2)Βλ. σχολικό βιβλίο, σελ «Για τις πολύτιμες υπηρεσίες λογογράφου.»

Transcript

1 ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑ: ΑΡΧΑΙΑ Ο.Π. Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΩΔΙΚΟΣ ΘΕΜΑΤΟΣ: ΘΕΜΑ 74 ο (17139) ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ: ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ ΒΑΣΙΛΙΚΗ 1)Βλ. φροντιστηριακό βιβλίο, σελ. 43 και 50. 2)Βλ. σχολικό βιβλίο, σελ «Για τις πολύτιμες υπηρεσίες λογογράφου.» 3) Ο Μαντίθεος στο πλαίσιο της δοκιμασίας επιχειρηματολογεί βασιζόμενος σε γεγονότα της ιδιωτικής και δημόσιας ζωής του: - παρά τις οικονομικές του δυσκολίες πάντρεψε τις δύο αδερφές του δίνοντας προίκα 30 μνων στην κάθε μία. - μοιράστηκε την πατρική περιουσία με τον αδερφό του έτσι ώστε ο δεύτερος να βρίσκεται σε πλεονεκτική θέση. - δεν έχει δώσει ως τώρα αφορμή για παράπονο σε κανέναν. -διαφέρει ο ίδιος σε μεγάλο βαθμό από τους νέους της εποχής του που αρέσκονται σε τυχερά παιχνίδια και άλλες ακολασίες (ψυχολογικό επιχείρημα). - διαφέρει και από τους περισσότερους Αθηναίους που εμφανίζονται ως φιλόδικοι (ηθικό επιχείρημα). 4) Πολλοί νεαροί Αθηναίοι περνούσαν τον καιρό τους στα σκιραφεία ή κυβευτήρια παίζοντας ζάρια και στα καπηλεία. Τα μέρη αυτά εθεωρούντο τόποι διαφθοράς, διότι σύχναζαν κοινές γυναίκες. Ο Ισοκράτης στο λόγο του «Αρεοπαγιτικός» (κεφ ) κακίζει τη νεολαία της εποχής του για τις κακές αυτές συνήθειες. Πολύ συχνά μάλιστα αυτοί οι άνθρωποι ψευδολογούσαν και διέβαλλαν τους έντιμους πολίτες. 5) α)λεξικό, διάλεκτος, μετάδοση, ένδεια, ακροατής β) προσήκει = χρή λέγω = φημί ἡγοῦμαι = νομίζω δέομαι = ἱκετεύω ὁρῶ = βλέπω Σελίδα

2 ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑ: ΑΡΧΑΙΑ Ο.Π. Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΩΔΙΚΟΣ ΘΕΜΑΤΟΣ: ΘΕΜΑ 75 Ο (17140) ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ: ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ ΒΑΣΙΛΙΚΗ 1)Βλ. φροντιστηριακό βιβλίο, σελ. 43 και 50. 2)Βλ. σχολικό βιβλίο, σελ.33 «Η απλότητα ρητόρων.» 3)Η διαδικασία της δοκιμασίας διέφερε από τους άλλους δικαστικούς αγώνες καθώς ο δοκιμαζόμενος δεν επιχειρηματολογούσε μόνο σχετικά με την αναίρεση του κατηγορητηρίου αλλά παρουσίαζε στοιχεία που αφορούσαν όλους τους τομείς της ιδιωτικής και δημόσιας ζωής του. Ο Μαντίθεος αναφέρεται διεξοδικά σε όσα αποδεικνύουν ότι ο ίδιος υπήρξε τίμιος αδερφός και ενάρετος άνθρωπος προκειμένου να προβάλει το ήθος του και να πείσει τους βουλευτές ότι πληρούσε όλες τις νόμιμες προϋποθέσεις και ήταν άξιος του λειτουργήματος που είχε κληθεί να αναλάβει. 4)Ο Μαντίθεος, σε αντίθεση με τους νέους της εποχής του, δε συνήθιζε να χάνει το χρόνο του σε ακόλαστες συνήθειες (ζάρια, ποτά, καπηλεία). Αντιθέτως έδειχνε τέτοια ανωτερότητα που συχνά προκαλούσε το φθόνο και τις διαβολές των ανθρώπων που αρέσκονταν σε αυτά. 5) α.λόγος, δόσις, ποιητής, νομεύς, ὁμολογία β. πλείω, ἀγῶσι, κατηγορημένων, δοκιμασίαις, οὐσίας Σελίδα

3 ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑ: ΑΡΧΑΙΑ Ο.Π. Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΩΔΙΚΟΣ ΘΕΜΑΤΟΣ: ΘΕΜΑ 76 Ο (17141) ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ: ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ ΒΑΣΙΛΙΚΗ 1)Βλ. φροντιστηριακό βιβλίο, σελ. σελ. 43 και 50. 2)Βλ. σχολικό βιβλίο: α. σελ. 17 «Δικανικοί δικαίου.» β. Τα δικαστήρια του Αθηναϊκού κράτους ήταν: η Ηλιαία και ο Άρειος Πάγος ενώ δικαστικές αρμοδιότητες είχαν επιπλέον η Βουλή και η Εκκλησία του Δήμου. Σελ. 17 «Το αρχαιότερο του Δήμου». 3)Ο Μαντίθεος, στο πλαίσιο της δοκιμασίας, αναφέρεται σε στοιχεία της ιδιωτικής του ζωής με σκοπό να πείσει τους βουλευτές ότι είναι άξιος του λειτουργήματος που έχει κληθεί να αναλάβει. Συγκεκριμένα αναφέρει ότι: - παρά τις οικονομικές του δυσκολίες πάντρεψε τις δύο αδερφές του δίνοντας ως προίκα 30 μνες στην κάθε μία. - μοιράστηκε την πατρική περιουσία με τον αδερφό του έτσι ώστε ο δεύτερος να βρίσκεται σε πλεονεκτική θέση. - δεν έχει δώσει ως τώρα αφορμή για παράπονο σε κανέναν. 4)Οι εκτεταμένες καταστροφές της πόλεως σε έμψυχο και άψυχο υλικό που προκάλεσε ο μακροχρόνιος Πελοποννησιακός πόλεμος επόμενο ήταν να έχουν σοβαρότατες επιπτώσεις και στις εμπορικές επιχειρήσεις του πατέρα του Μαντίθεου. Ο ίδιος τονίζει το γεγονός αυτό για να συνδέσει τις προσωπικές και οικογενειακές του περιπέτειες με τις συμφορές της πόλης του. 5) α. δόσις, αἰτιῶ, ἐλάχιστον, χρή, ἐκ + δίδωμι β. λεκτικός, αφηγητής, άτυχος, οπτικός, διάψευση Σελίδα

4 ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑ: ΑΡΧΑΙΑ Ο.Π. Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΩΔΙΚΟΣ ΘΕΜΑΤΟΣ: ΘΕΜΑ 77 Ο (17142) ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ: ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ ΒΑΣΙΛΙΚΗ 1)Βλ. φροντιστηριακό βιβλίο, σελ. σελ. 43 και 50. 2)Βλ. σχολικό βιβλίο, σελ.19 «Διήγησις αποδείξεις.» 3)Πρόκειται για ένα ψυχολογικό και εύστοχο επιχείρημα. Στηρίζεται στην παλαιά παροιμία ὅμοιον ὁμοίῳ ἀεὶ πελάζει, δηλαδή ο όμοιος τον όμοιο πάντα γυρεύει. Δείχνει ότι η ανωτερότητα του Μαντιθέου κινεί το φθόνο των αντιπάλων του και αυτός προκαλεί την εις βάρος του διαβολή. 4) Η διαδικασία της δοκιμασίας διέφερε από τους άλλους δικαστικούς αγώνες καθώς ο δοκιμαζόμενος δεν επιχειρηματολογούσε μόνο σχετικά με την αναίρεση του κατηγορητηρίου αλλά παρουσίαζε στοιχεία που αφορούσαν όλους τους τομείς της ιδιωτικής και δημόσιας ζωής του. Βλ. σχόλιο σχολικού βιβλίου σελ. 97 5) αἰτιῶ, ἀγωνίζομαι, δοκιμάζω, βιῶ, εὐνοῶ Σελίδα

5 ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑ: ΑΡΧΑΙΑ Ο.Π. Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΩΔΙΚΟΣ ΘΕΜΑΤΟΣ: ΘΕΜΑ 92 ο (17394) // παρ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 10/12/2014 ΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ: ΓΚΥΡΤΗ ΜΑΡΙΑ 1. Βλ. φροντιστηριακό βιβλίο, σελ. 43 και σελ Βλ. σχολικό βιβλίο, εισαγωγή, σελ. 17 χειροτονία: ψηφοφορία µε ανάταση των χεριών, που ακολουθούσε µετά τις αγορεύσεις στην εκκλησία του δήµου. κλεψύδρα: υδραυλικό χρονόµετρο, σύµφωνα µε το οποίο περιοριζόταν ο χρόνος των αγορεύσεων στο δικαστήριο της Ηλιαίας. λογογράφοι: σελ. 17: «Επειδή νόµος... στο δικαστήριο». 3. Στη δηµόσια ζωή του ο Μαντίθεος παρουσιάζεται ως άνθρωπος ενάρετος, κόσµιος, εγκρατής, ηθικός, θύµα της κακοήθειας των αργόσχολων νεαρών που σύχναζαν σε κακόφηµα µέρη και δεν ανέχονταν τον ευηπόληπτο χαρακτήρα του. Εποµένως, αποτελεί υπόδειγµα άψογης συµπεριφοράς. Στον αντίποδα βρίσκονται οι αντίπαλοί του, που είναι αργόσχολοι, άνθρωποι κακοήθεις και συκοφάντες, ανυπόληπτοι και ανήθικοι, που διαβάλλουν τους έντιµους πολίτες (εποµένως και τον Μαντίθεο), και προσπαθούν να υπονοµεύσουν τις δηµοκρατικές διαδικασίες και την κοινωνική συνοχή της πόλης. 4. Ο Μαντίθεος, ως µεγαλύτερος αδερφός και αρχηγός του οίκου µετά τον θάνατο του πατέρα του, ενώ κληρονόµησε µικρή περιουσία, πάντρεψε τις δύο αδερφές του, δίνοντας σε κάθε µία αξιοπρεπή προίκα τριάντα µνων, χωρίς να είναι νοµικά υποχρεωµένος να το κάνει (µια συνήθης προίκα ανερχόταν στο ποσό των µνων). Επιπλέον, η µικρή περιουσία που κληρονόµησε δεν τον εµπόδισε να δώσει στον µικρότερο αδερφό του µεγαλύτερο µέρος της πατρικής κληρονοµιάς, αν και οι γνήσιοι γιοι κληρονοµούσαν εξίσου την πατρική περιουσία. Οι ενέργειες αυτές του Μαντιθέου είναι δείγµα της αφιλοκέρδειας και των φιλάδελφων συναισθηµάτων του (ήθος λέγοντος) και προϊδεάζουν ευνοϊκά τους βουλευτές απέναντί του. Σελίδα 1

6 ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ α )κατάλοιπο: καταλειφθείσης πολίτης: πόλεως διαβίωση: βεβίωκα επιτυχία: τυγχάνουσι οπτικός: ὄψεσθε β) Α ΣΤΗΛΗ Β ΣΤΗΛΗ 1. ποιηµάτιον β) υποκοριστικό 2. σχολεῖον δ) τόπος 3. ποίησις α) ενέργεια ή κατάσταση 4. ποιητής ε) πρόσωπο που ενεργεί 5. σχῆµα γ) αποτέλεσµα ενέργειας Σελίδα 2

7 ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑ: ΑΡΧΑΙΑ Ο.Π. Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΩΔΙΚΟΣ ΘΕΜΑΤΟΣ: ΘΕΜΑ 72 ο (17137) // παρ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 10/12/2014 ΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ: ΓΚΥΡΤΗ ΜΑΡΙΑ 1. Βλ. φροντιστηριακό βιβλίο, σελ. 43 και σελ Βλ. σχολικό βιβλίο, εισαγωγή, σελ O Mαντίθεος γνωρίζει τα δικαιώµατα και τις υποχρεώσεις του που απορρέουν από τη διαδικασία της δοκιµασίας πρέπει να αντικρούσει τις κατηγορίες και να λογοδοτήσει για την ιδιωτική και δηµόσια ζωή του («ἐν µὲν τοῖς ἄλλοις ἀγῶσι... διδόναι»). Παρουσιάζεται ως πολίτης µε παρακλητική διάθεση και σεβασµό απέναντι στους βουλευτές επιδιώκοντας να κερδίσει τη συµπάθεια και την εύνοιά τους, διαβεβαιώνει τους βουλευτές ότι δεν θα τους κουράσει µακρηγορώντας («δέοµαι... διὰ βραχυτάτων»). Επιπλέον, συµπάσχει για τις συµφορές της πόλης του εξαιτίας του Πελοποννησιακού πολέµου («διὰ τὰς συµφορὰς τὰς τῆς πόλεως»). Επίσης, στην ιδιωτική του ζωή εµφανίζεται στοργικός και προστατευτικός απέναντι στις δύο αδερφές του, προικίζοντας και τις δύο µε αξιοπρεπή προίκα, χωρίς να είναι νοµικά υποχρεωµένος. Στη διανοµή της πατρικής περιουσίας µε τον µικρότερο αδερφό του παρουσιάζεται υπεύθυνος, έντιµος, δίκαιος και αφιλοκερδής, αφού του έδωσε µεγαλύτερο µέρος από την πατρική κληρονοµιά, αν και οι γνήσιοι γιοι κληρονοµούσαν εξίσου την περιουσία του πατέρα. Τέλος, στις σχέσεις του µε τους συµπολίτες του εµφανίζει τον εαυτό του κόσµιο, ευπρεπή και µε κοινωνική συνείδηση. Στη δηµόσια ζωή του παρουσιάζεται ως άνθρωπος ενάρετος, κόσµιος, εγκρατής, ηθικός, θύµα της κακοήθειας των αργόσχολων νεαρών που σύχναζαν σε κακόφηµα µέρη και δεν ανέχονταν τον ευηπόληπτο χαρακτήρα του. Εποµένως, αποτελεί υπόδειγµα άψογης συµπεριφοράς. 4. Πολλοί νέοι της εποχής του σπαταλούσαν το χρόνο τους σε ακόλαστες συνήθειες («τῶν νεωτέρων ὅσοι περὶ κύβους... Σελίδα 1

8 ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ 2014 ποιούµενοι») διασκέδαζαν σε κακόφηµα µέρη (στα σκιραφεία ή κυβευτήρια και στα καπηλεία) παίζοντας ζάρια (κύβους), πίνοντας ποτά (πότους) ή κάνοντας παρέες µε κοινές γυναίκες (ἀκολασίαι). Επιπλέον, οι άνθρωποι που σύχναζαν σ αυτά τα κακόφηµα µέρη διέβαλλαν τους έντιµους πολίτες. Ανάλογα εχθρεύονται και τον Μαντίθεο και ψευδολογούν εναντίον το, και αυτό αποδεικνύει ότι ο Μαντίθεος δεν είναι όµοιός τους («πάντας αὐτοὺς ὄψεσθέ µοι... ψευδοµένους»). 5 α ) Α ΣΤΗΛΗ Β ΣΤΗΛΗ 1. αἰτία ζ) κατηγορία 2. ἐκδίδωµι δ) παντρεύω 3. ἐπιδίδωµι ε) προικίζω 4. ἔγκληµα β) κατηγορία, µοµφή 5. ἐπιείκεια γ) τιµιότητα, κοσµιότητα β) ἐπιδούς: απόδοση ἐνειµάµην: διανοµή βεβίωκα: βίος λογοποιοῦντας: ποίηση ἐπεθυµοῦµεν: απροθυµία Σελίδα 2

9 ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑ: ΑΡΧΑΙΑ Ο.Π. Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΩΔΙΚΟΣ ΘΕΜΑΤΟΣ: ΘΕΜΑ 73 ο (17138) // παρ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 10/12/2014 ΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ: ΓΚΥΡΤΗ ΜΑΡΙΑ 1. Βλ. φροντιστηριακό βιβλίο, σελ. 43 και σελ Βλ. σχολικό βιβλίο, εισαγωγή, σελ Ο Μαντίθεος στην παράγραφο 11 αναφέρεται στη δηµόσια συµπεριφορά του («περὶ δὲ τῶν κοινῶν... περὶ ἐµοῦ»). Το σχήµα αντίθεσης («τὰ µὲν ἴδια» // «περὶ τῶν κοινῶν») τονίζει τη µετάβαση από την ιδιωτική στη δηµόσια ζωή του. Συγκεκριµένα, οι παρέες του ήταν κόσµιες σε αντίθεση µε πολλούς νέους της εποχής του που σπαταλούσαν το χρόνο τους σε ακόλαστες συνήθειες («τῶν νεωτέρων ὅσοι περὶ κύβους... ποιούµενοι») διασκέδαζαν σε κακόφηµα µέρη (στα σκιραφεία ή κυβευτήρια και στα καπηλεία) παίζοντας ζάρια (κύβους), πίνοντας ποτά (πότους) ή κάνοντας παρέες µε κοινές γυναίκες (ἀκολασίαι). Επιπλέον, οι άνθρωποι που σύχναζαν σ αυτά τα κακόφηµα µέρη διέβαλλαν τους έντιµους πολίτες. Ανάλογα εχθρεύονται και τον Μαντίθεο και ψευδολογούν εναντίον του, και αυτό αποδεικνύει ότι ο Μαντίθεος δεν είναι όµοιός τους («πάντας αὐτοὺς ὄψεσθέ µοι... ψευδοµένους»). Ο υποθετικός συλλογισµός που δηλώνει το µη πραγµατικό («εἰ τῶν αὐτῶν ἐπεθυµοῦµεν, οὐκ ἂν τοιαύτην γνώµην εἶχον περὶ ἐµοῦ»), αποτελεί ένα ψυχολογικό και πολύ εύστοχο επιχείρηµα. Στηρίζεται στην παλαιά παροιµία «ὅµοιον ὁµοίῳ ἀεὶ πελάζει», δηλαδή ο όµοιος τον όµοιο πάντα γυρεύει. Επιβεβαιώνει «ἐξ ἀντιθέτου» την ανωτερότητα του Μαντιθέου και προβάλλει τη διαφορά ήθους ανάµεσα σ αυτόν και τους κατηγόρους του, αφού η υπεροχή του προκαλεί το φθόνο των αντιπάλων του και αυτός δηµιουργεί την εις βάρος του διαβολή. Τέλος, η συµπαράθεση των συνωνύµων «λογοποιοῦντας» και «ψευδοµένους», καθώς και η χρήση του υπερθετικού βαθµού «πλεῖστα» τονίζουν ξεκάθαρα τον ανέντιµο ρόλο αυτών, Σελίδα 1

10 ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ 2014 δηµιουργώντας µε αυτόν τον τρόπο αντίθεση µε την ανωτερότητα, πραότητα και κοσµιότητα του Μαντιθέου («τῆς ἐµῆς ἐπιεικείας»), που προκαλεί το φθόνο και τις διαβολές των αντιπάλων του. 4. Ο Μαντίθεος, ως υποψήφιος βουλευτής στη Βουλή των πεντακοσίων, είναι υποχρεωµένος να περάσει από τη διαδικασία της δοκιµασίας, προκειµένου να διαπιστώσουν οι βουλευτές αν πληρούνται οι νόµιµες προϋποθέσεις, για να αναλάβει τα καθήκοντά του. Ενώ δηλαδή στις κοινές δίκες ο κατηγορούµενος οφείλει να απολογηθεί µόνον για τις κατηγορίες που του αποδίδονται, στις δοκιµασίες είναι υποχρεωµένος να λογοδοτεί για όλη του τη ζωή. (Για τη διαδικασία της δοκιµασίας βλέπε ερµηνευτικό σχόλιο σχολικού βιβλίου σελ. 97 καθώς και εισαγωγή σχολικού βιβλίου σελ. 79). 5 α ) ποιήσοµαι: ποίησις βίος: βιόω - ῶ δῆλον: ἄδηλον λέγω: φηµὶ καταλειφθείσης: κατά + λείποµαι β) είδηση: οἶδ (α) δοξασία: δοκεῖ αγωνιστικός: ἀγῶσι δόκιµος: δοκιµασίαις εκδότης: διδόναι, ἐξέδωκα, ἐπιδοὺς Σελίδα 2

11

12

13

14 ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑ: ΑΡΧΑΙΑ Ο.Π. ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΩΔΙΚΟΣ ΘΕΜΑΤΟΣ: ΘΕΜΑ 61ο ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 09/12/2014 ΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ: Αναγνωστάκη Σοφία 1. Βλ. Φ.Β. σελ Βλ. Σχ.Β σελ «Αυτό που έχει ιδιαίτερη σημασία χαρακτηριστικό και άλλων ρητόρων» 3. Οι οικονομικές επιπτώσεις του μακρόχρονου Πελοποννησιακού πολέμου στην εμπορική δραστηριότητα του πατέρα του Μαντίθεου τον ανάγκασαν να στείλει τους γιους του στο φίλο το Σάτυρο στον Πόντο. Η μικρή πατρική περιουσία που κληρονόμησε ο Μαντίθεος δεν τον εμπόδισε να παντρέψει τις δύο αδελφές του, δίνοντάς τους την καθιερωμένη προίκα της εποχής (30 μνες), αν και δεν ήταν υποχρεωμένος νομικά, ούτε να παραχωρήσει στον μικρότερο αδελφό του μεγαλύτερο τμήμα της γονικής κληρονομιάς, μολονότι είχαν κληρονομήσει ως γνήσιοι γιοι εξίσου την πατρική περιουσία. Όλα αυτά αναφέρονται, για να αποδειχθούν η αφιλοκέρδεια και τα φιλόστοργα συναισθήματα του Μαντίθεου προς τα μέλη της οικογένειάς του (ήθος λέγοντος). 4. Οι εκτεταμένες καταστροφές της πόλης σε έμψυχο και άψυχο υλικό είχαν επιπτώσεις στις εμπορικές δραστηριότητες των πολιτών. Η κακή οικονομική κατάσταση του πατέρα του Μαντιθέου τον ανάγκασε να στείλει τους δύο γιους του στο φίλο του τον Σάτυρο. Αυτό θα μπορούσε να είναι και μια εύσχημη απόκρυψη των πολιτικών προβλημάτων που αντιμετώπιζε ο Μαντίθεος λόγω των αριστοκρατικών του πεποιθήσεων, σίγουρα όμως ο Μαντίθεος επιδιώκει και να διεγείρει υπέρ του συναισθήματα συμπάθειας στους ακροατές, που έχουν τη μνήμη της οικονομικής δυσπραγίας του πολέμου (παθοποιία). 5. α. 1 - ε β. κατά + λείπομαι 2 - στ ἐκ + δίδωμι 3 - δ μηδέ + πω + ποτέ 4 - β διά + οἰκέω-ῶ 5 - α λόγος + ποιέω-ῶ Σελίδα 1

15 ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑ: ΑΡΧΑΙΑ Ο.Π. Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΩΔΙΚΟΣ ΘΕΜΑΤΟΣ: 62ο (17115) ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 02/12/14 ΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ: Έφη Αποστολάκη 1) Βλ. φροντιστηριακό βιβλίο σσ ) Βλ. εισαγωγή σχολικού βιβλίου σελ ) Ο Μαντίθεος ανοίγοντας εδώ το δρόµο για την κυρίως υπεράσπισή του, ξεκινά µε έναν σαφέστατο διαχωρισµό µεταξύ δίκης και δοκιµασίας. Ενώ στις κοινές δίκες ο κατηγορούµενος οφείλει να απολογηθεί µόνο για τις κατηγορίες που του αποδίδονται, στις δίκες δοκιµασίες είναι υποχρεωµένος να λογοδοτεί για όλη του τη ζωή. Το µήνυµα υπενθύµιση που επιδιώκει να στείλει στους Βουλευτές είναι πως θα πρέπει να τον αντιµετωπίσουν ως δηµόσιο πρόσωπο που δοκιµάζεται και όχι ως κοινό κατηγορούµενο που έχει διαπράξει κάποιο αδίκηµα. Η στάση του αυτή στοχεύει στην εύνοια των Βουλευτών, δηλαδή στη διαµόρφωση µιας θετικής εικόνας για το πρόσωπό του (captatio benevolentiae) και στη δηµιουργία του κατάλληλου εδάφους, ώστε να µιλήσει στη συνέχεια για όλη του τη ζωή, δηµόσια και ιδιωτική.(στην απάντηση κρίνεται σκόπιµο να συµπεριληφθεί το σχόλιο του σχολικού βιβλίου για τη δοκιµασία στη σελίδα 97, καθώς και το απόσπασµα από την εισαγωγή του σχολικού βιβλίου που αναφέρεται στο θεσµό της δοκιµασίας στη σελ. 79.) 4) Ο Μαντίθεος στην αρχή της αφήγησης του προσωπικού του βίου αναφέρεται στην άριστη σχέση που είχε µε τα αδέλφια του.παρά τις οικονοµικές δυσκολίες που αντιµετώπιζε λόγω των οικονοµικών συµφορών που είχαν πλήξει την πόλη και είχαν ως αποτέλεσµα να µειώσουν αισθητά την πατρική περιουσία (σχόλιο σχολ. βιβλίου σελ. 97), εκείνος κατάφερε να προικίσει τις δυο αδελφές του αλλά και να µοιράσει την περιουσία του πατέρα τους δίνοντας µεγαλύτερο µερίδιο στον αδελφό του, παρά το γεγονός ότι ο νόµος όριζε πως η πατρική περιουσία πρέπει να µοιράζεται σε ίσα µερίδια ανάµεσα στα αδέλφια (σχόλια σχολ. βιβλίου σελ. 96 και 97).Ο τύπος ἐνειµάµην δείχνει ότι είχε τη δυνατότητα ως διαχειριστής κληρονοµιάς (ήταν ο µεγαλύτερος αδελφός) να πάρει µεγαλύτερο µερίδιο, αλλά δεν το έκανε.και τα δύο περιστατικά χρησιµοποιούνται από τον δοκιµαζόµενο για να πείσει τους Βουλευτές για την αφιλοκέρδειά του και για να τους καταστήσει σαφές ότι σε καµία περίπτωση δε θα θυσίαζε τις άριστες σχέσεις που είχε µε τα αδέλφια του στο βωµό των χρηµάτων.ο Λυσίας φανερώνει εδώ το εξαίρετο ήθος του Μαντιθέου, όπως αυτό εκδηλώθηκε στην οικογενειακή του ζωή.η ισορροπηµένη και ήρεµη οικογενειακή ζωή είναι χαρακτηριστικό κάθε έντιµου και αγαθού πολίτη, ενώ παράλληλα συµβάλλει στη θετική εκτίµησή του από την πλευρά των Βουλευτών.Τα επιχειρήµατα που αφορούν την οικογενειακή ζωή είναι συναισθηµατικά:ο ρήτορας επιδιώκει να κερδίσει πρώτα το συναίσθηµα του ακροατηρίου (γι'αυτό και η 10 Σελίδα

16 ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ 2014 προηγείται των άλλων), ώστε οι Βουλευτές να δεχτούν ευκολότερα τα λογικά-ηθικά και ψυχολογικά επιχειρήµατα που θα ακολουθήσουν. 5. α) κατάλοιπο-καταλειφθείσης, πολίτης-τῆς πόλεως, διαβίωση- τοῦ βίου, βεβίωκα, επιτυχία -τυγχάνουσι, οπτικός- ὄψεσθε. 5. β) 1β, 2δ, 3α, 4ε, 5γ. Σελίδα

17

18

19 ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑ: ΑΡΧΑΙΑ Ο.Π. ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΩΔΙΚΟΣ ΘΕΜΑΤΟΣ: ΘΕΜΑ 64ο ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 09/12/2014 ΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ: Αναγνωστάκη Σοφία 1. Βλ. Φ.Β. σελ Βλ. Σχ.Β σελ «Τα ενθυμήματα (κοινόχρηστα επιχειρήματα)» 3. Ο Μαντίθεος έχει φιλόστοργα συναισθήματα απέναντι στα μέλη της οικογένειάς του και είναι αφιλοκερδής: πάντρεψε τις αδελφές του δίνοντάς τους την καθιερωμένη προίκα, παρά την άσχημη οικονομική του κατάσταση και χωρίς να είναι υποχρεωμένος νομικά, και παραχώρησε στο μικρότερο αδελφό του το μεγαλύτερο μερίδιο από την πατρική κληρονομιά, παρόλο που ως γνήσιοι γιοι είχαν κληρονομήσει και οι δύο εξίσου την πατρική περιουσία. Ως ιδιώτης δεν έβλαψε κάποιον συμπολίτη του, ώστε να του δώσει αφορμή να εκφράσει παράπονο. Η ηθική και ενάρετη δημόσια ζωή του αποδεικνύεται από το ότι δε χάνει το χρόνο του σε ασωτίες στα σκιραφεία και τα καπηλεία, όπως πολλοί συνομήλικοί του, οι οποίοι από φθόνο τον συκοφαντούν και ψευδολογούν εναντίον, αφού δεν έχει τα ίδια ενδιαφέροντα με αυτούς 4. Βλέπε το πρώτο ερμηνευτικό σχόλιο Σχολικού Βιβλίου σελ α. ποίησις β. οἶδ(α) βιόω-ῶ ἄδηλον φημί κατά + λείπομαι δοκεῖ ἀγῶσι δοκιμασίαις ἐξέδωκα-διδόναι Σελίδα 1

20

21

22 ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑ: ΑΡΧΑΙΑ Ο.Π. ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΩΔΙΚΟΣ ΘΕΜΑΤΟΣ: 17143, ΘΕΜΑ 78 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ: ΡΑΜΦΟΥ ΖΑΜΠΕΤΑ 1. Απάντηση σελ 43, 50 φροντ. βιβλίο 2. Σελ σχολικό βιβλίο «Το 404 π.χ. Πολέμαρχου» 3. Τα επιχειρήματα του Μαντίθεου είναι τα εξής: Αν και κληρονόμησε μετά το θάνατο του πατέρα του μικρή περιουσία, εντούτοις εκτέλεσε τις υποχρεώσεις του απέναντι στα αδέλφια του. Συγκεκριμένα, πάντρεψε τις δύο αδελφές του, δίνοντας την προίκα που επιβαλλόταν από τα ήθη της εποχής, δηλαδή 30 μνες σε καθεμιά. Επίσης, μοιράστηκε την υπόλοιπη περιουσία με τον αδελφό του, δίνοντας σε αυτόν μεγαλύτερο μέρος, αν και επιβαλλόταν η διανομή εξίσου και ο μεγαλύτερος αδελφός δεν είχε κανένα πλεονέκτημα έναντι των άλλων. Η παραχώρηση μεγαλύτερου μεριδίου στον μικρότερο αδελφό αποτελεί δείγμα της αφιλοκέρδειας του Μαντιθέου. 4. Ο Μαντίθεος παρουσιάζεται σε κοινωνικό επίπεδο σχεδόν άψογος, ο ιδανικός πολίτης. Συγκεκριμένα, δε σύχναζε σε ανήθικους χώρους και μέρη διαφθοράς της νεολαίας, σκιραφεία, κυβευτήρια και καπηλεία, με κοινές γυναίκες, κάτι που γινόταν από τους περισσότερους νέους της εποχής του. Επίσης, δε χαρακτηριζόταν από λογοποιία και ψευδολογία, χαρακτηριστικό όσων σύχναζαν στα σκιραφεία, τα καπηλεία και τα λοιπά καταγώγια και σκοπό είχαν τη διαβολή των έντιμων πολιτών. 5. α) δύναμη, κατάληψη, διανομή, βίος, γένος β) δίωξις, ἀκροατής, ἡγεμών, ὂμμα, ψεῦδος. Σελίδα

23 ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑ: ΑΡΧΑΙΑ Ο.Π. (Β ΛΥΚΕΙΟΥ) ΚΩΔΙΚΟΣ ΘΕΜΑΤΟΣ: (ΘΕΜΑ 79 ο ) ( 9-11) ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 11/12/2014 ΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ: ΚΑΤΣΑΝΤΩΝΗ ΕΛΕΝΗ 1. Βλ. Φροντ. βιβλίο σελ. 43 και Βλ. σχολ. βιβλίο σελ. 9 ( Ο Όμηρος θεωρεί στο Β Ιλιάδος ). 3. Ήθος Μαντιθέου Υποδειγματικός, φιλόστοργος αδελφός, αφού πάντρεψε τις δύο αδελφές του και τις προίκισε δίνοντας στην καθεμία προίκα 30 μνων, παρά τη μικρή περιουσία που κληρονόμησε από τον πατέρα του. Αφιλοκερδής, καθώς έδωσε στον μικρότερο αδελφό του μεγαλύτερο τμήμα της πατρικής κληρονομιάς, αν και οι γνήσιοι γιοι κληρονομούσαν εξίσου την περιουσία του πατέρα. Συνετός, έντιμος, αφού ποτέ δεν έβλαψε κανέναν συμπολίτη του, ώστε να του δώσει αφορμή για παράπονα. Αξιοπρεπής, ενάρετος, ευυπόληπτος, άμεμπτος ηθικά, καθώς, σ αντίθεση με τους περισσότερους νέους της εποχής του που σπαταλούσαν τον καιρό τους σ ανούσιες ακολασίες, ο ίδιος απείχε εντελώς από τέτοιες συνήθειες, γι αυτό και κινούσε τον φθόνο τους. 4. Ο δοκιμαζόμενος για την κατάληψη ενός δημόσιου αξιώματος στην αρχαία Αθήνα υποβαλλόταν σε εξονυχιστικό έλεγχο της προσωπικότητάς του, για να διαπιστωθεί αν ήταν άξιος για το λειτούργημα, στο οποίο είχε αναδειχθεί. Οι μέλλοντες άρχοντες δηλαδή έπρεπε να διαθέτουν «την έξωθεν καλήν μαρτυρίαν», όπως θα λέγαμε σήμερα έπρεπε δηλαδή να είναι άτρωτοι ηθικά γιατί ο πολίτης εκείνος που έχει μειωμένη ηθική συνείδηση και αδύναμο χαρακτήρα, υπόκειται ευκολότερα σε πειρασμούς και εκβιασμούς και υποπίπτει σε παρανομίες. 5. ενέργεια ή κατάσταση πρόσωπο που ενεργεί αποτέλεσμα ενέργειας ποίησις οἰκήτωρ λόγος οἴκησις οἴκημα Σελίδα

24 ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ 2014 β. ελλιπής: καταλειφθείσης. - πολιτικός: πόλεως - αναβίωση: βεβίωκα - ατυχία: τυγχάνουσι - οφθαλμός: ὄψεσθε Σελίδα

25 ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑ: ΑΡΧΑΙΑ Ο.Π. (Β ΛΥΚΕΙΟΥ) ΚΩΔΙΚΟΣ ΘΕΜΑΤΟΣ: (ΘΕΜΑ 80) ( 9-11) ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 11/12/2014 ΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ: ΚΑΤΣΑΝΤΩΝΗ ΕΛΕΝΗ 1. Βλ. φροντ. βιβλίο σελ. 43 και 50 Μονάδες Υπάρχουν τριών ειδών ρητορικοί λόγοι κατά τον Αριστοτέλη: α. Οι συμβουλευτικοί (πολιτικοί ) λόγοι, που εκφωνούνται στις συνελεύσεις του λαού (Εκκλησία του Δήμου). β. Οι δικανικοί, που εκφωνούνται στα δικαστήρια και γ. Οι επιδεικτικοί ή πανηγυρικοί, οι οποίοι εκφωνούνται σε διάφορες εορτές και συγκεντρώσεις. Σ αυτούς περιλαμβάνονται και οι επιτάφιοι. Μονάδες Τα στοιχεία που μπορούμε να συναγάγουμε από το κείμενο για την κοινωνική ζωή του Μαντιθέου είναι τα εξής: Συνετή, υποδειγματική συμπεριφορά απέναντι στους άλλους: Στη φράση καί πρός τούς ἄλλους ἅπαντας οὕτως βεβίωκα, ὥστε μηδέποτέ μοι μηδέ πρός ἕνα μηδέν ἔγκλημα γενέσθαι με την επανάληψη της άρνησης μή τονίζει με έμφαση τον υποδειγματικό του βίο, αφού δεν έδωσε ποτέ αφορμή για κατηγορία σε κανέναν. Ηθική και ενάρετη δημόσια ζωή/ αποχή από χώρους διαφθοράς Ο Μαντίθεος, όσον αφορά την κοινωνική του ζωή, διήγε ηθικό βίο, καθώς, σ αντίθεση με τους άλλους νέους της εποχής του, οι οποίοι περνούσαν τον καιρό τους στα σκιραφεία, στα καπηλεία και σε άλλους χώρους διαφθοράς (περί κύβους ἤ πότους ἤ [περί] τάς τοιαύτας ἀκολασίας), όπου σύχναζαν κοινές γυναίκες, ο ίδιος δεν έκανε ποτέ κάτι τέτοιο. Γι αυτό οι ανήθικοι και αναξιοπρεπείς αυτοί νέοι τον αντιπαθούσαν και διέδιδαν ασύστολα ψεύδη εναντίον του (περί ἐμοῦ λογοποιοῦντας καί ψευδομένους). Η ανωτερότητα και η καλή φήμη ενός ανθρώπου πάντα κινεί το φθόνο. Έτσι, ο Μαντίθεος μ ένα ψυχολογικό και πολύ εύστοχο επιχείρημα προβάλλει την ανεπίληπτη συμπεριφορά του στην κοινωνική του ζωή, αφού αν ήταν όμοιός τους, τα άτομα αυτά δεν θα ήταν αντίπαλοί του (εἰ τῶν αὐτῶν ἐπεθυμοῦμεν, οὐκ ἄν τοιαύτην γνώμην εἶχον περί ἐμοῦ). Μονάδες 10 Σελίδα

26 ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ Ο μακροχρόνιος Πελοποννησιακός πόλεμος, ο οποίος διήρκησε 27 ολόκληρα χρόνια, είχε σοβαρότατες επιπτώσεις στην οικονομία της πόλης και κατά συνέπεια και στις εμπορικές επιχειρήσεις του πατέρα του Μαντιθέου. Η κακή οικονομική του κατάσταση προφανώς τον ανάγκασε να στείλει τους δύο γιους του στον φίλο του Σάτυρο, στον Πόντο. Μονάδες α) πολλή ὀλίγη δίκαιον ἄδικον δῆλον ἄδηλον οἶδα ἀγνοῶ μέγιστον ἐλάχιστον β) καταλειφθείσης < κατά + λείπομαι ἐξέδωκα < ἐκ + δίδωμι μηδεπώποτε < μηδέ + πω + ποτέ διῳκηκα < διά + οἰκέω-ῶ λογοποιοῦντας < λόγος + ποιέω-ῶ Μονάδες 5 Μονάδες 5 Σελίδα