος δέ τις ᾗ τοὺς Ἕλληνας, εἰκότως ἂν ἴσως φανεροὶ πρὸς ἐκεῖνον ἐγιγνόμεθ ἀντιταττόμενοι ἐπεὶ δὲ πάσης ἐστὶ παρασκευῆς ὁ αὐτὸς τρόπος καὶ δεῖ ταὔτ εἶναι κεφάλαια τῆς δυνάμεως, τοὺς ἐχθροὺς ἀμύνασθαι δύνασθαι, τοῖς οὖσι συμμάχοις βοηθεῖν, τὰ ὑπάρχοντ ἀγαθὰ σῴζειν, τί τοὺς ὁμολογουμένως ἐχθροὺς ἔχοντες ἑτέρους ζητοῦμεν; ἀλλὰ παρασκευασώμεθα μὲν πρὸς αὐτούς, ἀμυνούμεθα δὲ κἀκεῖνον, ἂν ἡμᾶς ἀδικεῖν ἐπιχειρῇ. καὶ νῦν μὲν καλεῖτε πρὸς ὑμᾶς αὐτοὺς τοὺς Ἕλληνας. Λεξιλόγιο ὁ πόλεμος = ο επιθετικός πόλεμος χαλεπός = δύσκολος ὁ ἀγών = ο αμυντικός πόλεμος, η σύγκρουση ῥᾴδιος = εύκολος δέομαι = χρειάζομαι ἀναιροῦμαι τὸν πόλεμον = αρχίζω τον πόλεμο ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ Δημοσθένους Περὶ τῶν Συμμοριῶν, 9 11 Γ1. Να μεταφράσετε το παρακάτω απόσπασμα από το κείμενο που σας δίνεται: «Ἐγὼ δ, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, νομίζω τὸν μὲν πόλεμον πλείους ὑπάρχειν νομίζω.». (Mονάδες: 10) Γ2. α) Σύμφωνα με τον Δημοσθένη ποια πλεονεκτήματα χρειάζεται να έχουν τα αντίπαλα μέρη στους επιθετικούς και διαρκείς πολέμους («τοὺς πολέμους») και ποιο πλεονέκτημα στους αμυντικούς («τοὺς ἀγῶνας») (μονάδες 7) και β) θεωρεί ότι η τυχόν προετοιμασία των Ελλήνων εναντίον του Πέρση βασιλιά θα γίνει αντιληπτή ή όχι από αυτόν και για ποιο λόγο; (μονάδες 3) (Mονάδες: 10) Γ3α. Για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου να γράψετε τον τύπο που σας ζητείται: ἐγώ: τη δοτική πληθυντικού αριθμού χαλεπόν: τον ίδιο τύπο στον συγκριτικό βαθμό χρημάτων: την αιτιατική ενικού αριθμού ἀγαθῶν: το επίρρημα του θετικού βαθμού πλείους: τη γενική πληθυντικού αριθμού του ίδιου γένους στον υπερθετικό βαθμό ὁρῶ: τον ίδιο τύπο στον αόριστο β ἀντιταττόμενοι: το β ενικό πρόσωπο οριστικής παρακειμένου στην ίδια φωνή παρασκευασώμεθα: τον ίδιο τύπο στον ενεστώτα 4 (Mονάδες: 8)

Γ3β. «ὅτι τοὺς μὲν πολέμους ἅπαντας ἀναγκαίως ἡγοῦμαι τριήρων καὶ χρημάτων καὶ τόπων δεῖσθαι, ταῦτα δὲ πάντ ἀφθονώτερ ἐκεῖνον ἔχονθ ἡμῶν εὑρίσκω»: Στο παραπάνω απόσπασμα να βρείτε τα συνηρημένα

5 Γ3β. «ὅτι τοὺς μὲν πολέμους ἅπαντας ἀναγκαίως ἡγοῦμαι τριήρων καὶ χρημάτων καὶ τόπων δεῖσθαι, ταῦτα δὲ πάντ ἀφθονώτερ ἐκεῖνον ἔχονθ ἡμῶν εὑρίσκω»: Στο παραπάνω απόσπασμα να βρείτε τα συνηρημένα ρήματα και να γράψετε το β ενικό πρόσωπο της ευκτικής του ίδιου χρόνου και της ίδιας φωνής. (Mονάδες: 2) Γ4α. Να χαρακτηρίσετε συντακτικά τους παρακάτω όρους και να αναφέρετε τον όρο που προσδιορίζουν: τριήρων, δεομένους, τοῖς συμμάχοις, ἀδικεῖν. (Mονάδες: 4) Γ4β. «εἰ μὲν οὖν ἕτερος μὲν ἦν τις τρόπος δυνάμεως / (εἰ) ἕτερος δέ τις (τρόπος δυνάμεως ἦν) εἰκότως ἂν ἴσως φανεροὶ πρὸς ἐκεῖνον ἐγιγνόμεθ ἀντιταττόμενοι»: Να αναγνωριστεί το είδος του υποθετικού λόγου (μονάδες 2) και να μετατραπεί ώστε να δηλώνει την απλή σκέψη του λέγοντος (μονάδες 2). (Mονάδες: 4) Γ4γ. Να βρείτε το υποκείμενο του απαρεμφάτου ὑπάρχειν (το 1 ο του κειμένου) και να προσδιορίσετε αν υπάρχει ταυτοπροσωπία ή ετεροπροσωπία. ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΕΠΙΤΥΧΙΑ (Mονάδες: 2) 5

Σχετικά έγγραφα

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Ο.Π. ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ / Β Λ Γ Λ ΓΚΥΡΤΗ ΜΑΡΙΑ

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Ο.Π. ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ / Β Λ Γ Λ 17/03/2019 ΓΚΥΡΤΗ ΜΑΡΙΑ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ Λυσίου Ὑπὲρ Μαντιθέου ( 9-11) ΚΕΙΜΕΝΟ [9] Περὶ μὲν τοίνυν αὐτῆς τῆς αἰτίας