ΔΛΠ 16 Υλικά Πάγια Στοιχεία Ενεργητικού Property, Plant and Equipment (Δεκ 2003)

Transcript

1 ΔΛΠ 16 Υλικά Πάγια Στοιχεία Ενεργητικού Property, Plant and Equipment (Δεκ 2003) 1

2 Σκοπός του Προτύπου Ο σκοπός του ΔΛΠ 16 είναι να καθορίσει το λογιστικό χειρισμό των ΥΠΣΕ έτσι ώστε οι χρήστες των ΧΚ να μπορούν να διακρίνουν πληροφορίες για τις επενδύσεις της οντότητας σε ΥΠΣΕ και τις μεταβολές σε αυτές τις επενδύσεις. Σε ισχύ από 1/1/2005 και μετά. Το ΔΛΠ 16 πρέπει να εφαρμόζεται στην λογιστική όλων των ΥΠΣΕ και καλύπτει Στοιχεία που είναι υπό κατασκευή για χρήση ως ακίνητα για επένδυση (ΔΛΠ 40) ΥΠΣΕ συμβάσεων χρηματοοικονομικής μίσθωσης (ΔΛΠ 17) Το ΔΛΠ 16 δεν καλύπτει Βιολογικά στοιχεία ενεργητικού (ΔΛΠ 41) ΥΠΣΕ κατεχόμενα για πώληση (ΔΠΧΠ 5) ή Αναγνώριση και επιμέτρηση περιουσιακών στοιχείων που προέρχονται από εξερεύνηση και αξιολόγηση (βλέπε Δ.Π.Χ.Π. 6 Εξερεύνηση και Αξιολόγηση Μεταλλευτικών Πόρων) ενσώματες ακινητοποιήσεις που κατατάσσονται ως κατεχόμενες προς πώληση σύμφωνα με το Δ.Π.Χ.Π. 5 Μη Κυκλοφορούντα Περιουσιακά Στοιχεία που Κατέχονται προς Πώληση και Διακοπείσες Δραστηριότητες μεταλλευτικά δικαιώματα και μεταλλευτικά αποθέματα, όπως το πετρέλαιο, το φυσικό αέριο και τους όμοιους μη ανανεώσιμους πόρους Το ΔΛΠ 16 καλύπτει όμως ΥΠΣΕ τα οποία χρησιμοποιούνται για την ανάπτυξη ή συντήρηση αυτών των στοιχείων ενεργητικού. 2

3 Υλικά Πάγια Στοιχεία Ενεργητικού Τα Υλικά Πάγια Στοιχεία του Ενεργητικού (Property, plant, and equipment) είναι περιουσιακά στοιχεία με φύση διάρκειας Χρησιμοποιούνται στις λειτουργίες και δεν είναι για πώληση. Μακράς διάρκειας στη φύση και συνήθως αποσβένονται. Έχουν φυσική υπόσταση. Περιλαμβάνουν: Γη, Κτιριακές υποδομές (γραφεία, εργοστάσια, αποθήκες), Εξοπλισμός (Μηχανήματα, έπιπλα, εργαλεία). LO 1

4 Ορισμοί ΥΠΣΕ Είναι τα στοιχεία με φυσική υπόσταση τα οποία: (a) Κατέχονται για χρήση στην παραγωγή ή προσφορά αγαθών ή υπηρεσιών ή εκμίσθωση σε τρίτους ή για διοικητικούς σκοπούς και (β) Αναμένεται να χρησιμοποιηθούν περισσότερες της μιας χρήσης. Λογιστική αξία Το ποσό με το οποίο ένα στοιχείο ενεργητικού αναγνωρίζεται στον Ισολογισμό μετά την αφαίρεση των συσσωρευμένων αποσβέσεων και ζημιών απομείωσης. Κόστος ενός ΥΠΣΕ είναι το ποσό που καταβλήθηκε για την αγορά του σε μετρητά (ή αντίστοιχα μετρητών) ή η δίκαιη αξία άλλων ανταλλαγμάτων που δόθηκαν για την απόκτηση του κατά την ημερομηνία απόκτησης ή κατασκευής του. Αποσβεστέο ποσό Κόστος του στοιχείου ενεργητικού μείον υπολειμματική αξία. 4

5 Ορισμοί Απόσβεση Συστηματική κατανομή του αποσβεστέου ποσού κατά την ωφέλιμη ζωή του στοιχείου ενεργητικού. Ειδική αξία Είναι η προεξοφλημένη παρούσα αξία των αναμενόμενων ταμειακών ροών από τη συνεχή χρήση και την διάθεση/εκποίηση ενός ΥΠΣΕ στο τέλος της ωφέλιμης ζωής του. Υπολειμματική αξία Είναι το καθαρό ποσό το οποίο θα λάμβανε η επιχείρηση από την εκποίηση του ΥΠΣΕ μετά το κόστος εκποίησης, αν το στοιχείο ήταν ήδη στην ηλικία και κατάσταση που θα αναμενόταν κατά το τέλος της ωφέλιμης ζωής του. Ωφέλιμη Ζωή a) Η χρονική περίοδος κατά την οποία ένα ΥΠΣΕ αναμένεται να χρησιμοποιείται; ή b) Ο αριθμός των μονάδων που αναμένεται να παράγει το στοιχείο για την επιχείρηση. 5

6 ΔΛΠ 16 Υλικά Πάγια Στοιχεία Ενεργητικού (ΥΠΣΕ) Αναγνώριση Πιθανά μελλοντικά ωφελήματα και αξιόπιστη επιμέτρηση κόστους. Επιμέτρηση στην αναγνώριση Κόστος Κόστος κτήσης + άμεσα έξοδα αγοράς + αποσυρναμολόγηση, μεταφορά & αποκατάσταση Επιμέτρηση μετά την αναγνώριση μοντέλο κόστους ή μοντέλο αναπροσαρμογής Απόσβεση (τμήμα στοιχείου) Απομείωση (ΔΛΠ 36) Διαγραφή διαγραφή στη διάθεση ή δεν υπάρχουν πιθανά μελλοντικά οφέλη Γνωστοποιήσεις Γνωστοποίηση για κάθε τάξη ΥΠΣΕ & πληροφοριών για αναπροσαρμογές Μεταβολές στις λογιστικές εκτιμήσεις: -Υπολειμματική αξία - εκτιμητέα κόστη - ωφέλιμες ζωές -μέθοδοι απόσβεσης6

7 Κριτήρια Αναγνώρισης Το κόστος ενός ΥΠΣΕ θα πρέπει να αναγνωριστεί ως ΥΠΣΕ όταν, και μόνο όταν: a) Αναμένονται πιθανά μελλοντικά οφέλη από τη χρήση του; Εισροή οικονομικών ωφελειών υπάρχει όταν οι κίνδυνοι και τα οφέλη κάποιου στοιχείου έχουν μεταφερθεί στην επιχείρηση και b) Το κόστος του μπορεί να μετρηθεί με αξιοπιστία 7

8 Υπολογισμός του κόστους Κόστος ενός ΥΠΣΕ, είναι το ποσό που καταβλήθηκε για την αγορά του σε μετρητά (ή αντίστοιχα μετρητών) ή η δίκαιη αξία άλλων ανταλλαγμάτων που δόθηκαν για την απόκτηση του κατά την ημερομηνία απόκτησης ή κατασκευής του.

9 Υπολογισμός του κόστους Η αρχή κόστους απαιτεί από τις εταιρίες να καταγράφουν τα ΥΠΣΕ στο κόστος. Το κόστος αποτελείται από όλα τα απαραίτητα έξοδα για την απόκτηση του παγίου καθώς και των εξόδων που είναι αναγκαία για να είναι έτοιμο να λειτουργήσει Λειτουργικό έξοδο (revenue expenditure) δαπάνες για την απόκτηση παγίου που αναλώνεται άμεσα. Κεφαλαιουχικό έξοδο (Capital expenditures) δαπάνες που συμπεριλαμβάνονται στον λογαριασμό του παγίου.

10 Επιμέτρηση κατά την αναγνώριση Ένα ΥΠΣΕ το οποίο πληροί τα κριτήρια αναγνώρισης πρέπει να επιμετράται στο ΚΟΣΤΟΣ. Το κόστος ΥΠΣΕ αποτελείται: Κόστος κτήσης, + φόροι εισαγωγής+ μη επιστρεπτέοι φόροι αγοράς - εκπτώσεις και επιστροφές. Κάθε άμεσα αποδοτέα δαπάνη για να φέρουν το ΥΠΣΕ στην τοποθεσία και κατάσταση που απαιτείται μέσα στις συνήθεις δραστηριότητες. Κόστη αποσυναρμολόγησης, απομάκρυνσης και αποκατάστασης του χώρου όπου είναι τοποθετημένο. 10

11 Άμεσα αποδοτέα κόστη (=κεφαλαιακά στοιχεία Χ ΥΠΣΕ Π Ταμειακά διαθ.) Κόστος παροχών εργαζομένων που προκύπτουν άμεσα από κατασκευή ή αγορά ΥΠΣΕ Κόστος προετοιμασίας χώρου Μη άμεσα αποδοτέα κόστη (=Αποτελεσματικά στοιχεία Χ Έξοδα Π Ταμειακά διαθ.) Κόστος για άνοιγμα νέας μονάδας Έξοδα διαφήμισης και προώθησης Αρχικά κόστη παράδοσης και μεταφοράς Κόστος εγκατάστασης και συναρμολόγησης Επαγγελματικές αμοιβές Κόστος δοκιμών καλής λειτουργίας Κόστη εκπαίδευσης προσωπικού Κόστη μετεγκατάστασης και αναδιοργάνωσης Αρχικές λειτουργικές ζημίες Διοικητικά και άλλα γενικά κόστη 11

12 Υπολογισμός του κόστους Γη (Γήπεδα-Οικόπεδα) / Land Όλα τα έξοδα που έγιναν για την απόκτηση και για να είναι έτοιμη να χρησιμοποιηθεί. Περιλαμβάνουν: (1) Αξία αγοράς (purchase price) (2) Σχετικά έξοδα, όπως ο τίτλος της γης, οι αμοιβές δικηγόρων και καταγραφής (3) Δαπάνες ταξινόμησης, αποστραγγισμού και καθαρισμού (4) Πρόσθετες δαπάνες βελτίωσης της γης που έχουν αόριστο ζωή.

13 Υπολογισμός του κόστους Γη (Γήπεδα-Οικόπεδα) / Land Δαπάνες βελτιώσεων με περιορισμένη ζωή, όπως ιδιωτικοί δρόμοι, μονοπάτια, περίφραξη και θέσεις στάθμευσης καταγράφονται σαν Βελτιώσεις γης και αποσβένονται. Η Γη που αποκτάται και διατηρείται για κερδοσκοπία ταξινομείται σαν Επενδύσεις. Η Γη που έχει μια εταιρία πώλησης ακινήτων (real estate) αφορά μεταπώληση και ταξινομείται σαν αποθέματα. LO 1

14 Υπολογισμός του κόστους Παράδειγμα: Η εταιρία Ζ απόκτησε ένα ακίνητο έναντι 100,000 μετρητοίς. Το ακίνητο περιέχει μια παλιά αποθήκη, που για την ισοπέδωση της, είχε κόστος 6,000. Επιπρόσθετα πληρώθηκαν έξοδα συμβολαιογράφου 1,000 και προμήθεια κτηματομεσίτη 8,000. Απαιτείται: Ο υπολογισμός του ποσού του κόστους του ακινήτου.

15 Υπολογισμός του κόστους Ακίνητο Αξία ακινήτου μετρητοίς ( 100,000) 100,000 Κόστος ισοπέδωσης αποθήκης ( 6,000) 6,000 Αμοιβή συμβολαιογράφου ( 1,000) 1,000 Προμήθεια κτηματομεσίτη ( 8,000) 8,000 Κόστος ακινήτου 115,000

16 Υπολογισμός του κόστους Κτίρια Το κόστος κτήσης των κτιρίων διαμορφώνεται ανάλογα με το αν αυτά: Προέρχονται από αγορά Κατασκευάζονται από τρίτους για λογαριασμό της επιχείρησης Κατασκευάζονται από την ίδια την επιχείρηση 16

17 Υπολογισμός του κόστους Κτίρια Κόστος κτήσης Αγοράς κτιρίων = Τιμή κτήσης + έξοδα προπαρασκευής Τιμή κτήσης = τιμή αγοράς που αναγράφεται στο σχετικό συμβόλαιο (υλικά, εργατικά και γενικά έξοδα που πραγματοποιήθηκαν κατά την διάρκεια της κατασκευής) βλ. διαφάνεια 27 Οι εταιρίες θεωρούν όλα τα έξοδα που πραγματοποιήθηκαν από τις εκσκαφές μέχρι την ολοκλήρωση σαν μέρος του κόστους κτιρίων 17

18 Υπολογισμός του κόστους Εξοπλισμός Περιλαμβάνουν όλα τα έξοδα που πραγματοποιήθηκαν για την απόκτησή του εξοπλισμού και το να είναι έτοιμο για χρήση. Περιλαμβάνουν: Τιμή αγοράς (purchase price), Μεταφορικά έξοδα (freight and handling charges), Έξοδα ασφάλισης (insurance on the equipment while in transit), Έξοδα ειδικής θεμελίωσης αν είναι αναγκαία Έξοδα συναρμολόγησης και εγκατάστασης Έξοδα δοκιμαστικής λειτουργίας. 18

19 Υπολογισμός του κόστους Παράδειγμα: Η εταιρία A αγοράζει ένα φορτηγό αξίας 22,000. Πληρώνει επίσης σχετικά έξοδα τροποποίησης καρότσας 1,320, τέλη κυκλοφορίας 300, έξοδα βαφής και επιγραφών 500, και ασφάλιστρα ενός έτους 1,600. Να υπολογισθεί το κόστος του φορτηγού. Αξία φορτηγού Έξοδα τροποποίησης καρότσας Φορτηγό 22,000 1,320 Έξοδα βαφής και επιγραφών 500 Κόστος φορτηγού 23,820

20 Υπολογισμός του κόστους Αγορά ή Leasing; H ενοικίαση (lease) είναι η σύμβαση με την οποία ο ιδιοκτήτης του περιουσιακού στοιχείου (εκμισθωτής/lessor) επιτρέπει το άλλο μέρος (Μισθωτής/lessee) να το χρησιμοποιήσει για μια περίοδο σε μια συμφωνηθείσα τιμή. Μερικά πλεονεκτήματα του leasing 1. Μειωμένος κίνδυνος παλαίωσης. 2. Μικρές προκαταβολές. 3. Μοιρασμένα φορολογικά πλεονεκτήματα. Χρηματοδοτική μίσθωση οι μισθωτές παρουσιάζουν τα πάγια στο Ενεργητικό τους, σύμφωνα με τα ΔΛΠ (17).

21 Αναγνώριση - Ανταλλακτικά Ανταλλακτικά και υλικά πάγια συντήρησης τις περισσότερες φορές θεωρούνται αποθέματα και αναγνωρίζονται στα αποτελέσματα κατά την χρήση τους. Σημαντικά όμως ανταλλακτικά και εφεδρικός εξοπλισμός μπορούν να αναγνωριστούν ως ΥΠΣΕ όταν η επιχείρηση αναμένει να τα χρησιμοποιήσει περισσότερο από ένα έτος. Ομοίως, αν τα ανταλλακτικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν μόνο σε σχέση με συγκεκριμένα ΥΠΣΕ μπορούν να αναγνωριστούν ως ΥΠΣΕ. 21

22 ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ-ΥΠΣΕ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ & ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Στοιχεία τα οποία έχουν αγοραστεί για λόγους ασφάλειας ή περιβαλλοντολογικούς λόγους. Τα στοιχεία αυτά μπορούν να αναγνωριστούν αν μπορούν να δώσουν στην οντότητα τη δυνατότητα να αποκομίσει μελλοντικά ωφελήματα από τα σχετιζόμενα ΣΕ μεγαλύτερα αν τα στοιχεία δεν αγοράζονταν. Παράδειγμα Μια χημική επιχείρηση πρέπει να εγκαταστήσει μια νέα διαδικασία συσκευασίας για να συμμορφωθεί με τις νέες Ευρωπαϊκές απαιτήσεις παραγωγής και αποθήκευσης επικίνδυνων χημικών προϊόντων. Αν και τα μελλοντικά ωφελήματα δεν θα προέλθουν άμεσα από τη νέα μέθοδο συσκευασίας, τα κόστη της νέας μεθόδου αναγνωρίζεται ως ΥΠΣΕ γιατί δίχως αυτή η επιχείρηση δεν θα μπορούσε να πωλήσει τα προϊόντα της. 22

23 ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ- ΜΕΤΑΓΕΝΕΣΤΕΡΑ ΚΟΣΤΗ Επιδιορθώσεις και συντήρηση βαρύνουν τα Αποτελέσματα όταν πραγματοποιούνται. Κόστη για αντικατάσταση τμημάτων ΥΠΣΕ πρέπει να αναγνωρίζονται όταν ικανοποιούνται τα κριτήρια αναγνώρισης (π.χ. μελλοντικά οικονομικά ωφελήματα και αξιόπιστη μέτρηση κόστους). Παραδείγματα: Εσωτερικοί χώροι αεροπλάνου (θέσεις επιβατών, κουζίνα) μπορεί να χρειαστεί αντικατάσταση αρκετές φορές στη διάρκεια της ωφέλιμης ζωής ενός αεροπλάνου Ένας κλίβανος μπορεί να χρειαστεί εσωτερική επένδυση μετά από κάποιες ώρες λειτουργίας Αντικατάσταση των εσωτερικών τοίχων ενός κτιρίου 23

24 Αναγνώριση- Μεταγενέστερα κόστη Η συνεχιζόμενη λειτουργία κάποιου ΥΠΣΕ μπορεί να προϋποθέτει σημαντικές επιθεωρήσεις (π.χ. για βλάβες) χωρίς αυτό να προϋποθέτει και άμεσες αντικαταστάσεις (π.χ. αεροπλάνο). Αυτά τα κόστη μπορούν να αναγνωριστούν στη λογιστική αξία του ΥΠΣΕ αν τα κριτήρια αναγνώρισης ικανοποιούνται: μελλοντικά οικονομικά ωφελήματα & αξιόπιστη μέτρηση κόστους 24

25 ΚΟΣΤΗ ΑΠΟΣΥΝΑΡΜΟΛΟΓΗΣΗΣ, ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΣΗΣ ΚΑΙ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ Αν μια επιχείρηση όταν αγοράζει ΥΠΣΕ έχει υποχρέωση αποσυναρμολόγησης, απομάκρυνσης ή αποκατάστασης, αυτά τα κόστη θα πρέπει να ενσωματωθούν στο κόστος των ΥΠΣΕ : Χ ΥΠΣΕ Π Πρόβλεψη για αποσυναρμολόγηση, απομάκρυνση ή αποκατάστασης 25

26 Δευτερεύουσες δραστηριότητες Αν υπάρξει εισόδημα ή έξοδα από δευτερεύουσες δραστηριότητες οι οποίες σχετίζονται με την κατασκευή ή ανάπτυξη του ΥΠΣΕ άλλα δεν είναι απαραίτητες για να φέρουν το ΥΠΣΕ στην τοποθεσία ή κατάσταση για λειτουργία με βάση τις απαιτήσεις τις Διοίκησης, το εισόδημα ή έξοδα θα πρέπει να βαρύνουν τα Αποτελέσματα π.χ. Εισόδημα από τη χρήση ενός οικοπέδου ως χώρος στάθμευσης (parking) πριν τη κατασκευαστική περίοδο κάποιου κτιρίου 26

27 Ιδιοκατασκευη ΥΠΣΕ Τα κόστη που πραγματοποιούνται από μια επιχείρηση, στη συνήθη λειτουργία της, για την κατασκευή ΥΠΣΕ συμπεριλαμβάνονται στο κόστος του. Τα κόστη συμπεριλαμβάνουν άμεσα αποδοτέα έξοδα για να φέρουν το ΥΠΣΕ στη τοποθεσία και κατάσταση που είναι απαραίτητη για τη λειτουργία του ΥΠΣΕ. Το κόστος δανεισμού κεφαλαιοποιείται με βάση τις διατάξεις του ΔΛΠ 23. Τα ακόλουθα κόστη διαγράφονται: Εσωτερικά κέρδη Κόστη από ασυνήθιστα ποσά αναλωθέντων ποσών (π.χ. φύρα), εργατικών και Σταθερών ΓΒΕ 27

28 Επιμέτρηση του Κόστους Το κόστος ενός ΥΠΣΕ είναι η ισοδύναμη τιμή μετρητοίς κατά την ημερομηνία της αναγνώρισης. Αν η πληρωμή αναβάλλεται πέραν της κανονικής περιόδου πίστωσης τότε η διαφορά μεταξύ ολικών πληρωμών και της δίκαιης αξίας του ΥΠΣΕ είναι χρηματοοικονομικό έξοδο και πρέπει να αναγνωριστεί κατά τη διάρκεια της πίστωσης. 28

29 Επιμέτρηση μετα την Αναγνώριση Η οντότητα θα επιλέξει είτε τη μέθοδο του ΚΟΣΤΟΥΣ είτε τη μέθοδο της ΑΝΑΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗΣ ως λογιστική πολιτική. Η λογιστική πολιτική κόστους θα πρέπει να εφαρμόζεται σε όλη τη κατηγορία των ΥΠΣΕ. Παραδείγματα κατηγοριών: Γήπεδα και κτίρια Μηχανήματα Αεροσκάφη Αυτοκίνητα Έπιπλα και σκεύη Εξοπλισμός γραφείου 29

30 Ανταλλαγή Παγίων Αν ένα ΥΠΣΕ αποκτηθεί με κάποιο τρόπο ανταλλαγής με κάποιο μη χρηματικό ΣΕ το κόστος προσδιορίζεται σε δίκαιη αξία εκτός αν: Η συναλλαγή στερείται εμπορικής ουσίας Δεν μπορεί να μετρηθεί αξιόπιστα η δίκαιη αξία των ΣΕ που ανταλλάσσονται Σε αυτή τη περίπτωση το ΥΠΣΕ που εξαγοράστηκε επιμετράται στη λογιστική αξία του ΣΕ που διατέθηκε 30

31 Μέθοδος Κόστους ΥΠΣΕ θα πρέπει να καταχωρούνται Κόστος κτήσης Μείον σωρευμένες αποσβέσεις Μείον σωρευμένες ζημίες απομείωσης 31

32 Απόσβεση μια μέθοδος επιμερισμού του κόστους Η απόσβεση (Depreciation) είναι η λογιστική διαδικασία επιμερισμού του κόστους των υλικών πάγιων στοιχείων με ένα συστηματικό και λογικό τρόπο στις περιόδους που αναμένονται οφέλη από την χρήση των παγίων. LO 1

33 Παράγοντες για την απόσβεση των παγίων Τρεις βασικές ερωτήσεις: 1. Ποια είναι η αποσβέσιμη βάση; 2. Τι είναι η ωφέλιμη ζωή του παγίου; 3. Ποια μέθοδος κατανομής του κόστους είναι η καλύτερη; LO 1

34 Παράγοντες για την απόσβεση των παγίων Εκτίμηση της ωφέλιμης ζωής Η ωφέλιμη ζωή διαφέρει από την φυσική ζωή. Οι εταιρίες αποσύρουν τα πάγια για δύο λόγους : 1. Φυσικοί παράγοντες (απώλεια ή λήξη της φυσικής ζωής). 2. Οικονομικοί παράγοντες (ανεπάρκεια, αντικατάσταση και αχρηστία). LO 1

35 Απόσβεση & υπολειμματική αξια Το αποσβέσιμο ποσό θα πρέπει να κατανέμεται συστηματικά κατά τη διάρκεια της ωφέλιμης ζωής του. Η ωφέλιμη ζωή ενός ΥΠΣΕ ορίζεται με βάση την αναμενόμενη χρησιμότητα του. Η υπολειμματική αξία και η ωφέλιμη ζωή ενός ΥΠΣΕ θα πρέπει να εξετάζεται τουλάχιστον στο τέλος κάθε έτους και αν οι εκτιμήσεις διαφέρουν σε σχέση με τις παλιές θα πρέπει να λογιστεί μεταβολή λογιστικής εκτίμησης (με βάση το ΔΛΠ 8). 35

36 Περίοδος Απόσβεσης Η απόσβεση ενός ΥΠΣΕ ξεκινά όταν το ΥΠΣΕ είναι έτοιμο για χρήση και σταματά με τη διαγραφή του ΥΠΣΕ. Τα γήπεδα έχουν συνήθως απεριόριστη ωφέλιμη ζωή και επομένως δεν αποσβένονται. Τα κτίρια έχουν περιορισμένη ωφέλιμη ζωή και άρα αποσβένονται. Αν όμως το κόστος των γηπέδων περιέχουν κόστη αποσυναρμολόγησης, μετακίνησης και αποκατάστασης, τότε αυτό το μέρος αποσβένεται 36

37 Μέθοδοι Απόσβεσης Η μέθοδος απόσβεσης θα εκφράζει τον ρυθμό ανάλωσης των μελλοντικών οικονομικών ωφελημάτων που αναμένεται να αναλωθούν από την οντότητα. Παραδείγματα μεθόδων: Ευθεία μέθοδος Μέθοδος φθίνοντος υπολοίπου Μέθοδος μονάδας παραγωγής Μέθοδος αθροίσματος ψηφίων Η μέθοδος θα πρέπει να εφαρμοστεί σταθερά από περίοδο σε εκτός εάν υπάρχει μια μεταβολή στην εκτίμηση ανάλωσης των μελλοντικών ωφελημάτων. Η μέθοδος απόσβεσης θα πρέπει να εκτιμάται τουλάχιστον κάθε χρόνο και, εάν υπάρχει μια σημαντική μεταβολή στην εκτίμηση του ρυθμού ανάλωσης των μελλοντικών οικονομικών ωφελημάτων, η μέθοδος θα πρέπει να αλλάξει για να εκφράζει το μεταβαλλόμενο ρυθμό. Αυτή η μεταβολή θα πρέπει να λογιστεί ως μεταβολή σε λογιστική εκτίμηση. 37

38 Μέθοδοι Απόσβεσης Μέθοδος δραστηριότητας Δεδομένα για Stanley Coal Mines Κόστος γερανού Εκτιμώμενη ωφέλιμη ζωή 5 έτη Εκτιμώμενη υπολειμματική αξία Παραγωγική ζωή σε ώρες ώρες Παράδειγμα: Αν η Stanley χρησιμοποιεί τον γερανό για 4,000 ώρες το πρώτο έτος, το έξοδο της απόσβεσης είναι: Κόστος Υπολειμματική αξία Συνολική Εκτιμώμενη ωφέλιμη ζωή (σε ώρες) Έξοδο απόσβεσης LO 1

39 Μέθοδοι Απόσβεσης Ευθεία Μέθοδος Δεδομένα για Stanley Coal Mines Κόστος γερανού Εκτιμώμενη ωφέλιμη ζωή 5 έτη Εκτιμώμενη υπολειμματική αξία Παραγωγική ζωή σε ώρες ώρες Παράδειγμα: Αν η Stanley χρησιμοποιεί τον γερανό για 4,000 ώρες το πρώτο έτος, το έξοδο της απόσβεσης είναι: Κόστος Υπολειμματική αξία Συνολική Εκτιμώμενη ωφέλιμη ζωή (έτη) Έξοδο απόσβεσης LO 1

40 Μέθοδοι Απόσβεσης Μέθοδος αθροίσματος ψηφίων Δεδομένα για Stanley Coal Mines Κόστος γερανού Εκτιμώμενη ωφέλιμη ζωή Παράδειγμα: κάθε κλάσμα χρησιμοποιεί τον σύνολο των ετών σαν παρονομαστή ( = 15). Ο αριθμητής είναι ο αριθμός των ετών της ωφέλιμης ζωής που απομένει από την αρχή του έτους : 5 έτη Εκτιμώμενη υπολειμματική αξία Παραγωγική ζωή σε ώρες Έτος Αποσβεστέα βάση Υπόλοιπή ω.ζ σε έτη Κλάσμα αποσβεσης ώρες Έξοδο απόσβεσης / / / / / / LO 1

41 Μέθοδοι Απόσβεσης Μέθοδος φθίνοντος υπολοίπου Δεδομένα για Stanley Coal Mines Κόστος γερανού Εκτιμώμενη ωφέλιμη ζωή 5 έτη Εκτιμώμενη υπολειμματική αξία Παραγωγική ζωή σε ώρες ώρες Χρησιμοποιεί ένα ποσοστό απόσβεσης που είναι κάποιο πολλαπλάσιο της μεθόδου ευθείας απόσβεσης. Δεν αφαιρεί την υπολειμματική αξία στον υπολογισμό της αποσβεστέας βάσης. LO 1

42 Μέθοδοι Απόσβεσης Μέθοδος φθίνοντος υπολοίπου Έτος Λογιστική αξία Ποσοστό φθίνοντος Έξοδο απόσβεσης Λογιστική αξία στο υπολοίπου 1 τέλος του έτους % % % % % βασισμένο στο διπλό ποσοστό της ευθείας μεθόδου 20% (90000/450000)= 20% 2 περιορισμένο στις γιατί η λογιστική αξία δεν μπορεί να είναι μικρότερη της υπολειμματικής αξίας LO 1

43 Απόσβεση Μέθοδος του Τμήματος Η μέθοδος του τμήματος θα πρέπει να εφαρμόζεται όταν κάποιο ΥΠΣΕ αποτελείται από σημαντικά μέρη τα οποία έχουν διαφορετικές ωφέλιμες ζωές ή τα προσδοκώμενα οφέλη έχουν διαφορετικό ρυθμό. Μέθοδος του τμήματος = κάθε τμήμα ενός ΥΠΣΕ με κόστος σημαντικό για την συνολική αξία του ΥΠΣΕ θα πρέπει να αποσβένεται χωριστά. Η απόσβεση θα πρέπει να βαρύνει τα Αποτελέσματα εκτός από τις περιπτώσεις που ενσωματώνεται στο κόστος κάποιου ΣΕ π.χ. Απόσβεση μηχανημάτων και εξοπλισμού παραγωγής όπου ενσωματώνεται στο κόστος αποθέματος (ΔΛΠ 2) Απόσβεση ΥΠΣΕ που χρησιμοποιούνται για projects ανάπτυξης η οποία μπορεί να ενσωματώνεται στο κόστος αύλων στοιχείων ενεργητικού (ΔΛΠ 38) 43

44 Απόσβεση Μέθοδος του Τμήματος Παράδειγμα: η αεροπορική εταιρία EuroAsia Airlines αγοράζει ένα αεροπλάνο για 100,000,000 την 1 η Ιανουαρίου, το αεροπλάνο έχει ωφέλιμη ζωή 20 ετών και υπολειμματική αξία 0. Η EuroAsia χρησιμοποιεί την μέθοδος σταθερής (ευθείας) απόσβεσης για όλα τα αεροπλάνα της. Η EuroAsia προσδιορίζει τα παρακάτω τμήματα, ποσά και ωφέλιμες ζωές. Τμήματα Ποσό Τμήματος Ωφέλιμη ζωή Τμήματος Πλαίσιο αεροπλάνου έτη Μέρη μηχανών έτη Άλλα μέρη έτη 44

45 Απόσβεση Μέθοδος του Τμήματος Υπολογισμός εξόδου απόσβεσης της EuroAsia για το Τμήματα Ποσό Τμήματος Ωφέλιμη ζωή Τμήματος Απόσβεση Πλαίσιο αεροπλάνου έτη Μέρη μηχανών έτη Άλλα μέρη έτη Σύνολο Λογιστική εγγραφή απόσβεσης για το Αποσβέσεις (έξοδο) 8,600,000 Συσωρευμένες Αποσβέσεις Εξοπλισμού 8,600,000 45

46 Απόσβεση Μέθοδος του Τμήματος Στην κατάσταση Χρηματοοικονομικής θέσης (Ισολογισμό) στο τέλος του 20120, η, EuroAsia θα παρουσιάζει το αεροπλάνο σε ενιαίο ποσό. Μη κυκλοφορούντα στοιχεία του Ενεργητικού Αεροπλάνο Μείον Σωρευμένες Αποσβέσεις Αεροπλάνου Σύνολο

47 Άλλα θέματα αποσβέσεων Απόσβεση και μερικές περίοδοι Πως οι εταιρίες υπολογίζουν τις αποσβέσεις στις μερικές περιόδους; Οι εταιρίες προσδιορίζουν το έξοδο της απόσβεσης στο έτος και μετά Αναλογούν το έξοδο για την περίοδο που παρουσιάζεται. Αυτή η διαδικασία θα πρέπει να συνεχισθεί σε όλη την ωφέλιμη ζωή του παγίου. LO 2

48 Απόσβεση και μερικές περίοδοι Παράδειγμα (4 μέθοδοι : η Maserati SpA αγόρασε ένα νέο μηχάνημα για την διαδικασία συναρμολόγησης την 1 η Αυγούστου, Το κόστος του μηχανήματος αυτού ήταν 150,000. η εταιρία εκτίμησε ότι η υπολειμματική αξία του μηχανήματος θα είναι 24,000. Η ωφέλιμη ζωή εκτιμήθηκε στα 5 έτη και οι ώρες εργασίας θα ήταν 21,000 ώρες. Το τέλος του έτους είναι η 31 Δεκεμβρίου. Οδηγίες: να υπολογισθεί το έξοδο της απόσβεσης σύμφωνα με την Ευθεία μέθοδο.. LO 2

49 Απόσβεση και μερικές περίοδοι Ευθεία μέθοδος Αποσβεστέα Ετήσιο Μερικό έτος Σωρευμ. Έτος Βάση Έτης έξοδο έτος έξοδο Αποσβέσεις / 5 = x 5/12 = / 5 = / 5 = / 5 = / 5 = / 5 = x 7/12 = Λογιστική εγγραφή 2019 Αποσβέσεις (έξοδο) 10,500 Σωρευμένες αποσβέσεις 10,500 LO 2

50 Απομείωση Τα κριτήρια απομείωσης ορίζονται στο ΔΛΠ 36 50

51 Μέθοδος Αναπροσαρμογής ΥΠΣΕ των οποίων η δίκαιη αξία μπορεί να επιμετρηθεί αξιόπιστα θα πρέπει να εμφανίζεται στην αναπροσαρμοσμένη αξία, η οποία είναι: Δίκαιη αξία κατά την ημέρα της αναπροσαρμογής Μείον σωρευμένες αποσβέσεις Μείον σωρευμένες ζημίες απομείωσης Όταν ένα ΥΠΣΕ αναπροσαρμόζεται, ολόκληρη η κατηγορία των ΥΠΣΕ θα πρέπει να αναπροσαρμοστεί 51

52 Συχνότητα των Αναπροσαρμογών Οι αναπροσαρμογές θα πρέπει να γίνονται με επαρκή περιοδικότητα για να διασφαλιστεί ότι η λογιστική αξία δεν διαφέρει σημαντικά από τη δίκαιη αξία κατά την ημερομηνία του Ισολογισμού π.χ. Ετήσια αναπροσαρμογή όταν υπάρχουν σημαντικές και ακαθόριστες αλλαγές στις δίκαιες αξίες Αναπροσαρμογή κάθε 2-3 χρόνια όταν υπάρχουν επουσιώδης αλλαγές στη δίκαιη αξία 52

53 Δίκαιη Αξια Για τη δίκαιη αξία των γηπέδων και κτιρίων υπάρχουν ενδείξεις της αγοράς και συνήθως καθορίζεται από επαγγελματίες εκτιμητές. Η εύλογη αξία των μηχανημάτων είναι η αγοραία αξία τους προσδιοριζόμενη με τη μέθοδο της εκτίμησης. Αν δεν υπάρχουν ενδείξεις της αγοράς για τη δίκαιη αξία λόγω ειδικής φύσης του ΥΠΣΕ ή γιατί τέτοια ΥΠΣΕ σπάνια πωλούνται, η δίκαιη αξία υπολογίζεται είτε με χειρισμό μέσω λογαριασμού αποτελεσμάτων είτε με βάση το αποσβεσμένο κόστος αντικατάστασης. 53

54 Σωρευμένη Απόσβεση κατά την Αναπροσαρμογή Οι σωρευμένες αποσβέσεις κατά την αναπροσαρμογή μπορούν να χειριστούν με 2 τρόπους : 1) αναπροσαρμόζονται ανάλογα με τη μεταβολή στην προ αποσβέσεων αξία του πάγιου στοιχείου, ούτως ώστε η λογιστική αξία του, μετά την αναπροσαρμογή, να είναι ίση με την αναπροσαρμοσμένη αξία του π.χ. ΥΠΣΕ Κόστος Σωρευμ. Αποσ = Αναπροσαρμοσμένη αξία = Χ Σωρευμ Αποσ , Π Αποθ.Αναπροσαρμογής ) συμψηφίζονται με την προ αποσβέσεων αξία του πάγιου στοιχείου και η καθαρή αξία να αναμορφώνεται στην αναπροσαρμοσμένη αξία του πάγιου στοιχείου π.χ. ΥΠΣΕ Κόστος Σωρευμ. Αποσ = Αναπροσαρμοσμένη αξία = Χ Σωρευμ. Αποσ , Π ΥΠΣΕ Κόστος Χ ΥΠΣΕ Κόστος 10000, Π Αποθ.Αναπροσαρμογής

55 Πραγματοποίηση του Αποθεματικού Αναπροσαρμογής Κάποιο μέρος του Αποθεματικού Αναπροσαρμογής μεταφέρεται στα Αποτελέσματα είς νέο με τη χρήση του ΥΠΣΕ. Το ποσό θα είναι η διαφορά μεταξύ της: Απόσβεσης βάσης της αναπροσαρμοσμένης αξίας και Απόσβεσης βάση του αρχικού κόστους Το υπόλοιπο του Αποθεματικού Αναπροσαρμογής μεταφέρεται στα Αποτελέσματα είς νέο όταν το ΥΠΣΕ διαγράφεται (διάθεση/απόσυρση). Η μεταφορά από το Αποθεματικό Αναπροσαρμογής στα Αποτελέσματα είς νέο δεν γίνεται μέσω της Κατάστασης Αποτελεσμάτων π.χ. Χ Αποθεματικό Αναπροσαρμογής Π Αποτελέσματα εις νέο X X 55

56 Αποθεματικό Αναπροσαρμογής Αύξηση στη λογιστική αξία του ΥΠΣΕ: Πίστωση κατευθείαν στο Αποθεματικό Αναπροσαρμογής. Μείωση στη λογιστική αξία του ΥΠΣΕ: Αναγνώριση στα Αποτελέσματα. μια μείωση λόγω υποτιμήσεως πρέπει να βαρύνει άμεσα τo σχετικό Αποθεματικό Αναπροσαρμογής. 56

57 Διαγραφη Η λογιστική αξία ενός ΥΠΣΕ διαγράφεται με: την διάθεση του; ή όταν δεν υπάρχουν μελλοντικά οικονομικά ωφελήματα από τη χρήση ή την διάθεση του. Κέρδη ή ζημίες από τη διαγραφή ενός ΥΠΣΕ θα προσδιορίζεται ως η διαφορά μεταξύ: Καθαρό προϊόν διάθεσης και Στη λογιστική αξία του ΥΠΣΕ Κέρδη ή ζημίες από τη διαγραφή κάποιου ΥΠΣΕ θα πρέπει να βαρύνουν τα Αποτελέσματα όταν το στοιχείο διαγράφεται. Τα κέρδη δεν θα πρέπει να ταξινομούνται ως έσοδα. 57

58 Γνωστοποιήσεις Για κάθε τάξη ΥΠΣΕ, γνωστοποίηση: Βάσεις επιμέτρησης Μέθοδοι απόσβεσης Ωφέλιμες ζωές Η προ αποσβέσεων λογιστική αξία και οι σωρευμένες αποσβέσεις κατά την έναρξη και τέλος περιόδου Συμφωνία της λογιστικής αξίας αρχής και τέλος περιόδου (με αναφορά σε προσθήκες, διαθέσεις κ.α.) Ύπαρξη και ποσά από περιορισμούς σε ΥΠΣΕ τα οποία είναι υποθηκευμένα Δαπάνες για υλικά στοιχεία υπό κατασκευή Δεσμεύσεις για σημαντικές αγορές ΥΠΣΕ Αποζημιώσεις από 3τα μέρη τα οποία έχουν καταχωρηθεί στα Αποτελέσματα 58

59 Γνωστοποιήσεις Γνωστοποίηση τη φύση και το αποτέλεσμα των μεταβολών στις λογιστικές εκτιμήσεις: Υπολειμματικές αξίες Κόστη αποσυναρμολόγησης, απομάκρυνσης και αποκατάστασης Ωφέλιμες ζωές Μέθοδοι απόσβεσης Αν τα ΥΠΣΕ αναπροσαρμόζονται, γνωστοποίηση: Ημερομηνία αναπροσαρμογής Αν υπάρχει μελέτη ειδικού εκτιμητή Μέθοδοι και σημαντικές υποθέσεις Τρόποι καθορισμού της δίκαιης αξίας Τη λογιστική αξία των ΥΠΣΕ αν η μέθοδος του κόστους είχε χρησιμοποιηθεί Αποθεματικά αναπροσαρμογής 59